Załęczański Park Krajobrazowy

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Załęczański Park Krajobrazowy"

Małgorzata Sobczak
9 lat temu
Przeglądów:

1 Załęczański Park Krajobrazowy

2 Park krajobrazowy na Wyżynie Woźnicko-Wieluńskiej, w województwie łódzkim, województwie opolskim i śląskim. Utworzony został 5 stycznia 1978 roku jako pierwszy w centralnej Polsce. Celem jego powołania była ochrona jurajskiego krajobrazu Wyżyny Wieluńskiej. Park obejmuje część Wyżyny Wieluńskiej, tereny leżące w zakolu rzeki Warty (tzw. Łuk Załęczański) oraz przełomy Warty przez Wyżynę Wieluńską (Działoszyński i Krzeczowski). Załęczański Park Krajobrazowy utworzony został uchwałą XIII/50/78 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Sieradzu dnia 5 stycznia 1978 roku (Uchwała nr XIII/50/78). W 1989 roku, na mocy Uchwały nr VIII/44/89 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Sieradzu, zostały zmienione granice Załęczańskiego Parku Krajobrazowego i jego strefy ochronnej w obrębie województwa sieradzkiego (Uchwała nr VIII/44/89). Obecnie obowiązującym aktem prawnym jest Rozporządzenie nr 45/2005 Wojewody Łódzkiego z dnia 24 listopada 2005r. w sprawie Załęczańskiego Parku Krajobrazowego w granicach województwa łódzkiego. Powierzchnia parku wynosi ha, a strefy ochronnej ha. Około 53% powierzchni parku stanowią lasy, 34% grunty orne, 10% użytki zielone i wody, a 3% osadnictwo.

Łuk Załęczański) oraz przełomy Warty przez Wyżynę Wieluńską (Działoszyński i Krzeczowski).

3 Rzeka Warta w okolicy Lisowic

4 Załęczański Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa łódzkiego, w północno-wschodniej części Wyżyny Wieluńskiej, będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Zamyka on od północy system jurajskich parków krajobrazowych. Obecnie po korekcie granic jego powierzchnia wynosi ha a strefy ochronnej ha. Utworzony został 5 stycznia 1978 r. jako jeden z pierwszych parków krajobrazowych w kraju w celu ochrony niepowtarzalnego krajobrazu jurajskich wapiennych ostańców kryjących w sobie wiele form krasu, będących środowiskiem życia osobliwej, wapieniolubnej fauny i flory oraz urokliwego odcinka rzeki Warty określonego jako najpiękniejszy i najwartościowszy przyrodniczo w stosunku do całego jej biegu. Warta przepływając przez park dzikim, naturalnym korytem zataczającym charakterystyczny, tzw. Wielki Łuk Warty, pośród wapiennych wzgórz i pasm polodowcowych wzniesień, rzeźbi w skalistym podłożu głębokie, malownicze przełomy. Na terenie Załęczańskiego Parku Krajobrazowego utworzono 3 rezerwaty przyrody, 4 użytki ekologiczne i 9 pomników przyrody, a na terenie jego otuliny 2 rezerwaty, 5 użytków i 10 pomników przyrody.

jako jeden z pierwszych parków krajobrazowych w kraju w celu ochrony niepowtarzalnego krajobrazu jurajskich wapiennych ostańców kryjących w sobie wiele form krasu, będących środowiskiem życia

5 Góra św. Genowefy w Załęczańskim Parku Krajobrazowym

6 Licznie występują tu zjawiska krasowe (leje krasowe, jaskinie krasowe, suche doliny). Bogata flora (Flora ZPK i jego otuliny liczy prawie 770 taksonów roślin naczyniowych, ok. 100 gatunków mszaków i ok. 80 gatunków porostów, obecnie na obszarze ZPK występuje 39 gatunków roślin naczyniowych podlegających ochronie, w tym 25 objętych jest ochroną ścisłą, ponadto stwierdzono tu ok. 30 gatunków roślin rzadkich w skali kraju lub regionu, gatunków górskich oraz występujących na granicy zasięgów geograficznych: rojownik (rojnik) pospolity czy czosnek skalny, szczelinowy zespół wapieniolubnych paproci, zanokcica skalna, zanokcica murowa i paprotnica krucha, lilie wodne: grążel żółty i grzybień biały, wgłębik pływający, mszar torfowcowy, rosiczka okrągłolistna, wełnianka pochwowata, modrzewnica zwyczajna i żurawina błotna, Znaczną część powierzchni parku (ok. 53%) zajmują lasy. Dominują siedliska borowe na bardzo ubogim piaszczystym podłożu, w większości w postaci sosnowych monokultur o słabej kondycji zdrowotnej. W bezpośrednim sąsiedztwie koryta rzeki występują wikliny nadrzeczne. Znajdziemy tu również fragmenty łęgu wierzbowotopolowego oraz olsu porzeczkowego. Najcenniejsze, niewielkie płaty lasów o naturalnym charakterze, występują poza doliną Warty: świetlista dąbrowa w okolicy Niżankowic, kwaśna dąbrowa trzcinnikowa w uroczyskach Ruda i Mierzyce, wyżynny jodłowy bór mieszany w uroczysku Kluski (w szczątkowej postaci) i kwaśna buczyna w południowo-zachodniej części parku.) i fauna (np. owady: motyle, chrząszcze z gatunku: biegaczowatych, świerszczy, szarańczaków, ryby: płoć, szczupak, kiełb, brzana, ukleja, płazy i gady: salamandra plamista, gniewosz plamisty, ptaki: tracz nurogęś, gągoł, łabędź krzykliwy (łącznie odnotowano w parku występowanie ok. 130 gatunków ptaków), chomik europejski, bóbr, wydra, kilkanaście gatunków nietoperzy m in. nocek duży, nocek Natterera, nocek rudy, gacek brunatny, mopek, nocek wąsatek, nocek Brandta.

80 gatunków porostów, obecnie na obszarze ZPK występuje 39 gatunków roślin naczyniowych podlegających ochronie, w tym 25 objętych jest ochroną ścisłą, ponadto stwierdzono tu ok.

7 Tracz nurogęś Nocek rudy Bóbr europejski Zimorodek

8 Rojnik Konwalia majowa Grzybień północny Rosiczka okrągłolistna

9 Modraszek Ikar Tygrzyk paskowany Grabarz pospolity Paź królowej

10 Zabytki: drewniane budownictwo sakralne pochodzące z pierwszej połowy XVI w. Kościółki typu wieluńskiego znajdują się w Łaszewie Rządowym oraz poza terenem parku w pobliskim Grębieniu, Popowicach, Gaszynie, Kadłubie i Wierzbiu. datowane na II-III w. n.e. dwa okazałe kurhany położone na krawędzi doliny Warty w Przywozie. bogate stanowiska archeologiczne. stara, prawdopodobnie XVIII-wieczna kapliczka w Kamionie. zabytki techniki: drewniany wodny młyn (obecnie elektryczny) w Kępowiźnie z XIX w. prymitywne piece do wypału kamienia wapiennego, tzw. wapienniki z początku XX w. w okolicach Działoszyna, Lisowic i Kolonii Lisowice.

datowane na II-III w. n.e. dwa okazałe kurhany położone na krawędzi doliny Warty w Przywozie. bogate stanowiska archeologiczne.

11 XVIII-wieczna kapliczka w Kamionie Kurhan I w Przywozie

12 W obrębie parku znajdują się rezerwaty przyrody: Węże Bukowa Góra Dąbrowa w Niżankowicach 2 rezerwaty przyrody znajdują się w otulinie parku: Stawiska Szachownica Jaskinia Za Krata Jaskinia Szachownica

rezerwaty przyrody znajdują się w otulinie parku:

13 Jaskinie: Na Górze Zelce znajdują się jaskinie: Za Kratą (trzypoziomowa, długość korytarzy 70 m, głębokość 17 m) Stalagmitowa (długość korytarzy 110 m, głębokość 12 m) Niespodzianka (długość korytarzy 90 m, głębokość 17 m) Samsonowicza (długość korytarzy 12 m, głębokość 9 m) Zanokcica Mała Dwuwylotowa Draba oraz wiele innych jaskiń bez nazw. Na Górze Draby znajduje się jaskinia: Ewy (długość korytarzy 40 m, głębokość 8 m). Na Górze Buki znajduje się jaskinia Buki, a na Krzemiennej Górze znajdują się jaskinie: Szachownica I (długość korytarzy 600 m), oraz Szachownica II (długość korytarzy 200 m),

Dwuwylotowa Draba oraz wiele innych jaskiń bez nazw. Na Górze Draby znajduje się jaskinia: Ewy (długość korytarzy 40 m, głębokość 8 m).

14 Użytek ekologiczny Wronia Woda

15 Pomniki przyrody na terenie parku: "Góra Świętej Genowefy" (200 m. n.p.m.) najdalej wysunięty ostaniec Jury Wieluńskiej ok. 1 km na zachód od Bobrownik. Góra Wapiennik (198 m n.p.m.), Góra Krzemionki (228 m n.p.m.), "Granatowe Źródła" jedyny przykład pulsujących, terasowych źródeł krasowych na Jurze Polskiej (część wody bije ze skalnej szczeliny na brzegu, a część na dnie zbiornika, którym jest starorzecze rzeki Warty). Ujście "Suchej Strugi" w okolicach Lisowic "Żabi Staw" wysoko zawieszony nad dnem doliny rzeki Warty zbiornik wody stojącej z ogromną populacją grzybieni północnych, które podlegają ścisłej ochronie ok. 1 km na zachód od Bobrownik. 5 pomników przyrody drzewa o imponujących rozmiarach pni od 270 do 674 cm. Przeważnie są to lipy i dęby. W otulinie parku: "Jaskinia Ewy" Góra Draby (230 m n.p.m.) w m. Draby,

16 Żabi staw

17 Użytki ekologiczne na terenie parku: "Wronia Woda" starorzecze rzeki Warty, tzw. "warcisko". 3 bagna śródleśne w Nadleśnictwie Wieluń. W otulinie parku: 5 użytków ekologicznych wszystkie to bagna śródleśne na terenie Lasów Państwowych Nadleśnictwa

18 Granatowe Źródła Ujście "Suchej Strugi"

19 Warto również zobaczyć: "Meander Jarzębieski". "Meander Toporowski". Bramę pomiędzy "Górą Wapiennik" i "Górą Św. Genowefy". "Załęczański Łuk Warty". "Wąwóz Królowej Bony ( fot. 1) "Dolinę Warty pod Kamionem". "Przełom Krzeczowski". "Parowy Łaszewskie". Most w Bobrownikach. Źródło "Objawienie" w m. Grabowszczyzna (silne źródło (1,5 l /sek.) wg tradycji woda posiada właściwości lecznicze, dość trudne do odszukania, gdyż leży pośród lasu o bogatym poszyciu). Źródła w Bobrownikach (grupa przykorytowych wywierzysk krasowych o dużej wydajności ok. 500 metrów na zachód od zabudowań wsi, przy północnym brzegu koryta Warty). Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy "Nadwarciański Gród" w Załęczu Wielkim Kepowiżnie. Drewniany młyn wodny w Załęczu Wielkim Kępowiźnie zbudowany w latach Drewniany, alkierzowy dwór w Ożarowie z 1757 r. obecnie Muzeum Wnętrz Dworskich. Drewniany wiatrak koźlak we wsi Kocilew k/ożarowa wzniesiony w 1914 r. Drewniany kościółek typu wieluńskiego pw. Wszystkich Świętych w Popowicach z XVI w (zbudowany bez użycia gwoździ). Drewniany kościółek typu wieluńskiego pw. Świętej Trójcy w Grębieniu, wzniesiony na przełomie XV i XVI wieku

) wg tradycji woda posiada właściwości lecznicze, dość trudne do odszukania, gdyż leży pośród lasu o bogatym poszyciu).

20 Zapraszamy do Załęczańskiego Parku Krajobrazowego

21 Prezentację przygotowały: Natalia Dróżdż z klasy VI oraz Martyna Hofman i Emilia Zjawiona z klasy V a Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Raciszynie. Raciszyn 2008

Podobne dokumenty

Rezerwat Węże. Rezerwat Węże

Rezerwat Węże. Rezerwat Węże Rezerwat Węże Rezerwat Węże Rezerwat geologiczny "Węże Rezerwat Węże jest najciekawszym pod względem zjawisk krasowych miejscem w północnej części Jury Krakowsko Wieluńskiej. Rezerwat położony jest na