Rekomendacje Fundacji Centrum Iqraa na temat Problemy społeczności muzułmańskiej w Polsce

Transkrypt

1 Rekomendacje Fundacji Centrum Iqraa na temat Problemy społeczności muzułmańskiej w Polsce W ramach działań Krajowej Platformy Współpracy na rzecz Integracji (KPWI), Fundacja Centrum Iqraa zorganizowała dwa spotkania robocze z imigrantami, jedno spotkanie z ekspertami z KPWI i imigrantami, oraz jedno spotkanie świąteczne z okazji święta Id al-fitr. Wszystkie spotkania przeprowadzono w Warszawie, przy Placu Konstytucji 4. Na podstawie rekomendacji ze spotkań dyskusyjnych i eksperckich opracowali: Sulafa Ismail, Fundacja Centrum Iqraa Bogusław R. Zagórski, Instytut Ibn Chalduna Spotkania odbywały się: 1. w czwartek, 1 zu al-hidżdża 1435 r. / 25 września 2014 r.; spotkanie zgromadziło przedstawicieli społeczności muzułmańskich mówiących po arabsku i po angielsku; 2. we wtorek, 6 zu al-hidżdża 1435 r. / 30 września 2014 r.; spotkanie zgromadziło przedstawicieli społeczności muzułmańskich i katolików mówiących po polsku; 3. w czwartek, 8 zu al-hidżdża 1435 r. / 2 października 2014; spotkanie zgromadziło zaproszonych ekspertów z KPWI, społeczności muzułmańskich i katolików; 4. w sobotę 17 zu al-hidżdża 1435 / 11 października 2014 przeprowadzono konsultacje rekomendacji z powyższych spotkań. Niniejsza rekomendacja zawiera zbiór problemów zgłaszanych przez uczestników spotkań oraz sposobów rozwiązania tych problemów. Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE

2 Temat 1 : Problemy społeczno-integracyjne: 1. Edukacji: A. Problem: brak dostatecznego przygotowania szkół do nauki języka polskiego dla dzieci i młodzieży z rodzin imigranckich. Dla dorosłych zbyt mała liczba refundowanych godzin nauki języka polskiego. Postulat: zwiększenie liczby godzin nauki języka polskiego dla dzieci i dorosłych oraz poprawienie metod nauczania. Nauka powinna być monitorowana na bieżąco, aby móc reagować i usprawniać sposoby nauczania w miarę pojawiania się nieoczekiwanych trudności. Nauka języka polskiego w szkołach powinna być organizowana w grupach a nie indywidualnie, co zwiększyłoby liczbę godzin dla danej grupy i wyniki byłyby lepsze. Zwiększenie środków na naukę języka polskiego dla dorosłych, co skutkowałoby zwiększeniem liczby godzin zajęć tygodniowo. B. Problem: duża część dzieci imigrantów w wieku szkolnym nie realizuje powszechnego w naszym kraju obowiązku szkolnego. Postulat: uważne monitorowanie tego zagadnienia wspólnie przez resort szkolnictwa i resort spraw wewnętrznych; zdyscyplinowanie właściwych instytucji odpowiedzialnych za ten problem. 2. Wykluczenia Społ eczne : Problem: mała wiedza imigrantów o miejscowych tradycjach muzułmańskich oraz ogolnonarodowych, co sprzyja ich marginalizacji społecznej. Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE

3 Postulat: zmniejszenie różnic kulturowych i zbliżenie między społecznością muzułmańską a społecznością polską przez prowadzenie kursów i warsztatów afirmacyjno-informacyjnych na temat tradycji polskich oraz historii i dorobku cywilizacyjnego muzułmanów w Europie i w Polsce. Zajęcia takie powinny, w miarę możliwości, być prowadzone wspólnie dla muzułmanów i niemuzułmanów, gdyż ci ostatni na ogół też nie mają wiedzy na ten temat. 3. Ubezpieczenia i kwalifikacji zawodowe: Problem: słaba informacja i wymiana doświadczeń na temat możliwości ubezpieczenia dla cudzoziemców oraz nostryfikacji dyplomów zawodowych. Postulat: należy lepiej upowszechnić wśród zainteresowanych wiedzę na temat systemów ubezpieczeń społecznych i prywatnych w Polsce, oraz o sposobach i obowiązujących procedurach legalizacji i nostryfikacji dyplomów zawodowych i naukowych. 4. Problemy związanie z dyskryminacją: Problem: dyskryminacja muzułmanów, a zwłaszcza muzułmanek, np utrudnienia w znalezieniu pracy, wynajęciu mieszkania, itd. Postulaty: a. należy informować muzułmanów o ich prawie do zgłaszania przypadków dyskryminacji. Ustalić dokładnie: dokąd? do kogo? w jaki sposób?

4 b. Konieczność budowania zaufania między nimi I służbami publicznymi, umacnianie przekonania, że służby są w stanie ich chronić. c. Stworzenie linii zaufania dla muzułmanów, którzy są pokrzywdzeni, ale boją się zgłaszać przypadki dyskryminacji. 5. Media i narastanie islamofobii A. Problem: Media są często nieobiektywne, kiedy mówi się o islamie i muzułmanach. Często łączy się Islam bezpośrednio z terroryzmem. W ten sposób media często prowokują lub umacniają islamofobię. Postulat: Sami muzułmanie powinni przede wszystkim dbać o swoje dobre imię i na różne sposoby informować społeczność polską o islamie oraz jak muzułmanin ma postępować, a także sami powinni dawać najlepszy przykład takiego właściwego postępowania. Akcja afirmacyjnoinformacyjna, wspomniana powyżej, też będzie tu ważnym elementem mogącym wpłynąć na poprawę sytuacji. 6. Brak statystyki muzułmanów w Polsce. Problem: muzułmanie sami nie wiedzą ilu ich jest i wobec tego na jakie wsparcie mogą liczyć w razie kłopotów życiowych, oraz jakie mogą zgłaszać realistyczne postulaty wobec władz państwowych. Wyznanie nie jest uwzględniane w spisach powszechnych. Postulat: powinno się zlecić zbadanie tego zagadnienia wykwalifikowanym profesjonalistom, ponieważ statystyki oficjalne nie dysponują informacjami na temat wyznania obywateli. Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE

5 Temat 2: Problemy związane z kultem muzułmańskim w Polsce 1. Przepisy państwowe i kult muzulmański: Problem: trudności związane z możliwością odprawiania modlitw, np. w pracy i na uczelniach, obchodzenia świąt, obrzezania małych chłopców, wznoszenia meczetów. Postulaty: należy usprawnić system informowania osób zainteresowanych o ich prawach I obowiązkach, np o prawie do wolnego dnia, kiedy mamy święta, informacji o ogólnych przepisach państwowych, dotyczących budownictwa i odnoszących się w tym samym stopniu do budowy meczetów itp. O potrzebach społeczności muzułmańskiej należy otwarcie informować społeczność polską dla usunięcia niewiedzy i rodzącej się stąd niechęci otwarty dialog pozwoli poszerzyć sferę wzajemnego zrozumienia. Należy przeprowadzić wspólnie z lekarzami debatę na temat możliwości przeprowadzania obrzezania. Należy ustalić wprowadzenie jednolitej procedury medycznej tego zabiegu, aby uniknąć dowolności powodowanych regionalnymi względami kulturowymi oraz zminimalizowac ryzyko powikłań. Kwestia meczetów zob Różnice między prawem muzułmańskim a polskim. A. Problem: Np. mężczyzna w islamie może mieć aż do 4 żon; trudności w pozyskaniu mięsa halal w sytuacji, kiedy ubój rytalny bez ogłuszania jest przez prawo polskie zabroniony.

6 Postulat: należy wyraźnie uświadomić imigrantom, że prawo w Polsce nie pozwala na wielożeństwo, które w świetle kodeksów prawnych jest przestępstwem kryminalnym. Pozostaje problem formalnego uregulowania sytuacji prawnej tych rodzin muzułmańskich, w których w momencie przybycia do Polski mąż ma więcej niż jedną legalną żonę zgodnie z prawem kraju swojego pochodzenia. Systemowe zróżnicowanie praw kobiet i mężczyzn do spadku według prawa muzułmańskiego nie może mieć zastosowania w Polsce, gdyż ogólne przepisy prawa spadkowego nie pozwalają na to. Problem mięsa halal powinien zostać przedyskutowany z przedstawicielami Państwa Polskiego, a wewnątrz społeczności muzułmańskiej należy przeprowadzić też debatę na ten temat, dla ustalenia poprawnych dozwolonych przepisami muzułmańskimi procedur rzeźniczych. 3. Słaba komunikacja wewnętrzna muzułmańskiej społeczności w Polsce Postulat: Propozycja organizowania zajęć łączących całą rodzinę; powołanie forum dla rodzin. Promowanie takich imprez i akcji, które mogłyby stanowić czynnik łączący społeczności muzułmańskie w Polsce. 4. Róznica wyznań w małżeństwie: Problem: Z powodu różnic wyznaniowych pojawiają się trudności gł ownie z wychowaniem dzieci.

7 Postulat: rozpropagowanie możliwości podpisania przed ślubem intercyzy zawierającej zgodę obojga rodziców, że dzieci będą wychowywane w wierze muzułmańskiej. Taka zgoda może być zawarta na gruncie porozumienia małżonków, a prawo państwowe w to nie ingeruje. 5. Wypisanie się z Kościoła w przypadku zmiany religii Problem: łączy się to też z kwestią miejsca pogrzebu: czy na cmentarzu dla katolików, czy dla muzułmanów? Postulat A: osoby zmieniające religię należy poinformować o możliwości wypełnienia w Kościele właściwej deklaracji o wystąpieniu, co rozwiązuje problem formalny. Postulat B: W Polsce wprawdzie istnieje kilka cmentarzy muzułmańskich, które zaspokajają na razie potrzeby społeczności muzułmańskiej, lecz nowe cmentarze, w miarę potrzeby, też można zakładać zgodnie z ogólnymi warunkami prawnymi. Należy informować zainteresowanych, że muzułmanie mogą korzystać również z cmentarzy komunalnych, niereligijnych, na których można w miarę potrzeby wydzielić osobne kwatery (i sytuować groby zgodnie z wymogami rytualnymi). 6. Za mało meczetów w Polsce Problem: jest w Polsce kilka meczetów funkcjonujących oficjalnie (Warszawa, Gdańsk, Bohoniki, Kryszyniany), oraz pewna (nieznana dokładnie) liczba domów modlitwy. Muzułmanie chcący z meczetów korzystać, uważają jednak, że jest ich za mało.

8 Postulat: informować zainteresowanych, że meczety można w Polsce wznosić na ogólnych zasadach prawnych. W ostatnich czasach wybudowano w Polsce dwa zupełnie nowe obiekty: meczet w Gdańsku i centrum kultury muzułmańskiej w Warszawie. Należałoby przedyskutować kwestię formalnego statusu obu meczetów warszawskich, występujących w dokumentach jako muzułmańskie ośrodki kulturalne. Ci, co chcą wznieść meczet, muszą załatwić formalności przewidziane prawem budowlanym oraz miescowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Muszą też na własny koszt pozyskać teren i samodzielnie sfinansować a więc przede wszystkim powinni znaleźć źródło sfinansowania takiej inwestycji (pozyskać sponsorów). 7. Brak polskich imamów Problem: imamowie często są sprowadzani z za granicy i nie mają dobrego rozeznania w warunkach miejscowych. Postulat: Związki wyznaniowe mają obowiązek szkolić imamów jak rownież znaleźć dla nich zatrudnienie. Trzeba przedyskutować potrzeby szkolenia imamów, jak również znaleźć odpowiedni budżet dla rozwiązania obu tych kwestii. 8. Słaba dawa (wezwanie do islamu, działalność misyjna) w Polsce Postulat: należy szkolić muzułmanów mówiących płynnie i prawidłowo po polsku oraz dobrze wyszkolonych w sztuce komunikowania społecznego. Należy dbać o dobry dobór książek, tłumaczonych na język polski.

9 9. Słaba opieka nad osobami, które przyjęły islam Problem: taka sytuacja skutkuje słabą wiedzą i słabą wiarą. Postulaty: Obowiązek opieki nad konwertytami należy głównie do związków i organizacji religijnych.przed otrzymaniem zaświadczenia, że ktoś zostaje muzułmaninem, musiałby on przechodzić minimum trzymiesięczne obowiązkowe szkolenie o islamie. Należałoby określić zakres takiej nauki oraz ustalić, kto mógłby być wykładowcą i egzaminatorem. 10. Brak aktualnej ustawy o stosunku państwa do wyznawców islamu w Polsce Problem: Jak podkreślają wyznawcy islamu w Polsce, należący do różnych organizacji oraz związków religijnych, brak aktualnej ustawy o stosunku państwa do wyznawców islamu stawia muzułmanów w Polsce w niewygodnej, nieuregulowanej sytuacji. Mimo zasady ciągłości prawa w Polsce, fakt obowiązywania ustawy sprzed ponad 70 lat należy uznać za kuriozalny w obecnych zmienionych warunkach terytorialnych, politycznych i demograficznych, co budzi poważne zastrzeżenia. Prowadzi to do prawnych niejasności i nieprawidłowości oraz niepotrzebnych sporów. Postulat: Do konsultacji i do prac nad nowym aktem ustawodawczym należy włączyć wszystkie działające w Polsce muzułmańskie organizacje I związki religijne.

10 Dzię kujemy za uwagę