Uchwała Nr.../.../... Rady Powiatu w Oświęcimiu. z dnia r.

Transkrypt

1 OBR /Projekt/ Uchwała Nr.../.../... Rady Powiatu w Oświęcimiu z dnia r. w sprawie przyjęcia Powiatowego Programu Profilaktycznego w Zakresie Promowania i Wdrażania Prawidłowych Metod Wychowawczych w Stosunku do Dzieci w Rodzinach Zagrożonych Przemocą w Rodzinie w Powiecie Oświęcimskim na lata Na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czewrca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 595 z późn. zm.), w związku z art. 6 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz z późn. zm.), Rada Powiatu uchwala, co następuje: 1. Przyjmuje się do realizacji Powiatowy Program Profilaktyczny w Zakresie Promowania i Wdrażania Prawidłowych Metod Wychowawczych w Stosunku do Dzieci w Rodzinach Zagrożonych Przemocą w Rodzinie w Powiecie Oświęcimskim na lata , w brzmieniu załącznika do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu w Oświęcimiu. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Id: D31E7F2B-AE22-418B-BD2D-8EBB7EE1873E. Projekt Strona 1

2 Załącznik do Uchwały Nr Rady Powiatu w Oświęcimiu z dnia POWIATOWY PROGRAM PROFILAKTYCZNY W ZAKRESIE PROMOWANIA I WDRAŻANIA PRAWIDŁOWYCH METOD WYCHOWAWCZYCH W STOSUNKU DO DZIECI W RODZINACH ZAGROŻONYCH PRZEMOCĄ W RODZINIE W POWIECIE OŚWIĘCIMSKIM NA LATA Oświęcim, 2015 r. 1 Id: D31E7F2B-AE22-418B-BD2D-8EBB7EE1873E. Projekt Strona 1

3 Spis treści 1 Wprowadzenie Podstawa prawna Diagnoza Cel Programu Działania profilaktyczne Wskaźniki realizacji działań profilaktycznych Realizacja Programu Adresaci Programu Realizatorzy Programu Monitoring i ewaluacja Finansowanie Programu Oczekiwane efekty Podsumowanie Id: D31E7F2B-AE22-418B-BD2D-8EBB7EE1873E. Projekt Strona 2

4 1 Wprowadzenie Przejawem przemocy wobec dzieci jest nie tylko stosowanie kar cielesnych oraz zadawanie cierpień psychicznych, ale również zaniedbywanie opieki nad dzieckiem, które ma konsekwencje dla zdrowia fizycznego lub psychicznego dziecka. Jako przemoc kwalifikuję się także celowe zaniechanie działań, które mogłyby zapobiec krzywdzie dziecka. Sprawcami przemocy często są osoby bliskie dziecku: rodzice, dziadkowie, opiekunowie. Konsekwencje stosowania przemocy wobec dziecka mogą dotyczyć wszystkich sfer jego życia: fizycznej, emocjonalnej, poznawczej i społecznej. Zdarza się, że konsekwencje przemocy emocjonalnej są dla dziecka trudniejsze, bardziej bolesne i pozostawiające trwalszy ślad niż przemoc fizyczna. Umiejętność rozpoznawania symptomów przemocy wobec dzieci jest konieczna, by móc ochronić je przed krzywdzeniem i zaniedbywaniem. Wdrożenie w życie programu profilaktyczno-edukacyjnego, który ma na celu promowanie prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci w rodzinach zagrożonych przemocą, udzielanie specjalistycznego wsparcia oraz prowadzenie spotkań profilaktycznowychowawczych dla dzieci i młodzieży, wynika z realnych potrzeb środowiska lokalnego i stanowi ważny element w budowaniu spójnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie na terenie Powiatu Oświęcimskiego. Realizacja programu sprzyja dbałości o prawidłowość przebiegu procesu wychowawczego oraz respektowania praw dziecka. Niniejszy Program profilaktyczny pozostaje w spójności z Powiatowym Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Powiecie Oświęcimskim na lata Podstawa prawna 1. Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r., Nr 120, poz. 526), 2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), 3. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2015 r., poz. 163), 4. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2013 r., poz. 135, z późn. zm.), 5. Ustawa dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2005 r., Nr 180, poz. 1493, z późn. zm.) 3 Id: D31E7F2B-AE22-418B-BD2D-8EBB7EE1873E. Projekt Strona 3

5 3 Diagnoza Na terenie Powiatu Oświęcimskiego przemoc w rodzinie występuje w rodzinach o różnym statusie społecznym, w szczególności jednak łączy się z problemem nadużywania substancji psychoaktywnym, w tym alkoholu. Przypadki przemocy zdarzają się przeważnie w domach rodzinnych, gdzie świadkami są jedynie członkowie rodziny. Na podstawie danych zebranych we współpracy z instytucjami działającymi na Terenie Powiatu Oświęcimskiego, możliwe jest dokonanie diagnozy występowania przemocy w rodzinie oraz określenie skali tego zjawiska. Tabela 1. Dane udostępnione przez Prokuraturę Rejonową w Oświęcimiu oraz Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej Sądu Rejonowego w Oświęcimiu, dot. ilości odnotowanych postępowań o przestępstwo z art kodeksu karnego, w brzmieniu kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osoba nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny oraz ilości osób objętych dozorem Liczba postępowań Osoby objęte dozorem Tabela 2. Dane udostępnione przez ośrodki pomocy społecznej na temat ilości dzieci w rodzinach objętych procedurą Niebieskiej Karty Liczba rodzin w tym: liczba dzieci Tabela 3. Dane udostępnione przez placówki oświatowe działające na terenie gmin Powiatu Oświęcimskiego w zakresie posiadanych informacji na temat ofiar przemocy domowej wśród dzieci i młodzieży. Przedszkola Szkoły Szkoły Gimnazja podstawowe ponadgimn. Liczba ofiar wśród dzieci w tym: przemoc fizyczna przemoc psychiczna Id: D31E7F2B-AE22-418B-BD2D-8EBB7EE1873E. Projekt Strona 4

6 Powyższe zestawienia, to tylko garstka możliwych do uzyskania danych, jednak już na ich podstawie można wnioskować, iż zjawisko przemocy w rodzinie jest powszechne na terenie Powiatu Oświęcimskiego i od kilku lat utrzymuje się na wysokim poziomie. Jedną z najbardziej poszkodowanych grup są dzieci oraz młodzież, które w swej niewiedzy i bezbronności, nierzadko ukrywają swoich oprawców. Ograniczenie liczby przestępstw możliwe jest nie tylko poprzez udzielanie wsparcia i pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie, ale również poprzez edukację społeczną i promowanie zachowań wolnych od przemocy. 4 Cel programu Nadrzędnym celem Programu jest zmniejszenie skali przemocy w rodzinie w powiecie oświęcimskim poprzez podejmowanie działań profilaktyczno-edukacyjnych, w szczególności w środowiskach z tzw. grupy ryzyka. Istotnym jest podejmowanie kompleksowych działań ukierunkowanych na udzielenie specjalistycznej pomocy ofiarom, jak również promowanie i wdrażanie prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci. 4.1 Działania profilaktyczne Cel ten ma być realizowany w oparciu o trzy podstawowe nurty: 1. działania informacyjne skierowany do ogółu społeczności lokalnej, realizowane poprzez dostarczenie informacji na temat zjawiska przemocy w rodzinie, uwrażliwienie dorosłych na objawy występowania przemocy domowej, organizowanie imprez kulturalnych promujących wartości rodzinne, 2. działania edukacyjno-wychowawcze skierowany w szczególności do dzieci, młodzieży, rodziców, opiekunów, wychowawców poprzez: organizowanie warsztatów i spotkań tematycznych dla dzieci i młodzieży, a dotyczących przede wszystkim przemocy (agresja, złość, stres, zachowania asertywne), uzależnień od środków psychoaktywnych (alkohol, narkotyki, leki, komputer) oraz innych zagrożeń (sekty, relacje międzyludzkie, piramida wartości, wolność wyboru a zniewolenie), prowadzenie prelekcji dla rodziców i opiekunów z zakresu prawidłowych metod wychowawczych, w celu zwiększenia świadomości rodziców w zakresie lepszego 5 Id: D31E7F2B-AE22-418B-BD2D-8EBB7EE1873E. Projekt Strona 5

7 rozumienia potrzeb dzieci oraz wspólnego szukania sposobu radzenia sobie z trudnościami, organizowanie szkoleń dla nauczycieli, pracowników socjalnych, policjantów, kuratorów sądowych, pracowników placówek opiekuńczo-wychowawczych i placówek wsparcia dziennego z zakresu przeciwdziałania przemocy, ze szczególnym uwzględnieniem przemocy wobec dzieci i młodzieży, opartych na wymianie doświadczeń oraz budowaniu współpracy pomiędzy różnymi służbami pomocowymi, 3. działania poradnicze realizowany poprzez prowadzenie grup wsparcia oraz organizowanie indywidualnej pomocy specjalistycznej (psychologicznej, pedagogicznej, terapeutycznej, prawnej) dla dzieci i młodzieży ze środowisk zagrożonych przemocą oraz ich rodziców. Powyższy katalog działań pełni funkcję przykładu i ma charakter otwarty. 4.2 Wskaźniki realizacji działań profilaktycznych Działania profilaktyczne w zakresie promowania i wdrażania prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci i rodziców 1 Działania informacyjne Lp. Kierunki działań Wskaźniki Podmioty zaangażowane Opracowanie i rozpowszechnianie Liczba opracowanych 1.1 informatorów (ulotki, plakaty itp.) informatorów na temat skutków działań Liczba rozpowszechnionych PCPR, POIK, OPS, KPP, przemocowych informatorów Prokuratura PPP, szkoły, SR, ZKSS, Inne Opracowanie i rozpowszechnianie informatorów (ulotki, plakaty itp.) promujących nieprzemocowe postawy Liczba opracowanych informatorów Liczba rozpowszechnionych informatorów 2 Działania edukacyjno-wychowawcze Inne organizowanie zajęć profilaktycznych dla młodzieży w szkołach (pogadanki, prelekcje itp.) Organizowanie spotkań pogadanek dla rodziców uczniów dot. przemocy i profilaktyki Liczba przeprowadzonych zajęć profilaktycznych Liczba uczestniczących w zajęciach uczniów Liczba przeprowadzonych spotkań Liczba uczestniczących w nich rodziców Szkoły, KPP 3 Działania poradnicze 3.1 Rozwijanie poradnictwa rodzinnego, psychologicznego Liczba udzielonych porad prawnych Liczba osób korzystających z konsultacji psychologicznych PCPR, POIK, OPS/ZI, PPP 6 Id: D31E7F2B-AE22-418B-BD2D-8EBB7EE1873E. Projekt Strona 6

8 Inne Indywidualne poradnictwo dla rodziców w zakresie rozwijania nieprzemocowych umiejętności wychowawczych Liczba udzielonych porad, konsultacji dla rodziców 5 Realizacja i monitorowanie Programu Program Profilaktyczny w Zakresie Promowania i Wdrożenia Prawidłowych Metod Wychowawczych w Stosunku do Dzieci w Rodzinach Zagrożonych Przemocą w Rodzinie w Powiecie Oświęcimskim na lata jest spójny z Powiatowym Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata i zakłada tworzenie kompleksowego systemu wsparcia dla dzieci i młodzieży ze środowisk zagrożonych występowaniem przemocy domowej. Realizacja programu łączy we współpracy instytucje i placówki z terenu powiatu oświęcimskiego, koordynowane przez które swoimi działaniami wspierają osoby doświadczające przemocy domowej. 5.1 Adresaci Programu Niniejszy program skierowany jest przede wszystkim do: dzieci, młodzieży, ich rodziców i opiekunów, w szczególności do rodzin dysfunkcyjnych, osób doświadczających przemocy i świadków przemocy domowej, w szczególności do dzieci, sprawców przemocy, przedstawicieli władz lokalnych, instytucji i organizacji pracujących na rzecz dzieci i rodzin, społeczności lokalnej. 5.2 Realizatorzy Programu Jako realizatorów Programu wymienia się w szczególności: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Oświęcimiu, ośrodki pomocy społecznej, w tym Zespoły Interdyscyplinarne, Komenda Powiatowa Policji w Oświęcimiu, Prokuratura Rejonowa w Oświęcimiu, Sąd Rejonowy w Oświęcimiu, 7 Id: D31E7F2B-AE22-418B-BD2D-8EBB7EE1873E. Projekt Strona 7

9 Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej, Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Oświęcimiu, instytucje oświatowe, poradnie psychologiczno-pedagogicznie. 5.3 Monitoring i ewaluacja Ocena realizacji poszczególnych zadań Programu będzie dokonywana co najmniej raz w roku przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Oświęcimiu, na podstawie dokumentacji zgromadzonej od realizatorów Programu. Uzyskane dane będą służyć sprawdzeniu efektywności i skuteczności działań podejmowanych w ramach Programu, z jednoczesną możliwością korekty sposobu realizacji Programu i ewentualną jego nowelizacją. 5.4 Finansowanie Programu Program finansowany jest ze środków własnych Realizatorów. Nie wyklucza się możliwości pozyskania dofinansowania ze źródeł zewnętrznych w ramach dotacji celowej. 6 Oczekiwane efekty Realizacja Programu ma sprzyjać dbałości o prawidłowość przebiegu procesu wychowawczego i respektowaniu praw dziecka, prowadząc w rezultacie do zmniejszenia skali zjawiska przemocy domowej. Wdrożenie działań profilaktycznych już u najmłodszych może pomóc wyeliminować zachowania patologiczne i zapobiegać zakorzenieniu się w naszym społeczeństwie anormalnych ideologii. Do najbardziej oczekiwanych rezultatów realizacji Programu zalicza się: zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie, edukacja dzieci i młodzieży na temat przemocy i agresji oraz szkodliwości środków psychoaktywnych, nabycie przez dzieci i młodzież umiejętności korzystania z pomocy innych, zmotywowanie dzieci i młodzieży do rozwoju osobistego, dostarczenie rodzicom i opiekunom wiedzy na temat prawidłowych metod wychowawczych, udzielanie skutecznej pomocy osobom uwikłanym w przemoc, wzmocnienie rodziny w radzeniu sobie z problemami wychowawczymi, 8 Id: D31E7F2B-AE22-418B-BD2D-8EBB7EE1873E. Projekt Strona 8

10 poszerzenie wiedzy rodziców na temat radzenia sobie z trudnościami wychowawczymi oraz udzielenie wsparcia dla rodzin dysfunkcyjnych, szeroko rozumiana profilaktyka przeciwdziałania przemocy w rodzinie, podniesienie społecznej wrażliwości na wszelkie przejawy przemocy, ze szczególnym uwzględnieniem przemocy wobec dzieci, poszerzenie wiedzy na temat skutków przemocy w rodzinie, skoordynowanie działań na rzecz pomocy dziecku i rodzinie, zwłaszcza w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej. 7 Podsumowanie Niniejszy Program zakłada podejmowanie działań profilaktyczno-edukacyjnych, mających na celu udzielenie pomocy i wsparcia osobom doświadczającym przemocy ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, jak również promowanie i wdrażanie prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci w rodzinach zagrożonych przemocą domową. Działania te mają na celu przede wszystkim zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie, przedstawienie dzieciom i młodzieży możliwości rozwoju, dając im szansę na start w odpowiedzialną dorosłość, a także uświadomienie rodzicom odpowiedzialności za dziecko oraz ukierunkowanie w zakresie rozbudzania zainteresowań dziecka, wspierania i motywowania, propagując pozytywne wzorce i wartości. Oczekuje się, że realizacja powyższego programu przyczyni się do usprawnienia powiatowego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz poprawy kondycji rodzin. 9 Id: D31E7F2B-AE22-418B-BD2D-8EBB7EE1873E. Projekt Strona 9

11 Uzasadnienie Zgodnie z art. 6 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz z późn. zm.), do zadań własnych powiatu należy w szczególności opracowanie i realizacja powiatowego programu edukacyjnego w zakresie profilaktyki przemocy w rodzinie. Niniejszy Program zakłada podejmowanie działań profilaktyczno-edukacyjnych, mających na celu udzielenie pomocy i wsparcia osobom doświadczającym przemocy ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, jak również promowanie i wdrażanie prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci w rodzinach zagrożonych przemocą domową. Działania te mają na celu przede wszystkim zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie, przedstawienie dzieciom i młodzieży możliwości rozwoju, dając im szansę na start w odpowiedzialną dorosłość, a także uświadomienie rodzicom odpowiedzialności za dziecko oraz ukierunkowanie w zakresie rozbudzania zainteresowań dziecka, wspierania i motywowania, propagując pozytywne wzorce i wartości. Program ten jest spójny z założeniami Powiatowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Powiecie Oświęcimskim na lata Id: D31E7F2B-AE22-418B-BD2D-8EBB7EE1873E. Projekt Strona 1