CZEREMCHA PISMO NIEPUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ. Numer 6

Transkrypt

1 CZEREMCHA PISMO NIEPUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ Numer 6 Piękna jest radość w święta ciepłe są myśli o bliskich. Niech pokój, miłość i szczęście otoczy dzisiaj nas wszystkich. Niech zbliżające się Święta Bożego Narodzenia będą niezapomnianym czasem spędzonym bez pośpiechu, trosk i zmartwień, a nadchodzący Nowy Rok 2013 niech będzie wypełniony sukcesami w życiu osobistym, w domu i w szkole. Wesołych Świąt!!! życzy Czeremcha

2 Wigilia Do tradycji polskiej Wigilia weszła na stałe w XVIII wieku, jako wieczór wigilijny, poprzedzający Boże Narodzenie, stając się najbardziej uroczystym wieczorem roku. Wigilia jest dniem przebaczenia, zgody i miłości. Najważniejszą chwilą jest wieczerza, w gronie najbliższej rodziny, którą nazwano również wigilią, a także wilią, wiliją, postnikiem, kutią i nawiązuje do Ostatniej Wieczerzy. Symbolika nakrytego stołu nawiązuje do narodzin Jezusa. Biały obrus i sianko pod nim mają przypominać o pieluszkach i dzieciątku ułożonym na sianie w żłobku ubogiej stajenki. Zestawy potraw są różne, w zależności od regionu, ale składają się na nie zawsze ryby, które dla chrześcijan od zawsze były symbolem chrztu, zmartwychwstania i nieśmiertelności, grzyby, mak, miód, orzechy, warzywa i owoce. Kolację wigilijną kończą wspólnie śpiewane i grane kolędy i wyjście na Pasterkę.

3 OPŁATEK Opłatek to cieniutki arkusik ciasta z mąki zmieszanej z wodą, kiedyś odlewany, dziś wypiekany w grawerach, przypominających nieco gofrownicę. Od XVIII wieku opłatek stał się symbolem jedności chrześcijańskiej i pojednania, przełamanie się nim ma kruszyć zło. Do dziś do polskiej tradycji wigilijnej należy dzielenie się opłatkiem i jednoczesne składanie sobie życzeń. Rozpoczyna osoba najstarsza i najgodniejsza przy stole, łamiąc się po kolei ze wszystkimi według starszeństwa i godności, później dzielą się pozostałe osoby. W wigilijny wieczór opłatek dostają też domowe zwierzęta, dla nich przygotowuje się opłatki barwione.

4

5 Choinka pojawiła się w Polsce w XIX wieku. W naszych domach jest to głównie świerk, sosna lub jodła. Wiecznie zielone, żywe drzewko stało się symbolem rajskiego drzewa życia, stąd najwcześniej znanymi jego ozdobami były jabłka. Gwiazda wieńcząca czubek przypominała o Gwieździe Betlejemskiej, świeczki które wprowadził Martin Luter symbolizowały światło Chrystusa, łańcuchy były odpowiednikiem węża i niewoli grzechu. Choinkę wnoszono do domu i zdobiono ją w dniu imienin Adama i Ewy, czyli 24 grudnia. Z czasem ozdób przybywało, zmieniały się wraz z modą. Początkowo zdobiły ją symboliczne i skromne drobiazgi, wykonywane w domu, w dużej mierze przez dzieci. Ozdoby wykonywano ze słomy, barwionych opłatków, kolorowych bibułek, złoconych i srebrzonych orzechów, wydmuszek po jajkach, suchych owoców owijanych w sreberka. Zawieszano ozdoby wypiekane z ciasta, kolorowe pierniczki, cukierki w jaskrawych papierkach. Później pojawiły się ozdoby ze szkła, kolorowe bombki, anielskie włosy z celofanu, świeczki zastąpiono zimnymi ogniami i elektrycznym oświetleniem, a żywą i pachnącą choinkę zamieniono na wiecznie trwały wyrób z drutu i zielonego plastiku. Ale i w sztucznym wydaniu choinka jest symbolem najpiękniejszych świąt.

6 Święty Mikołaj

7 Mikołaj przedstawiany był zazwyczaj w stroju biskupim, w mitrze na głowie i z pastorałem w dłoni. Z czasem postać tę dostosowano do potrzeb rynku, chrześcijańską tradycję mieszając ze świecką, a i czas podarków rozłożył się na inne dni. Oprócz 6 grudnia, Święty Mikołaj przychodzi też w dniach Świąt Bożego Narodzenia. Dziś kojarzony jest z postacią siwobrodego wesołego starca, który w towarzystwie śnieżynek lub elfów objeżdża świat saniami zaprzężonymi w dziewięć reniferów. Ubrany w czerwony płaszcz lub kubrak, z workiem pełnym prezentów wchodzi przez komin, by zostawić je w bucikach, skarpetkach, pod choinką lub pod poduszkami. Nosi wiele imion, znany tez jako Gwiazdor, Santa-Claus, Dziadek Mróz. Zawsze uwielbiany i niecierpliwie oczekiwany przez dzieci, także te całkiem duże, stał się bohaterem legend, baśni, książek, filmów i właścicielem własnej wioski w pobliżu Rovaniemi, położonej na Kręgu Polarnym w Finlandii. KOLĘDY. Miły ten zwyczaj przejęli Słowianie, wzbogacając go życzeniowymi pieśniami. Pierwotne znaczenie słowa kolęda odnosiło się więc do świeckich pieśni winszujących. Pieśni około XV wieku zmieniły swój charakter na religijny. Z biegiem czasu powstawało ich coraz więcej, trudno określić ściśle, ale ich zbiór szacuje się na kilkaset. Jednak ogólnie znanych i do dziś popularnych jest kilkadziesiąt. Kolędy są najmilszymi i najbardziej lubianymi pieśniami religijnymi, choć śpiewają je równie chętnie ludzie niewierzący. Najstarsza polska kolęda Zdrów bądź królu anielski pochodzi z 1424 r, od tego okresu powstawało wiele pastorałek i kolęd. Popularna kolęda Bóg się rodzi została napisana przed 1792 rokiem a do dzisiaj jest bardzo często śpiewana w okresie Bożego Narodzenia.

8 KĄCIK EKOLOGA Świerk pospolity to drzewo wysokości do 50 metrów. Pień prosty, zachowany do wierzchołka. Gałęzie boczne w wyraźnych piętrach, odstające poziomo lub łukowo wygięte. Kora czerwonobrązowa łuszcząca się drobnymi płatami. Połyskujące, kłujące igły koloru ciemnozielonego. Igły długości około 2 cm i nie opadają na zimę. Szyszki zwisające, cylindryczne, jasno brązowoszare do 15 cm długości i 4 cm średnicy, utrzymują się na drzewie całą zimę. Popularne drzewko w naszych domach na Boże Narodzenie. Wrażliwy na zanieczyszczenia powietrza i suszę. Pochodzenie: Środkowa i Północna Europa

9 ŚWIERK POSPOLITY Sosna pospolita może osiągać wysokość do 45 metrów, ma prosty, równy pień zakończony parasolowatą lub stożkową koroną. Gałązki i górna część pnia pokryta jest czerwono-żółtą korą, łuszczącą się warstwami, natomiast dolna część pnia ma korę grubą. Szpilki sinozielone, sztywne o długości 4 do 7 centymetrów, osadzone po dwie, wokół gałązek. Nie opadają na zimę Szyszki ma osadzone pojedynczo lub po dwie, trzy, stojące długości do 7 cm, niedojrzałe zielone, później brunatnieją i pękają uwalniając uskrzydlone nasiona. SOSNA POSPOLITA

10 Jodła pospolita - wysokość do 40 metrów, pień prosty pokryty szaro- białobrązową korowiną. Drobne jajowate pączki nie są pokryte żywicą. Cienkie ciemnozielone, błyszczące igły do 3 cm, na szczycie wycięte. Nie opadają na zimę. Szyszki prosto wzniesione do 20 cm o wąsko cylindrycznym kształcie. Młode szyszki - zielone, dojrzałe - brunatne. Jodły najłatwiej odróżnić od innych drzew iglastych po szyszkach, które skierowane są pionowo do góry. Zanim dojrzeją, często przybierają piękną zielona lub fioletową barwę. Dojrzałe nie spadają w całości na ziemię, lecz pod koniec lata rozsypują się na pojedyncze łuski, a na gałęziach pozostają tylko ich trzpienie. Jodły słyną też z pięknych koron. Pomijając odmiany karłowate, większość tych drzew ma wyraźnie stożkowaty pokrój i piętrowy układ gałęzi. Jest wymagająca i kapryśna, chociaż to nasz krajowy gatunek. Jodła pospolita najlepiej czuje się na Podhalu, w Górach Świętokrzyskich i na Roztoczu. Natomiast na nizinach dokucza jej mała wilgotność powietrza i zanieczyszczenia, i dlatego podsycha i nie osiąga pokaźnych JODŁA POSPOLITA JODŁA POSPOLITA