Uchwała Nr V/44/2015 Rady Powiatu w Oświęcimiu. z dnia 17 marca 2015 r.

Transkrypt

1 Uchwała Nr V/44/2015 Rady Powiatu w Oświęcimiu z dnia 17 marca 2015 r. w sprawie przyjęcia Powiatowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Powiecie Oświęcimskim na lata Na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czewrca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 595 z późn. zm.), w związku z art. 6 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz z późn. zm.), Rada Powiatu uchwala, co następuje: 1. Przyjmuje się do realizacji Powiatowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Powiecie Oświęcimskim na lata , w brzmieniu załącznika do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu w Oświęcimiu. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Powiatu w Oświęcimiu Radosław Włoszek Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 1

2 Załącznik do uchwały Nr V/44/2015 Rady Powiatu w Oświęcimiu z dnia 17 marca 2015 r. POWIATOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W POWIECIE OŚWIĘCIMSKIM NA LATA Oświęcim, 2015 r. Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 1

3 Spis treści 1 Wprowadzenie Podstawy prawne Podstawy teoretyczne dotyczące przemocy w rodzinie Definicja przemocy w rodzinie Rodzaje przemocy Konsekwencje przemocy w rodzinie Charakterystyka przemocy domowej Charakterystyka ofiary przemocy Charakterystyka sprawcy przemocy Błędne koło przemocy Zapobieganie przemocy w rodzinie Diagnoza przemocy w rodzinie na terenie Powiatu Oświęcimskiego Cele Powiatowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Powiecie Oświęcimskim w latach Cel szczegółowy Cel szczegółowy Cel szczegółowy Cel szczegółowy Realizacja i monitorowanie Programu Realizatorzy Programu Adresaci Programu Finansowanie Programu Miejsce i czas realizacji Zakładane efekty str. 1 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 2

4 1 Wprowadzenie Przemoc w rodzinie nie jest zjawiskiem marginalnym i dotyka ludzi z różnych środowisk społecznych. Przemoc pojawia się niezależnie od statusu społecznego, czy ekonomicznego rodziny. Wokół przemocy narosło wiele mitów i stereotypów, które niejednokrotnie mają uwarunkowania społeczno- kulturowe. Przez wiele lat istniało społeczne przyzwolenie na stosowanie przemocy wobec najbliższych, w szczególności kobiet i dzieci. Niebagatelny wpływ na stosowanie przemocy ma również dziedziczenie wzorca przemocy z rodziny pochodzenia. Przemoc ma destrukcyjny wpływ nie tylko na samą ofiarę, ale także na świadków, którymi niejednokrotnie są małoletnie dzieci. Świadkowie często przyswajają przemocowe wzorce zachowań i powielają je w swoich rodzinach prokreacyjnych. Zauważalna jest również tendencja do korelacji zjawiska przemocy w rodzinie z nadużywaniem alkoholu. Wielu sprawców przemocy w rodzinie w chwili popełniania czynu jest pod wpływem alkoholu. Alkohol osłabia kontrolę nad zachowaniem i zwiększa prawdopodobieństwo reagowania złością i gniewem na życiowe niepowodzenia. Przemoc jest zjawiskiem niepożądanym i należy powziąć wszelkie dostępne środki, aby skutecznie jej przeciwdziałać. W związku z tym, w Powiecie Oświęcimskim przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie zajmują się różne instytucje, w tym ośrodki pomocy społecznej, Policja, Prokuratura Rejonowa, Sąd Rejonowy, Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej, instytucje oświatowe, organizacje pozarządowe, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, a koordynuje te działania Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. Instytucje te mają na celu udzielanie kompleksowej pomocy zarówno ofiarom, świadkom, jak i sprawcom przemocy domowej. Pomoc udzielana osobom doznającym przemocy oraz świadkom, w szczególności dzieciom, polega w głównej mierze na udzieleniu wsparcia terapeutycznego, psychologicznego, pedagogicznego, socjalnego i prawnego oraz na odizolowaniu ich od sprawcy (udzielenie schronienia), a sprawcy przemocy uczestniczą w programie korekcyjno-edukacyjnym. Należy podkreślić, iż działania te, aby były w pełni kompleksowe i profesjonalne, muszą być przedsięwzięciem interdyscyplinarnym. Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie na lata ma służyć wytyczeniu kierunków działań w obszarach profilaktycznych, uprzedzających, interwencyjnych, zabezpieczających, wspierających i korekcyjno-edukacyjnych. Zaplanowane zadania mają na celu poprawę sytuacji rodzin doznających przemocy, a także ochronę osób i rodzin zagrożonym przemocą. str. 2 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 3

5 2 Podstawy prawne Działania ujęte w Powiatowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Powiecie Oświęcimskim na lata realizowane będą w szczególności w oparciu o następujące akty prawne: 1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz z późn. zm.), 2. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r., poz. 163), 3. Ustawa z dnia 15 lutego 1964 r. kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 788 z późn. zm.), 4. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r., poz z późn. zm.), 5. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.), 6. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.), 7. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2013 r., poz. 482 z późn. zm.), 8. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz z późn. zm.), 9. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 22 lutego 2011 r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, kwalifikacji osób zatrudnionych w tych ośrodkach, szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oraz kwalifikacji osób prowadzących oddziaływania korekcyjno edukacyjne (Dz. U. z 2011 r. Nr 50, poz. 259), 10. Rozporządzenie rady Ministrów z 13 września 2011 r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska karta (Dz. U. z 2011 r. Nr 209, poz. 1245), 11. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie procedury postępowania przy wykonywaniu czynności odebrania dziecka z rodziny razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie (Dz. U. z 2011 r. Nr 8, poz. 448), 12. Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie przyjęty Uchwałą Nr 76 Rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 2014 r. (M.P. z 2014 r. poz. 445). str. 3 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 4

6 3 Podstawy teoretyczne dotyczące przemocy w rodzinie 3.1 Definicja przemocy w rodzinie Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie przemoc w rodzinie to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób najbliższych, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Można zatem powiedzieć, że charakterystycznym dla przemocy jest intencjonalność i nierównomierność siły stron. 3.2 Rodzaje przemocy Przemoc definiowana jest jako wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby pomimo braku przyzwolenia tej osoby na taki wpływ. Należy wyodrębnić cztery podstawowe rodzaje przemocy: 1. przemoc fizyczna, czyli naruszenie nietykalności fizycznej, jest zachowaniem intencjonalnym, powodującym uszkodzenie ciała, skutkującym zadawaniem bólu fizycznego i/lub doznawaniem obrażeń fizycznych (szarpanie, kopanie, popychanie, duszenie, policzkowanie, ciągnięcie za włosy, itp.); 2. przemoc emocjonalna (psychiczna), to naruszenie godności osobistej ofiary, objawiające się m.in. obrażaniem, wyzywaniem, osądzaniem, krytykowaniem, straszeniem, szantażowaniem i innymi działania mające na celu podważenie poczucia własnej wartości; 3. przemoc seksualna, to naruszenie intymności, polegające na zmuszaniu osoby do aktywności seksualnej wbrew jej woli bądź kontynuowaniu aktywności seksualnej, gdy osoba nie jest w pełni tego świadoma; 4. przemoc ekonomiczna, czyli bezprawne finansowe wykorzystanie i/lub kontrolowanie środków niezbędnych do utrzymania ekonomicznej niezależności ofiary, przejawiające się przez, np. odbieranie pieniędzy, niełożenie na utrzymanie, niezaspakajanie finansowych potrzeb rodziny, zaciąganie kredytów bez zgody współmałżonka, zaniedbanie ze strony osób zobowiązanych do opieki itp. str. 4 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 5

7 3.3 Konsekwencje przemocy w rodzinie Oprócz bezpośrednich konsekwencji zdrowotnych, przemoc może wywoływać skutki w postaci problemów psychicznych. Osoby, które przez dłuższy czas doświadczają przemocy fizycznej lub psychicznej charakteryzują się: niską samooceną, wykształceniem biernych mechanizmów radzenia sobie z przemocą, wysoką zależnością emocjonalną od swoich partnerów, podwyższonym niepokojem i depresją, izolacją społeczną, poczuciem winy, podporządkowaniem sprawcy, przez co często uciekają do nadużywania alkoholu, środków przeciwbólowych lub przeciwdepresyjnych oraz narkotyków, a także zapadają na choroby, których przyczyną jest długotrwały stres. Negatywnych skutków przemocy w rodzinie doświadczają także dzieci, które niejednokrotnie są świadkami przemocy. Często występują u nich problemy emocjonalne, tj.: odczuwanie niepokoju, depresja, osłabienie koncentracji objawiające się, np. osiąganiem niskich wyników w szkole, pogorszenie samopoczucia, nieposłuszeństwo, agresja wobec otoczenia, demoralizacja, występowanie koszmarów sennych, moczenia nocne, pojawienie się dolegliwości fizycznych, będących skutkiem stresu psychologicznego. Niejednokrotnie u dzieci będących świadkami przemocy domowej i nieradzących sobie z tymi problemami dochodzi również do samookaleczenia oraz zwiększone jest ryzyko pojawienia się w przyszłości problemów związanych ze zdrowiem psychicznym. Istnieje prawdopodobieństwo, że takie dzieci w przyszłości będą częściej sięgały po alkohol i stosowały przemoc wobec swoich partnerów. str. 5 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 6

8 4 Charakterystyka przemocy domowej Przemoc domowa nie jest jednorazowym czynem. Często ma długą, nawet kilkunastoletnią historię i można rozpatrywać ją w różnych płaszczyznach. 4.1 Charakterystyka ofiary przemocy zniekształcone ambicje silna zależność ambiwalentne poczucie lojalności niska samoocena OFIARA PRZEMOCY DOMOWEJ niepokój i depresja izolacja społeczna nadużywanie alkoholu i/lub środków psychoaktywnych poczucie winy 4.2 Charakterystyka sprawcy przemocy Można wyodrębnić najbardziej typowe zachowania sprawców przemocy: brak empatii w stosunku do zależnej ofiary, przeniesienie złości spowodowanej niekorzystnymi wydarzeniami życiowymi, doświadczanie przemocy w dzieciństwie, zaburzenia psychiczne, zaborczość, zazdrość, lęk przed porzuceniem, nadużywanie alkoholu i/lub środków psychoaktywnych, problemy społeczno-ekonomiczne, brak umiejętności społecznych i asertywności, stosowanie przemocy, groźby lub używanie broni, str. 6 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 7

9 niska samoocena i poczucie niedostosowania, poczucie izolacji i braku wsparcia społecznego, zrzucanie winy na innych, podsycanie sporów, okazywanie agresji i przemocy w odpowiedzi na prowokację, słaba kontrola impulsów i zachowania antyspołeczne. 4.3 Błędne koło przemocy Przemoc domowa zwykle powtarza się według zauważalnej prawidłowości zwanej cyklem przemocy. Cykl przemocy składa się z trzech następujących po sobie faz. Faza narastającego napięcia frustracja stres Faza miodowego miesiąca poczucie winy sprawcy Faza gwałtownej przemocy kłótnia złość Pierwszą jest faza narastania napięcia. Początkiem cyklu jest zwykle wyczuwalny wzrost napięcia. Przyczyny napięcia mogą tkwić poza rodziną. Czasami są to błahostki powodujące wzrost napięcia i przyczyniające się do powstania agresji. Podczas kolejnej, fazy ostrej przemocy, następuje wybuch agresji, gdy sprawca zamienia się w kata i może dokonać straszliwych czynów, nie zwracając uwagi na krzywdę innych. To w tej fazie ofiara najczęściej decyduje się skorzystać z pomocy, np. w formie złożenia skargi. Następną jest faza miodowego miesiąca, czyli faza skruchy i okazywania miłości. Sprawca zaczyna dostrzegać to, co się wydarzyło. Próbując załagodzić sytuację, przeprasza, obiecuje poprawę, staje się uczynny i miły. Próbuje przekonać ofiarę, że teraz będzie inaczej, że to już się nie powtórzy. Ofiara mu wierzy i zostaje z nim, odwołuje złożone wcześniej zeznania. str. 7 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 8

10 5 Zapobieganie przemocy w rodzinie Do najważniejszych działań zmierzających do zapobiegania przemocy w rodzinie zaliczyć należy: diagnozę skali zjawiska na podległym terenie, ułatwienie ofiarom przemocy dostępu do poradnictwa specjalistycznego: prawnego, psychologicznego, pedagogicznego, rodzinnego i socjalnego, uświadamianie ofiarom przemocy ich praw i możliwości uzyskania pomocy, zabezpieczenie schronienia ofiarom przemocy, odizolowanie sprawców przemocy i uruchomienie działań korekcyjno-edukacyjnych w celu powstrzymania ich od stosowania przemocy. 6 Diagnoza problemu przemocy w rodzinie na terenie Powiatu Oświęcimskiego Przemoc domowa jest problemem złożonym. Dane niezbędne do zdiagnozowania problemu przemocy w rodzinie, z lat , zostały udostępnione przez Komendę Powiatową Policji oraz ośrodki pomocy społecznej działające na terenie Powiatu Oświęcimskiego. Tabela 1. Ilość interwencji domowych i założonych Niebieskich Kart (dane pochodzą z Komendy Powiatowej Policji w Oświęcimiu). Rok Liczba interwencji domowych Liczba założonych Niebieskich Kart Miasto Wieś str. 8 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 9

11 Tabela 2. Ilość zgłoszeń przemocy domowej (dane pochodzą z Gminnych i Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej z terenu Powiatu Oświęcimskiego) Miasto Oświęcim Gmina Oświęcim Gmina Chełmek Gmina Brzeszcze Gmina Przeciszów Gmina Zator Gmina Polanka Wielka Gmina Osiek Gmina Kęty Razem Tabela 3. Ilość założonych Niebieskich Kart (dane pochodzą z Gminnych i Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej z terenu Powiatu Oświęcimskiego) Miasto Oświęcim Gmina Oświęcim Gmina Chełmek Gmina Brzeszcze Gmina Przeciszów Gmina Zator Gmina Polanka Wielka Gmina Osiek Gmina Kęty Razem Przedstawione powyżej dane obrazują, iż na terenie Powiatu Oświęcimskiego zjawisko przemocy domowej występuje na wysokim poziomie. Ograniczenie liczby przestępstw możliwe jest nie tylko poprzez udzielanie wsparcia i pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie, ale również poprzez edukację społeczną i promowanie zachowań wolnych od przemocy. Działania wszystkich służb zobowiązanych do przeciwdziałania przemocy w rodzinie powinny być oparte na współpracy i wzajemnej wymianie doświadczeń, dzięki czemu pomoc ofierze przemocy domowej stanie się efektywna, a niniejszy Program ma na celu ujednolicenie i scalenie proponowanych działań. str. 9 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 10

12 7 Cele Powiatowego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie w Powiecie Oświęcimskim w latach Program obejmuje cztery cele główne i będzie realizowany przez okres sześciu lat. Zasadniczym celem programu, do osiągnięcia którego pośrednio ma przyczynić się realizacja zadań zaplanowanych w programie, jest zwiększenie skuteczności działań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz zmniejszenia zjawiska przemocy. Program zakłada podejmowanie kompleksowych działań skierowanych do wszystkich osób uwikłanych w przemoc domową. Stanowi wspólny strategiczny plan działań realizowany wielopłaszczyznowo, który przyczyni się do usprawnienia systemu przeciwdziałania przemocy, ograniczy skalę zjawiska przemocy oraz poprawi kondycję rodzin z Powiatu Oświęcimskiego. Działania podejmowane w ramach Programu mają w szczególności przyczynić się do skutecznego przeciwdziałania przemocy, odpowiedniego reagowania na to zjawisko, a tym samym przyczynić się do zmian kulturowo społecznych postrzegania zjawiska przemocy w rodzinie, czyli zwiększenie świadomości społeczności lokalnej dotyczącej przemocy domowej. Cel główny: Zwiększenie skuteczności działań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz zmniejszenie zjawiska przemocy. Cel szczegółowy 1: Podniesienie jakości i skuteczności świadczonej pomocy osobom doznającym przemocy w rodzinie. Cel szczegółowy 2: Oddziaływanie na osoby stosujące przemoc w rodzinie. Cel szczegółowy 3: Działania profilaktyczne w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Cel szczegółowy 4: Podnoszenie jakości pracy osób zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. Założeniem programu jest podejście interdyscyplinarne, zgodnie z którym wszelkie podejmowane działania w obszarach zapobiegania i zwalczania przemocy w rodzinie winny być odpowiednio planowane i realizowane przez różnych specjalistów pracujących w różnych instytucjach. Bardzo istotna jest tutaj praca zespołowa, koordynacja działań, zaufanie oraz wsparcie. str. 10 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 11

13 7.1 Cel szczegółowy 1 Podniesienie jakości i skuteczności świadczonej pomocy osobom doznającym przemocy w rodzinie Kierunki działań 1. Udzielenie pomocy i wsparcia osobom (świadkom) dotkniętym przemocą w rodzinie Przykładowe działania 1. Prowadzenie poradnictwa specjalistycznego: psychologicznego, prawnego, socjalnego, rodzinnego, medycznego Wskaźniki Liczba udzielonych porad Liczba osób, które skorzystały z poradnictwa specjalistycznego Realizatorzy, podmioty zaangażowane POIK, PCPR, PPP, OPS, ZOZ 2. zapewnienie schronienia Liczba osób, którym udzielono schronienia POIK 3. udzielanie telefonicznego wsparcia oraz informacji o dostępnych formach pomocy (głównie dla osób chcących pozostać anonimowymi) Liczba udzielonych porad (informacja, wsparcie) telefonicznych POIK, PCPR, PPP, OPS 4. udzielenie specjalistycznej pomocy pedagogicznej, psychologicznej dzieciom ofiarom i/lub świadkom przemocy w rodzinie Liczba udzielonych porad Liczba osób (dzieci) objętych specjalistyczną pomocą PPP, POIK, PCPR 2. Udostępnianie informacji i edukacja w zakresie możliwości i form udzielania pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie 1. Rozpowszechnianie informacji o dostępnych formach i możliwościach uzyskania pomocy (strony internetowe instytucji, ulotki, broszury, plakaty) Liczba opracowanych i rozpowszechnionych materiałów informacyjnych PCPR, POIK, KPP, PPP Prokuratura, SR, Szkoły 2.Udostępnienie informacji o instytucjach udzielających pomocy w sytuacjach doświadczania przemocy w rodzinie Liczba opracowanych i rozpowszechnionych informatorów PCPR, POIK, KPP, PPP, Prokuratura, SR, Szkoły str. 11 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 12

14 7.2 Cel szczegółowy 2 Oddziaływanie na osoby stosujące przemoc w rodzinie Kierunki działań 1. Opracowanie i realizowanie wobec osób stosujących przemoc w rodzinie programu oddziaływań korekcyjno edukacyjnych Przykładowe działania 1. Realizacja programu korekcyjno edukacyjnego w formie indywidualnej Wskaźniki Liczba osób uczestniczących w programie korekcyjno edukacyjnym Liczba osób skierowanych do udziału w programie przez Sąd (orzeczony środek karny) Realizatorzy, podmioty zaangażowane POIK, SR, ZKSS, ZI Liczba osób skierowanych do udziału w programie przez ZKSS, ZI, 2. Realizacja programu korekcyjno edukacyjnego w formie grupowej Liczba osób, które zgłosiły się dobrowolnie do udziału w programie Liczba osób, wykluczonych z realizacji programu (w tym umieszczonych w zakładzie karnym) Liczba osób, które zakończyły udział w programie 2. Monitorowanie skuteczności oddziaływań korekcyjno edukacyjnych wobec sprawców przemocy w rodzinie, którzy ukończyli program (do 3 lat po zakończonym programie) Monitoring poprzez pozyskanie informacji od rodziny, ZKSS, ZI Liczba osób, które zaprzestały stosowania przemocy (np.: brak interwencji ze strony służb) POIK, SR, ZKSS, ZI 3. Zapewnienie specjalistycznej pomocy terapeutycznej dla osób, które nie mogą uczestniczyć w pełnym zakresie programu Prowadzenie indywidualnych oddziaływań korekcyjno edukacyjnych Liczba osób uczestniczących w indywidualnych oddziaływaniach POIK, SR, ZKSS, ZI 4. Zapewnienie specjalistycznej pomocy w formie wsparcia psychologicznego osobom stosującym przemoc w rodzinie Prowadzenie indywidualnej pomocy psychologicznej dla osób stosujących przemoc w rodzinie. Liczba osób, które skorzystały z pomocy psychologicznej Liczba udzielonych porad POIK, PCPR str. 12 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 13

15 5. Interweniowanie oraz reagowanie odpowiednich instytucji na przemoc w rodzinie 1. Podejmowanie interwencji 2. Stosowanie procedury Niebieska Karta Liczba interwencji Liczba sporządzonych Niebieskich Kart KPP, OPS ZI, KPP, szkoły, ZOZ, OPS, POIK Liczba rodzin objętych procedurą Niebieska Karta 3. Prowadzenie postępowań w sprawach związanych z przemocą w rodzinie Liczba wszczętych postępowań z art kk Liczba zakończonych postępowań poprzez akt oskarżenia/poprzez umorzenie postępowania Prokuratura, KPP, SR, ZKSS Liczba zastosowanych środków zapobiegawczych Liczba dozorów Liczba wniosków kuratorów sądowych o zastosowanie przez sąd środków probacyjnych na etapie postępowania wykonawczego 6. Udostępnienie informacji dot. ofert dla osób stosujących przemoc w rodzinie, w szczególności, instytucji realizujących program korekcyjno edukacyjny Udostępnienie informacji o instytucjach dot. pomocy osobom stosującym przemoc w rodzinie, w tym realizujących program korekcyjno edukacyjny (strony internetowe instytucji, ulotki, broszury) Liczba opracowanych i rozpowszechnionych informatorów PCPR, POIK, KPP, PPP, Prokuratura, SR, szkoły str. 13 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 14

16 7.3 Cel szczegółowy 3 Działania profilaktyczne w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie Kierunki działań 1. Podnoszenie poziomu wiedzy i świadomości w zakresie przyczyn i skutków przemocy w rodzinie Przykładowe działania 1. Rozwijanie poradnictwa rodzinnego, psychologicznego Wskaźniki Liczba udzielonych porad Liczba osób, które skorzystały z poradnictwa rodzinnego Realizatorzy, podmioty zaangażowane PPP, POIK, PCPR 2. Indywidualne poradnictwo dla rodziców w zakresie rozwijania nieprzemocowych umiejętności wychowawczych Liczba udzielonych porad, konsultacji dla rodziców PPP, POIK, PCPR 2. Działania profilaktyczne 1. Opracowanie i rozpowszechnianie informatorów na temat skutków działań przemocowych Liczba opracowanych informatorów Liczba rozpowszechnionych informatorów PPP, PCPR, POIK, KPP, Prokuratura, SR, ZKSS, szkoły 2.Opracowanie i rozpowszechnianie informatorów promujących nieprzemocowe postawy Liczba opracowanych informatorów Liczba rozpowszechnionych informatorów PPP, PCPR, POIK, KPP, Prokuratura, SR, ZKSS, szkoły 3. Organizowanie zajęć profilaktycznych dla młodzieży w szkołach (pogadanki, prelekcje, itp.) Liczba przeprowadzonych zajęć profilaktycznych Liczba uczestniczących w zajęciach uczniów szkoły 4. Organizowanie spotkań pogadanek dla rodziców uczniów dot. przemocy i profilaktyki Liczba przeprowadzonych spotkań Liczba uczestniczących w nich rodziców szkoły Liczba realizowanych przez szkoły programów profilaktycznych str. 14 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 15

17 7.4 Cel szczegółowy 4 Podnoszenie jakości pracy osób zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie Kierunki działań 1. Wymiana informacji między podmiotami działającymi w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie Przykładowe działania 1. Spotkania osób pracujących w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie Wskaźniki Liczba spotkań Liczba uczestników 2. Informacja telefoniczna Liczba udzielonych informacji Realizatorzy, podmioty zaangażowane POIK, ZI, PCPR, KPP, ZKSS, szkoły POIK, ZI, PCPR, KPP, ZKSS, Szkoły 2. Superwizje wewnętrzne 1. Omówienie kierunków działań pomocowych dla klienta/klientów Liczba omówionych spraw Liczba osób uczestniczących POIK, ZI, PCPR, KPP, ZKSS, Szkoły 3. Umożliwienie osobom zajmującym się przemocą w rodzinie podnoszenie kwalifikacji 4. Poszerzenie bazy danych dotyczących zjawiska przemocy w rodzinie Udział pracowników w szkoleniach, kursach, itp. 1. Prowadzenie analiz, statystyk dotyczących zjawiska przemocy w rodzinie Liczba osób uczestniczących w szkoleniach, kursach itp. Liczba szkoleń Kwartalne, półroczne i roczne sprawozdania PCPR, POIK, OPS, PPP, KPP, Prokuratura, SR, ZKSS, szkoły POIK, PCPR, OPS, PPP, KPP, Prokuratura, SR, ZKSS, szkoły 2. Podsumowanie danych statystycznych i działań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie Roczne sprawozdanie PCPR str. 15 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 16

18 8 Realizacja i monitorowanie Programu Wskazane podmioty w zakresie swoich kompetencji zbierają dane statystyczne oraz sporządzają sprawozdania (co najmniej raz w roku lub wg wskazań koordynatora). Dane te zostaną ujęte w zestawieniu zbiorczym przez koordynatora programu (PCPR). Monitorowanie i ocena realizacji programu dokonywana jest co najmniej raz w roku przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Oświęcimiu. W oparciu o dane dokonywana będzie także ewaluacja programu, co dostarczy informacji czy cele są właściwie realizowane i jaka jest trafność przyjętych sposobów realizacji. Program jest dokumentem otwartym, którego uzupełnienie i poszerzenie o nowe cele i zadania jest możliwe w każdym czasie i miejscu o ile okaże się to konieczne i celowe. Jego opracowanie posłużyć ma lepszej bardziej skutecznej, efektywniejszej i pełniejszej realizacji działań na rzecz osób uwikłanych w przemoc w Powiecie Oświęcimskim. 8.1 Realizatorzy Programu Jako realizatorów Programu wymienia się w szczególności: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Oświęcimiu, ośrodki pomocy społecznej, w tym Zespoły Interdyscyplinarne, Komenda Powiatowa Policji w Oświęcimiu, Prokuratura Rejonowa w Oświęcimiu, Sąd Rejonowy w Oświęcimiu, Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej, Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Oświęcimiu, Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna w Oświęcimiu, zakłady opieki zdrowotnej, instytucje oświatowe. 8.2 Adresaci Programu Niniejszy Program skierowany jest przede wszystkim do: rodzin i osób zagrożonych zjawiskiem przemocy, osób dotkniętych przemocą w rodzinie, świadków przemocy w rodzinie, osób stosujących przemoc w rodzinie, instytucji zajmujących się przemocą w rodzinie. str. 16 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 17

19 8.3 Finansowanie Programu Powiatowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Powiecie Oświęcimskim finansowany jest ze: środków własnych budżetów samorządów gminnych z terenu Powiatu Oświęcimskiego, środków własnych budżetu Powiatu Oświęcimskiego, środków pochodzących z dotacji celowych, środków pozabudżetowych pozyskiwanych z innych źródeł. 8.4 Miejsce i czas realizacji Działaniami opisanymi w niniejszym Programie zostanie objęty teren Powiatu Oświęcimskiego. Działania te będą miały charakter ciągły, długofalowy i będą realizowane w latach Zakładane efekty 1. Zmniejszenie zjawiska przemocy w rodzinie. 2. Poprawa bezpieczeństwa rodzin. 3. Zwiększenie dostępu do informacji. 4. Podniesienie poziomu wiedzy dzieci, młodzieży, dorosłych w zakresie przyczyn, skutków przemocy w rodzinie i możliwości radzenia sobie z tym zjawiskiem. 5. Promowanie metod wychowawczych bez użycia przemocy. 6. Poprawienie jakości i skuteczności pracy osób zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. 7. Promowanie zachowań alternatywnych do przemocy. str. 17 Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 18

20 Uzasadnienie Zgodnie z art. 6 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz z późn. zm.), do zadań własnych powiatu należy w szczególności opracowanie i realizacja powiatowego programu przeciwdziałania w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Przedmiotowy Program stanowi element budowy zintegrowanego systemu walki ze zjawiskiem przemocy wewnątrzrodzinnej, jest odpowiedzią na społeczne i instytucjonalne zapotrzebowanie dotyczące uporządkowania działań związanych z przeciwdziałaniem przemocy. Głównym założeniem Programu jest przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz ochrona ofiar przemocy poprzez podejmowanie działań diagnozujących, informacyjnych, edukacyjnych, interwencyjnych, wspierająco-terapeutycznych, korekcyjno-edukacyjnych. Id: B6E0C8FD-08B0-4BAE-9EB6-F5C7A237C0B3. Podpisany Strona 1