POWIATOWY URZĄD PRACY w Szczecinie ul. Mickiewicza Szczecin tel tel / fax

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY w Szczecinie ul. Mickiewicza Szczecin tel tel / fax MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH ROK 2009 Raport dotyczący monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych powstał zgodnie z zaleceniami metodycznymi przekazanymi przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Stanowi narzędzie odzwierciedlające sytuację na rynku pracy osób bezrobotnych będących w rejestrach tut. urzędu. Opierając się na porównaniu ofert pracy i bezrobotnych wg zawodów, pozwala wyłonić zawody zarówno deficytowe jak i nadwyżkowe, co może stanowić wskazówkę dla osób wybierających zawód, jak również stać się niezbędnym elementem do wypracowania prawidłowych i funkcjonalnych systemów zapewniających osobom bezrobotnym szkolenia czy pomocy w wyborze odpowiednich kierunków przekwalifikowań. Służyć ma również lepszemu dopasowaniu kwalifikacji osób poszukujących pracy do oczekiwań pracodawców, którzy stają się coraz bardziej wymagający, stawiając wysokie kryteria kandydatom do pracy. Monitoring powinien ułatwić działania mające na celu zaktywizować osoby bezrobotne poprzez usprawnienie pracy pracowników instytucji rynku pracy. Doradcy zawodowi oraz pośrednicy pracy powinni poprzez te działania rozwijać współpracę z ludźmi z zakresu kontaktów interpersonalnych. Współpraca ta ułatwi działania mające na celu zaktywizowanie osób długotrwale 1

2 bezrobotnych. Opracowanie to pozwoli m.in. przedstawicielom instytucji edukacyjnych oraz pracownikom instytucji rynku pracy na zapoznanie się ze skalą niedostosowania struktury zawodów/specjalności do potrzeb rynku pracy, a tym samym wskaże konieczność prowadzenia zintegrowanych działań na rzecz dostosowania systemu kształcenia do potrzeb rynku pracy. Odzwierciedla również skalę i strukturę bezrobocia rejestrowanego w Powiatowym Urzędzie Pracy w Szczecinie, a także popytu na pracę dla poszczególnych zawodów z punktu widzenia zgłaszanych do tut. urzędu ofert pracy. Bada także zawody wykazujące deficytowość lub nadwyżkę pracowników. W obecnych czasach zjawisko bezrobocia stanowi jeden z najtrudniejszych problemów społecznych, gospodarczych a także politycznych. Stopa bezrobocia (iloraz bezrobotnych do aktywnych zawodowo w danej kategorii ludności) w Polsce, do listopada 2008 roku ulegała stopniowemu zmniejszaniu. Od początku 2009 roku obserwujemy zaś ponowny wzrost tego wskaźnika, co między innymi możemy tłumaczyć międzynarodowym kryzysem gospodarczym, który dotknął również Polskę. Przyczyn bezrobocia jest jednak wiele. Należy, więc podejmować wszelkie działania prowadzące do obniżenia tego wskaźnika. Chcąc lepiej poznać mechanizmy, oraz zmiany zachodzące na rynku pracy, które mogą pomóc w walce z bezrobociem, opracowywane są różnego rodzaju analizy. Jedna z nich to monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym, oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkookresowych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. 2

3 Zgodnie z wytycznymi otrzymanymi z Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej raport, tak jak i opracowania wcześniejsze, będzie zawierał trzy wątki analityczne, które będą obejmowały: analizę bezrobocia wg zawodów, ofert pracy wg zawodów, ogólną analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Przy przygotowaniu sprawozdania korzystano z danych statystycznych Powiatowego Urzędu Pracy w Szczecinie oraz raportów opracowanych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Analiza zawodów powstała zgodnie ze stanem na dzień r. W tym okresie w rejestrach PUP Szczecin było osoby, w tym 6496 kobiet co stanowi 45,3% ogółu bezrobotnych. Wskaźniki te świadczą, więc o nieco gorszej sytuacji mężczyzn na lokalnym rynku pracy. Stopa bezrobocia w mieście Szczecin wynosiła 8,1% (w grudniu 2008 roku wartość ta osiągnęła poziom 4,3%, obserwujemy, więc wzrost tej wartości o 3,8%). 1. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW. W statystykach bezrobocia dla miasta Szczecin można zaobserwować różnicę w ilości zarejestrowanych osób w poszczególnych zawodach. Najwięcej osób pozostających bez zatrudnienia to bezrobotni nieposiadający kwalifikacji zawodowych. W poniższej tabeli zawarto wykaz zawodów, w których liczba osób bezrobotnych jest wysoka. 3

4 T-II/P-1 Bezrobotni wg zawodów w powiecie m. Szczecin Stan w końcu 2009r. L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem kobiety w tym absolwenci powyżej 12 miesięcy razem kobiety razem kobiety Bez zawodu Sprzedawca Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] Ślusarz Ekonomista Technik mechanik Krawiec Kucharz Mechanik samochodów osobowych Monter kadłubów okrętowych Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] Socjolog Sprzątaczka Murarz Inżynier transportu [logistyk]

5 W przeciągu omawianego roku w obrębie struktury zawodów nie zachodziły istotne zmiany wobec wcześniejszych okresów sprawozdawczych. Oprócz zmiany liczebnej struktura bezrobotnych bez zawodu praktycznie nie zmieniła się. Zwiększenie się liczby w/w grupy bezrobotnych oznacza, że rynek pracy w Szczecinie niechętnie wchłania niewykwalifikowane zasoby pracy. Zapewne część z tych osób podejmie pracę, zatem mają szanse w praktyce nabyć umiejętności zawodowe. To z kolei zwiększa ich szanse na rynku pracy w przyszłości. Jak wynika z danych zebranych w powyższej tabeli, w 2009 roku najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych posiadało zawody: sprzedawca, asystent ekonomiczny, ślusarz, ekonomista, technik mechanik, oraz krawiec. Liczną grupę stanowili również: kucharz, mechanik samochodów osobowych, monter kadłubów okrętowych, pracownik biurowy, socjolog oraz sprzątaczka. Zauważyć można również, że nadal obsadzenie podstawowych stanowisk jest większym problemem niż brak specjalistów. Obserwujemy brak chętnych do sprzątania, sprzedaży itp., mimo iż osoby posiadające m.in. oba te zawody stanowią znaczny procent wśród zarejestrowanych w urzędzie pracy. Wyjaśnień tego paradoksu może być wiele, osoby pozostające w rejestrach PUP w znaczącej części są to długotrwale bezrobotni a więc grupa, którą najtrudniej ponownie wprowadzić na rynek pracy, są to osoby z bardzo niską motywacją do pracy. Część z nich w trakcie pozostawania w rejestrach urzędu podniosła swoje kwalifikacje lub całkowicie przekwalifikowała się i w chwili obecnej szuka zatrudnienia w nowym zawodzie. Wielu z klientów PUP posiada przeciwwskazania lekarskie do podejmowania pracy w posiadanym zawodzie. Nie można także pominąć faktu, iż niejednokrotnie proponowane przez pracodawcę warunki zatrudnienia nie są satysfakcjonujące dla potencjalnych kandydatów do pracy. Część firm działających na terenie miasta Szczecina zarówno z sektora publicznego jak i prywatnego składa do PUP informacje o poszukiwanych pracownikach. Należy jednak zaznaczyć, że mimo szeregu 5

6 działań marketingowych prowadzonych przez PUP w Szczecinie, publiczne pośrednictwo pracy jest przez wielu pracodawców traktowane jako alternatywny sposób wyłaniania kandydatów do pracy. Aby zaspokoić potrzeby zarówno osób poszukujących zatrudnienia jak i pracodawców tut. urząd prowadzi szereg działań przedstawiających się następująco: Zakres działań Rok 2008 Rok 2009 Liczba osób przyjętych do pracy za skierowaniem PUP Liczba osób przyjętych na staż za skierowaniem PUP Łączna liczba wolnych miejsc pracy zgłoszonych do PUP -dla absolwentów -dla osób niepełnosprawnych -w ramach umowy zlecenia Giełdy pracy zorganizowane na terenie PUP -liczba osób uczestniczących w giełdach pracy Zauważyć można, że w roku 2009 znacznie spadła liczba wolnych miejsc pracy zgłoszonych do realizacji przez Powiatowy Urząd Pracy, mimo to liczba osób, które podjęły zatrudnienie za pośrednictwem tut. urzędu zmniejszyła się tylko w niewielkim stopniu. Analizując zgłoszone oferty pracy wywnioskować można, że pracodawcy niechętnie zatrudniają absolwentów, częściej zainteresowani są przyjęciem takich osób do obycia stażu. Jeśli zaś przedstawiają oferty pracy to z reguły są one adresowane do osób posiadających już pewne doświadczenie zawodowe. 6

7 2. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW. Bardzo ważnym elementem monitoringu rynku pracy jest analiza napływu ofert pracy, która pozwala na określenie skali nadwyżki i deficytu zasobów pracy w układzie zawodów i specjalności oraz grup zawodów. Poniższa tabela przedstawia, w jakich zawodach w 2009 roku pracodawcy za pośrednictwem Powiatowego Urzędu Pracy poszukiwali najwięcej osób. T-II/P-3 Oferty pracy wg zawodów w powiecie m. Szczecin w 2009r. L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu zgłoszone w 2009 roku Oferty pracy w końcu 2009 roku Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] Robotnik gospodarczy Sprzątaczka Sprzedawca Pracownik administracyjny [Zawód szkolny: Technik administracji] Robotnik budowlany Pozostali spawacze i pokrewni Kucharz Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] Pracownik ochrony mienia i osób [zawód szkolny: Technik ochrony fizycznej osób i mienia] Rozbieracz wykrawacz Księgowy [samodzielny] Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich]

8 Telemarketer Pomoc kuchenna 69 2 Jednym z warunków poprawy sytuacji na rynku pracy jest nieustanny napływ nowych ofert zatrudnienia. Ogółem do PUP w Szczecinie w omawianym okresie wpłynęło 6031 ofert pracy (łącznie z ofertami subsydiowanymi), czyli o ponad 6 tyś. mniej niż w tym samym okresie roku ubiegłego. Niestety nie wszystkie oferty pracy zostają zrealizowane wpływają na to m.in.: problem nieaktualności lub braku pełnych kwalifikacji zawodowych, jakie posiadają osoby poszukujące pracy, pracodawcy nie zawsze znajdują wśród obywateli polskich pracowników o odpowiadających im kwalifikacjach zawodowych. Powoduje to zdecydowany wzrost wydanych informacji o realizacji ofert pracy niezbędnych do uzyskania zgody na zatrudnienie obcokrajowców. Rozwiązaniem problemu deficytu zasobów pracowników wydają się dalsze ułatwienia w podejmowaniu pracy przez imigrantów. Z takiej formy zatrudnienia chętnie korzystają szczecińscy pracodawcy powierzając pracę cudzoziemcom obywatelom Białorusi, Rosji lub Ukrainy. Aby przeciwdziałać takiemu stanowi rzeczy tut. urząd oferuje możliwość uaktualnienia, podniesienia lub zdobycia nowych kwalifikacji zawodowych przez osoby bezrobotne organizując szkolenia grupowe i indywidualne. W roku 2009 w trybie indywidualnym przeszkolono 265 osób a w systemie grupowym 651 osób. Najwięcej wolnych miejsc pracy wykazano w następujących zawodach: pracownik biurowy, robotnik gospodarczy, sprzątaczka oraz sprzedawca. W przypadku robotnika gospodarczego ten popyt może jednak wynikać z ofert zatrudnienia przy pracach społecznie użytecznych, które nie stanowią trwałych miejsc pracy. Podobnie jest z zapotrzebowaniem na pracowników biurowych 8

9 oraz sprzedawców, co wynika w większej mierze z dogodnej dla pracodawcy formy aktywizacji osób bezrobotnych, jaką jest staż, niż rzeczywistej liczby wolnych miejsc pracy. Sytuacja przedstawiona w powyższej tabeli jest w znacznym stopniu podobna do sytuacji z końca 2008r. W 2009 roku pojawiły się jednak nowe zawody: pracownik administracyjny, przedstawiciel handlowy, pracownik ochrony mienia i osób, księgowy, fryzjer oraz telemarketer. Warto przy tym zaznaczyć, że w każdym z czołowych zawodów biorąc pod uwagę ilość napływu ofert pracy nie ma zawodu, do wykonywania, którego byłoby konieczne wykształcenie wyższe. Systematycznie rośnie zapotrzebowanie na pracowników posiadających kwalifikacje zawodowe na poziomie przynajmniej średnim, choć nadal pracodawcy zgłaszają wiele ofert dla osób posiadających podstawowe umiejętności. Bez wątpienia ważnym spostrzeżeniem jest duża powtarzalność pozycji, jakie zajmują aktualnie, a także w ostatnich latach zawody notujące wysoki poziom napływu ofert w konfrontacji z zawodami charakteryzującymi się najwyższym poziomem bezrobocia. 9

10 3. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH. Raport zawodów deficytowych i nadwyżkowych sporządzono w oparciu o wskaźniki zawarte w zaleceniach metodycznych do prowadzenia monitoringu. Właściwa interpretacja danych wymaga zapoznania się z definicją wskaźnika intensywności deficytu lub nadwyżki zawodów. W Wskaźnik intensywności deficytu lub nadwyżki zawodów (iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie zgłoszonych w danym roku do średniej miesięcznej napływu bezrobotnych w danym zawodzie w takim samym okresie). Analizując zawody deficytowe i nadwyżkowe zauważyć można, że zostały one spolaryzowane dodatkowo poprzez odniesienie się do wyodrębnionego na określonym pułapie średniej miesięcznej nadwyżki (deficytu) podaży siły roboczej, co pozwoliło na wyłonienie faktycznie istotnych z punktu widzenia regionalnego rynku pracy zawodów i wskazanie ich w postaci rankingu ujętego w poniższej tabeli. Wychodząc z założenia, że oprócz wskaźnika intensywności deficytu (nadwyżki) równie istotna jest kwestia wartości średniego miesięcznego deficytu (nadwyżki), w poniższym raporcie zostały umieszczone również takie zwody, które przy relatywnie niskim wskaźniku notowały bardzo duży średni miesięczny deficyt (nadwyżkę). Przykładem jest choćby zawód robotnik gospodarczy, który przy wskaźniku deficytu zaledwie 4,5 notował, co miesiąc średnio 42 ofert wpływających do PUP, czyli więcej niż rejestrujących się w tym zawodzie. Pomimo tego, iż poniższa analiza ułożona została ułożona w oparciu o malejącą wartość deficytu 10

11 (nadwyżki), w kolumnie 6 czerwonym kolorem wyróżniono zawody o największej wartości średniego miesięcznego deficytu (nadwyżki) ZAWODY DEFICYTOWE. Przez zawód deficytowy rozumiemy taki zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. W > 1,1 T-II/P-4 Zawody deficytowe w powiecie m. Szczecin w 2009r. L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2009 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2009 roku Średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej w 2009 roku Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Telemarketer 6,0833 0,0833-6, , Pracownik kancelaryjny 2,3333 0,0833-2, , Florysta 1,1667 0,0833-1, ,

12 Pracownik biura podróży 2,2500 0,1667-2, , Agent ubezpieczeniowy 1,0000 0,0833-0, , Bukieciarz 0,8333 0,0833-0, , Pozostali agenci do spraw sprzedaży [handlowcy] 3,8333 0,4167-3,4167 9, Rozbieraczwykrawacz 8,7500 1,0833-7,6667 8, Szef kuchni [kuchmistrz] 0,5000 0,0833-0,4167 6, Goniec 0,9167 0,1667-0,7500 5, Manikiurzystka 1,7500 0,3333-1,4167 5, Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 75, , ,7500 5, Pośrednik w obrocie nieruchomościami 0,4167 0,0833-0,3333 5, Blacharz budowlany 0,4167 0,0833-0,3333 5, Monter kabli 0,4167 0,0833-0,3333 5, Sprzątacz pojazdów 0,4167 0,0833-0,3333 5,

13 Asystent bankowości Robotnik gospodarczy Opiekunka środowiskowa 2,3333 0,5000-1,8333 4, ,6667 9, ,2500 4,5310 0,7500 0,1667-0,5833 4, Pozostali spawacze i pokrewni 12,0833 2,9167-9,1667 4, Programista 0,3333 0,0833-0,2500 4, Specjalista do spraw kadr 0,3333 0,0833-0,2500 4, Kosztorysant budowlany 0,3333 0,0833-0,2500 4, Tancerz 0,3333 0,0833-0,2500 4, Tynkarz 1,5833 0,4167-1,1667 3, Projektant stron internetowych [webmaster] 0,2500 0,0833-0,1667 3, Nauczyciel języka obcego w szkole podstawowej 0,2500 0,0833-0,1667 3, Montażysta obrazu 0,2500 0,0833-0,1667 3, Rzeczoznawca 0,2500 0,0833-0,1667 3,

14 Mechanik autobusów 0,2500 0,0833-0,1667 3,0000 Na podstawie danych za 2008r. nie można wyciągnąć istotnych wniosków o tendencji występującej w zawodach deficytowych w roku Innymi słowy, struktura czołowych zawodów deficytowych w 2008 roku wygląda zupełnie inaczej niż w analizowanym tu okresie. Wyjątkiem są zawody robotnik gospodarczy gdzie nastąpił średniomiesięczny wzrost ofert pracy na tle 2008 roku oraz rozbieracz-wykrawacz, w którym odnotowano średniomiesięczny spadek ofert pracy. Pod względem średniej ilości zgłaszanych ofert pracy w ciągu miesiąca, najbardziej poszukiwanym zawodem jest pracownik biurowy [zawód szkolny: Technik prac biurowych] (75 ofert składanych w ciągu m-ca) oraz robotnik gospodarczy (42 ofert składanych w ciągu m-ca). Istotną rolę odgrywa również zawód: pozostali spawacze i pokrewni. Analiza powyższego wskaźnika intensywności deficytu zawodów wykazała, że w 2009 roku do zawodów deficytowych zaliczyliśmy między innymi: telemarketer, pracownik kancelaryjny, florysta, pracownik biura podróży, agent ubezpieczeniowy oraz bukieciarz. W zestawieniu tym nie zostały uwzględnione zawody w przypadku, których wartość wskaźnika deficytu osiągnęła poziom maximum (MAX). Oznacza to, że pracodawcy złożyli zapotrzebowanie w danym zawodzie, jednak w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Szczecinie nie figurowali bezrobotni posiadający taki zawód. Dla przykładu możemy tu przytoczyć następujące profesje: geolog, statystyk, inżynier transportu kolejowego, nauczyciel chemii, doradca podatkowy, psychoterapeuta, dyrygent, laborant weterynaryjny, stylista oraz wiele innych. Analizując oferty pracy, jakie pracodawcy zgłaszają do tut. urzędu oraz opierając się na corocznych statystykach można zauważyć, że, mimo iż w 14

15 rejestrach pozostają osoby bezrobotne posiadające określony zawód, nie wszystkie oferty są w pełni realizowane. Wynika to głównie z omawianego już wcześniej braku dopasowania i rodzaju kwalifikacji zawodowych posiadanych przez osoby bezrobotne do wymogów pracodawcy. Część osób bezrobotnych posiada kwalifikacje zdezaktualizowane, nieodpowiadające nowoczesnym standardom pracy. Aby temu zapobiegać zmiany tego typu powinny być uwzględniane w aktualizowanych programach kształcenia zawodowego oraz w trakcie tworzenia planów szkoleń przeznaczonych zarówno dla osób bezrobotnych jak i zatrudnionych, podnoszących swoje kwalifikacje. Dodatkowym utrudnieniem w realizacji ofert pracy są niesatysfakcjonujące warunki zatrudnienia proponowane przez pracodawców. Wyraźnie widać to analizując liczbę rezygnacji z ofert pracy przedstawianych przez pośrednika pracy poszukującym zatrudnienie, w 2008 roku zanotowano ich 1640, w omawianym okresie 526. Najczęściej podawany przez osoby bezrobotne powód to właśnie zbyt niskie wynagrodzenie proponowane przez pracodawcę. W dalszym ciągu obserwuje się także zjawisko niskiej motywacji części osób bezrobotnych do podjęcia zatrudnienia. 15

16 3.2. ZAWODY NADWYŻKOWE. Przez zawód nadwyżkowy rozumiemy taki zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. W < 0,9 W poniższej tabeli nie uwzględniono zawodów o intensywności nadwyżki równej, 0 czyli takiej, dla których w analogicznym okresie nie wpłynęła żadna oferta pracy. Pracodawcy nie byli, więc zainteresowani zatrudnieniem osób poszukujących pracy w takich zawodach jak: matematyk, pedagog szkolny, ekonometryk, radca prawny, archeolog, filozof, historyk, politolog, teolog, aktor, fotograf, technik weterynarii oraz wiele, wiele innych. T-II/P-4 Zawody nadwyżkowe w powiecie m. Szczecin w 2009r. L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2009 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2009 roku Średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej w 2009 roku Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Technik mechanik 0, , ,2500 0,

17 Pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej niesklasyfikowani 0, , ,0000 0, Inżynier transportu [logistyk] 0, , ,8333 0, Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 0, , ,9167 0, Socjolog 0, , ,1667 0, Technik elektryk 0, , ,1667 0, Technik elektronik 0,0833 8,6667 8,5833 0, Operator maszyn do produkcji wyrobów z drutu, lin, siatek i kabli 0, , ,4167 0, Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 0, , ,6667 0,

18 Monter maszyn i urządzeń okrętowych 0,0833 6,0000 5,9167 0, Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 0, , ,5833 0, Ekonomista 0, , ,9167 0, Pozostali mechanicymonterzy maszyn i urządzeń 0, , ,0833 0, Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 0,1667 8,6667 8,5000 0, Ślusarz 1, , ,5833 0, Spawacz ręczny łukiem elektrycznym 0,0833 4,1667 4,0833 0, Inżynier rybactwa 0,0833 4,0833 4,0000 0, Specjalista żywienia człowieka 0,0833 4,0833 4,0000 0, Technik żywienia i gospodarstwa domowego 0,1667 7,0833 6,9167 0,

19 Inżynier rolnictwa 0,0833 3,2500 3,1667 0, Specjalista administracji publicznej 0,2500 8,8333 8,5833 0, Pozostali specjaliści do spraw finansowych 0,0833 2,7500 2,6667 0, Monter sieci wodnych i kanalizacyjnych 0,0833 2,5000 2,4167 0, Agent reklamowy [zawód szkolny: Technik organizacji reklamy] 0,0833 2,3333 2,2500 0, Pedagog 0, , ,7500 0, Cukiernik 0, , ,3333 0, Organizator obsługi turystycznej [zawód szkolny: Technik obsługi turystycznej] 0,1667 4,2500 4,0833 0, Mechanikoperator pojazdów i maszyn 0,0833 2,0833 2,0000 0,

20 Technolog robót wykończeniowych w budownictwie 0,0833 2,0833 2,0000 0, Krawiec 1, , ,2500 0,0411 Zawody nadwyżkowe, a więc jedno z bardziej niepokojących zjawisk na rynku pracy na przełomie lat 2008/2009 wykazują duże podobieństwo. Oznacza to, że sytuacja na rynku pracy dla wielu zawodów nie zmieniła się. W sytuacji najgorszej (podobnie jak w roku poprzednim) pozostają osoby nieposiadające zawodu. Stanowią najbardziej liczną kategorię osób rejestrujących się w urzędzie pracy, podczas gdy napływające oferty zawsze wskazują na konkretny zawód. Zawodami nadwyżkowymi wykazującymi wysoką wartość wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodu są: technik mechanik, pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania, inżynier transportu, asystent ekonomiczny, socjolog, technik elektryk oraz technik elektronik. Istotnym zjawiskiem jest stale zła sytuacja zawodu, jakim jest ekonomista, socjolog lub pedagog. Zawody te, wymagają studiów wyższych, jednak na szczecińskim rynku pracy panuje niedobór ofert pracy dla osób z takimi kwalifikacjami. Struktura zawodów nadwyżkowych nie wskazuje jednoznacznie na określone rodzaje pracy. Choć licznie reprezentowane są zawody techniczne (technik mechanik, technik elektryk, technik elektronik, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych) i ekonomiczne (specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania, ekonomista, specjaliści do spraw finansowych) to swój udział mają również zawody niewymagające kwalifikacji technicznych (ślusarz, krawiec, 20

21 cukiernik) a nawet takie, które wymagają studiów wyższych (socjolog, pedagog). Warto zauważyć, że ranking zawodów nadwyżkowych jest zdecydowanie bardziej rozbudowany niż w przypadku zawodów deficytowych wynika to z nadwyżkowego charakteru całego rynku pracy oraz bardziej wyrazistych wskaźników nadwyżki. Biorąc pod uwagę dodatkowe kryterium, jakim jest tu wartość średniej miesięcznej nadwyżki podaży pracy zawód inżynier transportu należy traktować jako mniej deficytowy niż ujęty w rankingu na dalszym miejscu zawód ekonomista. Miesięcznie w przypadku inżyniera transportu 16 osoby rejestrujące się nie mają ofert zatrudnienia w swym zawodzie, podczas gdy w przypadku ekonomisty liczba ta wynosi

22 PODSUMOWANIE: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych dla miasta Szczecin dotyczący 2009 roku pokazał, że sytuacja na lokalnym rynku pracy jest nadal trudna. Stopa bezrobocia w porównaniu z grudniem 2008 roku wzrosła o wartość 3,8%. Problem bezrobocia jest bardzo złożony i należy pamiętać, że analiza ilościowa nie jest w stanie w pełni go oddać. Podstawą do opracowania niniejszego monitoringu są dane pochodzące z rejestrów Powiatowego Urzędu Pracy, dotyczące bezrobotnych oraz ofert pracy. Przedstawione opracowanie nie ukazuje pełnego obrazu sytuacji bezrobotnych, analizuje jedynie dane dostępne w systemie informatycznym PULS. Nie ma możliwości włączenia w badanie wszystkich bezrobotnych, którzy w rzeczywistości nie pracują, jednak nie pozostają w oficjalnych rejestrach. Identyczna sytuacja ma miejsce w przypadku ofert pracy, tylko niektóre są zgłaszane do urzędu pracy, pracodawcy często poszukują pracowników korzystając z innych sposobów ogłaszania ofert pracy. Ponadto kwalifikacje zawodowe wielu bezrobotnych dezaktualizują się. Znaczna część osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy nie jest zainteresowana podjęciem zatrudnienia, a ich rejestracja w urzędzie jest związana z chęcią korzystania z bezpłatnej opieki zdrowotnej, na podstawie ubezpieczenia przez urząd pracy. Osoby takie są wyrejestrowywane z urzędu pracy przy odmowie propozycji odpowiedniej pracy. Jednak pomimo wszelkich nieścisłości, oraz wątpliwości w/w opracowanie dotyczące lokalnego rynku pracy jest niezbędnym elementem, ponieważ stanowi bogate źródło informacji dla zainteresowanych osób. Obrazuje ono sytuację oraz może stać się podstawą do kreowania działań na rzecz przeciwdziałania bezrobociu. 22

23 Na podstawie zgromadzonych danych można wywnioskować: 1. W 2009 roku nastąpił wzrost stopy bezrobocia o 3,8 % w stosunku do roku Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Szczecinie, na koniec badanego okresu zwiększyła się w stosunku do grudnia 2008 roku o 6922 osób. 3. W badanym okresie pogorszyła się nieco sytuacja mężczyzn na lokalnym rynku pracy, którzy stanowią 54,7% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. 4. Najliczniejsza grupa bezrobotnych to między innymi: sprzedawca, asystent ekonomiczny, ślusarz, ekonomista, technik mechanik. 5. W 2009 roku pozyskano 6031 oferty pracy, natomiast w 2008 roku liczba ta wyniosła oferty. Odnotowaliśmy, więc w tym okresie spadek liczby ofert zatrudnienia o 6727 ofert. 6. Największa liczba ofert pracy jest skierowana do: pracownik biurowy, pracownik gospodarczy, sprzątaczka oraz sprzedawca (w zestawieniu uwzględniono również oferty pracy subsydiowanej, czyli: staże, przygotowania zawodowe, roboty publiczne i prace interwencyjne). 7. Zawody nadwyżkowe to między innymi: technik mechanik, inżynier transportu [logistyk], asystent ekonomiczny, socjolog, technik elektryk oraz technik elektronik. 8. Zawody deficytowe to między innymi: telemarketer, pracownik kancelaryjny, florysta, pracownik biura podróży, agent ubezpieczeniowy oraz bukieciarz. 23