PROGRAM WSPIERANIA KOMPETENCJI WYCHOWAWCZYCH RODZICÓW Z POWIATU OPOLSKIEGO W LATACH

Transkrypt

1 Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXXII/195/2017 Rady Powiatu w Opolu Lubelskim z dnia 17 lutego 2017 r. w sprawie przyjęcia Programu wspierania kompetencji wychowawczych rodziców z powiatu opolskiego w latach Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Opolu Lubelskim z siedzibą w Poniatowej ul. 11-go Listopada 5, Poniatowa , , sekretariat@pcpropolelub.eurzad.eu NIP , REGON PROGRAM WSPIERANIA KOMPETENCJI WYCHOWAWCZYCH RODZICÓW Z POWIATU OPOLSKIEGO W LATACH PODSTAWA REALIZACJI PROGRAMU Powiatowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Powiecie Opolskim na lata : Cel szczegółowy Zadanie Sposób realizacji Realizatorzy Termin realizacji Źródło finansowania Prowadzenie działań zapobiegających występowaniu przemocy w rodzinie w powiecie opolskim Opracowanie i realizacja programów służących działaniom profilaktycznym mającym na celu udzielenie specjalistycznej pomocy, zwłaszcza w zakresie promowania i wdrożenia prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie Indywidualne kontakty z osobami i rodzinami Warsztaty i inne zajęcia grupowe Upowszechnianie materiałów informacyjnych, edukacyjnych (np. ulotek, broszur), w tym w formie elektronicznej PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej, w tym we współpracy z Ośrodkami Pomocy Społecznej w gminach powiatu opolskiego, placówkami oświatowymi w powiecie opolskim i innymi podmiotami Na bieżąco Budżet realizatora Środki zewnętrzne (m.in. dotacje) 1

2 Opracowanie i realizacja programów służących działaniom profilaktycznym mającym na celu udzielenie specjalistycznej pomocy, zwłaszcza w zakresie promowania i wdrożenia prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie jest zadaniem własnym powiatu określonym w art. 6 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 1390). DIAGNOZA POTRZEBY REALIZACJI PROGRAMU Zakres merytoryczny Programu wspierania kompetencji wychowawczych rodziców z powiatu opolskiego w latach (dalej: Program ) obejmuje obszar funkcjonowania człowieka, jakim jest pełnienie ról rodzinnych, szczególnie ról wychowawców i opiekunów dzieci i młodzieży. Źródła potrzeby realizacji Programu to: 1. Informacje od mieszkańców powiatu opolskiego, którzy swoje potrzeby w tym obszarze komunikują spontanicznie (z własnej inicjatywy) bezpośrednio specjalistom pracującym w PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej z rodzinami, to jest przede wszystkim: psychologom prowadzącym terapię rodzinną, psychologowi udzielającemu poradnictwa, koordynatorom rodzinnej pieczy zastępczej. 2. Informacje od pracowników instytucji pomocowych i interwencyjnych z terenu powiatu opolskiego, jak ośrodki pomocy społecznej, Sąd Rejonowy w Opolu Lubelskim wraz z I Zespołem Kuratorskiej Służby Sądowej do Wykonywania Orzeczeń w Sprawach Karnych, Rodzinnych i Nieletnich w Opolu Lubelskim, którzy dla swoich klientów, osób i rodzin dozorowanych poszukują wsparcia w poprawie ich funkcjonowania w tym obszarze. 3. Analiza danych dotycząca zjawiska przemocy w rodzinie przeprowadzona w Diagnozie zjawiska przemocy w rodzinie na obszarze powiatu opolskiego w latach dokumencie opracowanym przez PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej w listopadzie 2015r. (diagnoza ta została również zawarta w Powiatowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Powiecie Opolskim na lata ). 4. Analiza danych dotycząca zjawiska przemocy w rodzinie przeprowadzona w Diagnozie zjawiska przemocy w rodzinie na obszarze powiatu opolskiego w 2015 dokumencie opracowanym przez PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej w listopadzie 2016r. 5. Informacje od osób uczestniczących w formach wsparcia realizowanych w latach przez PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej w ramach Programu Promowanie i wdrażanie umiejętności wychowawczych wolnych od przemocy (to jest: wersji niniejszego Programu realizowanej w ramach Powiatowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Powiecie Opolskim na lata ). 2

3 6. Diagnoza metod wychowawczych oraz systemu przekonań rodziców/opiekunów uczestniczących w indywidualnych konsultacjach dla rodziców, w rodzinach których istnieje zagrożenie wystąpienia przemocy wobec dzieci (forma wsparcia realizowana w latach przez PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej w ramach Programu Promowanie i wdrażanie umiejętności wychowawczych wolnych od przemocy oraz w roku 2016 w ramach Programu wspierania kompetencji wychowawczych rodziców z powiatu opolskiego ) dokonana przez psychologa prowadzącego w/w konsultacje. Z w/w diagnozy wynika, że rodzice/opiekunowie biorący udział w w/w konsultacjach psychologicznych stosują wobec swoich dzieci następujące metody wychowawcze oparte na przemocy: - używanie i zezwolenie na używanie klapsów, bicia, - krzyczenie na dziecko, - przenoszenie złości na dziecko, - wymuszanie zachowań pożądanych przez rodziców poprzez poniżanie dziecka, obrażanie go, manipulowanie nim, wzbudzanie w nim poczucia winy, deprecjonowanie go, krytykowanie, - straszenie dziecka dokonaniem aktu przemocy (np. biciem), drugim rodzicem, innymi osobami i kwestiami, których dziecko boi się, - zachowania bierno agresywne wobec dziecka: obrażanie się na dziecko, unikanie lub zrywanie kontaktu z dzieckiem, - dewaluowanie drugiego rodzica w oczach dziecka, - nastawianie dziecka przeciwko drugiemu rodzicowi, - wikłanie i obciążanie dzieci sprawami dorosłych, - włączanie dzieci w konflikty dorosłych, - włączanie dziecka w rolę dorosłego, wysługiwanie się dzieckiem, obciążanie go nadmierną odpowiedzialnością (np. kłopotami finansowymi, pracą fizyczną, opieką nad młodszym rodzeństwem), - stosowanie aktów przemocy wobec drugiego rodzica w obecności dziecka, - nadmierne kontrolowanie dziecka (np. zamykanie go w domu, częste monitorowanie dziecka w szkole), - wikłanie dziecka w decyzję o podjęciu interwencji wobec członka rodziny stosującego przemoc lub w decyzję o odejściu od niego. Natomiast wśród przekonań rodziców/opiekunów biorących udział w w/w konsultacjach psychologicznych wyraźne są przekonania dotyczące przemocy w rodzinie, jak: - Przemoc jest wtedy, gdy widoczne są ślady na ciele. - Do bicia dzieci dochodzi wyłącznie w rodzinach patologicznych. - Klaps to nie jest przemoc kiedyś to się dopiero biło dzieci, ja ich nie biję. - Trzeba mądrze bić. - Potem dzieci podziękują za to, że dostały lanie. - Jeśli ktoś jest bity, to na to zasłużył. - Przekonanie, że dziecko jest tylko świadkiem przemocy ( Bije tylko mnie, dziecka nigdy nie uderzył ). - Przyczyną przemocy jest alkohol alkohol go zmienił. 3

4 - Przekonanie o własnej niemocy i konieczności trwania w roli ofiary ( To ze mną jest coś nie tak, Dzieci muszą mieć ojca i matkę ). - Przekonania z lęku przed utratą partnera w wychowaniu ( Bez niego nie dam sobie rady nie wychowam dzieci sama ). - Mężczyzna, ojciec musi być twardy i silny, kobieta, matka powinna być uległa i podporządkowana, a dzieci posłuszne. - Przemoc w rodzinie to prywatna sprawa nikt nie powinien się wtrącać. - Przekonania o możliwości kontroli sytuacji ( Zmieni się dla mnie, Ja wszystko załatwię, bo mąż jest nieodpowiedzialny, Obronię dzieci, a mnie może bić, Jeśli się wyprowadzę, to będzie wyżywał się na dzieciach ). - Dziecko zawsze trzeba zatrzymać w rodzinie rodzice zawsze są lepsi od domu dziecka. - Pomniejszanie aktów przemocy, wypieranie ich, bagatelizowani ( Przecież nic wielkiego się nie stało ). Powyższe źródła informacji prowadzą do następujących wniosków: wsparcie rodziców i opiekunów z terenu powiatu opolskiego w procesie wychowania dzieci jest niezbędne i potrzeba ta jest identyfikowana zarówno przez obserwatorów, jak i samych rodziców, wsparcie rodziców i opiekunów z terenu powiatu opolskiego w procesie wychowania dzieci daje szansę na podniesienie jakości sprawowanej opieki nad dziećmi, a w szerszej perspektywie wspomaga ograniczanie zjawiska przemocy w rodzinie w powiecie opolskim, formy realizacji Programu Promowanie i wdrażanie umiejętności wychowawczych wolnych od przemocy realizowanego przez PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej w latach oraz formy realizacji w 2016r. Programu wspierania kompetencji wychowawczych rodziców z powiatu opolskiego (indywidualne kontakty, grupowe formy wsparcia, materiały informacyjne) spotkały się z pozytywnym przyjęciem ich beneficjentów (rodziców) oraz pracowników instytucji interwencyjnych i pomocowych z terenu powiatu opolskiego kierujących beneficjentów do udziału w Programie. CEL PROGRAMU Podniesienie poziomu umiejętności wychowawczych rodziców/opiekunów z terenu powiatu opolskiego, w szczególności rodziców/opiekunów z rodzin, w których istnieje zagrożenie wystąpienia przemocy wobec dzieci. ADRESACI PROGRAMU Program jest bezpośrednio skierowany do rodziców/opiekunów z powiatu opolskiego, w szczególności rodziców/opiekunów z rodzin, w których istnieje zagrożenie wystąpienia przemocy wobec dzieci. W Programie rodzice/opiekunowie mogą wziąć udział zarówno z własnej inicjatywy, jak i po skierowaniu przez instytucje interwencyjne i pomocowe z terenu powiatu opolskiego/działające dla mieszkańców powiatu opolskiego. 4

5 ZADANIA PROGRAMU I SPOSÓB ICH REALIZACJI 1. Warsztaty umiejętności wychowawczych 1) Rodzic świadomy wychowawca (w latach realizowany pod nazwą Wychowuję nie krzywdzę w ramach Programu Promowanie i wdrażanie umiejętności wychowawczych wolnych od przemocy, to jest: wersji niniejszego Programu realizowanej w ramach Powiatowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Powiecie Opolskim na lata ) Warsztat ukierunkowany jest na realizację następujących celów: podniesienie poziomu wiedzy rodziców/opiekunów na temat metod wychowawczych, wzmocnienie u rodziców/opiekunów umiejętności identyfikowania i rozróżniania konstruktywnych metod wychowawczych od metod opierających się na przemocy, poprawa wglądu rodziców/opiekunów we własne metody wychowawcze, wzmocnienie u rodziców/opiekunów umiejętności radzenia sobie z własnymi emocjami w procesie wychowania dzieci. Korzyści dla uczestników warsztatu wynikają z faktu, iż w trakcie warsztatu rodzice/opiekunowie mają możliwość: uzupełnienia swojej wiedzy na temat metod wychowawczych, przyjrzenia się stosowanym przez siebie metodom wychowawczym, zastanowienia się, z jakich powodów stosują konkretne metody wychowawcze, skupienia się na własnych emocjach jako rodzica/opiekuna, przeanalizowania, które metody wychowawcze krzywdzą dziecko, spojrzenia na niektóre metody wychowawcze oczami dziecka. Warsztat umiejętności wychowawczych Rodzic świadomy wychowawca kierowany jest przede wszystkim do rodziców/opiekunów z terenu powiatu opolskiego: - którzy z własnej inicjatywy zgłoszą się do uczestniczenia w nim, - zgłoszonych/skierowanych do udziału w nim przez instytucje interwencyjne i pomocowe z terenu powiatu opolskiego/działające dla mieszkańców powiatu opolskiego, w szczególności z powodu występowania lub zagrożenia wystąpienia w ich rodzinach przemocy wobec dzieci, - rodziców zastępczych z funkcjonujących i nowoutworzonych rodzin zastępczych (kierowanych do udziału w nim przez organizatora pieczy zastępczej, to jest PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej). Warsztat jest 1-dniowy, trwa 6 godzin zegarowych. Warsztat przygotowała merytorycznie i prowadzi psycholog PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej. 5

6 2) Inne warsztaty umiejętności wychowawczych Przygotowywane merytorycznie i prowadzone przez psychologa PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej lub innych specjalistów (zatrudnionych do realizacji tego ) zgodnie z bieżącymi potrzebami. Kierowane przede wszystkim do rodziców/opiekunów z terenu powiatu opolskiego: - którzy z własnej inicjatywy zgłoszą się do uczestniczenia w nich, - zgłoszonych/skierowanych do udziału w nich przez instytucje interwencyjne i pomocowe z terenu powiatu opolskiego/działające dla mieszkańców powiatu opolskiego, w szczególności z powodu występowania lub zagrożenia wystąpienia w ich rodzinach przemocy wobec dzieci, - rodziców zastępczych z funkcjonujących i nowoutworzonych rodzin zastępczych (kierowanych do udziału w nich przez organizatora pieczy zastępczej, to jest PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej). 2. Indywidualne konsultacje wychowawcze Dotyczą własnych metod wychowawczych stosowanych przez uczestniczących w nich rodziców/opiekunów, ze szczególnym naciskiem na wychowanie wolne od przemocy. Prowadzone przez psychologa, pedagoga i/lub innych specjalistów (w tym zatrudnionych do realizacji tego ) zgodnie z bieżącymi potrzebami. Kierowane przede wszystkim do rodziców/opiekunów (jednego lub obydwojga) z terenu powiatu opolskiego: - którzy z własnej inicjatywy zgłoszą się do uczestniczenia w nich, - zgłoszonych/skierowanych do udziału w nich przez instytucje interwencyjne i pomocowe z terenu powiatu opolskiego/działające dla mieszkańców powiatu opolskiego, w szczególności z powodu występowania lub zagrożenia wystąpieniem w ich rodzinach przemocy wobec dzieci, - rodziców zastępczych z funkcjonujących i nowoutworzonych rodzin zastępczych (kierowanych do udziału w nich przez organizatora pieczy zastępczej, to jest PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej). 3. Materiały informacyjne, edukacyjne itp. obejmujące treści związane z wychowaniem dzieci Opracowywane (m.in. w formie ulotek, broszur, artykułów w czasopismach i/lub na stronach internetowych) i dystrybuowane (do osób indywidualnych, do instytucji interwencyjnych i pomocowych z terenu powiatu opolskiego/działających dla mieszkańców powiatu opolskiego, do podmiotów, w obrębie których grupują się mieszkańcy powiatu opolskiego, np. przychodni, parafii) przez PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej. 6

7 Stanowią samodzielne zadanie Programu i/lub uzupełnienie innych zadań, np. warsztatów umiejętności wychowawczych. 4. Inne formy wsparcia W ramach Programu możliwa jest realizacja form wsparcia dotychczas w nim nie zawartych form wsparcia, których potrzeba zrealizowania wyłoni się w trakcie realizacji Programu. Zasady realizacji zadań Programu Korzystanie z każdej formy wsparcia w ramach Programu jest nieodpłatne dla uczestników oraz instytucji/organizacji kierujących uczestników do udziału w Programie. Realizacja zadań w ramach Programu w danym roku jest uwarunkowana bieżącymi potrzebami oraz możliwościami (w tym finansowymi) PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej. Program podlega corocznemu podsumowaniu jego realizacji. TERMIN REALIZACJI PROGRAMU 2017 r r. (w rocznych okresach) REALIZATOR PROGRAMU Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Opolu Lubelskim z siedzibą w Poniatowej. PARTNERZY W REALIZACJI PROGRAMU Do udziału w realizacji Programu PCPR w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej zaprasza podmioty z terenu powiatu opolskiego/działające dla mieszkańców powiatu opolskiego: ośrodki pomocy społecznej, gminne zespoły interdyscyplinarne do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie, placówki oświatowe, placówki wsparcia dziennego, I Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej do Wykonywania Orzeczeń w Sprawach Karnych, Rodzinnych i Nieletnich w Opolu Lubelskim, organizacje pozarządowe, inne podmioty zainteresowane wsparciem swoich beneficjentów/klientów/podopiecznych itp. w obszarze objętym zakresem merytorycznym Programu. 7