Modlitwa w codzienności

Transkrypt

1 Modlitwa w codzienności

2 Seria ABC MISTYKI ORAR pod redakcją o. Aleksandra Szczukieckiego OCD Dotychczas ukazały się: 1. Pierwsze kroki na modlitwie (2008) 2. Modlitwa w ciszy z ojcem Marią Eugeniuszem od Dzieciątka Jezus (2008) 3. Modlitwa nieustanna (2008) 4. Wzrastanie w modlitwie (2009)

3 Modlitwa w codzienności FLOS CARMELI POZNAŃ 2009

4 Copyright for the Polish edition by FLOS CARMELI, 2009 Tytuł oryginału Recursos para orar Zeszyt przygotował Fernando Domingo, Thomas Alvarez i ekipa czasopisma Orar Tłumaczenie Marek Olkowicz Rozdział 11 opracowała Małgorzata Panfil Imprimi potest Roman Jan Hernoga OCD, Prowincjał Warszawa dn r., L.dz. 332/P/2008 Imprimatur Bp Marek Jędraszewski, Wikariusz Generalny Poznań, dn r., N. 7372/2008 Nihil obstat Ks. dr Jacek Hadryś, Cenzor Poznań, dn r. Wydawca FLOS CARMELI ul. Działowa 25, Poznań tel.: 061/ ; fax: 061/ wydawnictwo@floscarmeli.poznan.pl, ISBN

5 Spis treści ROZDZIAŁ 1. MOśLIWOŚCI MODLENIA SIĘ... 9 ROZDZIAŁ 2. KILKA MINUT...13 Wszystko wymaga czasu...13 Czas najwaŝniejszy...14 Wykorzystujemy róŝne rodzaje czasu...15 Czas bez środków zastępczych...16 ROZDZIAŁ 3. MIEJSCE...19 Wydaje się, Ŝe nie...19 A jednak tak...20 Dbajmy o naszą geografię modlitewną...22 ROZDZIAŁ 4. TEKST PISMA ŚWIĘTEGO...25 Najlepsza ksiąŝka do modlitwy...25 Dekalog do modlitwy z tekstem biblijnym...26 ROZDZIAŁ 5. PRZYRODA...33 Niewyczerpana moŝliwość modlenia się...33 Szukamy ukrytego Boga...34 Przyroda sakrament obecności Pana...35 Jak modlić się na wolnym powietrzu

6 Modlitwa w codzienności ROZDZIAŁ 6. WYDARZENIE...39 Wydarzenie jako BoŜe orędzie...39 Klucze do interpretacji...40 Wierzyć, widzieć, oceniać, działać i ufać...41 Konkretna dynamika...42 ROZDZIAŁ 7. MANTRA...45 Co to jest mantra?...45 OstroŜności i korzyści tej metody...46 Modlitwa Jezusa...48 Krótkie modlitwy w ciągu dnia...50 ROZDZIAŁ 8. INTERNET...53 Sieć to nowa moŝliwość modlenia się...53 Modlitwa internauty...54 ROZDZIAŁ 9. PIOSENKA...57 Prezentacja piosenki czy pieśni...58 Chwila słuchania pieśni...58 Śpiewamy pieśń...59 Chwila ciszy i medytacji...59 Wystąpienie wspólne: modlitwa publiczna...59 Zakończenie

7 ROZDZIAŁ 10. KSIĄśKA...61 Dobra ksiąŝka...61 Co powinniśmy czytać?...62 Jak powinniśmy realizować czytanie duchowe? 64 Jak wybierać nasze lektury?...66 Warsztaty lektury duchowej...67 Wielka czytelniczka zwana Teresą od Jezusa...68 ROZDZIAŁ 11. IKONA...81 Patrzenie kontemplacyjne...81 Klęcząc przed ikoną...83 Kilka faktów z historii ikony...85 Jak czytać ikony?...88 Chwila kontemplacyjna...92 Ikona Trójcy Świętej...94 Ikona KrzyŜa - Zbawca Najmiłosierniejszy...97 Ikona Współcierpiącej Matki Eleusy Ikona Maryi Niosącej Ducha Pneumatofory 103 Ikona Chrystusa Świętej Ciszy Zakończenie

8 Zastosowane skróty: Modlitwa w codzienności skróty biblijne za Biblią Tysiąclecia dzieł św. Teresy od Jezusa: Dd Droga doskonałości F Księga fundacji M Zamek wewnętrzny, Mieszkania W Wołanie duszy do Boga ś Księga mojego Ŝycia dzieł św. Jana od KrzyŜa: Dg Droga na Górę Karmel L J Listy Nc Noc ciemna Pd Pieśń duchowa Pm Płomień miłości S Słowa światła i miłości 8

9 Rozdział 1. MoŜliwości modlenia się W dzisiejszym świecie firm, awansów i szkoleń mówimy o ludziach z moŝliwościami, o posiadaniu lub nieposiadaniu moŝliwości, o umacnianiu takiego typu moŝliwości, itd. Przez moŝliwości rozumiemy te środki, których człowiek potrzebuje, aby doprowadzić do skutku jakieś zadanie. Podobnym terminem, którego uŝywamy, jest instrument, zdefiniowany w słowniku jako to, czym się posługujemy, aby zrealizować jakąś pracę. Naszym przedsięwzięciem jest modlitwa, dlatego wybieramy wyraŝenie moŝliwość mod- 9

10 Modlitwa w codzienności litewna, aby określić wszystko to, czym moŝemy się posłuŝyć do rozpoczęcia lub umocnienia naszej więzi z Bogiem. Zanim będziemy dalej mówili o moŝliwościach modlenia się, wypada jednak wyjaśnić prawdę, którą tyle razy powtarzamy: Ŝe w czasie modlitwy Tym, który się w nas modli jest Duch Święty i tylko On. On jest Tym, który sugeruje nam nawet to, co powinniśmy mówić lub o co prosić. On jest NajwyŜszą MoŜliwością, bez której nigdy nie moŝemy się obejść. Jednak, wyznając to, musimy przyznać, Ŝe aktywność modlitewna, jak wszelka aktywność ludzka, takŝe potrzebuje innych środków, z których moglibyśmy korzystać, aby ją doprowadzić do końca. Korzystali z nich wielcy modlący się, a po nich, i przed nimi, sam Jezus. Dysponując naszym ciałem, umysłem, duchem, wspomagamy w ten sposób te postawy, które przybieramy w czasie modlitwy. I my potrzebujemy tych środków, dlatego w niniejszym opracowaniu chcemy osobom in- 10

11 MoŜliwości modlenia się dywidualnym, grupom modlitewnym i prowadzącym grupy zasugerować kilka moŝliwości. Nie zapominajmy przy tym, Ŝe zarówno w momencie ich oceny, jak i ich przygotowania, wyboru lub uŝycia, powinniśmy mieć na uwadze: Ŝe omawiamy proste środki, z których będziemy korzystać, aby się modlić; osobę modlącą się, moŝe to być dziecko, człowiek młody, dorośli, ludzie starzy, początkujący, zaawansowani; typ modlitwy, w której będziemy je uŝywali: modlitwa osobista, zbiorowa, grupowa, liturgiczna itd.; ten sam środek moŝe okazać się pozytywny, nieprzydatny a nawet fatalny w jakimś przypadku; samą modulację modlitewną, stosowaną; są piękne środki, aby dziękować i inne, aby prosić, wychwalać lub adorować; stosowną katechezę, do jej poprawnego uŝytku. 11

12 Modlitwa w codzienności Jeśli ktoś nas zapyta o ilość środków (moŝliwości), uprzedzamy, Ŝe jest ich bardzo duŝo, są raczej niezliczone, ale ograniczamy się do kilku tych najbardziej dostępnych, najbardziej róŝniących się. 12

13 Rozdział 2. Kilka minut Wszystko wymaga czasu Czas, który poświęcamy czemuś jest najlepszą miarą zainteresowania, jakim to darzymy i najlepszą gwarancją naszej moŝliwej korzyści. Usprawiedliwianie się przed jakimś działaniem znanym powiedzeniem nie mam czasu, jest równoznaczne z przyznaniem się, Ŝe taki temat czy sprawa nie interesuje mnie. Skoro do wszystkiego potrzeba czasu, to tym więcej, aby rozpocząć i budować drogę przyjaźni, takŝe przyjaźni z Bogiem. Aby rozpocząć 13

14 Modlitwa w codzienności ją, postępować i utrzymać się na tej drodze, zacznij od ustalenia czasu na modlitwę. Czas najwaŝniejszy Mk 1,35 Z tortu 24 godzin, który codziennie podarowuje ci Pan, poświęć Mu tę porcję, ten moment konkretny. Pamiętaj ustęp, w którym ewangelista Marek opowiada nam, jak Jezus nad ranem, kiedy jeszcze było ciemno, wstał, wyszedł i udał się na miejsce pustynne, i tam się modlił. Bez wątpienia było czymś zwyczajnym u Niego wychodzić bardzo wcześnie. Modlitwa powinna być takŝe dla ciebie pierwszą aktywnością. Jeśli czekasz do wieczora, gdy juŝ nie będziesz miał nic do zrobienia, później pojawią się obowiązki. Oczywiście, kaŝde zaangaŝowanie ma odpowiedni czas. Nie zostawiamy najcięŝszej pracy na koniec dnia, ani nie idziemy od stołu pod prysznic. Dlatego staraj się wybierać moment, w którym twoje ciało i duch będą najspokojniejsze i przebudzone. Jezus wolał, jak widzimy, modlić się o wschodzie słońca; świętego Augus- 14

15 Kilka minut tyna urzekała pora wieczorna; św. Bernard mówi o niezmąconej ciszy północy jako o najodpowiedniejszej porze modlitwy; dla św. Teresy od Jezusa chwile po przyjęciu Komunii św. były czasem najserdeczniejszej więzi z Jezusem. Trzeba, abyś takŝe ty poznał/a twój optymalny czas. Wykorzystujemy róŝne rodzaje czasu Czasu nie mierzymy wyłącznie kalendarzem powszechnym, lecz takŝe innymi sposobami, bardziej konkretnymi. I w kaŝdym z tych sposobów powinniśmy zaznaczyć na czerwono inne pory, odpowiedniejsze do modlitwy. te z kalendarza liturgicznego, niedziele, święta, Adwenty, BoŜe Narodzenia, Wielkie Posty, Wielkanoce itd.; te z kalendarza modlitewnego : miesiące i dni poświęcone, na przykład, Sercu Jezusowemu, Matce BoŜej, poszczególnym świętym, itd.; 15

16 Modlitwa w codzienności te z kalendarza rodzinnego : imieniny, rocznice ; te z kalendarza dziejowego : wydarzenia aktualne albo przeszłe; te z kalendarza dziennego : pobudka, wyjście do pracy, modlitwa przed posiłkiem, spotkania, powrót do domu, czas spędzony z rodziną, spoczynek. Czas bez środków zastępczych Ale dlaczego mówimy o tym? Dlatego, Ŝe Ŝyjemy w epoce środków zastępczych, produktu podrobionego. MoŜe dlatego wątpimy nawet, co naleŝy rozumieć przez czas modlitwy. CzyŜ nie jest prawdą, Ŝe niejeden mąŝ dziwi się tym, Ŝe jego Ŝona narzeka, iŝ on o nią nie dba, pomimo Ŝe on przecieŝ pracuje dla domu? Podobnie dziwią się niektórzy, Ŝe Bóg prosi nas o odrobinę naszego czasu, abyśmy chcieli pobyć z Nim na modlitwie, pomimo Ŝe przecieŝ pracujemy dla Jego Królestwa. Bronią się zna- 16

17 Kilka minut nym zdaniem, Ŝe praca teŝ jest modlitwą. I mylą się. Praca jest pracą, a modlitwa jest modlitwą. A kto tak nie myśli, ryzykuje, Ŝe pracując tyle dla domów Boga, zapomni o Bogu tych wszystkich domów, dla których pracuje. Tylko ten, kto na co dzień przeŝywa silne momenty modlitwy, będzie mógł później zabarwić swoją pracę kolorem Boga, bo odkryje Boga w akcji tylko ten, kto przedtem poświęcił duŝo czasu na szukanie Go w kontemplacji. 17

18

19 Rozdział 3. Miejsce Wydaje się, Ŝe nie Na pierwszy rzut oka odnosimy wraŝenie, Ŝe nie powinniśmy mieć upodobania w jednym miejscu na modlitwę: Jezus wyjaśnia w swojej Ewangelii, Ŝe począwszy od Niego, wierni juŝ nie będą musieli szukać Pana na górze Garizin, ani w świątyni Jeruzalem, ale jedynie w Duchu i prawdzie. Zaprawdę godne to jest, abyśmy Tobie składali dziękczynienie i sprawiedliwe, abyśmy Ciebie wychwalali, Ojcze Święty, przypomina nam prefacja kaŝdej eucharystii. J 4,23 19

20 Modlitwa w codzienności Święty Jan Chryzostom poucza nas, Ŝe nie miejsce, w którym jesteś, uświęci cię, ale styl ewangeliczny, który odciskasz w twoim Ŝyciu. Tomasz a Kempis ubolewa nad błędem tych, którzy usiłują uświęcić się uczestnicząc w ciągłych pielgrzymkach do tysiąca sławnych sanktuariów chrześcijaństwa. A jednak tak Wj 3,5 A jednak Biblia i Tradycja są pełne róŝnych odniesień do konkretnych miejsc świętych, które są odbiciem i echem owego miejsca, w którym Bóg ujawnił się MojŜeszowi w płomieniu ognia gorejącego krzewu, który płonie, ale się nie spala, a gdy ten stara się zbliŝyć, Jahwe mówi jasno: Zdejmij sandały z nóg, gdyŝ miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą. Od tego czasu dla nas, synów MojŜesza, miejscem świętym jest kaŝde, w którym odbyła się szczególna manifestacja Boga. Od tego momentu dla nas zawsze będą istniały miejsca 20

21 Miejsce jakby bardziej dotknięte przez obecność Boga, a przez to trochę bardziej odpowiednie do odkrywania Jego obecności i odczuwania jej, a to jest modlitwa. Przykład? Ta ziemia i miejsca, gdzie urodził się, Ŝył i umarł Jezus, zwane miejscami świętymi. Tabernakulum, autentyczny Namiot Spotkania i rzeczywiste mieszkanie Boga między nami. Ołtarz, uczta wokół której się gromadzimy, aby słuchać Słowa i przeŝywać ponownie Wieczerzę Pana. KaŜde inne miejsce, gdzie Duch Święty rozlewa obficie swoje charyzmaty: Wieczernik Jezusa, Alvernia św. Benedykta, pierwszy klasztor św. Franciszka, Grota Manresy Ignacego, klasztor św. Józefa z Avila Teresy od Jezusa, Molokai ojca Damiana I na poziomie duŝo bardziej osobistym: dom, w którym się urodziłem; chrzcielnica, gdzie mnie ochrzczono; ołtarz, przy którym zawarłem małŝeństwo, wyświęcono mnie na ka- 21

22 Modlitwa w codzienności płana, lub przed którym poświęciłem się Panu; moje codzienne miejsce pracy; szpital, gdzie odzyskałem zdrowie; świątynia, w której odprawiam Mszę św. Dbajmy o naszą geografię modlitewną Z pozoru jest duŝo miejsc, są niezliczone, określane przymiotnikiem święte, ale w rzeczywistości jest ich niewiele. Podczas gdy mnoŝą się miejsca specjalnie obmyślone w tym celu, abyśmy się leczyli, bawili, dotleniali czy uprawiali sport (wszystko to jest nie tylko dobre, ale bardzo dobre), ubywa miejsc, które mogą nam pomagać w modlitwie. Napotykamy coraz więcej zamkniętych kościołów, mniej krzyŝy na drogach, mniej kapliczek przy wejściach do domów i przy wjazdach do miast. Dlatego powinniśmy ozdobić nasze krajobrazy tego typu miejscami świętymi, i powinniśmy oglądać i spoŝytkować te, które mamy. Dlatego winniśmy w domu zarezerwo- 22

23 Miejsce wać sobie miejsce, kąt, do którego miło będzie wejść, zamknąć dobrze drzwi, i czuć obecność Pana. Miejsce, które będzie po prostu kącikiem modlitwy. 23