Cotygodniowe czytanie Tory 29. Parsza Acharei Mot (Po śmierci) Wajikra 16,1-18,30

Transkrypt

1 Cotygodniowe czytanie Tory 29. Parsza Acharei Mot (Po śmierci) Wajikra 16,1-18,30 Streszczenie parszy: Acharei Mot przechodzi od wcześniejszych instrukcji dotyczących czystości rytualnej i przypomina incydent z Nadabem i Abihu, dwoma synami Aarona, którzy zostali zabici, gdy ofiarowali eisz zarah "ogień obcy", na ołtarzu podczas poświęcenia Miszkan (Przybytku). Ponieważ ci kapłani zbliżyli się do Miejsca Świętego w nieprawidłowy sposób, zostali zabici. Bóg dalej instruuje Mojżesza, aby powiedział, że Aaron może wejść do Miejsca Najświętszego tylko w sposób przewidziany przepisami prawa raz w roku, podczas dnia Jom Kippur. Ha-Szem uczy kapłanów, aby zachowywali szczególną ostrożność kiedy wchodzą do Przybytku. W dniu Jom Kippur arcykapłan (Kohen Gadol) zbliża się do najświętszego miejsca Przybytku po szczególnych przygotowaniach i w specjalnym stroju. Składał on w Jom Kippur ofiary, które były jedyne w swoim rodzaju, w tym dwa identyczne kozły, wybrane przez losowanie. Jeden jest "dla Ha-Szem" i składa się go w Przybytku, podczas gdy drugi jest "dla Azazela" na pustyni. Tora określa indywidualne obowiązki podczas Jom Kippur: w dziesiątym dniu siódmego miesiąca musimy się powstrzymywać od jedzenia, picia, namaszczania się, noszenia skórzanego obuwia, mycia się i od stosunków małżeńskich. Zakazane jest spożywanie krwi. Krew zarżniętych ptaków i nie udomowionych zwierząt musi być przykryta ziemią. Ostrzega się ludzi przed uczestnictwem w grzesznych praktykach, rozpowszechnionych w Egipcie. Określa się, czym jest kazirodztwo, i zakazuje się go. Stosunki małżeńskie są zakazane w podczas miesięcznego okresu kobiecego. Zabrania się homoseksualizmu, stosunków ze zwierzętami i składania ofiar z dzieci. Naucza się ludzi, aby nie plugawili się tymi zakazanymi rzeczami, tak aby zasługiwali na życie w Kraju Izraela. Parsza zaczyna się od słów: I przemówił JHWH do Mojżesza po śmierci dwóch synów Aarona, którzy zmarli, gdy zbliżyli się do JHWH. (3 Mojż. 16,1) Ostrzeżenie Nadab i Abihu Opowieść o śmierci dwóch najstarszych synów Aarona Nadav (Nadab) i Avihu (Abihu), znajduje się już w parszy Szemini, gdzie dowiadujemy się, że postanowili ofiarować swój własny korban (ofiara) w miejscu Świętym Świętych Miszkanu. Według starej tradycji żydowskiej, która uznawała, że ketoret (kadzidło) było najświętszą z ofiar, a kodesz hakodaszim (Świętego Świętych) było Najświętszym Miejscem, najlepiej byłoby, gdyby ofiarowali swój dar dla Boga w sposób zgodny z Bożym Nakazem. Zasadniczo Nadav i Avihu rozumowali prawidłowo, że złożenie ofiary przed Szechina w Miejscu Najświętszym było najświętszym z korbanot, ale przecież przez rozmyślnie zbliżyli się przed Boga bez jego zgody - i bez krwi ofiary za grzechy. Ich śmierć była środkiem uświęcania Imienia Bożego, i przypomniała wszystkim w Izraelu, że rzeczywiście jest "straszną rzeczą wpaść w ręce Boga żywego" (Hbr 10:31). Przecież, jeśli królowa Estera obawiał się o swoje życie przed wejściem nieproszona przed króla Aswerusa, to z pewnością kohanim (kapłani) powinni obawiać się wchodząc przed Obecność Pana Boga Wszechmogącego bez jego zgody. Dlatego Bóg polecił Mojżeszowi, jak przyjść do Jego Obecności w Najświętszym i wyjaśnił specjalne avodah (usługa) w Jom Kippur.

2 W sali tronowej Boga Najświętsze jest antytezą profanum - miejsce szczególnie święte, gdzie Bóg sam objawia się w postaci Szechinah która mieszkała (szachan) między keruvim (Cherubini) na kapporet (Przebłagalnia) Arki Świadectwa. W związku z tym było całkowicie święte jako przedstawienie sali tronowej Boga pośród Izraela. Nikt nie mógł swobodnie wejść do Miejsca Najświętszego i spodziewać się przeżyć, ponieważ absolutna świętość chwały Boga pochłonie go natychmiast. Doskonałość nieskończonego Boga i Jego niepohamowana Sprawiedliwość domagały się by, każdy grzesznik został pochłonięty przez wielką Jego chwałę i moc. Dostęp poprzez oczyszczenie krwią Ale jak, może stawić się Izrael przed królem Izraela, Bogiem pełnym Chwały? Tylko przez upoważnionego przedstawiciela, który przyszedł mając krew dla odkupienia grzechów w imieniu Izraela, i tylko w wyznaczony dzień (10 Etanim/Tiszri ), znanym również jako Jom Kippur (Dzień Pojednania lub Dzień Oczyszczenia czy Dzień Sądu). W tym szczególnym dniu, najświętszym z dni całego roku, wszystkie korbanot (ofiary) zostaną złożone osobiście przez Kohen Gadol tj. Arcykapłana, a nie przez innych kapłanów i tylko wtedy, gdy był on pozbawiony swych "złotych na zewnątrz szat" a odziany wyłącznie w białe lniane szaty pokory. Przed wykonaniem rytuały krwi, Najwyższy Kapłan najpierw musiał spalić dwie garście ketoret (kadzidło) w Najświętszym. Wchodził do pomieszczenia z łyżką wypełnioną ketoret w lewej ręce i z kadzielnicą z płonącymi węglami w drugiej. On ostrożnie umieszczał naczynie z płonącymi węglami przed Arką, a następnie wysypywał ketoret łyżką do jego rąk, które następnie sypał na rozżarzone węgle, napełniając całą komorę z gęstym dymem. Dopiero wtedy mógł iść powoli do wyjścia, kłaniając się przed Obliczem Bożym. Następnie Arcykapłan będzie wykonać dodatkowe (musaf) ofiary za usługi Jom Kipur. Były to ofiary ze zwierząt za Izraela (z byka, barana i siedem owiec i dwa kozły), jak również osobiste korbanot Gadol Kohen (z byka na ofiarę chatat i barana na Olah). Arcykapłan kładł ręce na głowie cielca i recytował viduy (wyznanie grzechów) trzy razy - najpierw za własne grzechy, następnie za grzechy kapłaństwa, a następnie za całego Izraela. A potem wchodził do Najświętszego kropiąc krwią ofiary chatat przed Bogiem. Kropił krwią raz w górę, a następnie siedem razy w dół na kapporet ("Pokrywa") Arki. Mięso zaś i skóra z ofiary za grzech były następnie spalane "poza obozem". Żydzi nauczają, że tylko w trakcie avodah Jom Kipur, święte imię Boga - Jahwe - wymawiano w całości (w innym czasie używano zastępczego słowa Adonai w jego miejsce). W rzeczywistości, Arcykapłan wymawiał święte Imię dokładnie 10 razy tym: trzy razy w ciągu viduy (wyznanie), które sam recytował trzykrotnie, i jeszcze raz podczas wykonywania chatat ofiary kozła, który był wyznaczony "dla JHWH" (zob. niżej), kiedy ludzie usłyszeli Arcykapłana wymawiającego imię JAHWE, upadali na twarz i wypowiadali: "Baruch szem kevod malkhuto l'olam va'ed" - Niech będzie uwielbione Imię (JHWH), którego chwała królestwa na wieki " to później stało się halachą (prawem żydowskim), że gdy imię Boga zostanie wymówione, to musi być pochwalone. Dwa kozły Dwa kozły zostały wybrane wcześniej i czekały na dziedzińcu Miszkanu. Arcykapłan będzie losował i wybierze jednego z dwóch kozłów na chatat (za grzech) ofiarowany w imieniu ludu (kozioł został wyznaczony L'Jahwe - "dla JHWH"). Następnie był zabijany, a jego krwią kropiono na kapporet, tak jak z ofiarą chatat złożoną wcześniej (jest to już trzecie wejście arcykapłana do Miejsca Najświętszego w dniu Jom Kippur). Po tym, Najwyższy Kapłan kładzie obie ręce na głowę drugiego kozła (wybranego "dla Azazela" znaczenie tej nazwy tłumaczone jest dziś różnie), i wtedy wyznaje wszystkie grzechy ludu. Ten kozioł,

3 który symbolizuje grzechy ludu, jest następnie wypuszczany przez posłańca i zepchnięty z urwiska, powodując, że rozbija się na kawałki. (Midrasz opowiada, że ludzie byli tak chętni, aby popędzić kozła Azazela nad urwisko, że czasami biegli obok posłańca i popychali go w drodze.) Podczas czwartego i ostatniego wejścia do Najświętszego Najwyższy Kapłan brał łyżkę i naczynie (kadzielna), używane do spalania ketoret. Chociaż Arcykapłan to zrobił, ludzie będą w postach i modlitwach niecierpliwie oczekiwać aż do końca rytuałów. Po ukończeniu zadania, ludzie wiwatowali, i czekali na Najwyższego Kapłana, aby ucałować jego rękę przy wejściu do Miszkan. Punkt na Jom Kippur avodah kończy się w następujący sposób: I będzie to ustawa (Chok) do ciebie na zawsze (olam), że w siódmym miesiącu, dziesiątego dnia miesiąca (tj. 10 Tiszri), będziesz pościć i nie będziesz wykonywać żadnej pracy (melakhah)... Tego dnia dokona się przebłaganie (kaphar) za Ciebie, aby oczyścić się. Muszą być czyste (tahor) przed Bogiem od wszystkich swoich grzechów. To jest szabatem całkowitego odpoczynku dla Ciebie (szabbaton Szabat), ale będziesz wtedy pościć, jest to ustawa wieczysta (chukkat olam )... I kapłan, który jest namaszczony jako kapłan i konsekrowany w miejsce swego ojca dokona przebłagania, ubrany w święte szaty lniane (hakodesz bigdei). On dokona przebłagania za święty Przybytek (hakodesz mikdash), i dokona przebłagania za Namiotu Zgromadzenia (ohel Mo'ed) i na ołtarzu (mizbe'ach), dokona przebłagania za kapłanów i za cały lud zgromadzenia (am hakahal). I to jest ustawa wieczysta (chukkat olam) dla Ciebie, raz w roku dokonywać się będzie obrzędu przebłagania (kaphar), za wszystkie grzechy synów Izraela. "Mojżesz uczynił tak, jak mu Bóg rozkazał (Kpł 16:29-34). Miejsce Świętych ofiar Po prawach dla Jom Kipur podano, w parszy przykazanie, że Żydzi mogli składać swoje korbanot jedynie w miszkan, a nie w otwartym polu, gdzie były składane ofiary pogańskie. Ci, którzy złamali to przykazanie byli przedmiotem (Karet), "odcięcie" kara polegająca na skróceniu własnego życia. Zakaz spożywania krwi Ponadto spożywanie krwi jest surowo zabronione i podlega również karet dosłownie, "uciąć" skrócenie życia: "Gdyż życie ciała jest we krwi, a Ja dałem wam ją do użytku na ołtarzu, abyście dokonywali nią przebłagania za dusze wasze, gdyż to krew dokonuje przebłagania za życie". (Kpł 17,11) Parsza kończy przykazaniami zakazującymi dewiacyjnych stosunków seksualnych, w tym kazirodztwo, homoseksualizm i zoofilię. Z powodu tych praktyk inne narody były sądzone przez Boga, a następnie wypędzone z kraju Kannan. Jom Kippur po ukrzyżowaniu Jeszui Talmud dostarcza fascynujących informacji na temat różnych cudów, które rozpoczęły pojawiać około 40 lat przed zniszczeniem świątyni (tj. 30 ne). Te cuda są przypisane jako zechut (zasługi) pewnego Szymona HaCaddik, który był szanowanym Arcykapłanem Izraela. Jednakże, ponieważ te objawy zaczęły się tuż po chwili w ukrzyżowaniu Jeszui, one w dalszym ciągu wskazują, że parochet z Najświętszym został rozerwie, a teraz, dzięki Jego avodah i zechut dla tych, którzy wierzą w Niego, wszyscy mają swobodny dostęp aż do tronu łaski. Oto cytat z Talmudu: Nasi rabini nauczali: W ciągu ostatnich czterdziestu lat przed zburzeniem Świątyni ["Dla Pana"] nie pojawią się w prawej dłoni, ani karmazynowy pasek nie staje się biały, ani lampa w zachodniej części nie świeciła najdłużej, a drzwi Hekel [świątyni] otwierały się same "(wersja Soncino, Yoma 39b). Według tego fragmentu, kozioł dla Azazela, wbrew wszelkim prawom prawdopodobieństwa, wracał 40 razy z

4 rzędu. Zostało to uznane za tragiczne wydarzenia i oznaczało, że coś się zmieniło w avodah Jom Kipur. Drugi cud dotyczy purpurowego paska, który był przywiązany do kozła Azazela. Zawsze wycinano część tego paska i przywiązywano do drzwi świątyni. Po zabiciu kozła dla Azazel, pasek na drzwiach świątyni stawał się biały co oznaczało sukces odkupienia Izraela. Jednak od około 30 roku ne, pasek pozostawał krwawoczerwony każdego roku, aż do czasu zniszczenia Świątyni. Trzeci cud, że ma'aravi Nerem, najbardziej na zachód wysunięte światło menorah w miejscu świętym, gasło przed nastaniem poranka. To było bardzo nietypowe, ponieważ przed tym terminem ma'aravi świecił przez całą noc i był normalnie używany przez kapłanów, aby zapalić inne lampy menorah. Po 30 AD, jednak to światło - Szamasz - nie mogło się palić, nawet mimo różnych prób, aby ono świeciło się przez całą noc. Czwarty cud, że od około 30 roku ne drzwi Świątyni otwierały się co noc samoczynnie. Jochanan ben Zakkai oświadczył, że był to znak, zbliżającej się kary (Sota 6:3), którą zapowiadał, iż sama świątynia zostanie niedługo zniszczona. Czytanie z Haftory Ezechiel 22:1-22:19 i Amos 9:7-15: Czytanie z Księgi Ezechiela 22 Hafṭora oskarża Izrael za brak przestrzegania Tory Mojżesza, a tym samym wywołuje wyrok Boży, który tworzy diasporę z Żydów: "I rozproszy wśród narodów i rozrzucę cię po krajach, i usunę nieczystości z ciebie. I będziecie zbezczeszczeni sami w oczach narodów, i poznacie, że Ja jestem Bóg ". Zauważ jednak, że celem diaspory jest "usunięcie nieczystości" z narodu żydowskiego, a więc ostatecznie ma nastąpić naprawa. Izrael to naród wybrany, ale co to oznacza? Dla Amosa przymierze niesie z sobą zarówno jedyność i wyjątkowość Izraela, jak i uniwersalną nadzieję dla całego świata. Amos wierzył, że spokój i dobrobyt na północy odsłoniły ciemną i niebezpieczną stronę wybrania. Bezwarunkowa miłość Boga dla Izraela zaczęła służyć jako wymówka dla grzeszności i założenia o byciu niepokonanym. Wybranie pociągnęło za sobą elitaryzm i - paradoksalnie - moralną swobodę. Co więcej, Izrael, oddzielony od innych przymierzem, zaczął oczerniać inne ludy ziemi - te, którym miał nieść światło. Na początku księgi Amosa, Bóg wzywa narody do rozliczenia, przywołując zbrodnie Damaszku, Gazy, Tyru, Edomu, Ammonu i Moabu zanim zwróci się do Jisraela i Judei. Inni byli brutalni, Izrael jest zaś oskarżony o to, że opuścił biednych i pokornych. Nikt nie jest bezkarnym i niezwyciężony, wszyscy muszą odpowiedzieć za swoje czyny. Ale Izraelem musi coś więcej niż być tylko przyzwoitym. Izrael ma być święty. Ta świętość ma uczyć, a nie oczerniać. Świętość Izraela jest świadectwem miłości Boga do narodów. W dziejach Bóg uwolnił Izraela z Egiptu, ale także Filistynów od Caftora, a dzieci Arama z Kiru. Bóg wybiera wedle swej woli na różne sposoby. Wedle Amosa każdy ma jakąś rolę do odegrania. Prorok Izajasz idzie nawet o krok dalej i twierdzi, że planem Boga jest ogarnąć wybraniem całe narody. Mówi, że nawet te narody, które były wrogami Izraela zostaną wybrane. "W ów dzień Izrael, trzeci kraj z Egiptem i z Asyrią, będzie błogosławieństem pośrodku ziemi. Bóg Zastępów pobłogosławi mu, mówiąc: Błogosławiony niech będzie Egipt, mój lud, i Asyria, dzieło moich rąk, i Izrael, moje dziedzictwo" (Iz 19:24) Czytanie z Brith Chaddasza List do Hebrajczyków 9:11-28: Brit Chadaszah mówi nam, że Mesjasza Jeszua pojawił się jako arcykapłan (Kohen Gadol) prawdziwego Przybytku (ten ziemski przybytek był tylko cieniem) który ofiarował własną krew, aby zapewnić wieczne odkupienie dla tych, którzy ufają w Nim. Jeszua to zrobił, umierając na krzyżu, i przelewając krew jako doskonała ofiara za grzechy popełnione pod Torą Mojżesza. W pierwszym przymierzu (tj. Tory Mojżesza), niewinne ofiary musiały zostać zabite w celu skorzystania z ich śmierci. Jest to najbardziej widoczne w uroczystości Jom Kippur, gdzie grzechy narodu były przykryte przez "krew cielców i kozłów" za poprzedni rok. Ale ten rytuał, jak inne sprawowane w ziemskim przybytku, były

5 tylko zapowiedzią nadchodzącej rzeczywistości, którą proroczo zapowiadały (Hebrajczyków 8:5). Testamentu nie wprowadza się w życie aż do stwierdzenia śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że "będzie" wejdzie w życie dopiero po czyjejś śmierci. Nowe Przymierze Wszechmogącego Boga zostało wprowadzone w życie, gdy Jeszua Mesjasz został poświęcony i zmarł, a spadkobiercy tego "będzie" wieczny otrzymać przebaczenie za swoje grzechy - w przeciwieństwie do kontyngentu przebaczenia uzyskanego przez rytuały sprawowane w ziemskim wzorcu prawdziwego Miejsca Świętego. Starając się żyć w dwóch przymierzach w tym samym czasie jest podobne do związku małżeńskiego z dwiema kobietami jednocześnie - co jest formą duchowego cudzołóstwa. Ci, którzy są połączeni ["małżeństwa" KJV] z Mesjaszem są umarli tj. oddzieleni od Tory Mojżesza ( Rz. 7:2-4 ). Wy również umarliście dla Tory(Zakonu, Prawa) przez ciało Chrystusa Chwała Bogu Izraela za naszego Arcykapłana Jezusa, Pośrednika Nowego Przymierza, i za Jego ofiarę za nas! Jednym z zadań naszego ukochanego Mesjasza Jeszua (Jezus Chrystus) jest to, że Kohen HaGadol (Arcykapłan), który ofiaruje prawdziwe kapparah [zadośćuczynienia] za nasze grzechy, ofiarując swą krew Najświętszym. Jak to jest napisane w liście do Hebrajczyków: w Dlatego bracia święci, współuczestnicy powołania niebieskiego, zważcie na Jezusa, apostoła i arcykapłana naszego wyznania, wiernego Temu, który go ustanowił, tak jak i Mojżesz był wierny w całym domu bożym. (Hbr 3,1-2) Znaczenie ofiary krwi W Księdze Kapłańskiej 17:11 jest napisane: "Gdyż życie ciała jest we krwi, i dałem go dla Ciebie na ołtarzu, aby zadośćuczynić (l'kapeir) dla dusz waszych, gdyż to krew, która sprawia oczyszczenie (j'khafeir) za życie. " Krwawe ofiary były wymagane przez Boga dla odpuszczenia grzechu. Księga Kapłańska 17:11 zgadza się Hebrajczyków 9:22: "Bez rozlania krwi nie ma odpuszczenia." W Yoma 5a jest również napisane: "Nie ma odkupienia bez krwi". Przelanie krwi zastępczej ofiary, według sprawiedliwej zasady "życie za życie", jest niezbędn do prawdziwego pojednania z Panem Bogiem. Jeszua ofiarując własne ciało stał się doskonałą ofiarą za grzechy. Jego przelana krew daje nam pełne oczyszczenie przed JHWH. Lewicki system ofiar ze zwierząt, w tym stosowany rytuał Jom Kipur, miał zwiastować prawdziwą i trwałą Ofiarę Jeszua jako środek naszego pojednania z Bogiem. B'rit Yeshanah (stare Przymierze) zapewnia cień rzeczywistości objawionej w B'rit Chadaszah (Nowe Przymierze). Jeśli Stare Przymierze byłoby wystarczające, aby zapewnić trwałe rozwiązanie problemu grzechu, nigdy nie byłoby potrzeby zastąpienia go przez Nowe Przymierze ( Hebrajczyków 8:7 ). W Starym Przymierzu, ofiary jedynie "przykrywały" grzechy, ale w ramach Nowego Przymierza, grzechy te są całkowicie zabierane z dala od nas. ( Hebrajczyków 7:27, 9:12, 9:25-28 ). Nie ma już potrzeby ciągłego składania nowych ofiar, gdyż Jeszua, raz i na zawsze stał się doskonałą ofiarą za wszystkie nasze grzechy. ( List do Hebrajczyków 9:11-14; 9:24-28; 10:11-20) Rzeczywiście, Jeszua jest "przebłaganiem" czy "zadośćuczynieniem" za nasze grzechy. Greckie słowo użyte w

6 Rzymian 3:25, 1 Jana 2:2, i 1 Jana 4:10 ("hilasterion") to samo słowo użyte w LXX kapporet [miejsce obrzędu przed Arką Przymierza] w Najświętszym które było zraszane krwią ofiar w Jom Kippur. Mesjasz wszedł nie do świątyni, zbudowanej rękami ludzkimi, która jest cieniem prawdziwych rzeczy, ale do samego nieba, aby teraz wstawiać się w obecności Boga w naszym imieniu. Nie musi składać siebie na ofiarę wielokrotnie, ale jako Najwyższy Kapłan wchodzi do miejsca świętego nie bez własnej krwi, bo wtedy musiałby cierpieć wielokrotnie od założenia świata. Ale jak to jest, ma się raz na zawsze na końcu wieków na zgładzenie grzechów przez ofiarę z samego siebie... Tak więc Mesjasz, były raz ofiarowany, aby zgładzić grzechy wielu, pojawi się drugi raz, nie z powodu grzechu, lecz ku zbawieniu tym, którzy z niecierpliwością czekają na niego. (9:24 Hebrajczyków) Jedną ofiarą udoskonalił On na wieki tych, którzy są uświęceni. (Hebrajczyków 10:14) BŁOGOSŁAWIEŃSTWO KOŃCOWE: