Domy Pomocy Społecznej. a budżety Gmin

Transkrypt

1 Domy Pomocy Społecznej a budżety Gmin

2 Aktualny stan prawny Problematyka ponoszenia odpłatności za pobyt pensjonariuszy w domach pomocy społecznej jest tematyką trudną i złożoną. Kwestie odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej regulują m.in.: ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej, kodeks postępowania administracyjnego, kodeks cywilny, kodeks rodzinny.

3 Kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym. Prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych. Osobę taką gmina kieruje do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej.

4 Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca. Pod pojęciem średniego miesięcznego kosztu utrzymania w domu pomocy społecznej rozumie się kwotę rocznych kosztów działalności domu wynikającą z utrzymania mieszkańców. Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca: w domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym ustala wójt (burmistrz, prezydent miasta) i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku; w domu pomocy społecznej o zasięgu powiatowym ustala starosta i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku; w regionalnym domu pomocy społecznej ustala marszałek województwa i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku.

5 Zgodnie z art. 61 ust. 1 u.p.s., obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności: mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, w wysokości nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu małżonek, zstępni przed wstępnymi, gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej W sytuacji, gdy mieszkaniec DPS nie ponosi pełnej odpłatności obowiązek pokrycia brakującej części kosztów przechodzi w kolejności na małżonka mieszkańca domu, jego zstępnych przed wstępnymi lub gminę, z której osoba ta została skierowana do domu pomocy społecznej.

6 Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej małżonek, zstępni przed wstępnymi wnoszą zgodnie z umową jeżeli: w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium (tj. 1902,00 zł), w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (tj. 1542,00zł).

7 Wnioski po przeanalizowaniu danych z 54 gmin województwa lubuskiego: Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w DPS wynosi od 3300zł do 3800zł Gminy miesięcznie dopłacają do pobytu ok 2.625,00 zł za osobę, średnio to 75 % kosztów miesięcznego utrzymania jednej osoby 23% kosztów ponosi mieszkaniec DPS 2 % kosztów ponoszą małżonkowie, zstępni przed wstępnymi Każdego roku utrzymanie osoby w DPS wzrasta średnio o około 200 zł

8 Dla przykładu: W jednej ze średnich gmin województwa lubuskiego roczne koszty na utrzymanie i pobyt w DPS 16 osób wynoszą zł rocznie. Średni koszt na mieszkańca to ok zł miesięcznie. Średni wiek mieszkańca wynosi 63 lata (koszty ponoszone będą przez ok 20 lat). Kwota 2.200zł wydatków na jedną osobę w porównaniu z innymi świadczeniami z pomocy społecznej jest najwyższą a zarazem najdroższą jaką ośrodki muszą generować na jednego mieszkańca gminy. Alternatywnie z kwoty zł można dofinansować dożywianie około 350 dzieci w szkołach.

9 Propozycje zmian w ustawie o pomocy społecznej Ujednolicenie procedury umieszczania w DPS- uszczegółowienie procedury partycypowania w kosztach rodziny- umożliwienie ściągania środków od rodziny. W pierwszej kolejności to rodzina powinna składać wniosek do organu prowadzącego DPS i w tym deklarację od razu opłacania, natomiast jeśli nie są w stanie pokryć różnicy zwrócić się do właściwego OPS o pomoc w opłacaniu DPS. Zmienia się w ten sposób rolę OPS i rolę rodziny. W ten sposób rodzina nie może odmówić wywiadu i zaświadczeń o dochodach. Na dzień dzisiejszy to OPS jest instytucją, która musi dochodzić swoich praw, a procedury są żmudne i skomplikowane: SKO uchyla decyzje, sądy umarzają sprawy. (I instancja przyznaje, a II instancja oddala). Rodziny ukrywają dochody, odmawiają przeprowadzenia wywiadu środowiskowego w celach alimentacji. Często przejmują majątki i nie partycypują w kosztach.

10 Kilka standardów DPS- w zależności od dochodu i rodzaju świadczeniobiorców? Osoba, która całe życie nie pracowała, nadużywała alkoholu, często nie płaciła alimentów na dzieci, trafia do DPS, za który płaci Gmina- obok osoby, która całe życie ciężko pracowała, na starość trafiła do DPS, za które zabierają prawie całą emeryturę czy rentę i Gmina dopłaca z reguły 80%. (niezgodne z Konstytucją, ale warte rozważenia). Różne DPS o różnych standardach i różnicach w cenach. Zmiana odpłatności ze środków własnych Klienta z 70% dochodu na 90% dochodu. Leki i zaopatrzenie ortopedyczne w cenie standardu, a nie konieczność zakupu ze środków własnych Klienta (wymuszanie na podopiecznym, a co za tym idzie często na OPS zakup środków higieny i dostarczenie do DPS).

11 Kryterium 300% za wysokie, prawie żadna rodzina nie kwalifikuje się do partycypowania w kosztach utrzymania w DPS. Z uwagi na fakt ukrywania części dochodów, bądź przedstawiania zaniżonych zaświadczeń i oświadczeń. Dofinansowanie państwa do DPS dla osób z zasiłkiem stałym. Propozycja dodatku, talonu,...? ZOL- uregulowanie prawne (zapisy w ustawie) o możliwości kierowania i opłacania pobytu w ZOL dla osób oczekujących na DPS oraz zamiast DPS. Ośrodki prowadzone przez stowarzyszenia o określonym standardzie, programy wdrażania i dofinansowywania takich ośrodków przez Państwo?

12 Brak procedur i możliwości egzekwowania dopłat za DPS od osób pracujących za granicą. Brak stosownych umów/porozumień. Umowy śmieciowe - osoby zatrudnione na umowy cywilno- prawne nie mają wypracowanego dochodu, (to samo powracający zza granicy, często wykazują brak dochodu i zero oszczędności) więc za chwilę Gminy w pełni będą ponosić za nich odpłatność 100% za pobyt w DPS. Opracowanie ogólnopolskiej bazy DPS wraz z informacją o wolnych miejscach na wzór województwa lubuskiego.

13 Szczegółowe zapisy w ustawie porządkujące kompetencje i możliwości OPS w w zakresie partycypowania przez rodzinę w kosztach utrzymania. Istnieją rożne interpretacje przepisów (sprzeczne stanowiska ministerstwa i urzędów wojewódzkich. Przeniesienie obowiązku windykacyjnego, alimentacyjnego z OPS do Gminy, z uwagi na fakt, że OPS ma rolę pomagacza i wychodzenia w stronę potrzeb klienta, a alimentacja i weryfikowanie dochodów, prowadzi do konfliktu interesów. Często też w OPS nie ma odpowiedniej pomocy prawnej, a są to procedury bardzo skomplikowane i złożone.

14 Dziękuję za uwagę Prezentację przygotowali: Agnieszka Czaczkowska kierownik OPS Skwierzyna Tadeusz Pozaroszczyk kierownik OPS Szprotawa