Chronione gatunki roślin naczyniowych północnej części Kotliny Raciborskiej i okolic

Transkrypt

1 Fragm. Flor. Geobot. Polonica 12(1): , 2005 Chronione gatunki roślin naczyniowych północnej części Kotliny Raciborskiej i okolic Bożena Kowalczyk Kowalczyk, B Protected species of vascular plants in north part of the Kotlina Raciborska and environs. Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 12(1): Kraków. PL ISSN X. Abstract: The article is a result of botanical field research and literature studies carried out in the years During field exploration 41 species of plant protected by law were found, including 26 ones under total protection and 15 ones under partial protection. Among them, there are rare and endangered species of the Silesia and the Opole region, including for example: Angelica archangelica subsp. litoralis, Epipactis palustris, Menyanthes trifoliata and Nymphaea alba. Key words: vascular plants, species protection, Kotlina Raciborska, southern Poland B. Kowalczyk, Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej i Zielarstwa, Śląska Akademia Medyczna, ul. Jagiellońska 4, PL Sosnowiec, Polska Wstęp Badany obszar jest położony w północno-zachodniej części województwa śląskiego oraz w południowo-zachodniej części województwa opolskiego, w dorzeczu Odry. Według podziału na jednostki fizyczno-geograficzne badany teren wchodzi w obręb mezoregionu Kotliny Raciborskiej, a jedynie niewielki fragment należy do Wyżyny Katowickiej (Kondracki 1994) (Ryc.1). Kotlina Raciborska według regionalnego podziału klimatycznego Polski (Wiszniewski & Chełkowski 1977) znajduje się w obrębie regionu lubusko-dolnośląskiego. Jest to najcieplejszy region w kraju. Średnia, roczna temperatura powietrza wynosi 8 8,5 C. Klimat charakteryzuje wczesna wiosna, ciepłe lato, długa i łagodna jesień oraz raczej łagodna zima. Przeciętna liczba dni z opadami mieści się w granicach Na Śląsku badania florystyczne rozpoczęto już w XVIII w. W XIX w. powstawały kolejne opracowania flory Śląska (Wi m m e r1840, 1844, 1857; Grabowski 1843; Fiek 1881) z coraz pełniejszym wykazem gatunków i stanowisk. Od 1824 r. wydawany był we Wrocławiu przez Towarzystwo Kultury Ojczystej rocznik Uebersicht der Arbeiten, który od 1852 r. nosił nazwę Jahres-Bericht. W dziale botaniczno-zoologicznym zamieszczano notatki dotyczące flory Śląska (Wi m m e r; Uechtritz; Schube; Schalow). Roczniki te wydawane były do 1935 r. Badania na terenie Śląska prowadził również Wąsowicz (1877)

2 98 Fragm. Flor. Geobot. Polonica 12(1), 2005 Ryc. 1. Położenie badanego obszaru Fig. 1. Location of the study area jedyny botanik spoza zaboru pruskiego. Z tego okresu pochodzą też flory lokalne, jak flora Gliwic i okolicy (Kabath 1846; Junck ) będące cennym źródłem informacji o roślinach tego obszaru. Na początku XX w. powstają monografie podsumowujące ówczesną wiedzę florystyczną (Schube 1903, 1904). Flora Śląska w tym czasie należała do najlepiej poznanych w Europie. Od 1918 r. Opolskie Górnośląskie Towarzystwo Kulturalne wydawało rocznik Der Oberschlesier, w którym publikowano, między innymi, prace analizujące florę synantropijną Górnego Śląska (m.in. Cz m o k , 1928). Od 1962 pojawiają się kolejne publikacje dotyczące rozmieszczenia roślin naczyniowych na Śląsku (Ciaciura 1965, 1966, 1968, ; Sendek 1980, 1984; Serwatka 1962, 1965, 1969, 1970; Szotkowski i in.), lecz mają one jedynie charakter przyczynkowy. Poza tym dane dotyczące niektórych gatunków znajdujemy w licznych notatkach florystycznych wydawanych w ośrodkach botanicznych Wrocławia, Katowic i Opola (Cabała 1990, 1992, 1994; Celiński , 1976, , 1983,1997; Kuźniewski 1958, 1962, 1963, 1964, 1970, 1996; Michalak 1962, 1963, 1965, 1972, 1976, 1981; Rostański 1976, 1995, 1996, 1982; Sendek 1980, 1984 i in.). Metoda badań Badania terenowe prowadzono w sezonach wegetacyjnych w latach , a ich wyniki przedstawiono w rozprawie doktorskiej (Kowalczyk 2003). Teren badań podzielono na kwadraty o boku 10 km zgodnie z założeniami metodycznymi ATPOL (Zając 1978), a następnie na kwadraty małe o boku 2 km.

3 B. Kowalczyk: Rośliny chronione Kotliny Raciborskiej 99 Badania prowadzono na powierzchni 696 km 2, tj. w 174 kwadratach małych, które należą do kwadratów dużych: CF16, CF26, CF27, CF28, CF29, CF36, CF37, CF39, CF47, CF48, CF49, DF30, DF40. Nomenklaturę botaniczną gatunków przyjęto za Mirkiem i in. (2002). Wyniki badań Na omawianym terenie wyróżniono łącznie z danymi literaturowymi 104 gatunki roślin chronionych: 82 ściśle chronionych i 22 częściowo chronione. W wyniku badań własnych stwierdzono 41 gatunków roślin podlegających ochronie prawnej, w tym 26 ścisłej i 15 częściowej. Nie potwierdzono występowania aż 63 aktualnie chronionych w Polsce gatunków, w tym 56 ściśle i 7 częściowo. Są to rośliny, których stanowiska opublikowano w literaturze pod koniec XIX i na początku XX w. Należy wyraźnie podkreślić, że w efekcie intensywnego wpływu różnych form antropopresji większość ich naturalnych siedlisk życiowych oraz dawnych stanowisk występowania na tym terenie obecnie już nie istnieje. Chronione gatunki roślin mające notowania literaturowe, których nie potwierdzono niniejszymi badaniami Ochrona ścisła: Aconitum firmum; Arctostaphylos uva-ursi; Atropa belladonna; Blechnum spicant; Botrychium multifidum; Carlina acaulis; Cephalanthera longifolia; C. rubra; Corallorhiza trifida; Cypripedium calceolus; Dactylorhiza incarnata; D. majalis; D. sambucina; Dianthus superbus; Diphasiastrum complanatum; Doronicum austriacum; Drosera anglica; D. rotundifolia; Epipactis atrorubens; E. purpurata; Erica tetralix; Gentiana cruciata; G. pneumonanthe; Gentianella ciliata; Gladiolus imbricatus; Goodyera repens; Huperzia selago; Iris sibirica; Lindernia procumbens; Lycopodiella inundata; Lycopodium annotinum; Muscari comosum; Neottia nidus-avis; Nymphaea candida; Orchis coriophora; O. mascula; O. morio; Ornithogalum collinum; Osmunda regalis; Pedicularis sylvatica; Phyteuma orbiculare; Pinguicula vulgaris; Platanthera bifolia; P. chlorantha; Polemonium coeruleum; Pulsatilla patens; P. vernalis; Salix myrtilloides; Salvinia natans; Scopolia carniolica; Spiranthes spiralis; Staphylea pinnata; Streptopus amplexifolius; Tofieldia calyculata; Trapa natans; Trollius europaeus. Ochrona częściowa: Digitalis grandiflora; Helichrysum arenarium; Hierochloë odorata; Ledum palustre; Melittis melissophyllum; Ononis spinosa; Primula veris. Alfabetyczna lista gatunków Gatunki opisano uwzględniając następujące informacje: Nazwę gatunkową, status ochrony gatunku: RCH roślina będąca pod ochroną ścisłą, RcCH roślina będącą pod ochroną częściową. Status zagrożenia gatunku podano dla województwa śląskiego i opolskiego według Parusel i in. (1996) oraz dla woj opolskiego po ukośniku (/) podano zagrożenie według Spałek (1997) (śl. województwo śląskie: EX gatunki wymarłe i prawdopodobnie wymarłe; E gatunki wymierające; V gatunki narażone; R gatunki częste w górach, rzadkie na niżu; I gatunki o nieokreślonym zagrożeniu; op. województwo opolskie: EX gatunek wymarły; EW gatunek wymarły w wolnej przy-

4 100 Fragm. Flor. Geobot. Polonica 12(1), 2005 rodzie; CE gatunek krytycznie zagrożony; EN gatunek zagrożony; V gatunek narażony; LR gatunek niższego ryzyka; DD gatunek o danych niedostatecznych). Następnie podano wykaz stanowisk literaturowych (Lit. podano je w kolejności od notowań najstarszych do najnowszych, w następującym układzie: nazwisko autora oraz rok publikacji, miejscowość), przy czym umiejscowienie danego gatunku w sieci Atpol podano jedynie w wypadku, gdy autor takie dane podał. Wykrzyknik (!) podany przy stanowisku literaturowym oznacza, że jest to stanowisko znalezione, bądź potwierdzone osobiście przez autora publikacji. W notowaniach własnych (Wł.) podano: skalę częstości, w nawiasie liczbę stanowisk potwierdzonych przez autorkę, siedliska zajmowane przez dany gatunek, wykaz kwadratów oraz skróty geograficznych nazw stanowisk. Określenia skali częstości występowania gatunku na badanym terenie dokonano według następujących założeń: bardzo rzadki: 1 2 stanowiska; rzadki: 3 8 stanowisk; rozproszony: 9 20 stanowisk; niezbyt częsty: stanowisk; częsty: stanowisk; bardzo częsty: stanowisk; pospolity: stanowisk. Konkretne kwadraty, w których stwierdzono występowanie danego gatunku podano jedynie dla roślin bardzo rzadkich, rzadkich, rozproszonych i niezbyt częstych. Skróty nazwisk: Ak. Akucewicz; B. Bernacki; Ca. Cabała; C.H. Cabała, Holeksa; C. i in. Celiński i in.; Cia. Ciaciura; C.M. Ciaciura, Mądalski; Cz. Czmok; D. Dajdok i in.; E. Engler; F. Fiek; Fag. Fagasiewicz; Gra. Grabowski; Jun. Jungck; K. in. Kuźniewski i in.; Kab. Kabath; Kob. Kobierski; Ku. Kuźniewski; Mi. Michalak; N. Nowak; N.N. Nowak, Nowak; Ros. Rostański; Sc. Schalow; Sch. Schube; Sen. Sendek; Sp. Spałek; Sz. Szotkowski; T.-G. Tokarska-Guzik; Ue. Uechtritz; W. Werner; W.G. Wimmer i Grabowski; Wą. Wąsowicz; Wim. Wimmer. Skróty nazw geograficznych: Bierawa B.; Blachownia Bl.; Brzezinka B.; Brzeźce Brz.; Buczki Bu.; Bycina By.; Ciochowice Cio.; Cisowa Ci.; Cisek Cis.; Chechło Ch.; Czarnocin C.; Czechowice Cz.; Dąbrowa D.; Dzierżno Dz.; Fortuna F.; Gliwice Gl.; Grabina Gr.; Huta-Piła H-P.; Januszkowice Ja.; Jasiona J.; Jaryszów Jr.; Jezioro Srebrne JS.; Kanał Gliwicki KG.; Karłowiec Ka.; Kędzierzyn Kę.; Kędzierzyn Koźle KK.; Kleszczów Kl.; Kłodnica (miejscowość) Kł.; Kłodnica (rzeka) -KŁ; Kopanina Kp.; Klucz K.; Kozłów Ko.; Kotów Kt.; Kotlarnia Kot.; Korzonek Krz.; Koźle Kź.; Krasowa Kra.; Krępna Kr.; Las Dąbrowa LD.; Las Fazanica LF.; Las Łabędzki LŁ; Lenartowice L.; Lesisko Le.; Leśnica Lś.; Lichynia Li.; Ligota Łabędzka LiŁ.; Łabędy Ła.; Łany Ł.; Łany Wielkie ŁW.; Łącza Lą.; Łąki Kozielskie ŁK.; Mały Zalew MZ.; Miejsce Kłodnickie MK.; Niepaszyce N.; Nogawczyce No.; Obrowiec O.; Olszowa Ol.; Ortowice Or.; Ostropa Os.; Otmęt Ot.; Paczyna P.; Paczynka Pa; Piaski Pi.; Pławniowice Pł.; Pogorzelec Po.; Poniszowice Pn.; Port Gliwice PG.; Port Kędzierzyn PK.; powiat Gliwice p.g.; powiat Koźle p.k.; Proboszczowice Pr.; Przyszówka Prz.; Rachowice Ra.; Raszowa Rsz.; rezerwat Boże Oko BO.; rezerwat Grafik G.; Rokicie Rc.; Rozwadza Ro.; Rudno R.; Rudziniec Ru.; Rzeczyce Rz.; Sierakowice S.; Sławięcice Sł.; Słupsko Słu.; Stara Kuźnia SK.; Stare Gliwice SG.; Stare Koźle SKo.; Stare Łabędy StŁ.; Stary Ujazd SU.; Stampnica Sta.; Stodółka St.; Szobiszowice SZ.; Szuwarek Szu.; Taciszów T.; Ujazd U.; Ujazd Goj UG.; Widów W.; Wygoda Wy; Zalesie Śląskie ZŚ.; Zdzieszowice Z.; Zimna Wódka ZW.; Żyrowa Ż. Inne skróty: egzemplarze egz.; i inne miejsca i in.m.; koło k.; między m.; ogólnie og.; okolice ok.; skraj wrocławskiej szosy sk. wroc. sz. Aconitum firmum RCH.; Lit.: Cz., : Gl. Angelica archangelica subsp. litoralis RCH., śl.v, op.v/v; Lit.: Sz., 1973: Ła.; Sen., 1984: Ła.; Gl. (Ros., 1960).; Sz., 1988: CF 37 PK., DF 30 PG.; Wł.: rozproszony (10) nad KŁ. i KG.: CF L.; CF Ł.; CF Ru.; CF Ru.; CF Pł.; CF Pł.; CF By.; DF Dz.; DF N.; DF PG. Aquilegia vulgaris RCH., śl.r., op.r /V; Lit.: W.G., 1829: Gl., Sł.; Gr., 1843: LŁ.; Wim., 1844: Gl.; Kab., 1846: LŁ.; Wim., 1857: Gl.; F., 1881: C., Gl.: LŁ.!; F., 1887: Kź.; Jun., 1890: dziki jedynie w LŁ.; Sch., 1903: LŁ., Lś.!, m. Z. a Ż. (1902)!, ŁK., C.; Sch., 1903a: m. Z. a Ż.; Sch., 1904: Kź., Gl.; Kob., 1974: C.; Wł.: rzadki (4) zarośla, lasy: CF Sł.; CF Łą.; CF Dz.; DF LŁ. Arctostaphylos uva-ursi RCH., śl.e, op.e/ce; Lit.: Kab., 1846: LŁ.; Wim., 1844: Kot.; Wim., 1857: Kot.; F., 1881: Kź.: Kot., Gl.: LŁ.; Sch., 1903: Kot., LŁ.; Sc, 1932: Ci.

5 B. Kowalczyk: Rośliny chronione Kotliny Raciborskiej 101 Aruncus sylvestris RCH., śl.r, op.r/en; Lit.: F., 1881: C.; F., 1887: Lś.; Jun., 1890: Gl. i ok.; Sch., 1903: Lś. (1886), Ż.(1882), C.; Sch., 1904: Lś., Ż., C.; K. in., 1991: C.; Wł.: b. rzadki (1) las: CF G. Asarum europaeum RcCH.; Lit.: Kab., 1846: LD., LŁ., i in.m.; Jun., 1890: LŁ., LD; Sch., 1903: og. P.K.!, P.G.!; Ko., 1974: Pr., No., Ol., Ż.; Sen., 1984: Gl., SG., Prz.; C.H., 1992: LD.; Wł.: rozproszony (26) lasy: CF O.; CF G.; CF BO.; CF K.; CF ŁK.; CF ŁK.; CF ZW.; CF W., CF Pn.; CF By.; CF By.; CF Sł.; CF Sł.; CF Sł.; CF Ru.; CF Sł.; CF Sł.; CF Sł.; CF Ru.; CF Pł.; CF T.; CF Kl.; CF Ko.; CF Ko.; DF LŁ.; DF LD. Atropa belladonna RCH., śl V, op.r/v; Lit.: Gra., 1843: Gl. k. huty. Blechnum spicant RCH., śl.v., op.r /DD; Lit.: Gra., 1843: Kot.; Sch., 1903: p.k.: Kot.; Sch., 1904: Kź.; Cz., 1918: Ła. Botrychium multifidum RCH., śl.ex, op.e/ex.; Lit.: Sch., 1903: p.k.: SK.; Sch., 1904: Kź.; Carex arenaria RcCH., śl.ex; Lit.: Wą., 1877: Gl.; Wł.: b. rzadki (1) piaszczyste miejsca: CF Ja. Carlina acaulis RCH., śl.r, op.r/v; Lit.: Kab., 1846: LD.; F., 1881: Lś., k. Ż., Bl.; Gl.: D.; E., 1869: Kź.; Sch., 1903: Bl., Ż., LD.; Sch., 1904: Kź., Gl. Centaurium erythraea RcCH., śl.r, op.e/lr; Lit.: Kab., 1846: ok. Gl.; Jun., 1891: LŁ. sk. wroc. sz., i in.m.; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!; Kob., 1974: C.; Sen.; 1984: Gl.; Sz., 1988: CF 37 PK., DF 30 PG.; Wł.: częsty (64) łąki, zarośla, przydroża. Cephalanthera damasonium RCH., śl.e, op.v/ce; Lit.: Wim., 1844: Gl., Lś. Wim., 1857: Gl., Lś.; E., 1870: Kź.; F., 1881: Gl.: D., LŁ.; Jun., 1890: LD.; Sch., 1903: LD., LŁ.; Sch., 1904: Gl.; Wł.: b. rzadki (1) las: CF BO. C. longifolia RCH., śl.e, op.e/en; Lit.: Wim., 1844: Gl.; Kab., 1846: LD., LŁ. Sch., 1904: Gr. k. Z.; Kob., 1974: Ż. C. rubra RCH., śl.e, op.e/ce; Lit.: Kab., 1846: LŁ., F., 1881: LŁ. Sch., 1903: LŁ.; Sch., 1904: Gl.; Kob., 1974: Ol., Ż. Chimaphila umbellata RCH., śl.v, op.r/v; Lit.: Ue. 1884: LŁ.; Jun., 1890: LŁ., sk. wroc. sz.; Sch., 1903: Kot.!, og. p.g.!; Wł.: rzadki (3) lasy: CF ŁK.; CF P.; DF LŁ. Colchicum autumnale RCH., śl.v, op.r/lr; Lit.: Kab., 1846: Gl. na prawo od drogi do Tarnowskich Gór; Jun., 1890 k. Ła.; Wim., 1857: Gl.; Sch., 1903: Lś., Gl., LD., LŁ.; Sch., 1904: Lś., Gl.; Sc, 1932: U.; Sz., 1967: Ja., Kę., SKo. Brz.; Sz., 1968: B., Cis., SKo. Kź. Kł., Ja.; C. M., 1971: Kź.; Sz., 1971: O.; Ko., 1974: Lś.; Sz., 1988: CF 37 PK.; Wł.: rzadki (7) łąki: CF O.; CF Ja.; CF JS.; CF Kź., CF Brz.; CF SKo; CF B. Convallaria majalis RcCH; Lit.: Gra., 1843: Gl.; Kab., 1846: ok. Gl.: LŁ., LD., i in.m.; Jun., 1890: Gl. k. huty, nad KG., LD., LŁ., i in.m.; Sch., 1903: p.g.!; Sz., 1968: Ja., Kę., SK. Ko., 1974: No., Ol., Ż.; Sen.; 1984: Gl., Ła.; C.H., 1992: LD.; Wł.: częsty (50) lasy, bory, zarośla. Corallorhiza trifida RCH., śl.e, op.e/ce; Lit.: Gra., 1843: LŁ.; Wim., 1844: Lś.; Kab., 1846: ŁL. Jun., 1890: LŁ.; Sch., 1903: LŁ.; Sch., 1904: Gl. Ła. Cypripedium calceolus RCH., śl.e, op.-/ce; Lit.: Sp. 1997: J. Dactylorhiza incarnata RCH., śl.e, op.e/dd; Lit.: Sch., 1903: O.; Sch., 1904: Lś. D. maculata RCH., śl.e, op.e/ce; Lit.: Kab., 1846: LD., LŁ.; Jun., 1890: LŁ., sk. wroc. sz.; Sch., 1903: og. p.k, p.g.!. D. majalis RCH., śl.v, op.v/v; Lit.: Kab., 1846: ok. Gl.; Jun., 1890: LŁ., k. huty, sk. wroc. sz., i in.m.; Sch., 1903: og. p.g.!; Sch., 1911: SG.; Kob., 1974: Lś.; Sz., 1988: DF 30 PG.; N.N. 1997: Kr.; B. 1999: CF 37/1 Kę., CF 49/1 S. CF 27/1 Lś., CF 28/2 Pr. (T.-G. 1992), CF 39/2 Rz. (Cia., 1968), CF 39/4 B. (Cia. 1968), DF 30/3 SG. (Sen. 1977); D., 1998: KK. (Ak., 1986); Wł.: n. częsty (40) wilgotne łąki, zarośla: CF Ot.; CF J.; CF Kr.; CF Ż.; CF Le.; CF C.; CF C.; CF Ol.; CF Lś.; CF K.; CF Lś.; CF Rc.; CF ŁK.; CF SU.; CF Ch.; CF W.; Słu.; CF By.; CF P.; CF Rsz.; CF Kę.; CF Bl.; CF SKo.; CF UG.; CF 38 03

6 102 Fragm. Flor. Geobot. Polonica 12(1), 2005 H-P.; CF H-P.; CF Ru.; CF S K.; CF By.; CF By.; CF Rz.; CF B.; CF Ko.; CF Krz.; CF SK.; CF SK.; CF SK.; CF SK.; CF Kt.; DF Dz.; DF Ła.; DF LD. Dactylorhiza sambucina RCH., śl.ex, op.v/ce; Lit.: Wim., 1857: Kź. Daphne mezereum RCH., śl.v, op.v/lr; Lit.: Gra., 1843: LŁ., LD.; Kab., 1846: LD., LŁ.; Jun., 1890: LŁ., LD.; Sch., 1903: og. p.k., p.g.!; Sz., 1966: D.; Sz., 1968: lasy leśnictwa B.; Kob., 1974: No., Ol., Ż.; C. i in. 1976: K. (C., W.); Sen.; 1980: Prz.; Sen.; 1984: SG.; C.H., 1992: LD.; Sp., 1997: J.; Wł.: częsty (48) lasy, bory. Dianthus armeria RCH., śl.e., op.i /EX; Lit.: Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!; Wł.: b. rzadki (1) łąka: CF W. D. carthusianorum RcCH.; Lit.: Sch., 1903: og. p.g.!; Sz., 1972: Gl.; Sz., 1988: DF 30 PG.; Wł.: rzadki (4) przydroża, łąki: CF UG.; CF S.; DF Ła.; DF StŁ. D. deltoides RcCH.; Lit.: Kab., 1846: ok. Gl.; Jun., 1890: Gl. nad KG., SZ.; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!; Mi., 1982: Kę.; Sen.; 1984: Gl.; Sz., 1988: CF 37 PK.; WŁ.: częsty (71) łąki, polany, przydroża. D. superbus RCH., śl.ex., op.ex/en; Lit.: Kab., 1846: Gl. k. huty; F., 1881: Gl.: k. huty; Sch., 1903: O.; Sch., 1908: Gl. Digitalis grandiflora RcCH., śl.v, op.r/v; Lit.: Gra., 1843: LŁ.; Kab., 1846: LŁ.; F., 1881: Lś.: Ż., Bl., Gl.: LŁ.; Jun., 1891: LŁ.; Sch., 1903: Bl., LŁ., Ż.; Sch., 1904: Gl., Lś.; Cz., : Gl.; Sch., 1928: Sł. D. purpurea RcCH., śl.r, op.r/lr.; Lit.: Jun., 1891: Gl. i ok.; Sch., 1903: Ż.; Kob., 1974: Lś., Ż.; Wł.: rzadki (4) zarośla (być może dziczała z hodowli): CF Ż.; CF Lś.; CF Ko.; DF Dz. Diphasiastrum complanatum RCH., śl.e., op.r /EN; Lit.: Gra., 1843: Kot.; Wim., 1844: Kot.; Wim., 1857: Kot.; Sch., 1903: Kot.= SK.!; Sch., 1903a: Gl.; Sch., 1904: Kź., Gl.; Sc., 1931: Sł. Doronicum austriacum RCH., śl.r; Lit.: Sch., 1910: ŁL. Drosera anglica RCH., śl. E, op.e/ex; Lit.: F., 1881: LŁ.; Sch., 1903: LŁ. D. rotundifolia RCH., śl.v, op.v/v; Lit.: Kab., 1846: ok. SZ., i in.m.; Jun., 1890: LŁ., sk. wroc. sz.; Sch., 1903: og. P.G.!; Sz., 1967: Kę. Epipactis atrorubens RCH., śl.v, op.r/ce; Lit.: Jun., 1890: LŁ.; Sch., 1910: LD.; Sch., 1915: Ła.; Sc., 1934: Gl.; Ko., 1974: Ol., Ż. E. helleborine RCH., śl.r, op.r/lr; Lit.: Gra., 1843: Ko.; Kab., 1846: LD., LŁ.; Jun., 1890: łąki, LŁ., LD.; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!; Sch., 1911: LD.; Kob., 1974: Ol., Ż., No.; Sen.; 1984: Ła.; Wł.: częsty (66) lasy, bory, zarośla, przydroża. E. palustris RCH., śl.v, op.v/v; Lit.: Kab., 1846: LD.; F., 1881: Ja., ŁK., D.; Ue., 1883: Z., Ż.; Sch., 1903: m. Z. i Ż. (1882), LD., k. Ja.; Sch., 1912: Gl.; Sp., 1997: J.; Wł.: b. rzadki: (1) wilgotne łąki: CF Ot. E. purpurata RCH., śl.e, op.e/ce; Lit.: Sch., 1910: SG. Equisetum telmateia RCH., śl.v., op.e /CE; Lit.: Sch., 1910: Ła.; Sc., 1931: ZW.; Wł.: b. rzadki (1) zarośla dokoła stawików: DF LŁ. Erica tetralix RCH., śl.ex, op.ex/ex; Lit.: F., 1881: Kź.!. Frangula alnus RcCH; Lit.: Kab., 1846: SZ., LD., LŁ.; Jun., 1890: LŁ., LD., i in.m.; Sch., 1903: og. p.g.!; Kob., 1974: No., Ol.; Sen.; 1981: SG.; Sen.; 1984: Gl.; Sz., 1988: DF 30 PG.; C.H., 1992: LD.; Wł.: częsty (66) lasy, zarośla, przydroża. Galanthus nivalis RCH., śl.v, op.r/lr; Lit.: Kab., 1846:ok. Gl.; Jun., 1890: k. Ła., i in.m.; Wim., 1844: Lś.; Wim., 1857: Lś.; F., 1881: Lś., Gl.: Li. k. huty; Sch., 1903: Lś., Li. k. huty, Ła.; Wł.: rzadki (3) lasy: CF Ż.; CF W.: las; DF LŁ. Galium odoratum RcCH; Lit.: Kab., 1846: LŁ., LD.; Jun., 1891: LŁ., LD.; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!; Kob., 1974: Ol., Ż.; Sen.; 1984: Gl.; C.H., 1992: LD.; N., 1997: Ż.; Wł.: rozproszony (13) lasy, zarośla: CF Ż.; CF Le.; CF Lś.; CF G.; CF BO.; CF K.; CF UG.; CF Ru.; CF Ru.; CF T.; CF Kt.; DF LŁ.; DF LD.

7 B. Kowalczyk: Rośliny chronione Kotliny Raciborskiej 103 Gentiana cruciata RCH., śl.v, ope/ce; Lit.: Gra., 1843: k. Ż.; F., 1881: k. Ż.; Sch., 1903: Ż.; Sch., 1904: Lś.; Kob., 1974: Lś. G. pneumonanthe RCH., śl.v, op.v/en; Lit.: Gra., 1843: Gl. Szu.; Kab., 1846: łąki, Szu., k. huty; F., 1892: Gl.; Sch., 1903: Szu.; Sch., 1911: Gl.; Sch., 1912: Gl.; Sch., 1913: Ko., Os. Gentianella ciliata RCH., śl.e, op.e/ce; Lit.: F., 1881: Lś.: k. C.; Sch., 1903: C., By.; Sch., 1904: Lś.; Kob., 1974: C., Lś. Gladiolus imbricatus RCH., śl.v, op.e/ce; Lit.: W.G., 1827: Sł.; Gra., 1843: Gl.; Wim., 1844: Sł.; Kab., 1846: Gl. k. huty; F., 1881: Kź., Lś., Gl.; Jun., 1890: Gl. i ok. łąki, k. huty; Sch., 1903: Lś., Cz. (1902)!, Gl.; Sc., 1932: Gl. Goodyera repens RCH., śl.e, op.e/ex; Lit.: F., 1881: SK.; Sch., 1903: SK.; Sch., 1904: Kź., Lś. Hedera helix RCH; Lit.: Kab., 1846: ok. Gl.; Jun., 1890: LD., LŁ.; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!; Sz., 1968: Ja.; Kob., 1974: No., Ol., Ż.; Sz., : Ja.; Mi., 1982: Kę.; Sen.; 1984: SG., Ła.; Wł.: częsty (57) lasy, zarośla. Helichrysum arenarium RcCH., śl. E, op.r/ce; Lit.: Kab., 1846: ok. Gl.: nad KG., k. śluzy XVIII, LŁ., i in.m.; Jun., 1891: LŁ.; Sch., 1903: og. p.g.!; Cia., 1968: Ol. Hepatica nobilis RcCH.; Lit.: Kab., 1846: LD., LŁ. i in.m.; Ue., 1884: LŁ.; Jun., 1890: LŁ.; LD.; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!; Kob., 1974: No., Pr., Ol., Ż.; S, 1984: SG.; C.H., 1992: LD.; Wł.: rozproszony (20) lasy: CF Ż.; CF Le.; CF Cz.; CF G.; CF K.; CF Pr.; CF Jr.; CF W.; CF Rsz.; CF KK.; CF Ru.; CF Sł.; CF S K.; CF By.; CF T.; CF Kt.; CF Kl.; CF Ko.; DF L Ł.; DF LD. Hierochloë odorata RcCH., śl.e, op.e/ce; Lit.: F., 1881: Kź.: nad brzegami Odry. Hippophaë rhamnoides RCH.; Lit.: Jun., 1890: Gl. i ok.; Sz., 1972: Gl.; Sen.; 1984: Ła.; Sz., 1988: DF 30 PG.; Wł.: b. rzadki (2) nasadzenia w lasach, na przydrożach: DF Pł.; DF PG. Huperzia selago RCH., śl.e., op.i /EX; Lit.: Ue., 1884: LŁ.; Jun., 1889: Gl. i ok.: jedynie 2 egz. w LŁ.; Sch., 1903: SK., LŁ.; Sch., 1904: Kź., Gl. var. recurvum Lit.: Ue., 1884: LŁ. Iris sibirica RCH., śl.e, op.e/ce; Lit.: F., 1881: Lś.; Sch., 1903: p.g.: Lś.; Sch., 1904: Lś. Ledum palustre RcCH., śl.v, op.r/lr; Lit.: Kab., 1846: k. SZ., LŁ.; Wim., 1844: Kot.; Wim., 1857: Kot., SZ.; F., 1881: og. na prawym brzegu Odry; Sch., 1903: SK.!, i in.m., og. p.g.!; Sc., 1932: Ci. Lilium martagon RCH., śl.r, op.r/lr; Lit.: W.G., 1827: Sł.; Gra., 1843: LŁ.; Wim., 1844: Sł.; Kab., 1846: LŁ.; Wim., 1857: Kź., Gl., Prz., Sł.; F., 1881: Sł.; LŁ.; Jun., 1890: Gl. i ok.; F., 1892: U.; Sch., 1903: Sł., LŁ.; Sch., 1904: Kź., Gl.; Sch., 1913: Ru. k. Pł.; Sch., 1914: m. Ru. a Pł.; Sz., 1968: m. D. a Sł. za Kę.; Kob., 1974: Ż.; Wł.: rzadki (4) lasy: CF Ż.; CF Ru.; CF Sł.; CF Kt. Lindernia procumbens RCH., śl.ex, op.ex/ex; Lit.: Gra., 1843: Gl. nad KŁ.; Kab., 1846: Gl.: na prawo od KŁ. na brzegu jazu, k. młyna; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!. Listera ovata RCH., śl.r, op.r/lr; Lit.: Kab., 1846: LD., LŁ.; Jun., 1890: LD., LŁ., sk. wroc. sz.; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!; Kob., 1974: No., Ol., Ż.; Sen.; 1980: Cz.; C.H., 1992: LD.; Sp., 1998: J.; Wł.: rzadki (6) lasy i zarośla: CF J.; CF No.; CF P.; CF Pł.; CF Pł.; CF Dz. Lycopodiella inundata RCH., śl.v., op.v/en; Lit.: Ue., 1884: LŁ.; Gra., 1843: Kot.; Wim., 1844: Kot.; Wim., 1857: Kź.; F., 1881: Kot.; Jun., 1889: LŁ.; Sch., 1903: p.k.: Kot., LŁ. (1883)!; Sch., 1904: Kź., Gl.; Sch., 1910: Cz.; Sch., 1914: m. Ła. a Cz.; Sc., 1935: Dz. Lycopodium annotinum RCH., śl.v., op.v /V; Lit.: E., 1870: SK.; Ue., 1884: Ła.; Jun., 1889: LŁ.; Sch., 1903: og. p.k., p.g.; Sch., 1930: B.; Sen., 1984: Ła.(Fag., 1972). L. clavatum RCH., śl.r., op.r /LR; Lit.: Jun., 1889: LŁ.; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!; Sz., 1968: m. Kę., Sł. a os. Azoty; lasy pod Bl.; Wł.: b. rzadki (2) lasy: CF Ru.; DF LŁ. Matteucia struthiopteris RCH., op.ex /EX; Lit.: Sch., 1904: Kź.; Wł.: b. rzadki (2) parki, zarośla nasadzenia: CF Ż.; CF 37 Sł. Melittis melissophyllum RcCH., śl.r, op.v/v; Lit.: Wim., 1857: Kź.; Sch., 1903: C.(1891)!; Kob., 1974: No., C., Ż.

8 104 Fragm. Flor. Geobot. Polonica 12(1), 2005 Menyanthes trifoliata RcCH., śl.r, op.v/v; Lit.: Kab., 1846: ok. SZ., kraniec LŁ., i in.m.; Jun., 1891: Gl. i ok.; Sch., 1903: og. P.K.!, p.g.!; W., 1914: F.; Kob., 1974: Lś.; Sz., 1971: Sł.; Wł.: rzadki (3) wilgotne łąki: CF W.; CF By.; DF LŁ. Muscari comosum RCH., op.e/ce; Lit.: Jun., 1890: LŁ., nad KG.; Sch., 1903: LŁ. Neottia nidus-avis RCH., śl.v, op.v/v; Lit.: Gra., 1843: LŁ., Ko.; Kab., 1846: LD., LŁ.; Jun., 1890: LD., LŁ.; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!. Nuphar lutea RCH., śl.r, op.r/lr; Lit.: Kab., 1846: ok. Gl.; Jun., 1890: LŁ., w KG., sk. wroc. sz.; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!; Sz., 1967: Ja., SKo., Brz., B.; Wł.: rozproszony (20) stawy: CF Z.; CF Ja.; CF Rc.; CF S U.; CF JS.; CF Bl.; CF Brz.; CF SKo.; CF Ru.; CF Pł.; CF Pł.; CF Dz.; CF Rz.; CF Dz.; CF Rz.; CF B.; CF Krz.; DF Dz.; DF Dz.; DF LD.; DF N. Nymphaea alba RCH., śl.v, op.v/v; Lit.: Kab., 1846: ok. Gl.: stojące wody, w KŁ., i in.m.; F., 1881: SK. k. Kot.; Jun., 1890: Gl. i ok. LŁ., sk. wroc. sz., w KG.; Sch., 1903: SK., Ru. (1888); Sch., 1904: Kź., Gl.; Sz., 1967: Ja.; Wł.: rzadki (3) stawy: CF Ja.; CF Pł.; CF jez. MZ.; CF Dz. N. candida RCH., op. /DD; Lit.: Wim., 1844: SK.; F. i Pax, 1889: Ru.; Sch., 1903: SK. Ononis spinosa RcCH., śl.r, op.r/v; Lit.: Sch., 1911: m. Cio. a By.; Sc., 1931: Kę.; Sz., 1988: CF 37 PK. Orchis coriophora RCH., śl.ex, op.ex/ex; Lit.: Wim., 1857: Kź.; Sch., 1904: Gl. O. mascula RCH., śl.e, op.v/ce; Lit.: Gra., 1843: Kot. O. morio RCH., śl.v, op.v/ce; Lit.: Gra., 1843: Gl. k. huty; Kab., 1846: Gl.: łąki k. huty; Jun., 1890: Gl. i ok. k. huty pojedynczo; Sch., 1903: Gl.!. Ornithogalum collinum RCH., śl.ex, op.e/ce; Lit.: Sc., 1932: Gl. O. umbellatum RCH., śl.i, op.i/ce; Wł.: rzadki (4) zarośla, przydroża, nieużytki: CF Ż.; CF UG.; CF Pł.; DF Pa. Osmunda regalis RCH., op.-/v; Lit.: Ue., 1884: LŁ.; Jun., 1889: LŁ. w 3 egz.; Sch., 1903: LŁ. (1883)!; Sch., 1904: Gl. Pedicularis sylvatica RCH., śl.v, op.v/dd; Lit.: Kab., 1846: LŁ., k. SZ., LD., i in.m.; Jun., 1891: LŁ., sk. wroc. sz.; Sch., 1903: og. p.g.!. Phyteuma orbiculare RCH., śl.ex, op.e/ce; Lit.: F., 1881: Lś.: m. Z. a Ż.; Sch., 1903: m. Z. a Ż. Pinguicula vulgaris RCH., śl.e, op. /EX; Lit.: F., 1881: k. Li.; E., 1869: Li.; Sch., 1903: Li.; Sch., 1904: Kź. Platanthera bifolia RCH., śl.v, op.v/v; LIT.: Kab., 1846: lasy liściaste; Jun., 1890: LD., LŁ., sk. wroc. sz.; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!. P. chlorantha RCH., śl.e, op.e/ce; Lit.: Kab., 1846: LD. rzadko; F., 1881: D.; Sch., 1903: LD.; Sch., 1904: Gl. Polemonium coeruleum RCH., śl.ex; Lit.: Jun., 1890: Gl. i ok. Polypodium vulgare RCH., śl.v., op.r /LR; Lit.: Ue., 1884: LŁ.; Jun., 1889: jeden okaz znaleziony w 1879 r. w LŁ.; Wim., 1844: Kź.; Wim., 1857: Kź.; Sch., 1903: og. p.k., p.g.: LŁ. (1883)!; Sch., 1930: Kź.; Ko., 1974: Ż.; Wł.: b. rzadki (2) lasy: CF Ż.; DF LŁ. Primula elatior RcCH., śl.r, op.r/lr; Lit.: F., 1881: Lś.; Jun., 1890: nad KŁ., k. huty, SZ.; Sch., 1903: Lś.; Sch., 1904: Kź.; Sch., 1912: m. T. a K.; Sch., 1913: B.; Kob., 1974: Pr., No., Ż., Ol., Lś.; Wł.: rzadki (5) łąki, zarośla: CF Ż.; CF ZW.; CF Pr.; CF W.; CF Dz. P. veris RcCH., śl.r, op.r/lr; Lit.: Kab., 1846: ok. Gl.: przy kanale hutniczym; Ue., 1884: k. Ła.; Jun., 1890: k. Ła., nad KŁ.; Kob., 1974: Ż. Pulsatilla patens RCH., śl. E, op.ex/ex; Lit.: Wim., 1844: Kot.; F., 1881: Kot.; Sch., 1903: Kź., SK.; Sch., 1904: Kź. P. vernalis RCH., śl.ex, op.ex/ex; Lit.: F., 1881: Kot. k. SK.; Sch., 1891: H-P.; Sch., 1903: Kot., SK.; Sch., 1904: Kź.

9 B. Kowalczyk: Rośliny chronione Kotliny Raciborskiej 105 Pulsatilla vernalis patens Lit.: F., 1881: SK.; Sch., 1904: Kź. Ribes nigrum RcCH., śl.r, op.r/lr; Lit.: Kab., 1846: LD.; Jun., 1890: Gl. i ok., nad KŁ., k. huty, LD.; Sch., 1903: LD.!; Sen., 1984: SG.; C.H., 1992: LD.; Wł.: częsty (41) zarośla, wilgotne lasy. Salix myrtilloides RCH., op.v/dd; Lit.: Jun., 1890: Gl.; Sch., 1914: LD. Salvinia natans RCH., śl.e., ope/; Lit.: Gra., 1884: Gl.; Wim., 1844: Gl.; Wim., 1857: Gl.; F., 1881: Lś.; Sch., 1903: p. Gl.: Lś., U., Gl.; Sch., 1904: Kź., Lś., U., Gl.; Sch., 1909: LiŁ. oraz k. młyna. Scopolia carniolica RCH; Lit.: Kab., 1846: ok. Gl.: prawdopodobnie zdziczała; Sch., 1903: Gl. Sorbus intermedia RCH.; Lit.: Sen., 1974: Gl.; Wł.: rzadki (3) nasadzenia na przydrożach: CF Bl.; CF Dz.; DF N. Spiranthes spiralis RCH., śl.ex, op.i/ex; Lit.: Gra., 1843: Gl. Szu.; Kab., 1846: Szu.; F., 1881: Gl.: Szu.; Ue., 1883: Ż.; Sch., 1903: Szu., Ż. (1882)!; Sch., 1904: Gl., Lś.; Sch., 1911: Szu. Staphylea pinnata RCH., śl.e, op.v/dd; Lit.: Jun., 1890: Gl. i ok.; Sch., 1903: Kź. (1902), Lś. (1902)!; Sch., 1903a: Kź., Lś.; Sch., 1904: Kź., Lś. Streptopus amplexifolius RCH., śl.e, op.e/en; Lit.: Sch., 1903: Ra.; Sch., 1904: Gl. Taxus baccata RcCH., śl.e, op. v/dd; Lit.: Jun., 1890: Gl. i ok; Wł.: rzadki (4) parki, zieleńce nasadzenia: CF Ż.; CF Pł.; CF Ru.; DF StŁ. Tofieldia calyculata RCH., śl.v, op.ex/ex; Lit.: W.G., 1827: Sł.; Wim., 1844: k. Sł.; F., 1881: Kź.: Sł.; Sch., 1903: p. Kź.: Sł., p. Gl.: Z. (1900)!; Sch., 1904: Kź. Trapa natans RCH., op. /V; Lit.: F., 1881: Kź.; Sch., 1903: Kź.; Sch., 1906: Kę. Trollius europaeus RCH., śl.v, op.v/en; Lit.: F., 1881: Lś., U., Kź.; Sch., 1902: Kź. Rc.; Sch., 1903: Rc., ZŚ., U. Veratrum lobelianum RCH., śl.r, op.v/v; Lit.: W.G., 1827: Sł.; Gra., 1843: Sł., Lś., LŁ., LD.; Wim., 1844: Sł.; Kab., 1846: LD., LŁ.; Wim., 1857: LD., Sł.; E., 1870: SK.; F., 1881: Lś.: Ja., O., Gl.: Pł., D., LŁ., Kź.: Sł., SK.; Ue., 1883: Ru.; Jun., 1890: LD., LŁ.; Sch., 1903: p.k.: Sł., SK., Ja., p.g.: Ru. (1882), Pł., LD., LŁ.; Sch., 1904: U., Gl.; Sch., 1914: Ko.; Sen., 1984: Ła., SG.; C.H., 1992: LD.; Wł.: n. częsty (23) wilgotne lasy, wzdłuż cieków: CF Pr.; CF W.; CF KK.; CF KK.; CF KK.; CF Sł.; CF Sł.; CF Ru.; CF Ru.; CF Sł.; CF Sł.; CF Sł.; CF S K.; Pł.; CF T.; CF Kt.; CF Ra.; CF Ko.; CF S K.; CF Ko.; DF LŁ.; DF LŁ.; DF LD.; DF LD. Viburnum opulus RcCH; Lit.: Kab., 1846: ok. Gl.; Jun., 1891: LD., LŁ., nad KG., nad KŁ., k. huty; Sch., 1903: og. p.k.!, p.g.!; Ko., 1974: Pr., No., Ol., Ż.; Sen., 1984: Gl., Ła.; Sz., 1988: DF 30 PG.; C.H., 1992: LD.; Wł.: częsty (69) lasy, zarośla. Vinca minor RCH., op. /LR.; Lit.: Gra., 1843: LD.; F., 1881: D.; Jun., 1891: Gl. i ok.; Sch., 1903: LD., Ja.; Sch., 1904: Gl.; Sch., 1905: Ja.; Sch., 1912: Ru.; Sch., 1926: Lś.; Sen., 1984: SZ.; Sz., 1988: CF 37 PK.; Wł.: rozproszony (12) lasy: CF Ż.; CF SU.; CF By.; CF Sł.; CF Ru.; CF Ru.; CF Ru.; CF S K.; CF Dz.; CF T.; CF Ko.; DF LŁ. Literatura Babczyńska-Sendek B Półnaturalne i naturalne zbiorowiska nieleśne Górnego Śląska na tle zróżnicowania przestrzenni tego regionu Przestrzeń i Wartości studia i materiały waloryzacji przestrzeni Górnego Śląska 2: Bernacki L Materiały do atlasu rozmieszczenia oraz stan zasobów roślin chronionych i zagrożonych rejonu górnośląskiego PRESS. Część 3. Dactylorhiza majalis (Rchb.) P.F. Hunt et Summer. (Orchidaceae). Acta Biol. Sil. 34(51): Cabała S Zróżnicowanie i rozmieszczenie zbiorowisk leśnych na Wyżynie Śląskiej. Pr. Nauk. Uniw. Śląski 1068:

10 106 Fragm. Flor. Geobot. Polonica 12(1), 2005 Cabała S Potrzeba ochrony lasów grądowych koło Zdzieszowic Kształtowanie Środowiska Geograficznego i Ochrona Przyrody na Obszarach Uprzemysłowionych i Zurbanizowanych, Wydz. Nauk o Ziemi Uniw. Śląskiego 6: Cabała S. & Holeksa J Walory botaniczne projektowanego rezerwatu Las Dąbrowa koło Gliwic Kształtowanie Środowiska Geograficznego i Ochrona Przyrody na Obszarach Uprzemysłowionych i Zurbanizowanych, Wydz. Nauk o Ziemi Uniw. Śląskiego 6: Cabała S. & Holeksa J Roślinność projektowanego rezerwatu Las Dąbrowa koło Gliwic. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 13(2): Celiński F., Cabała S., Wika S. & Babczyńska-Sendek B Nowe stanowiska rzadkich roślin naczyniowych na Górnym Śląsku i terenach przyległych. Cz. V. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 21: Celiński F., Ludera F., Rostański K., Sendek A. & Wika S Nowe stanowiska rzadkich roślin naczyniowych na Górnym Śląsku i terenach przyległych. Cz. I i II. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 14 15: Celiński F., Rostański K., Sendek A., Wika S. & Cabała S Nowe stanowiska rzadszych roślin naczyniowych na Górnym Śląsku i terenach przyległych. Cz. III. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 16: Celiński F., Rostański K., Sendek A., Wika S. & Cabała S Nowe stanowiska rzadszych roślin naczyniowych na Górnym Śląsku i terenach przyległych. Cz. IV. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 18: Celiński F., Wika S., & Parusel J. B. (red.) Czerwona lista zbiorowisk roślinnych Górnego Śląska. Raporty Opinie 2: Ciaciura M Materiały zielnikowe ze Scrophulariaceae, Rubiaceae, Caprifoliaceae, Adoxaceae, Valerianaceae, Dipsaceae, Campanulaceae. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 5: Ciaciura M Nowe stanowiska roślin rzadkich na Śląsku zebrane w 1963 r. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 6: Ciaciura M Materiały zielnikowe z Compositae. Cz. II. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 8: Ciaciura M Rzadsze gatunki roślin naczyniowych, zebrane w 1965 r. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 10: Ciaciura M Notatki florystyczne ze Śląska za rok Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 11: Ciaciura M Notatki florystyczne ze Śląska za rok Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 12: Ciaciura M Notatki florystyczne ze Śląska za rok Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 13: Ciaciura M. & Kowal T Nowe stanowiska roślin rzadkich na Śląsku. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 4: Ciaciura M. & Mądalski J Ciekawsze gatunki roślin naczyniowych ze Śląska. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 11: Cz m o k E Die Übereinstimmung der Flora der Ralf- und Dolomithügel von Tarnowitz und trodenberg mit der auf den Schlackenhalden der Gleiwitzer Hütte. Oberschlesien 17: Cz m o k E Die Flora Eisenbahndämme und Schienewege im oberschlesischen Industriebezirk. Der Oberschlesien 8: Dajdok Z., Kącki Z., Nowak A., Nowak S. & Spałek K Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych prawnie chronionych w województwie opolskim. s Uniw. Opolski, Opole.

11 B. Kowalczyk: Rośliny chronione Kotliny Raciborskiej 107 Engler A Verzeichnis der im Jahre 1869 bekannt gewordenen Fundorte neuer und weniger häufiger Phanerogamen Schlesiens. Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 47: Engler A Verzeichnis der im Jahre 1870 bekannt gewordenen Fundorte neuer und weniger häufiger Phanerogamen Schlesiens. Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 48: Fiek E Flora von Schlesien. s J. U. Kern s Verlag, Breslau. Fiek E Resultate der Durchforschung der schlesischen Phanerogamenflora im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 64: Fiek E Resultate der Durchforschung der schlesischen Phanerogamenflora im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 65: Fiek E Exkursions-Flora für Schlesien enthaltend die Phanerogamen und Gefäss-Cryptogamen. s J. U. Kern s Verlag, Breslau. Fiek E Resultate der Durchforschung der schlesischen Phanogeramenflora im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 69: Fiek E., Pax F Resultate der Durchforschung der schlesischen Phanerogamenflora Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 66: Grabowski H Flora von Ober-Schlesien und dem Gesenke. s Gosehorsky, Breslau. Junck M. 1898, 1890, Flora von Gliewitz und ungegend s Neumanns Stadbchdruckerei, Gliwice. Kabath Th Flora von Gliewitz und ungegend. s Verlag von S. Landeberger, Gliwice. Kobierski L Rośliny naczyniowe Garbu Tarnogórskiego na Wyżynie Śląskiej. Rocz. Muz. Górnośl. w Bytomiu. Ser. Przyrodnicza 8: Kondracki J Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. s Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Kowalczyk B Zasoby gatunkowe roślin naczyniowych dorzecza rzeki Kłodnicy (rejon od Gliwic do Kędzierzyna-Koźle) ze szczególnym uwzględnieniem roślin leczniczych. s. 629, 20 tab., 16. ryc., 5 zał. Mskr. pracy doktorskiej, Śląska Akademia Medyczna, Katowice. Kuźniewski E Notatki florystyczne ze Śląska Opolskiego. Fragm. Flor. Geobot. 3(2): 3 4. Kuźniewski E Notatki florystyczne ze Śląska. Cz. III. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 2: Kuźniewski E Materiały zielnikowe ze Śląska. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 3: Kuźniewski E Notatki florystyczne ze Śląska. Cz. IV. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 4: Kuźniewski E Notatki florystyczne ze Śląska. Cz. V. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 10: Kuźniewski E Ochrona przyrody na Śląsku Opolskim. s Państwowy Instytut Naukowy, Instytut Śląski w Opolu, Opole. Michalak S Wyniki badań florystycznych Opolszczyzny za rok Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 2: Michalak S Materiały florystyczne z Opolszczyzny za rok Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 3: Michalak S Materiały zielnikowe Muzeum Śląska Opolskiego. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 5: Michalak S Nowe stanowiska gatunków synantropijnych z województwa opolskiego. Opol. Rocz. Muz. 5:

12 108 Fragm. Flor. Geobot. Polonica 12(1), 2005 Michalak S Nowe stanowiska rzadszych roślin synantropijnych w województwie opolskim. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 16: Michalak S Lista efemerofitów Opolszczyzny. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 20: Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A. & Zając M Flowering plants and pteridophytes of Poland a checklist. W: Z. Mirek (red.), Biodiversity of Poland. 1, s W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków. Nowak A. (red.) Przyroda województwa opolskiego. s Urząd Wojewódzki w Opolu. Opole. Nowak S. & Nowak A Bobrek trójlistkowy gatunkiem prawnie chronionym na terenie województwa opolskiego. Przyroda Górnego Śląska 9: 14. Nowak A., Nowak A. & Spałek K Materiały do rozmieszczenia chronionych i rzadkich gatunków roślin naczyniowych na Śląsku Opolskim. Natura Silasiae Superioris, 4: Parusel J. B., Wika S. & Bula R. (red.) Czerwona lista roślin naczyniowych Górnego Śląska. Raporty-Opinie, Centrum Dziedzictwa Przyr. Górnego Śląska 1: Rostański K Zanikanie i trwanie niektórych gatunków flory Górnego Śląska w warunkach silnej industrializacji. Uniw. Warszawski, Phytocoenosis 5(3 4): Rostański K Wpływ antropopresji na szatę roślinną w regionie uprzemysłowionym. Problemy środowiska i jego ochrony. Centrum Studiów nad Człowiekiem i Środowiskiem, Uniw. Śląski 3: Rostański K., Bernacki L., Tokarska-Guzik B. & Rostański A Waloryzacja flory naczyniowej Górnego Śląska. W: Przestrzeń i wartości Studia i materiały waloryzacji przestrzeni Górnego Śląska. s Katowice. Rostański K. & Sendek A Rozmieszczenie rzadkich roślin naczyniowych na Śląsku Fragm. Flor. Geobot. 28(4): Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 w sprawie określenia listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą i częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów. Dz. U. Nr. 106, poz z dnia 29 września 2001r. Schalow E Ergebnisse der Schlesischen Phanerogamenforschung im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 103: Schalow E Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 104: Schalow E Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 106: Schalow E Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 107: Scheurmann P Die Pflanzenwelt Oberschlesiens Der Oberschlesien 4: , ibidem 5: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 68: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 79: Schube T. 1903a. Die Verbreitung der Gefässpflanzen in Schlesien, preußischen und österreichischen Anteils. s Druck von R. Nischowsky, Breslau. Schube T. 1903b. Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 80: Schube T Flora von Schlesien, Preußischen und österreichischen Anteils. ss Verl. von W. G. Korn, Breslau.

13 B. Kowalczyk: Rośliny chronione Kotliny Raciborskiej 109 Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 82: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 83: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 85: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 86: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 87: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 88: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 89: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 90: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 91: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 92: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 98: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 100: Schube T Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 102: Sendek A Antropofity w półnaturalnych zbiorowiskach leśnych Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Uniw. Warszawski. Phytocoenosis 3(3/4): Sendek A Stan zachowania i zagrożenia roślin prawnie chronionych na obszarze GOP-u. Arch. Ochr. Środ. 3 4: Sendek A Rośliny naczyniowe Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. s Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa Wrocław. Serwatka J Notatki florystyczne ze Śląska. Cz. I. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 2: Serwatka J Dwa nowe dla Flory Śląska gatunki Trifolium L., oraz szereg nowych stanowisk rzadkich gatunków roślin naczyniowych na Śląsku. Cz. III. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 5: Serwatka J Nienotowane dotychczas stanowiska rzadkich roślin naczyniowych na Śląsku. Cz. IV. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 9: Serwatka J Rzadsze gatunki roślin naczyniowych na Śląsku. Cz. V. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 10: Spałek K Czerwona lista roślin naczyniowych zagrożonych w województwie opolskim. Natura Silesiae Superioris 1: Spałek K Chronione i rzadkie gatunki roślin naczyniowych na trasie autostrady A-4 w województwie opolskim. Przyroda i Człowiek 7:

14 110 Fragm. Flor. Geobot. Polonica 12(1), 2005 Spałek K Szata roślinna. W: K. Dubel (red.), Park Krajobrazowy Góra św. Anny. Walory przyrodniczo-krajobrazowe i kulturowe, s Opolskie Centrum Edukacji Ekologicznej, Opole. Szafer W., Kulczyński S. & Pawłowski B Rośliny polskie. s Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa. Szotkowski P Notatka florystyczna z powiatu Koźle za lata Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 6: 3 7. Szotkowski P Niektóre stanowiska roślin chronionych w powiecie kozielskim. Opol. Rocz. Muz. 3: Szotkowski P Materiały florystyczne z Opolszczyzny za lata Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 8: Szotkowski P Materiały florystyczne z Opolszczyzny za lata Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 11: Szotkowski P. 1971a. Materiały florystyczne ze Śląska zebrane w 1968 r. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 11: Szotkowski P Rzadsze i interesujące gatunki roślin na Śląsku zebrane w 1970 r. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 12: Szotkowski P Stanowiska rzadszych roślin na Śląsku zebranych w 1969 r. Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 13: Szotkowski P Interesujące i rzadkie gatunki roślin na Śląsku Opolskim zebrane w latach Zesz. Przyr. Opol. Tow. Przyj. Nauk 14 15: Szotkowski P Flora synantropijna portów rzecznych górnej Odry. Gliwice, Koźle, Opole. s Muzeum Śląska Opolskiego, Opole. Uechtritz R Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Phanerogamenflora im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 60: Uechtritz R Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Phanerogamenflora im Jahre Jber. Schles. Ges. Vaterl. Cultur 61: Wąsowicz M Rodziny: Trawowate, Ciborowate i Sitowate na Górnym Śląsku. Spraw. Komis. Fizjogr., Akademia Umiejętności 11: Werner U Fremde Bestandteile der oberschlesischen Flora. Oberschlesien 13: Wi m m e r F Flora von Schlesien preußischen und Österreichern Anteils. ss Hirt s Verlag, Breslau. Wimmer F Flora von Schlesien. s Hirt s Verlag, Breslau. Wi m m e r F. & Grabowski H Flora Silesiae 1. s Vratislaviae. Wi m m e r F. & Grabowski H Flora Silesiae 2. s Vratislaviae. Wiszniewski W. & Chełkowski W Charakterystyka klimatu i regionalizacja klimatyczna Polski. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. s. 37. Warszawa. Zając A Założenia metodyczne Atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Wiad. Bot. 22(3): Zając A. & Zając M. (red.) Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych Polski. s. xii Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. Źródła internetowe: Współrzędne geograficzne narożników dużych kwadratów (10 10 km) siatki ATPOL.

15 B. Kowalczyk: Rośliny chronione Kotliny Raciborskiej 111 Su m m a r y In the years botanical studies were conducted in the Kotlina Raciborska Basin. The studies were carried out on the area of 686 sq. km. The area was subdivided in 174 small squares ( 2 2 km) according to methodological assumptions of the ATPOL grid. Altogether, 104 plant species were classified on a basis of literature and the field research. As a result of the own studies, 41 plant species under law protection were found. Occurrence of 63 species was not confirmed and many of them are taxa noted years ago (Fiek ; Grabowski 1843; Junck ; Kabath 1846; Schube ; Uechtritz ; Wąsowicz 1877; Wimmer ). Przyjęto do druku: r.