Pre-school immunisations A guide to vaccinations for 3- to 5-year-olds. Szczepionki dla dzieci w wieku przedszkolnym. Edition 2006

Transkrypt

1 Edition 2006 Polish Pre-school immunisations A guide to vaccinations for 3- to 5-year-olds Szczepionki dla dzieci w wieku przedszkolnym Przewodnik po szczepionkach dla dzieci 3 do 5-letnich

2 Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji o szczepionkach i szczepieniach ochronnych zwróć się do lekarza, środowiskowej opiekunki zdrowotnej lub pielęgniarki. Lub wejdź na stronę albo zadzwoń do darmowej infolinii NHS Helpline pod numer J Ta ulotka dostępna jest w wyżej wyszczególnionych językach na naszej stronie internetowej: lub na prośbę. Dostępna jest też ona w wersji audio i w innych językach. 2

3 Spis treści 4 Wstęp 6 Często zadawane pytania o szczepionkach dla dzieci w wieku przedszkolnym 13 Szczepionki dla dzieci w wieku przedszkolnym 13 Szczepionka dtap/ipv lub DTaP/IPV 15 Szczepionka MMR 22 Uważaj na zapalenie opon mózgowych i posocznicę 25 Porady dotyczące podróży z dziećmi 27 Słownik terminów Tył okładki Program rutynowych szczepień dziecięcych- krótki przewodnik po szczepionkach dziecięcych

4 Wstęp Przewodnik ten jest przeznaczony dla dzieci i opiekunów dzieci w wieku od trzech do pięciu lat. Zawiera informacje dotyczące rutynowych szczepionek, które są udzielane dzieciom przed rozpoczęciem szkoły, by uchronić je przed poważnymi chorobami. Przewodnik opisuje choroby i wyjaśnia dlaczego małe dzieci potrzebują ochrony przeciw tym chorobom. Znajdziesz w nim też odpowiedzi na częściej zadawane pytania o szczepionkach dla dzieci w wieku przedszkolnym. Jeśli masz więcej pytań lub chcesz zdobyć więcej informacji, porozmawiaj ze swoim lekarzem, pielęgniarką w przychodni lub środowiskową opiekunką zdrowotną. Możesz też wejść na naszą stronę lub zadzwonić do darmowej infolinii NHS Helpline:

5 Terminarz szczepionek dla dzieci w wieku przedszkolnym Szczepionki te powinny być podane w około trzecim roku życia, po otrzymaniu wszystkich koniecznych szczepionek w wieku dwóch, trzech i czterech m-cy. Otrzymasz wezwanie na wizytę szczepienną. Poniższa tabelka ukazuje, jakie szczepionki twoje dziecko dostanie przed rozpoczęciem szkoły. Te szczepionki dadzą najlepszą ochronę twojemu dziecku przed poważnymi chorobami. Szczepionka Jak jest podana Komentarz Błonica, tężec, krztusiec Jeden zastrzyk Jest to dawka wzmacniająca szczepionki i choroba Heine-Medina (dtap/ipv/ lub DtaP/IPV która została podana dziecku w niemowlęctwie, ale bez części Hib (bez pałeczek grypy) Odra, świnka, różyczka Jeden zastrzyk Jest to druga dawka szczepionki MMR (jeśli twoje dziecko nie otrzymało jeszcze pierwszej dawki, powinno ją teraz dostać, a drugą dawkę po trzech miesiącach.) Streszczenie 5

6 Często zadawane pytania o szczepionkach dla dzieci w wieku przedszkolnym Dlaczego moje dziecko musi być szczepione w tym wieku? Ochrona (odporność) przed błonicą, tężcem, krztuścem i chorobą Heine-Medina (polio) może z czasem osłabnąć. Poza tym, odporność na odrę, świnkę i różyczkę może nie wytworzyć się po pojedynczej dawce szczepionki MMR. Szczepionki w wieku przedszkolnym często nazywane dawkami wzmacniającymi wieku przedszkolnego wzmocnią poziom przeciwciał twojego dziecka (substancji wytwarzanych przez nasze ciało, by zwalczać choroby i infekcje) i pomogą w ochronie zdrowia dziecka. Podczas wizyty na szczepienia przedszkolne, będziesz miała szansę, by sprawdzić, czy wszystkie szczepionki zostały podane twojemu dziecku w odpowiednich terminach. W jaki sposób działają szczepionki? Szczepionki zawierają małe dozy bakterii lub wirusa, który wywołuje daną chorobę, lub też małe ilości substancji chemicznych, które są wytwarzane przez bakterie. Szczepionki działają poprzez sprowokowanie naszego systemu odpornościowego do wytworzenia przeciwciał. Jeśli twoje dziecko wejdzie w kontakt z daną infekcją, jego przeciwciała zareagują i będą się starać, by ochronić organizm przed chorobą. Dzięki szczepieniom ochronnym takie choroby jak choroba Heine-Medina niemal nie istnieją w Wlk.Brytanii. 6 Po więcej informacji wejdź na

7 Jeśli twoje dziecko nie uzyskało pewnych szczepień jako niemwolę, możesz spytać się w klinice czy przychodni o możliwość nadrobienia tych szczepionek. Nidgy nie jest za późno, by zaszczepić dziecko. Nie będziesz musiała rozpocząć procesu szczepienia od samego początku, lecz możesz nadgonić zaległości, by upewnić się, że twoje dziecko jest odpowiednio chronione przed chorobami. Skąd wiemy, że szczepionki są bezpieczne? Przed dopuszczeniem szczepionek do powszechnego użytku, wszystkie lekarstwa (również szczepionki) są dokładnie testowane, by ocenić ich bezpieczeństwo i skuteczność. Po uzyskaniu licencji, bezpieczeństwo szczepionek jest dalej kontrolowane. Jeśli pojawią się jakiekolwiek skutki uboczne, są one w dalszym ciągu oceniane i obserwowane. Wszystkie lekarstwa mogą wywołać skutki uboczne, ale szczepionki są wśród nich najbezpieczniejsze. Badania porównawcze z całego świata wykazują, że szczepionki są najlepszym sposobem ochrony zdrowia twojego dziecka.

8 Czy szczepionki zawierają thiomersal? Nie. Szczepionki przedszkolne nie zawierają thiomersalu. Thiomersal, to środek konserwujący zawierający rtęć (sprawdź w słowniku terminów na stronie 27). O większości tych chorób nie słyszy się już więcej, więc czy szczepienia są naprawdę potrzebne? Odkąd szczepienia zostały wprowadzone w użycie w Wlk.Brytanii, liczba dzieci zarażonych tymi chorobami jest bardzo mała. Ale jeśli dzieci przestaną być szczepione, powrócą one szybko. Choroby te nadal występują w Europie i innych częściach świata, a ponieważ więcej ludzi obecnie podróżuje i przyjeżdża do tego kraju, ciągle istieje ryzyko sprowadzenia chorób do tego kraju i zarażenia nimi dzieci. Czy szczepionki mogą spowodować skutki uboczne? Skutki uboczne mogą się pojawić, ale zwykle są one bardzo łagodne. Skóra dziecka może być zaczerwieniona, lekko spuchnięta i wrażliwa w miejscu, gdzie zrobiony został zastrzyk, ale zniknie to samo z siebie. Niektóre dzieci mogą mieć gorączkę. Możesz zbić gorączkę przez podanie dziecku paracetamolu lub ibuprofenu w płynie. Przeczytaj uważnie instrukcje dozownania i podaj dziecku dawkę odpowiednią dla jego grupy wiekowej. Jeśli istnieje taka potrzeba, daj dziecku powtórną dawkę cztery do sześciu godzin po pierwszej. Jeśli temperatura dziecka jest w dalszym ciągu wysoka po drugiej dawce, porozmawiaj z lekarzem lub zadzwoń do NHS 24 pod numer: Pamiętaj, nigdy nie podawaj leków zawierających aspirynę dzieciom poniżej 16 roku życia. 8 Po więcej informacji wejdź na

9 Podejrzewam, że mój syn może mieć jakieś uczulenie. Czy może być zaszczepiony w takim przypadku? Tak. Astma, egzema, katar sienny, nietolerancje pewnych grup żywnościowych i alergie nie przeszkadzają temu, by twoje dziecko uzyskało wszystkie szczepionki jakie są aplikowane w rutynowym programie szczepień dziecięcych. W razie jakichkolwiek wątpliwości porozmawiaj z lekarzem, pielęgniarką lub środowiskową opiekunką zdrowotną. Czy niektóre dzieci mogą być uczulone na szczepionki? W bardzo rzadkich przypadkach dzieci mogą mieć reakcję alergiczną zaraz po szczepionce. Reakcja może polegać na wysypce lub swędzeniu całego lub części ciała. Lekarz czy pielęgniarka udzielająca szczepionki będzie wiedziała w jaki sposób złagodzić tę reakcję.nie powinno to powstrzymać przed otrzymaniem kolejnych szczepionek. W jeszcze rzadszych przypadkach dziecko może mieć ostrą reakcję w kilka minut po zastrzyku, która może objawić się problemami z oddechaniem lub omdleniem. Nazywa się to reakcją anafilaktyczną. Niedawno przeprowadzone badania wykazały, że tylko jedna na milion szczepionych osób dostaje reakcji anafilaktycznej. Ludzie, którzy udzielają szczepionek są odpowiednio przygotowani, by radzić sobie z reakcją anafilaktyczną i przy odpowiednim leczeniu, dzieci wracają zupełnie do zdrowia. Reakcja anafilaktyczna jest ostrą i natychmiastową reakcją alergiczną, która wymaga bezzwłocznej pomocy medycznej. Często zadawane pytania o szczepionkach dla dzieci w wieku przedszkolnym 9

10 Czy istnieją jakieś powody, dla których moje dziecko nie powinno być zaszczepione? Jest bardzo niewiele powodów dla których dziecko nie powinno być zaszczepione. Dziecko które miało niżej wymienione reakcje, nie powinno być szczepione: potwierdzoną reakcję anafilaktyczną przy ostatniej dawce szczepionki potwierdzoną reakcję anafilaktyczną na neomycynę, streptomycynę lub polimyksynę B (są to antybiotyki, które mogą być dodane w bardzo niewielkich ilościach do szczepionek). Nie ma innych powodów medycznych, dla których szczepionka nie może być podana. Jeśli niepokoisz się, porozmawiaj z lekarzem, środowiskową opiekunką zdrowotną lub pielęgniarką. Co w przypadku szczepionki MMR? Czy są przyczyny dla których moje dziecko nie powinno otrzymać tej szczepionki? MMR jest żywą, osłabioną szczepionką (oznacza to, że zawiera ona żywe wirusy, które zostały osłabione). Dzieci, które cierpią na immunosupresję nie powinny otrzymać szczepionki. Dzieci, które uległy immunosupresji, to między innymi dzieci, których: system odpornościowy jest osłabiony z powodu leczenia, przez które przechodzą przy tak poważnych chorobach jak rak czy przeszczep stan zdrowia wpływa na system odpornościowy, jak w przypadku ciężkiej formy pierwotnego niedoboru odpornościowego. Jeśli odnosi się to do twojego dziecka, musisz powiadomić o tym lekarza, pielęgniarkę czy środowiskową opiekunkę zdrowotną przed otrzymaniem szczepionki. Będą oni musieli uzyskać specjalistyczne porady. 10 Po więcej informacji wejdź na

11 Co mam zrobić jeśli moje dziecko nie czuje się dobrze w dniu wyznaczonym na szczepienie? Jeśli twoje dziecko nie czuje się dobrze, ale nie ma gorączki, na przykład kiedy jest przeziębione, powinno ono być zaszczepione. Jeśli twoje dziecko źle się czuje i ma gorączkę, zaczekaj ze szczepieniem aż dziecko będzie zdrowe, by nie pomylić gorączki z reakcją na szczepionkę lub nie podwyższyć gorączki przez szczepionkę. Jeśli twoje dziecko: ma zaburzenia efektem których są częste krwawienia miało drgawki, które nie wynikały z gorączki będzie ono mogło dostać szczepionkę, ale być może będzie wymagało dodatkowej pomocy: porozmawiaj więc z lekarzem, pielęgniarką czy środowiskową opiekunką zdrowotną zanim dziecko uzyska jakąkolwiek szczepionkę. 11

12 Czym są drgawki? Drgawki są również nazywane napadem lub konwulsjami. Niektóre są związane z gorączką, niektóre występują z innych powodów. W pierwszych pięciu latach życia dziecka, najpowszechniejszym rodzajem drgawek, są drgawki wywołane przez gorączkę (nazywane również drgawkami gorączkowymi lub konwulsjami gorączkowymi).czasem po szczepionce występuje gorączka, która może wywołać konwulsje gorączkowe. Większość dzieci, które dostaną konwulsji gorączkowych wyzdrowieje po nich zupełnie. Jeśli konwulsje pojawią się w krótkim czasie po szczepionce mogą one nie być związane ze szczepionką czy gorączką. Powodem może być nieujawniony problem medyczny. Jeśli twoje dziecko dostanie drgawek po szczepionce skontaktuj się z lekarzem. Może on wysłać cię do specjalisty, by uyskać porady co do dalszych badań i przyszłych szczepionek. Jeśli przychodnia jest zamknięta, albo jeśli nie możesz skontaktować się ze swoim lekarzem pojedź na pogotowie ratunkowe w najbliższym szpitalu. 12 Po więcej informacji wejdź na

13 Szczepienia dla dzieci w wieku przedszkolnym Szczepionka dtap/ipv lub DTaP/IPV Dawka wzmacniająca w wieku 3 lat i 4 m-cy do 5 lat Ta szczepionka wzmacnia działanie szczepionek, jakie dziecko otrzymało w wieku dwóch, trzech i czterech m-cy. Chroni ona przed błonicą, tężcem, krztuścem i chorobą Heine-Medina. Co to jest błonica? Błonica (dyfteryt) to bardzo poważna choroba, która zwykle rozpoczyna się bólem gardła i w szybkim czasie może spowodować kłopoty z oddychaniem. Może ona uszkodzić serce i system nerwowy oraz, w skrajnych przypadkach, wywołać śmierć. Co to jest tężec? Tężec, to choroba, która atakuje system nerwowy i w wyniku której dochodzi do skurczu mięśni, problemów z oddychaniem i śmierci. Wywołana jest, kiedy zarazki znajdujące się w ziemi i odchodach dostaną się do organizmu poprzez kontakt z ranązdartą skórą lub w miejscu poparzenia. Tężec nie przechodzi z osoby na osobę. Co to jest krztusiec (koklusz)? Koklusz to choroba, która może wywołać długotrwałe ataki kaszlu i duszności sprawiające trudności w oddychaniu. Koklusz może trwać do 10 tygodni. W przypadku starszych dzieci koklusz zwykle nie jest zbyt niebezpieczny, ale może być szczególnie niebezpieczny dla dzieci poniżej 1 roku życia i może on doprowadzić do śmierci. Szczepionki dla dzieci w wieku przedszkolnym 13

14 Co to jest choroba Heine-Medina (polio)? Choroba Heine-Medina wywołana jest wirusem, który atakuje system nerwowy i może doprowadzić do stałego paraliżu mięśni. Jeśli wirus zaatakuje płuca lub mózg, może spowodować śmierć chorego. Jak skuteczne są szczepionki dla dzieci w wieku przedszkolnym? Badania wykazały, że szczepionki są bardzo skuteczne. Dawka wzmacniająca nie tylko ochroni twoje dziecko, ale zapobieże zarażaniu się tych dzieci, które są jeszcze zbyt małe na szczepienie. Czy istnieją skutki uboczne szczepionek? Skóra twojego dziecka może być zaczerwieniona, spuchnięta i bolesna w miejscu, gdzie zrobiony został zastrzyk ale minie to po krótkim czasie. Stwardnienie może pojawić się w tym miejscu, ale ono również zniknie, zwykle parę tygodni po szczepionce. W niektórych przypadkach, twoje dziecko może czuć się źle, być poirytowane, mieć wysoką temperaturę, ból głowy, wymiotować lub mieć spuchnięte węzły chłonne. Jaka jest różnica między dtap/ipv i DTaP/IPV i czy ma ona znaczenie? Szczepionki przeciw błonicy występują w dwu różnych nasileniach w zależności od tego jak dużo zawierają toksoidu błonicy (toksyny wytwarzanej przez bakterię błonicy, która została unieczynniona). Oba rodzaje nasilenia nazwane zostały w skrócie D dla mocnych szczepionek i d dla słabszych szczepionek. Dostępne są dwie szczepionki w dawkach wzmacniających dla dzieci w wieku przedszkolnym- jedna zawiera mocną dawkę błonicy (DtaP/IPV) i druga, która zawiera słabą dawkę błonicy (dtap/ipv). Obie szczepionki są skuteczne, więc nie ma znaczenia, którą z nich twoje dziecko dostanie jako dawkę wzmacniającą. 14 Po więcej informacji wejdź na

15 Szczepionka MMR Druga dawka podana w wieku przedszkolnym Szczepionka MMR chroni przed odrą, świnką i różyczką. Co to jest odra? Odra wywołana jest przez bardzo zaraźliwy wirus. Niemal każdy, kto zachoruje na odrę będzie miał wysoką gorączkę, wysypkę i złe samopoczucie. Dzieci zwykle muszą pozostać w łóżku przez pięć dni i mogą być nieobecne w szkole przez 10 dni. Dorośli mogą chorować dłużej niż dzieci. Nie można przewidzieć, kto będzie gorzej przechodzić przez odrę, ale komplikacje po odrze mogą wystąpić w jednym na 15 chorych dzieci. Do komplikacji zaliczają się infekcje płuc, konwulsje, zapalenie mózgu i uszkodzenie mózgu. W bardzo poważnych przypadkach odra może spowodować śmierć. W jaki sposób odra rozprzestrzenia się? Odra jest jedną z najbardziej zaraźliwych znanych chorób. Kaszel lub kichnięcie może rozprzestrzenić odrę na dużym obszarze. Ponieważ odra jest tak zaraźliwa, bardzo prawdopodobne jest, że twoje dziecko zachoruje na nią, jeśli nie będzie przeciw odrze zaszczepione. 15

16 Co to jest świnka? Świnka (zapalenie ślinianki przusznej) jest wywołana wirusem, który powoduje gorączkę, bóle głowy oraz bóle i obrzęk węzłów chłonnych w okolicy twarzy, szyi i szczęk. Konsekwencją świnki może być głuchota, wirusowe zapalenie opon oraz zapalenie mózgu. W rzadkich przypadkach może ona spowodować bolesny obrzęk jąder u chłopców i jajników u dziewczynek. Świnka trwa około 7 do 10 dni. W jaki sposób świnka rozprzestrzenia się? Świnka rozprzestrzenia się w ten sam sposób, co odra. Świnka jest tak zaraźliwa, jak grypa. Co to jest różyczka? Różyczka jest chorobą wywoływaną przez wirus. U dzieci przebiega zwykle łagodnie i może przejść niezauważona. Różyczka może wywołać krótkotrwałą wysypkę, obrzęk gruczołów chłonnych i ból gardła. Różyczka jest bardzo niebezpieczna dla nienarodzonych dzieci. Może poważnie uszkodzić ich wzrok, słuch, serce i mózg. Ten stan chorobowy nazywa się wrodzonym syndromem różyczki (CRS). Zarażenie różyczką w pierwszych trzech miesiącach ciąży powoduje uszkodzenie płodu w dziewięciu na dziesięć przypadków. W wielu przypadkach kobiety zarażają się różyczką od własnych dzieci lub dzieci swoich przyjaciół. W jaki sposób rozprzestrzenia się różyczka? Różyczka rozprzestrzenia się tak samo jak odra i świnka. Jest mniej więcej tak zaraźliwa jak grya. 16 Po więcej informacji wejdź na

17 Jak skuteczna jest szczepionka MMR? W roku 1998, przed wprowadzeniem szczepień MMR, odnotowano około 86 tysięcy przypadków odry w Wlk.Brytanii, głównie wśród dzieci. 16 tych przypadków skończyło się śmiercią. W roku 2003 odnotowano około 350 potwierdzonych przypadków zachorowań na odrę. Od roku 1992,zanotowano tylko jeden przypadek śmiertelny na skutek zachorowania na ciężką odrę. Przed wprowadzeniem szczepionki MMR, świnka była jednym z najczęstszych powodów zachorowań na wirusowe zapalenie opon wśród dzieci poniżej 15 roku życia. Jej rezultatem było 1200 przypadków chorych, którzy musieli być hospitalizowani każdego roku. Istnieje duże ryzyko, zachorowań na świnkę jeśli dzieci nie otrzymają szczepionki MMR. Pięć lat przed wprowadzeniem szczepionki MMR, każdego roku odnotowywano 43 przypadki wrodzonego syndromu różyczki w Wlk.Brytanii. W ostatnich latach, zdarzały się one średnio mniej niż dwa razy do roku. Wszystkie, z wyjątkiem jednego, wynikały z zarażenia świnką poza granicami kraju. Jeden przypadek, który został odnotowany w Wlk.Brytanii, związny był z wybuchem zachorowań na świnkę, po tym jak ktoś zaraził się nią za granicą kraju. Ważne jest, by wszystkie dzieci (chłopcy i dziewczynki) zostały uchronione przed świnką, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się tej choroby. Pomimo, że wszystkie trzy choroby nie są powszechne w Wlk.Brytani, istnieje ryzyko, że dzieci, które nie zostały zaszczepione mogą na nie zachorować. Aby wszyscy uzyskali szansę na ochronę przed tymi chorobami i by uniemożliwić ich rozprzestrzenianie się, należy zaszczepić 95% dzieci. Jakkolwiek, poziom szczepień jest obecnie mniejszy niż zalecane 95% i doszło do zachorowań wśród dzieci, które nie były odpowiednio szczepione. Szczepionki dla dzieci w wieku przedszkolnym 17

18 Dwie szczepionki MMR zapewnię najlepszą ochronę twojemu dziecku. W Finlandii szczepionka MMR jest powszechnie podawana z sukcesem od W konsekwencji odra, świnka i różyczka zostały niemal całkowicie usunięte. Dlaczego moje dziecko potrzebuje dwóch dawek szczepionki MMR? Twoje dziecko potrzebuje drugiej dozy MMR ponieważ pierwsza nie zawsze działa. Dzieci, które otrzymały tylko jedną dawkę szczepionki mogą nie być skutecznie zabezpieczone przed tymi chorobami. Jeśli twoje dziecko nie otrzymało jeszcze szczepionki MMR, powinno ono dostać pierwszą dozę teraz, a drugą po upływie trzech miesięcy. Poproś środowiskową opiekunkę zdrowotną lub lekarza o więcej informacji- nigdy nie jest za późno na szczepienia. Dwie dozy szczepionki MMR są rutynowo dawane w Eurpoie,USA, Kanadzie, Australii i Nowej Zelandii. Dając swemu dziecku drugą dawkę szczepionki zapewnisz mu najlepszą ochronę na przyszłość. Czy druga dawka (w wieku przedszkolnym) szczepionki MMR niesie ze sobą ryzyko skutków ubocznych? Jest mniej pradopodobne, że dziecko odniesie skutki uboczne przy drugiej dawce szczepionki, niż przy pierwszej. Jeśli jakieś skutki uboczne pojawią się, będą one miały o wiele łagodniejszy przebieg. 18 Po więcej informacji wejdź na

19 Trzy różne wirusy w szczepionce działają w różnym czasie i mogą wywołać następujące skutki uboczne. 6 do 10 dni po szczepieniu, część dzieci może mieć gorączkę, wysypkę przypominającą tę typową dla odry i stracić apetyt w wyniku działania odry zawartej w szczepionce. W rzadkich przypadkach dziecko może mieć objawy przypominające świnkę (gorączka, opuchnięte węzły chłonne) w trzy tygodnie po szczepieniu w czasie, kiedy świnka w szczepionce zacznie działać na organizm Bardzo rzadko sześć tygodni po otrzymaniu szczepionki, dziecko może dostać wysypki małych wyprysków przypominających siniaki. Zwykle jest to wynikiem odry lub różyczki zawartej w szczepionce. Jeśli zaobserwujesz tego rodzaju wypryski u swojego dziecka, zabierz je do lekarza na wizytę. Lekarz udzieli ci rad, jak postępować i jak ochronić dziecko w przyszłości. Nawet jeśli twoje dziecko dostanie którejkolwiek z tych reakcji, nie będzie on zarażało otoczenia i może przebywać wśród ludzi. W bardzo rzadkich przypadkach dziecko może dostać drgawek spowodowanych gorączką. Nazywa się to konwulsjami gorączkowymi (patrz str.12). Jakkolwiek jest pięć razy bardziej prawdopodobne, że dziecko które nie zostało zaszczepione przeciw odrze, dostanie konwulsji gorączkowych podczas choroby. Mniej niż jedno dziecko na milion dostaje zapalenia opon mózgowych po otrzymaniu szczepionki MMR i mało jest dowodów na to, że jest to spowodowane szczepionką. Jakkolwiek, jeśli dziecko zachoruje na odrę, ryzyko zachorowania na zapalenie opon mózgowych kształtuje się między 1 na 200 i 1 na Około jednej trzeciej tych dzieci będzie cierpiało na stałe uszkodzenie mózgu. Szczepionki dla dzieci w wieku przedszkolnym 19

20 MMR jest żywą szczepionką. Czy oznacza to, że moje dziecko może zarazić innych? Nie. Twoje dziecko nie zarazi innych osób. Alergie na jajka Szczepionka MMR może być podana dzieciom, które miały poważną reakcję alergiczną (szok anafilaktyczny) na jajka. Jeśli cię to niepokoi, porozmawiaj z lekarzem, pielęgniarką lub środowiskową opiekunką zdrowotną. Kilka lat temu pojawiło się twierdzenie, że szczepionka MMR może spowodować autyzm i choroby jelit. Jaką mam pewność, że szczepionka MMR jest naprawdę bezpieczna? Wiele słyszało się w mediach o powiązaniu pomiędzy szczepionką MMR i autyzmem, i chorobami jelit. Niezależni eksperci na całym świecie skupili się na badaniu takiej możliwości i nie znaleźli wiarygodnych naukowych dowodów na istnienie związku między MMR i autyzmem - istnieje wiele dowodów na to, że nie ma takiego związku. MMR jest używana w ponad 100 krajach i cieszy się opinią bezpiecznej szczepionki. Jeśli chesz dostać więcej informacji na temat szczepionki, poproś swoją środowiskową opiekunkę zdrowotną, pielęgniarkę w przychodni lub lekarza o ulotkę na temat szczepionki MMR lub wejdź na Możesz też zadzwonić do infolinii NHS Helpline, pod numer: Po więcej informacji wejdź na

21 Czy nie byłoby lepiej dla mojego dziecka otrzymać MMR w oddzielnych szczepionkach? Nie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) radzi, by nie dawać MMR w oddzielnych szczepionkach. Żaden kraj nie poleci pojedynczych szczepionek, jeśli dostępna jest potrójna szczepionka MMR. Podawanie pojedynczych szczepionek naraża dziecko na ryzyko zachorowania na odrę, świnkę lub różyczkę pomiędzy otrzymaniem trzech dawek. Nie ma dowodów na to, że pojedyncze szczepionki są bezpieczniejsze od potrójnej. Szczepionki dla dzieci w wieku przedszkolnym dają dziecku najlepszą ochronę przed rozpoczęciem szkoły. Jeśli twoje dziecko nie otrzymało którejś z dawek, można to teraz nadrobić. Porozmawiaj z lekarzem, pielęgniarką lub środowiskową opiekunką zdrowotną. Pamiętaj, są to ostatnie dozy rutynowych szczepionek jakie twoje dziecko otrzyma, zanim nie wejdzie w okres dorastania kiedy jako nastolatek otrzyma ostateczne dawki wzmacniające.

22 Uważaj na zapalenie opon mózgowych i posocznicę (zakażenie krwi) Co to jest zapalenie opon i posocznica? Zapalenie opon mózgowych jest infekcją wyściółki mózgu. Te same drobnoustroje mogą wywołać zapalenie opon i posocznicę (zakażenie krwi). Obie choroby są bardzo niebezpieczne dla małych dzieci i ich objawy mogą się rozwinąć bardzo szybko. Jeśli podejrzewasz zapalenie opon lub posocznicę u swojego dziecka, natychmiast poszukaj pomocy medycznej. Pomimo, że twoje dziecko zostało zaszczepione jako niemowlę przeciw Hib i infekcjom grupy meningokokowej C (MenC), z których obie są odpowiedzialne za powodowanie zapalenia opon i posocznicę, szczepionki te nie ochronią dziecko przed możliwością zachorowania na innne rodzaje zapalenia opon i posocznicy. Ważne jest więc, by znać ich objawy i oznaki. Jakie są objawy i oznaki zapalenia opon i posocznicy? Wczesne oznaki zapalenia opon i posocznicy są łagodne i mogą przypominać symptomy grypy (gorączka, wymioty, poirytowanie i ból w plecach lub stawach). Ale najważniejszymi objawami zapalenia opon u dzieci są: sztywność szyi (sprawdź czy dziecko może dotknąć ustami kolan lub zbliżyć kolana do czoła) bardzo mocny ból głowy (sam ból głowy nie jest powodem by szukać pomocy medycznej) wrażliwość na jasne światło wymioty gorączka ospałość, dezorientacja i brak normalnej reakcji na bodźce wysypka. 22 Po więcej informacji wejdź na

23 Główne objawy posocznicy: ospałość, słaba reakcja na bodźce i dezorientacja (późne objawy) bardzo mocne bóle w ramionach, nogach i stawach bardzo zimne ręce i stopy dreszcze szybki i nienaturalny oddech czerwone lub sine pryszcze, któe nie znikają pod naciskiem (zrób test szklanki wyjaśniony poniżej) wymioty gorączka biegunka i skurcze brzucha. Co powinnam zrobić? Jeśli twoje dziecko będzie miało jeden lub więcej z wymienionych objawów, poszukaj natychmiast pomocy medycznej. Jeśli nie możesz skontaktować się ze swoim lekarzem i w dalszym ciągu, po uzyskaniu porady medycznej niepokoisz się, zaufaj swoim instynktom i zabierz dziecko na pogotowie ratunkowe w najbliższym szpitalu. Test szklanki Przyłóż ściankę przezroczystej szklanki i przyciśnij mocno do wysypki, by zobaczyć, czy pryszczyki zbledną i znikną pod naciskiem. Skontaktuj się natychmiast z lekarzem, jeśli pryszcze nie zmienią koloru. Uważaj na zapalenie opon i posocznicę 23

24 Gdzie mogę dostać więcej informacji? Fundacja ds. Badań Zapalenia Opon Mózgowych, Zrzeszenie ds. Zapalenia Opon Mózgowych w Szkocji oraz Fundacja ds. Zapalenia Opon Mózgowych dysponują wszelkimi informacjami. Zadzwoń pod darmowy numer infolinii Fundacji ds. Badań Zapalenia Opon Mózgowych (Meningitis Research Foundation) czynny przez 24 godziny: lub wejdź na stronę Zadzwoń lub wyślij faks do Zrzeszenia ds. Zapalenia Opon Mózgowych w Szkocji( Meningitis Association of Scotland) pod numer , lub napisz pod adres: 9 Edwin street, GlasgowG51 1ND lub wejdź na stronę Zadzwoń do 24-godzinnej infolinii Fundacji ds. Zapalenia Opon Mózgowych (Meningitis Trust): lub wejdź na stronę 24 For more information visit

25 Porady dotyczące podróży z dziećmi Jeśli wybierasz się w podróż za granicę z dzieckiem, upewnij się, że otrzymało ono wszystkie rutynowe szczepionki dla jego wieku. Twoje dziecko może potrzebować dodatkowych szczepień. Skontaktuj się ze swoją przychodnią, bądź też kliniką podróży przed wyjazdem (przynajmniej 6 tygodni przed wyjazdem), by uzyskać najświeższe informacje o potrzebnych szczepieniach. Możesz również znaleźć informacje na stronie NHS Scotland Dawki większości szczepionek podróżnych mogą być dane przez okres czterech tygodni, ale więcej czasu zajmie, jeśli twoje dziecko nie otrzymało jeszcze pierwszej, podstawowej dawki szczepionki DTaP/IPV/Hib. Jeśli dowiesz się, że masz mniej czasu przed podróżą, warto byś w dalszym ciągu zwróciła się do kliniki podróży by uzyskać jak najwięcej ochrony, jak również informacji w jaki sposób zmniejszyć ryzyko zachorowania w trakcie pobytu za granicą. Może zaistnieć potrzeba zaszczepienia twojego dziecka przed innymi chorobami, jak żółta febra, oraz uzyskania zaświadczenia o szczepieniu, jako warunek wstępu do danego kraju. Świadectwo szczepienia przeciw żółtej febrze zyskuje ważność 10 dni po uzyskaniu szczepionki. Uważaj na malarię. Malaria jest poważną chorobą, którą można się zarazić po ukąszeniu przez komary. Stanowi ona duży problem w krajach tropikalnych. Jeśli wybierasz się do krajów, gdzie występuje malaria, twoje dziecko będzie wymagało ochrony przed tą chorobą. Nie ma szczepionki przeciw malarii, ale twój lekarz może udzielić rad na temat istniejących lekarstw przeciw malarii. Porady dotyczące podróży z dziećmi 25

26 Lekarstwa przeciw malarii nie dają całkowitego zabezpieczenia, ale mogą być konieczne w niektórych częściach świata. Mogą one stwarzać kłopoty przy aplikowaniu, ale istnieją leki specjalnie przygotowane dla małych dzieci. Jak uniknąć ukąszeń komarów Powinnaś zrobić wszystko, co możliwe, by uniknąć ukąszenia twojego dziecka przez komary. W ciągu dnia i nocy ubieraj dziecko w ubranie, które zakryje ramiona i nogi Użyj specjalnych anty-komarowych preparatów skórnych oraz siatki ochronnej nasączonej środkiem owadobójczym. Użyj środka owadobójczego stosownego dla małych dzieci. Zwróć się do farmaceuty o poradę. Więcej informacji Ulotkę informacyjną Wydziału Zdrowia Health advice for travellers możesz uzyskać na poczcie lub poprzez kontakt z działem zamówień wydawnictwa DH Publications pod numerem w dowolnym czasie, powołując się na T7 Health Advice for travellers. Więcej informacji możesz również uzyskać na stronie NHS oraz stronie Wydzału Zdrowia (Department fo Health) 26 Po więcej informacji wejdź na

27 Słownik terminów Ten słownik wyjaśnia niektóre z terminów odnoszących się do szczepień twojego dziecka. Acellular pertussis - szczepionka kokluszowa bezkomórkowa Szczepionka przeciw krztuścowi zawierająca jedynie część komórki bakterii krztuśca, która może uodpornić organizm osoby otrzymującej szczepionkę. Anaphylactic reaction reakcja anafilaktyczna Natychmiastowa i skrajna reakcja alergiczna, która wymaga bezzwłocznej pomocy medycznej. Contraindication- przeciwskazania Czynniki, z powodu których, pewne zabiegi czy formy leczenia nie powinny być przeprowadzane. Szczepionka dtap/ipv i szczepionka DTaP/IPV Łączona szczepionka, która chroni przed czterema różnymi chorobami: błonicą, tężcem, kokluszem (krztuścem) i chorobą Heine-Medina (polio). Zawiera ona szczepionkę kokluszową bezkomórkową i unieczynnioną szczepionkę przeciw chorobie Heine-Medina. Dawana jest dzieciom w wieku między trzy lata i pięć lat, jako szczepienie ochronne przed rozpoczęciem szkoły. Szczepionka DTaP/IPV/Hib Łączona szczepionka przeciw pięciu różnym chorobom: błonicy, tężcowi, krztuścowi (kokluszowi), chorobie Heine-Medina i pałeczkom grypy typu b (Hib- Haemophilus influenzae type b).zawiera szczepionkę kokluszową bezkomórkową oraz unieczynnioną szczepionkę przeciw chorobie Heine-Medina. Podawana jest niemowlętom w wieku dwóch, trzech i czterech miesięcy. Słownik terminów 27

28 Unieczynniona szczepionka przeciw chorobie Hene-Medina (IPV) Szczepionka przeciw chorobie Heine-Medina zawierająca nieżyjące wirusy Neomycyna Antybiotyk dodany do szczepionek, który zapobiega skażeniu przez bakterie. Polimyksyna B Antybiotyk dodany do szczepionek, który zapobiega skażeniu przez bakterie. Streptomycyna Antybiotyk dodany do szczepionek, który zapobiega skażeniu przez bakterie. Szczepionka Td/IPV Łączona szczepionka, która chroni przed trzema chorobami: tężcem, błonicą i chorobą Heine-Medina. Zawiera ona tężec, małe dozy błonicy i unieczynnioną szczepionkę przeciw chorobie Heine-Medina. Podawana jest młodym osobom w wieku między lat, by zapewnić długotrwałą ochronę przed tymi chorobami. Thiomersal Thiomersal to środek konserwujący zawierający rtęć, który był używany w szczepionkach przez ponad 60 lat. Thiomersal nie występuje w szczepionkach używanych w rutynowym programie szczepień w Wlk.Brytanii. Aby uzyskać więcej informacji na temat Thiomersalu wejdź na Toksoid Unieczynniona toksyna bakterii, użyta w szczepionce, by pobudzić system odpornościowy. 28 Po więcej informacji wejdź na

29 Kompensacja za Uszkodzenia Spowodowane Szczepieniami - Vaccine Damage Payment Scheme Większość szczepionek przebiega bez problemów, ale w bardzo rzadkich przypadkach mogą one zaistnieć. Kompensacja za Uszkodzenia Spowodowane Szczepieniami została stworzona, by ulżyć ciężarowi komplikacji spowodowanych przez szczepionki, a spoczywającemu na chorej osobie i jej rodzinie. Obejmuje ona wszystkie szczepionki opisane w tej ulotce, oprócz szczepionki przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby B. Zanim wypłata kompensacji zostanie dokonana należy spełnić szereg warunków. Jeśli potrzebujesz więcej informacji na ten temat, skontaktuj się z: Vaccine Damage Payments Unit Department for Work and Pensions Palatine House Lancaster Road Preston PR1 1HB. Tel: CAU-VDPU@dwp.gsi.gov.uk Dalsze informacje Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji na temat szczepionek, porozmawiaj ze swoim lekarzem, pielęgniarką w przychodni lub środowiskową opiekunką zdrowontą, lub zadzwoń do darmowej infolinii NHS Helpline pod numer Aby uzyskać więcej informacji lub znaleźć odpowiedź na pytania wejdź na stronę Słownik terminów 29

30 Dwie interwencje w zdrowie publiczne, które miały największy wpływ na zdrowie społeczeństwa na świecie, to czysta woda i szczepionki ochronne World Health Organization 30 Po więcej informacji wejdź na

31 Opublikowane w imieniu Scottish Executive przez NHS Health Scotland. Oparte za pozwoleniem na materiałach opublikowanych przez Department of Health Publications. NHS Health Scotland 2006 ISBN: Health Scotland Biuro w Edinburgh: Woodburn House Canaan Lane Edinburgh, EH10 4SG Biuro w Glasgow: Clifton House Clifton Place Glasgow, G3 7LS

32 Rutynowy program szczepień wczesnodziecięcych. Każda szczepionka podana jest w postaci jednorazowego zastrzyku w mięsień uda lub ramienia. Termin szczepienia Choroby przed którymi chroni Szczepionka Drugi miesiąc życia błonica, tężec, krztusiec, DTaP/IPV/Hib choroba Heine-Medina, pałeczki grypy i PCV typu b (Hib), infekcje pneumokokowe Trzeci miesiąc życia błonica, tężec, krztusiec, choroba DTaP/IPV/Hib Heine-Medina, pałeczki grypy typu b i MenC (Hib) i meningokokowe C (MenC) Czwarty miesiąc życia błonica, tężec, krztusiec, choroba DtaP/IPV/Hib, Heine-Medina, pałeczki grypy typu b MenC i PCV (Hib), meningokokowe C (MenC) i infekcje pneumokokowe Około 12 m-cy pałeczki grypy typu b (Hib) i Hib/MenC meningokokowe C (MenC) Około 13 m-cy odra, świnka i różyczka MMR I PCV infekcje pneumokokowe Trzy lata cztery m-ce błonica, tężec, krztusiec, DtaP/IPV lub Pięciu lat choroba Heine-Medina, dtap/ipv oraz odra, świnka i różyczka MMR trzynaście do tężec, błonica i choroba Heine-Medina Td/IPV osiemnastu lat /2006