STUDIA PODYPLOMOWE "OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

Transkrypt

1 System instytucjonalny UE po Traktacie z Lizbony Prof. dr hab. Sławomir Dudzik 7 listopada 2015 r. CELE OSTATNIEJ REFORMY TRAKTATÓW Przyjęty r. mandat negocjacyjny dla Konferencji Międzyrządowej 2007 wskazywał na 3 podstawowe cele reformy traktatów: zwiększenie efektywności funkcjonowania rozszerzonej Unii, umocnienie legitymacji demokratycznej Unii, umocnienie spójności działań zewnętrznych Unii CELE SYSTEMU INSTYTUCJONALNEGO UE Art. 13 TUE - ramy instytucjonalne mają na celu: 4 5 ZASADY SYSTEMU INSTYTUCJONALNEGO UE 1. Zasada demokracji przedstawicielskiej 2. Zasada przyznania uprawnień (kompetencji) 3. Zasada równowagi międzyinstytucjonalej 4. Zasada autonomii instytucjonalnej 5. Zasada lojalnej współpracy międzyinstytucjonalnej 6. Zasada otwartości ZASADA DEMOKRACJI PRZEDSTAWICIELSKIEJ Została wprost wyrażona w nowym traktacie o Unii Europejskiej (art. 10 ust. 1 Podstawą funkcjonowania Unii jest demokracja przedstawicielska ) 6 Demokracja przedstawicielska jest realizowana na różnych poziomach i w różnych formach: Demokracja przedstawicielska cd. Państwa członkowskie są reprezentowane w Radzie Europejskiej przez swoich szefów państw lub rządów, a w Radzie UE przez swoje rządy: nieprzerwany łańcuch legitymacyjny (legitymacji demokratycznej) możliwość przypisania działań organów unijnych choćby pośrednio woli obywateli szefowie państw lub rządów i rządy odpowiadają demokratycznie przed parlamentami narodowymi albo przed swoimi obywatelami parlamenty narodowe aktywnie przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania Unii (art. 12 TUE): b. czuwając nad poszanowaniem zasady pomocniczości zgodnie z procedurami przewidzianymi w Protokole w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności; d. uczestnicząc, w ramach przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i 1

2 sprawiedliwości, w mechanizmach oceniających wykonanie polityk Unii w tej dziedzinie, zgodnie z artykułem 70 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, oraz włączając się w polityczną kontrolę Europolu i ocenę działalności Eurojustu, zgodnie z artykułami 88 i 85 tego Traktatu; f. uczestnicząc we współpracy międzyparlamentarnej między parlamentami narodowymi i z Parlamentem Europejskim, zgodnie z Protokołem w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej. instytucje UE mają obowiązek utrzymywać otwarty, przejrzysty i regularny dialog ze stowarzyszeniami przedstawicielskimi i społeczeństwem obywatelskim (np. konsultacje Komisji) art. 11 ust. 2 i 3 TUE TUE podkreśla rolę partii politycznych na poziomie europejskim jako podmiotów przyczyniających się do kształtowania europejskiej świadomości politycznej i wyrażania woli obywateli UE art. 10 ust. 4 TUE Demokracja przedstawicielska - cd. : każdy obywatel ma prawo uczestniczyć w życiu demokratycznym (w tym: prawo do wypowiadania się, udział w publicznej wymianie poglądów we wszystkich dziedzinach działania UE art. 10 ust. 3, art. 11 ust. 1 TUE, art. 24 TFUE) Demokracja przedstawicielska - cd. : prawo inicjatywy obywatelskiej (co najmniej milion obywateli UE ze znacznej liczby państw członkowskich): art. 11 ust. 4 TUE, art. 24 akapit pierwszy TFUE; rozporządzenie PE i Rady nr 211/2011 z r. w sprawie inicjatywy obywatelskiej sygnatariusze inicjatywy pochodzą z co najmniej ¼ p.czł. Inicjatywa obywatelska wyrok Sądu UE w sprawie T-450/12, Alexios Anagnostakis [2015] fakt, iż wniosek [o rejestrację inicjatywy obywatelskiej] nie został zarejestrowany, może wpłynąć na samą skuteczność ustanowionego w art. 24 akapit pierwszy TFUE prawa obywateli do przedłożenia inicjatywy obywatelskiej. W związku z tym decyzja taka powinna wyraźnie przedstawiać względy uzasadniające wspomnianą odmowę. Obywatelowi, który przedłożył proponowaną inicjatywę obywatelską, należy bowiem umożliwić zrozumienie powodów, dla których nie została ona zarejestrowana przez Komisję. Zadaniem Komisji, do której złożono proponowaną inicjatywę obywatelską, jest ocena, lecz także uzasadnienie swej decyzji o odmowie, zważywszy na jej wpływ na skuteczne wykonywanie prawa ustanowionego przez traktat. Wynika to z samego charakteru tego prawa, które, jak wynika z motywu 1 rozporządzenia nr 211/2011, ma wzmacniać obywatelstwo Unii i usprawniać demokratyczne funkcjonowanie Unii poprzez uczestnictwo obywateli w życiu demokratycznym Unii ZASADA PRZYZNANIA UPRAWNIEŃ (KOMPETENCJI) Zasada przyznania kompetencji na rzecz UE art. 1, art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 1-2 TUE Każda z instytucji działa (art. 13 ust. 2 TUE): w granicach uprawnień przyznanych jej na mocy Traktatów zgodnie z procedurami określonymi w Traktatach 2

3 na warunkach określonych w Traktatach w celach określonych w Traktatach ZASADA RÓWNOWAGI MIĘDZYINSTYTUCJONALNEJ Wyrok ETS w sprawie 9-56, Meroni [1958] Podstawowe wymogi prawne delegowania kompetencji w prawie UE: delegacja kompetencji nie może być domniemana i wymaga wyraźnej decyzji organu delegującego w tej sprawie Wyrok ETS w sprawie 9-56, Meroni Wyrok ETS w sprawie 9-56, Meroni Wyrok ETS w sprawie C-70/88, PE v. Rada ( Czernobyl )[1990]: Ustanawiając system podziału kompetencji między różne instytucje Wspólnot, przypisując instytucji jej własną rolę w strukturze instytucjonalnej i wykonywaniu zadań powierzonych Wspólnotom, Traktaty stworzyły równowagę instytucjonalną Wymaga ona także, aby było możliwe penalizowanie wszelkich ewentualnych naruszeń tej zasady. Trybunał, którego zadaniem na mocy Traktatów jest zapewnienie przestrzegania prawa przy wykładni i stosowaniu Traktatu, musi zatem być zdolny do utrzymania równowagi instytucjonalnej, i w tym celu musi mieć możliwość kontroli przestrzegania prerogatyw różnych instytucji przy pomocy środków prawnych. 26 ZASADA AUTONOMII INSTYTUCJONALNEJ - art. 13 ust. 2 TUE Każda instytucja dysponuje wyznaczoną przez traktaty autonomią niezbędną do wykonywania jej zadań. 27 Oznacza to w szczególności uprawnienie każdej instytucji do: ZASADA LOJALNEJ WSPÓŁPRACY MIĘDZYINSTYTUCJONALNEJ art. 13 ust. 2 TUE ZASADA OTWARTOŚCI art. 1 i art. 10 ust. 3 TUE oraz art. 15 ust. 1 TFUE Instytucje, organy i jednostki organizacyjne UE zostały zobowiązane do: Zasadę otwartości realizuje: INSTYTUCJE, ORGANY I JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE UE Organy doradcze

4 33 Organ finansowy (wyspecjalizowany): Europejski Bank Inwestycyjny Organy międzyinstytucjonalne 34 Agendy (agencje) Unii Europejskiej (organy zdecentralizowane) np.: Agendy (agencje) Unii Europejskiej RADA EUROPEJSKA 1974 pierwszy raz zgromadzenie szefów państw i rządów przyjęło miano Rady Europejskiej Traktat z Lizbony zaliczył Radę Europejską do instytucji UE Podstawy prawne działania - art. 15 TUE oraz art TFUE Regulamin wewnętrzny Rady Europejskiej decyzja RE z dnia 1 grudnia 2009 r. 38 Siedziba początkowo brak stałej siedziby; po rozszerzeniu z 2004 r. - wszystkie sesje w Brukseli (wyjątkowo, za jednomyślną zgodą Rady ds. Ogólnych lub Komitetu Stałych Przedstawicieli w innym miejscu). 39 Charakter organu: organ międzyrządowy, organ decyzji politycznych (głównie), niekadencyjny Skład Rady Europejskiej: - szefowie państw lub rządów p.czł., - przewodniczący Rady Europejskiej, - przewodniczący Komisji. W pracach uczestniczy wysoki przedstawiciel UE ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Jeżeli wymaga tego porządek obrad, członkowie Rady Europejskiej mogą podjąć decyzję, aby każdemu z nich towarzyszył minister, a w przypadku przewodniczącego Komisji członek Komisji. 40 Przewodniczący Parlamentu Europejskiego może zostać zaproszony przez Radę Europejską w celu jego wysłuchania. Taka wymiana poglądów odbywa się na początku posiedzenia Rady Europejskiej, chyba że Rada Europejska jednomyślnie postanowi inaczej Organizacja wewnętrzna. Administracja: Przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk (wybrany jednogłośnie w 2014 r. na 2,5-letnią kadencję) przewodniczy Radzie Europejskiej i prowadzi jej prace; wspomaga osiąganie spójności i konsensusu w Radzie Europejskiej; 4

5 43 44 przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z każdego posiedzenia Rady Europejskiej. Radę Europejską wspomaga Sekretariat Generalny Rady Przewodniczący RE posiada także swój gabinet (ponad 30 osób). Tryb działania Rady Europejskiej: Tryb działania Funkcje i wydawane akty: Art. 15 ust. 1 TUE Akty polityczne Rady Europejskiej nie podlegają kontroli ze strony sądownictwa unijnego (np. orzeczenie ETS w sprawie C-253/94 P, Roujansky v. Council of the European Union skarga p-ko deklaracji Rady Europejskiej w sprawie wejścia w życie TUE). RE przyjmuje jednak także akty prawne, np. Artykuł 236 TFUE Rada Europejska przyjmuje większością kwalifikowaną: a) decyzję ustanawiającą wykaz składów Rady innych niż Rady do Spraw Ogólnych i Rady do Spraw Zagranicznych, zgodnie z artykułem 16 ustęp 6 Traktatu o Unii Europejskiej; b) decyzję dotyczącą prezydencji składów Rady, z wyjątkiem Rady do Spraw Zagranicznych, zgodnie z artykułem 16 ustęp 9 Traktatu o Unii Europejskiej Art. 48 ust. 6 i 7 TUE Rada Europejska decyduje w sprawie uproszczonych zmian traktatów Akty Rady Europejskiej zmierzające do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich podlegają kontroli Trybunału (art. 263 TFUE). Kontroli Trybunału podlega także bezczynność Rady Europejskiej (art. 265 TFUE) PARLAMENT EUROPEJSKI Zgromadzenie Ogólne (EWWiS) Zgromadzenie (zwane Zgromadzeniem Parlamentarnym ) - EWG 1962 Parlament Europejski Akt o powszechnych wyborach bezpośrednich do PE 1979 pierwsze wybory bezpośrednie 55 5

6 55 Podstawy prawne art. 14 TUE, art TFUE, Regulamin proceduralny decyzja PE z 28 września 2005 r. w sprawie przyjęcia statutu posła do parlamentu Europejskiego decyzja Prezydium PE z 19 maja i 9 lipca 2008 r. (ze zm.) ustanawiająca przepisy wykonawcze do Statutu posła do Parlamentu Europejskiego 56 Sposób ukonstytuowania wybory Prawo wyborcze: Akt o powszechny wyborach bezpośrednich (ostatnia zmiana r.) Prawo głosowania i kandydowania w wyborach do PE stanowi jedno z uprawnień składających się na instytucję obywatelstwa UE art.20 ust. 2 lit.b), art.22 ust.2 TFUE Prawo wyborcze cd. Art.14 ust. 3 TUE wybory powszechne, bezpośrednie, wolne i tajne dyrektywa nr 93/109/WE dnia 6 grudnia 1993 r. ustanawiająca szczegółowe warunki wykonywania prawa głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w Państwie Członkowskim, którego nie są obywatelami Prawo wyborcze cd. dyrektywa nr 93/109/WE dnia 6 grudnia 1993 r. ustanawiająca szczegółowe warunki wykonywania prawa głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w Państwie Członkowskim, którego nie są obywatelami Art.223 ust.1 TFUE jednolita ordynacja wyborcza do PE: inicjatywa PE, jednomyślność w Radzie UE zgoda PE (większość głosów spośród wszystkich posłów) zatwierdzenie przez państwa czł. zgodnie z krajowymi wymogami konstytucyjnymi Do tej pory nie uchwalono jednolitej ordynacji Siedziba: Strasburg Charakter i skład organu: Status deputowanego: przedstawiciel obywateli UE; mandat wolny; odnawialny; nie można łączyć np. z: mandatem krajowym (od 2004 r.), funkcją czł. rządu p.czł., funkcją komisarza, funkcją sędziego ETS, funkcją Rzecznika Generalnego, funkcją RPO i in. 6

7 Organizacja wewnętrzna. Administracja: przewodniczący i prezydium (art. 14 ust. 4 TUE), komisje stałe (20) i tymczasowe, grupy polityczne Przewodniczącym PE jest Martin Schulz - Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim (poprzednio: Jerzy Buzek - Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci). Martin Schulz został wybrany na Przewodniczącego PE r. na 2,5- letnią kadencję; r. wybór został ponowiony (pierwszy raz w historii UE); Przewodniczący PE Martin Schulz Tryb działania: pracuje w trybie sesyjnym (pierwsza sesja drugi wtorek marca), uchwały zapadają co do zasady większością oddanych głosów, kworum 1/3 czł., głosowanie jawne, w tym imienne, wyjątkowo tajne (sprawy personalne) Funkcje: prawodawcza budżetowa kontrolna (kontroli politycznej) konsultacyjna kreacyjna RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH (obecnie: Emily O Reilly) Art. 228 TFUE - zajmuje się sprawami niewłaściwego administrowania w działaniach instytucji, organów lub jednostek organizacyjnych Unii Europejskiej (z wyłączeniem Trybunału Sprawiedliwości UE wykonującego funkcje sądowe) RADA UNII EUROPEJSKIEJ Podstawy prawne: Siedziba: Bruksela (w kwietniu, czerwcu i październiku posiedzenia w Luksemburgu, w wyjątkowych sytuacjach, na podstawie jednomyślnej zgody Rady lub Coreper - w innym miejscu) Rada należy do instytucji UE; organ międzyrządowy, kolegialny, brak stałego składu, nie jest organem niezależnym Obraduje w 10 różnych konfiguracjach: Obraduje w 10 różnych konfiguracjach cd.: Status członka: w RUE zasiadają przedstawiciele rządów państw członkowskich szczebla ministerialnego upoważnieni do zaciągania zobowiązań w imieniu państwa czł., które reprezentują oraz do wykonywania prawa głosu 75 7

8 Organizacja wewnętrzna Prezydencję Rady, z wyjątkiem Rady do Spraw Zagranicznych, sprawują uprzednio ustalone grupy trzech państw członkowskich (trio Prezydencji) przez okres 18 miesięcy. Grupy te tworzone są na zasadzie równej rotacji między państwami członkowskimi, przy uwzględnieniu ich różnorodności i równowagi geograficznej w ramach Unii. Każdy członek grupy kolejno, przez okres sześciu miesięcy, sprawuje prezydencję wszystkich składów Rady, z wyjątkiem Rady do Spraw Zagranicznych. Pozostali członkowie grupy wspierają prezydencję we wszystkich jej obowiązkach na podstawie wspólnego programu. Członkowie grupy mogą przyjąć inne ustalenia między sobą. Trio Prezydencji Polska, Dania, Cypr Irlandia, Litwa, Grecja Włochy, Łotwa, Luksemburg Niderlandy, Słowacja, Malta Wielka Brytania, Estonia, Bułgaria Austria, Rumunia, Finlandia Sekretariat Generalny na czele z sekretarzem generalnym Rady Tryb działania: faza przygotowawcza, posiedzenie Rady Funkcje Rady: sprawowanie ogólnego kierownictwa politycznego (w tym koordynacja polityk gospodarczych państw członkowskich) Tryb głosowania (na posiedzeniu, wyjątkowo w formie pisemnej, w tym w trybie milczącej zgody) Rodzaje wydawanych aktów: Komitet Stałych Przedstawicieli Rządów Państw Członkowskich - COREPER: organ pomocniczy Rady, odpowiedzialny za przygotowanie prac Rady i wykonywanie zadań powierzonych mu przez Radę; może przyjmować decyzje proceduralne w przypadkach przewidzianych w regulaminie wewnętrznym Rady Traktat Akcesyjny: Polska 27 głosów Protokół (nr 36) w sprawie postanowień przejściowych: Polska 27 głosów (do r.) akty na wniosek Komisji głosów za + większość członków inne akty głosów za + co najmniej 2/3 członków procedura sprawdzenia - 62% ogółu ludności Unii Traktat z Lizbony: 55% członków Rady zawierające co najmniej 15 z nich; Członkowie ci mają przy tym reprezentować państwa członkowskie obejmujące co najmniej 65% ludności Unii (od r.). Mniejszość blokująca co najmniej 4 8

9 członków Rady. W przypadku, gdy Rada nie stanowi na wniosek Komisji lub wysokiego przedstawiciela ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa - 72% członków Rady oraz 65% ludności Do r. każde państwo może zażądać głosowania większością kwalifikowaną sprzed reformy. Kompromis z Joaniny (deklaracja nr 7) Decyzja Rady z dnia 13 grudnia 2007 r. odnosząca się do wykonania art. 9c ust. 4 Traktatu o Unii Europejskiej i art. 205 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w okresie między dniem 1 listopada 2014 r. a dniem 31 marca 2017 r. i od dnia 1 kwietnia 2017 r. (2009/857/WE) art. 9c ust. 4 to obecnie art. 16 ust. 4 TUE art ust. 2 to obecnie art. 238 ust. 2 TFUE KOMISJA EUROPEJSKA EWWiS - Wysoka Władza jedna Komisja dla wszystkich trzech Wspólnot Podstawy prawne: Podstawy prawne cd.: Siedziba: Bruksela (niektóre instytucje i służby - Luksemburg) Komisja Europejska ( ) Charakter i skład organu: należy do instytucji UE, organ kolegialny o charakterze ponadnarodowym, kadencyjny (5 lat) Od 1 listopada 2014 r.: Tryb powoływania i odwoływania: mianowani przez Radę Europejską (głosowanie większością kwalifikowaną), po uprzednim zatwierdzeniu przez Parlament Europejski Członkostwo w Komisji ustaje na skutek: Status członka: niezależny, działa w interesie Unii (sprawa Martina Bangemana, sprawa E. Cresson) Przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker Organizacja wewnętrzna Wysoki Przedstawiciel ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa - Federica Mogherini Wysoki Przedstawiciel ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa powoływany przez Radę Europejską za zgodą przewodniczącego Komisji przewodniczy Radzie ds. Zagranicznych pełni funkcję jednego z wiceprzewodniczących 9

10 102 STUDIA PODYPLOMOWE Komisji realizuje z upoważnienia Rady wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa czuwa nad spójnością działań zewnętrznych Unii odpowiada za obowiązki Komisji w dziedzinie stosunków zewnętrznych oraz koordynację tych spraw Administracja: Tryb działania Komisji: Komisja podejmuje decyzje: Funkcje Komisji Europejskiej: Rodzaje wydawanych aktów: akty wiążące (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje) i niewiążące (obwieszczenia, komunikaty, zalecenia, opinie, białe i zielone księgi) Podstawy prawne: Trybunał Obrachunkowy: Skład Trybunału Obrachunkowego 6-letnia kadencja Niezależność członków TO. Na czele TO stoi Prezes, wybierany spośród członków TO (na 3 lata); obecnie Vitor Manuel da Silva Caldeira r. wybrany na 3 kadencję Członek TO z Polski - Augustyn Kubik Mandat członka Trybunału Obrachunkowego ustaje na skutek: Trybunał Obrachunkowy podejmuje decyzje na posiedzeniach (wyjątkowo w procedurze pisemnej). Decyzje TO (w tym dotyczące przyjęcia sprawozdań i opinii) zapadają zasadniczo większością głosów członków. Pewne kategorie sprawozdań lub opinii mogą być jednak przyjmowane przez specjalnie w tym celu ustanowione wewnętrzne izby TO Podstawową funkcją Trybunału Obrachunkowego jest kontrola wykonania budżetu UE. Kontrola obejmuje zarówno finanse samych instytucji UE, jak i innych organów i jednostek organizacyjnych utworzonych przez UE w zakresie, w jakim akt założycielski nie wyklucza takiej kontroli (art. 287 ust. 1 TFUE). Trybunał Obrachunkowy kontroluje: Efektem prac Trybunału Obrachunkowego są: TO nie posiada kompetencji jurysdykcyjnych, nie może też nakładać żadnych sankcji

11 STUDIA PODYPLOMOWE W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lub nadużyć, prócz ich wykazania w stosownym sprawozdaniu, TO przekazuje stosowne informacje do Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF). 117 EUROPEJSKI INSPEKTOR OCHRONY DANYCH Podstawy prawne: Rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych EIOD jest niezależnym organem nadzoru odpowiedzialnym za zapewnienie, że podstawowe prawa i wolności osób fizycznych, w szczególności prawo do prywatności, są respektowane przez instytucje i organy unijne w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych. EIOD jest wybierany spośród osób, których niezależność jest niekwestionowana i o których wiadomo, że mają doświadczenie i umiejętności wymagane do spełniania obowiązków europejskiego inspektora ochrony danych, ponieważ na przykład należy lub należała do organów nadzoru określonych w art. 28 dyrektywy 95/46/WE. Od r. funkcję EIOD pełni Giovanni Buttarelli. Zastępcą EIOD jest Wojciech Wiewiórowski Kadencja: 5 lat (z możliwością ponownego powołania) Przed upływem kadencji EIOD przestaje pełnić swą funkcję na skutek: Niezależność EIOD: Niezależność EIOD cd.: Kompetencje: EIOD jest kompetentny: Kompetencje. EIOD Kompetencje. EIOD Traktat z Lizbony w niewielkim tylko stopniu zmodyfikował zasady działania TS UE (reformy dokonał wcześniej traktat z Nicei) Państwa czł. zostały zobowiązane do ustanowienia środków niezbędnych do zapewnienia skutecznej ochrony prawnej w dziedzinach objętych prawem UE (art. 19 ust. 1 TUE) obejmuje (art. 19 ust. 1 TUE): Trybunał Sprawiedliwości Sąd sądy wyspecjalizowane (obecnie: Sąd ds. Służby Publicznej) Stały Rzecznik Generalny dla Polski Deklaracja nr 38 wskazuje na możliwość uzyskania przez Polskę stałego Rzecznika 11

12 128 STUDIA PODYPLOMOWE Generalnego (przy zwiększeniu liczby Rzeczników do 11) W takim przypadku Polska, podobnie jak ma to miejsce w przypadku Niemiec, Francji, Włoch, Hiszpanii i Zjednoczonego Królestwa, nie będzie już uczestniczyć w systemie rotacji (system rotacji będzie obejmował pięciu rzeczników generalnych zamiast trzech) Stały Rzecznik Generalny dla Polski 16 stycznia 2013 r. - Trybunał Sprawiedliwości wystąpił o zwiększenie liczby rzeczników generalnych o trzy osoby. 25 czerwca 2013 r. - Rada UE postanowiła zwiększyć liczbę Rzeczników Generalnych do dziewięciu z dniem 1 lipca 2013 r., oraz do jedenastu z dniem 7 października 2015 r. 16 października 2013 r. - przedstawiciele rządów państw członkowskich mianowali Rzecznikiem Generalnym Prof. Macieja Szpunara, na okres od dnia 16 października 2013 r. do dnia 6 października 2018 r. 23 października 2013 r. prof. Maciej Szpunar złożył ślubowanie i objął urząd Rzecznika Generalnego Powołanie komitetu ds. opiniowania kandydatów na sędziów i rzeczników generalnych w TS i Sądzie (art. 253 akapit pierwszy i art. 255 TFUE) Wprowadzenie zwykłej procedury ustawodawczej dla ustanawiania sądów wyspecjalizowanych (art. 257 TFUE) zwiększenie roli PE Możliwość nałożenia na państwo członkowskie przez TS sankcji finansowych już w ramach procedury z art. 258 TFUE w przypadku uchybienia obowiązkowi poinformowania o środkach podjętych w celu transpozycji dyrektywy przyjętej zgodnie z procedurą ustawodawczą (art. 260 ust. 3 TFUE) Skarga na nieważność może dotyczyć także aktów Rady Europejskiej oraz aktów organów i jednostek organizacyjnych UE zmierzających do wywarcia skutków prawnych wobec osób trzecich (art. 263 TFUE) Analogiczne kompetencje Trybunału dotyczą zaniechania działania po stronie Rady Europejskiej oraz organów i jednostek org.ue (art. 265 TFUE) Osoby fizyczne i prawne uzyskały możliwość wniesienia skargi do Trybunału na akty regulacyjne, które dotyczą je bezpośrednio i nie wymagają środków wykonawczych (art TFUE) Pytania prejudycjalne sądów krajowych dotyczyć mogą także wykładni aktów organów lub jednostek org.ue (art. 267 TFUE) art. 269 TFUE - określa zasady kontroli sądowej aktów Rady Europejskiej i Rady podejmowanych na podstawie art. 7 TUE (wyłącznie na wniosek zainteresowanego państwa oraz wyłącznie co do przestrzegania postanowień czysto proceduralnych) Art. 275 TFUE określa kompetencje Trybunału w sprawach wspólnej polityki 12

13 135 STUDIA PODYPLOMOWE zagranicznej i bezpieczeństwa Art. 276 TFUE określa kompetencje Trybunału w sprawach dotyczących przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości 13