ZARZĄD POWIATU KROTOSZYŃSKIEGO PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KROTOSZYŃSKIEGO NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA

Transkrypt

1 ZARZĄD POWIATU KROTOSZYŃSKIEGO PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KROTOSZYŃSKIEGO NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA Marzec

2 ul. Daleka 33, Poznań tel. (+48 61) fax: (+48 61) e mail: projekty@abrys.pl PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KROTOSZYŃSKIEGO NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA Zespół autorski: mgr Joanna Witkowska mgr Michał Grek mgr Magdalena Ferfet 2

3 1. WSTĘP WPROWADZENIE CEL I ZAKRES PROGRAMU ŹRÓDŁA DANYCH UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE OCHRONA ŚRODOWISKA W DOKUMENTACH WYśSZEGO SZCZEBLA Główne cele polityki ekologicznej państwa Cele strategiczne województwa wielkopolskiego Cele polityki ekologicznej województwa wielkopolskiego UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE CHARAKTERYSTYKA POWIATU POŁOśENIE POWIATU Klimat OSADNICTWO GOSPODARKA INFRASTRUKTURA INśYNIERYJNO-TECHNICZNA Zaopatrzenie mieszkańców w wodę Odprowadzanie ścieków komunalnych Charakterystyka zaopatrzenia powiatu w ciepło Charakterystyka zaopatrzenia powiatu w gaz ziemny Charakterystyka zaopatrzenia powiatu w energię elektryczną OCHRONA ZASOBÓW NATURALNYCH FORMY OCHRONY PRZYRODY Obszary chronionego krajobrazu Rezerwaty przyrody Pomniki przyrody UŜytki ekologiczne Obszary Natura Korytarze ekologiczne, doliny rzeczne, obszary wodno-błotne, obszary węzłowe, itp Ochrona zwierząt ZIELEŃ URZĄDZONA ZAGROśENIA PRZYRODY Cel średniookresowy do 2019 r LASY ZAGROśENIA LASÓW Cel średniookresowy do 2019 r POWIERZCHNIA ZIEMI ZAGROśENIA DLA POWIERZCHNI ZIEMI Cel średniookresowy do 2019 r KOPALINY ZAGROśENIA KOPALIN Cel średniookresowy do 2019 r ZRÓWNOWAśONE WYKORZYSTANIE MATERIAŁÓW, WODY I ENERGII MATERIAŁOCHŁONNOŚĆ, WODOCHŁONNOŚĆ, ENERGOCHŁONNOŚĆ Cel średniookresowy do 2019 r WYKORZYSTANIE ENERGII ODNAWIALNEJ Analiza stanu i moŝliwości korzystania z energii wiatru Analiza stopnia korzystania z energii biomasy i biogazu Analiza wykorzystania energii słonecznej Analiza moŝliwości wykorzystania energii geotermalnej OGRANICZENIA DLA ROZWOJU ENERGII ODNAWIALNEJ Cel średniookresowy do 2019 r ŚRODOWISKO I ZDROWIE. DALSZA POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA I BEZPIECZEŃSTWA EKOLOGICZNEGO JAKOŚĆ WÓD Wody powierzchniowe Wody podziemne Cel średniookresowy do 2019 r KSZTAŁTOWANIE STOSUNKÓW WODNYCH OCHRONA PRZED POWODZIĄ I SKUTKAMI SUSZY Cel średniookresowy do 2019 r ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA... 64

4 Cel średniookresowy do 2019 r POWAśNE AWARIE Cel średniookresowy do 2019 r ODDZIAŁYWANIE HAŁASU Cel średniookresowy do 2019 r ODDZIAŁYWANIE PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH Cel średniookresowy do 2019 r GOSPODARKA ODPADAMI Rodzaje, źródła powstawania, ilość i jakość wytwarzanych odpadów System gospodarowania odpadami Istniejące instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów Odpady zawierające azbest Projektowany system gospodarki odpadami Cel średniookresowy do 2019 r EDUKACJA SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ Cel średniookresowy do 2019 r CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ POLITYKI EKOLOGICZNEJ POWIATU KROTOSZYŃSKIEGO DO 2019 ROKU HARMONOGRAM DZIAŁAŃ NA LATA CEL ŚRODOWISKOWY - POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA I BEZPIECZEŃSTWA EKOLOGICZNEGO88 3 CEL ŚRODOWISKOWY - PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ MIESZKAŃCÓW POWIATU ZARZĄDZANIE PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA INSTRUMENTY REALIZACJI PROGRAMU Instrumenty prawne Instrumenty finansowe Instrumenty społeczne Instrumenty polityczne Instrumenty strukturalne ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM SYSTEMY ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO MONITORING WDRAśANIA PROGRAMU MOśLIWOŚCI FINANSOWANIA PROGRAMU PODSUMOWANIE MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE Spis Tabel Tabela 1 Liczba mieszkańców w powiecie krotoszyńskim w latach Tabela 2 Powierzchnia i liczba mieszkańców w gminach powiatu krotoszyńskiego...17 Tabela 3 UŜytkowanie gruntów na terenie powiatu krotoszyńskiego...19 Tabela 4. Infrastruktura techniczna ochrony środowiska w gminach powiatu krotoszyńskiego sieć wodociągowa...19 Tabela 5 Charakterystyka zaopatrzenia w wodę powiatu krotoszyńskiego w latach Tabela 6 Wykaz decyzji ustanawiających strefy ochrony bezpośredniej i pośredniej ujęć wód podziemnych...22 Tabela 7 Infrastruktura techniczna ochrony środowiska w gminach powiatu krotoszyńskiego sieć kanalizacyjna...24 Tabela 8 Ilość ścieków odprowadzonych kanalizacją sanitarną w latach 2008 i Tabela 9. Infrastruktura kanalizacyjna w powiecie krotoszyńskim w latach Tabela 10 Średnie roczne wartości wskaźników w ściekach surowych i oczyszczonych w oczyszczalni Długołęka...26 Tabela 11 Średnie roczne wartości wskaźników w ściekach surowych i oczyszczonych w oczyszczalni w Koźminie Wlkp Tabela 12 Średnie roczne wartości wskaźników w ściekach surowych i oczyszczonych w oczyszczalni w RozdraŜewie...27 Tabela 13 Średnie roczne wartości wskaźników w ściekach surowych i oczyszczonych w oczyszczalni w Zdunach...28 Tabela 14 Średnie roczne wartości wskaźników w ściekach surowych i oczyszczonych w oczyszczalni w Sulmierzycach...28 Tabela 15 Średnie roczne wartości wskaźników w ściekach surowych i oczyszczonych w oczyszczalni w Krotoszynie

5 Tabela 16 Wykonanie KPOSK w aglomeracjach na terenie Powiatu Krotoszyńskiego (2011 r.) Tabela 17 Charakterystyka oczyszczalni ścieków z terenu powiatu krotoszyńskiego Tabela 18. Informacje dotyczące oczyszczanych ścieków komunalnych w powiecie krotoszyńskim w latach 2008 i Tabela 19 Ładunki zanieczyszczeń w ściekach komunalnych po oczyszczeniu Tabela 20 Informacje dotyczące ścieków przemysłowych w powiecie krotoszyńskim w latach 2008 i Tabela 21 Ładunki zanieczyszczeń w ściekach przemysłowych po oczyszczeniu Tabela 22 SprzedaŜ energii cieplnej w powiecie krotoszyńskim w latach 2005 i Tabela 23 Mieszkania wyposaŝone w instalacje techniczne Tabela 24 Charakterystyka sieci gazowej w powiecie krotoszyńskim w latach 2005 i Tabela 25 Zaopatrzenie w energię elektryczną w powiecie krotoszyńskim w latach 2005 i Tabela 26 Zieleń urządzona w gminach powiatu krotoszyńskiego Tabela 27 Powierzchnia gruntów leśnych i lesistość na terenie powiatu krotoszyńskiego Tabela 28 Powierzchnia odnowień lasów na terenach nadleśnictw w latach Tabela 29 Wyniki badań odczynu gleby za lata w powiecie krotoszyńskim Tabela 30 Wyniki badań zasobności gleby w makroelementy za lata w powiecie krotoszyńskim Tabela 31 Wykaz obowiązujących na dzień r. koncesji na wydobywanie kopalin udzielonych przez Starostę Krotoszyńskiego Tabela 32 Ogólne zuŝycie wody w gminach powiatu krotoszyńskiego w latach 2005 i Tabela 33 ZuŜycie wody w latach 2005 i 2010 r. na terenie powiatu krotoszyńskiego Tabela 34 Zmiany zuŝycia wody w gospodarstwach domowych powiatu krotoszyńskiego Tabela 35 ZuŜycie energii elektrycznej w powiecie krotoszyńskim w latach 2005 i Tabela 36 Pozyskanie biogazu z roślin uprawnych Tabela 37 Wykaz cieków przepływających przez powiat krotoszyński Tabela 38 Monitoring wód płynących na terenie powiatu krotoszyńskiego w 2010 r Tabela 39 Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu operacyjnego Tabela 40 Wykaz wodociągów i czynnych ujęć wód na terenie powiatu krotoszyńskiego, na których prowadzi się badania jakości wód Tabela 41 Przekroczenia norm jakości wody na wodociągach w powiecie krotoszyńskim w 2011r Tabela 42 Powierzchnia gruntów zmeliorowanych na terenie powiatu krotoszyńskiego Tabela 43 Obszar objęty działalnością Związku Spółek Wodnych w Krotoszynie Tabela 44 Wykaz ilościowy i powierzchniowy zbiorników małej retencji na terenie powiatu krotoszyńskiego Tabela 45 Emisja zanieczyszczeń powietrza z zakładów szczególnie uciąŝliwych na terenie powiatu krotoszyńskiego w latach 2008 i 2010 r Tabela 46 Wielkość emisji zanieczyszczeń z zakładów przemysłowych na terenie powiatu krotoszyńskiego Tabela 47 Klasyfikacja stref z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony zdrowia w 2011 r Tabela 48 Klasyfikacja stref z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony roślin w 2011 r Tabela 49 Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku Tabela 50 Ruch kołowy na drogach krajowych powiatu krotoszyńskiego w 2010 r Tabela 51 Ruch kołowy na drogach wojewódzkich powiatu krotoszyńskiego w 2010 r Tabela 52 Wyniki pomiarów hałasu na drogach krajowych i wojewódzkich w powiecie krotoszyńskim w 2010 r.. 72 Tabela 53 Ilość odpadów zebranych, odzyskanych i unieszkodliwionych Tabela 54 Ilość odpadów komunalnych zebranych z terenu powiatu krotoszyńskiego Tabela 55 Stopień objęcia zorganizowana i selektywną zbiórką odpadów Tabela 56 Ilość zebranych odpadów biodegradowalnych Tabela 57 Ilość zebranych odpadów opakowaniowych Tabela 58 Ilość zebranych baterii i akumulatorów Tabela 59 Ilość zebranych odpadów zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego Tabela 60 Ilość zebranych przeterminowanych leków Tabela 61 Ilość zebranych odpadów wielkogabarytowych Tabela 62 Ilość odpadów przyjętych na sortownię odpadów w Krotoszynie Tabela 63 Ilość odpadów wywiezionych z Punktu Przeładunku Odpadów w Krotoszynie Tabela 64 Ilość zinwentaryzowanych wyrobów azbestowych Tabela 65 Ilość usuniętych odpadów azbestowych z terenu powiatu krotoszyńskiego Tabela 66 Lista przedsięwzięć własnych i koordynowanych przewidzianych do realizacji w ramach Programu ochrony środowiska dla powiatu krotoszyńskiego na lata z perspektywą do roku Tabela 67 Mierniki monitorowania efektywności Programu Tabela 68 Podział środków finansowych z EFRR Spis Rysunków Rysunek 1 PołoŜenie powiatu krotoszyńskiego na tle województwa wielkopolskiego (źródło: 14 Rysunek 2 Powiat krotoszyński (źródło: 15 Rysunek 3 Liczba ludności w powiecie krotoszyńskim w latach Rysunek 4 Długość sieci wodociągowej w powiecie krotoszyńskim w latach

6 Rysunek 5 Długość sieci kanalizacyjnej w powiecie krotoszyńskim w latach Rysunek 6 Ilość sprzedanej energii cieplnej w powiecie krotoszyńskim w latach

7 1. Wstęp 1.1. Wprowadzenie Program ochrony środowiska dla Powiatu Krotoszyńskiego na lata z perspektywą na lata jest aktualizacją i kontynuacją dotychczasowego Programu ochrony środowiska (zatwierdzonego uchwałą Rady Powiatu Krotoszyńskiego nr XIV/81/03 z dnia 30.XII.2003 r. wraz z aktualizacją zatwierdzoną uchwałą Rady Powiatu nr XIII/83/08 z dnia 29.II.2008 r.). Podstawą opracowania programu ochrony środowiska jest art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150 ze zm.), który nakłada na organy wykonawcze województwa, powiatu i gminy obowiązek opracowania programu ochrony środowiska. Zgodnie z ww. ustawą zarząd powiatu w celu realizacji polityki ekologicznej państwa sporządza program ochrony środowiska. Projekt Programu podlega zaopiniowaniu przez organ wykonawczy wyŝszego szczebla, a następnie na podstawie art. 18 ww. ustawy podlega uchwaleniu przez Radę Powiatu Krotoszyńskiego. Z wykonania Programu Zarząd Powiatu Krotoszyńskiego ma obowiązek sporządzania co dwa lata raportu, który przedkłada Radzie Powiatu Krotoszyńskiego. Zgodnie z art. 14 polityka ekologiczna państwa na podstawie aktualnego stanu środowiska określa cele, priorytety, poziomy celów długoterminowych, harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia załoŝonych celów w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe. Politykę ekologiczną państwa przyjmuje się na cztery lata, z tym Ŝe przewidziane w niej działania w perspektywie obejmują kolejne 4 lata. Postawione w Programie do osiągnięcia cele polityki ekologicznej powiatu krotoszyńskiego są zgodne z załoŝeniami II Polityki Ekologicznej Państwa oraz z załoŝeniami Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Wielkopolskiego na lata z perspektywa na lata Program stanowi podstawę dla formułowania wytycznych do aktualizacji gminnych programów ochrony środowiska gmin powiatu krotoszyńskiego. Programy te będą podlegały zaopiniowaniu przez Zarząd Powiatu Krotoszyńskiego. W procesie opiniowania, m.in. weryfikowana powinna być zgodność Programów Gminnych z Programem Powiatowym. Spójność tych dokumentów będzie pomocna, m.in. przy podejmowaniu przez Powiat i Gminy wspólnych inicjatyw i przedsięwzięć, w celu aplikowania o środki finansowe na ich realizację. Zgodność Programów ułatwi koordynację działań i informację o planowanych zadaniach gmin. Ponadto spójność Programów ułatwi proces ich raportowania, a takŝe reglamentowania przez Powiat podmiotom, działającym na terenie gmin powiatu, korzystania ze środowiska (poprzez wydawanie odpowiednich decyzji). Pozytywna opinia Zarządu Powiatu stanowi podstawę uchwalenia aktualizacji ww. Gminnych Programów przez Rady Gmin / Rady Miejskie Cel i zakres Programu Głównym celem programu jest identyfikacja problemów w zakresie ochrony środowiska oraz przedstawienie perspektywicznych kierunków działań wraz z planami inwestycyjnymi dąŝącymi do poprawy stanu środowiska przy jednoczesnym zrównowaŝonym rozwoju społecznogospodarczym. Program nie stanowi prawa miejscowego, jednak jest opracowaniem planistycznym, wytyczającym kierunki działań w rozwoju przestrzennym powiatu. Podstawą do wyboru kierunków działania jest analiza warunków przyrodniczych i obecnego stanu środowiska. Wprowadzenie w Ŝycie zadań mających na celu ochronę środowiska i poprawę stanu poszczególnych jego elementów jest moŝliwe jedynie poprzez wdraŝanie mechanizmów prawnych i ekonomicznych polityki ekologicznej oraz wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa. Zmniejszenie presji na środowisko i określona poprawa stanu środowiska jest moŝliwe jedynie przy świadomym udziale społeczeństwa w realizowaniu zapisów programu. Struktura programu ochrony środowiska nawiązuje do struktury Polityki Ekologicznej Państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy do roku 2016., a więc obejmuje następujące zagadnienia: ochrony zasobów naturalnych powiatu, oraz poprawę jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. Zakres opracowania zgodny jest z art. 14, pkt 1 ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) i obejmuje: cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, 7

8 harmonogram działań, środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe Źródła danych Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Krotoszyńskiego na lata z perspektywą na lata został wykonany przy wykorzystaniu informacji uzyskanych z: Urzędu Miejskiego w Krotoszynie, Urzędu Miasta i Gminy Koźmin Wlkp., Urzędu Miejskiego w Kobylinie, Urzędu Gminy i Miasta Zduny Urzędu Gminy RozdraŜew, Urzędu Miejskiego w Sulmierzycach, Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Krotoszynie, Starostwa Powiatowego w Krotoszynie, Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu, Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu, Nadleśnictwa Jarocin, Nadleśnictwo Krotoszyn, Nadleśnictwa Piaski, Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, Wielkopolskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Poznaniu, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krotoszynie, Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Poznaniu, Państwowego Instytutu Geologicznego, Komendy Państwowej Powiatowej StraŜy PoŜarnej w Krotoszynie, Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu Uwarunkowania zewnętrzne ochrona środowiska w dokumentach wyŝszego szczebla Aktualny stan środowiska i przewidywane jego zmiany w aspekcie planowanego dalszego rozwoju powiatu wymuszają konieczność realizacji przedsięwzięć proekologicznych. Bardzo waŝnym problemem jest dokonanie zobiektywizowanego wyboru celów poprzez ustalenie znaczenia i kolejności rozwiązania problemów z zakresu ochrony środowiska. Zadania i cele w zakresie ochrony środowiska wyznaczone w powiatowym programie ochrony środowiska muszą pozostawać w ścisłej korelacji z zadaniami wyznaczonymi w programach ochrony środowiska na szczeblu wyŝszym, w tym przypadku z: Polityką Ekologiczną Państwa w latach z perspektywą do roku Programem Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego na lata z perspektywa na lata , Strategią rozwoju województwa wielkopolskiego do 2020 r., Główne cele polityki ekologicznej państwa Obszary, główne cele i zadania wynikające z rozdziału II Polityki ekologicznej Państwa w latach z perspektywą do roku KIERUNKI DZIAŁAŃ SYSTEMOWYCH: 1) Uwzględnienie zasad ochrony środowiska w strategiach sektorowych; 2) Aktywizacja rynku na rzecz ochrony środowiska; 3) Zarządzanie środowiskowe - przystępowanie do systemu EMAS; 4) Zapewnianie udziału społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska; 5) Stymulowanie rozwoju badań i postępu technicznego; 6) Odpowiedzialność za szkody w środowisku - zanieczyszczający płaci ; 7) Uwzględnianie aspektów ekologicznych w planowaniu przestrzennym. Obszary, główne cele i zadania wynikające z rozdziału III - OCHRONA ZASOBÓW NATURALNYCH: 1) Ochrona przyrody - zachowanie bogatej róŝnorodności biologicznej polskiej przyrody; 2) Ochrona i zrównowaŝony rozwój lasów - racjonalne uŝytkowanie zasobów leśnych; 8

9 3) Racjonalne gospodarowanie zasobami wody - ochrona gospodarki przed deficytami wody oraz zabezpieczenie przed skutkami powodzi; 4) Ochrona powierzchni ziemi; 5) Gospodarowanie zasobami geologicznymi - racjonalizacja zaopatrzenia ludności oraz sektorów gospodarczych w kopaliny i wody z zasobów podziemnych oraz otoczenie ich ochroną przed degradacją; Obszary, główne cele i zadania wynikające z rozdziału IV - POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA I BEZPIECZEŃSTWA EKOLOGICZNEGO: 1) Środowisko a zdrowie - dalsza poprawa stanu zdrowotnego mieszkańców w wyniku wspólnych działań sektora ochrony środowiska z sektorem zdrowia oraz nadzór nad instalacjami będącymi potencjalnymi źródłami awarii przemysłowych powodujących zanieczyszczenie środowiska; 2) Jakość powietrza - dąŝenie do spełnienia zobowiązań wynikających z Traktatu Akcesyjnego oraz Dyrektyw LCP (redukcja emisji z duŝych źródeł energii) i CAFE (redukcja emisji pyłu PM10 i PM2,5); 3) Ochrona wód - zapewnienie 75% redukcji całkowitego ładunku azotu i fosforu w ściekach komunalnych; utrzymanie lub osiągnięcie dobrego stanu wszystkich wód, w tym równieŝ zachowanie i przywracanie ciągłości ekologicznej wszystkich cieków; 4) Gospodarka odpadami - utrzymanie tendencji oddzielenia ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju; zwiększenie odzysku energii z odpadów komunalnych; zamknięcie wszystkich składowiska nie spełniających standardów UE i ich rekultywacja; sporządzenie spisu zamkniętych i opuszczonych składowisk odpadów wydobywczych; eliminacja kierowania na składowiska zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz zuŝytych baterii i akumulatorów; 5) Oddziaływanie hałasu i pól elektromagnetycznych - dokonanie oceny naraŝenia społeczeństwa na ponadnormatywny hałas i podjęcie kroków do zmniejszenia tego zagroŝenia (podobnie w przypadku oddziaływania pól elektromagnetycznych); 6) Substancje chemiczne w środowisku - stworzenie systemu nadzoru nad substancjami chemicznymi dopuszczonymi na rynek, zgodnie z zasadami Rozporządzenia REACH Cele strategiczne województwa wielkopolskiego Strategia rozwoju województwa jest podstawowym narzędziem prowadzonej przez samorząd województwa polityki regionalnej. Obecna Strategia rozwoju województwa wielkopolskiego do 2020 roku uwzględnia zmienione uwarunkowania zewnętrzne (europejskie i krajowe) rozwoju regionu, stwarzające nowe perspektywy realizacji strategicznych celów rozwojowych województwa. Ponadto model programowania dostosowany jest do nowej formuły planowania działań wspieranych z funduszy Unii Europejskiej. Zatem stanowi bazowy dokument do opracowania i wdroŝenia na terenie województwa wielkopolskiego programów wojewódzkich, współfinansowanych ze środków krajowych i funduszy strukturalnych Unii Europejskiej w dwóch kolejnych okresach programowania, tj. w latach i Misja województwa wielkopolskiego, zgodnie z zapisami Strategii brzmi następująco: Skupienie wszystkich podmiotów publicznych działających na rzecz wzrostu konkurencyjności regionu i poprawy warunków Ŝycia mieszkańców. Uzyskanie efektu synergii poprzez stworzenie spójnej koncepcji wykorzystania środków publicznych. Strategia formułuje cel generalny oraz podporządkowane mu cele strategiczne i operacyjne. W ramach celów operacyjnych określono listy działań strategicznych, które mogą ulegać zmianom w czasie realizacji Strategii. Strategia formułuje takŝe cele horyzontalne poniewaŝ realizacja celów strategicznych i operacyjnych nie wyczerpuje listy celów jakie naleŝy osiągnąć w perspektywie czasowej do 2020 roku. Dla niniejszego Programu ochrony środowiska istotne znaczenie mają następujące cele horyzontalne: Ład przestrzenny, ZrównowaŜony rozwój, Innowacje, Integracja województwa z europejską i globalną przestrzenią społeczno gospodarczą. Program ochrony środowiska województwa wielkopolskiego jest jednym z programów realizacyjnych Strategii rozwoju województwa wielkopolskiego do 2020 roku. Oznacza to, Ŝe zapisy Strategii dotyczące ochrony środowiska 9

10 (bezpośrednio i pośrednio) stanowią wytyczne do sformułowania celów ekologicznych, kierunków działań i konkretnych przedsięwzięć. PoniŜej przedstawiono te cele strategiczne i operacyjne Strategii oraz działania strategiczne, z zakresu ochrony środowiska. CEL GENERALNY STRATEGII: poprawa jakości przestrzeni województwa, systemu edukacji, rynku pracy, gospodarki oraz sfery społecznej skutkująca wzrostem poziomu Ŝycia mieszkańców Cele strategiczne CELE OPERACYJNE I STRATEGIA ICH REALIZACJI Cel strategiczny 1 Cel operacyjny 1.1. Dostosowanie Poprawa stanu środowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami przyrodniczymi przestrzeni do wyzwań XXI wieku Działania strategiczne: - wspieranie działań zwiększających odporność środowiska, - likwidacja miejsc szczególnego zagroŝenia Gorących punktów, - działania na rzecz zwiększania dyspozycyjnych zasobów wodnych wraz z ochroną przeciwpowodziową, - poprawa stanu, zwiększanie zasobów leśnych i ich produktywności, - porządkowanie gospodarki odpadami, - ograniczanie akustycznego zagroŝenia środowiska, - promocja racjonalnego uŝytkowania surowców, w tym wody, - poprawa bilansu wodnego regionu, w tym wzrost retencji sztucznej, - upowszechnianie edukacji ekologicznej, - ograniczanie emisji substancji do atmosfery, - przeciwdziałanie erozji gleb oraz zanieczyszczaniu gruntu, - zwiększanie zakresu i form oraz poprawa stanu przyrody, - upowszechnianie stosowania norm ochrony środowiska w gospodarce, - usuwanie negatywnych skutków eksploatacji surowców, - zwiększanie udziału energii czystej w bilansie energetycznym, szczególnie poprzez eksploatację źródeł termalnych, - dostosowanie zagospodarowania środowiska do bezpiecznego rozwoju usług turystycznych oraz rekreacji, - wykorzystanie dróg wodnych Wielkopolski dla gospodarki turystyki. Cel operacyjny 1.2. Wzrost spójności komunikacyjnej oraz powiązań z otoczeniem Działania strategiczne: - promocja komunikacji zbiorowej Cel operacyjny 1.4. Poprawa jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej Działania strategiczne: - porządkowanie stosunków wodnych, w tym zwiększanie sztucznej retencji, poprzez meliorację oraz rozwój sztucznego nawadniania, - przeciwdziałania erozji gleb, - rekultywacja terenów zniszczonych, - zalesienia nieefektywnych gruntów rolnych oraz wprowadzanie zadrzewień śródpolnych, - poprawa infrastruktury ochrony środowiska, Cel operacyjny 1.6. Wzmocnienie regionotwórczych funkcji aglomeracji poznańskiej jako ośrodka metropolitalnego o znaczeniu europejskim. Działania strategiczne: - ograniczanie presji urbanizacji na środowisko przyrodnicze. Cel operacyjny 1.7. Wielofunkcyjny rozwój ośrodków subregionalnych i lokalnych Działania strategiczne: - poprawę stanu infrastruktury komunalnej i komunikacyjnej Cel operacyjny 1.8. Restrukturyzacja obszarów oraz sektorów o niewłaściwym potencjale rozwojowym Działania strategiczne: Cel strategiczny 2 Zwiększenie efektywności wykorzystania potencjałów - rewitalizacja dzielnic miast, terenów poprzemysłowych i powojskowych. Cel operacyjny 2.1. Wzmocnienie gospodarstw rolnych oraz gospodarki Ŝywnościowej Działania strategiczne: - rozwój doradztwa rolniczego, - promocja postępu biologicznego w rolnictwie i przetwarzaniu Ŝywności, 10

11 rozwojowych województwa Cel strategiczny 4 Wzrost spójności i bezpieczeństwa społecznego - inwestycje w infrastrukturę ochrony środowiska Cel operacyjny 2.4. Zwiększenie udziału usług turystyczno-rekreacyjnych w gospodarce regionu Działania strategiczne: - inwestycje w infrastrukturę poprawiającą stan zagospodarowania obszarów atrakcyjnych pod względem turystycznym i rekreacyjnym, z poszanowaniem wymogów ochrony środowiska. Cel operacyjny 4.4. Wzrost bezpieczeństwa Działania strategiczne: - budowa systemów zarządzania bezpieczeństwem, - poprawa standardu i integrację systemów ochrony, - upowszechnianie standardów i rozwój systemów ochrony i bezpieczeństwa Cele polityki ekologicznej województwa wielkopolskiego Celem strategicznym polityki ekologicznej województwa wielkopolskiego przyjętym w Programie ochrony środowiska województwa wielkopolskiego na lata z perspektywą na lata jest: zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego województwa (mieszkańców, zasobów przyrodniczych i infrastruktury społecznej) oraz harmonizacja rozwoju gospodarczego i społecznego z ochroną walorów środowiskowych. Celowi temu podporządkowane są cele szczegółowe, których realizacja będzie miała miejsce poprzez przypisane im kierunki działań. Cele szczegółowe 1 cel szczegółowy: ochrona zasobów naturalnych Kierunki działań Zachowanie róŝnorodności biologicznej i jej racjonalne uŝytkowanie oraz stworzenie spójnego systemu obszarów chronionych 2 cel szczegółowy: poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego 3 cel szczegółowy: działania systemowe Zwiększanie lesistości województwa oraz prowadzenie zrównowa- Ŝonej gospodarki leśnej ZrównowaŜone uŝytkowanie zasobów wodnych oraz ochrona przed powodzią i suszą Ochrona i racjonalne wykorzystanie powierzchni ziemi oraz rekultywacja terenów zdegradowanych ZrównowaŜone uŝytkowanie zasobów kopalin oraz ochrona środowiska w trakcie ich eksploatacji Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do środowiska wodnego Usprawnienie systemu zaopatrzenia w wodę Spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza oraz standardów emisyjnych z instalacji, wymaganych przepisami prawa Zmniejszenie zagroŝenia mieszkańców województwa ponadnormatywnym hałasem, zwłaszcza emitowanym przez środki transportu drogowego Stała kontrola potencjalnych źródeł pól elektromagnetycznych oraz minimalizacja ich oddziaływania na zdrowie człowieka i środowisko Gospodarka odpadami (szczegółowe cele podane w Planie Gospodarki Odpadami) Minimalizacja skutków powaŝnych awarii przemysłowych dla ludzi i środowiska Kształtowanie postaw ekologicznych mieszkańców województwa wielkopolskiego, zagwarantowanie szerokiego dostępu do informacji o środowisku oraz zrównowaŝona polityka konsumpcyjna 11

12 Zapewnienie włączenia celów ochrony środowiska do wszystkich sektorowych dokumentów strategicznych i przeprowadzenia oceny wpływu ich realizacji na środowisko przed ich zatwierdzeniem Kształtowanie harmonijnej struktury funkcjonalno-przestrzennej województwa, sprzyjającej równowaŝeniu wykorzystania walorów przestrzeni z rozwojem gospodarczym, wzrostem jakości Ŝycia i trwałym zachowaniem wartości środowiska WdroŜenie mechanizmów zapewniających aktywizację rynku na rzecz ochrony środowiska Promowanie i wsparcie wdraŝania systemu EMAS w gałęziach przemysłu o znaczącym oddziaływaniu na środowisko, w sektorze małych przedsiębiorstw oraz administracji publicznej szczebla regionalnego i lokalnego Zwiększenie roli wielkopolskich placówek badawczych we wdraŝaniu innowacji w przemyśle oraz w produkcji wyrobów przyjaznych dla środowiska WdroŜenie systemu prewencyjnego, mającego na celu zapobieganie szkodom w środowisku i sygnalizującego moŝliwość wystąpienia szkody 1.5. Uwarunkowania wewnętrzne Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Krotoszyńskiego wraz z programami operacyjnymi i wieloletnim planem inwestycyjnym na lata , wyznacza cztery obszary, w zakresie których wyznaczono konkretne cele. Zagadnienia środowiskowe obejmują obszary: Ekologii i Infrastruktury: Ekologia Priorytety: Podjąć działania na rzecz kompleksowej ochrony środowiska w obszarze całego powiatu. Kierunki działania: WdraŜanie zasad stosowania dobrej praktyki rolniczej. Realizacja programu ochrony środowiska - ochrona wód, powietrza, gleby, ochrona przed hałasem. Ochrona zdrowia - zdrowa Ŝywność. Podjąć działania na rzecz ochrony wód. Kierunki działania: Budowa oczyszczalni ścieków + kanalizacja. Retencja wód - magazynowanie wód - zbiorniki. Racjonowanie zuŝycia wody. Podjąć działania na rzecz szerokiej edukacji ekologicznej. Kierunki działania: Wspieranie powołanego do Ŝycia Centrum Edukacji Ekologicznej. Edukacja szkolna, konkursy. Akcja informacyjna dla społeczeństwa. Cele pierwszorzędne: Przyjąć działania w celu zachowania walorów i zasobów przyrodniczych, w tym zwiększenia lesistości. Kierunki działania: Nadzorowanie procesu zalesiania. Prace pielęgnacyjne w parkach i przy pomnikach przyrody. Przestrzeganie procedur lokalizacyjnych chroniących tereny cenne przyrodniczo. Podjąć działania w celu zapewnienia wystarczającej ilości wody odpowiedniej jakości uŝytkowej Kierunki działania: Modernizacja i rozbudowa stacji wodociągowych, 12

13 Wymiana wyeksploatowanych odcinków sieci wodociągowych z rur azbestowych, Monitoring wód podziemnych i powierzchniowych, Stworzyć warunki do selektywnej zbiórki odpadów, właściwego ich odzysku i unieszkodliwiania. Kierunki działania: Zorganizowanie systemu zbiórki odpadów komunalnych i niebezpiecznych. Recykling odpadów przemysłowych. Określenie lokalizacji i budowa zakładu zagospodarowania odpadów. Cele drugorzędne: Podjąć działania na rzecz ochrony powierzchni ziemi przed degradacją. Podjąć działania w kierunku racjonalizacji zuŝycia energii, surowców i materiałów oraz wzrostu udziału zasobów odnawialnych. Podjąć działania w celu zapewnienia wysokiej jakości powietrza (redukcja pyłów i emisji gazów). Infrastruktura Priorytet Modernizowanie wszystkich dróg powiatowych na terenie powiatu Kierunki działania: Poprawa stanu technicznego nawierzchni. Odwodnienie poboczy i udroŝnienie rowów przydroŝnych. Zmiana parametrów technicznych - łuki dróg, skrzyŝowania. Powiat prowadzi prace nad opracowaniem Strategii Rozwoju Powiatu Krotoszyńskiego na lata Według harmonogramu przyjęcie dokumentu Strategii przez Radę Powiatu Krotoszyńskiego planowane jest pod koniec roku Charakterystyka Powiatu 2.1. PołoŜenie Powiatu Administracyjnie powiat krotoszyński jest jednym z 31 powiatów województwa wielkopolskiego (35, wliczając 4 miasta na prawach powiatu). Graniczy z następującymi powiatami: rawickim, gostyńskim, jarocińskim, pleszewskim, ostrowskim w województwie wielkopolskim milickim w województwie dolnośląskim, W skład powiatu krotoszyńskiego wchodzi sześć jednostek terytorialnych, w tym cztery gminy miejsko-wiejskie, jedna gmina miejska i jedna gmina wiejska: Miasto i Gmina Krotoszyn, Miasto i Gmina Koźmin Wlkp., Miasto i Gmina Kobylin, Gmina i Miasto Zduny, Miasto Sulmierzyce, Gmina RozdraŜew, 13

14 Rysunek 1 PołoŜenie powiatu krotoszyńskiego na tle województwa wielkopolskiego (źródło: Powiat połoŝony jest w południowej części województwa. Powierzchnia powiatu wynosi 714 km 2, co stanowi 2,4% powierzchni województwa wielkopolskiego. Pod względem powierzchni zajmuje 19 miejsce w województwie. 14

15 Rysunek 2 Powiat krotoszyński (źródło: Administracyjnie powiat obejmuje 5 gmin miejsko-wiejskich: Krotoszyn, Kobylin, Koźmin Wlkp., Sulmierzyce, Zduny oraz 1 gminę wiejską RozdraŜew. Przez powiat przebiegają drogi: o nr 36: relacji Rawicz Ostrów Wlkp. (kierunek wschód-zachód), o nr 15: relacji Września - Jarocin Krotoszyn Trzebnica (kierunek północ-południe), o droga wojewódzka nr 438 relacji Borek Wlkp. Koźmin Wlkp., o droga wojewódzka nr 444 relacji Krotoszyn Ostrzeszów. Sieć drogową uzupełniają drogi powiatowe i gminne. Krotoszyn stanowi równieŝ waŝny węzeł kolejowy. Linia kolejowa Poznań Oleśnica oraz Leszno Ostrów Wlkp., zapewnia dogodne połączenia przez węzły Ostrów Wlkp. i Poznań z całą siecią kolejową kraju. Wg podziału na regiony fizjograficzne J. Kondrackiego (1988) powiat krotoszyński leŝy w obrębie prowincji NiŜu Środkowoeuropejskiego, w podprowincji Niziny Środkowopolskiej, makroregionie Niziny Południowo-wielkopolskiej, mezoregionie Wysoczyzny Kaliskiej Klimat Według klasyfikacji klimatycznej W. Okołowicza i D.Martyn powiat krotoszyński połoŝony jest w śląsko-wielkopolskim regionie klimatycznym. Region ten charakteryzuje się dominującym wpływem mas powietrza polarnomorskiego znad Oceanu Atlantyckiego i zdecydowanie mniejszym wpływem powietrza kontynentalnego. Wpływa to na rozkład temperatury i opadów atmosferycznych w ciągu roku. Najczęściej pojawiającą się masą powietrza jest wilgotne powietrze polarno morskie przynoszące znad północnego Atlantyku wzrost zachmurzenia i opady. Znacznie rzadziej napływa powietrze polarno - kontynentalne z obszarem źródliskowym w sektorze wschodnim oraz powietrze zwrotnikowe. PrzewaŜające kierunki wiatrów nawiązują do kierunku napływu mas powietrza. Stąd najczęściej obserwowane wiatry pochodzą z W i SW, stosunkowo rzadziej pojawiają się wiatry N i NE. Ich średnia roczna występowania nie przekracza 10 %. Niewielkie róŝnice we frekwencji głównych kierunków wiatru zarysowują się pomiędzy poszczególnymi porami roku. W zimie wiatry z WW i SW pojawiają się na całym obszarze z częstością około lub ponad 20 %, w porze letniej frekwencja wiatrów W wynosi 25 % (dane dla stacji Kalisz). 15

16 2.2. Osadnictwo Powiat krotoszyński zamieszkuje mieszkańców (stan na grudzień 2011 r.). W stosunku do roku 2005 liczba mieszkańców wzrosła o 1,5%. Pod względem liczby ludności zamieszkującej, powiat zajmuje 14 miejsce w województwie (na 35 jednostek administracyjnych województwa). Liczba mieszkańców powiatu stanowi 2,3% mieszkańców województwa. W skali województwa powiat krotoszyński moŝna zaliczyć do średnio zaludnionych. Gęstość zaludnienia kształtuje się na poziomie 109 osób/km 2, natomiast średnia dla województwa wynosi 115 osób/km 2. W miastach powiatu krotoszyńskiego zamieszkuje 60% ogółu ludności. Wskaźnik przyrostu naturalnego ludności powiatu jest dodatni (2,8/1000 osób) i jest niŝszy niŝ średnia całego województwa wielkopolskiego (2,9). NajwyŜszy wskaźnik przyrostu naturalnego obserwuje się w mieście Sulmierzyce (7,7) w pozostałych gminach wynosi: RozdraŜew - 3,7, Kobylin - 3,2, Zduny 3,1, Krotoszyn 2,8, Koźmin Wlkp. 1,2. Saldo migracji stałej jest ujemne i wynosi (-189) osoby. Największy odpływ ludności widoczny jest w gminach Krotoszyn (-108), Koźmin Wlkp. (-48) i Kobylin (-41). Tendencje zmian liczby mieszkańców powiatu przedstawia poniŝsza tabela oraz wykres. Tabela 1 Liczba mieszkańców w powiecie krotoszyńskim w latach Jednostka terytorialna * Powiat krotoszyński Źródło: GUS BDL, *na podstawie ankiet z gmin Rysunek 3 Liczba ludności w powiecie krotoszyńskim w latach Liczba mieszkańców powiatu krotoszyńskiego w latach Najwięcej mieszkańców powiatu zamieszkuje gminę Krotoszyn, natomiast najmniej miasto Sulmierzyce. 16

17 Tabela 2 Powierzchnia i liczba mieszkańców w gminach powiatu krotoszyńskiego Liczba Powierzchnia Gęstość Lp. Gminy mieszkańców [km 2 ] zaludnienia zameldowanych Liczba sołectw 1 Sulmierzyce Kobylin Koźmin Wielkopolski Krotoszyn RozdraŜew Zduny Powiat krotoszyński Źródło: GUS, Starostwo Powiatowe w Krotoszynie ZauwaŜalne są niekorzystne zmiany w strukturze wiekowej społeczeństwa powiatu m.in. wzrost wskaźnika starzenia demograficznego oraz spadek liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym. Obecnie atutem powiatu jest duŝy udział osób w wieku produkcyjnym w strukturze wiekowej ludności. Udział ten wynosi około 64,1%, podczas gdy średnia krajowa ludności w wieku produkcyjnym nie przekracza 61% Gospodarka Gospodarka powiatu krotoszyńskiego ma charakter rolno-przemysłowy z rozwiniętą bazą przemysłu spoŝywczego: elewatorem zboŝowym, mleczarniami, proszkownią mleka, przedsiębiorstwami nasiennymi i wytwórniami pasz. Silnemu przetwórstwu spoŝywczemu i pręŝnemu rolnictwu towarzyszy przemysł mechaniczny. NajwaŜniejsze przedsiębiorstwa z terenu gminy Krotoszyn: P. H. A -T - hurtownia artykułów elektrycznych P.P.H. "Centnas" Sp. z o.o. - produkcja i sprzedaŝ nasion kwalifikowanych Krotoszyńskie Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej "Cerabud" S.A. - produkcja materiałów budowlanych Elpa-Onder Sp z o.o. - produkcja mięsna, P.P.H. "Ewa" S.A. - produkcja parafarmaceutyków i cukierków, Fabryka Urządzeń Górniczych "Fugor Sp. z o.o. "Gabi-Plast" P.P.H. - produkcja jednorazowych opakowań plastikowych "Jotkel" - produkcja metalowych mebli warsztatowych Spółdzielnia Inwalidów "Jutrzenka" - produkcja wyrobów parafinowych Krepel Polska Sp. z o.o. - produkcja opakowań drewnianych MAHLE Polska Sp. z o.o. - produkcja tulei, tłoków, cylindrów do pojazdów mechanicznych - największy zakład w gminie, zatrudnia prawie 3000 osób Cerabud S.A. produkcja ceramiki budowlanej, Nutricia Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o. - produkcja mleka w proszku i odŝywek dla dzieci Fabryka Parkietów Biadki Sp. z o.o. - produkcja parkietów i duo-parkietów W gminie Koźmin Wlkp. nie występują duŝe zakłady przemysłowe, jest natomiast kilka średnich i wiele drobnych podmiotów gospodarczych. NajwaŜniejsi pracodawcy w gminie: P.P.H.U. ADPAL - Produkcja: świece i znicze, galanteria MECH-ROL-PLAST - Produkcja: tacki polistyrenowe, płyty z polistyrenu ekstradowanego TERMOPIAN XPS, pianka podłogowa XE, boazeria PCV, parapety wewnętrzne Nasycalnia Podkładów S.A. - Usługi: handel węglem i drewnem, nasycanie drewna, podkłady kolejowe LEGE Sp. z o.o. - Produkcja: opakowania, kartony, Gminna Spółdzielnia SCH - Handel: art. spoŝywcze i piekarnicze, 3 Źródło: GUS 17

18 Spółdzielnia Mleczarska w Kaliszu - Produkcja: art. spoŝywcze, sery, nabiał, mleko P.P.H.U. HENMAR - Produkcja: wózki widłowe, maszyny, kabiny, P.W. LOTOS - Produkcja: ozdoby choinkowe, P.P.H.U. PRO-MET - Produkcja: elementy z tworzyw sztucznych, Budownictwo: in- Ŝynieria sanitarna, P.W. BARTESKO - Mechanika: kabiny rolnicze, P.P.U. Feliks Naglak - Mechanika: kabiny rolnicze, P.H.U. COMPAN - Produkcja: środki chemiczne (czyszczące), P.H.U. GMW M. W. Górscy - Budownictwo: okna i drzwi, Przedsiębiorstwo ZboŜowo-Młynarskie W. Piekarski Produkcja: mąka oraz produkty pochodne, BASTIK sp. z o.o. - Produkcja: kaszy jęczmiennej, oleju rzepakowego, PPH ARTIS - Produkcja: świece ozdobne, W gminie Kobylin branŝami dominującymi są usługi ogólnobudowlane, stolarstwo, mechanika pojazdowa oraz handel. WaŜniejszymi podmiotami gospodarczymi są: Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR Smolice 146, Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe AGNES, ul. Rębiechowska 28, Kobylin, BOLSIUS-POLSKA sp. z o.o. Zalesie Małe 1, Spółdzielnia Kółek Rolniczych, ul. Kolejowa 16, Kobylin, Przedsiębiorstwo-Produkcyjno-Handlowo-Usługowe KG Justrosin, Stacja Obsługi Samochodów, Stary Kobylin, ROMI Roman Stanisławski Firma Usługowo-Handlowa, ul. Strzelecka 8a, Kobylin, Zakłady Mięsne MK Rzeźnia, ul. Strzelecka 14, Kobylin, Przedsiębiorstwo Hodowlano-Nasienne W. Legutko, Smolice, Wytwórnia Pasz i Koncentratów ZALPASZ s.c., Zalesie Wielkie 44, KŁOS Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Młynarstwo, ul. Kolejowa 19, Kobylin Tartak, ul. Kolejowa 21, Kobylin, Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna, Starygród, Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna, Kuklinów, Zakład Przetwórstwa Mięsnego JANEX, ul. Wałowa 10, Kobylin, Wytwórnia Mieszanek i Koncentratów Paszowych, J. Lisiecki, Stary Kobylin 11, GS Mikor Sp z o. o. Kobylin, ul Al. Powstańców Wlkp. 47 Piekarnia. J. Klupś, ul. Kolejowa 13 a Gmina RozdraŜew NaleŜy do ośrodków typowo rolniczych. Większość zarejestrowanych podmiotów gospodarczych zajmuje się przede wszystkim działalnością produkcyjno-handlowo-usługową. NajwaŜniejsze podmioty gospodarcze w gminie to: Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo- Usługowe - Henryk Juskowiak, JANBUD Zakład Elektryczny - Janusz Chmielarz, Zakład stolarski Kozłowscy, KOM-BUD Przedsiębiorstwo WielobranŜowe - Genderka Konrad, SCORPION Przedsiębiorstwo produkcyjno- handlowo- usługowe - Tadeusz Stasik, Betoniarstwo - Stachura Michał, DAGER Przedsiębiorstwo handlowo - usługowe Roman Polański, AGROUNIMA Przedsiębiorstwo Wielofunkcyjne Cezary Sztuder, NOWIX Zakład Usługowo Handlowy Leszek Duczmal, Miasto Sulmierzyce ma charakter rolniczy. Większość zarejestrowanych podmiotów gospodarczych ma charakter handlowo-usługowy. Największym przedsiębiorstwem jest Wytwórca Opakowań Tekturowych "Eco-Pak-Ir" Sp. z o.o. w Sulmierzycach. W gminie Zduny rozwija się drobny przemysł rolno-spoŝywczy, przemysł lekki, rolnictwo ekologiczne. Brak jest uciąŝliwego przemysłu. 18

19 Podmioty gospodarcze Na terenie powiatu w rejestrze REGON zarejestrowanych było (stan na koniec 2011 r.) podmiotów gospodarki narodowej, z czego 216 to podmioty sektora publicznego, a podmioty sektora prywatnego. W porównaniu do roku 2005 zanotowano 5,5% wzrost przedsiębiorczości. Stopa bezrobocia rejestrowanego na obszarze powiatu krotoszyńskiego na koniec marca 2012 r. wynosiła 11,4% i była wyŝsza niŝ średnia dla województwa wielkopolskiego, która wynosiła 10,0% (marzec 2012 r.), natomiast spadła o 0,1% w stosunku do marca 2011 r. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie w tym czasie wynosiła Gospodarka rolna PołoŜenie geograficzne powiatu zapewnia stosunkowo dobre warunki dla rolnictwa. Ogólna powierzchnia uŝytków rolnych wynosi ha, co stanowi 72,7% powierzchni powiatu, z tego 91,5% zajmują grunty orne, 0,3% stanowią sady, a łąki i pastwiska 8,1% (wskaźnik udziału gruntów uŝytkowanych rolniczo w województwie wielkopolskim wynosi 60%.). Strukturę uŝytkowania gruntów w powiecie krotoszyńskim przedstawiono w poniŝszej tabeli. Tabela 3 UŜytkowanie gruntów na terenie powiatu krotoszyńskiego Wyszczególnienie Pow. ogólna ha Razem Grunty orne UŜytki rolne [ha] Sady Łąki trwałe Pastwiska trwałe Lasy i grunty leśne [ha] Pozostałe grunty [ha] Powiat krotoszyński Źródło: Starostwo Powiatowe w Krotoszynie 2.4. Infrastruktura inŝynieryjno-techniczna Zaopatrzenie mieszkańców w wodę Według danych uzyskanych z gmin długość sieci wodociągowej bez przyłączy wynosi 823,2 km, a liczba przyłączy wodociągowych sztuk. W porównaniu z rokiem 2008 sieć wodociągowa zwiększyła się o 4,1%. Z sieci wodociągowej korzysta około osób, czyli ok. 97,8% ludności powiatu. Tabela 4. Infrastruktura techniczna ochrony środowiska w gminach powiatu krotoszyńskiego sieć wodociągowa 2011 Lp Jednostka terytorialna Dł. sieci * wodociągowej bez przyłączy Przyłącza* Liczba mieszkańców korzystających z sieci wodociągowej * Woda dostarcz. gosp. domowym [km] [szt.] [osoba] [dam 3 ] 1 Sulmierzyce 13,4* 570* ,4 2 Kobylin 115,0* 1478* ,5 3 Koźmin Wielkopolski 183,0* 2576* ,0* 4 Krotoszyn 321,3* 7314* ,0 5 RozdraŜew 118,8* 1086* ,4 6 Zduny 71,7* 1343* ,6 Powiat krotoszyński 823, ,9 Źródło: GUS, *dane z ankietyzacji gmin 19

20 Tabela 5 Charakterystyka zaopatrzenia w wodę powiatu krotoszyńskiego w latach Parametr jednostka * długość czynnej sieci rozdzielczej km 789,2 793,0 807,2 823,2 połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania szt woda dostarczona gospodarstwom domowym dam ,5 2665,8 2777,8 3205,9 ludność korzystająca z sieci wodociągowej w miastach osoba b.d. ludność korzystająca z sieci wodociągowej - razem osoba Źródło: GUS, *z ankietyzacji gmin Rysunek 4 Długość sieci wodociągowej w powiecie krotoszyńskim w latach Długość sieci wodociągowej na tarenie powiatu krotoszyńskiego w latach km Źródło: GUS WyposaŜenie w infrastrukturę wodociągową na terenie powiatu krotoszyńskiego: Gmina Kobylin: Stopień zwodociągowania gminy wynosi 100%. W gminie czynnych jest 1478 sztuk przyłączy wodociągowych, z których korzysta 8200 osób. Długość sieci wodociągowej wynosi 115 km bez przyłączy i 135,7 km z przyłączami. Gminę obsługuje 5 stacji uzdatniania wody (SUW), w tym dwie znajdują się bezpośrednio na terenie gminy Kobylin, a trzy poza jej terenem: SUW Łagiewniki 3 studnie (125 m 3 /h) ustanowiona strefa bezpośrednia i pośrednia, obsługuje miejscowości: Łagiewniki, Zalesie Wielkie, Zalesie Małe, Górka, Sroki, Starkówiec Kobylin, Rębiechów, Rzemiechów, Fijałów, Targoszyce, Berdychw, Wyganów, Kuklinów, SUW Długołęka 2 studnie (50 m 3 /h) ustanowiona strefa bezpośrednia, obsługuje miejscowości: Długołęka, Smolice, Zdziętawy, Raszewy, Stary Kobylin, Kobylin, SUW Wziąchów (gm. Pogorzela): Nepomucenów, SUW Wielowieś (gm. Krotoszyn):Stary Gród, SUW Salnia (gm. Krotoszyn) Rojew, Lipowiec. 20

21 Gmina Koźmin Wlkp. Długość sieci wodociągowej z przyłączami wynosi 250,8 km, bez przyłączy 183,0 km. Ilość przyłączy wodociągowych wynosi 2576 sztuk. Gmina zwodociągowania jest w 99% (miasto i gmina). Do sieci wodociągowej podłączonych jest ok mieszkańców. Na terenie gminy znajdują się trzy ujęcia wody podziemnej wraz ze stacjami uzdatniania wody: Wałków 3 studnie, wydajność ujęcia 25 m 3 /h, strefa ochrony bezpośredniej i pośredniej, miejscowości obsługiwane Wałków, Borzęcice, Borzęciczki - 1 studnia, wydajność ujęcia 10 m 3 /h, strefa ochrony bezpośredniej miejscowości obsługiwane Borzęciczki, Koźmin, ul. Wierzbowa - 4 studnie, wydajność ujęcia 110 m 3 /h, ustanowiona strefa ochrony bezpośredniej, miejscowości obsługiwane - pozostałe na teren gminy. Gmina Krotoszyn Gmina zwodociągowania jest w 95%, a szacunkowa liczba mieszkańców podłączonych do sieci Długość sieci magistralnej to 22 km, sieć wodociągowej bez przyłączy wynosi 321,3 km, długość sieci z przyłączami 481,4 km. Do budynków prowadzi 7314 sztuk przyłączy wodociągowych. Gminę obsługują 4 stacje uzdatniania wody (SUW): SUW w Baszynach 2 studnie podziemne o wydajności S3 i S4-75 m 3 /h kaŝda, posiadają ustanowioną strefę ochrony bezpośredniej. Stacja obsługuje miejscowości: Baszyny, Witki, Ugrzele, Orpiszew, Roszki, RóŜopole, Jasne Pole, Duszna Górka, Kobierno-część. SUW w Chwaliszewie 2 studnie o wydajności: Studnia 1-64,5 m 3 /h, studnia nr 1A 189,6 m 3 /h, posiada ustanowioną strefę ochrony bezpośredniej. Stacja obsługuje miejscowości: Chwaliszew, Biadki, Ścinków, Janów, Gorzupia, Tomnice, Smoszew, Durzyn, Kobierno, Nowy Folwark, Brzoza. SUW w Raciborowie 2 studnie o wydajności ok. 30 m 3 /h, z ustanowiona strefą ochrony bezpośredniej. Stacja obsługuje miejscowości: Raciborzów, Raciborzów Stary, Benice, WróŜewy, BoŜacin, Ustków, Unisław, Wielowieś, Wronów. SUW w Zdunach ujęcie Zduny i Smoszew o wydajności ok. 50 m 3 /h kaŝda. Ujęcie Zduny posiada 6 studni, a jej zasoby eksploatacyjne wynoszą 180 m 3 /h. Posiada ustanowioną strefę ochrony bezpośredniej i pośredniej. Ujęcie Smoszew składa się z 6 studni podziemnych o zasobach eksploatacyjnych 410 m 3 /h. Posiada ustanowioną strefę ochrony bezpośredniej i pośredniej. Stacja obsługuje miejscowości: Krotoszyn, Zduny, Sieje, Chachania, Borownica, Salnia, Baran, Osusz, Lutogniew, Romanów, dzierŝaków, Lutogniew Szlak, Lutogniew Pole, Nowy Folwark. Ponadto na terenie miasta Krotoszyn zlokalizowane są ujęcia wody do celów przemysłowych dla Zakładu Mleczarskiego "NUTRICIA" Krotoszyn Sp. z o.o.w Krotoszynie, "CERABUD" w Krotoszynie, "MAHLE" w Krotoszynie. Gmina RozdraŜew Gmina zwodociągowana jest w 100%. Długość sieci wodociągowej wynosi 118,80 km. Czynnych jest sztuk przyłączy wodociągowych, z których korzysta 5238 mieszkańców. Gminę obsługują 3 stacje uzdatniania wody (SUW): SUW Dzielice 2 studnie; miejscowości obsługiwane: Dzielice, Wolenice, SUW Dąbrowa 3 studnie (55 m 3 /h) obsługuje miejscowości: Dąbrowa, RozdraŜew, Maciejew, Nowa Wieś, Budy, Wyki, Trzemeszno, Grębów, SUW RozdraŜew 2 studnie; miejscowości obsługiwane: RozdraŜew, Chwałki, Henryków, jest własnością Kółka Rolniczego RozdraŜew, Miasto Sulmierzyce Miasto zwodociągowanie jest w 99%. Długość sieci wodociągowej wynosi 13,4 km. Czynnych jest 570 sztuk przyłączy, z których korzysta 2990 mieszkańców. W Sulmierzycach znajduje się jedno ujęcie wody Stacja Uzdatniania Wody w Sulmierzycach, stacja posiada 2 studnie głębinowe działające na przemian, wydajność ujęcia 300 m 3 / dobę. Stacja posiada dwie strefy ochrony. Obsługuje miasto Sulmierzyce oraz miejscowość Gołkowo połoŝoną w gminie Milicz. Gmina Zduny Gmina zwodociągowana jest w 90,7 %. W gminie istnieją zarówno wodociągi gminne jak i wodociągi PGKiM w Krotoszynie. Długość gminnej sieci wodociągowej wynosi 56,70 km, natomiast nale- Ŝącej do PGKiM Krotoszyn 15 km. Czynnych jest łącznie 1343 sztuki przyłączy wodociągowych, z których korzysta około 6467 mieszkańców. W gminie funkcjonują trzy ujęcia wód podziemnych będą- 21