Standardy workflow przy budowie systemu informatycznego
|
|
- Franciszek Szymczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 mgr inż. Rafał Renk mgr inż. Rafał Knapik prof. dr hab. inż. Witold Hołubowicz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, UAM Poznań Instytut Technik Telekomunikacyjnych i Informatycznych, ITTI Poznań Standardy workflow przy budowie systemu informatycznego Obecnie na rynku istnieje wiele grup standardów, obejmujących różne funkcjonalności oraz różne poziomy implementacji systemów workflow. Standardy te cały czas ewoluują, łączą się ze sobą, powstają nowe wersje. Na bazie doświadczeń uzyskanych w trakcie realizacji projektu IST VISP (Virtual ISP) w ramach 6 Programu Ramowego w artykule przedstawiona została analiza obecnej sytuacji dotyczącej organizacji i standardów workflow. Artykuł przedstawia napotkane problemy i trudności, jak również podejście do oceny oraz wyniki oceny stosowalności poszczególnych standardów z punktu widzenia tworzonej w ramach projektu platformy VISP. 1 Wprowadzenie Zagadnieniami związanymi z systemami workflow zajmuje się wiele organizacji na całym świecie. Każda z organizacji promuje swoje własne rozwiązania w tym zakresie oraz wykorzystywane terminy i pojęcia związane z tego rodzaju systemami. Sytuacja w tej dziedzinie cały czas ewoluuje. Organizacje i wspierane przez te organizacje standardy łączą się. Nie istnieje jeden powszechnie przyjęty i dojrzały standard realizacji workflow. Dodatkowo sytuację związaną ze standardami workflow komplikuje wielowarstwowość tego rodzaju standardów. W praktycznych zastosowaniach konieczne jest określenie zestawu standardów odpowiedzialnych za różne funkcje realizacji workflow od modelowania choreografii procesów przez wykonywalne definicje workflow do standardów wspierających operacje administracyjne i przesyłanie komunikatów. Elementem, jaki należy wziąć pod uwagę przy tworzeniu rozwiązań workflow, jest dostępność narzędzi wspierających tworzenie workflow oraz kompatybilność i współdziałanie różnych standardów na różnych warstwach tworzenie workflow. Rozdział 2 niniejszego artykułu przedstawia ogólny opis platformy informatycznej ułatwiającej współpracę wielu dostawców usług internetowych. W rozdziale 3 przedstawiono podstawowe pojęcia i ich definicje związane z systemami workflow wykorzystywane w niniejszym artykule. Kolejny rozdział (rozdział 4) przedstawia krótki opis organizacji zajmujących się standardami związanymi z workflow oraz standardy workflow. Rozdział 5 opisuje główne wymagania przyjęte do realizacji platformy VISP i metodykę oceny stosowalności poszczególnych standardów do realizacji tej platformy. W rozdziale 6 przedstawione są wyniki przeprowadzonej analizy i zestaw rekomendowanych standardów do realizacji platformy VISP. Rozdział 7 przestawia krótkie podsumowanie artykułu oraz wnioski. 2 Platforma programistyczna dla ISP - projekt VISP Projekt VISP jest projektem realizowanym w ramach 6 Programu Ramowego. Projekt ten jest projektem typu STREP, a jego całkowity budżet wynosi ok. 3,5 mln euro. Czas realizacji projektu to: 32 miesiące. Projekt rozpoczął się w listopadzie 2005 roku, a koniec projektu przewidziany jest na czerwiec W skład konsorcjum wchodzi 11 partnerów z takich krajów jak: Belgia, Szwajcaria. Luksemburg, Francja, Polska, Grecja, Niemcy, Włochy, Rumunia, Bułgaria. Partnerzy reprezentują ośrodki uczelniane, małe i średnie przedsiębiorstwa (ISP) oraz duże firmy komercyjne.
2 Głównym celem projektu VISP jest opracowanie platformy programowej dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) z sektora ISP (dostawców usług internetowych). Opracowana platforma ma umożliwiać współpracę i wspólne działanie różnych dostawców usług internetowych w celu oferowania kompleksowych usług uwzględniających potrzeby biznesowe klientów. Współpracujące firmy ISP określane są jako klaster VISP (ang. VISP cluster), a platforma programowa jako platforma VISP (ang. VISP platform). Platforma VISP ma wspomóc dostawców usług internetowych poprzez m.in.: zwiększenie satysfakcji klientów, którzy będą mieli do dyspozycji większą liczbę oferowanych usług i będą mieli większą kontrola nad subskrybowanymi usługami, udostępnienie możliwości definiowania nowych usług poprzez łączenie przygotowanych komponentów usługowych, szersze otwarcie rynku lokalnego (zwiększenie jego konkurencyjności), Rysunek 1 przedstawia schemat modelu referencyjnego platformy VISP, gdzie przedstawiona jest współpraca różnych podmiotów powiązanych ze sobą hierarchicznie (poziomy np. P1.1 i P1.2 oraz wewnętrzne podmioty np. I2.2.1) na platformie VISP. VISP Level 3 P1.2 P1.1 Level 2 P3 P2.1 P5 P4 Level 1 C3 C4 C1 C2 Level 1 P2.3 Level P2.2 3 I I P - Partner I - Internal entity C - Customer Rysunek 1 Schemat modelu referencyjnego platformy VISP [VISP_AnnexI] Strzałki na przedstawionym powyżej rysunku reprezentują przepływ procesów biznesowych pomiędzy partnerami klastra, a także wewnątrz organizacji. Zautomatyzowanie tych procesów to podstawowy cel platformy realizowanej w ramach projektu VISP. Z tego też względu jednym z najbardziej istotnych zagadnień przy jej projektowaniu jest właściwy dobór standardów workflow. 3 Podstawowe pojęcia związane z systemami workflow Przed opisem kryteriów doboru standardów workflow warto ustalić podstawowe pojęcia z tego obszaru oraz relacje między nimi. Rysunek 2 przedstawia model opracowany przez jedną z podstawowych organizacji standaryzacyjnych - The Workflow Management Coalition (WfMC), wykorzystywany w niniejszym artykule.
3 jest zdefiniowany za pomocą Proces biznesowy (np. co ma się zdarzyć w trakcie procesu) jest zarządzany przez Podproces Definicja procesu (zapis tego co ma się zdarzyć w trakcie procesu) składa się z Czynność realizowana ręcznie (nie będąca częścią systemu przepływu pracy) używany do tworzenia poprzez i zarządzania Instancja procesu Czynność (zapis tego co się rzeczywiście która może być dzieje) lub reprezentowana w trakcie realizacji przepływu pracy przez Czynność realizowana automatycznie System zarządzania przepływem pracy (sterowanie zautomatyzowaną częścią procesu biznesowego) Instancja czynności i/lub złożoną z jednej lub wielu która zawiera Element pracy (zadanie przydzielone uczestnikowi przepływu pracy) Wywoływane aplikacje (narzędzia informatyczne umożliwiające wykonanie czynności) Rysunek 2 Zależności pomiędzy podstawowymi pojęciami [WfMC_Glos: 1999] Przedstawione poniżej definicje i objaśnienia poszczególnych pojęć oparte są o definicje zaproponowane w [WfMC_Glos: 1999]. Proces biznesowy jest to jedna lub wiele powiązanych procedur lub czynności, które wspólnie służą realizacji celu biznesowego, zwykle wykonywanych w ramach struktury organizacyjnej określającej role uczestników procesu i powiązania pomiędzy rolami. Definicja procesu jest to taka forma prezentacji procesu biznesowego, która umożliwia zautomatyzowane przetwarzanie, takie jak modelowanie czy wykonywanie procesu przez system zarządzania przepływem pracy. Definicja procesu składa się z sieci czynności i powiązań pomiędzy nimi, kryteriów rozpoczęcia oraz zakończenia procesu i informacji na temat poszczególnych czynności, takich jak wykonawcy czynności czy powiązane z czynnościami aplikacje i dane. Instancja procesu to reprezentacja pojedynczego uruchomienia procesu lub czynności należącej do procesu wraz z przekazaniem powiązanych z tym danych. Każda instancja jest obrazem oddzielnego wątku wykonywania procesu lub czynności, który może być sterowany niezależnie. Dla każdej instancji przypisany jest wewnętrzny stan i widziany z zewnątrz identyfikator, dzięki któremu można na przykład odczytywać dane umożliwiające obserwacje przebiegu procesu. Workflow (w języku polskim określany jako przepływ pracy) jest to zautomatyzowany w całości lub w części proces biznesowy, w trakcie którego dokumenty, informacje i zadania są przekazywane pomiędzy uczestnikami procesu w celu umożliwienia wykonania czynności w sposób zgodny ze zdefiniowanymi regułami. System workflow (w języku polskim określany jako system zarządzania przepływem pracy) jest to system umożliwiający za pomocą oprogramowania tworzenie definicji procesów oraz zarządzanie wykonywaniem instancji procesów uruchomionych na jednym lub wielu silnikach przepływu pracy, który potrafi interpretować definicje procesów, komunikować się z uczestnikami przepływu pracy oraz, tam gdzie jest to wymagane, wywoływać inne aplikacje. Czynność wykorzystywana w powyższych definicjach to opis części pracy, którą można przedstawić jako logiczny krok w trakcie procesu. Czynność może być wykonywana ręcznie, nie jest wtedy zautomatyzowana, lub automatycznie. Tam gdzie wymagane są zasoby ludzkie, czynność przydzielana jest uczestnikowi przepływu pracy. Uczestnik przepływu pracy to zasób wykonujący część pracy odpowiadający czynności.
4 4 Organizacje i standardy związane z przepływem pracy Istnieje wiele organizacji standaryzacyjnych, których prace związane są w większym lub mniejszym stopniu z workflow. Do głównych z nich zaliczamy: OASIS (ang. Organization for the Advancement of Structured Information Standards), BPMI (ang. Business Process Management Initiative), OMG (ang. Object Management Group), W3C (ang. World Wide Web Consortium), WfMC (Workflow Management Coalition), RosettaNet, OAGi (ang. Open Applications Group). Rysunek 3 przedstawia powiązanie pomiędzy poszczególnymi wymienionymi powyżej organizacjami standaryzacyjnymi związanymi z systemami workflow, a listą wspieranych przez te organizacje standardów workflow (oznaczonych odpowiednimi kolorami). Standardy workflow przedstawione są na różnych warstwach 1. Warstwy te związane są z różnymi etapami i poziomem szczegółowości tworzenia specyfikacji workflow. Poszczególne warstwy tworzenia workflow odpowiadają za: modelowanie procesów - standardy definiujące sposób, w jaki poszczególne pojęcia związane z procesami biznesowymi powinny być reprezentowane na diagramach, choreografia - definiuje sposób, w jaki niezależne, organizacje uczestniczące w procesie biznesowym komunikują się ze sobą w trakcie wspólnego dążenia do osiągnięcia celu biznesowego, orkiestracja definiuje czynności i działania realizowane w trakcie procesu przez organizację, administracja workflow - wywoływanie i monitorowanie stopnia wykonania czynności i działań oraz utrzymywanie definicji procesów, rozszerzenia - głównie umożliwiające definiowanie transakcji w ramach procesów, modele referencyjne - gotowe definicje procesów biznesowych możliwe do wykorzystania w trakcie integracji procesów biznesowych różnych partnerów, opis usług - opis funkcji realizowanych przez usługi sieciowe oraz sposobu dostępu do tych funkcji, komunikacja - wymiana komunikatów za pomocą języka XML, sposób konstrukcji komunikatów oraz zarządzania komunikacją. Activities Process Modelling UMM UML MDA / BPDM BPMN BPSM Process Choreography BPSS WSBPEL (abstract) WS-CDL WSCI WSCL Process Orchestration WSBPEL (executable) ebxml CPPA BPML XPDL Workflow Adminstration BPQL WfXML Workflow Extensions BPXL BTP Information Models UBL OAGIS RosettaNet PIP Service Descriptions WSDL Communication s SOAP ASAP Standards Bodies OASIS ebxml OMG BPMI W3C WfMC OAGi RosettaNet Rysunek 3 Organizacje standaryzacyjne promujące standardy związane z workflow [VISP_D21] 1 Na rysunku 2 oznaczone jako Activities.
5 Przedstawione warstwy oraz rozmieszczenie standardów na poszczególnych warstwach jest rozmieszczeniem przykładowym nie jest to stos protokołów. Rysunek 4 prezentuje określone relacje i powiązania pomiędzy poszczególnymi standardami. Podwójne linie ze strzałkami reprezentują ewolucję standardów poprzez ich łączenie się, pojedyncza linia ciągła oznacza możliwość pełnego mapowania funkcjonalności pomiędzy standardami a pojedyncza linia przerywana oznacza możliwość mapowania wybranych funkcjonalności pomiędzy standardami. Standardy te stanowią wstępną listę standardów, które w dalszych etapach realizacji projektu poddane zostały ocenie wg wcześniej przygotowanych kryteriów. UMM Modelling methodologies Graphical notation BPMN UML BPSS WS-CDL Choreography (non executable) WSCI WSCL Orchestration (executable) Administration & monitoring BPML BPEL BPEL4WS XPDL BPSS+ CPP/CPA BPELJ JSR207 jpdl BPQL WSFL XLANG Abstract Programming language based Wf-XML BPSM RosettaNet Interfaces UBL OAGIS interfaces Information models [] SOAP ASAP Wf-XML Extension layers (communication protocols, etc) Rysunek 4 Wybrane powiązania pomiędzy głównymi standardami workflow [VISP_AnnexI] Szersza charakterystyka poszczególnych standardów przedstawionych na powyższym rysunku zawarte jest w p. 6 niniejszego artykułu. 5 Kryteria porównania standardów workflow Rysunek 5 przedstawia etapy wyboru zestawu standardów dla platformy VISP. Jako dane wejściowe w realizowanej metodyce wyboru standardów posłużyły: wymagania dla platformy VISP (p. 5.1) oraz zdefiniowany zbiór standardów workflow (p. 4). W oparciu o wymagania platformy VISP określono zestaw kryteriów technicznych (p. 5.2) i rynkowych (p. 5.3) dla poszczególnych grup standardów. Na bazie opracowanych kryteriów dokonano analizy standardów (p. 6.1 i p. 6.2) oraz zdefiniowano rekomendowany zestaw standardów dla platformy VISP (p. 6.3).
6 Wybrane do analizy standardy workflow Wymagania dla platformy VISP Kryteria techniczne Kryteria rynkowe Analiza standardów Rekomendowany zestaw standardów dla platformy VISP Rysunek 5 Etapy wyboru zestawu standardów dla platformy VISP W ramach pracy przyjęto jako kryteria opisujące cechy charakterystyczne standardów następujące grupy wymagań: wymagania stawiane przez platformę VISP (w oparciu o [VISP_AnnexI]), kryteria techniczne, kryteria rynkowe. 5.1 Wymagania stawiane przez platformę VISP W celu możliwości praktycznej implementacji platformy programowej VISP wybrane do jej implementacji standardy muszą spełniać szereg wymagań. Poniżej przedstawiona jest, krótka charakterystyka podstawowych wymagań dla platformy VISP [VISP_AnnexI, VISP_D11]. Wybrane dla platformy VISP standardy powinny zapewniać możliwość współpracy wielu podmiotów w klastrze VISP w dwóch różnych trybach: tryb Wirtualnego Przedsiębiorstwa, w którym klaster VISP widziany jest z zewnątrz jako jedna organizacja, zachowując wewnętrznie własną odrębność, tryb Społeczności, w którym z zewnątrz nie widać klastra, a tylko poszczególnych partnerów korzystających z własnych zasobów. Ponadto platforma VISP i wykorzystane standardy powinny zapewniać możliwość współpracy z innymi systemami np. ERP, wsparcia różnego rodzaju modeli biznesowych wykorzystywanych przez poszczególnych partnerów, wsparcia różnego rodzaju modeli ekonomicznych (rozliczeń wewnątrz i na zewnątrz klastra VISP), wsparcie procesów realizacji usług dla klienta oraz procesów związanych z działaniem klastra VISP (np. dodawanie/usuwanie partnera z klastra). Z punktu widzenia usługowego standardy workflow powinny umożliwiać wsparcie m.in.: wykorzystania dekompozycji usług oferowanych przez różnych ISP na bloki funkcjonalne w celu budowy nowych usług, możliwość przekazywania informacji o rezerwacji zasobów, parametrów SLA wewnątrz klastra VISP i dla klienta zewnętrznego, monitorowanie aktualnie realizowanych usług. W ramach tworzenia platformy VISP należy również uwzględnić m.in. takie elementy jak: wspólna baza wiedzy o oferowanych usługach dla całego klastra VISP czy to, że podmiot może być jednocześnie partnerem w kliku klastrach VISP. 5.2 Kryteria techniczne Przed dokonaniem oceny standardów określono kryteria tej oceny charakteryzujące poszczególne standardy. Zdefiniowano następujące kryteria wspólne dla orkiestracji i choreografii [VISP_D21]:
7 możliwość zdefiniowania mechanizmów kontroli przepływu pracy/ monitorowanie przepływu komunikatów przepływ sterowania może być zdefiniowany i możliwe jest monitorowanie wymiany informacji pomiędzy uczestnikami, w tym możliwa jest: specyfikacja elementów kontroli (pętle, decyzje itp.) typowe, znane z języków programowania mechanizmy sterowania są dostępne, specyfikacja sekwencyjnych przepływów sekwencyjny przepływ czynności może być zdefiniowany, specyfikacja podstruktur, takich jak moduły, podprocesy możliwość zdefiniowania modułów możliwych do ponownego wykorzystania, podprocesy standard pozwala na zdefiniowanie podprocesów, możliwość zdefiniowania złożonych struktur przepływu złożone struktury danych oraz wzorce przepływu pracy mogą zostać zdefiniowane, możliwość zdefiniowania przepływu danych przepływ danych pomiędzy uczestnikami procesu może zostać zdefiniowany, kompatybilność ze standardem WSDL i BPMN standard jest kompatybilny ze standardem WSDL, możliwość obsługi błędów i kompensacji zachowanie procesu w przypadku błędnych sytuacji może być określone, specyfikacja wiązań możliwy jest dostęp do protokołów na niższych warstwach, możliwość definicji transakcji transakcyjna komunikacja może być zdefiniowana, możliwość określenia ról i interakcji z uczestnikami procesu oprócz określenia dostępu do usług standard umożliwia definiowanie interakcji z uczestnikami procesu, Wykonywalność specyfikacja jest wykonywalna, rozszerzalność specyfikacja pozwala na dodawanie nowych, niestandardowych elementów. Jako kryteria charakterystyczne dla choreografii zdefiniowano: możliwość określenia przepływów typu end-to-end możliwość definicji procesów, w których udział bierze więcej niż 2 uczestników, możliwość modelowania opartego na zdarzeniach w języku możliwe jest modelowanie wg schematu w przypadku zdarzenia wykonaj czynność, łatwość nauki czas jaki jest wymagany do nauki sprawnego posługiwania się standardem. Specyficznymi kryteriami dla orkiestracji były: niezależność od platformy sprzętowej Standard nie jest przeznaczony dla żadnej platformy sprzętowej lub programistycznej, możliwość zdefiniowania jakości usługi czynnościom procesom mogą być przypisane priorytety. 5.3 Kryteria rynkowe Oprócz względów technicznych o ocenie przydatności danego standardu do budowy systemu decydowały także względy rynkowe. Kryteriami były tutaj [VISP_D21]: dostępność stabilnej wersji specyfikacji wersja specyfikacji jest zaakceptowana przez organizację standaryzującą, dostępność otwartych lub komercyjnych narzędzi stworzono narzędzia wykorzystujące specyfikację, czy specyfikacja została zastąpiona standard został zastąpiony przez inny, czy specyfikacja jest przestarzała specyfikacja prawdopodobnie zostanie zastąpiona przez nowszą wersję lub inny standard, otwartość standard jest dostępny i może być używany za darmo, doświadczenie wewnątrz konsorcjum członkowie konsorcjum VISP znają i używają ten standard.
8 6 Rezultaty analizy standardów workflow Wyniki oceny standardów zostały przedstawione poniżej w postaci tabel. Dla każdego z kryteriów określono, czy poszczególne standardy spełniają to kryterium. Dla określenia zgodności z kryterium użyto następujących symboli: + standard spełnia kryterium, - standard nie spełnia kryterium, 0 standard spełnia kryterium częściowo, na kryterium nie dotyczy standardu. Każda z tabel została krótko skomentowana. W każdym z tych komentarzy zwrócono uwagę głównie na problemy związane z przedstawianymi standardami. 6.1 Aspekty techniczne W ramach prac przeanalizowało aspekty techniczne dotyczące standardów dotyczących choreografii i orkiestracji procesów biznesowych Choreografia Wyniki analizy aspektów technicznych dotyczących choreografii przedstawia Tab. 1. Tab. 1 Wyniki oceny standardów dotyczących choreografii Kryterium Możliwość zdefiniowania mechanizmów kontroli przepływu pracy/ monitorowanie przepływu komunikatów Możliwość określenia przepływów typu endto-end BPMN UML 2.0 UMM WSCL WSCI WS-CDL ebxml BPSS Możliwość zdefiniowania złożonych struktur Możliwość zdefiniowania przepływu danych Kompatybilność ze standardem WSDL na na na (2.0) 0 Kompatybilność ze standardem BPMN na na na Możliwość obsługi błędów/kompensacji/transakcji Specyfikacja wiązań Wykonywalność Rozszerzalność Łatwość nauki Do danych przedstawionych w powyższej tabeli można dodać, że standard UMM uważany jest za język bardzo skomplikowany, a jego wykorzystywanie wymaga dużej wiedzy i doświadczenia. Przeciwko standardom WSCL, WSCI, WS-CDL, ebxml BPSS przemawiają głównie aspekty rynkowe, omówione w rozdziale
9 6.1.2 Orkiestracja Wyniki analizy aspektów technicznych dotyczących choreografii przedstawia Tab. 2. Tab. 2 Wyniki oceny standardów dotyczących orkiestracji Kryterium BPEL4WS 1.1 WSBPEL 2.0 XPDL 1.0 XPDL 2.0 WSFL BPELJ PD4J jpdl JBI CPPA WWF Specyfikacja elementów kontroli przepływu (pętle, warunki) na 0 + Podprocesy na - - Możliwość zdefiniowania złożonych struktur Możliwość zdefiniowania przepływu danych Kompatybilność ze standardem BPMN na na Specyfikacja wiązań Możliwość obsługi błędów i kompensacji Możliwość definicji transakcji Możliwość określenia ról i interakcji z uczestnikami procesu na + + Wykonywalność na + - Rozszerzalność Niezależność od platformy sprzętowej Możliwość zdefiniowania jakości usługi na + - Najbardziej obiecującymi z punktu widzenia zastosowania do budowy platformy VISP są standardy BPEL i XPDL. Obydwa standardy nie są pozbawione jednak wad. Głównie dotyczą one relacji ze standardami modelowania choreografii i modelowania graficznego orkiestracji. Problemy głównie dotyczą tu mapowania pomiędzy językiem BPMN, podstawowym językiem w dziedzinie choreografii, a tymi standardami. Podstawowy standard diagramów procesów to BPMN. Pełne mapowanie z tego języka możliwe jest tylko do wersji 2.0 standardu XPDL. Wersja 1.0 standardu XPDL zawiera tylko część elementów wymaganych do realizacji takiego mapowania. Problemem wersji 2.0 standardu XPDL jest za to brak dostępnych na rynku narzędzi ze względu na to, że ostateczna wersja tego standardu opublikowana została dopiero w październiku 2005 roku. Dla standardu BPEL z kolei nie opracowano sposobu mapowania BPMN dla żadnej z obecnie istniejących wersji. Ponadto nowa wersja standardu (WS-BPEL 2.0) nie jest kompatybilna z poprzednią wersją tego standardu tj. standardem BPEL4WS Kryteria rynkowe Aby stwierdzić, które standardy mogą zostać wykorzystane w trakcie dalszych prac nad systemem, przeanalizowano także kryteria rynkowe.
10 6.2.1 Choreografia Wyniki analizy kryteriów rynkowych standardów dotyczących choreografii przedstawia Tab. 3. Tab. 3 Wyniki oceny kryteriów rynkowych standardów dotyczących choreografii Kryterium BPMN Dostępność stabilnej wersji specyfikacji Dostępność otwartych lub komercyjnych narzędzi UML UMM WSCI WS-CDL ebxml BPSS WSCL / + - / - + / - + / + - / - Czy specyfikacja została zastąpiona Czy specyfikacja jest przestarzała Otwartość Doświadczenie wewnątrz konsorcjum W tej dziedzinie głównym problemem jest dojrzałość standardów oraz stopień ich komplikacji, czego skutkiem jest brak narzędzi wykorzystujących te standardy. Języki WSCI i WSCL nigdy nie osiągnęły statusu standardu dojrzałego. WS-CDL jest bardzo rozbudowanym standardem, ale nie został jeszcze ukończony, poza tym istnieje niewiele narzędzi umożliwiających posługiwanie się standardem WS-CDL. Standard BPSS należy do rodziny standardów ebxml i może być używany łącznie z innymi standardami w ramach ebxml. Niestety, pozycja rynkowa standardu ebxml w ostatnich latach jest coraz słabsza i jest to jeden z powodów, dla którego budowa platformy VISP opartej na tym standardzie jest ryzykowna. Kryteria rynkowe eliminują także standard UMM. Standard ten jest mało rozpowszechniony, istnieje niewiele narzędzi wspierających i trudno znaleźć ekspertów znających ten standard Orkiestracja Wyniki analizy kryteriów rynkowych.standardów orkiestracyjnych przedstawia Tab. 4. Tab. 4 Wyniki oceny aspektów rynkowych standardów dotyczących orkiestracji Kryterium BPEL4WS 1.1 WSBPEL 2.0 XPDL 1.0 XPDL 2.0 WSFL BPELJ PD4J jpdl JBI CPPA WWF Dostępność stabilnej wersji specyfikacji Dostępność otwartych lub komercyjnych narzędzi /+ -/- +/+ -/0 -/+ +/+ -/- +/- +/+ +/+ -/+ Czy specyfikacja została zastąpiona Czy specyfikacja jest przestarzała Otwartość Doświadczenie wewnątrz konsorcjum
11 Najbardziej obiecującym z tej grupy standardów (poza BPEL oraz XPDL) jest standard CPPA. Jednak podobnie jak w przypadku standardu BPSS problemem w tym przypadku był jego związek z innymi językami z rodziny ebxml i coraz słabsza ich pozycja na rynku. 6.3 Przyjęta struktura standardów na potrzeby platformy programowej VISP Wynikiem przeprowadzonej analizy jest zestaw standardów rekomendowanych do wykorzystania w trakcie dalszych prac w ramach projektu VISP. Standardy te wraz z dziedzinami standaryzacji, których dotyczą, przedstawia Rysunek 6. W obszarach ściśle związanych z systemami workflow, czyli choreografii i orkiestracji, wybrano odpowiednio standardy BPMN i UML oraz XPDL i BPEL. Oprócz tych standardów zarekomendowano też języki ze zbliżonych dziedzin. Ponieważ zdecydowano, że system oparty będzie na web services, oczywistymi wyborami były język WSDL jako język komunikacji z usługami internetowymi, SOAP i ASAP jako protokoły komunikacji na niższych warstwach. W przypadku ewentualnych koniecznych automatycznych tłumaczeń pomiędzy językami zarekomendowano BPDM jako język pośredni oraz metodykę MDA. Standardy i repozytoria przedstawione na najniższej warstwie zostały przyjęte jako potencjalne źródła gotowych procesów już dostępnych w ustandaryzowanej formie. Modelling methodology Standardized mappings between standards BPDM/ MDA BPMN WSBPEL UML activities XPDL Choreography Orchestration Deployment, administration, monitoring WSDL Service ASAP Modelling notation Uniform notation for VISP entities SOAP ASAP Communication protocols (Wf-XML) XML UBL (OAGIS interfaces) (RosettaNet Interfaces) Information Rysunek 6 Rekomendowany zestaw standardów do budowy platformy VISP [VISP_D21] Poza wyborem zestawu standardów przedstawionym na powyższym rysunku, koniecznym okazało się opracowanie sposobu realizacji opisów workflow przy ich wykorzystaniu. Przykładowy sposób wykorzystania rekomendowanego zestawu standardów do tworzenia workflow pokazuje Rysunek 7. Przedstawiono na nim ścieżkę prowadzącą od nieformalnego opisu procesu stworzonego przez Inżyniera Produktu do wykonywalnych plików z zapisem procesu.
12 Clarification of Details Clarification of Details Clarification of Details Product Engineer Process Architect Mapping Expert Orchestration Expert uses creates uses creates generate uses creates creates Informal Description of the required workflow Initial BPMN choreography Refined BPMN choreography BPEL4WS workflow skeleton Complete, executable BPEL4WS workflow Rysunek 7 Sposób wykorzystania standardów workflow [VISP_D32] Nieformalny opis procesu wykorzystywany jest przez Architekta Procesów do stworzenia wstępnego diagramu choreografii w języku BPMN. Diagram ten jest następnie uzupełniany przez Eksperta Mapowania o informacje niezbędne do tłumaczenia diagramu na język orkiestracyjny. Następnie, na podstawie uzupełnionego diagramu BPMN, generowane są szkielety plików w języku BPEL. Każdy z tych szkieletów staje się bazą, na podstawie której Ekspert Orkiestracji tworzy kompletny, wykonywalny plik BPEL. 7 Podsumowanie Zagadnieniami związanymi z systemami workflow zajmuje się wiele organizacji na całym świecie. Nie istnieje jeden powszechnie przyjęty i dojrzały standard realizacji workflow. Od kilku lat obserwuje się tendencję zmierzającą do łączenia poszczególnych organizacji oraz wspieranych przez nie standardów w celu wypracowania dla danego rozwiązania silniejszej pozycji na rynku. Proces konsolidacji cały czas jest w toku i promowane standardy oraz organizacje zajmujące się tymi standardami cały czas ewoluują. Pierwsza fala tego rodzaju konsolidacji miała miejsce kilka lat temu kiedy technologie firmowe zostały łączone w rozwiązania, które następnie przedstawiono jako kandydata do standaryzacji. Przykładem tego rodzaju konsolidacji było połączenie rozwiązań XSFL oraz XLANG promowanych przez firmy IBM i Microsoft. Druga fala konsolidacji rozpoczęła się niedawno i dotyczy łączenia prac się organizacji standaryzacyjnych związanych przepływem pracy. Przykładem takiej konsolidacji może być połączenie w 2005 roku prac organizacji BPMI i OMG związanych z procesami biznesowymi i przepływem pracy. Najbardziej obiecujący jest język BPMN jako język modelowania dla analityków biznesowych i UML jako język modelowania dla projektantów technicznych. Oba podejścia umożliwiają specyfikację choreografii pomiędzy wieloma partnerami i procesami biznesowymi. Poza wielością dostępnych standardów workflow dodatkowym problemem związanym ze standardami workflow jest ich wielowarstwowość. W praktycznych zastosowaniach konieczne jest określenie zestawu standardów odpowiedzialnych za różne funkcje realizacji workflow od modelowania choreografii procesów przez wykonywalne definicje workflow do standardów wspierających operacje administracyjne i przesyłania komunikatów. Elementem jaki należy wziąć pod uwagę przy tworzeniu rozwiązań workflow jest dostępność narzędzi wspierających tworzenie workflow, dojrzałość i stabilność standardu oraz aktualna pozycja na rynku. Uwzględnienie tych aspektów jest równie ważne jak stopień spełnienia wymagań funkcjonalnych, gdyż zwiększa szanse na stworzenie stabilnego systemu i ułatwia jego późniejsze
13 utrzymanie i rozbudowę. Przy wyborze konkretnych standardów należy też zwrócić uwagę na kompatybilność i współdziałanie różnych standardów na różnych warstwach tworzenia workflow, tak aby nakład pracy prowadzącej od stworzenia biznesowego opisu procesu do jego wykonywalnej wersji był jak najmniejszy. Literatura 1. [WfMC_Glos: 1999] Workflow Management Coalition, Terminology & Glossary, Document Number WFMC-TC-1011, Issue 3.0, February 1999, dostępny pod adresem 2. [VISP_AnnexI] Description of work, Annex I. 3. [VISP_D11] D1.1 VISP Business Models Analysis and Requirements, editors: Philippe Chaudron, Eric Mannie-Corbisier. 4. [VISP_D21] D2.1 VISP Workflow Technologies Functional Analysis and Comparison, editor: Jane Hall. 5. [VISP_D32] D3.2 Workflow Modelling and Specification Platform Functional Architecture, editor: Jane Hall. 6. [BPEL4WS11] T. Andrews et al., Business Process Execution Language for Web Services, Version 1.1, 5 May 2003, dostępny pod adresem ftp://www6.software.ibm.com/software/developer/library/ws-bpel.pdf. 7. [BPELJ] BEA and IBM, BPELJ: BPEL for Java, March 2004, dostępny pod adresem ftp://www6.software.ibm.com/software/developer/library/ws-bpelj.pdf. 8. [BPEL_oasis] D. König, Web Services Business Process Execution Language (WS- BPEL), 2005, dostępny pod adresem 9. [BPML] Business Process Management Initiative, Business Process Modeling Language, November [BPMN] Business Process Management Initiative, Business Process Modelling Notation (BPMN). Version 1.0, May 2004, dostępny pod adresem [BTP_2004] OASIS, Business Transaction Protocol, version 1.1, Working Draft 05, November 2004, dostępny pod adresem [SOAP12] W3C, SOAP Version 1.2, June 2003, dostępny pod adresem [UML20_DI] OMG, Unified Modeling Language: Diagram Interchange, version 2.0, OMG Document ptc/ , June 2005, dostępny pod adresem UN/CEFACT, UN/CEFACT s Modelling Methodology, Draft, CEFACT/TMWG/N090R10, November 2001, dostępny pod adresem [WSDL20] W3C, Web Services Description, Language (WSDL) Version 2.0, January 2006, dostępny pod adresem [WSFL] IBM, Web Services Flow Language (WSFL 1.0), May 2001, dostępny pod adresem [XLANG] Microsoft, XLANG, Web Services for Business Process Design, 2001, dostępny pod adresem [XPDL1.0] Workflow Management Coalition, XML Process Definition Language (XPDL), Document Number WFMC-TC-1025, Version 1.0, October 2002, dostępny pod adresem [XPDL2.0] Workflow Management Coalition, Workflow Management Coalition Workflow Standard, Document Number WFMC-TC-1025, Version 2.00, October 2005, dostępny pod adresem
Budowa Wirtualnego Przedsiębiorstwa w oparciu o istniejące standardy przepływu pracy
Budowa Wirtualnego Przedsiębiorstwa w oparciu o istniejące standardy przepływu pracy Rafał Knapik, Rafał Renk, prof. Witold Hołubowicz ITTI Sp. z o. o. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu e-mail:
Bardziej szczegółowoWymiana opisu procesów biznesowych pomiędzy środowiskiem Eclipse i EMC Documentum
Wymiana opisu procesów biznesowych pomiędzy środowiskiem Eclipse i EMC Documentum Stanisław Jerzy Niepostyn, Ilona Bluemke Instytut Informatyki, Politechnika Warszawska Wprowadzenie Systemy CMS (Content
Bardziej szczegółowoSystemy przepływu pracy (workflow)
Systemy przepływu pracy (workflow) Definicja Workflow (w języku polskim określany jako przepływ pracy) jest to zautomatyzowany w całości lub części proces biznesowy, w trakcie którego dokumenty, informacje
Bardziej szczegółowoCzęść I -ebxml. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz
Część I -ebxml Po zrealizowaniu materiału student będzie w stanie omówić potrzeby rynku B2B w zakresie przeprowadzania transakcji przez Internet zaprezentować architekturę ebxml wskazać na wady i zalety
Bardziej szczegółowoProjekt architektury systemów informatycznych Uniwersytetu Warszawskiego w oparciu o metodykę TOGAF. Tomasz Turski 26.05.2011
Projekt architektury systemów informatycznych Uniwersytetu Warszawskiego w oparciu o metodykę TOGAF Tomasz Turski 26.05.2011 Plan prezentacji Architektura korporacyjna Frameworki Pryncypia Metodyka TOGAF
Bardziej szczegółowoModelowanie procesów biznesowych, przepływu pracy i wdrażanie aplikacji w oparciu o Jboss jbpm lub Activiti
Kod szkolenia: Tytuł szkolenia: JBPM Modelowanie procesów biznesowych, przepływu pracy i wdrażanie aplikacji w oparciu o Jboss jbpm lub Activiti Dni: 2 Szkolenie jest zgodne z wersją 6.x, możliwe są również
Bardziej szczegółowoGraficzna notacja procesów biznesowych BPMN. Porównanie z notacja UML. Jakub Morkis, Piotr Chmielewski
Graficzna notacja procesów biznesowych BPMN. Porównanie z notacja UML Jakub Morkis, Piotr Chmielewski BPMN - Historia Formowanie grumy tworzącej notację Sierpień 2001, 58 członków reprezentujących 35 firm,
Bardziej szczegółowoInformatyzacja przedsiębiorstw WYKŁAD
Informatyzacja przedsiębiorstw WYKŁAD dr inż. Piotr Zabawa IBM/Rational Certified Consultant pzabawa@pk.edu.pl wersja 0.1.0 07.10.2010 Wykład 1 Modelowanie procesów biznesowych Przypomnienie rodzajów narzędzi
Bardziej szczegółowoWeb Services. Bartłomiej Świercz. Łódź, 2 grudnia 2005 roku. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych. Bartłomiej Świercz Web Services
Web Services Bartłomiej Świercz Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Łódź, 2 grudnia 2005 roku Wstęp Oprogramowanie napisane w różnych językach i uruchomione na różnych platformach może wykorzystać
Bardziej szczegółowoProcesy biznesowe w praktyce. Przykłady użycia z wykorzystaniem jbpm 4.4
Procesy biznesowe w praktyce Przykłady użycia z wykorzystaniem jbpm 4.4 1 Agenda Definicja i zastosowanie procesu biznesowego Języki dziedzinowe (DSL) a rozwiązania BPM JBPM: jbpm 4.4 krótka charakterystyka
Bardziej szczegółowoWeb Services. Wojciech Mazur. 17 marca 2009. Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania
Standardy w Rodzaje Przykłady Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania 17 marca 2009 Standardy w Rodzaje Przykłady Plan prezentacji 1 Wstęp 2 Standardy w 3 4 Rodzaje 5 Przykłady 6 Standardy
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE WYMAGANIAMI ARCHITEKTONICZNYMI
ZARZĄDZANIE WYMAGANIAMI ARCHITEKTONICZNYMI XVIII Forum Teleinformatyki mgr inż. Michał BIJATA, doktorant, Wydział Cybernetyki WAT Michal.Bijata@WAT.edu.pl, Michal@Bijata.com 28 września 2012 AGENDA Architektura
Bardziej szczegółowoMateusz Kurleto NEOTERIC. Analiza projektu B2B Kielce, 18 października 2012
2012 Pierwsze przymiarki do zakresu informatyzacji (rodzaj oprogramowania: pudełkowe, SaaS, Iaas, CC, PaaS. Zalety i wady: dostępność, koszty, narzędzia, ludzie, utrzymanie, bezpieczeństwo, aspekty prawne)
Bardziej szczegółowoJBPM [JUG] Tomasz Gratkowski [GRATKOWSKI SOFTWARE]
JBPM [JUG] Tomasz Gratkowski [GRATKOWSKI SOFTWARE] Parę słów o mnie 2 Nauczyciel akademicki od 2000 roku Od 2002 współpracuję z firmami jako programista i projektant aplikacji Od 2006 roku właściciel firmy
Bardziej szczegółowoProcesowa specyfikacja systemów IT
Procesowa specyfikacja systemów IT BOC Group BOC Information Technologies Consulting Sp. z o.o. e-mail: boc@boc-pl.com Tel.: (+48 22) 628 00 15, 696 69 26 Fax: (+48 22) 621 66 88 BOC Management Office
Bardziej szczegółowoBłędy procesu tworzenia oprogramowania (Badania firmy Rational Software Corporation)
Błędy procesu tworzenia oprogramowania (Badania firmy Rational Software Corporation) Zarządzanie wymaganiami Ad hoc (najczęściej brak zarządzania nimi) Niejednoznaczna, nieprecyzyjna komunikacja Architektura
Bardziej szczegółowoKomunikacja i wymiana danych
Budowa i oprogramowanie komputerowych systemów sterowania Wykład 10 Komunikacja i wymiana danych Metody wymiany danych Lokalne Pliki txt, csv, xls, xml Biblioteki LIB / DLL DDE, FastDDE OLE, COM, ActiveX
Bardziej szczegółowoNarzędzia CASE dla.net. Łukasz Popiel
Narzędzia CASE dla.net Autor: Łukasz Popiel 2 Czym jest CASE? - definicja CASE (ang. Computer-Aided Software/Systems Engineering) g) oprogramowanie używane do komputerowego wspomagania projektowania oprogramowania
Bardziej szczegółowoWykorzystanie standardów serii ISO 19100 oraz OGC dla potrzeb budowy infrastruktury danych przestrzennych
Wykorzystanie standardów serii ISO 19100 oraz OGC dla potrzeb budowy infrastruktury danych przestrzennych dr inż. Adam Iwaniak Infrastruktura Danych Przestrzennych w Polsce i Europie Seminarium, AR Wrocław
Bardziej szczegółowoAutomatyzacja procesów biznesowych mgr inż. Krystyna Dziubich krystyna.dziubich@eti.pg.gda.pl
Automatyzacja procesów biznesowych mgr inż. Krystyna Dziubich krystyna.dziubich@eti.pg.gda.pl K.Dziubich, WETI slajd: 2 Języki opisu procesów Definicje procesów Wymiana definicji procesów Geneza języków
Bardziej szczegółowoKomputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML. Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl
Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl Plan prezentacji Wprowadzenie UML Diagram przypadków użycia Diagram klas Podsumowanie Wprowadzenie Języki
Bardziej szczegółowoProjekt: Współpraca i Rozwój wzrost potencjału firm klastra INTERIZON
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt: Współpraca i Rozwój wzrost potencjału firm klastra INTERIZON Opis szkoleń z obszaru INFORMATYKA planowanych
Bardziej szczegółowoJęzyk BPEL. Bussiness Process Execution Language
Język BPEL Bussiness Process Execution Language Język BPEL BPEL jest (Web Services) Business Process Execution Language, standaryzowany przez OASIS BPEL jest językiem bazującym na XML służącym do definiowania
Bardziej szczegółowoProjektowanie oprogramowania cd. Projektowanie oprogramowania cd. 1/34
Projektowanie oprogramowania cd. Projektowanie oprogramowania cd. 1/34 Projektowanie oprogramowania cd. 2/34 Modelowanie CRC Modelowanie CRC (class-responsibility-collaborator) Metoda identyfikowania poszczególnych
Bardziej szczegółowoCel wykładu. Literatura. Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy. Modelowanie wymagań Wykład 2
Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy Systemy informatyczne w przedsiębiorstwach Zarządzanie, ZIP, sem. 6 (JG) Modelowanie wymagań Wykład 2 Grzegorz Bazydło Cel wykładu Celem wykładu jest przekazanie wiedzy
Bardziej szczegółowoZagadnienia (1/3) Data-flow diagramy przepływów danych ERD diagramy związków encji Diagramy obiektowe w UML (ang. Unified Modeling Language)
Zagadnienia (1/3) Rola modelu systemu w procesie analizy wymagań (inżynierii wymagań) Prezentacja różnego rodzaju informacji o systemie w zależności od rodzaju modelu. Budowanie pełnego obrazu systemu
Bardziej szczegółowo1. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI
KARTA PRZEDMIOTU przedmiotu Stopień studiów i forma Rodzaj przedmiotu Grupa kursów Zaawansowane techniki analizy systemowej oparte na modelowaniu warsztaty Studia podyplomowe Obowiązkowy NIE Wykład Ćwiczenia
Bardziej szczegółowoModelowanie procesów biznesowych, przepływu pracy oraz reguł biznesowych na przykładzie Drools i jbpm lub Activiti
Kod szkolenia: Tytuł szkolenia: BPMR Modelowanie procesów biznesowych, przepływu pracy oraz reguł biznesowych na przykładzie Drools i jbpm lub Activiti Dni: 5 Opis: Adresaci Szkolenia: Szkolenie adresowane
Bardziej szczegółowoUML w Visual Studio. Michał Ciećwierz
UML w Visual Studio Michał Ciećwierz UNIFIED MODELING LANGUAGE (Zunifikowany język modelowania) Pozwala tworzyć wiele systemów (np. informatycznych) Pozwala obrazować, specyfikować, tworzyć i dokumentować
Bardziej szczegółowo<Nazwa firmy> <Nazwa projektu> Specyfikacja dodatkowa. Wersja <1.0>
Wersja [Uwaga: Niniejszy wzór dostarczony jest w celu użytkowania z Unified Process for EDUcation. Tekst zawarty w nawiasach kwadratowych i napisany błękitną kursywą
Bardziej szczegółowoMonitoring procesów z wykorzystaniem systemu ADONIS
Monitoring procesów z wykorzystaniem systemu ADONIS BOC Information Technologies Consulting Sp. z o.o. e-mail: boc@boc-pl.com Tel.: (+48 22) 628 00 15, 696 69 26 Fax: (+48 22) 621 66 88 BOC Management
Bardziej szczegółowoWykład 1 Inżynieria Oprogramowania
Wykład 1 Inżynieria Oprogramowania Wstęp do inżynierii oprogramowania. Cykle rozwoju oprogramowaniaiteracyjno-rozwojowy cykl oprogramowania Autor: Zofia Kruczkiewicz System Informacyjny =Techniczny SI
Bardziej szczegółowoKarta opisu przedmiotu Zaawansowane techniki analizy systemowej oparte o modelowanie warsztaty
Karta opisu przedmiotu Zaawansowane techniki analizy systemowej oparte o modelowanie warsztaty przedmiotu Stopień studiów i forma: Rodzaj przedmiotu Kod przedmiotu Grupa kursów Zaawansowane techniki analizy
Bardziej szczegółowoSpis treści. Dzień 1. I Wprowadzenie (wersja 0906) II Dostęp do danych bieżących specyfikacja OPC Data Access (wersja 0906) Kurs OPC S7
I Wprowadzenie (wersja 0906) Kurs OPC S7 Spis treści Dzień 1 I-3 O czym będziemy mówić? I-4 Typowe sytuacje I-5 Klasyczne podejście do komunikacji z urządzeniami automatyki I-6 Cechy podejścia dedykowanego
Bardziej szczegółowoSybase Professional Services
Sybase Professional Services Zarządzanie Portfelem Aplikacji Marek Ryński Sybase Polska Dyrektor Zarządzający, DRB Legionowo, 09.2008 W gąszczu IT czyli za co ja mam płacić? (problem) Złożoność technologii
Bardziej szczegółowoArchitektura Systemu. Architektura systemu umożliwia kontrolowanie iteracyjnego i przyrostowego procesu tworzenia systemu.
Architektura Systemu Architektura systemu umożliwia kontrolowanie iteracyjnego i przyrostowego procesu tworzenia systemu. Architektura jest zbiorem decyzji dotyczących: organizacji systemu komputerowego,
Bardziej szczegółowoJęzyk UML w modelowaniu systemów informatycznych
Język UML w modelowaniu systemów informatycznych dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Wykład 10 Diagramy wdrożenia I Diagramy wdrożenia - stosowane do modelowania
Bardziej szczegółowoProgramowanie współbieżne i rozproszone
Programowanie współbieżne i rozproszone WYKŁAD 11 dr inż. CORBA CORBA (Common Object Request Broker Architecture) standard programowania rozproszonego zaproponowany przez OMG (Object Management Group)
Bardziej szczegółowoPojęcie bazy danych. Funkcje i możliwości.
Pojęcie bazy danych. Funkcje i możliwości. Pojęcie bazy danych Baza danych to: zbiór informacji zapisanych według ściśle określonych reguł, w strukturach odpowiadających założonemu modelowi danych, zbiór
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do metodologii modelowania systemów informacyjnych. Strategia (1) Strategia (2) Etapy Ŝycia systemu informacyjnego
Etapy Ŝycia systemu informacyjnego Wprowadzenie do metodologii modelowania systemów informacyjnych 1. Strategia 2. Analiza 3. Projektowanie 4. Implementowanie, testowanie i dokumentowanie 5. WdroŜenie
Bardziej szczegółowoUML cz. III. UML cz. III 1/36
UML cz. III UML cz. III 1/36 UML cz. III 2/36 Diagram współpracy Diagramy współpracy: prezentują obiekty współdziałające ze sobą opisują rolę obiektów w scenariuszu mogą prezentować wzorce projektowe UML
Bardziej szczegółowoJAK OPTYMALNIE DOBRAĆ ODPOWIEDNIE TECHNOLOGIE INFORMATYCZNE?
K O N F E R E N C J A I N F O S H A R E 2 0 0 7 G d a ń s k 25-26.04.2007 JAK OPTYMALNIE DOBRAĆ ODPOWIEDNIE TECHNOLOGIE INFORMATYCZNE? Zespół Zarządzania Technologiami Informatycznymi Prezentacja dr inż.
Bardziej szczegółowoInformatyczne fundamenty
Informatyczne fundamenty Informatyka to szeroka dziedzina wiedzy i praktycznych umiejętności. Na naszych studiach zapewniamy solidną podstawę kształcenia dla profesjonalnego inżyniera IT. Bez względu na
Bardziej szczegółowoKorporacyjna Magistrala Usług na przykładzie Oracle Service Bus
Kod szkolenia: Tytuł szkolenia: ESB/OSB Korporacyjna Magistrala Usług na przykładzie Oracle Service Bus Dni: 3 Opis: Adresaci szkolenia Szkolenie adresowane jest do programistów Java, analityków systemowych
Bardziej szczegółowoREQB POZIOM PODSTAWOWY PRZYKŁADOWY EGZAMIN
REQB POZIOM PODSTAWOWY PRZYKŁADOWY EGZAMIN Podziękowania REQB Poziom Podstawowy Przykładowy Egzamin Dokument ten został stworzony przez główny zespół Grupy Roboczej REQB dla Poziomu Podstawowego. Tłumaczenie
Bardziej szczegółowoOfficeObjects e-forms
OfficeObjects e-forms Rodan Development Sp. z o.o. 02-820 Warszawa, ul. Wyczółki 89, tel.: (+48-22) 643 92 08, fax: (+48-22) 643 92 10, http://www.rodan.pl Spis treści Wstęp... 3 Łatwość tworzenia i publikacji
Bardziej szczegółowoWarsztaty FRAME. Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni
Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni Warsztaty FRAME I. Cel Zapoznanie uczestników z możliwościami wykorzystania Europejskiej Ramowej Architektury ITS FRAME (zwanej dalej FRAME ) oraz jej narzędzi
Bardziej szczegółowoKurs OPC S7. Spis treści. Dzień 1. I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501)
Spis treści Dzień 1 I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501) I-3 O czym będziemy mówić? I-4 Typowe sytuacje I-5 Klasyczne podejście do komunikacji z urządzeniami
Bardziej szczegółowoI. Opis projektu ZAPYTANIE OFERTOWE. Warszawa, dn. 07.01.2015r. Dane firmowe: ialbatros S.A. ul. Jutrzenki 183 02-231 Warszawa NIP: 108-00-09-770
Warszawa, dn. 07.01.2015r. Dane firmowe: ialbatros S.A. ul. Jutrzenki 183 02-231 Warszawa NIP: 108-00-09-770 ZAPYTANIE OFERTOWE W związku z realizacją Projektu System B2B integrujący systemy ialbatros
Bardziej szczegółowoModel referencyjny doboru narzędzi Open Source dla zarządzania wymaganiami
Politechnika Gdańska Wydział Zarządzania i Ekonomii Katedra Zastosowań Informatyki w Zarządzaniu Zakład Zarządzania Technologiami Informatycznymi Model referencyjny Open Source dla dr hab. inż. Cezary
Bardziej szczegółowoDodatkowo, w przypadku modułu dotyczącego integracji z systemami partnerów, Wykonawca będzie przeprowadzał testy integracyjne.
Załącznik nr 1a do Zapytania ofertowego nr POIG.08.02-01/2014 dotyczącego budowy oprogramowania B2B oraz dostawcy sprzętu informatycznego do projektu pn. Budowa systemu B2B integrującego zarządzanie procesami
Bardziej szczegółowoModele bezpieczeństwa logicznego i ich implementacje w systemach informatycznych / Aneta Poniszewska-Marańda. Warszawa, 2013.
Modele bezpieczeństwa logicznego i ich implementacje w systemach informatycznych / Aneta Poniszewska-Marańda. Warszawa, 2013 Spis treści I. Bezpieczeństwo systemów informatycznych Rozdział 1. Wstęp 3 1.1.
Bardziej szczegółowoModelowanie diagramów klas w języku UML. Łukasz Gorzel 244631@stud.umk.pl 7 marca 2014
Modelowanie diagramów klas w języku UML Łukasz Gorzel 244631@stud.umk.pl 7 marca 2014 Czym jest UML - Unified Modeling Language - Rodzina języków modelowania graficznego - Powstanie na przełomie lat 80
Bardziej szczegółowoAnaliza i projektowanie aplikacji Java
Analiza i projektowanie aplikacji Java Modele analityczne a projektowe Modele analityczne (konceptualne) pokazują dziedzinę problemu. Modele projektowe (fizyczne) pokazują system informatyczny. Utrzymanie
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. nr 1/UE/2014. z dnia 7.01.2014 r. w związku z realizacją projektu pn.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego ZAPYTANIE OFERTOWE nr /UE/204 z dnia 7.0.204 r. w związku z realizacją projektu pn. Wdrożenie
Bardziej szczegółowoSzkolenie: Budowa aplikacji SOA/BPM na platformie Oracle SOA Suite 11g
Szkolenie: Budowa aplikacji SOA/BPM na platformie Oracle SOA Suite 11g Opis szkolenia: Termin SOA, czyli Service Oriented Architecture, oznacza architekturę systemów informatycznych opartą o usługi. Za
Bardziej szczegółowoJęzyk UML w modelowaniu systemów informatycznych
Język UML w modelowaniu systemów informatycznych dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Wykład 3 Diagramy przypadków użycia Diagramy przypadków użycia (ang. use case)
Bardziej szczegółowoWykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium
WYDZIAŁ ELEKTRONIKI KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim Języki programowania Nazwa w języku angielskim Programming languages Kierunek studiów (jeśli dotyczy): Informatyka - INF Specjalność (jeśli dotyczy):
Bardziej szczegółowoDOTACJE NA INNOWACJE
Rzeszów, 15.04.2013 Ogłoszenie o zamówieniu kompleksowego wdrożenia systemu B2B do współpracy handlowej pomiędzy firmą Francoise a Partnerami Zamawiający: Studio Mody FRANCOISE Franciszka Znamirowska ul.
Bardziej szczegółowoInżynieria oprogramowania. Jan Magott
Inżynieria oprogramowania Jan Magott Literatura do języka UML G. Booch, J. Rumbaugh, I. Jacobson, UML przewodnik użytkownika, Seria Inżynieria oprogramowania, WNT, 2001, 2002. M. Fowler, UML w kropelce,
Bardziej szczegółowoSystem zarządzający grami programistycznymi Meridius
System zarządzający grami programistycznymi Meridius Instytut Informatyki, Uniwersytet Wrocławski 20 września 2011 Promotor: prof. Krzysztof Loryś Gry komputerowe a programistyczne Gry komputerowe Z punktu
Bardziej szczegółowoOpenAI Gym. Adam Szczepaniak, Kamil Walkowiak
OpenAI Gym Adam Szczepaniak, Kamil Walkowiak Plan prezentacji Programowanie agentowe Uczenie przez wzmacnianie i problemy związane z rozwojem algorytmów Charakterystyka OpenAI Gym Biblioteka gym Podsumowanie
Bardziej szczegółowoInformacja o firmie i oferowanych rozwiązaniach
Informacja o firmie i oferowanych rozwiązaniach Kim jesteśmy INTEGRIS Systemy IT Sp. z o.o jest jednym z najdłużej działających na polskim rynku autoryzowanych Partnerów Microsoft w zakresie rozwiązań
Bardziej szczegółowoAnalityk i współczesna analiza
Analityk i współczesna analiza 1. Motywacje 2. Analitycy w IBM RUP 3. Kompetencje analityka według IIBA BABOK Materiały pomocnicze do wykładu z Modelowania i Analizy Systemów na Wydziale ETI PG. Ich lektura
Bardziej szczegółowoSpis treści. Analiza i modelowanie_nowicki, Chomiak_Księga1.indb :03:08
Spis treści Wstęp.............................................................. 7 Część I Podstawy analizy i modelowania systemów 1. Charakterystyka systemów informacyjnych....................... 13 1.1.
Bardziej szczegółowoSOA Web Services in Java
Wydział Informatyki i Zarządzania Wrocław,16 marca 2009 Plan prezentacji SOA 1 SOA 2 Usługi Przykłady Jak zacząć SOA Wycinek rzeczywistości Problemy zintegrowanych serwisów : Wycinek Rzeczywistości Zacznijmy
Bardziej szczegółowoCzęść I - Załącznik nr 7 do SIWZ. Warszawa. 2011r. (dane Wykonawcy) WYKAZ OSÓB, KTÓRYMI BĘDZIE DYSPONOWAŁ WYKONAWCA DO REALIZACJI ZAMÓWIENIA
CSIOZ-WZP.65.48.20 Część I - Załącznik nr 7 do SIWZ Warszawa. 20r. (dane Wykonawcy) WYKAZ OSÓB, KTÓRYMI BĘDZIE DYSPONOWAŁ WYKONAWCA DO REALIZACJI ZAMÓWIENIA Wykonawca oświadcza, że do realizacji zamówienia
Bardziej szczegółowoMINISTERSTWO FINANSÓW PLAN INTEGRACJI SYSTEMU ZAŁĄCZNIK NR 6 SEAP SPECYFIKACJA KANAŁ EMAIL DLA PODMIOTÓW ZEWNĘTRZNYCH PL PROJEKT ECIP/SEAP
MINISTERSTWO FINANSÓW PLAN INTEGRACJI SYSTEMU ZAŁĄCZNIK NR 6 SEAP SPECYFIKACJA KANAŁ EMAIL DLA PODMIOTÓW ZEWNĘTRZNYCH PL PROJEKT ECIP/SEAP WERSJA 1 z 15 Spis treści 1. Kanał email dla podmiotów zewnętrznych...
Bardziej szczegółowoProjekt aplikacji internetowej specyfikacja wymagań (cz.1)
Cykl życia aplikacji internetowej modelowanej przy pomocy WebML Etapy: 1) Specyfikacja wymagań określenie wymagań funkcjonalnych i niefunkcjonalnych, jakie ma spełniać tworzona aplikacja. 2) Stworzenie
Bardziej szczegółowoDokument Detaliczny Projektu
Dokument Detaliczny Projektu Dla Biblioteki miejskiej Wersja 1.0 Streszczenie Niniejszy dokument detaliczny projektu(ddp) przedstawia szczegóły pracy zespołu projektowego, nad stworzeniem aplikacji bazodanowej
Bardziej szczegółowoAutomatyzacja procesów biznesowych Andrzej Sobecki. ESB Enterprise service bus
Automatyzacja procesów biznesowych Andrzej Sobecki ESB Enterprise service bus Plan prezentacji Zdefiniowanie problemu Możliwe rozwiązania Cechy ESB JBI Normalizacja wiadomości w JBI Agile ESB Apache ServiceMix
Bardziej szczegółowo5.14 JSP - Przykład z obiektami sesji... 83 5.15 Podsumowanie... 84 5.16 Słownik... 85 5.17 Zadanie... 86
Spis treści 1 Wprowadzenie - architektura, protokoły, system WWW... 1 1.1 Wstęp.................................................. 1 1.2 Ważniejsze daty......................................... 2 1.3 Protokoły
Bardziej szczegółowoAnaliza i projektowanie oprogramowania. Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32
Analiza i projektowanie oprogramowania Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32 Analiza i projektowanie oprogramowania 2/32 Cel analizy Celem fazy określania wymagań jest udzielenie odpowiedzi na pytanie:
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO UML-a
WPROWADZENIE DO UML-a Maciej Patan Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Dlaczego modelujemy... tworzenie metodologii rozwiązywania problemów, eksploracja różnorakich rozwiązań na drodze eksperymentalnej,
Bardziej szczegółowoPROJEKT INTERFEJSU UśYTKOWNIKA PROJEKT <NAZWA PROJEKTU> WERSJA <NUMER WERSJI DOKUMENTU>
Załącznik nr 4.5 do Umowy nr 35-ILGW-253-.../20.. z dnia... MINISTERSTWO FINANSÓW DEPARTAMENT INFORMATYKI PROJEKT INTERFEJSU UśYTKOWNIKA PROJEKT WERSJA numer wersji
Bardziej szczegółowoWykład I. Wprowadzenie do baz danych
Wykład I Wprowadzenie do baz danych Trochę historii Pierwsze znane użycie terminu baza danych miało miejsce w listopadzie w 1963 roku. W latach sześcdziesątych XX wieku został opracowany przez Charles
Bardziej szczegółowoKurs programowania. Wykład 12. Wojciech Macyna. 7 czerwca 2017
Wykład 12 7 czerwca 2017 Czym jest UML? UML składa się z dwóch podstawowych elementów: notacja: elementy graficzne, składnia języka modelowania, metamodel: definicje pojęć języka i powiazania pomiędzy
Bardziej szczegółowoArchitektura bezpieczeństwa informacji w ochronie zdrowia. Warszawa, 29 listopada 2011
Architektura informacji w ochronie zdrowia Warszawa, 29 listopada 2011 Potrzeba Pomiędzy 17 a 19 kwietnia 2011 roku zostały wykradzione dane z 77 milionów kont Sony PlayStation Network. 2 tygodnie 25 milionów
Bardziej szczegółowoCENTRUM PROJEKTÓW INFORMATYCZNYCH MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI
CENTRUM PROJEKTÓW INFORMATYCZNYCH MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI Instrukcja użytkownika Narzędzie do modelowania procesów BPEL Warszawa, lipiec 2009 r. UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ
Bardziej szczegółowoTechnologie dla aplikacji klasy enterprise. Wprowadzenie. Marek Wojciechowski
Technologie dla aplikacji klasy enterprise Wprowadzenie Marek Wojciechowski Co oznacza enterprise-ready? Bezpieczeństwo Skalowalność Stabilność Kompatybilność wstecz Wsparcie Dokumentacja Łatwość integracji
Bardziej szczegółowoMonitoring procesów z wykorzystaniem systemu ADONIS. Krok po kroku
z wykorzystaniem systemu ADONIS Krok po kroku BOC Information Technologies Consulting Sp. z o.o. e-mail: boc@boc-pl.com Tel.: (+48 22) 628 00 15, 696 69 26 Fax: (+48 22) 621 66 88 BOC Management Office
Bardziej szczegółowoPrezentacja specjalności studiów II stopnia. Inteligentne Technologie Internetowe
Prezentacja specjalności studiów II stopnia Inteligentne Technologie Internetowe Koordynator specjalności Prof. dr hab. Jarosław Stepaniuk Tematyka studiów Internet jako zbiór informacji Przetwarzanie:
Bardziej szczegółowoJak powstaje model biznesowy? Co to jest? Modelowanie biznesowe. Model biznesowy. Jak powstaje model biznesowy? Jak firma generuje przychody?
Modelowanie biznesowe Wprowadzenie (część 1) Co to jest? Każdy model jest błędny. Niektóre modele są użyteczne. George E. P. Box Jak firma generuje przychody? Model biznesowy Sposób generowania przychodów
Bardziej szczegółowoUsługi sieciowe (Web Services)
Usługi sieciowe (Web Services) Karol Kański Seminarium Systemy Rozproszone 14 października 2010 Agenda 1. Idea i historia usług sieciowych 2. Różne podejścia do tworzenia usług sieciowych 3. Języki opisu
Bardziej szczegółowoAnaliza i projektowanie obiektowe 2016/2017. Wykład 10: Tworzenie projektowego diagramu klas
Analiza i projektowanie obiektowe 2016/2017 Wykład 10: Tworzenie projektowego diagramu klas Jacek Marciniak Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 1 Plan wykładu 1. Projektowy
Bardziej szczegółowoextensible Markup Language, cz. 1 Marcin Gryszkalis, mg@fork.pl
extensible Markup Language, cz. 1 Marcin Gryszkalis, mg@fork.pl Plan wykładu Wprowadzenie: historia rozwoju technik znakowania tekstu Motywacje dla prac nad XML-em Podstawowe koncepcje XML-a XML jako metajęzyk
Bardziej szczegółowoPDM wbudowany w Solid Edge
PDM wbudowany w Solid Edge Firma GM System Integracja Systemów Inżynierskich Sp. z o.o. została założona w 2001 roku. Zajmujemy się dostarczaniem systemów CAD/CAM/CAE/PDM. Jesteśmy jednym z największych
Bardziej szczegółowoArchitektura oprogramowania w praktyce. Wydanie II.
Architektura oprogramowania w praktyce. Wydanie II. Autorzy: Len Bass, Paul Clements, Rick Kazman Twórz doskonałe projekty architektoniczne oprogramowania! Czym charakteryzuje się dobra architektura oprogramowania?
Bardziej szczegółowoOPIS i SPECYFIKACJA TECHNICZNA
OPIS i SPECYFIKACJA TECHNICZNA Dotyczy Konkursu ofert numer 1/POIG 8.2/2013 WdroŜenie internetowego systemu klasy B2B do automatyzacji procesów biznesowych oraz koordynacji działań z partnerami w firmie
Bardziej szczegółowoWykaz osób w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nr 32-CPI-WZP-2244/13. Podstawa do dysponowania osobą
Załącznik nr 8 do SIWZ Wykaz osób w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego nr 3-CPI-WZP-44/13 Lp. Zakres wykonywanych czynności Liczba osób Imiona i nazwiska osób, którymi dysponuje wykonawca
Bardziej szczegółowoThe Binder Consulting
The Binder Consulting Contents Indywidualne szkolenia specjalistyczne...3 Konsultacje dla tworzenia rozwiazan mobilnych... 3 Dedykowane rozwiazania informatyczne... 3 Konsultacje i wdrożenie mechanizmów
Bardziej szczegółowoProjektowanie Zorientowane na Dziedzinę. ang. Domain Driven Design
Projektowanie Zorientowane na Dziedzinę ang. Domain Driven Design 2 Projektowanie Stan posiadania Przypadki użycia Model dziedziny Operacje systemowe Kontrakty dla operacji systemowych Problemy do rozwiązania
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do zarządzania procesami biznesowymi
Wprowadzenie do zarządzania procesami biznesowymi Definicja procesu Proces jest jednostką pracy obejmującą wiele czynności, wykonywanych w ogólności przez różnych wykonawców i w sposób współbieżny. Proces
Bardziej szczegółowoProjekt dotyczy stworzenia zintegrowanego, modularnego systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie pracownikami i projektami w firmie
Projekt dotyczy stworzenia zintegrowanego, modularnego systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie pracownikami i projektami w firmie informatycznej. Zadaniem systemu jest rejestracja i przechowywanie
Bardziej szczegółowoDeduplikacja danych. Zarządzanie jakością danych podstawowych
Deduplikacja danych Zarządzanie jakością danych podstawowych normalizacja i standaryzacja adresów standaryzacja i walidacja identyfikatorów podstawowa standaryzacja nazw firm deduplikacja danych Deduplication
Bardziej szczegółowoOfficeObjects e-forms
OfficeObjects e-forms Rodan Development Sp. z o.o. 02-820 Warszawa, ul. Wyczółki 89, tel.: (+48-22) 643 92 08, fax: (+48-22) 643 92 10, http://www.rodan.pl Spis treści Wstęp... 3 Łatwość tworzenia i publikacji
Bardziej szczegółowoREFERAT PRACY DYPLOMOWEJ
REFERAT PRACY DYPLOMOWEJ Temat pracy: Projekt i implementacja środowiska do automatyzacji przeprowadzania testów aplikacji internetowych w oparciu o metodykę Behavior Driven Development. Autor: Stepowany
Bardziej szczegółowoSpis treúci. 1. Wprowadzenie... 13
Księgarnia PWN: W. Dąbrowski, A. Stasiak, M. Wolski - Modelowanie systemów informatycznych w języku UML 2.1 Spis treúci 1. Wprowadzenie... 13 2. Modelowanie cele i metody... 15 2.1. Przegląd rozdziału...
Bardziej szczegółowoJarosław Żeliński analityk biznesowy, projektant systemów
Trendy w architekturze oprogramowania zarządzającego procesami biznesowymi i przepływem pracy - dedykowane czy standardowe? Jarosław Żeliński analityk biznesowy, projektant systemów O mnie Od 1991 roku
Bardziej szczegółowo