PROJEKT ROBÓT GEOLOGICZNYCH

Transkrypt

1 P R Z E D S I Ę B I O R S T W O G E O L O G I C Z N E E KO-GEO SUWAŁKI ul. Kościuszki Suwałki tel./fax eko-geo@pro.onet.pl PROJEKT ROBÓT GEOLOGICZNYCH w celu wykonania otworu studziennego zastępczego nr 4B oraz w celu likwidacji otworu studziennego nr 4A na terenie ujęcia miejskiego w m. PISZ pow. piski, woj. warmińsko-mazurskie Inwestor: Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. ul. Tęczowa Pisz Autorzy projektu: Mirosław Tatarata nr upr. geol Edyta Stadie Suwałki kwiecień 2017 rok

2 CZĘŚĆ TEKSTOWA 2 2

3 SPIS TREŚCI 1. Wstęp 1.1. Podstawa opracowania projektu 1.2. Cel zamierzonych robót i sposób jego osiągnięcia 1.3. Wykaz materiałów archiwalnych i literatury 2. Charakterystyka terenu prac 2.1. Lokalizacja 2.2. Charakterystyka ujęcia miejskiego w Piszu 2.3. Morfologia i hydrografia 2.4. Budowa geologiczna 2.5. Warunki hydrogeologiczne 3. Obliczenia hydrogeologiczne 4. Strefa ochronna 5. Projekt geologiczno-techniczny wykonania otworu studziennego nr 4B 5.1. Założenia wyjściowe 5.2. Konstrukcja techniczna otworu 5.3. Pobieranie próbek gruntu i wody 5.4. Pomiary i obserwacje hydrogeologiczne w czasie wiercenia 5.5. Zamykanie horyzontów wodonośnych 5.6. Filtrowanie otworu 5.7. Próbne pompowanie 5.8. Prace geodezyjne 6. Projekt geologiczno-techniczny likwidacji otworu studziennego nr 4A 6.1. Charakterystyka geologiczno-techniczna otworu studziennego nr 4A 6.2. Charakterystyka prac likwidacyjnych Prace przygotowawcze Usuwanie kolumny filtrowej Prace końcowe 7. Oddziaływanie projektowanych robót geologicznych na środowisko 8. Bezpieczeństwo prowadzenia projektowanych robót 9. Harmonogram prac 10. Wnioski i zalecenia 3 3

4 1. WSTĘP 1.1. Podstawa opracowania projektu Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2016, poz. 1131). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 roku w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących projektów robót geologicznych, w tym robót, których wykonywanie wymaga uzyskania koncesji (Dz. U. nr 288, poz ze zm.). Zlecenie i umowa zawarta z Inwestorem Cel zamierzonych robót i sposób jego osiągnięcia Niniejszy projekt opracowano w celu wykonania otworu studziennego nr 4B o charakterze zastępczym oraz w celu likwidacji otworu studziennego nr 4A na terenie miejskiego ujęcia wody podziemnej w m. Pisz, pow. piski, woj. warmińsko-mazurskie. W lipcu 2010 roku, Przedsiębiorstwo Geologiczne EKO-GEO Suwałki, opracowało projekt prac geologicznych dotyczący powyżej zdefiniowanego zadania geologicznego. Projekt ten został zatwierdzony decyzją Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego, znak: OŚ.GW /10 z roku. Decyzja ta straciła ważność z dniem roku. W czasie obowiązywania decyzji przedmiotowe zadanie geologiczne nie zostało zrealizowano. W związku z nowelizacją Prawa geologicznego, zaistniała konieczność dostosowania wyjściowego projektu do obowiązujących przepisów prawnych. Zgodnie z art. 79 ust. 2 Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2016 r., poz. 1131), niniejszy projekt robót geologicznych określa: cel zamierzonych robót oraz sposób jego osiągnięcia, rodzaj dokumentacji geologicznej mającej powstać w wyniku robót geologicznych, harmonogram robót geologicznych, przestrzeń, w obrębie której mają być wykonywane roboty geologiczne, przedsięwzięcia konieczne ze względu na ochronę środowiska, w tym wód podziemnych, a także czynności mające na celu zapobieżenie szkodom powstałym wskutek wykonywania zamierzonych robót. Zakres projektu, składającego się z części tekstowej i graficznej, jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 roku w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących projektów robót geologicznych, w tym robót, których wykonywanie wymaga uzyskania koncesji (Dz. U. nr 288, poz ze zm.). Uwzględniając cel projektowanych robót, część tekstowa projektu zawiera: 4 4

5 informacje dotyczące lokalizacji zamierzonych robót geologicznych, w tym lokalizacji w ramach trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, opis zagospodarowania terenu, na którym mają być przeprowadzone roboty geologiczne, z uwzględnieniem obiektów i obszarów chronionych, omówienie wyników przeprowadzonych wcześniej robót geologicznych na obszarze zamierzonych prac geologicznych, wykaz wykorzystanych geologicznych materiałów archiwalnych wraz z ich interpretacją, opis budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych w rejonie zamierzonych robót geologicznych wraz z przewidywanym profilem geologicznym projektowanego otworu, przedstawienie możliwości osiągnięcia celu robót geologicznych, zawierające w szczególności: opis, lokalizację i rodzaj projektowanego otworu, przewidywaną konstrukcję otworu wiertniczego, informacje dotyczące zamykania horyzontów wodonośnych, opis opróbowania otworu zakres obserwacji i badań terenowych (zwierciadło wody, czas pompowania), sposób przeprowadzenia prac likwidacyjnych, wyszczególnienie niezbędnych prac geodezyjnych, zakres badań laboratoryjnych, określenie: harmonogramu zamierzonych robót geologicznych, w tym terminu ich rozpoczęcia i zakończenia, wpływu zamierzonych robót geologicznych na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000, o których mowa w Ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (tekst jednolity - Dz. U. z 2015 r., poz. 1651), rodzaju dokumentacji geologicznej mającej powstać w wyniku robót geologicznych, o której mowa w art. 88 ust. 2 Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku - Prawo geologiczne i górnicze, opis przedsięwzięć technicznych, technologicznych i organizacyjnych, mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa powszechnego, bezpieczeństwa pracy i ochrony środowiska w czasie wykonywania robót geologicznych. Uwzględniając cel projektowanych robót, część graficzna projektu zawiera: mapę lokalizacyjną w skali 1 : , z zaznaczeniem rejonu ujęcia miejskiego w Piszu oraz granicy zasięgu oddziaływania ujęcia, 5 5

6 mapę dokumentacyjną w skali 1 : , z zaznaczeniem otworów studziennych ujęcia, w tym otworów eksploatowanych, otworu projektowanego oraz otworu przeznaczonego do likwidacji, a ponadto granicy strefy ochronnej ujęcia w terenie pośrednim, mapę sytuacyjno-wysokościową w skali 1 : 1 000, z zaznaczeniem, m.in. projektowanego otworu wiertniczego nr 4B, likwidowanej studni nr 4A, wszystkich innych studni przedmiotowego ujęcia oraz granicy strefy ochronnej w terenie bezpośrednim, mapę geologiczną w skali 1 : , z zaznaczeniem terenu opracowania, mapę hydrogeologiczną w skali 1 : , z zaznaczeniem terenu opracowania, mapę geośrodowiskową w skali 1 : , z zaznaczeniem terenu opracowania, karty otworów studziennych znajdujących się na ujęciu, przekroje hydrogeologiczne, projekt geologiczno-techniczny projektowanego otworu studziennego nr 4B, projekt geologiczno-techniczny likwidacji otworu studziennego nr 4A, kserokopię decyzji ustalającej zasoby eksploatacyjne ujęcia, kserokopię decyzji wyznaczającej strefę ochronną ujęcia, kserokopie decyzji ustanawiającej strefę ochronna ujęcia, kserokopię decyzji w sprawie zmiany granic strefy ochronnej ujęcia, kserokopię decyzji w sprawie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego. Przy opracowywaniu niniejszego projektu wykorzystano informacje i materiały archiwalne uzyskane od Zleceniodawcy i zebrane w czasie wizji lokalnej Wykaz materiałów archiwalnych i literatury. Aqua - Projekt Grzegorz Kochanowicz, Operat wodnoprawny na pobór wody podziemnej oraz eksploatację urządzeń gospodarki wodnej dla potrzeb ujęcia wody podziemnej w Piszu. Suwałki. Biernat S., Mapa hydrogeologiczna Polski - ark. Pisz, skala 1 : , z objaśnieniami. IG Warszawa. Charytoniuk A., Maksymiuk G., Projekt strefy ochrony pośredniej ujęcia wody podziemnej w m. Pisz. Białystok. Hulboj A., Mapa hydrogeologiczna Polski - ark. Pisz, skala 1 : , z objaśnieniami. PIG Warszawa. Kozłowska M., Kozłowski I., Szczegółowa mapa geologiczna Polski - ark. Pisz, skala 1 : , z objaśnieniami. PIG Warszawa. 6 6

7 Kleczkowski A. S. i inni, Mapa obszarów głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających szczególnej ochrony 1: Prace CPBP Instytut Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej AGH. Kraków. Kombinat Geologiczny Północ, Aneks nr 3 do dokumentacji hydrogeologicznej - ujęcie wody podziemnej w kat. B z utworów czwartorzędowych w Piszu. Warszawa. Kondracki J., Geografia regionalna Polski. PWN. Warszawa. Macioszczyk A. (red. nauk.), Podstawy hydrogeologii stosowanej. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa. Mapy topograficzne w skali 1 : , 1 : rejonu opracowania. Paczyński B. (red.), Atlas Hydrogeologiczny Polski w skali 1 : PIG Warszawa. Pazdro Z., Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol. Warszawa. Pazdro Z., Kozerski B., Hydrogeologia ogólna. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa. Praca zbiorowa, Poradnik hydrogeologa. Wyd. Geol. Warszawa. Praca zbiorowa, Województwo suwalskie - studia i materiały. Ośrodek Badań Naukowych. Białystok. Praca zbiorowa, Metodyka określania zasobów eksploatacyjnych ujęć zwykłych wód podziemnych. Poradnik metodyczny. Warszawa. Przedsiębiorstwo Geologiczne EKO-GEO Suwałki, Projekt prac geologicznych w celu likwidacji studni wierconej nr 4A oraz w celu wykonania otworu studziennego zastępczego nr 4B na terenie ujęcia miejskiego w m. Pisz. Suwałki. Przedsiębiorstwo Geologiczne EKO-GEO Suwałki, Operat wodnoprawny do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego na szczególne korzystanie z wód - pobór wody podziemnej z ujęcia miejskiego w Piszu. Suwałki. Przedsiębiorstwo Hydrogeologiczne w Gdańsku, Dokumentacja hydrogeologiczna w kat. B ujęcia wód podziemnych z utworów czwartorzędowych w rejonie miejskiego ujęcia wodociągowego w Piszu. Gdańsk. Słowański Wł., Mapa geologiczna Polski - ark. Pisz, skala 1 : , z objaśnieniami. IG Warszawa. Wachal St., Vademecum wiertnika studziennego. WG Warszawa. Zakład Prac Geologicznych, mgr inż. Grzegorz Maksymiuk, Aneks nr 5 do dokumentacji hydrogeologicznej dotyczący wyznaczenia strefy ochronnej miejskiego ujęcia wód podziemnych z utworów czwartorzędowych w m. Pisz. Białystok. 7 7

8 2. CHARAKTERYSTYKA TERENU PRAC 2.1. Lokalizacja Ujęcie wody podziemnej dla m. Pisz (studnie nr: 6, 7, 8, 3A, 4A i 1B) zlokalizowane jest w południowo-zachodniej części miasta, w rozwidleniu ulic: Gdańskiej i Leśnej, na obszarze zalesionym, zgodnie z zał. nr 1, 2 i 3 niniejszego projektu. Ujęcie zlokalizowane jest w obrębie działek: 544/1 (stacja wodociągowa), 323/1 i 552/1 (studnie ujęcia), stanowiących własność Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Piszu, ul. Tęczowa 2, Pisz. W odległości ok. 550 m w kierunku wschodnim od ujęcia, przepływa rzeka Pisa. Studnie wiercone zlokalizowane są na wierzchołkach nieregularnego wieloboku, o powierzchni, ok. 2 ha, wydłużonego w kierunku N - S. Najdłuższa przekątna - ok. 290 m (pomiędzy SW4A i SW3A). Najkrótsza przekątna - ok. 55 m (pomiędzy SW1B i SW7). Projektowany otwór studzienny nr 4B lokalizowany jest na działce nr 552/1, natomiast przeznaczona do likwidacji studnia wiercona nr 4A znajduje się na działce nr 323/ Charakterystyka ujęcia miejskiego w Piszu Ujęcie miejskie w Piszu jest eksploatowane przez Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Piszu. Gmina i Miasto Pisz reprezentowane przez Burmistrza Pisza, posiada 100% udziałów w ww. Spółce, będącej właścicielem ujęcia. Grunty, wraz ze znajdującą się na nich stacją wodociągową oraz studniami wierconymi, stanowią własność Spółki PWiK i zostały wniesione w formie aportu rzeczowego przez Gminę i Miasto Pisz. Aktualnie na terenie ujęcia miejskiego wody podziemnej w Piszu znajduje się 6 otworów studziennych, z czego: otwory studzienne eksploatowane - 5 szt. [nr 6, 7, 8, 3A i 1B], otwór studzienny przeznaczony do likwidacji - 1 szt. [nr 4A]. Pięć czynnych studni ujęcia eksploatowanych jest przemiennie w zależności od zapotrzebowania na wodę. Studnia nr 4A została wyłączona z eksploatacji w związku ze złą jakością wody, tj. przede wszystkim z uwagi na gnilny zapach wody. Studnia ta została przeznaczona do likwidacji. Podstawowe parametry geologiczno-techniczne poszczególnych studni ujęcia przedstawiono w Tabeli nr 1 niniejszego projektu. Ze studni wierconych woda jest tłoczona do stacji wodociągowej, w skład której wchodzą: 8 8

9 dwa aeratory, sześć filtrów uzdatniających, dwa zbiorniki retencyjne po 1000 m 3 każdy, cztery pompy drugiego stopnia, urządzenia towarzyszące oraz kompletna armatura ww. urządzeń. Przedmiotowe ujęcie zaopatruje w wodę miasto Pisz oraz okoliczne miejscowości: Snopki, Wąglik, Maldanin, Imionki, Borki, Kałęczyn, Babrosty, Kolonia Łupki, Łupki, Jeglina (Jagodne), Szczechy Wielkie, Zdory, Karwik, Trzonki i Szczechy Małe. Zasoby eksploatacyjne dla ujęcia miejskiego w Piszu zostały ustalone przez Prezesa CUG w Warszawie decyzją, znak: KDH/013/4427/M/79 z r. (zał. nr 11). W decyzji tej ustalono zasoby eksploatacyjne dla rejonu m. Pisz w wysokości: Q er = m 3 /h przy depresji: S er = 7 m, w tym dla ujęcia komunalnego: Q ek = 707 m 3 /h przy depresji: S ek = 7 m. Strefa ochronna ujęcia miejskiego w Piszu została wyznaczona w Aneksie nr 5 do dokumentacji hydrogeologicznej dotyczącym wyznaczenia strefy ochronnej miejskiego ujęcia wód podziemnych z utworów czwartorzędowych w Piszu, opracowanym przez Zakład Prac Geologicznych Grzegorza Maksymiuka z Białegostoku w 1998 roku. Aneks ten został zatwierdzony decyzją Wojewody Suwalskiego, znak: ROŚ.V-7514/120/98 z r. (zał. nr 12). Na podstawie wyżej cytowanego Aneksu, Starosta Piski ustanowił strefę ochronną decyzją znak: ROŚ.I.6210/5/99 z r. (zał. nr 13). W roku 2002 został opracowany Projekt strefy ochrony bezpośredniej ujęcia wody podziemnej w Piszu przez Aleksego Charytoniuka i Grzegorza Maksymiuka. Na podstawie tego Projektu Starosta Piski decyzją znak: ROŚ.6223/10/03 z r., zmienił zasięg strefy ochronnej w terenie bezpośrednim dla ujęcia miejskiego w Piszu (zał. nr 14). Starosta Piski decyzją znak: ROŚ z r. udzielił Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o.o. w Piszu pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód podziemnych dla zaopatrzenia w wodę miasta Pisz oraz okolicznych miejscowości. W pozwoleniu tym określono pobór wody w ilości max. 490 m 3 /h i średnio m 3 /d, z pięciu studni wierconych nr: 1B, 3A, 6, 7 i 8 (zał. nr 15). Cytowane pozwolenie wodnoprawne jest ważne do 28 lutego 2031 roku. Tabela nr 1 - Zestawienie wybranych parametrów geologiczno-technicznych otworów studziennych ujęcia miejskiego w Piszu. Strop warstwy Spąg warstwy [m p.p.t.] [m p.p.t.] Miąższość Qe [m 3 /h] Se [m] Typ filtra Średnica filtra 9 9

10 Numer studni Rok budowy Rzędna otworu Głębokość studni [m] ,87 44, ,74 43,5 [m n.p.m.] [m n.p.m.] 6,0 41,0 114,87 79,87 14,0 41,5 107,74 80,24 warstwy [m] 35,0 160,0 5,1 1,23 okładzinowy OC-I [mm] Długość części roboczej Aktualny pobór wody [m 3 /h] 250/340 18, ,5 150,0 5,0 0,97 CS-I i AP-I , ,75 40,0 8,0 nieprzewiercona 113,75-32,0 150,0 6,3 1,79 siatkowy rura blaszana , A ,96 37,9 10,0 nieprzewiercona 111,96-30,0 130,0 5,8 2,74 siatkowy rura blaszana , A ,90 30,0 5,3 27,0 114,6 92,9 21,7 168,0 4,5 1,55 siatkowy rura stalowa ,25 do likwidacji 1B ,82 39,0 8,0 nieprzewiercona 112,82-31,0 125,0 6,2 1,95 siatkowy rura blaszana , Morfologia i hydrografia Miasto Pisz położone jest w mikroregionie fizyczno-geograficznym Obniżenie Piskie, wchodzącym w skład mezoregionu Równina Mazurska. Mikroregion ten obejmuje niski poziom sandrowy i położony jest w poziomie m n.p.m. Obniżenie to wiąże się z szeroką na około 4 km doliną rzeki Pisy. Teren jest równinny o podłożu piaszczystym. Cechą charakterystyczną jest obecność rozległych obniżeń wypełnionych utworami organicznymi i deluwialnymi. Rzędne terenu w rejonie ujęcia kształtują się w przedziale od ok. 119 m n.p.m. do ponad 122 m n.p.m. Deniwelacje dochodzą do 3 m. Teren jest płaski, nieznacznie nachylony w kierunku północnym. Rzędna terenu w miejscu projektowanego otworu studziennego nr 4B wynosi ok. 121 m n.p.m. (na podstawie mapy sytuacyjno-wysokościowej w skali 1 : 1 000). Omawiany teren znajduje się w zlewni rzeki Pisy (III rząd) (dopływ Narwi), zlewnia Wisły Budowa geologiczna 10 10

11 Zgodnie ze Szczegółową mapą geologiczną Polski w skali 1 : ark. Pisz, budowę geologiczną przypowierzchniowych warstw ukształtował lodowiec fazy pomorskiej stadiału głównego zlodowacenia północnopolskiego (zał. nr 6). Omawiany teren położony jest w obrębie dużej regionalnej struktury morfologiczno-geologicznej zwanej sandrem piskim zbudowanym z utworów wodnolodowcowych. Powstanie tych utworów, wykształconych przede wszystkim w postaci piasków, wiąże się z odpływem wód lodowcowych lądolodu fazy pomorskiej (najstarsze etapy jego recesji). Miąższość piaszczystych osadów wodnolodowcowych tej fazy w rejonie opracowania nie przekracza 8 m. Bezpośrednio pod utworami fazy pomorskiej występują utwory zastoiskowe (iły lub mułki) (studnie nr 2A, 1A, 5, 1B i 8) względnie gliny zwałowe (studnie nr 3A, 7 i 6), reprezentujące stadiał warty zlodowacenia środkowopolskiego. Miąższość tych utworów z reguły nie przekracza 10 m. Pod utworami zastoiskowymi lub glacjalnymi występują utwory wodnolodowcowe wykształcone w postaci piasków i żwirów reprezentujące także stadiał Warty zlodowacenia środkowopolskiego. Utwory te przechodzą w piaszczysto-żwirowe utwory rzeczne zaliczane do interstadiału pilickiego zlodowacenia środkowopolskiego. Miąższość wyżej scharakteryzowanego poligenetycznego kompleksu utworów piaszczysto-żwirowych w rejonie opracowania wynosi ok. 40 m. W spągu tego kompleksu występują gliny zwałowe reprezentujące stadiał maksymalny zlodowacenia środkowopolskiego. Budowę geologiczną w rejonie opracowania przedstawiono na przekrojach hydrogeologicznych stanowiących zał. nr 5 niniejszego projektu. Profil litologiczny projektowanego otworu studziennego nr 4B wyinterpretowano w oparciu o załączone profile otworów studziennych ujęcia miejskiego (zał. nr 4) oraz opracowane przekroje hydrogeologiczne (zał. nr 5). Przewiduje się wystąpienie następującego profilu litologicznego: 0,0-6,0 m - piasek drobnoziarnisty, 6,0-13,0 m - glina z otoczakami, 13,0-41,0 m - piasek różnoziarnisty, 41,0-45,0 m - glina Warunki hydrogeologiczne Według podziału regionalnego zwykłych wód podziemnych, miasto Pisz znajduje się w granicach makroregionu mazowieckiego

12 Zgodnie z Mapą hydrogeologiczną Polski w skali 1 : arkusz Pisz, teren projektowanych prac znajduje się w granicach jednostki hydrogeologicznej - 1 aq/trii (zał. nr 7). Jednostka ta jest związana z wodonośnymi utworami odkrytego sandru kurpiowskiego. Główny poziom użytkowy występuje w przypowierzchniowych piaskach sandrowych łączących się z głębiej zalegającymi piaskami wodnolodowcowymi. Zwierciadło wody ma charakter swobodny i przeważnie występuje na głębokości 2-3 m, a miejscami nawet mniejszej, tworząc lokalne podmokłości. Średnia miąższość głównego poziomu użytkowego wynosi 30 m. Miąższości utworów wodonośnych zwiększają się w kierunku zachodnim. Z uwagi na zróżnicowane wykształcenie litologiczne wodonośnych osadów, bardzo zmienna jest ich przewodność. W rejonie ujęcia miejskiego w Piszu dochodzi ona do 1500 m 2 /24h, zmniejszając się w kierunku na północ do poniżej 200 m 2 /24h. Zmienne są również wydajności potencjalne studni. Na północ od Pisza określa się je na m 3 /h, a w rejonie ujęcia miejskiego przekraczają 120 m 3 /h. Moduł zasobów dyspozycyjnych przyjęto dla omawianej jednostki w wysokości 140 m 3 /24h/km 2. Stopień zagrożenia głównego poziomu wodonośnego określono jako bardzo wysoki - ze względu na brak izolacji oraz obecność licznych ognisk zanieczyszczeń na terenach o niskiej odporności poziomu wodonośnego. Jakość wód w jednostce odpowiada klasie II. Woda wymaga prostego uzdatniania ze względu na podwyższone zawartości żelaza i manganu. Wszystkie studnie przedmiotowego ujęcia ujmują wodę z pierwszej użytkowej warstwy wodonośnej, związanej z utworami wodnolodowcowymi wykształconymi w postaci piasków i żwirów, reprezentujących stadiał Warty zlodowacenia środkowopolskiego. Pierwsza warstwa wodonośna charakteryzuje się ciągłością w granicach sandru Puszczy Piskiej. Warstwa ta jest w rejonie ujęcia miejskiego w Piszu izolowana od powierzchni terenu cienką warstwą glin zwałowych względnie osadów zastoiskowych (iły i mułki). Warstwa izolująca nieznacznie napina zwierciadło wody pierwszej warstwy wodonośnej. Warunki hydrogeologiczne w rejonie ujęcia zobrazowano na załączonych przekrojach hydrogeologicznych (zał. nr 5). W projektowanym otworze studziennym nr 4B napięte zwierciadło wody pierwszej warstwy wodonośnej powinno zostać nawiercone pod glinami zwałowymi na głębokości ok. 13 m. Zwierciadło to powinno ustabilizować się na głębokości ok. 6 m. Warstwa wodonośna zbudowana z piasków różnoziarnistych powinna kontynuować się do głębokości ok. 41 m. Współczynnik filtracji utworów budujących przewidzianą do zafiltrowania warstwę, przyjęty w oparciu o inne otwory ujęcia, wyniesie ok. 0,0005 m/s. Kwalifikuje to omawiane utwory do bardzo dobrze przepuszczalnych

13 Zasilanie pierwszej warstwy następuje w wyniku infiltracji wód opadowych i roztopowych w wodochłonne piaszczyste podłoże oraz w mniejszym stopniu w wyniku lateralnego dopływu podziemnego z kierunku północnego. Przepływ wód w omawianej warstwie posiada orientację zgodną z kierunkiem drenażu wód powierzchniowych, tj. z północy na południe i z północnego zachodu na południowy wschód. Pierwsza warstwa wodonośna jest eksploatowana na terenie m. Pisz przez liczne studnie wiercone. Jest ona warstwą użytkową w rejonie opracowania. Analizy prób wody podziemnej pobieranych ze studni ujęcia wykazywały przekroczenia zawartości związków żelaza i manganu. Ponadto, w studniach nr 2A i 4A obserwowano gnilny zapach, co stało się przyczyną do likwidacji studni nr 2A oraz projektowanej likwidacji studni nr 4A. Należy podkreślić, że występujące przekroczenia zawartości normowych dotyczą studni zlokalizowanych w północnej części ujęcia. Analizowany teren zgodnie z danymi zamieszczonymi w opracowaniu Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych w Polsce wymagających szczególnej ochrony w skali 1: Instytut Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej Akademii Górniczo-Hutniczej, Kraków 1990 r., znajduje się w północnej części GZWP nr 215, określanego jako Subniecka warszawska trzeciorzędowa. Jest to płytki basen artezyjski, w którym wodonośne utwory miocenu i oligocenu przykryte praktycznie nieprzepuszczalnymi utworami pliocenu i słabo przepuszczalnymi utworami czwartorzędu, spoczywają na marglisto-wapiennych utworach kredy. Zbiornik ten w rejonie opracowania jest bardzo dobrze izolowany od ewentualnych niekorzystnych oddziaływań z powierzchni terenu. 3. OBLICZENIA HYDROGEOLOGICZNE Założenia: k = 0,0005 m/s = 1,8 m/h = 43,2 m/d l = 24 m d = 0,508 m v dop. = 9,8 k = 64,4 m/d = 2,7 m/h Wydajność dopuszczalną filtra - Q dop. wyliczono ze wzoru: Q dop. = 3,14 x d x l x v dop. = 3,14 x 0,508 x 24 x 2,7 = ok. 103 m 3 /h Depresję przy wydajności 103 m 3 /h oraz wydajności jednostkowej q przyjętej jako wydajność uśredniona dla wszystkich otworów studziennych ujęcia miejskiego w Piszu w wysokości 25 m 3 /h/1m s, wyliczono ze wzoru: 13 13

14 s = Q dop. q Promień leja depresji wyliczono ze wzoru: = ok. 4,1 m R = 3000 s k = ok. 275 m W przypadku potwierdzenia się zakładanych warunków geologicznych z projektowanego otworu studziennego nr 4B będzie można uzyskać wydajność satysfakcjonującą Inwestora. 4. STREFA OCHRONNA Problematykę stref ochronnych aktualnie reguluje Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku - Prawo wodne (Dz. U. z 2015 r., poz. 469 ze zm.). Zgodnie z art. 51 wyżej cytowanej Ustawy: "W celu zapewnienia odpowiedniej jakości wody ujmowanej do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia oraz zaopatrzenia zakładów wymagających wody wysokiej jakości, a także ze względu na ochronę zasobów wodnych, mogą być ustanawiane: 1) strefy ochronne ujęć wody. Strefa ochronna ujęcia miejskiego w Piszu została wyznaczona w Aneksie nr 5 do dokumentacji hydrogeologicznej dotyczącym wyznaczenia strefy ochronnej miejskiego ujęcia wód podziemnych z utworów czwartorzędowych w Piszu, opracowanym przez Zakład Prac Geologicznych Grzegorza Maksymiuka z Białegostoku w 1998 roku (zał. nr 2). Aneks ten został zatwierdzony decyzją Wojewody Suwalskiego, znak: ROŚ.V-7514/120/98 z r. (zał. nr 12). Na podstawie wyżej cytowanego Aneksu, Starosta Piski ustanowił strefę ochronną decyzją znak: ROŚ.I.6210/5/99 z r. (zał. nr 13). W roku 2002 został opracowany Projekt strefy ochrony bezpośredniej ujęcia wody podziemnej w Piszu przez Aleksego Charytoniuka i Grzegorza Maksymiuka. Na podstawie tego Projektu Starosta Piski decyzją znak: ROŚ.6223/10/03 z r., zmienił zasięg strefy ochronnej w terenie bezpośrednim dla ujęcia miejskiego w Piszu (zał. nr 3 i 14). Projektowana studnia wiercona nr 4B będzie wymagała wyznaczenia i ustanowienia strefy ochronnej w terenie bezpośrednim, zgodnie z zał. nr 3 niniejszego projektu. Na terenie ochrony bezpośredniej ujęcia wody podziemnej wyżej cytowana Ustawa zabrania użytkowania gruntów do celów niezwiązanych z eksploatacją ujęcia wody. Ponadto na terenie ochrony bezpośredniej ujęć wody podziemnej należy: "1) odprowadzać wody opadowe w sposób uniemożliwiający przedostawanie się ich do 14 14

15 urządzeń służących do poboru wody, 2) zagospodarować teren zielenią, 3) odprowadzać poza granice terenu ochrony bezpośredniej ścieki z urządzeń sanitarnych, przeznaczonych do użytku osób zatrudnionych przy obsłudze urządzeń służących do poboru wody, 4) ograniczyć do niezbędnych potrzeb przebywanie osób niezatrudnionych przy obsłudze urządzeń służących do poboru wody." Teren ochrony bezpośredniej powinien być ogrodzony, a na ogrodzeniu winny być umieszczone tablice zawierające informacje o ujęciu wody i zakazie wstępu osób nieupoważnionych. 5. PROJEKT GEOLOGICZNO-TECHNICZNY WYKONANIA OTWORU STUDZIENNEGO NR 4B 5.1. Założenia wyjściowe Zgodnie z danymi przedstawionymi w poprzednich rozdziałach, dla rozwiązania postawionego zadania geologicznego, wykonany zostanie otwór wiertniczy do głębokości 45 m. Lokalizacja otworu została wyznaczona na załączonej mapie sytuacyjnowysokościowej w oparciu o przeprowadzoną wizję lokalną i rozpoznanie terenowych warunków bhp i ppoż. Lokalizacja może ulec zmianie jedynie na podstawie komisyjnego i protokolarnego wyznaczenia nowego miejsca otworu w obrębie tej samej parceli w promieniu ok. 50 m. Przy szczegółowej lokalizacji otworu należy kierować się przepisami normy PN-53/B Przed rozpoczęciem prac wiertniczych należy rozpoznać teren w promieniu 5 m od projektowanego otworu pod kątem występowania niezaewidencjonowanego uzbrojenia podziemnego Konstrukcja techniczna otworu Projektowany otwór studzienny nr 4B należy wykonać systemem udarowym w kolumnie rur ø 508 mm do głębokości końcowej 45 m. Po zafiltrowaniu kolumna rur ø 508 mm powinna zostać usunięta z górotworu Pobieranie próbek gruntu i wody Podczas wiercenia należy pobierać próbki gruntu do skrzynek znormalizowanych o pojemności przegród 1 dcm 3. Próbki należy pobierać: 15 15

16 z każdej warstwy wyróżniającej się litologicznie, z warstw nieprzepuszczalnych co 2 m, z warstw nawodnionych co 1 m. Na skrzynkach w sposób trwały należy zaznaczyć: nazwę, symbol i numer otworu, miejsce i sposób pobrania, głębokość pobrania próbki, numer ewidencyjny, nazwę wykonawcy opróbowania i datę pobrania. Próbki powinny być stale zabezpieczone przed bezpośrednim wpływem opadów atmosferycznych i dużych zmian temperatury. Pobierane w czasie wiercenia próbki gruntu zaliczane są do próbek czasowego przechowywania zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 15 grudnia 2011 roku w sprawie gromadzenia i udostępniania informacji geologicznej (Dz. U. nr 282, poz. 1657). Próbki mogą być zlikwidowane po przyjęciu dokumentacji wynikowej przez właściwy organ administracji geologicznej. Z warstwy wodonośnej należy pobrać próby w celu wykonania analizy granulometrycznej. W czasie próbnego pompowania otworu studziennego należy pobrać próbę wody do badań fizyko-chemicznych i bakteriologicznych. Zakres badań laboratoryjnych powinien być zgodny z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2015 r., poz.1989). Proponowany minimalny zakres badanych parametrów obejmuje: mętność barwa zapach ph (odczyn) przewodność amonowy jon azotyny azotany żelazo mangan bakterie grupy coli escherichia coli

17 5.4. Pomiary i obserwacje hydrogeologiczne w czasie wiercenia Poza pomiarami hydrogeologicznymi zalecanymi w pozostałych rozdziałach niniejszego projektu należy: codziennie przed rozpoczęciem wiercenia i po jego zakończeniu wykonywać pomiary głębokości zwierciadła wody w otworze; wyniki pomiarów należy zapisywać w dziennych raportach wiertniczych; po nawierceniu warstwy wodonośnej i zagłębieniu się w nią na głębokość, ok. 1 m konieczne jest przerwanie robót wiertniczych i dokonanie pomiarów stabilizacji zwierciadła wody; za zwierciadło ustabilizowane należy uznawać poziom, przy którym trzy kolejne pomiary wykonywane w odstępach 10-minutowych wykażą różnice mniejsze niż 2 cm; po zalaniu wnętrza otworu wodą do wierzchu przed filtrowaniem, a następnie po odsłonięciu filtra należy zmierzyć poziom, na którym ustabilizuje się zwierciadło wody w otworze, a wynik zanotować w karcie otworu Zamykanie horyzontów wodonośnych Zamykanie wód z przewiercanych poziomów wodonośnych ma na celu nienaruszenie naturalnej izolacji poszczególnych poziomów, ochronę różnych poziomów przed skażeniem bakteriologicznym oraz ochronę przed mieszaniem się wód o różnym składzie fizyko-chemicznym. Poziomy wodonośne nieprzewidziane do eksploatacji są izolowane kolumnami rur posadowionych wodoszczelnie poprzez cementowanie lub iłowanie określonych odcinków profili w przestrzeni poza rurami okładzinowymi lub rurami nadfiltrowymi po usunięciu kolumn rur roboczych. W czasie realizacji niniejszego projektu nie przewiduje się konieczności zamykania horyzontów wodonośnych Filtrowanie otworu W przedmiotowym otworze należy zabudować filtr kolumnowy ø 356 mm o następujących wymiarach: rura podfiltrowa - 4,0 mb. część robocza (siatka stilonowa) - 26,0 mb. (razem z rurami międzyfiltrowymi) rura nadfiltrowa - 15,0 mb

18 Rura podfiltrowa powinna być zamknięta od dołu denkiem. Do rur nad- i podfiltrowej należy przymocować prowadnice dystansowe na obwodzie co 90 o, które umożliwią centryczne ustawienie filtra w otworze. Filtr powinien być wykonany z rury stalowej ø 356 mm, perforowanej i owiniętej siatką stilonową na podkładzie ze sznurka powlekanego. Szczegółową konstrukcję filtra odnośnie zarówno typu jak i wymiarów poszczególnych ich elementów określi geolog dozorujący w oparciu o rzeczywiste warunki geologiczne stwierdzone podczas wiercenia. Filtrowanie otworu powinno odbywać się po komisyjnym odbiorze filtra na budowie i pomiarze głębokości otworu filtrowanego. W skład komisji powinni wchodzić: przedstawiciel Inwestora, geolog dozorujący oraz kierownik otworu. Przed przystąpieniem do odsłonięcia filtra wnętrze otworu należy wypełnić wodą niezanieczyszczoną bakteriologicznie do poziomu stabilizowania się wody w czasie nawiercania warstwy wodonośnej. W czasie stosowania obsypki filtracyjnej wskazane jest utrzymywanie w otworze zwierciadła wody powyżej poziomu stabilizacji. gdzie: Granulację obsypki określa się wg następującego wzoru (PN-G-02318): D - średnica ziaren obsypki [mm], d 50 D 4 d50 - średnica ziaren, które wraz z ziarnami mniejszymi stanowią 50% wagowych warstwy 6 wodonośnej, odczytana z krzywej granulometrycznej [mm]. Obsypywanie filtru należy rozpocząć od wytworzenia ok. 2 m słupa obsypki wokół filtra, po czym podciągnąć rury o 1-1,5 m. Następnie należy uzupełnić zapas obsypki w rurach do 2 m i podciągnąć rury o taki sam odcinek jak poprzednio. W ten sposób należy obsypywać filtr aż do obsypania jego części czynnej (filtru właściwego) oraz minimum 6 m rury nadfiltrowej. Wokół rury nadfiltrowej w przedziale głębokości od 9,0 m do 6,0 m należy wykonać uszczelnienie compactonitowe. Natomiast od głębokości 6,0 m do dna obudowy studni przestrzeń pierścieniową pomiędzy rurami technicznymi, a kolumną filtrową należy uszczelnić mleczkiem iłowym. Szczegółowe dane odnośnie konstrukcji filtru, rodzaju obsypki i uszczelnienia określi geolog dozorujący przy opracowywaniu szczegółowego projektu filtra Próbne pompowanie 18 18

19 Po odwierceniu i zafiltrowaniu otworu należy przeprowadzić próbne pompowanie. Pompowanie powinno składać się z dwóch etapów: pompowania oczyszczającego i pompowania pomiarowego. Pompowanie oczyszczające ma na celu oczyszczenie strefy okołofiltrowej z zawiesiny pylastej, a przez to polepszenie dróg filtracji wody do otworu, przygotowanie otworu do pompowania pomiarowego i eksploatacji. Pompowanie to należy przeprowadzić pompą przystosowaną do pompowania wody zanieczyszczonej zawiesiną mechaniczną - po uprzednim ustabilizowaniu się zwierciadła wody w otworze. Pompowanie oczyszczające powinno trwać aż do otrzymania całkowicie czystej i klarownej wody. Tok pompowania oraz sposób oceny klarowności wody winna określać szczegółowo instrukcja robocza opracowywana indywidualnie dla każdej studni przez geologa dozorującego. Po zakończeniu pompowania oczyszczającego należy zmierzyć szybkość stabilizacji zwierciadła wody w otworze. Drugi etap pompowania - pompowanie pomiarowe powinno być poprzedzone dezynfekcją otworu, polegającą na wlaniu do otworu odpowiedniej ilości wodnego roztworu środka odkażającego (podchloryn wapnia, sodu, itp.) według szczegółowej instrukcji przedsiębiorstwa wykonującego otwór i pozostawieniu otworu przez 24 godziny. Pompowanie pomiarowe ma na celu: sprawdzenie pracy studni w warunkach zbliżonych do warunków eksploatacyjnych, uzyskanie danych do obliczeń parametrów hydrogeologicznych (średniego współczynnika filtracji, wydajności eksploatacyjnej, wydajności dopuszczalnej oraz odpowiadających tym wydajnościom - depresji i zasięgu leja depresyjnego), definitywne ustalenie przydatności ujętej warstwy wodonośnej do zamierzonych celów eksploatacyjnych. Próbne pompowanie pomiarowe należy przeprowadzić pompą z możliwością uzyskania wydajności ok. 100 m 3 /h wg zasady: Q 1 = 1 / 3 Q max Q 2 = 2 / 3 Q max Q 3 = Q max Maksymalna wydajność pompowania pomiarowego powinna być określona na podstawie wyników pompowania oczyszczającego. Czas trwania pompowania pomiarowego przy każdej wydajności nie powinien być krótszy niż 12 godzin od chwili ustabilizowania się depresji. Do pomiaru wydajności otworu należy zastosować wodomierz. Pomiary zwierciadła wody należy wykonywać świstawką studzienną. Wodę w czasie próbnego pompowania 19 19

20 można odprowadzać do obniżenia terenowego, w kierunku na południe, na odległość ponad 200 m. Inwestor nie zapewnia energii elektrycznej na placu budowy. Przez cały okres pompowania pomiarowego należy prowadzić obserwacje zwierciadła wody w otworze pompowanym, według szczegółowej instrukcji opracowanej przez geologa dozorującego wiercenie. W związku z brakiem możliwości wyłączenia pozostałych studni ujęcia, rezygnuje się z prowadzenia w nich obserwacji zwierciadła wody. Po zakończeniu pompowania należy wykonać pomiary stabilizacji zwierciadła wody w otworze pompowanym. Wyniki pomiarów i obserwacji hydrogeologicznych należy wpisywać w dzienniku próbnego pompowania Prace geodezyjne geodezyjnie. Przedmiotowy otwór studzienny powinien zostać zaniwelowany i dowiązany 6. PROJEKT GEOLOGICZNO-TECHNICZNY LIKWIDACJI OTWORU STUDZIENNEGO NR 4A 6.1. Charakterystyka geologiczno-techniczna otworu studziennego nr 4A Studnia wiercona nr 4A na terenie ujęcia miejskiego w Piszu została wykonana w roku 1977 przez Przedsiębiorstwo Geologiczne w Warszawie. Otwór studzienny wykonano w kolumnie rur ø 508 mm do głębokości końcowej - 30 m. Po zafiltrowaniu otworu kolumna rur ø 508 mm została usunięta z górotworu. W trakcie głębienia otworu opisano następujący profil litologiczny: 0,0-2,0 m - piasek drobny, żółty 2,0-3,0 m - piasek drobny, szary 3,0-4,0 m - ił piaszczysty 4,0-4,4 m - ił 4,4-13,0 m - piasek drobny, szary 13,0-27,0 m - żwiry, szare 27,0-30,0 m - glina zwałowa. Swobodne zwierciadło wody nawiercono na głębokości 5,3 m. Omawiany otwór studzienny zafiltrowano filtrem kolumnowym, wykonanym na bazie rury stalowej ø 356 mm, o następującej konstrukcji: rura nadfiltrowa - 13,45 m część robocza (siatka stylonowa nr 10) - 3,75 m rura międzyfiltrowa - 0,7 m część robocza (siatka stylonowa nr 10) - 4,35 m rura międzyfiltrowa - 0,6 m część robocza (siatka stylonowa nr 10) - 4,15 m 20 20

21 rura podfiltrowa - 3,0 m Kolumna filtrowa została postawiona na głębokości 30 m. W czasie pompowania pomiarowego uzyskano następujące rezultaty: Q 1 = 20,37 m 3 /h S 1 = 0,61 m T 1 = 16 h q 1 = 33,39 m 3 /h/1m s Q 2 = 40,5 m 3 /h S 2 = 1,04 m T 2 = 18 h q 2 = 38,94 m 3 /h/1m s Q 3 = 60,04 m 3 /h S 3 = 1,54 m T 3 = 18 h q 3 = 38,96 m 3 /h/1m s Wydajność eksploatacyjną studni nr 4A ustalono w wysokości - Q e4a = 168 m 3 /h przy depresji - S e4a = 4,5 m. Z uwagi na gnilny zapach wody w przedmiotowej studni, Użytkownik zdecydował o jej likwidacji oraz o wykonaniu w zamian otworu zastępczego nr 4B Charakterystyka prac likwidacyjnych Likwidację fizyczną przedmiotowej studni wierconej nr 4A projektuje się przez usunięcie kolumny filtrowej, w wyniku czego nastąpi samozasyp, praktycznie do wierzchu otworu, zgodnie z zał. nr 7 niniejszego projektu Prace przygotowawcze Przed przystąpieniem do właściwej likwidacji otworu należy dokonać pomiaru głębokości studni, a następnie z wnętrza obudowy studni usunąć wszelkie urządzenia elektryczne oraz hydrauliczne, pozostawiając jedynie czysty otwór studzienny. Następnie należy zdemontować obudowę studni Usuwanie kolumny filtrowej Do usuwania kolumny filtrowej można użyć podnośników hydraulicznych względnie raka wiertniczego, zapiętego w rurze podfiltrowej. W przypadku uruchomienia i stopniowego usuwania kolumny filtrowej, otwór studzienny będzie się sukcesywnie wypełniał materiałem budującym warstwę wodonośną. Zakłada się, że samozasyp będzie następował do głębokości zalegania swobodnego lustra wody, tj. ok. 5 m. Po usunięciu kolumny filtrowej przestrzeń w przedziale głębokości od 5 m do dna zlikwidowanej obudowy studni, tj. ok. 2 m, należy wypełnić gliną. W trakcie uruchamiania, a następnie usuwania kolumny filtrowej, może nastąpić jej zerwanie spowodowane osłabieniem materiału konstrukcyjnego. Uruchomienie i usunięcie kolumny filtrowej może okazać się również niemożliwe, z uwagi długotrwałe zaleganie w górotworze. W takich przypadkach dopuszcza się pozostawienie części lub całej kolumny filtrowej w górotworze oraz zasypanie studni do głębokości ok. 5 m przechlorowanym 21 21

22 piaskiem. Natomiast przestrzeń w przedziale głębokości od 5 m do dna zdemontowanej obudowy studni należy wypełnić gliną Prace końcowe Wykop po szybiku obudowy należy zasypać przechorowanym piaskiem. Szybik należy zasypywać półmetrowymi warstwami, które należy zagęszczać do uzyskania minimum średniozagęszczonego stanu gruntu. W miejscu zlikwidowanego otworu należy zakopać słupek betonowy (świadek) z podaniem numeru studni i daty jej likwidacji. 7. ODDZIAŁYWANIE PROJEKTOWANYCH ROBÓT GEOLOGICZNYCH NA ŚRODOWISKO Niewłaściwie prowadzone roboty geologiczne związane z realizacją otworu studziennego mogą stanowić zagrożenie dla środowiska, a szczególnie dla środowiska wodno-gruntowego. Zagrożenie to może zaistnieć w przypadku niezgodnego z przepisami izolowania poszczególnych poziomów i warstw wodonośnych, a szczególnie poziomów i warstw o różnych parametrach ilościowych i jakościowych. Dlatego też, roboty studzienne powinny być realizowane przez doświadczone firmy posiadające stosowne uprawnienia wiertnicze. W przypadku realizacji przedmiotowego projektu, należy zwrócić szczególną uwagę na właściwą izolację compaktonitem przestrzeni pierścieniowej pomiędzy kolumną rur roboczych, a kolumną filtrową, w czasie budowy studni nr 4B oraz na fachowe wykonanie prac likwidacyjnych przy studni nr 4A. Przewidywana strefa bezpośredniego oddziaływania projektowanych prac, za wyjątkiem hałasu (praca urządzenia wiertniczego) pokrywa się z terenem pozostającym we władaniu Inwestora. Pogorszenie klimatu akustycznego nastąpi jedynie w czasie budowy studni i będzie ograniczone do pory dnia. Będzie to oddziaływanie krótkotrwałe i odwracalne. Projekt robót geologicznych zakłada głębienie otworu metodą udarową, tj. bez wykorzystania płuczki wiertniczej. W związku z tym, do otworu nie będą zatłaczane żadne substancje, poza czystą wodą niezbędną przy założonej technologii wiercenia. Woda z próbnego pompowania może być odprowadzana do gruntu na warunkach określonych przez jego właściciela. Odprowadzana woda z pompowania pomiarowego nie zawiera żadnych niebezpiecznych substancji, przez co w żaden sposób nie zagraża środowisku przyrodniczemu. Zgodnie z art. 124 ust. 1 pkt 9 Ustawy - Prawo Wodne

23 odprowadzanie wód z pompowania pomiarowego nie wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. 8. BEZPIECZEŃSTWO PROWADZENIA PROJEKTOWANYCH ROBÓT Na podstawie art. 67a ust. 2 cyt. Prawa geologicznego i górniczego wykonanie robót geologicznych, gdy projektowana głębokość wyrobiska nie przekracza 100 m, nie wymaga opracowania planu ruchu. Prace wiertnicze powinny być kierowane przez osobę posiadającą stwierdzone kwalifikacje do kierowania wierceniami do głębokości 100 m. Roboty wiertnicze powinny być realizowane zgodnie z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz. U. nr 109, poz. 961), mającymi zastosowanie do robót geologicznych wykonywanych techniką wiertniczą. Mają tu również zastosowanie przepisy z zakresu bezpieczeństwa powszechnego, bezpieczeństwa pożarowego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników. Przedsięwzięcia niezbędne w celu zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego zakładu wykonującego roboty geologiczne: urządzenie wiertnicze i sprzęt muszą być sprawne, a ich praca nie powinna zagrażać otoczeniu; urządzenie wiertnicze i sprzęt winny być dopuszczone do stosowania na poszczególnych stanowiskach przez kierownika ruchu, w przypadku powstania awarii lub jakiegokolwiek zagrożenia należy wstrzymać ruch i niezwłocznie w sposób zorganizowany przystąpić do usuwania awarii i likwidacji zagrożenia, dozór i kierownictwo ruchu zakładu powinno stale prowadzić obserwacje i monitorować powstawanie awarii lub jakiegokolwiek zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub środowiska naturalnego. Przedsięwzięcia niezbędne w celu zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego zakładu wykonującego roboty geologiczne: zakład wiertniczy powinien być wyposażony w telefon zapewniający stałą łączność i sprawne kierowanie i współdziałanie w przypadku likwidacji awarii i zagrożeń pożarowych i innych, urządzenie wiertnicze i sprzęt powinny być sprawne, wyposażone w sprzęt gaśniczy dopuszczony do stosowania na poszczególnych stanowiskach przez kierownika ruchu, uzupełnianie paliwa i smarów powinno odbywać się podczas postoju urządzenia 23 23

24 wiertniczego i sprzętu, palenie tytoniu powinno odbywać się tylko i wyłącznie podczas przerw w pracy i w miejscach do tego wyznaczonych, zbiorniki z paliwem i smarami do urządzenia wiertniczego i sprzętu powinny znajdować się w odległości co najmniej 50 m od otworu. Przedsięwzięcia niezbędne w celu zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zakładu wykonującego roboty geologiczne: urządzenie wiertnicze i sprzęt powinny być obsługiwane przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje, urządzenie wiertnicze i sprzęt powinny być obsługiwane przez pracowników przeszkolonych okresowo do pracy na poszczególnych stanowiskach zakładu wiertniczego, urządzenie wiertnicze i sprzęt powinny być obsługiwane zgodnie z dokumentacją techniczno-ruchową, a urządzenie wiertnicze i sprzęt powinny być wyposażone w taką dokumentację, urządzenie wiertnicze i sprzęt powinny być sprawne i dopuszczone do ruchu przez kierownika ruchu, pracownicy powinni być zapoznani z instrukcjami stanowiskowymi, pracownicy powinni być zaopatrzeni w odzież ochronną, niezbędne środki bhp do pracy na poszczególnych stanowiskach, na każdej zmianie roboczej powinien być co najmniej jeden pracownik przeszkolony w zakresie udzielania pierwszej pomocy, a zakład wyposażony w środki medyczne pierwszej pomocy, nadzór nad pracą załogi powinna sprawować osoba z kierownictwa i dozoru ruchu. 9. HARMONOGRAM PRAC Zamierzone terminy rozpoczęcia i zakończenia projektowanych robót geologicznych zostaną podane w Zgłoszeniu robót geologicznych. Zgodnie z art. 81 Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2016 r., poz. 1131), ten, kto uzyskał decyzję o zatwierdzeniu projektu robót geologicznych, zgłasza zamiar rozpoczęcia tych robót. Zgłoszenia dokonuje się na piśmie, najpóźniej na 2 tygodnie przed zamierzonym terminem rozpoczęcia robót geologicznych. Pomijając termin rozpoczęcia prac można przedstawić uproszczony harmonogram, mając na uwadze specyfikę projektowanych prac i robót. Tabela nr 2 - Harmonogram projektowanych prac. Lp. Rodzaj czynności Czas realizacji [w dniach] 24 24

25 1. Prace przygotowawcze (zagospodarowanie placu budowy, instalacja urządzenia wiertniczego) 3 2. Prace wiertnicze (otw. nr 4B) Filtrowanie otworu 5 4. Próbne pompowanie 7 5. Wykonanie obudowy studni 2 6. Likwidacja placu budowy 1 7. Instalacja urządzeń do likwidacji otworu nr 4A 1 8. Likwidacja otworu 3 9. Likwidacja placu budowy 2 RAZEM 44 Dodatek do dokumentacji hydrogeologicznej powinien zostać opracowany w terminie 1 miesiąca od odbioru robót terenowych. 10. WNIOSKI I ZALECENIA W celu rozwiązania zadania geologicznego, projektuje się wykonanie otworu studziennego nr 4B do głębokości 45 m oraz likwidację otworu studziennego nr 4A. Otwór studzienny nr 4B należy wykonać udarowo w kolumnie rur ø 508 mm. Projektowanym otworem zamierza się ująć czwartorzędową warstwę wodonośną, która powinna wystąpić w przelocie głębokości m. Z otworu wiertniczego o konstrukcji zaprojektowanej w rozdziale nr 6, w przypadku potwierdzenia się założonych warunków hydrogeologicznych, przewiduje się możliwość uzyskania wydajności eksploatacyjnej około 103 m3/h przy depresji około 4,1 m. Woda z warstwy przewidzianej do ujęcia może zawierać ponadnormatywne zawartości związków żelaza i manganu. Likwidację otworu studziennego nr 4A projektuje się poprzez usunięcie z otworu kolumny filtrowej oraz samozasyp, zgodnie z zał. nr 7 niniejszego projektu. W przypadku braku możliwości usunięcia kolumny filtrowej ze studni nr 4A (z uwagi na długotrwałe zaleganie w górotworze), stosowne decyzje powinien podjąć geolog dozorujący likwidację przy udziale wykonawcy i Inwestora. Projektowane w niniejszym opracowaniu roboty geologiczne powinny przebiegać pod dozorem uprawnionego geologa. Projektowane prace studzienne powinny być wykonywane przez specjalistyczny zakład wiertniczo-studzienny. Wnioskuje się o zatwierdzenie przedmiotowego projektu na okres do 31 grudnia 2020 roku. Lokalizacja otworu, odbiór filtra, zakończenie próbnego pompownia i odbiór prac likwidacyjnych, powinny odbywać się komisyjnie i protokolarnie. Po zakończeniu przewidzianych projektem prac i robót geologicznych, geolog dozorujący budowę powinien opracować wyniki w postaci dodatku do dokumentacji hydrogeologicznej ustalającej zasoby eksploatacyjne ujęcia

26 Dodatek do dokumentacji hydrogeologicznej powinien być przedstawiony do zatwierdzenia w terminie 1 miesiąca od daty odbioru robót studziennych. W związku z realizacją projektowanych robót geologicznych nie przewiduje się konieczności przekazywania próbek geologicznych organowi administracji geologicznej. W związku z projektowanymi pracami i robotami geologicznymi nie przewiduje się wystąpienia zagrożeń dla środowiska naturalnego. Projektowana inwestycja nie spowoduje zagrożenia dla środowiska wód podziemnych w rejonie opracowania pod warunkiem realizacji prac studziennych zgodnie z założeniami niniejszego projektu

27 CZĘŚĆ GRAFICZNA SPIS ZAŁĄCZNIKÓW GRAFICZNYCH 1. Mapa lokalizacyjna - skala 1 : Mapa dokumentacyjna - skala 1 : Mapa sytuacyjno-wysokościowa - skala 1 : Karty otworów studziennych ujęcia miejskiego w Piszu. 3. Przekroje hydrogeologiczne. 4. Mapa geologiczna - skala 1 : Mapa hydrogeologiczna - skala 1 : Mapy geośrodowiskowa - skala 1 :

28 7. Projekt geologiczno-techniczny otworu studziennego nr 4B. 8. Projekt geologiczno-techniczny likwidacji otworu studziennego nr 4A. 9. Decyzja ustalająca zasoby eksploatacyjne ujęcia miejskiego 10. Decyzja wyznaczająca strefę ochronną ujęcia miejskiego 11. Decyzja ustanawiająca strefę ochronną ujęcia miejskiego 12. Decyzja zmieniająca granicę strefy ochronnej w terenie bezpośrednim ujęcia miejskiego 13. Decyzja w sprawie udzielenia pozwolenia wodno prawnego dla ujęcia miejskiego 28 28