SĄD METROPOLITALNY LUBELSKI

Transkrypt

1 SĄD METROPOLITALNY LUBELSKI ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, Lublin, tel ; fax ; Lublin, dn. 16 grudnia 2015 roku Pro memoria dla duszpasterzy w związku ze zmianą przepisów dotyczących procesów o nieważność małżeństwa Z dniem 8 grudnia 2015 r. na mocy decyzji Ojca św. Franciszka weszły w życie nowe przepisy dotyczące procesu o nieważność małżeństwa, zawarte w motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, na podstawie którego zmodyfikowane zostały kanony Kodeksu Prawa Kanonicznego. Nowe procedury w całości dotyczą spraw, które wpłynęły do sądu od dnia 8 grudnia 2015 r., jednak mają zastosowanie także do spraw, które jeszcze nie zakończyły się ostatecznym wyrokiem, zarówno w pierwszej, jak i w drugiej instancji. Stąd też w praktyce duszpasterskiej będzie można spotkać trzy zasadnicze rodzaje przypadków osób zgłaszających chęć zawarcia małżeństwa po otrzymaniu wyroku stwierdzającego nieważność poprzedniego. I Pierwsza grupa osób to te, które uzyskały orzeczenie nieważności małżeństwa w pierwszej i drugiej instancji według poprzednio obowiązujących przepisów. Winny one okazać proboszczowi (lub wikariuszowi parafialnemu) dwa zgodne wyroki za nieważnością małżeństwa. W wyroku sądu drugiej instancji należy zwrócić uwagę, czy wyrok ten podlega wykonaniu i upoważnia do zawarcia nowego małżeństwa oraz na dołączone klauzule zawierające zakaz zawarcia nowego małżeństwa bez konsultacji z sądem lub bez zezwolenia ordynariusza miejsca. Odpisy wyroków pierwszej i drugiej instancji muszą zostać przedłożone duszpasterzowi przy pierwszym spotkaniu w sprawie nowego małżeństwa i winny być dołączone do dokumentacji przedślubnej. II Drugą grupę stanowią osoby, które, po negatywnym wyroku sądu pierwszej instancji, otrzymały w instancji apelacyjnej po dniu 8 grudnia 2015 roku wyrok stwierdzający nieważność małżeństwa z dodanymi ewentualnie klauzulami zabraniającymi. Wyrok ten może być prawomocny, o ile został wydany do niego odrębny dekret wykonawczy, w którym zamieszczona jest informacja, że upoważnia on do zawarcia nowego małżeństwa oraz ewentualne klauzule zabraniające. Wyrok ten wyłącznie z dekretem wykonawczym stanowi całość i potwierdza stan wolny osoby. Wyrok wraz z dekretem wykonawczym musi zostać przedłożony duszpasterzowi przy pierwszym spotkaniu w sprawie nowego małżeństwa i dołączony do dokumentacji przedślubnej

2 III Trzecią grupa to osoby, które uzyskały po 8 grudnia 2015 roku w pierwszej instancji wyrok stwierdzający nieważność małżeństwa. Jeżeli od tego wyroku nie zgłoszono apelacji, staje się on wyrokiem prawomocnym, upoważniającym do zawarcia nowego małżeństwa, ale po wydaniu przez sąd dekretu wykonawczego. W dekrecie tym będzie zawarta informacja, że stanowi on potwierdzenie stanu wolnego i uprawnia do zawarcia nowego małżeństwa. W wyroku mogą znaleźć się także klauzule zabraniające. Wyrok wraz z dekretem wykonawczym stanowi całość i musi zostać przedłożony duszpasterzowi przy pierwszym spotkaniu w sprawie nowego małżeństwa i dołączony do dokumentacji przedślubnej. W każdym z powyższych przypadków należy zwrócić uwagę, czy wyrok podlega wykonaniu i upoważnia do zawarcia nowego małżeństwa oraz na dołączone klauzule zawierające zakaz zawarcia nowego małżeństwa bez konsultacji z sądem lub bez zezwolenia ordynariusza miejsca. IV W sprawie uzyskania zezwolenia na małżeństwo przez osobę, która jest związana klauzulą zabraniającą, w każdym przypadku należy skierować osobę zainteresowaną do kancelarii Sądu Metropolitalnego, gdzie uzyska stosowne informacje o dalszym trybie postępowania. Winno nastąpić to niezwłocznie po zgłoszeniu duszpasterzowi zamiaru zawarcia nowego małżeństwa. Przed uzyskaniem zezwolenia z sądu nie wolno ustalać terminu ślubu ani obiecywać nupturientom, że zezwolenie będzie z pewnością udzielone. V Sąd, dziękując za dotychczasową dobrą współpracę z większością duszpasterzy, bardzo prosi o niezwłoczne: - odsyłanie świadectw kwalifikacyjnych dla stron i świadków, - przesyłanie kserokopii protokołów przedślubnych wraz z załącznikami, - dokonywanie przesłuchań według instrukcji sądu, - dokonywanie adnotacji o wyroku w księgach małżeństw i ochrzczonych, - informowanie sądu o dokonaniu powyższych adnotacji. Sprawna współpraca w tym zakresie jest warunkiem dotrzymywania terminów procesowych wymaganych przez znowelizowane przepisy. VI W związku z koniecznością uzyskiwania potwierdzenia zamieszkania stron procesowych sąd przypomina, że nie ma przeszkód, by proboszcz (lub wikariusz parafialny) potwierdzał adres kanonicznego (a więc faktycznego) zamieszkania stron (zwłaszcza strony pozwanej w procesie) dla celów procesowych. Tego rodzaju informacja nie podlega ograniczeniom wynikającym z prawa polskiego, gdyż dotyczy spraw wewnątrzkościelnych. Nie wolno jednak udostępniać tego rodzaju informacji osobom trzecim, a je

3 dynie stronom, które zamierzają prowadzić proces. W przypadku wątpliwości należy odpowiednie potwierdzenie dostarczyć bezpośrednio do kancelarii sądu, informując o tym petenta lub petentkę. VII W sprawie opłat sądowych przypomina się, że opłatę sądową (obecnie 900 zł, ewentualnie dodatkowe 200 zł jako honorarium dla biegłego) wnosi się w całości na wezwanie sądu na początku procesu. Zgodnie z dekretem Arcybiskupa Lubelskiego z dnia 1 sierpnia 2012 roku, w przypadku wniosku o zwolnienie lub zmniejszenie opłaty, wnioskodawca winien przedłożyć przewodniczącemu kolegium sędziowskiego kopię ostatniego rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) w części informującej o kwocie uzyskanego dochodu oraz opinię proboszcza parafii zamieszkania wnioskodawcy, zawierającej deklarację proboszcza, w jakim zakresie parafia, w ramach pomocy ubogim, może partycypować w kosztach procesu. Decyzję w sprawie zwolnienia z opłat sądowych, obniżenia opłat lub rozłożenia opłat na raty podejmuje przewodniczący kolegium sędziowskiego. W załączeniu: 1. wzór ostatniej strony wyroku stwierdzającego nieważność małżeństwa wydanego po 8 grudnia 2015 roku, 2. wzór dekretu wykonawczego do wyroku wydanego po 8 grudnia 2015 roku, 3. wzór potwierdzenia zamieszkania kanonicznego

4 Załącznik 1 (ostatnia strona wyroku stwierdzającego nieważność małżeństwa) Sąd Metropolitalny w Lublinie p o s t a n a w i a: na postawione pytanie, czy w danym przypadku została udowodniona nieważność małżeństwa z tytułu: a)... (kan.... KPK) po stronie... odpowiedzieć twierdząco, b)... (kan.... KPK) po stronie... odpowiedzieć twierdząco, to znaczy uznać, że małżeństwo zostało nieważnie zawarte z wyżej wymienionych przyczyn oraz na podstawie kan KPK oraz art. 251 DC dołączyć następujący zakaz zawarcia małżeństwa: Zgodnie z art DC (imię i nazwisko) (z domu) nie może zawrzeć nowego małżeństwa kanonicznego bez konsultacji z Sądem Metropolitalnym w Lublinie. Zgodnie z art DC (imię i nazwisko) (z domu) nie może zawrzeć nowego małżeństwa kanonicznego bez konsultacji z ordynariuszem miejsca zawarcia nowego małżeństwa. Koszty w całości pokrywa... Pouczenie: 1. Wyrok niniejszy nie jest prawomocny i nie upoważnia do zawarcia nowego małżeństwa. 2. Od powyższego wyroku stronom oraz obrońcy węzła przysługuje apelacja do Sądu Metropolitalnego w Warszawie, która musi być zgłoszona w ciągu 15 dni użytecznych (roboczych) od daty otrzymania niniejszego wyroku w kancelarii tutejszego sądu (kan KPK); a następnie poparta w terminie kolejnych 30 dni w sądzie apelacyjnym (kan KPK). 3. Jeżeli w wyznaczonym terminie nie wpłynie apelacja od niniejszego wyroku, stanie się on prawomocny i będzie podlegał wykonaniu (kan KPK), o czym sąd powiadomi strony przesyłając dekret wykonawczy, który będzie stanowił integralną część wyroku. 4. Sąd przypomina stronom o zobowiązaniach naturalnych, cywilnych oraz moralnych, którymi są związane wobec swoich dzieci, przede wszystkim, co do zapewnienia utrzymania i wychowania (art. 252 DC). Uwaga: Tekst pisany kursywą jest opcjonalny, umieszczany w zależności od rozstrzygnięcia

5 Załącznik 2 wzór dekretu wykonawczego DEKRET WYKONAWCZY Na podstawie kan KPK, w związku z tym, że w terminie przewidzianym przez przepisy prawa nie została zgłoszona apelacja od wyroku z dnia. roku, stwierdzającego nieważność małżeństwa, które dnia. roku w parafii pod wezwaniem.,.., zawarli:, ur. i, ur. stwierdzam, że wyrok ten z dniem. roku stał się prawomocny i podlega wykonaniu. Strony są stanu wolnego i mogą zawrzeć nowe małżeństwo kanoniczne, po spełnieniu wymogów zawartych w wyroku. Niniejszy dekret wraz z wcześniej przesłanym odpisem wyroku należy przedstawić proboszczowi parafii, w której strony będą zawierały nowe małżeństwo kanoniczne. Na podstawie kan KPK polecam dokonanie jak najszybciej adnotacji o nieważności małżeństwa w księgach parafialnych parafii zawarcia małżeństwa oraz parafii chrztu stron. (podpis) NOTARIUSZ (podpis) WIKARIUSZ SĄDOWY (pieczęć okrągła sądu) - 5 -

6 Załącznik 3 wzór potwierdzenia zamieszkania kanonicznego (pieczęć adresowa parafii)... miejscowość... data L. dz. Z A Ś W I A D C Z E N I E Niniejszym potwierdzam dane dotyczące zamieszkania kanonicznego niżej wymienionej osoby: Imię i nazwisko Adres zamieszkania kanonicznego (KPK, kan. 102) Uwagi Niniejsze zaświadczenie wydaje się dla celów wewnętrznych Kościoła katolickiego. (pieczęć okrągła parafii)... podpis proboszcza P.T. Księże Proboszczu! Wypełniony dokument można przekazać stronie powodowej lub przekazać bezpośrednio do sądu