Wykład 1.: WPROWADZENIE DO KURSU ROZWÓJ PRZEMYSŁOWY ZIEM POLSKICH. Jacek Boroń, Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania

Transkrypt

1 Wykład 1.: WPROWADZENIE DO KURSU ROZWÓJ PRZEMYSŁOWY ZIEM POLSKICH Jacek Boroń, Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania

2 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe Prowadzący: dr inż. Piotr BERKOWSKI (NIEDZIELE/N) pok. 605, bud. C-7, Wymagania wstępne - zaliczone kursy o tematyce: Mechanika budowli Konstrukcje betonowe/metalowe (podstawy, el. i hale) Fundamentowanie Kursy pokrewne 2012/2013: Budownictwo Przemysłowe ćwiczenia (IBB)

3 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Tematyka poszczególnych wykładów: 1. A/Wprowadzenie do kursu. Historyczne aspekty tworzenia fabryk oraz rozwoju przemysłowego ziem polskich (temat do samodzielnego przestudiowania). B/Zakład przemysłowy jako system. Wprowadzenie do projektowania zakładów przemysłowych. Inwestycje budowlane.

4 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Tematyka poszczególnych wykładów cd.: 2. A/Przegląd wybranych zakładów przemysłowych: cementownie. B/Przegląd wybranych zakładów przemysłowych: elektrownie cieplne. 3. A/Przegląd wybranych zakładów przemysłowych: kopalnie rud miedzi, zakłady wzbogacania, huty. B/Szkody górnicze. Projektowanie obiektów budowlanych na terenach górniczych.

5 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Tematyka poszczególnych wykładów cd.: 4. A/Zasady projektowania wybranych obiektów budownictwa przemysłowego: kominy oraz chłodnie kominowe. B/Zasady projektowania : zbiorniki wieżowe. C/Zasady : obiekty magazynowe (bunkry i silosy). X/Obciążenie śniegiem i oddziaływanie wiatru (PN-EN, stare PN).

6 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Tematyka poszczególnych wykładów cd.: 5. A/Fundamenty pod maszyny udarowe (przykład: fundament pod młot). B/Fundamenty pod maszyny obrotowe (przykład: fundament blokowy sprężarki). C/Ustawianie maszyn na stropach. 6. Wibroizolacje fundamentów pod maszyny.

7 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Tematyka poszczególnych wykładów cd.: 7. A/Wibroizolacje fundamentów pod maszyny cd. B/Obiekty budowlane w oczyszczalniach ścieków. 8. Podsumowanie kursu; BP dla IBB kończy się egzaminem. Jest to test wielokrotnego wyboru, czas: ok minut.

8 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Literatura/piśmiennictwo (pozycje wybrane): 1. Aleksander Bocheński: Wędrówki po dziejach przemysłu polskiego

9 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Literatura/piśmiennictwo cd.: 2. Aleksander Bocheński: Przemysł polski w dawnych wiekach

10 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Literatura/piśmiennictwo cd.: 3. Jeremi M. Sieczkowski: Zagadnienia projektowania konstrukcyjnobudowlanego zakładów przemysłowych, wydanie II. zmienione, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej 2006, =1012&from=publication

11 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Literatura/piśmiennictwo cd.: 4. Budowle przemysłowe 1 cz.(archiwalna) 5. Budowle przemysłowe 2 cz.(archiwalna) obie w Budownictwo betonowe XII tom (prace pod redakcją Igora Kisiela)

12 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Literatura/piśmiennictwo cd.: 6. Budownictwo betonowe XIII tom: Zbiorniki, zasobniki, silosy, kominy i maszty.(archiwalna)

13 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Literatura/piśmiennictwo cd.: 7. Antoni Mielnik: Budowlane konstrukcje przemysłowe, PWN, Warszawa 1975.

14 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Literatura/piśmiennictwo cd.: 8. Karl Schmidt: Zblokowane budynki przemysłowe, Arkady, Warszawa 1964.

15 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Literatura/piśmiennictwo cd.: 9. J.Żurański, M.Gaczek: Oddziaływania klimatyczne na konstrukcje budowlane według Eurokodu 1. Komentarze z przykładami obliczeń. Wydawnictwo: ITB, 2011

16 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Literatura/piśmiennictwo cd.: 10. P.Lewiński: Zasady projektowania zbiorników żelbetowych na ciecze z uwzględnieniem wymagań Eurokodu 2. Przykłady obliczeń. Wydawnictwo: ITB, 2011

17 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Literatura/piśmiennictwo cd.: 11. Janusz Lipiński, Fundamenty pod maszyny, Arkady, Warszawa Polskie Normy (PN-EN oraz stare PN!). 13. Internet (uwaga na informacje słabo udokumentowane! ).

18 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Kurs Budownictwo Przemysłowe - wykłady na Klucz dostępu: bp2013_dla_ibb_nst

19 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Kurs Budownictwo Przemysłowe Część materiałów będzie należało przestudiować samodzielnie. Historyczne aspekty tworzenia fabryk oraz rozwoju przemysłowego ziem polskich (ewent. test sprawdzający - po drugim spotkaniu)

20 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Kurs Budownictwo Przemysłowe na platformie edukacyjnej UNIWIRT uniwirt.pwr.wroc.pl (logowanie jak do poczty studenckiej) Nieprzekraczalny termin zapisów: r. EGZAMINY KOŃCOWE Termin stycznia 2012 (10:oo-13:oo) Termin lutego 2012 (10:oo-13:oo) Sale 104 i 105 C-7 Pozostałe materiały i informacje na stronie Z2, zakładka Piotr Berkowski -

21 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. Wprowadzenie (z przedmowy do skryptu) Jako przyszli projektanci obiektów budowlanych w zakładach przemysłowym, czy też ich wykonawcy lub chociażby zarządcy, powinniście Państwo: 1.posiadać podstawowe wiadomości dotyczące zasad projektowania zakładów przemysłowych, 2.zdawać sobie sprawę, zarówno ze specyfiki projektowania i wykonawstwa tych obiektów, jak i z wpływu metody wytwarzania danego produktu w projektowanym zakładzie przemysłowym, na rodzaj obiektów budowlanych i ich rozmieszczenie na terenie tegoż zakładu.

22 1.1. Charakterystyka kursu Budownictwo Przemysłowe cd. W obecnej sytuacji gospodarczej budowa nowych zakładów przemysłowych jest znikoma, w porównaniu do liczby budowanych w latach 70 tych i na pewno obecnie nie występuje takie zapotrzebowanie na inżynierów budownictwa pracujących w realizacji zakładów przemysłowych, jak we wspomnianych wyżej latach. Niemniej jednak studenci wydziałów budowlanych mogą się spotkać, po zakończeniu studiów na uczelni, z problemami remontów, modernizacji lub rozbudowy istniejących zakładów przemysłowych (i ich zachowaniem w dobrym stanie technicznym), gdyż są to obiekty, stanowiące stale znaczącą część majątku narodowego.

23 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia Aleksander Bocheński (z przedmowy do książki pt.: Niezwykłe dzieje przemysłu polskiego ) Ile razy myślę o historii przemysłu polskiego i w ogóle polskiej gospodarki zazdrość mnie bierze. Bo i proszę! Weźmy dwie inne, wielkie dziedziny życia narodowego: kulturę i wojnę. ( ) Te dwa nurty polskiej tradycji widoczne są z daleka w historii polskiej bez nich nic albo niewiele łączyłoby Polaków ze sobą we wspólnotę, zdolną bronić swej odrębności i współzawodniczyć z innymi wielkimi narodami świata. O wiele słabszy i trudniejszy do wytyczenia jest nurt tradycji gospodarczych.( ) Tym bardziej warto zatrzymać się i zadumać nad historią polskiej gospodarki i polskiego przemysłu że wcale jej się wstydzić nie musimy. Są w niej, jak w każdym dziele ludzkim, karty upadku i zacofania, ale są i lata wspaniałego rozwoju, kiedy to polski przemysł był wzorem dla całej Europy.( )

24 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia Wiodące gałęzie polskiego przemysłu (w ujęciu chronologicznym): - górnictwo (rudy żelaza, rudy miedzi, ołów i srebro, żupy solne ), - hutnictwo (289 hut staropolskich), - włókiennictwo (główne centra: Brzeziny-Szadek (1), Kościan-Międzyrzec- Wschowa (2), małopolski Biecz(3)), - piwowarstwo (najstarszy polski przemysł spożywczy, nigdy nie stał się monopolem klasztorów, Piątek centrum polskiego piwowarstwa, 800 tys. hl w roku 1564, PMW= piwo, miód, wino), - papiernictwo (90 papierni polskich w XV wieku), - rozwój kapitalizmu w Królestwie Polskim (II i III kwartał XIX wieku, przemysły: ciężki i lekki, początki XX wieku: burzliwy rozwój wspierany przez ówczesny rząd; i ).

25 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd.

26 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd.

27 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd.

28 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd.

29 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd. Nietulisko to wieś z zabytkowymi urządzeniami przemysłowymi w pobliżu ujścia rzeki Świśliny do Kamiennej. Walcownia zbudowana jako jeden z zakładów tzw. kombinatu metalurgicznego nad rzeką Kamienną. Zniszczona przez powódź Bazą energetyczną zakładu była woda gromadzona w zbiorniku zasilanym przez kanały z rzek Kamiennej i Świśliny. Zachowane ruiny (fragmenty hal o arkadowych sklepieniach, kanały, tamy, przepusty, m.in. monumentalna śluza nad rzeką Świśliną), obecnie zabytek techniki.

30 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd. Samsonów to niewielka wieś o tradycjach przemysłowych. Pierwszy wielki piec został tu wybudowany w 1598 roku. W 1818 roku z inicjatywy Stanisława Staszica wybudowno tu zakład wielkopiecowy, w którym siłą napędową urządzeń w hucie była woda z rzeki Bobrzy, doprowadzona do zakładu sklepionym kanałem. Samsonowska huta pracowała do 1866 roku, kiedy została zniszczona przez pożar. W centralnej części ruin znajduje się wielki piec, za nim wieża gichtociągowa, z której dokonywano zasypywania pieca wsadem. Resztki hal to dawne pomieszczenia modelarni, suszarni, odlewni i emalierni.

31 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd. Sielpia. Wybudowany w latach Zakład Metalurgiczny (pudlingarnia i walcownia; zakład przerabiający surówkę na żelazo kowalne), pracował do 1921 r. W 1934 r. powstało tu Muzeum Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego (filia Muzeum Techniki w Warszawie). Ekspozycja obejmuje: oryginalne żeliwne koło wodne - unikat w skali europejskiej, oraz około 30 maszyn z połowy XVIII w. i pocz. XIX w. ( tokarki, strugarki, wiertarki promieniowe, prasy oraz liczące 150 lat angielskie obrabiarki, które udało się uratować ze staropolskiej techniki po masowo upadających i likwidowanych zakładach). Zachowały się urządzenia hydrotechniczne, budynek administracyjny, osiedle robotnicze, budynek szkoły.

32 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd. Stara Kuźnica. Znajduje się tu jedyna w Polsce, znakomicie zachowana w pierwotnej postaci kuźnica z miechami i młotem, które napędzane są przez czynne koło wodne. Młot naciskowy z początku XIX wieku należy do typu jaki został sprowadzony do Polski na przełomie XVII i XVIII wieku. Unikalny zabytek techniki. Obecnie obiekt muzealny.

33 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd. Zapora Brody - kamienny przepust z 1840r. zbudowany z kamiennych ciosów w stylu klasycystycznym, spiętrzający niegdyś wody Kamiennej napędzające urządzenia walcowni i pudlingarni (zakładu hutniczego) w Brodach. Zachowany jest w świetnym stanie architektonicznym i malowniczo wkomponowany we współczesną tamę, wzniesioną w 1963r.

34 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd. W Szwarszowicach koło Ostrowca Świętokrzyskiego znajduje się wiatrak typu holenderskiego z XIXw. Charakterystyczna dla wiatraków holenderskich, obrotowa głowica na szczycie, pozwala na dokładne ustawianie śmigła w kierunku wiejącego wiatru, pozostała murowana część budynku, nie zmieniała nigdy swego położenia.

35 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, cd. (władcy Polski (zabór rosyjski), z dynastii Romanowów) Paweł I Romanow Aleksander I Romanow Mikołaj I Romanow Aleksander II Romanow Aleksander III Romanow Mikołaj II Romanow Michał II Romanow

36 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd. Województwa II. Rzeczypospolitej ( )

37 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd. Centralny Okręg Przemysłowy (COP), ośrodek przemysłu ciężkiego budowany w w południowo-centralnych dzielnicach Polski. Był jednym z największych przedsięwzięć ekonomicznych II Rzeczypospolitej. Celem COP-u było zwiększenie ekonomicznego potencjału Polski, rozbudowa przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego, a także zmniejszenie bezrobocia.

38 1.2. Rys historyczny: postacie, miejsca, wydarzenia cd. COP był podzielony na 3 rejony: A surowcowy kielecki, B aprowizacyjny lubelski C przemysłu przetwórczego sandomierski. COP obejmował swoim zasięgiem obszary dawnych województw: kieleckiego, tarnobrzeskiego, tarnowskiego, rzeszowskiego oraz częściowo radomskiego, krakowskiego i lubelskiego.

39 1.3. Rozwój produkcji przemysłowej Wraz z rozwojem przemysłu powstają nowe problemy społeczne i urbanizacyjne. Narasta problem konieczności ochrony środowiska człowieka przed zanieczyszczeniami, będącymi negatywnym rezultatem produkcji przemysłowej. Proces projektowania współczesnego zakładu przemysłowego staje się jedną z najbardziej złożonych dziedzin projektowania technicznego.

40 1.4. Zakończenie 1. Początki państwowości polskiej, a rozwój przemysłowy ziem będących pod panowaniem Mieszka I. 2. Przemysł wydobywczy w Tatrach i na Podhalu 3. Pozostałe, wiodące gałęzie przemysłu polskiego 4. Staropolski Okręg Przemysłowy (SOP) charakterystyka, kluczowe postacie 5. Centralny Okręg Przemysłowy (COP) charakterystyka, kluczowe postacie