1 S t r o n a. Szanowni Państwo,

Transkrypt

1 STRESZCZENIE Mieszkania treningowe dla młodzieży w kryzysie bezdomności; zmiany prawa w zakresie wspierania nieletnich matek; kilkaset godzin warsztatów dla młodzieży; światowa kampania przeciwko przemocy i coraz więcej, szczęśliwych młodych ludzi, którzy zmieniają swoje życie RAPORT RAPORT Fundacja po DRUGIE w 2016 r.

2 1 S t r o n a Szanowni Państwo, Od pięciu lat, zawsze pod koniec roku, przygotowuję dla Państwa raport podsumowujący działania Fundacji po DRUGIE. Jestem dumna, że każdy kolejny rok naszej pracy sprawia, że ten dokument jest nie tylko dłuższy, ale przede wszystkim zawiera coraz więcej działań i programów, które w rzeczywisty sposób przyczyniają się do poprawy sytuacji młodzieży znajdującej się w kryzysie. W 2016 roku udało nam się więcej niż zakładaliśmy. Realizowaliśmy projekty w Polsce i poza jej granicami. Staliśmy się ważnym partnerem społecznym dla wielu znaczących instytucji i urzędów. Wytrwale walczyliśmy o poprawę sytuacji nieletnich matek z placówek resocjalizacyjnych i w przyszłym roku planujemy rozpoczęcie budowy ośrodka, w którym otrzymają specjalistyczne wsparcie możliwość dalszej resocjalizacji i pomoc w kształtowaniu prawidłowych postaw rodzicielskich. Jesteśmy organizacją, która nie prowadzi działań pozornych. Nasza praca z młodzieżą opiera się na wzajemnym szacunku i jest budowana na jasnych dla wszystkich zasadach. Niedawno ktoś powiedział mi, że Fundacja po DRUGIE powinna nazywać się po TRZECIE, po SIEDEMNASTE, po STO PIĘĆDZIESIĄTE ÓSME, bo nigdy nie skreślamy żadnego człowieka i każdemu dajemy tyle szans, ile potrzebuje. Zmienia się tylko oferta. Nie uważamy, że jest to naiwne. Jesteśmy przekonani, że właśnie na tym polega pomaganie. Mamy wspaniały Zespół, który stale się powiększa i bardzo cieszy fakt, że dołącza do niego coraz więcej młodych, wrażliwych, pełnych wiary w drugiego człowieka ludzi. Nie tylko pracowników, ale także wolontariuszy. Ten raport to coś więcej niż relacja z naszych działań, to również ukłon w stronę całego Zespołu, bez którego nie bylibyśmy nawet w połowie tej drogi. Agnieszka Sikora prezeska zarządu Fundacji po DRUGIE

3 2 S t r o n a Najważniejsze inicjatywy realizowane w 2016 roku: PRZECIWDZIAŁANIE BEZDOMNOŚCI str. 3 Mieszkania treningowe Zwiększenie samodzielności osób bezdomnych poprzez system usług reintegracji społecznej i zawodowej Punkt Zwrotny Co mnie czeka gdy stąd wyjdę WSPIERANIE RODZICIELSTWA str. 11 Chcę być z tobą Mamo Ja, MAMA Gdy zostanę mamą/tatą będę kochać nad życie Positive parenting Not too fast not too much PROFILAKTYKA str. 16 Krzyk społeczny eksperyment artystyczny Speak well 19 dni przeciwko przemocy

4 3 S t r o n a MIESZKANIA TRENINGOWE Prowadzimy w Warszawie dwa mieszkania (łącznie 8 miejsc) przeznaczone dla dziewcząt i chłopców (18-25 lat) znajdujących się w kryzysie bezdomności. Z oferty mieszkań korzystają głównie byłe wychowanki i wychowankowie placówek będący w procesie usamodzielnienia. Uczestnicy projektu mają prawo przebywać na terenie mieszkań do roku czasu, pod warunkiem, że będą realizować działania mające na celu poprawę ich sytuacji życiowej podjęcie edukacji, aktywizacja zawodowa, przestrzeganie trzeźwości, udział w terapiach. Każde mieszkanie jest objęte wsparciem opiekuna mieszkań oraz zespołu organizacji. Młodzież może korzystać z pomocy psychologa, doradcy zawodowego i wolontariuszy. Dbamy o to, by brała również udział w różnych aktywnościach, które pozwolą jej prawidłowo integrować się ze społeczeństwem i uczyć nowych, dorosłych ról. Często wspólnie gotujemy

5 4 S t r o n a Jemy (zdrowo i tanio!) Uczymy się sprzątać i kształtujemy potrzebę życia w czystości Organizujemy wspólne, atrakcyjne wyjścia Na zdjęciach: młodzież z mieszkań, kadra FpD, w tym Andrzej Martuszewicz, przewodniczący Rady Fundacji i Agnieszka Sikora, prezeska zarządu

6 5 S t r o n a Organizujemy warsztaty, które pozwalają nam lepiej ze sobą współpracować i poznawać nowe sposoby radzenia sobie z trudnościami Od marca do grudnia 2016 r. z oferty mieszkań skorzystało aż 26 osób, co wskazuje na dość dużą rotację uczestników. Warto jednak podkreślić, że w mieszkaniach przebywają również długoterminowi mieszkańcy. Jedna osoba utrzymuje się w projekcie już 10 miesięcy, inna od sześciu miesięcy, a spora część uczestników przebywała w mieszkaniach nawet do trzech miesięcy. EWALUACJA PROJEKTU MIESZKAŃ TRENINGOWYCH materiał w wersji do pobrania pod wyżej wskazanym linkiem W ramach programu prowadzimy ścisłą współpracę z służbami integracji społecznej pracownikami socjalnymi, asystentami rodziny, kuratorami, policją. Staramy się również organizować dodatkowe wsparcie dla uczestników (np. jeden z naszych podopiecznych otrzymał stypendium na naukę od zawodnika Legii Warszawa; dwie młode matki przebywające w mieszkaniach otrzymywały kilkakrotnie pomoc rzeczową dla swoich dzieci). Program mieszkań treningowych jest dofinansowany ze środków m.st. Warszawy

7 6 S t r o n a ZWIĘKSZENIE SAMODZIELNOŚCI OSÓB BEZDOMNYCH POPRZEZ SYSTEM USŁUG REINTEGRACJI SPOŁECZNEJ I ZAWODOWEJ Projekt skierowaliśmy do młodzieży znajdującej się w kryzysie bezdomności przebywającej na ternie Warszawy (18-25 lat). Skorzystało z niego ponad 40 uczestników, którzy w ramach prowadzonych działań mieli możliwość: otrzymania pomocy rzeczowej (żywność, ubrania, pakiet na start zdjęcie do dokumentu, bilety komunikacji miejskiej, karta telefoniczna); udziału w szeregu warsztatów dotyczących budowania kompetencji społecznych; uczestnictwa we wsparciu psychologicznym; skorzystania z pomocy doradcy zawodowego. W ramach działania napisaliśmy poradnik (forma drukowana i elektroniczna) dotyczący usamodzielnienia wychowanków opuszczających placówki resocjalizacyjne. Młodzież znajdzie w nim najważniejsze zagadnienia związane z funkcjonowaniem poza placówką. Poradnik dla usamodzielniających się wychowanków Pierwsze chwile wolności. Instrukcja obsługi. materiał w wersji do pobrania pod wyżej wskazanym linkiem Projekt został dofinansowany ze środków Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej

8 7 S t r o n a PUNKT ZWROTNY Punkt Zwrotny to miejsce, w którym młodzież znajdująca się w trudnej sytuacji życiowej (bezdomność, brak kwalifikacji zawodowych, brak odpowiedniego zaplecza rodzinnego) może uzyskać kompleksowe, dopasowane do indywidualnych potrzeb wsparcie w pracy nad poprawą własnej sytuacji. Celem projektu jest wzrost umiejętności społecznych oraz kompetencji i kwalifikacji zawodowych koniecznych do podjęcia pracy przez uczestników. W ramach działania, które będzie realizowane do 2018 roku, oferujemy: przeprowadzenie diagnozy pozwalającej na przygotowanie odpowiedniej oferty; pośrednictwo pracy w zakresie wyboru zawodu zgodnego z kwalifikacjami i kompetencjami, w tym możliwość podnoszenia kompetencji i kwalifikacji zawodowych; pracę nad motywacją do aktywnego uczestnictwa w projekcie, omawianie bieżących problemów oraz pomoc w trudnych sytuacjach; warsztaty psychoedukacyjne; trening pracy; reedukację i wsparcie w kontynuowaniu nauki. Istotnym elementem wsparcia, które dedykujemy osobom znajdującym się w kryzysie bezdomności jest uzyskanie tymczasowego zakwaterowania w hotelu pracowniczym (finansowane ze środków projektowych). W ramach działania uczestnicy mogą również otrzymać bilety komunikacji miejskiej oraz wsparcie w procesie usamodzielnienia, złożeniu wniosku o lokal socjalny i pokonywaniu wszelkich trudności stojących na drodze do prawidłowej integracji społecznej. Młodzi rodzice uzyskują pomoc w opiece nad dzieckiem. Uczestnicy przychodzący do Punktu Zwrotnego korzystają z pomocy: pedagoga, pracownika socjalnego, psychologa i doradcy zawodowego.

9 8 S t r o n a Rekrutacja do projektu jest ciągła. Mogą wziąć w nim udział osoby w wieku lat przebywające na terenie m.st. Warszawy, które są: absolwentami młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii (do roku od opuszczenia ośrodków); wychowankami pieczy zastępczej (do roku od opuszczenia instytucji) matki przebywające w domach samotnej matki osobami opuszczającymi zakłady karne i areszty śledcze (do roku od opuszczenia instytucji). W 2016 roku udało się podnieść kwalifikacje zawodowe dwóch uczestników projektu, objąć pomocą w zakresie zakwaterowania sześcioro uczestników (z czego dwie osoby skorzystały z możliwości zakwaterowania w hotelu, pozostałe mają możliwość przebywania w mieszkaniach treningowych). Jedna uczestniczka projektu podjęła pracę (umowa). Wszyscy korzystali z pomocy doradcy zawodowego, psychologa, pracowników pedagogicznych. Program aktywizacji zawodowej i edukacyjnej realizowany jest w partnerstwie zawartym pomiędzy Fundacją Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym (która jest liderem projektu), Fundacją po DRUGIE oraz Miastem Stołecznym Warszawa Został dofinansowany z Funduszy Europejskich

10 9 S t r o n a CO MNIE CZEKA GDY STĄD WYJDĘ Przez kilka miesięcy pracowaliśmy z młodzieżą z placówek resocjalizacyjnych na Mazowszu i realizowaliśmy następujące działania: warsztaty w placówkach (zakładach poprawczych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych) w oparciu o opracowany przez nas program wspierający proces usamodzielnienia młodzieży oraz zapobiegający jej przyszłej bezdomności; debaty w środowisku otwartym, na których spotykały się dziewczęta i chłopcy z kilku ośrodków. W działaniu brała udział kadra placówek i wolontariusze Fundacji po DRUGIE. Podsumowaniem projektu było tzw. spotkanie z decydentami, na którym młodzież spotkała się z urzędnikami ministerialnymi i przedstawicielem Krajowego Mechanizmu Prewencji przy Rzeczniku Praw Obywatelskich oraz urzędnikami samorządowymi.

11 10 S t r o n a Spotkanie decydentów i młodzieży było niepowtarzalną okazją do wymiany informacji, opinii, ale także bliższego poznania potrzeb i sposobu myślenia zarówno jednych jak i drugich. W swobodnej dyskusji młodzież mogła dowiedzieć się skąd biorą się i z czym są związane ograniczenia jakie spotykają ją w czasie pobytu w placówce. Z kolei decydenci mogli poznać punkt widzenia młodzieży i jej postulaty. W ramach projektu stworzyliśmy również publikację (wydana w wersji drukowanej i elektronicznej), która opowiada prawdziwe historie usamodzielniających się wychowanek i wychowanków placówek resocjalizacyjnych. NOWE. Co mnie czeka gdy stąd wyjdę PUBLIKACJA materiał w wersji do pobrania pod wyżej wskazanym linkiem Projekt został dofinansowany ze środków Wojewody Mazowieckiego

12 11 S t r o n a CHCĘ BYĆ Z TOBĄ MAMO! Kontynuujemy działania zmierzające do zmiany sytuacji nieletnich matek i ich dzieci. Zdarza się, że dziewczęta przebywające w placówkach resocjalizacyjnych są pozbawione właściwego wsparcia w rodzicielstwie, co więcej są rozdzielane ze swoimi dziećmi. W 2016 roku otrzymaliśmy grant z Fundacji VELUX, który pozwolił nam na prowadzenie działań systemowych zmierzających do zmiany prawnej i naprawienia tej ewidentnej luki systemowej pozbawiającej rodzinę szansy na bycie razem. Przez cały rok współtworzyliśmy i współpracowaliśmy w interdyscyplinarnym zespole, w skład którego weszli przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Ośrodka Rozwoju Edukacji oraz prof. Marek Konopczyński i Andrzej Martuszewicz. W wyniku prowadzonych prac, dyskusji, wymiany opinii stworzyliśmy propozycje konkretnych rozwiązań prawnych, które zostały przekazane do właściwych resortów. Po raz pierwszy od 2012 roku, odkąd toczymy walkę o prawa nieletnich matek i ich dzieci, udało się również uzyskać konkretne zobowiązania ze strony przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości mówiące o konieczności wprowadzenia zmian i rozwiązania problemu. W nadchodzącym roku rozpoczynamy przygotowania do budowy pierwszego w Polsce ośrodka skierowanego do nieletnich matek i ich dzieci. Będzie to placówka wspierająca dziewczęta w procesie usamodzielnienia, posiadająca sześć miejsc dla matek (plus dzieci) o charakterze rodzinnym, nastawiona na pracę w środowisku otwartym. Projekt został dofinansowany ze środków Fundacji VELUX

13 12 S t r o n a JA, MAMA To działanie dedykowaliśmy młodym mamom nastolatkom z Warszawy, które są w ciąży lub już mają dzieci. Większość naszych dziewcząt była wychowankami różnego rodzaju placówek domów dziecka, placówek resocjalizacyjnych. Uczestniczki skorzystały z szerokiego wsparcia odnoszącego się zarówno do ich opieki nad dziećmi jak i ich usamodzielnienia i funkcjonowania na rynku pracy. Dziewczęta brały udział w spotkaniach z położną, na których dowiadywały się najważniejszych rzeczy związanych z pielęgnacją dziecka. Miały również możliwość korzystania z indywidualnych porad. Na spotkaniach z psychologiem uczyły się lepiej radzić sobie z emocjami i dojrzewały do roli matki. W ramach naszej współpracy korzystały również ze wsparcia doradcy zawodowego, uzyskiwały pomoc w rozwiązywaniu codziennych trudności i w sprawach urzędowych. Projekt został dofinansowany ze środków m.st. Warszawy

14 13 S t r o n a GDY ZOSTANĘ MAMĄ/TATĄ W 2016 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, zrealizowaliśmy projekt dotyczący budowania świadomych postaw wobec rodzicielstwa na ternie Województwa Wielkopolskiego. Tym razem w działaniu wzięły udział dziewczęta z Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Jastrowiu oraz dziewczęta i chłopcy z Ośrodka Kuratorskiego nr 3 w Poznaniu. Młodzież uczestniczyła w warsztatach, które wyposażyły ją w wiedzę związaną m.in. z pielęgnacją noworodka, zdrowym stylem życia w czasie ciąży, finansową stroną rodzicielstwa etc. Następnie każdy uczestnik opiekował się specjalną lalką REALITYWORKS, która imituje zachowania noworodka. Lalka płacze, domaga się suchej pieluchy, karmienia, nawet czułości! Każdy uczestnik opiekuje się nią przez trzy dni, 24 na dobę. Projekt dofinansowany ze środków Województwa Wielkopolskiego

15 14 S t r o n a POSITIVE PARENTING Rozpoczęliśmy realizację projektu dotyczącego pozytywnego rodzicielstwa, w ramach którego w środowisku międzynarodowych specjalistów tworzymy program edukacyjny, który w przyszłości będzie służył edukatorom w pracy z nastoletnimi rodzicami, ale również w prowadzeniu działań profilaktycznych, zapobiegających zbyt wczesnemu, przypadkowemu wchodzeniu w rolę rodzica. Jedną z ważnych części programu jest wykorzystanie specjalnych lalek REALITYWORKS imitujących niemowlęta, ale również lalek prezentacyjnych, dzięki którym prowadzący zajęcia może pokazać m.in. jakie skutki na dziecko wywiera spożywanie alkoholu przez ciężarną, co dzieje się gdy matka zażywa narkotyki lub jak poważne konsekwencje może wywołać potrząsanie dzieckiem. Projekt potrwa do końca 2017 roku. Biorą w nim udział partnerzy z Polski, Litwy, Niemiec, Turcji i Włoch. Projekt realizowany w ramach akcji KA2 PROGRAMU ERASMUS+

16 15 S t r o n a NOT TOO FAST NOT TOO MUCH Kolejne nasze działanie realizowane w międzynarodowym gronie. Zorganizowaliśmy trening dotyczący profilaktyki i interwencji nastoletniego rodzicielstwa. Dzieliliśmy się na nim naszym doświadczeniem związanym z realizacją projektu Gdy zostanę MAMĄ/TATĄ, ale również poszukiwaliśmy nowych sposobów, które pozwolą nam na skuteczniejszą pracę z młodzieżą. Nasi partnerzy przyjechali do nas z Bułgarii, Rumunii, Włoch, Litwy, Hiszpanii. Bardzo byli zainteresowani wprowadzeniem do swojej praktyki niektórych elementów naszej pracy. Szczególnie przypadły im do gustu specjalne lalki. Niektórzy próbowali nawet własnych sił w opiece nad nimi. Projekt zrealizowany w ramach Programu ERASMUS +

17 16 S t r o n a KRZYK społeczny eksperyment artystyczny Są takie działania, o których trudno mówić krótko bo kryje się za nimi tak wiele zmian, emocji i wrażeń, że nie wiadomo, od czego należałoby zacząć. Ten projekt rodził się w bólach. Połączyliśmy w nim trzy różne grupy chłopców z zakładu poprawczego, młodzież głuchą i niedosłyszącą oraz seniorki 60+. To była (jest) mieszanka wybuchowa. Trzy grupy z innych światów miały wspólnie, pod okiem artystów przygotować performance artystyczny. Jeszcze na kilka dni przed premierą mało kto wierzył, że to się może udać. Tymczasem zobaczyliśmy ZESPÓŁ i świetnie przygotowanych ARTYSTÓW. Dzięki kilku miesiącom ciężkiej pracy udało się stworzyć nie tylko doskonale opracowany spektakl, ale przede wszystkim wpłynąć na ważne zmiany w sposobie funkcjonowania uczestników. W projekcie wykorzystano metody twórczej resocjalizacji prof. Marka Konopczyńskiego. Spektakl był wystawiany już pięciokrotnie, w tym raz przed międzynarodową widownią. Został wyreżyserowany przez dwie aktorki Zuzannę Gaińską i Małgorzatę Lewińską. Projekt został dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

18 17 S t r o n a SPEAK WELL Jeszcze jedno międzynarodowe szkolenie, które udało się nam zorganizować w 2016 roku. Dotyczyło ono przeciwdziałania mowie nienawiści. Wspólnie z naszymi partnerami z Grecji, Litwy, Włoch, Portugalii, Rumunii i Bułgarii poszukiwaliśmy skutecznych metod i narzędzi pozwalających na zwalczanie tego zjawiska wśród młodzieży. Stworzyliśmy również film profilaktyczny. MOWA NIENAWIŚCI Projekt został zrealizowany w ramach Programu ERASMUS+

19 18 S t r o n a Kampania 19 dni przeciwko przemocy i krzywdzeniu dzieci i młodzieży jest realizowana na całym świecie. My przyłączyliśmy się do akcji w 2014 roku i od tego czasu naszym największym marzeniem jest uczynić z kampanii działanie znane i rozpoznawalne w całej Polsce. Działanie, które pozwala na budowanie solidnej koalicji współpracującej w zakresie profilaktyki przemocy. Co roku do udziału w kampanii zapraszamy podmioty, które na co dzień pracują z dziećmi, młodzieżą i rodzinami. Włączający się do działania organizują w swoich środowiskach lokalnych różne wydarzenia edukacyjne, które mają na celu walkę z przemocą. Wszystko dzieje się w pierwszych dziewiętnastu dniach listopada. W 2016 roku do kampanii przyłączyło się ponad 100 organizacji i podmiotów. Dzięki wszystkim koalicjantom Polska stała się krajem, który zapisał się najlepiej w całej historii kampanii! Nasze działania zostaną przedstawione na zgromadzeniu Organizacji Narodów Zjednoczonych.

20 19 S t r o n a W ramach tegorocznej kampanii młodzież z kilku placówek resocjalizacyjnych spotkała się z Rzecznikiem Praw Obywatelskich, Adamem Bodnarem. Młodzież opowiedziała o przeprowadzonych działaniach, miała również okazję dowiedzieć się jak działa instytucja RPO. W spotkaniu wzięli udział także uczestnicy projektu mieszkań treningowych. Kampania jest realizowana przez nas w 100% w ramach wolontariatu

21 20 S t r o n a W niniejszym dokumencie nie dało się zmieścić wszystkich naszych działań. W minionym roku podjęliśmy dziesiątki interwencji dotyczących obecnych i byłych wychowanków placówek resocjalizacyjnych, w tym również kilkanaście spraw nieletnich matek. Zorganizowaliśmy liczne spotkania, szkolenia i konferencje. Uczestniczyliśmy w debatach, seminariach i ważnych wydarzeniach dotyczących młodzieży z placówek resocjalizacyjnych i młodzieży znajdującej się w kryzysie bezdomności. Najprzyjemniejszym i jednocześnie najważniejszym zwieńczeniem mijającego roku była nasza fundacyjna Wigilia Spotkaliśmy się na niej wszyscy kadra, młodzież, osoby wspierające nas w codziennej pracy. Zrobiliśmy wszystko sami. Nawet prezenty ;-) Wchodzimy w kolejny rok pełen wyzwań i życzymy sobie, by nie zabrakło nam siły, odwagi i wytrwałości w dalszych działaniach. Wszystkim, którzy byli z nami do tej pory serdecznie dziękujemy, bo każde wsparcie jest dla nas i dla naszych podopiecznych na wagę złota. Zespół Fundacji po DRUGIE