Tabela świadczeń nr 2

Transkrypt

1 Tabela świadczeń nr 2 A. USZKODZENIA GŁOWY % sumy ubezpieczenia określonej w umowie ubezpieczenia. Uszkodzenia powłok czaszki (bez uszkodzeń kostnych): a/ blizny do cm długości b/ blizny powyżej cm długości, ściągające, szpecące - w zależności od rozmiaru, tkliwości itp. c/ oskalpowanie do 20% skóry owłosionej d/ oskalpowanie do 0% skóry owłosionej e/ oskalpowanie powyżej 0% skóry owłosionej 2. Złamania kości czaszki bez uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego i nerwów czaszkowych wgłobienia, szczeliny, fragmentacje w zależności od rozległości uszkodzeń: a/ złamania kości sklepienia b/ złamania podstawy czaszki c/ złamania kości sklepienia i podstawy czaszki Ubytek w kościach czaszki (pourazowa strata tkanki kostnej na całej jej grubości, nie na skutek interwencji chirurga): a/ na powierzchni mniejszej niż 3 cm² b/ na powierzchni od 3, do 6 cm² c/ na powierzchni większej niż 6 cm ² Jeżeli przy uszkodzeniach i ubytkach kości czaszki (pkt. 2 i 3) występują jednocześnie uszkodzenia powłok czaszki (pkt ) należy osobno oceniać stopień inwalidztwa za uszkodzenia lub ubytki kości i za uszkodzenia powłok czaszki. 4. Porażenia i niedowłady (stopnie podano w skali Lovett a): a/ porażenie połowicze lub paraplegia (porażenie kończyn dolnych), utrwalone (0 - º) b/ niedowład połowiczy lub parapareza (niedowład kończyn dolnych) znacznie utrudniające sprawność kończyn (2º) c/ niedowład połowiczy lub parapareza średniego stopnia (3º) d/ niedowład połowiczy lub parapareza nieznacznego stopnia (4º) e/ niedowład kończyny górnej bez niedowładu kończyny dolnej I. 0º II. -2º III. 3-4º f/ niedowład kończyny dolnej bez niedowładu kończy górnej I. 0º II. -2º III. 3-4º. Zespoły pozapiramidowe: a/ utrwalony zespół pozapiramidowy znacznie utrudniający sprawność ustroju i wymagający opieki osób trzecich b/ utrwalony zespół pozapiramidowy znacznie utrudniający sprawność ustroju z zaburzeniami mowy, napadami ocznymi itp. c/ zaznaczony zespół pozapiramidowy 6. Zaburzenia równowagi pochodzenia móżdżkowego: a/ zaburzenia równowagi uniemożliwiające chodzenie b/ zaburzenie równowagi utrudniające w dużym stopniu chodzenie c/ zaburzenia równowagi utrudniające w umiarkowanym stopniu chodzenie d/ dyskretnie wpływające na sposób chodu i niewielkie upośledzenie zborności i precyzji ruchów 7. Padaczka: a/ padaczka z zaburzeniami psychicznymi, charakteropatią, otępieniem i ekwiwalentami padaczkowymi uniemożliwiająca jakąkolwiek pracę b/ padaczka z rzadkimi napadami, ale ze zmianami otępiennymi, utrudniająca w dużym stopniu wykonywanie pracy c/ padaczka bez zmian psychicznych z częstymi napadami mimo leczenia d/ padaczka bez zmian psychicznych z rzadkimi napadami (2 i mniej na miesiąc w trakcie leczenia), dobrze reagująca na leczenie / 0 4 / / Podstawą rozpoznania padaczki są: obserwacja napadu przez lekarza i typowe zmiany EEG, dokumentacja ambulatoryjna względnie szpitalna potwierdzająca rozpoznanie i leczenie. Podejrzenie padaczki nie jest wystarczające do uznania uszczerbku.

2 8. Zaburzenia neurologiczne i psychiczne uwarunkowane organicznie (encefalopatie): a/ ciężkie zaburzenia psychiczne całkowicie uniemożliwiające jakąkolwiek pracę,(zmiany otępienne, utrwalone psychozy) b/ encefalopatie ze zmianami charakterologicznymi, emocjonalnymi, lub spowolnieniem psychoruchowym w zależności od stopnia c/ encefalopatie bez zmian charakterologicznych, z zespołem dolegliwości subiektywnych, z niewielkimi zmianami w badaniu klinicznym 9. Zespół cerebrasteniczny po urazie głowy z utrwalonymi skargami subiektywnymi bólami głowy, zawrotami głowy, zaburzeniami pamięci i koncentracji, zaburzeniami snu, drażliwością, utrzymującymi się powyżej 6 miesięcy od urazu, potwierdzonymi w dokumentacji leczenia Za encefalopatią poza zespołem psychoorganicznym przemawiają odchylenia przedmiotowe w stanie neurologicznym / psychologicznym, zmiany w zapisie EEG i obrazie TK i/lub MR mózgu. Zmiany psychoorganiczne wymagają potwierdzenia testami psychologicznymi. Zespół cerebrasteniczny i encefalopatia wymagają udokumentowanego długotrwałego leczenia neurologicznego/ psychiatrycznego/ psychologicznego. Jednokrotna wizyta lekarska czy jednorazowe zaświadczenie lekarskie nie jest wystarczające do uznania uszczerbku. 0. Zaburzenia mowy: a/ afazja całkowita (sensoryczna lub sensoryczno motoryczna) z agrafią i aleksją b/ afazja całkowita motoryczna c/ afazja znacznego stopnia utrudniająca porozumiewanie się d/ umiarkowana afazja, w niewielkim stopniu utrudniająca porozumiewanie się e/ afazja nieznacznego stopnia, dyskretne zaburzenia. Zespoły podwzgórzowe o potwierdzonej etiologii pourazowej (cukrzyca, moczówka prosta, nadczynność tarczycy i inne zaburzenia wewnątrzwydzielnicze pochodzenia ośrodkowego): a/ znacznie upośledzone czynności ustroju b/ nieznacznie upośledzone czynności ustroju 2. Uszkodzenia częściowe lub całkowite nerwów ruchowych gałki ocznej: a/ nerwu okoruchowego: w zakresie mięśni wewnętrznych oka w zależności od stopnia uszkodzenia w zakresie mięśni zewnętrznych oka w zależności od stopnia uszkodzenia b/ nerwu bloczkowego c/ nerwu odwodzącego w zależności od stopnia uszkodzenia 3. Uszkodzenia częściowe lub całkowite nerwu trójdzielnego w zależności od stopnia uszkodzenia 4. Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwu twarzowego w zależności od stopnia uszkodzenia Uszkodzenie nerwu twarzowego łącznie z pęknięciem kości skalistej oceniać wg pkt Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwów językowo gardłowego i błędnego w zależności od stopnia zaburzeń mowy, połykania, oddychania, krążenia i przewodu pokarmowego 6. Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwu dodatkowego w zależności od stopnia uszkodzenia 7. Uszkodzenie częściowe lub całkowite nerwu podjęzykowego w zależności od stopnia uszkodzenia B. USZKODZENIA TWARZY 8. Uszkodzenie powłok twarzy (blizny i ubytki): a/ znaczne oszpecenie bez zaburzeń funkcji w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłokach twarzy, duże widoczne blizny( powyżej 3 cm długości, lub powyżej, cm² powierzchni, w zależności od rozmiaru, tkliwości blizn itp.: u mężczyzn u kobiet b/ oszpecenie z miernymi zaburzeniami funkcji w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłokach twarzy oraz stopnia zaburzeń funkcji c/ oszpecenie połączone z dużymi zaburzeniami funkcji w zależności od rozmiarów blizn i ubytków w powłokach twarzy oraz stopnia zaburzeń funkcji Do oceny stopnia oszpecenia powinna być wykonana dokumentacja fotograficzna, a także opisany rodzaj i stopień zaburzeń funkcji (ślinotok, upośledzenie przyjmowania pokarmu, zaburzenia mowy, oddychania, czynności powiek itp.).

3 9. Uszkodzenia nosa: a/ widoczne, szpecące zniekształcenie nosa, nie poddające się korekcji, bez zaburzeń oddychania i powonienia w zależności od rozległości uszkodzenia b/ uszkodzenie struktury chrzęstno kostnej nosa z zaburzeniami oddychania nie poddające się korekcji - w zależności od rozległości uszkodzenia i stopnia zaburzeń oddychania c/ uszkodzenie struktury chrzęstno kostnej nosa z zaburzeniami oddychania i powonienia, nie poddające się korekcji w zależności od zaburzeń w oddychaniu i powonieniu d/ utrata powonienia w następstwie uszkodzenia przedniego dołu czaszkowego e/ utrata nosa w całości (łącznie z kością nosową) 20. Utrata zębów co najmniej ½ korony: a/ utrata stałych siekaczy i kłów za każdy ząb b/ utrata pozostałych zębów stałych za każdy ząb począwszy od dwóch Złamanie szczęki lub żuchwy w zależności od przemieszczeń, zniekształceń, asymetrii zgryzu upośledzenia żucia i rozwierania szczęk: a/ bez zaburzeń czynności stawu żuchwowo-skroniowego w zależności od stopnia zniekształcenia i rozwarcia szczęk b/ z zaburzeniami czynności stawu żuchwowo-skroniowego w zależności od stopnia zaburzeń żucia i rozwarcia szczęk 22 Utrata szczęki lub żuchwy łącznie z oszpeceniem i utratą zębów w zależności od wielkości ubytków, oszpecenia i powikłań: a/ częściowa b/ całkowita 23.Ubytek podniebienia: a/ z niewielkimi zaburzeniami mowy i połykania w zależności od stopnia zaburzeń b/ z dużymi zaburzeniami mowy i połykania w zależności od stopnia zaburzeń Urazy języka, ubytki w zależności od blizn, zniekształceń, wielkości ubytków, zaburzeń mowy, trudności połykania: a/ niewielkie zmiany, częściowe ubytki b/ średnie zmiany i ubytki c/ duże zmiany i ubytki d/ całkowita utrata języka z całkowitą utratą mowy a/ utrata wzroku jednego oka z jednoczesnym wyłuszczeniem, utratą gałki ocznej Ostrość wzroku oka prawego,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0, 0,4 0,3 0,2 0, 0,0 Ostrość wzroku oka lewego,0 0,0 2,,0 7, 0,0 2,,0 20,0 2,0 30,0 3,0 0,9 2,,0 7, 0,0 2,,0 20,0 2,0 30,0 3,0 40,0 0,8,0 7, 0,0 2,,0 20,0 2,0 30,0 3,0 40,0 4,0 0,7 7, 0,0 2,,0 20,0 2,0 30,0 3,0 40,0 4,0 0,0 0,6 0,0 2,,0 20,0 2,0 30,0 3,0 40,0 4,0 0,0,0 0, 2,,0 20,0 2,0 30,0 3,0 40,0 4,0 0,0,0 60,0 0,4,0 20,0 2,0 30,0 3,0 40,0 4,0 0,0,0 60,0 6,0 0,3 20,0 2,0 30,0 3,0 40,0 4,0 0,0,0 60,0 6,0 70,0 0,2 2,0 30,0 3,0 40,0 4,0 0,0,0 60,0 6,0 70,0 80,0 0, 30,0 3,0 40,0 4,0 0,0,0 60,0 6,0 70,0 80,0 90,0 0,0 3,0 40,0 4,0 0,0,0 60,0 6,0 70,0 80,0 90,0,0 C. USZKODZENIA NARZĄDU WZROKU 2.b/ przy obniżeniu ostrości wzroku lub utracie wzroku jednego lub obu oczu, trwały uszczerbek określa się według poniższej tabeli (odejmując stopień uszczerbku istniejący przed urazem): Ostrość wzroku zawsze określa się po korekcji optycznej, zarówno przy zmętnieniu rogówki lub soczewki jak i przy współistnieniu uszkodzenia siatkówki lub nerwu wzrokowego. 40

4 26.Porażenie nastawności (akomodacji) przy zastosowaniu szkieł poprawczych: a/ jednego oka b/ obu oczu 27. Uszkodzenia gałki ocznej na skutek urazów tępych, drążących, chemicznych, termicznych itp., pozostawiające blizny rogówki, powiek, ciała obce: a/ bez zaburzeń widzenia w zależności od rozległości zmian b/ dwojenie obrazu bez zaburzeń ostrości wzroku i uszkodzeń nerwowo mięśniowych, w zależności od nasilenia c/ nieusunięte ciało obce zewnątrzgałkowe bez zaburzeń widzenia d/ nieusunięte ciało obce wewnątrzgałkowe bez zaburzeń widzenia 28.Uszkodzenie gałki ocznej wskutek urazów tępych: a/ rozdarcie naczyniówki jednego oka b/ zapalenie naczyniówki i siatkówki jednego oka, powodujące zaburzenia widzenia środkowego lub obwodowego c/ urazowe uszkodzenie plamki żółtej jednego oka d/ zanik nerwu wzrokowego 29.Uszkodzenie gałki ocznej wskutek urazów drżących: a/ blizny rogówki lub twardówki (garbiak twardówki) b/ zaćma urazowa (uszkodzenie soczewki) c/ ciało obce wewnątrzgałkowe z obniżeniem ostrości wzroku 30. Uszkodzenie gałki ocznej wskutek urazów chemicznych i termicznych (oparzenia itp.) wg tabeli ostrości wzroku (poz. 2) -----,, ,, ,, ,, ,, ,,----- wg tabeli ostrości wzroku (poz. 2) 3. Koncentryczne zwężenie pola widzenia ocenia się wg poniższej tabeli ( łączny stopień uszczerbku): 3. Zaburzenia drożności przewodów łzowych (łzawienie), po wyczerpaniu możliwości leczenia, w zależności od stopnia i natężenia: a/ w jednym oku b/ w obu oczach Zwężenie do 60º 0º 40º 30º 20º 0º Poniżej 0º Przy nienaruszonym drugim oku (w %) Połowiczne niedowidzenia: a/ dwuskroniowe b/ dwunosowe c/ jednoimienne d/ jednooczne ubytki pola widzenia 33. Bezsoczewkowość po operacyjnym usunięciu zaćmy urazowej: a/ w jednym oku b/ w obu oczach W obu oczach (w %) Przy ślepocie drugiego oka (w %) 34. Usunięcie zaćmy pourazowej ze wszczepieniem sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej oceniać wg tabeli ostrości wzroku (pkt.2), ale w granicach: a/ w jednym oku b/ w obu oczach Odwarstwienie siatkówki jednego oka, jeśli występuje po urazie oka lub głowy oceniać wg tabeli ostrości wzroku i zwężenia pola widzenia (pkt. 2 i 3), odejmując stopień uszczerbku istniejący przed urazem Odwarstwienia siatkówki bez potwierdzonego urazu oka lub głowy, stwierdzone po wysiłku, dźwignięciu, pochyleniu, skoku itp. nie są uznawane za pourazowe.

5 37. Jaskra wtórna pourazowa, po potwierdzonym urazie oka lub głowy oceniać wg tabeli ostrości wzroku (pkt.2) oraz tabeli koncentrycznego zwężenia pola widzenia (pkt. 3), z tym zastrzeżeniem, że ogólny stopień uszczerbku na zdrowiu nie może wynosić więcej niż 3% za jedno oko i % za oba oczy 38. Zaćma pourazowa oceniać wg tabeli ostrości wzroku (pkt.2) po zakończeniu leczenia, w tym operacyjnego 39. Przewlekłe zapalenie spojówek o etiologii urazowej, w zależności od nasilenia 0 D. USZKODZENIA NARZĄDU SŁUCHU 40. Przy upośledzeniu ostrości słuchu, stopień uszczerbku określa się według poniższej tabeli: Ucho lewe /ucho prawe 0 2 db db 4 70 db pow. 70 db 0 2 db db 4 70 db pow. 70 db Ostrość słuchu określa się badaniem audiometrycznym, po zakończeniu leczenia. Oblicza się średnią dla ucha prawego i lewego oddzielnie dla częstotliwości 00,.000 i Hz. Jeśli różnica pomiędzy wartościami przy 00 Hz i 2000 Hz przekracza 40 db, ubytek słuchu wylicza się ze średniej dla czterech progów: 00, 0, 2000 i 4000 Hz. 4. Urazy małżowiny usznej: a/ blizny małżowiny powyżej 3 cm lub utrata do /3 części małżowiny b/ znaczne zniekształcenie małżowiny (blizny, oparzenia i odmrożenia) w zależności od stopnia lub utrata do /2 części małżowiny c/ utrata powyżej /2 części małżowiny d/ utrata obu małżowin 42. Zwężenie lub zrośnięcie zewnętrznego przewodu słuchowego jednostronne lub obustronne z niedosłuchem oceniać wg tabeli ostrości słuchu (pkt. 40) 43. Przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego oceniać wg tabeli ostrości słuchu (pkt. 40), zwiększając stopień uszczerbku o: a/ jednostronne b/ dwustronne 44. Przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego powikłane perlakiem, próchnicą kości lub polipem ucha oceniać wg tabeli ostrości słuchu (poz. 40), zwiększając stopień uszczerbku, w zależności od stopnia powikłań: a/ jednostronne b/ dwustronne Przewlekłe zapalenie ucha może być ocenione nie wcześniej niż po 6 miesięcznym leczeniu laryngologicznym. 4. Uszkodzenie ucha środkowego w następstwie złamania kości skroniowej, uszkodzenia błony bębenkowej, kosteczek słuchowych; szumy uszne: a/ bez upośledzenia słuchu b/ z upośledzeniem słuchu 46. Uszkodzenie ucha wewnętrznego: a/ z uszkodzeniem części słuchowej b/ z nieznacznym uszkodzeniem części statycznej okresowe zaburzenia równowagi, nudności, z nieznacznym lub umiarkowanym utrudnieniem chodu c/ z umiarkowanym uszkodzeniem części statycznej umiarkowanie nasilone zawroty głowy i zaburzenia równowagi, okresowe nudności i wymioty d/ ze znacznym uszkodzeniem części statycznej stałe zaburzenia równowagi, ze znacznym utrudnieniem chodu, nudności, wymioty e/ z uszkodzeniem części słuchowej i statycznej oceniać wg tabeli ostrości słuchu (pkt. 40), zwiększając stopień uszczerbku wg pkt. 46b lub 46c 47. Uszkodzenie nerwu twarzowego łącznie z pęknięciem kości skalistej: a/ jednostronne w zależności od stopnia uszkodzenia b/ dwustronne 3 Ocena wg tabeli z pkt. 40 Ocena wg tabeli z pkt

6 E. USZKODZENIA SZYI, KRTANI, TCHAWICY I PRZEŁYKU 48. Uszkodzenia gardła z upośledzeniem funkcji 49. Uszkodzenie lub zwężenie krtani pozwalające na obchodzenie się bez rurki tchawicznej w zależności od stopnia zwężenia 0. Uszkodzenie krtani powodujące konieczność stałego noszenia rurki tchawicznej: a/ z zaburzeniami głosu w zależności od stopnia b/ z całkowitym bezgłosem. Uszkodzenia tchawicy ze zwężeniem jej światła, w zależności od stopnia jej zwężenia: a/ bez niewydolności oddechowej b/ z niewydolnością oddechową 2. Uszkodzenia przełyku powodujące: a/ częściowe trudności w odżywianiu w zależności od stopnia upośledzenia stanu odżywienia b/ znaczne zaburzenia drożności, odżywianie tylko płynami, konieczność zabiegów rekonstrukcyjnych, w zależności od stanu odżywienia c/ powikłania po uszkodzeniu przełyku i zabiegach rekonstrukcyjnych, zwężenia w zespoleniach, stałe przetoki, itp. oceniać wg p.2b, zwiększając stopień inwalidztwa, w zależności od stopnia powikłań o: 3. Uszkodzenia tkanek miękkich rozległe blizny skóry, uszkodzenia mięśni w zależności od blizn i ruchomości szyi, ustawienia głowy: a/ niewielkiego stopnia b/ średniego stopnia c/ znacznego stopnia Uszkodzenie tkanek miękkich z jednoczesnym uszkodzeniem kręgosłupa szyjnego oceniać wg odpowiednich punktów z rozdziału J. F. USZKODZENIA KLATKI PIERSIOWEJ I ICH NASTĘPSTWA 4. Blizny powłok klatki piersiowej ograniczające ruchomość klatki piersiowej w zależności od stopnia ograniczenia ruchomości klatki piersiowej: a/ miernego stopnia b/ średniego stopnia c/ znacznego stopnia. Utrata sutka w zależności od wielkości ubytków i blizn: a/ częściowa b/ całkowita c/ z częścią mięśnia piersiowego 6. Złamania, co najmniej 2 żeber: a/ z obecnością znacznych zniekształceń klatki piersiowej i bez zmniejszania pojemności życiowej płuc b/ z obecnością zniekształceń i zmniejszeniem pojemności życiowej płuc oraz dodatkowo według punktu 8 7. Złamanie mostka ze zrostem w przemieszczeniu, w zależności od stopnia przemieszczenia i nasilenia dolegliwości 8. Uszkodzenie płuc i opłucnej (zrosty opłucnowe, uszkodzenie tkanki płucnej, ubytki tkanki płucnej), na podstawie poniższych kryteriów: a/ bez zaburzeń oddychania: FVC 80% i FEV 80% i FEV/FVC 0,70 lub VO2 max 2 (ml O2)/kg/min czyli > 7. MET b/ niewielkiego stopnia niewydolność oddechowa: FVC 60 79% lub FEV 60 79% lub VO2 max 20 2 (ml O2)/kg/min czyli,7 7, MET c/ średniego stopnia niewydolność oddechowa: FVC 9% lub FEV 4 9% lub VO2 max (ml O2)/kg/min 20 czyli 4,3,69 MET d/ dużego stopnia niewydolność oddechowa: FVC 0% lub FEV 40% lub VO2 max (ml O2)/kg/min < czyli < 4,3 MET Parametry oddechowe brane pod uwagę przy ocenie niewydolności oddechowej: FVC (natężona pojemność życiowa) pojemność życiowa mierzona podczas natężonego wydechu FEV (natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa) objętość powietrza wydychana podczas pierwszej sekundy natężonego wydechu FEV/FVC wskaźnik pseudo Tiffenau MET opisany w punkcie 9 Przy orzekaniu według poz. 4,, 6 uszkodzenia tkanki płucnej i niewydolność oddechową potwierdzić należy badaniem spirometrycznym, badaniem rentgenowskim, próbą wysiłkową.

7 9. Uszkodzenie serca lub osierdzia: a/ z wydolnym układem krążenia, EF powyżej %, MET powyżej 0, bez zaburzeń kurczliwości, jako skutek urazu serca lub osierdzia, nie wymagające stałego leczenia b/ z wydolnym układem krążenia, EF powyżej %, MET powyżej 0, bez zaburzeń kurczliwości, ze zwężeniem tętnicy wieńcowej mniejszym niż 0%, jako skutek zawału mięśnia serca c/ I klasa NYHA, EF 0 - %, MET 7 0, niewielkie zaburzenia kurczliwości d/ II klasa NYHA, EF 4-0%, MET > i <7, umiarkowane zaburzenia kurczliwości e/ III klasa NYHA, EF 3-4%, MET < i >2, nasilone zaburzenia kurczliwości f/ IV klasa NYHA, EF <3%, MET <2, znaczne zaburzenia kurczliwości Stopień wydolności układu krążenia musi być oceniony na podstawie badania klinicznego, badań obrazowych serca i / lub badania EKG wysiłkowego. Przy zaliczaniu następstw do poszczególnych podpunktów, muszą być spełnione co najmniej dwa kryteria. KLASYFIKACJA NYHA - KLASYFIKACJA NOWOJORSKIEGO TOWARZYSTWA KARDIOLOGICZNEGO WYDOLNOŚCI MIĘŚNIA SERCA: Klasa I. Klasa II. Choroba serca bez ograniczenia fizycznej aktywności. Podstawowa aktywność fizyczna nie powoduje zmęczenia, duszności, kołatania serca i bólów wieńcowych. Choroba serca powodująca niewielkie ograniczenia aktywności fizycznej. Dobre samopoczucie w spoczynku. Podstawowa aktywność powoduje zmęczenie, duszność, kołatanie serca, bóle wieńcowe. Klasa III. Choroba serca powodująca ograniczenie aktywności fizycznej. Dobre samopoczucie w spoczynku. Mniejsza niż podstawowa aktywność fizyczna powoduje zmęczenie, duszność, kołatanie serca, bóle wieńcowe. Klasa IV. Choroba serca, która przy jakiejkolwiek aktywności fizycznej wywołuje dyskomfort. Objawy niewydolności serca lub niewydolności wieńcowej mogą występować nawet w spoczynku. Jeśli zostanie podjęta jakakolwiek aktywność fizyczna, wzrasta dyskomfort. DEFINICJA EF FRAKCJA WYRZUTOWA LEWEJ KOMORY: Frakcja wyrzutowa lewej komory ilość krwi wypływająca z lewej komory do układu krążenia podczas skurczu serca. Frakcja wyrzutowa jest zwykle wyrażana w procentach, jako stosunek objętości krwi wypływającej w czasie skurczu z lewej komory do całkowitej objętości lewej komory. Frakcja wyrzutowa określa zdolność serca do skurczu i jest wykładnikiem wydolności serca. W przypadku choroby serca prowadzącej do jego niewydolności, frakcja wyrzutowa wynosi zwykle poniżej 0%. DEFINICJA RÓWNOWAŻNIKA METABOLICZNEGO MET, STOSOWANEGO PRZY OCENIE PRÓBY WYSIŁKOWEJ: MET (MET równoważnik metaboliczny jest jednostką spoczynkowego poboru tlenu, ok. 3, ml tlenu na kilogram masy ciała na minutę) uzyskuje się, dzieląc objętość tlenu (w ml/min) przez iloczyn: masy ciała (w kg) x 3,. Liczbę 3, przyjmuje się jako wartość odpowiadającą zużyciu tlenu w spoczynku i wyraża w mililitrach tlenu na kilogram masy ciała na minutę. 60. Pourazowe uszkodzenia przepony w zależności od stopnia zaburzeń funkcji przewodu pokarmowego, oddychania i krążenia, oceniać wg odpowiednich pozycji G. USZKODZENIA BRZUCHA I ICH NASTĘPSTWA 6. Uszkodzenia powłok jamy brzusznej (przepukliny urazowe, przetoki, itp.) w zależności od umiejscowienia i rozmiarów uszkodzenia jamy brzusznej, po wyczerpaniu możliwości leczenia 20 Za przepukliny urazowe uważa się wyłącznie przepukliny spowodowane pourazowym uszkodzeniem powłok brzusznych (np. po rozerwaniu mięśni powłok brzusznych). Przepukliny pachwinowe, pępkowe itp., które uwidoczniły się po wysiłku, dźwignięciu nie są uznane za pourazowe.

8 62. Uszkodzenia żołądka, jelit i sieci: a/ z niewielkimi dolegliwościami, bez zaburzeń funkcji przewodu pokarmowego i dostatecznym stanie odżywiania b/ z zaburzeniami trawienia i niedostatecznym stanem odżywiania w zależności od stopnia zaburzeń i stanu odżywiania c/ przy konieczności odżywiania jedynie pozajelitowego 63. Uszkodzenie dużych naczyń krwionośnych jamy brzusznej i miednicy nie powodujące upośledzenia funkcji innych narządów w zależności od rozległości uszkodzenia naczyń 64.Stałe przetoki jelitowe, kałowe i odbyt sztuczny w zależności od stopnia zanieczyszczania się zmian zapalnych tkanek otaczających przetokę: a/ jelita cienkiego b/ jelita grubego 6. Uszkodzenia odbytu, zwieracza odbytu: a/ blizny, zwężenia, niewielkie dolegliwości b/ powodujące stałe, całkowite nietrzymanie kału i gazów 66. Utrata śledziony: a/ bez większych zmian w obrazie krwi b/ ze zmianami w obrazie krwi 67. Uszkodzenie wątroby i przewodów żółciowych, pęcherzyka żółciowego lub trzustki w zależności od powikłań i zaburzeń funkcji: a/ bez zaburzeń funkcjonalnych, utrata pęcherzyka żółciowego b/ zaburzenia czynności wątroby w stopniu A wg Childa Pugha, zaburzenia czynności zewnątrzwydzielniczej trzustki niewielkiego stopnia lub utrata części narządu c/ zaburzenia czynności wątroby w stopniu B wg Childa Pugha, zaburzenia czynności zewnątrzwydzielniczej i wewnątrzwydzielniczej trzustki średniego stopnia lub utrata znacznej części narządu d/ zaburzenia czynności wątroby w stopniu C wg Childa Pugha, ciężkie zaburzenia czynności zewnątrzwydzielniczej i wewnątrzwydzielniczej trzustki KLASYFIKACJA ZABURZEŃ FUNKCJI WĄTROBY wg CHILDA PUGHA Parametr Liczba punktów 2 3 Albumina (g/dl) w surowicy >3, 2,8 3, <2,8 Bilirubina (umol/l) w < >40 Czas surowicy protrombinowy <4 4 6 >6 Wodobrzusze brak niewielkie nasilone Nasilenie encefalopatii brak I II III IV Grupa A: 6 pkt. Grupa B: 7 9 pkt. Grupa C: 0 pkt. H. USZKODZENIA NARZĄDÓW MOCZOPŁCIOWYCH 68. Uszkodzenie jednej nerki lub obu nerek powodujące upośledzenie ich funkcji w zależności od stopnia upośledzenia funkcji 69. Utrata jednej nerki przy drugiej zdrowej i prawidłowo działającej 70. Utrata jednej nerki przy upośledzeniu funkcjonowania drugiej nerki w zależności od stopnia upośledzenia funkcji pozostałej nerki 7. Uszkodzenie moczowodu powodujące zwężenie jego światła z wodonerczem, mimo leczenia operacyjnego 72. Uszkodzenie pęcherza w zależności od stopnia zmniejszenia jego pojemności, zaburzeń w oddawaniu moczu, przewlekłych stanów zapalnych 73. Stałe przetoki dróg moczowych i pęcherza moczowego w zależności od stopnia stałego zanieczyszczania się moczem 74. Pourazowe zwężenie cewki moczowej: a/ powodujące trudności w oddawaniu moczu b/ z nietrzymaniem moczu lub zaleganiem moczu c/ z nietrzymaniem, zaleganiem moczu i powikłaniami Stopień zaburzeń w oddawaniu moczu powinien być potwierdzony badaniami urodynamicznymi.

9 7. Utrata prącia: a/ częściowa b/ całkowita 76. Utrata jednego jądra lub jajnika: a/ w wieku do 0 lat b/ w wieku powyżej 0 lat 77. Utrata obu jąder lub jajników: a/ w wieku do 0 lat b/ w wieku powyżej 0 lat 78. Utrata macicy: a/ w wieku do 0 lat b/ w wieku powyżej 0 lat 79. Uszkodzenia krocza w zależności od dolegliwości bólowych, blizn, deformacji, wypadania pochwy I. OSTRE ZATRUCIA I ICH NASTĘPSTWA (orzekać nie wcześniej jak po 6-ciu miesiącach) 80. Jeśli potwierdzono, że do zatrucia doszło w wyniku nieszczęśliwego wypadku oceniać uszkodzenia narządów i układów: oddechowego, krwiotwórczego, krążenia, przewodu pokarmowego, nerwowego wg odpowiednich punktów tabeli J. URAZY KRĘGOSŁUPA RDZENIA KRĘGOWEGO I ICH NASTĘPSTWA J KRĘGOSŁUP SZYJNY Maksymalny stopień uszczerbku nie może przekroczyć 0% 8. Ograniczenie ruchomości: a/ z ograniczeniem ruchomości do 2% b/ z ograniczeniem ruchomości 26% 0% c/ z ograniczeniem ruchomości % 7% d/ z ograniczeniem ruchomości ponad 7% 82. Zesztywnienie: a/ w pozycji korzystnej (neutralne ustawienie głowy) b/ w pozycji niekorzystnej, w zależności od ustawienia głowy 83. Niestabilności (na podstawie czynnościowych zdjęć rtg: przemieszczenie sąsiednich trzonów nie mniej niż 3, mm lub rotacja o kąt większy niż º) 84. Obniżenie wysokości trzonu o co najmniej 0%, w zależności od stopnia zniekształcenia 8. Uszkodzenie krążka międzykręgowego przepukliny jądra miażdżystego (tylko i wyłącznie udokumentowane pourazowe): a/ nieoperowane b/ operowane 86. Kręgozmyki (tylko i wyłącznie udokumentowane pourazowe) leczone zachowawczo: a/ Iº i IIº b/ IIIº i IVº 87. Leczenie operacyjne złamań, kręgozmyków pourazowych, niestabilności: a/ dekompresja b/ dekompresja i stabilizacja 88. Urazowe zespoły korzeniowe: a/ niewielkie zmiany wzmożone napięcie mięśniowe, ograniczenie ruchomości, niediagnozowalne objawy korzeniowe itp. b/ radikulopatie jednostronne (zniesienie istotnych odruchów, zaniki mięśniowe kończyny co najmniej 2 cm, zaburzenia czucia) c/ wielopoziomowe lub obustronne radikulopatie (zniesienie istotnych odruchów, zaniki mięśniowe kończyny lub kończyn co najmniej 2 cm oraz wyraźne upośledzenie funkcji kończyny lub kończyn wymagające zaopatrzenia ortopedycznego) 89. Izolowane złamania tylnych elementów kręgu: a/ wyrostków kolczystych i poprzecznych w zależności od ograniczenia ruchomości i innych zmian b/ wyrostków stawowych i łuków jak wyżej i dodatkowo 90. Pourazowe zapalenie kręgów, za każdy

10 J 2 KRĘGOSŁUP PIERSIOWY (Th Th) Maksymalny stopień uszczerbku nie może przekroczyć 30% 9. Ograniczenie ruchomości: a/ z ograniczeniem ruchomości do 0% b/ z ograniczeniem ruchomości powyżej 0% 92. Zesztywnienie: a/ w pozycji korzystnej b/ w pozycji niekorzystnej w zależności od ustawienia 93. Niestabilności (na podstawie czynnościowych zdjęć rtg: przemieszczenie sąsiednich trzonów kręgów o więcej niż mm lub rotacja o kąt większy niż º) 94. Obniżenie wysokości trzonu kręgu o co najmniej 0%, w zależności od stopnia zniekształcenia 9. Uszkodzenie krążka międzykręgowego przepukliny jądra miażdżystego (tylko i wyłącznie udokumentowane pourazowe): a/ nieoperowane b/ operowane 96. Kręgozmyki (tylko i wyłącznie udokumentowane pourazowe) leczone zachowawczo: a/ Iº i IIº b/ IIIº i IVº 97. Leczenie operacyjne złamań, kręgozmyków pourazowych, niestabilności: a/ dekompresja b/ dekompresja i stabilizacja 98. Urazowe zespoły korzeniowe: a/ niewielkie zmiany wzmożone napięcie mięśniowe, ograniczenie ruchomości, niediagnozowalne objawy korzeniowe itp. b/ radikulopatie jednostronne (zniesienie istotnych odruchów, zaniki mięśniowe kończyny co najmniej 2 cm, zaburzenia czucia) c/ wielopoziomowe lub obustronne radikulopatie (zniesienie istotnych odruchów, zaniki mięśniowe kończyny lub kończyn co najmniej 2 cm oraz wyraźne upośledzenie funkcji kończyny lub kończyn wymagające zaopatrzenia ortopedycznego) 99. Izolowane złamania tylnych elementów kręgu: a/ wyrostków kolczystych i poprzecznych w zależności od ograniczenia ruchomości i innych zmian b/ wyrostków stawowych i łuków jak wyżej i dodatkowo. Pourazowe zapalenie kręgów, za każdy J 3 KRĘGOSŁUP LĘDŹWIOWY (Th 2 L) Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż 40% 0. Ograniczenie ruchomości: a/ z ograniczeniem ruchomości do 2% b/ z ograniczeniem ruchomości 26% - 0% c/ z ograniczeniem ruchomości % - 7% d/ z ograniczeniem ruchomości ponad 7% 02. Zesztywnienie: a/ w pozycji korzystnej neutralnej b/ w pozycji niekorzystnej w zależności od ustawienia 03. Niestabilności (na podstawie czynnościowych zdjęć rtg: przemieszczenie sąsiednich trzonów kręgów o więcej niż mm lub rotacja o kąt większy niż º) 04. Obniżenie wysokości trzonu kręgu co najmniej o 0%, w zależności od stopnia zniekształcenia 0. Uszkodzenie krążka międzykręgowego przepukliny jądra miażdżystego (tylko i wyłącznie udokumentowane pourazowe): a/ nieoperowane b/ operowane 06. Kręgozmyki (tylko i wyłącznie udokumentowane pourazowe) leczone zachowawczo: a/ Iº i IIº b/ IIIº i IVº 07. Leczenie operacyjne złamań, kręgozmyków pourazowych, niestabilności: a/ dekompresja b/ dekompresja i stabilizacja 08. Urazowe zespoły korzeniowe: a/ niewielkie zmiany - wzmożone napięcie mięśniowe, ograniczenie ruchomości, niediagnozowalne objawy korzeniowe itp. b/ radikulopatie jednostronne (zniesienie istotnych odruchów, zaniki mięśniowe kończyny co najmniej 2 cm, zaburzenia czucia) c/ wielopoziomowe lub obustronne radikulopatie (zniesienie istotnych odruchów, zaniki mięśniowe kończyny lub kończyn co najmniej 2 cm oraz wyraźne upośledzenie funkcji kończyny lub kończyn wymagające zaopatrzenia ortopedycznego) d/ guziczne 09. Izolowane złamania tylnych elementów kręgu: a/ wyrostków kolczystych i żebrowych w zależności od ograniczenia ruchomości i innych zmian b/ wyrostków stawowych i łuków jak wyżej i dodatkowo 0. Pourazowe zapalenie kręgów, za każdy

11 Za pourazową przyjmuje się przepuklinę jądra miażdżystego z przerwaniem pierścienia włóknistego w wyniku dźwignięcia nadmiernego ciężaru, urazu bezpośredniego, wypadku komunikacyjnego lub upadku z wysokości. Powyższy mechanizm powstania przepukliny musi wynikać z opisu zdarzenia i być potwierdzony w dokumentacji medycznej. Nadmierny ciężar, to dla kobiet powyżej 20 kg, a dla mężczyzn powyżej 0 kg. Jeśli skutki urazu nakładają się na istniejące przed zdarzeniem zmiany chorobowe kręgosłupa (dyskopatie, zmiany zwyrodnieniowe), uszczerbek zostanie pomniejszony o 20 80%, w zależności od nasilenia i rozległości zmian chorobowych, a także historii leczenia. J 4 RDZEŃ KRĘGOWY. Skutki urazów rdzenia kręgowego: a/ przy objawach poprzecznego przecięcia rdzenia z całkowitym porażeniem lub niedowładem dużego stopnia dwóch lub czterech kończyn b/ niedowład kończyn dolnych bez uszkodzenia górnej części rdzenia (kończyn górnych), umożliwiający poruszanie się za pomocą dwóch lasek c/ niedowład kończyn dolnych umożliwiający poruszanie się o jednej lasce d/ porażenie całkowite obu kończyn górnych z zanikami mięśniowymi, zaburzeniami czucia i zmianami troficznymi bez porażenia kończyn dolnych (po wylewie śródrdzeniowym) e/ niedowład znacznego stopnia obu kończyn górnych znacznie upośledzający czynność kończyn (po wylewie śródrdzeniowym) f/ niedowład nieznacznego stopnia obu kończyn górnych (po wylewie śródrdzeniowym) g/ zaburzenia ze strony zwieraczy i narządów płciowych bez niedowładów (zespół stożka końcowego) K URAZY MIEDNICY I ICH NASTĘPSTWA 2. Utrwalone rozejście stawu krzyżowo biodrowego, w zależności od przemieszczenia, skrócenia kończyny i wydolności chodu: a/ niewielkie zmiany (skrócenie kończyny do 2 cm, zmiany zwyrodnieniowe stawu, bóle przeciążeniowe itp.) b/ średnie zmiany (skrócenie kończyny 3 4 cm, zmiany zwyrodnieniowe stawu, bóle, chód utykający itp.) c/ duże zmiany (dodatni objaw Trendelenburga, skrócenie kończyny powyżej 4 cm, zmiany zwyrodnieniowe, konieczność używania kul itp.) 3. Utrwalone rozejście spojenia łonowego, w zależności od szerokości, zaburzeń chodu i dolegliwości 4. Złamania miednicy z przerwaniem obręczy w odcinku przednim pozastawowo (kość łonowa, kulszowa): a/ wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji b/ w zależności od przemieszczeń, dolegliwości i zaburzeń chodu. Złamania miednicy z przerwaniem obręczy w odcinku przednim i tylnym (typ Malgaigne) w zależności od przemieszczeń, skrócenia kończyny, zaburzeń chodu, konieczności używania kul itp. 6. Złamania w obrębie panewki stawu biodrowego oceniać według punktów dotyczących ograniczenia ruchomości stawu, skrócenia kończyny, zaników mięśni i zmian zwyrodnieniowych 7. Izolowane złamania miednicy (guz kulszowy, kolce biodrowe, talerz biodrowy: a/ wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji b/ w zależności od zniekształcenia i zaburzeń funkcji Towarzyszące urazy narządów miednicy i objawy neurologiczne ocenia się dodatkowo według punktów dotyczących odpowiednich narządów i nerwów obwodowych.

12 L. URAZY KOŃCZYN GÓRNYCH I ICH NASTĘPSTWA L STAW BARKOWY Dotyczy skutków urazów obejmujących staw barkowy: złamań, zwichnięć, skręceń, stłuczeń i innych uszkodzeń (łopatki, obojczyka, nasady bliższej kości ramiennej). Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż 40% dla strony dominującej i 30% dla niedominującej oprócz przypadków amputacji i zesztywnienia. 8. Ograniczenie ruchomości stawu barkowego: a/ do 30% b/ od 3% do 0% c/ powyżej 0% 9. Zaniki mięśni co najmniej 2 cm różnicy obwodu ramienia 20. Zespól bolesnego barku: a/ bez zaników i osłabienia siły mięśni rotatorów b/ z zanikami i osłabieniem siły mięśni rotatorów, w zależności od stopnia 2. Złamania nasady bliższej kości ramiennej, złamania łopatki i obojczyka wygojone bez zmian i ograniczeń funkcji 22. Złamania nasady bliższej kości ramiennej, łopatki, obojczyka, zwichnięcie w stawie ramienno łopatkowym ocena według punktów 8 20, 24, 27, Uszkodzenie stawu obojczykowo barkowego i mostkowo obojczykowego powodujące podwichnięcie lub zwichnięcie: a/ podwichnięcie bez względu na stopień zniekształcenia ocena według punktów 8 20 b/ zwichnięcie ocena jak w punkcie a i dodatkowo 24. Niestabilność stawu ramienno łopatkowego: a/ Iº b/ IIº c/ IIIº 2. Zastarzałe, nieodprowadzalne zwichnięcie w stawie ramienno łopatkowym, w zależności od ruchomości i ustawienia kończyny 26. Nawykowe zwichnięcie w stawie ramienno łopatkowym ocena według punktów 8 20 i 24, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia 27. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia powodują zwiększenie stopnia uszczerbku o 28. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 29. Zesztywnienie w stawie ramienno łopatkowym: a/ w ustawieniu korzystnym (odwiedzenie 70º, zgięcie 3º, rotacja zewnętrzna 2º) b/ w ustawieniu niekorzystnym 30. Amputacje: a/ kończyny wraz z łopatką b/ w stawie ramienno łopatkowym nie mniej niż 2% nie mniej niż 2% L 2 RAMIĘ Dotyczy skutków urazów w obrębie ramienia: złamań trzonu kości ramiennej, obrażeń tkanek miękkich. 3. Złamania trzonu kości ramiennej wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 32. Złamania trzonu kości ramiennej wygojone z ograniczeniem ruchomości przyległych stawów 33. Zrost złamania trzonu kości ramiennej z dużym zagięciem osiowym (zagięcie osi powyżej 30º) i skróceniem powyżej cm, powoduje zwiększenie stopnia uszczerbku o 34. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia powodują zwiększenie stopnia uszczerbku o 3. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 36. Osłabienie siły mięśniowej (obejmuje także urazy mięśni): a/ dwugłowego ramienia, w zależności od osłabienia siły, co najmniej o 20% b/ trójgłowego ramienia, w zależności od osłabienia siły, co najmniej o 20% c/ pozostałych mięśni ramienia w zależności od osłabienia siły, co najmniej o 20% oraz spowodowane urazami innych tkanek miękkich (w tym blizny skóry długości co najmniej 4 cm) 37. Amputacje, bez względu na poziom 2 2 ocena według punktów 8, 9, 39, nie mniej niż 3% ocena według punktów 8, 9, 39, nie mniej niż 3%

13 L 3 ŁOKIEĆ Dotyczy skutków urazów w obrębie łokcia: złamań (nad i przezkłykciowych kości ramiennej, złamań części kości ramiennej i kości przedramienia tworzących staw łokciowy, nasady bliższej kości przedramienia), zwichnięć, skręceń, stłuczeń i innych uszkodzeń. Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż 2% dla strony dominującej i 20% dla niedominującej oprócz przypadków amputacji i zesztywnienia. 38. Złamania wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 39. Ograniczenia ruchomości stawu łokciowego: a/ do 20% b/ od 2% do 0% c/ powyżej 0% 40. Niestabilność stawu łokciowego: a/ Iº b/ IIº c/ IIIº 4. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia powodują zwiększenie stopnia uszczerbku o 42. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 43. Zesztywnienia stawu łokciowego: a/ w zgięciu zbliżonym do kąta prostego i zachowanymi ruchami obrotowymi przedramienia b/ z ograniczeniem ruchów obrotowych w zależności od stopnia ograniczenia c/ w ustawieniu niekorzystnym (w wyproście 20º lub większym, ograniczenie ruchów obrotowych przedramienia), w zależności od ustawienia w stawie łokciowym 44. Amputacje na poziomie stawu łokciowego L 4 PRZEDRAMIĘ Dotyczy skutków urazów w obrębie przedramienia (złamań trzonów kości przedramienia), skręceń, stłuczeń i innych uszkodzeń. Maksymalny stopień uszczerbku nie może przekroczyć uszczerbku wynikającego z amputacji na danym poziomie. 4. Złamania wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 46. Złamania trzonów kości przedramienia wygojone z ograniczeniem ruchomości przyległych stawów 47. Zaniki mięśni co najmniej 2 cm różnicy obwodu przedramienia 48. Izolowane uszkodzenia tkanek miękkich: skóry, mięśni, ścięgien (dodatkowa ocena według punktów 39, 3): a/ małe zmiany (rozległe blizny skórne, przepukliny mięśniowe bez osłabienia siły chwytu w zależności od wielkości) b/ średnie zmiany (rozległe blizny skórne, przepukliny mięśniowe i osłabienie siły chwytu do 0%) c/ duże zmiany (dominującym objawem jest osłabienie siły chwytu powyżej 0%) 49. Złamanie trzonów kości przedramienia wygojone z przemieszczeniem kątowym co najmniej 20º, w zależności od wielkości przemieszczenia, powoduje zwiększenie stopnia uszczerbku o 0. Złamanie trzonów kości przedramienia powikłane brakiem zrostu (stawem rzekomym), po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia: a/ kości promieniowej b/ kości łokciowej c/ kości promieniowej i łokciowej. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 2. Amputacje bez względu na poziom Ocena według punktów 39, 4, nie mniej niż 2% Ocena według punktów 39, 4, nie mniej niż 2%

14 L NADGARSTEK Dotyczy skutków urazów w obrębie nasad dalszych przedramienia (złamań) i nadgarstka: złamań (kości nadgarstka), zwichnięć, skręceń, stłuczeń i innych uszkodzeń. Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż 2% dla strony dominującej i 20% dla niedominującej oprócz przypadków amputacji i zesztywnienia. 3. Złamania wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 4. Złamania nasad dalszych kości przedramienia wygojone z ograniczeniem ruchomości w stawie promieniowo nadgarstkowym (jeśli występuje ograniczenie ruchomości w stawie łokciowym, dodatkowa ocena według punktu 39): a/ do 30% b/ od 3% do 0% c/ powyżej 0%. Złamania nasad dalszych przedramienia wygojone z przemieszczeniem (kąt Boehlera w rtg projekcji bocznej mniejszy od 0º, w projekcji A P mniejszy o 20%) 6. Niestabilność nadgarstka, a także stawu promieniowo nadgarstkowego i promieniowo łokciowego dalszego, włączając uszkodzenia chrząstki trójkątnej, w zależności od nasilenia zmian i stopnia niestabilności, powodują zwiększenie stopnia uszczerbku o 7. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia powodują zwiększenie stopnia uszczerbku o 8. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 9. Zesztywnienie w obrębie nadgarstka (dodatkowa ocena funkcji palców): a/ w położeniu korzystnym b/ w położeniu niekorzystnym 60. Amputacja na poziomie nadgarstka L 6 ŚRÓDRĘCZE Dotyczy skutków urazów w obrębie śródręcza: złamań, zwichnięć, skręceń, stłuczeń i innych uszkodzeń. 6. Złamania wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 62. Złamania kości śródręcza ocena według punktów dotyczących odpowiednich palców 63. Złamania kości śródręcza zrośnięte z przemieszczeniem na długość, kątowym lub rotacyjnym, powodujące upośledzenie chwytu, w zależności od stopnia przemieszczenia ocena według punktów dotyczących odpowiednich palców i dodatkowo: a/ kciuk b/ palec wskazujący c/ palec środkowy d/ palec IV i V 64. Urazy tkanek miękkich, powodujące ograniczenia ruchomości palców oraz dolegliwości upośledzające funkcję ręki ocena według punktów dotyczących odpowiednich palców i dodatkowo 6. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia powodują zwiększenie stopnia uszczerbku o 66. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego nie mniej niż 2% nie mniej niż 2%

15 L 7 PALCE A PALEC I (KCIUK) Dotyczy skutków urazów w obrębie kciuka: złamań, zwichnięć, skręceń, stłuczeń, urazów tkanek miękkich i amputacji. Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż uszczerbek w przypadku amputacji na odpowiadającym poziomie. 67. Złamania wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 68. Ograniczenie ruchomości: a/ do 30% b/ od 3% do 60% c/ powyżej 60% 69. Niestabilność stawów kciuka w zależności od stopnia Zrost złamań z przemieszczeniem kątowym lub rotacyjnym, w zależności od stopnia i upośledzenia funkcji kciuka 7. Upośledzenie czucia powierzchni dłoniowej kciuka, w zależności od stopnia i rozległości 72. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia powodują zwiększenie stopnia uszczerbku o 73. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 74. Amputacje: a/ opuszki b/ paliczka dalszego c/ paliczka dalszego z częścią paliczka bliższego do 2/3 długości d/ paliczka dalszego i bliższego powyżej 2/3 długości lub obu paliczków e/ obu paliczków z I kością śródręcza UWAGA! Przy ocenie funkcji kciuka należy brać pod uwagę przede wszystkim zdolność przywodzenia i przeciwstawiania. B PALEC II (WSKAZUJĄCY) Dotyczy skutków urazów w obrębie wskaziciela: złamań, zwichnięć, skręceń, stłuczeń, urazów tkanek miękkich i amputacji. Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż uszczerbek w przypadku amputacji na odpowiadającym poziomie. 7. Złamania wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 76. Ograniczenie ruchomości: a/ do 30% b/ od 3% do 60% c/ powyżej 60% 77. Niestabilność stawów wskaziciela w zależności od stopnia 78. Zrost złamań z przemieszczeniem kątowym lub rotacyjnym, w zależności od stopnia i upośledzenia funkcji wskaziciela 79. Upośledzenie czucia powierzchni dłoniowej wskaziciela, w zależności od stopnia i rozległości 80. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia powodują zwiększenie stopnia uszczerbku o 8. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 82. Amputacje: a/ opuszki b/ paliczka dalszego c/ paliczka dalszego z częścią paliczka środkowego do /3 długości d/ paliczka dalszego i środkowego powyżej /3 długości lub obu paliczków e/ paliczka dalszego, środkowego i bliższego do /3 długości f/ trzech paliczków g/ trzech paliczków wraz z II kością śródręcza

16 C PALEC III (ŚRODKOWY) Dotyczy skutków urazów w obrębie palca III: złamań, zwichnięć, skręceń, stłuczeń, urazów tkanek miękkich i amputacji. Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż uszczerbek w przypadku amputacji na odpowiadającym poziomie. 83. Złamania wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 84. Ograniczenie ruchomości: a/ do 30% b/ od 3% do 60% c/ powyżej 60% 8. Niestabilność średniego lub znacznego stopnia stawów palca III 86. Zrost złamań ze znacznym przemieszczeniem kątowym lub rotacyjnym, w zależności od stopnia i upośledzenia funkcji palca III 87. Upośledzenie czucia powierzchni dłoniowej palca III, w zależności od stopnia i rozległości 88. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia powodują zwiększenie stopnia uszczerbku o 89. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 90. Amputacje: a/ opuszki b/ paliczka dalszego c/ paliczka dalszego z częścią paliczka środkowego do /3 długości d/ paliczka dalszego i środkowego powyżej /3 długości lub obu paliczków e/ paliczka dalszego, środkowego i bliższego do /3 długości f/ trzech paliczków g/ trzech paliczków z kością śródręcza D PALEC IV (SERDECZNY) i V (MAŁY) Dotyczy skutków urazów w obrębie palca IV i V: złamań, zwichnięć, skręceń, stłuczeń, urazów tkanek miękkich i amputacji. Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż uszczerbek w przypadku amputacji na odpowiadającym poziomie. 9. Złamania wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 92. Ograniczenie ruchomości palca IV lub V: a/ do 30% b/ od 3% do 60% c/ powyżej 60% 93. Niestabilność znacznego stopnia stawów palca IV lub V 94. Zrost złamań palców IV lub V z bardzo dużym przemieszczeniem kątowym lub rotacyjnym, za każdy 9. Upośledzenie czucia powierzchni dłoniowej palca IV lub V, w zależności od stopnia i rozległości, za każdy 96. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia powodują zwiększenie stopnia uszczerbku o 97. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 98. Amputacje palca IV i V (wartości dla jednego palca): a/ opuszki b/ paliczka dalszego c/ paliczka dalszego z częścią paliczka środkowego lub obu paliczków d/ paliczka dalszego, środkowego z częścią paliczka bliższego lub trzech paliczków e/ trzech paliczków z V kością śródręcza L 9 UKŁAD KRĄŻENIA KOŃCZYN GÓRNYCH 99. Zaburzenia funkcji obwodowych naczyń krwionośnych, w zależności od długości i nasilenia obrzęków, dolegliwości bólowych, chromania kończyn w związku z wykonywaniem prac różnej ciężkości, osłabienia tętna itp Algodystrofia współczulna (zespół Sudecka) ocena według punktów dotyczących zajętego odcinka kończyny i dodatkowo według punktu 99 i 20

17 L 0 UKŁAD NERWOWY KOŃCZYN GÓRNYCH Poniżej zostały podane maksymalne wartości uszczerbku na zdrowiu, występujące przy porażeniu odpowiednich nerwów (braku funkcji) na skutek urazów i po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia. W przypadku niecałkowitej utraty funkcji nerwu stopień uszczerbku na zdrowiu musi być proporcjonalnie obniżony, w zależności od zachowanej funkcji. 20. Zaburzenia pourazowe funkcji nerwów kończyn górnych Maksymalny uszczerbek przy uszkodzeniu NERW części czuciowej nerwu A. Przeponowy B. Piersiowy (przyśrodkowy i boczny) C. Pachowy D. Grzbietowy łopatki E. Piersiowy długi F. Przyśrodkowy skórny przedramienia G. Przyśrodkowy skórny ramienia H. Pośrodkowy (powyżej połowy przedramienia) I. Pośrodkowy (poniżej połowy przedramienia) J. Mięśniowo skórny K. Promieniowy (powyżej gałęzi do mięśnia trójgłowego) L. Promieniowy (poniżej gałęzi do mięśnia trójgłowego) M. Promieniowy (nad wejściem do kanału mięśnia odwracacza przedramienia) N. Promieniowy (po wyjściu z kanału mięśnia odwracacza przedramienia) O. Podłopatkowy P. Nadłopatkowy R. Łokciowy (powyżej połowy przedramienia) S. Łokciowy (poniżej połowy przedramienia) T. Dodatkowy U. Splot barkowy część górna (porażenie typu Duchenne i Erba) W. Splot barkowy część dolna (porażenie typu Dejerine Klumpke) Maksymalny uszczerbek przy uszkodzeniu części ruchowej nerwu Maksymalny uszczerbek przy całkowitym uszkodzeniu nerwu Prawy Lewy Prawy Lewy Prawy Lewy Kauzalgie pourazowe potwierdzone wynikami obiektywnych badań, w zależności od stopnia nasilenia 2 M. URAZY KOŃCZYN DOLNYCH I ICH NASTĘPSTWA 203. Skrócenie kończyn: a/ od, do 2,9 cm b/ od 3 do 3,9 cm c/ od 4 do 4,9 cm d/ cm i więcej 204. Zaniki mięśni uda (obwód uda mierzony 0 cm ponad rzepką): a/ od do,9 cm b/ od 2 do 3 cm c/ ponad 3 cm 20. Zaniki mięśni podudzia (mierzony maksymalny obwód podudzi na tej samej wysokości): a/ od do,9 cm b/ od 2 do 3 cm c/ ponad 3 cm 206. Ograniczenie ruchomości stawu biodrowego: a/ do 2% b/ od 26% do 0% c/ ponad 0% 207. Ograniczenie ruchomości stawu kolanowego: a/ w zakresie 0º 40º za każde 2º ubytku ruchu b/ w zakresie 4º 90º za każde º ubytku ruchu c/ w zakresie 9º 40º za każde 0º ubytku ruchu 208. Ograniczenie ruchomości stawu skokowego: a/ do 2% zgięcia podeszwowego przy zachowanych ruchach obrotowych b/ od 26% do 0% zgięcia podeszwowego przy zachowanych ruchach obrotowych c/ ponad 0% zgięcia podeszwowego przy zachowanych ruchach obrotowych d/ zgięcia grzbietowego d/ ruchów obrotowych (nawracania i odwracania) 209. Ograniczenia ruchomości palucha w zależności od zakresu ruchu: a/ w stawie międzypaliczkowym b/ w stawie śródstopno paliczkowym 20. Ograniczenia ruchomości palców stopy II V dla każdego palca

18 M AMPUTACJE Poziom amputacji 2. Hemipelwektomia 22. Wyłuszczenie w stawie biodrowym 23. Udo do połowy długości 24. Udo poniżej połowy długości 2. Podudzie niezależnie od poziomu 26. Utrata stopy w całości 27. Staw Choparta 28. Staw Lisfranca 29. Śródstopie do połowy długości 220. Śródstopie poniżej połowy długości 22. Paluch a/ paliczka dalszego w zależności od długości kikuta b/ w obrębie paliczka bliższego w zależności od długości kikuta 222. Palce II V, w zależności od długości kikuta, za każdy M 2 STAW BIODROWY Dotyczy skutków urazu biodra: złamań nasady bliższej kości udowej, złamań w obrębie panewki stawu biodrowego, zwichnięć, skręceń, stłuczeń i urazów tkanek miękkich. Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż 40% oprócz przypadków amputacji, zesztywnienia i braku zrostu, gdzie stopień uszczerbku nie może przekroczyć 60% Złamania nasady bliższej kości udowej (złamania szyjki kości udowej, przezkrętarzowe, podkrętarzowe), wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 224. Złamania nasady bliższej kości udowej (złamania szyjki kości udowej, przezkrętarzowe, podkrętarzowe) oraz urazy tkanek miękkich tej okolicy 22. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia, w zależności od możliwości obciążania kończyny, 226. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 227. Zesztywnienie stawu biodrowego: a/ w pozycji korzystnej (zgięcie º - 3º w zależności od wieku, odwiedzenie º 0º, rotacja zewnętrzna º 0º) b/ w pozycjach niekorzystnych, w zależności od ustawienia 228. Zmiany zwyrodnieniowe pourazowe w zależności od szerokości szpary stawowej stwierdzanej w obrazie rtg (prawidłowa szerokość 4 mm), a maksymalny stopień uszczerbek jest ustalany w przypadku jej braku (0 mm) 4% Ocena według punktów , nie mniej niż % Pourazowa protezoplastyka stawu biodrowego ocena według punktów 203, 204, 206 i dodatkowo: a/ bez zmian b/ średnie zmiany (okresowe i średnio nasilone bóle, niewielkie lub średnie utykanie, okresowe używanie laski lub kuli, ograniczenie długości chodzenia, ograniczenie zdolności chodzenia po schodach bez pomocy poręczy, ograniczenie możliwości ubierania się, ograniczenie możliwości siedzenia na krześle itp.) c/ duże zmiany (zmiany opisane powyżej o większym nasileniu i powodujące większe ograniczenie aktywności oraz samoobsługi) M 3 TRZON KOŚCI UDOWEJ Dotyczy skutków urazów uda: złamań trzonu kości udowej i obrażeń tkanek miękkich uda. Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż 0% Złamania trzonu kości udowej wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 23. Złamania trzonu kości udowej 232. Złamania trzonu kości udowej wygojone z przemieszczeniem kątowym lub rotacyjnym powyżej 0º, w zależności od stopnia przemieszczenia, 233. Urazy tkanek miękkich (ocena według punktów 206, 207) a/ zginaczy stawu kolanowego, w zależności od stopnia upośledzenia funkcji mięśni (co najmniej o 20%) b/ prostowników stawu kolanowego, w zależności od stopnia upośledzenia funkcji mięśni (co najmniej o 20%) c/ innych mięśni i tkanek miękkich 234. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia, w zależności od możliwości obciążania kończyny, 23. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego powodują zwiększenie stopnia uszczerbku 2 Ocena według punktów , nie mniej niż 3%

19 M 4 KOLANO Dotyczy skutków urazów okolicy kolana: wszelkich typów złamań nasady i przynasady dalszej kości udowej oraz nasady i przynasady bliższej kości piszczelowej, złamań rzepki, zwichnięć, skręceń stłuczeń stawu kolanowego oraz obrażeń tkanek miękkich w jego obrębie. Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż 2%, w przypadku uszkodzeń tkanek miękkich stawowych i okołostawowych (więzadła, łąkotki, chrząstka itp.) oraz nie może przekroczyć 40% w przypadku złamań kości tworzących staw kolanowy zrośniętych z przemieszczeniem i braku zrostu Złamania wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 237. Złamania kości tworzących staw kolanowy 238. Złamania kości tworzących staw kolanowy wygojone z przemieszczeniem kątowym ponad º, obniżeniem powierzchni stawowej kłykci kości piszczelowej lub innymi przemieszczeniami powodującymi wadliwą oś kończyny i w rezultacie zaburzenie mechaniki, w zależności od stopnia, 2 Ocena według punktów 203, 204, 20, 207, nie mniej niż 3% 239. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia, w zależności od możliwości obciążania kończyny, 240. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 24. Zesztywnienie stawu kolanowego: a/ w pozycji korzystnej (pełny wyprost lub do º zgięcia) b/ w pozycji niekorzystnej, w zależności od ustawienia 242. Zmiany zwyrodnieniowe pourazowe, w zależności od szerokości szpary stawowej stwierdzanej w obrazie rtg (prawidłowa szerokość w stawie kolanowym 4 mm, w stawie rzepkowo udowym 3 mm), a maksymalny stopień uszczerbek jest ustalany w przypadku jej braku (0 mm): a/ staw kolanowy b/ staw rzepkowo udowy c/ chondromalacja rzepki stwierdzona w badaniu klinicznym, bez objawów zwężenia stawu 243. Urazy więzadeł stawu kolanowego wygojone z niestabilnością stawu (w przypadku niestabilności złożonych niestabilność jest sumą występujących prostych niestabilności): a/ niestabilność przyśrodkowa I b/ niestabilność przednia I lub tylna I lub boczna I lub przyśrodkowa II c/ niestabilność przednia IIº lub tylna II lub boczna II lub przyśrodkowa III d/ niestabilność przednia IIIº lub tylna III lub boczna III 244. Urazy łąkotek operowane: a/ usunięta część łąkotki b/ usunięta cała łąkotka 24. Urazy rzepki (dodatkowo ocena według punktów 204, 20, 207): a/ udokumentowane zwichnięcia pozostawiające niestabilność b/ złamania wygojone z przemieszczeniem c/ brak zrostu złamania rzepki d/ usunięcie rzepki (patelectomia) 246. Inne zmiany powodujące upośledzenie funkcji M PODUDZIE Dotyczy skutków urazów podudzia: złamań trzonu kości piszczelowej i złamań kości strzałkowej oprócz części tworzącej staw skokowy oraz obrażeń tkanek miękkich podudzia. Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż 40% Złamania trzonu podudzia wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 248. Złamania trzonu podudzia (kości piszczelowej i strzałkowej) 249. Złamania trzonu podudzia wygojone z przemieszczeniem kątowym lub rotacyjnym powyżej 0º, w zależności od stopnia przemieszczenia, 20. Urazy tkanek miękkich w zależności od stopnia upośledzenia funkcji, zaburzeń chodu itp. (dodatkowo ocena według punktu 208): a/ ścięgna Achillesa i/ lub mięśnia trójgłowego łydki (osłabienie siły co najmniej o 20%) b/ prostowników stawu skokowego (osłabienie siły co najmniej o 20%) c/ innych mięśni i tkanek miękkich 2. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia, w zależności od możliwości obciążania kończyny, 22. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 23. Izolowane złamanie kości strzałkowej 2 Ocena według punktów 203, 204, 20, 207, 208, nie mniej niż 3%

20 M 6 STAW SKOKOWY Dotyczy skutków urazów okolicy stawu skokowego: złamań w obrębie stawu skokowego, zwichnięć, skręceń, stłuczeń oraz obrażeń tkanek miękkich. Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż 20% oprócz przypadków amputacji, zesztywnienia i braku zrostu, gdzie stopień uszczerbku nie może przekroczyć 40%. 24. Złamania wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 2. Złamania kości tworzących staw skokowy (złamania kostek, złamania nasady i przynasady dalszej podudzia itp.), skręcenia, stłuczenia itp. 26. Złamania nasady i przynasady dalszej wygojone z przemieszczeniem kątowym powyżej 0º, w zależności od stopnia przemieszczenia, powodują wzrost stopnia uszczerbku o 27. Złamania powikłane brakiem zrostu, po wyczerpaniu wszystkich możliwości leczenia, w zależności od możliwości obciążania kończyny, 28. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 29. Zesztywnienie stawu skokowego: a/ w pozycji korzystnej (pośrednie ustawienie stopy) b/ w pozycji niekorzystnej, w zależności od ustawienia Ocena według punktów 204, 20, 207, 208, nie mniej niż 2% Zmiany zwyrodnieniowe pourazowe, w zależności od szerokości szpary stawowej stwierdzanej w obrazie rtg (prawidłowa szerokość 4 mm), a maksymalny stopień uszczerbku jest ustalany w przypadku jej braku (0 mm) 26. Urazy więzadeł stawu skokowego wygojone z niestabilnością stawu: a/ Iº b/ IIº c/ IIIº 262. Inne objawy powodujące upośledzenie funkcji M 7 STĘP Dotyczy skutków urazów stępu: złamań, zwichnięć, skręceń, stłuczeń oraz obrażeń tkanek miękkich. Maksymalny stopień uszczerbku nie może być większy niż 30% Złamania kości piętowej lub skokowej wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 264. Złamania pozostałych kości stępu wygojone bez zmian i ograniczenia funkcji 26. Złamania i zwichnięcia kości stępu 266. Urazy powikłane przewlekłym zapaleniem kości, przetokami itp. w zależności od nasilenia procesu zapalnego 267. Złamania kości piętowej wygojone z przemieszczeniem i zmniejszeniem kąta Boehlera a/ kąt 3º 3º b/ kąt 30º 20º c/ kąt 9º 0º d/ kąt poniżej 0º 268. Złamania kości skokowej wygojone z przemieszczeniem lub brakiem zrostu, pourazowa martwica jałowa (dodatkowa ocena według punktu 29) 269. Urazy powodujące zwiększenie koślawości lub powstanie patologicznej szpotawości tyłostopia, w zależności od stopnia: a/ koślawość większa niż 0º b/ szpotawość większa niż 0º 270. Inne objawy powodujące upośledzenie funkcji 2 Ocena według punktów 20, 208, nie mniej niż 2% zgodnie z punktami 262,