CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

Transkrypt

1 CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Skopryl plus, 20 mg +12,5 mg, tabletki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Jedna tabletka zawiera 20 mg lizynoprylu (w postaci 21,78 mg lizynoprylu dwuwodnego) oraz 12,5 mg hydrochlorotiazydu. Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt POSTAĆ FARMACEUTYCZNA Tabletki Jasnobrązowo-fioletowe, okrągłe, dwuwypukłe tabletki z linią podziału na jednej stronie. Linia podziału na tabletce nie jest przeznaczona do przełamywania tabletki. 4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE 4.1 Wskazania do stosowania Nadciśnienie tętnicze łagodne do umiarkowanego u pacjentów, u których leczenie poszczególnymi substancjami czynnymi w takich samych dawkach, lecz w oddzielnych preparatach pozwoliło na ustabilizowanie ciśnienia tętniczego. 4.2 Dawkowanie i sposób podawania Droga podania: doustna. Dorośli Zazwyczaj stosowana dawka to 1 tabletka raz na dobę. W razie potrzeby dawkę można zwiększyć do 2 tabletek raz na dobę. Dawkowanie u pacjentów z niewydolnością nerek: Diuretyki tiazydowe mogą nie być odpowiednimi lekami moczopędnymi w przypadku pacjentów z niewydolnością nerek i nie są one skuteczne w przypadku klirensu kreatyniny poniżej 30 ml/min (tzn. w przypadku umiarkowanej lub ciężkiej niewydolności nerek). Nie należy stosować produktu leczniczego Skopryl plus do rozpoczynania leczenia nadciśnienia tętniczego u pacjentów z niewydolnością nerek. U pacjentów z klirensem kreatyniny mieszczącym się w zakresie od >30 do <80 ml/min produkt leczniczy Skopryl plus można stosować dopiero po stopniowym zwiększeniu dawki poszczególnych składników leku. 1

2 Wcześniejsze podawanie leków moczopędnych: Po podaniu pierwszej dawki produktu leczniczego Skopryl plus, szczególnie u pacjentów odwodnionych i (lub) z niedoborem elektrolitów w wyniku wcześniejszego leczenia lekami moczopędnymi, może wystąpić objawowe niedociśnienie tętnicze. W miarę możliwości leki moczopędne należy odstawić na 2-3 dni przed rozpoczęciem leczenia lizynoprylem w monoterapii, w dawce 2,5 mg. Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku Lizynopryl był równie skuteczny u pacjentów w podeszłym wieku (w wieku od 65 lat) z nadciśnieniem tętniczym, jak i u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w młodszym wieku. U pacjentów w podeszłym wieku z nadciśnieniem tętniczym stosowanie lizynoprylu w monoterapii było równie skuteczne w obniżaniu rozkurczowego ciśnienia tętniczego co stosowanie hydrochlorotiazydu lub atenololu w monoterapii. W badaniach klinicznych wiek nie wpływał na tolerancję lizynoprylu. W badaniach klinicznych wykazano, że skuteczność i tolerancja lizynoprylu i hydrochlorotiazydu podawanych jednocześnie były podobne u pacjentów w podeszłym wieku z nadciśnieniem tętniczym, jak i u pacjentów młodszych z nadciśnieniem tętniczym. Dzieci i młodzież Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego Skopryl plus u dzieci ze względu na niewystarczającą ilość danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności. 4.3 Przeciwwskazania Nadwrażliwość na lizynopryl, którąkolwiek substancję pomocniczą lub którykolwiek inny inhibitor konwertazy angiotensynę (inhibitor ACE). Nadwrażliwość na hydrochlorotiazyd lub inne leki będące pochodnymi sulfonamidu. Dodatni wywiad w kierunku obrzęku naczynioruchowego w związku z wcześniejszym stosowaniem inhibitorów ACE. Dziedziczny lub idiopatyczny obrzęk naczynioruchowy. Drugi lub trzeci trymestr ciąży (patrz punkty 4.4 i 4.6). Ciężka niewydolność nerek (klirens kreatyniny <30 ml/min). Bezmocz. Ciężka niewydolność wątroby. 4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania Objawowe niedociśnienie tętnicze Choć objawowe niedociśnienie tętnicze rzadko obserwuje się u pacjentów z niepowikłanym nadciśnieniem tętniczym, to prawdopodobieństwo jego wystąpienia jest większe w przypadku zmniejszenia wolemii, np. w wyniku leczenia moczopędnego, stosowania diety z niskosodowej, u pacjentów dializowanych, z biegunką lub wymiotami lub z ciężkim nadciśnieniem reninozależnym (patrz punkty 4.5 i 4.8). U tych pacjentów, w odpowiednich odstępach czasu, należy regularnie oznaczać stężenie elektrolitów w surowicy. Pacjentów narażonych na zwiększone ryzyko objawowego niedociśnienia tętniczego należy szczególnie uważnie monitorować na początku leczenia i po zmianie dawkowania. Szczególną uwagę należy zwrócić w przypadku pacjentów z chorobą niedokrwienną serca lub chorobą naczyń mózgowych, u których nadmierne obniżenie ciśnienia tętniczego może spowodować zawał mięśnia sercowego lub incydent naczyniowomózgowy. W przypadku wystąpienia niedociśnienia tętniczego pacjenta należy ułożyć w pozycji leżącej na plecach i w razie potrzeby podać roztwór soli fizjologicznej we wlewie dożylnym. Wystąpienie przemijającego niedociśnienia tętniczego nie stanowi przeciwwskazania do dalszego stosowania leku. Po unormowaniu objętości krwi krążecej i ciśnienia tętniczego można albo ponownie zastosować 2

3 omawiany produkt leczniczy, podając go w mniejszych dawkach, albo podać jeden ze składników omawianego produktu leczniczego w odpowiedniej dawce, w monoterapii. Podobnie jak inne leki rozszerzające naczynia krwionośne, połączenie lizynoprylu z hydrochlorotiazydem należy stosować z zachowaniem ostrożności u pacjentów ze zwężeniem lewego ujścia tętniczego lub kardiomiopatią przerostową. Zaburzenie czynności nerek Diuretyki tiazydowe mogą nie być odpowiednimi lekami moczopędnymi w przypadku pacjentów z niewydolnością nerek i nie są one skuteczne w przypadku klirensu kreatyniny poniżej 30 ml/min (tzn. w przypadku umiarkowanej lub ciężkiej niewydolności nerek). U pacjentów z niewydolnością nerek (klirens kreatyniny nie większy niż 80 ml/min) nie należy stosować połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem dopóki po stopniowym zwiększaniu dawki składowych substancji czynnych nie uzyska się możliwości stosowania dawek takich, jakie zawarte są w preparacie złożonym. U niektórych leczonych inhibitorami konwertazy angiotensyny pacjentów z obustronnym zwężeniem tętnic nerkowych lub zwężeniem tętnicy nerkowej prowadzącej do jedynej nerki obserwowano zwiększenie stężenia mocznika i kreatyniny w surowicy, zazwyczaj przemijające po przerwaniu leczenia. Prawdopodobieństwo wystąpienia tego rodzaju odchyleń jest największe u pacjentów z niewydolnością nerek. Pacjenci ze współistniejącym nadciśnieniem naczyniowonerkowym narażeni są na zwiększone ryzyko wystąpienia ciężkiego niedociśnienia tętniczego i niewydolności nerek. U tych pacjentów leczenie należy rozpoczynać pod ścisłym nadzorem lekarza od zastosowania małych dawek i ostrożnie zwiększać dawki. Ponieważ stosowanie leków moczopędnych może przyczyniać się do wystąpienia opisanych powyżej zaburzeń, dlatego w pierwszych tygodniach leczenia połączeniem lizynoprylu z hydrochlorotiazydem należy kontrolować czynność nerek. U niektórych pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, u których wcześniej nie stwierdzono choroby nerek, obserwowano zazwyczaj niewielkie i przemijające zwiększenie stężenia mocznika we krwi i kreatyniny w surowicy podczas jednoczesnego stosowania lizynoprylu i leku moczopędnego. Jeżeli powyższe zaburzenia wystąpią podczas stosowania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem, podawanie preparatu złożonego należy przerwać. Istnieje możliwość wznowienia leczenia z zastosowaniem mniejszych dawek lub z zastosowaniem tylko jednej z substancji czynnych wchodzących w skład omawianego produktu leczniczego. Wcześniejsze stosowanie leków moczopędnych Podawanie leków moczopędnych należy przerwać na 2-3 dni przed rozpoczęciem stosowania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem. Jeżeli nie jest to możliwe, należy rozpocząć leczenie od podawania lizynoprylu w monoterapii w dawce 5 mg. Przeszczepienie nerki Nie zaleca się stosowania omawianego produktu leczniczego ze względu na brak doświadczenia u pacjentów, którym w ostatnim przeszczepiono nerkę. Reakcje anafilaktoidalne u pacjentów poddawanych hemodializie U pacjentów dializowanych z powodu niewydolności nerek nie zaleca się stosowania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem. Opisywano reakcje anafilaktoidalne u pacjentów poddawanych pewnym rodzajom hemodializy [np. z zastosowaniem wysokoprzepływowych błon dializacyjnych AN 69 i podczas aferezy lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) z siarczanem dekstranu] i jednocześnie leczonych inhibitorami ACE. U tych pacjentów należy rozważyć stosowanie błon dializacyjnych innego rodzaju albo leków hipotensyjnych z innej grupy. Reakcje anafilaktoidalne związane z aferezą lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) W rzadko występujących przypadkach u pacjentów leczonych inhibitorami ACE obserwowano zagrażające życiu reakcje anafilaktyczne podczas aferezy lipoprotein o niskiej gęstości z użyciem siarczanu dekstranu. Reakcji tych można uniknąć poprzez czasowe przerwanie leczenia inhibitorami ACE przed każdą aferezą. 3

4 Zaburzenia czynności wątroby U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby lub postępującymi chorobami wątroby diuretyki tiazydowe należy stosować ostrożnie, ponieważ nawet niewielkie zaburzenia równowagi wodnoelektrolitowej mogą wywołać śpiączkę wątrobową (patrz punkt 4.3). W rzadko występujących przypadkach stosowanie inhibitorów ACE wiąże się z występowaniem zespołu, który rozpoczyna się od żółtaczki cholestatycznej i ulega progresji do piorunującej martwicy wątroby i (w części przypadków) zgonu. Mechanizm powstawania tego zespołu nie jest znany. Jeżeli podczas stosowania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem wystąpi żółtaczka lub znaczne zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, należy przerwać stosowanie omawianego produktu leczniczego i zapewnić pacjentowi odpowiednią kontrolę lekarską. Zabieg chirurgiczny i znieczulenie U pacjentów poddawanych dużym zabiegom chirurgicznym lub znieczuleniu z zastosowaniem środków powodujących niedociśnienie tętnicze lizynopryl może blokować powstawanie angiotensyny II spowodowane kompensacyjnym uwalnianiem reniny. W przypadku wystąpienia niedociśnienia tętniczego, a lekarz uzna, że jest to spowodowane powyższym mechanizmem, niedociśnienie można wyrównać poprzez zwiększenie wolemii. Wpływ na metabolizm i układ dokrewny Stosowanie inhibitorów ACE i diuretyków tiazydowych może zaburzać tolerancję glukozy. Może być konieczne zmodyfikowanie dawkowania leków hipoglikemizujących, w tym insuliny. U pacjentów z cukrzycą leczonych doustnymi lekami hipoglikemizującymi lub insuliną podczas pierwszych miesięcy leczenia inhibitorem ACE należy uważnie monitorować glikemię. Podczas stosowania diuretyków tiazydowych może ujawnić się utajona cukrzyca. Podczas stosowania diuretyków tiazydowych może wystąpić zwiększenie stężenia cholesterolu i triglicerydów. Stosowanie diuretyków tiazydowych może u niektórych pacjentów powodować zwiększenie stężenia kwasu moczowego w osoczu i (lub) napad dny. Lizynopryl może jednak zwiększać wydalanie kwasu moczowego z moczem i w ten sposób łagodzić hiperurykemię powodowaną przez hydrochlorotiazyd. Zaburzenia równowagi elektrolitowej Jak u wszystkich pacjentów otrzymujących leki moczopędne, w przypadku stosowania omawianego produktu leczniczego należy okresowo oznaczać stężenie elektrolitów w surowicy. Diuretyki tiazydowe, w tym hydrochlorotiazyd, mogą powodować zaburzenia równowagi elektrolitowej (hipokaliemię, hiponatremię i zasadowicę hipochloremiczną). Objawy ostrzegawcze sugerujące zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej to suchość w jamie ustnej, wzmożone pragnienie, osłabienie siły mięśniowej, ospałość, senność, bóle lub kurcze mięśni, męczliwość mięśni, niedociśnienie tętnicze, skąpomocz, częstoskurcz oraz zaburzenia żołądkowo-jelitowe, np. nudności lub wymioty. Podczas upalnej pogody u pacjentów z obrzękami może wystąpić hiponatremia z rozcieńczenia. Niedobór chlorków jest na ogół łagodny i nie wymaga leczenia. Wykazano, że diuretyki tiazydowe zwiększają wydalanie magnezu z moczem, co może prowadzić do hipomagnezemii. Diuretyki tiazydowe mogą powodować zmniejszenie wydalania wapnia z moczem oraz mogą wywoływać występujące z przerwami, niewielkie zwiększenie stężenia wapnia w surowicy. Znaczna hiperkalcemia może być objawem utajonej nadczynności przytarczyc. Przed przeprowadzaniem badań czynnościowych przytarczyc należy odstawić diuretyki tiazydowe. Nadwrażliwość i obrzęk naczynioruchowy W pacjentów leczonych inhibitorami konwertazy angiotensyny, w tym lizynoprylem, opisywano niezbyt często przypadki obrzęku naczynioruchowego twarzy, kończyn, warg, języka, głośni i (lub) całej krtani. Takie działanie może wystąpić w każdym momencie leczenia. W takich przypadkach należy natychmiast odstawić lizynopryl i wdrożyć odpowiednie leczenie i monitorowanie aż do 4

5 całkowitego ustąpienia objawów; dopiero wówczas można zakończyć obserwację. Nawet w przypadkach, w których obrzęk ogranicza się tylko do języka, bez objawów ze strony układu oddechowego, może zaistnieć konieczność długotrwałej obserwacji, bowiem stosowanie leków przeciwhistaminowych i kortykosteroidów może okazać się niewystarczające. Opisywano bardzo rzadko zakończone zgonem przypadki obrzęku naczynioruchowego związanego z obrzękiem krtani lub języka. U pacjentów z obrzękiem języka, głośni lub krtani prawdopodobne jest wystąpienie obturacji dróg oddechowych, szczególnie w przypadku pacjentów z zabiegiem chirurgicznym na drogach oddechowych w wywiadzie. W takich przypadkach należy natychmiast włączyć odpowiednie leczenie doraźne. Może ono obejmować podawanie adrenaliny i (lub) utrzymywanie drożności dróg oddechowych. Pacjent powinien pozostać pod ścisłą opieką medyczną aż do całkowitego i trwałego ustąpienia objawów. Częstość występowania obrzęku naczynioruchowego podczas stosowania inhibitorów konwertazy angiotensyny jest większa u pacjentów rasy czarnej niż u pacjentów innych ras. U pacjentów z obrzękiem naczynioruchowym w wywiadzie, który wystąpił niezależnie od leczenia inhibitorami ACE, może występować zwiększone ryzyko obrzęku naczynioruchowego podczas leczenia inhibitorami ACE (patrz punkt 4.3). U pacjentów otrzymujących diuretyki tiazydowe mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości bez względu na to, czy chorzy ci mają wywiad wskazujący na obecność alergii lub astmy oskrzelowej. Podczas stosowania diuretyków tiazydowych obserwowano przypadki zaostrzenia lub uaktywnienia tocznia rumieniowatego układowego. Odczulanie U pacjentów stosujących inhibitory ACE obserwowano reakcje anafilaktoidalne podczas leczenia odczulającego (np. leczenia odczulającego z powodu alergii na jad błonkoskrzydłych). Reakcji tych nie obserwowano w przypadku czasowego odstawienia inhibitorów ACE, choć występowały one po przypadkowej ponownej ekspozycji na alergen. Neutropenia i agranulocytoza U pacjentów leczonych inhibitorami ACE opisywano przypadki neutropenii, agranulocytozy, małopłytkowości i niedokrwistości. Neutropenia występuje rzadko u pacjentów z prawidłową czynnością nerek, u których nie występują dodatkowe czynniki ryzyka. Neutropenia i agranulocytoza ustępują po odstawieniu inhibitorów ACE. Lizynopryl należy stosować szczególnie ostrożnie u pacjentów z kolagenozami naczyń, pacjentów poddawanych leczeniu immunosupresyjnemu, przyjmujących alopurynol lub prokainamid, bądź w przypadku współwystępowania wymienionych czynników, szczególnie jeśli współistnieje niewydolność nerek. U części tych pacjentów opisywano ciężkie zakażenia, które w kilku przypadkach nie ustępowały podczas intensywnej antybiotykoterapii. W przypadku stosowania lizynoprylu w tej grupie pacjentów należy regularnie oznaczać liczbę krwinek białych i poinformować pacjentów, aby zgłaszali wszelkie objawy zakażenia. Rasa Częstość występowania obrzęku naczynioruchowego podczas stosowania inhibitorów konwertazy angiotensyny jest większa u pacjentów rasy czarnej niż u pacjentów innych ras. Podobnie jak w przypadku innych inhibitorów ACE, lizynopryl może wykazywać mniejszą skuteczność w obniżaniu ciśnienia tętniczego u pacjentów rasy czarnej w porównaniu z pacjentami innych ras, prawdopodobnie z powodu częstszego występowania niskiej aktywności reninowej osocza u pacjentów rasy czarnej z nadciśnieniem tętniczym. Kaszel: W trakcie leczenia inhibitorami ACE obserwowano występowanie kaszlu. Typowy kaszel jest suchy, uporczywy i ustępuje po przerwaniu leczenia. W diagnostyce różnicowej kaszlu należy uwzględnić fakt, że jego przyczyną może być stosowanie inhibitora ACE. Sole litu 5

6 Na ogół nie zaleca się jednoczesnego stosowania inhibitorów ACE z solami litu (patrz punkt 4.5). Testy antydopingowe Hydrochlorotiazyd wchodzący w skład omawianego produktu leczniczego może powodować dodatnie wyniki testów antydopingowych. Ciąża Nie należy rozpoczynać leczenia inhibitorami ACE podczas ciąży. Z wyjątkiem przypadków wymagających kontynuowania leczenia inhibitorami ACE, u pacjentek planujących ciążę należy zastosować inne leki hipotensyjne o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w ciąży. W przypadku stwierdzenia ciąży należy natychmiast przerwać podawanie inhibitorów ACE i jeśli to wskazane zastosować inne leki (patrz punkty 4.3 i 4.6). 4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji Sole litu Podczas jednoczesnego stosowania soli litu z inhibitorami ACE zgłaszano przmijające zwiększenie stężenia litu w surowicy i jego toksyczności. Leki moczopędne i inhibitory ACE zmniejszają klirens nerkowy litu i zwiększają ryzyko toksycznego działania litu. Z tego powodu nie zaleca się jednoczesnego stosowania lizynoprylu i hydrochlorotiazydu z solami litu, a jeżeli zastosowanie takiego połączenia jest konieczne, należy ściśle kontrolować stężenia litu w surowicy (patrz punkt 4.4). Suplementy potasu, leki moczopędne oszczędzające potas lub substytuty soli zawierające potas Działanie diuretyków tiazydowych powodujące zmniejszenie stężenia potasu jest zwykle łagodzone przez oszczędzające potas działanie lizynoprylu. Stosowanie suplementów potasu, preparatów oszczędzających potas lub substytutów soli zawierających potas może wywołać znaczne zwiększenie stężenia potasu w surowicy, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub cukrzycą. Jeżeli konieczne jest jednoczesne stosowanie połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem i któregokolwiek z wyżej wymienionych preparatów, należy zachować ostrożność i często oznaczać stężenie potasu w surowicy (patrz punkt 4.4). Produkty lecznicze wywołujące torsades de pointes Ze względu na ryzyko wystąpienia hipokaliemii należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania hydrochlorotiazydu i produktów leczniczych wywołujących torsades de pointes, np. niektórych leków antyarytmicznych, niektórych leków przeciwpsychotycznych i innych leków, o których wiadomo, że wywołują torsades de pointes. Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, leki przeciwpsychotyczne i środki znieczulające Jednoczesne stosowanie niektórych środków znieczulających, trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych lub leków przeciwpsychotycznych łącznie z inhibitorami ACE może nasilać działanie hipotensyjne (patrz punkt 4.4). Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), leki przeciwreumatyczne Przewlekłe stosowanie NLPZ (selektywnych inhibitorów COX-2, kwasu acetylosalicylowego w dawce >3 g/dobę oraz nieselektywnych NLPZ) może osłabiać działanie hipotensyjne zarówno inhibitorów ACE, jak i diuretyków tiazydowych. Addycyjny efekt stosowania NLPZ i inhibitorów ACE na zwiększenie stężenia potasu w surowicy może skutkować pogorszeniem czynności nerek. Działanie to jest zazwyczające. W rzadko występujących przypadkach, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek, takich jak osoby w podeszłym wieku i pacjenci odwodnieni, może wystąpić ostra niewydolność nerek. Sole złota U pacjentów otrzymujących inhibitory ACE częściej zgłaszano reakcje przypominające objawy po podaniu nitratów (objawy rozszerzenia naczyń, w tym zaczerwienienie twarzy, nudności, zawroty 6

7 głowy i niedociśnienie tętnicze, które to objawy mogą być bardzo nasilone) po wstrzyknięciu soli złota (na przykład aurotiojabłczanu sodu). Leki sympatykomimetyczne Leki sympatykomimetyczne mogą osłabiać hipotensyjne działanie inhibitorów ACE. Inne leki hipotensyjne Jednoczesne stosowanie tych leków może zwiększać hipotensyjne działanie połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem. Jednoczesne stosowanie nitrogliceryny i innych nitratów lub innych leków rozszerzających naczynia krwionośne może przyczynić się do jeszcze silniejszego obniżenia ciśnienia krwi. Leki hipoglikemizujące Badania epidemiologiczne wykazały, że jednoczesne podawanie inhibitorów ACE i leków hipoglikemizujących (insulin, doustnych leków hipoglikemizujących) może powodować nasilenie działania zmniejszającego stężenie glukozy we krwi z ryzykiem wystąpienia hipoglikemii. Jest to szczególnie prawdopodobne podczas pierwszych dwóch tygodni leczenia skojarzonego oraz u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Amfoterycyna B (podawana pozajelitowo), karbenoksolon, kortykosteroidy, kortykotropina (ACTH) lub środki przeczyszczające bezpośrednio pobudzające perystaltykę Hydrochlorotiazyd może nasilać zaburzenia równowagi elektrolitowej, szczególnie hipokaliemię. Sole wapnia Przy jednoczesnym stosowaniu z diuretykami tiazydowymi może wystąpić zwiększone stężenie wapnia w surowicy spowodowane zmniejszeniem wydalania tego jonu. Glikozydy nasercowe W związku z hipokaliemią wywoływaną przez tiazydy istnieje zwiększone ryzyko toksycznego działania glikozydów naparstnicy. Kolestyramina i kolestypol Te produkty lecznicze mogą opóźniać lub zmniejszać wchłanianie hydrochlorotiazydu. Dlatego diuretyki o budowie sulfonamidowej należy przyjmować co najmniej godzinę przed lub 4-6 godzin po zażyciu tych leków. Niedepolaryzujące środki zwiotczające mięśnie (np. chlorek tubokuraryny) Hydrochlorotiazyd może nasilać działanie tych produktów leczniczych. Trimetoprym Jednoczesne podawanie inhibitorów ACE, diuretyków tiazydowych i trimetoprymu zwiększa ryzyko wystąpienia hiperkaliemii. Sotalol Hipokaliemia wywoływana przez diuretyki tiazydowe może zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca po podaniu sotalolu. Alopurynol Jednoczesne podawanie inhibitorów ACE i alopurynolu zwiększa ryzyko uszkodzenia nerek i może prowadzić do zwiększonego ryzyka wystąpienia leukopenii. Cyklosporyna Jednoczesne stosowanie inhibitorów ACE i cyklosporyny zwiększa ryzyko uszkodzenia nerek i wystąpienia hiperkaliemii. Lowastatyna 7

8 Jednoczesne stosowanie inhibitorów ACE i lowastatyny zwiększa ryzyko uszkodzenia nerek i wystąpienia hiperkaliemii. Cytostatyki, leki immunosupresyjne, prokainamid Jednoczesne stosowanie inhibitorów ACE może prowadzić do zwiększonego ryzyka leukopenii (patrz punkt 4.4). 4.6 Wpływ na płodność, ciążę i laktację Ciąża Nie zaleca się stosowania inhibitorów ACE w pierwszym trymestrze ciąży (patrz punkt 4.4). Stosowanie inhibitorów ACE jest przeciwwskazane w drugim i trzecim trymestrze ciąży (patrz punkty 4.3 i 4.4). Lizynopryl Dane epidemiologiczne odnoszące się do ryzyka działania teratogennego w przypadku narażenia na inhibitory ACE podczas pierwszego trymestru ciąży nie są rozstrzygające; nie można jednak wykluczyć niewielkiego zwiększenia ryzyka. Z wyjątkiem przypadków, gdzie konieczne jest kontynuowanie leczenia inhibitorami ACE, u pacjentek planujących ciążę należy zastosować inne leki hipotensyjne o ustalonym profilu bezpieczeństwa stosowania w ciąży. W razie stwierdzenia ciąży należy natychmiast przerwać podawanie inhibitorów ACE i jeśli to wskazane rozpocząć stosowanie innych leków. Narażenie na inhibitory ACE w drugim i trzecim trymestrze ciąży powoduje toksyczne działanie na ludzki płód (pogorszenie czynności nerek, małowodzie, opóźnienie kostnienia czaszki) i noworodka (niewydolność nerek, niedociśnienie tętnicze, hiperkaliemia) (patrz punkt 5.3). Jeśli narażenie na inhibitory ACE wystąpiło po pierwszym trymestrze ciąży, zaleca się badanie ultrasonograficzne nerek i czaszki. Niemowlęta, których matki przyjmowały inhibitory ACE, należy ściśle obserwować ze względu na możliwość wystąpienia niedociśnienia tętniczego (porównaj punkty 4.3 i 4.4). Hydrochlorotiazyd Istnieją ograniczone jedynie doświadczenia dotyczące stosowania hydrochlorotiazydu w okresie ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze. Badania na zwierzętach są niewystarczające. Hydrochlorotiazyd przenika przez łożysko. Na podstawie farmakologicznego mechanizmu działania hydrochlorotiazydu można przypuszczać, że jego stosowanie podczas drugiego i trzeciego trymestru może zaburzać perfuzję płodowo-łożyskową i może powodować u płodu i noworodka takie działania niepożądane, jak żółtaczka, zaburzenia równowagi elektrolitowej i małopłytkowość. Hydrochlorotiazydu nie należy stosować w leczeniu obrzęków ciążowych, nadciśnienia ciążowego ani stanu przedrzucawkowego ze względu na ryzyko zmniejszenia wolemii i hipoperfuzji łożyska, bez korzystnego wpływu na przebieg choroby podstawowej. Hydrochlorotiazydu nie należy stosować w leczeniu pierwotnego nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży z wyjątkiem rzadko występujących sytuacji, gdy nie można zastosować żadnych innych leków. Karmienie piersią Stosowanie produktu leczniczego Skopryl plus nie jest zalecane. Preferowane jest stosowanie podczas karmienia piersią innych leków o dokładniej ustalonych profilach bezpieczeństwa, szczególnie podczas karmienia noworodka lub wcześniaka. W przypadku stosowania produktu Skopryl plus podczas karmienia piersią należy podawać najniższą dawkę. Lizynopryl Brak jest dostępnych informacji dotyczących stosowania lizynoprylu w okresie karmienia piersią. Hydrochlorotiazyd 8

9 Hydrochlorotiazyd przenika do mleka ludzkiego w małych ilościach. Diuretyki tiazydowe stosowane w dużych dawkach, powodujące intensywną diurezę, mogą zmniejszać wytwarzanie mleka. 4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn Jak w przypadku innych leków hipotensyjnych, produkty lecznicze zawierające połączenie lizynoprylu z hydrochlorotiazydem mogą wywierać łagodny lub umiarkowany wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Działanie to występuje szczególnie wyraźnie na początku leczenia lub po zmianie dawki, jak również w przypadku zastosowania omawianego produktu leczniczego w połączeniu z alkoholem, choć działania te zależą od indywidualnej podatności. 4.8 Działania niepożądane Podczas leczenia lizynoprylem i (lub) hydrochlorotiazydem obserwowano i zgłaszano następujące działania niepożądane występujące z następującymi częstościami: bardzo często (10%); często (1%, <10%); niezbyt często (0,1, <1%); rzadko (0,01, <0,1%); bardzo rzadko (<0,01%), częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych). Najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi były kaszel, zawroty głowy, niedociśnienie tętnicze i ból głowy, które mogą występować u 1-10% leczonych pacjentów. W badaniach klinicznych zdarzenia niepożądane były zazwyczaj łagodne i przemijające i w większości przypadków nie powodowały konieczności przerwania leczenia. Lizynopryl: Zaburzenia krwi i układu chłonnego Rzadko Bardzo rzadko Zaburzenia metabolizmu i odżywiania Bardzo rzadko Zaburzenia psychiczne Rzadko Zaburzenia układu nerwowego Często Zaburzenia serca Zaburzenia naczyniowe Często Zmniejszenie stężenia hemoglobiny, zmniejszenie hematokrytu. Zahamowanie czynności szpiku kostnego, niedokrwistość, małopłytkowość, leukopenia, neutropenia, agranulocytoza (patrz punkt 4.4), niedokrwistość hemolityczna, limfadenopatia, choroba autoimmunologiczna Hipoglikemia Wahania nastroju, objawy depresji Dezorientacja Zaburzenia równowagi, ból głowy, omdlenia Parestezje, zawroty głowy, zaburzenia smaku, zaburzenia snu Zawał mięśnia sercowego lub incydent naczyniowomózgowy, prawdopodobnie wtórny do znacznego niedociśnienia tętniczego u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka (patrz punkt 4.4), kołatanie serca, częstoskurcz Objawy ortostatyczne (w tym niedociśnienie ortostatyczne) Zespół Raynauda 9

10 Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia Często Kaszel (patrz punkt 4.4) Bardzo rzadko Nieżyt nosa Skurcz oskrzeli, zapalenie zatok, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych lub eozynofilowe zapalenie płuc Zaburzenia żołądka i jelit Często Rzadko Bardzo rzadko Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych Bardzo rzadko Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Rzadko Bardzo rzadko Zaburzenia nerek i dróg moczowych Często Rzadko Bardzo rzadko Zaburzenia układu rozrodczego i piersi Rzadko Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania Badania diagnostyczne Rzadko Biegunka, wymioty Nudności, ból brzucha i niestrawność Suchość w jamie ustnej Zapalenie trzustki, obrzęk naczynioruchowy jelit Podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych i stężenia bilirubiny Zapalenie wątroby miąższowe lub cholestatyczne, żółtaczka i niewydolność wątroby (patrz punkt 4.4)* Wysypka, świąd Nadwrażliwość i obrzęk naczynioruchowy: naczynioruchowy obrzęk twarzy, kończyn, warg, języka, głośni i (lub) całej krtani (patrz punkt 4.4), pokrzywka, wypadanie włosów, łuszczyca Nadmierna potliwość, pęcherzyca, toksyczna nekroliza naskórka, zespół Stevensa-Johnsona, rumień wielopostaciowy, rzekomy chłoniak skóry** Zaburzenia czynności nerek Mocznica, ostra niewydolność nerek Skąpomocz lub bezmocz Impotencja Ginekomastia Osłabienie, zmęczenie Zwiększenie stężenia mocznika we krwi, zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy, hiperkaliemia Hiponatremia *) W bardzo o występujących przypadkach zgłaszano, że u niektórych pacjentów niepożądane wystąpienie zapalenia wątroby postępowało do niewydolności wątroby. Jeżeli podczas podawania połączenia lizynoprylu z hydrochlorotiazydem wystąpi żółtaczka lub znaczne zwiększenie aktywności 10

11 enzymów wątrobowych, stosowanie omawianego produktu leczniczego należy przerwać i zastosować odpowiednie postępowanie medyczne. **) Opisano zespół obejmujący jeden lub więcej z następujących objawów: gorączka, zapalenie naczyń, bóle mięśni, bóle i zapalenie stawów, dodatnie miano przeciwciał przeciwjądrowych (ANA), przyspieszone OB, eozynofilia i leukocytoza, wysypka, reakcje nadwrażliwości na światło i inne objawy dermatologiczne. Hydrochlorotiazyd (częstość nieznana): Zakażenia i zarażenia pasożytnicze Zaburzenia krwi i układu chłonnego Zaburzenia metabolizmu i odżywiania Zaburzenia psychiczne Zaburzenia układu nerwowego Zaburzenia oka Zaburzenia ucha i błędnika Zaburzenia serca Zaburzenia naczyniowe Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia Zaburzenia żołądka i jelit Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe, tkanki łącznej i kości Zaburzenia nerek i dróg moczowych Zaburzenia ogólne Zapalenie ślinianki Leukopenia, neutropenia lub agranulocytoza, małopłytkowość, niedokrwistość aplastyczna, niedokrwistość hemolityczna, zahamowanie czynności szpiku kostnego Jadłowstręt, hiperglikemia, glikozuria, hiperurykemia, zaburzenia równowagi elektrolitowej (w tym hiponatremia i hipokaliemia), wzrost stężenia cholesterolu i triglicerydów, dna moczanowa Niepokój psychoruchowy, depresja, zaburzenia snu Zmniejszenie łaknienia, parestezje, uczucie zbliżającego się omdlenia Ksantopsja, przejściowe nieostre widzenie Zawroty głowy Niedociśnienie ortostatyczne Martwicze zapalenie naczyń (zapalenie naczyń, zapalenie naczyń skóry) Niewydolność oddychania (w tym zapalenie płuc i obrzęk płuc) Podrażnienie żołądka, biegunka, zaparcie, zapalenie trzustki Żółtaczka (wewnątrzwątrobowa żółtaczka cholestatyczna). Reakcje nadwrażliwości na światło, wysypka, reakcje toczniopodobne, reaktywacja tocznia rumieniowatego skórnego, pokrzywka, reakcje anafilaktyczne, toksyczna nekroliza naskórka Kurcze mięśni, osłabienie siły mięśniowej Zaburzenia czynności nerek, śródmiąższowe zapalenie nerek Gorączka, osłabienie 4.9 Przedawkowanie Dostępne są ograniczone dane dotyczące przedawkowania u ludzi. Objawy związane z przedawkowaniem inhibitorów ACE mogą obejmować niedociśnienie tętnicze, wstrząs, zaburzenia elektrolitowe, niewydolność nerek, hiperwentylację, częstoskurcz, kołatanie serca, rzadkoskurcz, zaburzenia równowagi, objawy lękowe i kaszel. Zalecanym leczeniem przedawkowania jest dożylny wlew roztworu soli fizjologicznej. W przypadku wystąpienia niedociśnienia tętniczego pacjenta należy ułożyć w pozycji leżącej na plecach. Można rozważyć podanie angiotensyny II i (lub) katecholamin we wlewie dożylnym, jeżeli leki te są dostępne. Jeżeli omawiany produkt leczniczy został przyjęty stosunkowo niedawno, należy podjąć działania mające na celu usunięcie lizynoprylu z organizmu (np. wymioty, podanie substancji 11

12 adsorbujących i siarczanu sodu). Lizynopryl można usunąć z krążenia za pomocą hemodializy (patrz punkt 4.4). W przypadku wystąpienia rzadkoskurczu opornego na leczenie należy zastosować stymulację serca. Należy często kontrolować parametry życiowe, stężenie elektrolitów i kreatyniny w surowicy. Dodatkowe objawy przedawkowania hydrochlorotiazydu to zwiększenie diurezy, zaburzenia przytomności (włącznie ze śpiączką), drgawki, niedowład, zaburzenia rytmu serca i niewydolność nerek. Rzadkoskurcz lub nasilone reakcje wazowagalne należy leczyć, podając atropinę. W przypadku jednoczesnego podania glikozydów naparstnicy hipokaliemia może nasilać obecne zaburzenia rytmu serca. 5. WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE 5.1 Właściwości farmakodynamiczne Grupa farmakoterapeutyczna: leki działające na układ renina-angiotensyna, inhibitory konwertazy angiotensyny w połączeniach, kod ATC: C09BA03. Produkt leczniczy Skopryl plus wykazuje działanie hipotensyjne i moczopędne. Lizynopryl i hydrochlorotiazyd stosowano osobno i w skojarzeniu w leczeniu nadciśnienia tętniczego, a ich działania mniej więcej się sumują. Lizynopryl jest inhibitorem konwertazy angiotensyny (inhibitorem ACE). Zahamowanie powstawania angiotensyny II powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i obniżenie ciśnienia tętniczego. Hydrochlorotiazyd jest lekiem moczopędnym i hipotensyjnym. Stosowanie tego leku w monoterapii prowadzi do zwiększenia wydzielania reniny. Chociaż sam lizynopryl jest lekiem hipotensyjnym, to nawet w przypadku pacjentów cierpiących na nadciśnienie tętnicze z małą aktywnością reninową osocza lek ten wraz z hydrochlorotiazydem prowadzi do znaczniejszego obniżenia ciśnienia tętniczego. Lizynopryl zmniejsza utratę potasu związaną z hydrochlorotiazydem. 5.2 Właściwości farmakokinetyczne W badaniach klinicznych maksymalne stężenia lizynoprylu w surowicy występowały po upływie około 6-8 godzin po podaniu doustnym. Profil stężenia lizynoprylu w surowicy charakteryzuje się przedłużeniem końcowej fazy eliminacji leku, która nie przyczynia się do kumulacji leku w organizmie. Końcowa faza eliminacji prawdopodobnie odpowiada wysyceniu wiązania z ACE i nie jest proporcjonalna do dawki. Lizynopryl nie wiąże się z innymi białkami osocza. Lizynopryl nie podlega znaczącym przemianom metabolicznym i jest wydalany w postaci niezmienionej głównie w moczu. Na podstawie przeprowadzonej w ramach badań klinicznych oceny ilości lizynoprylu wydalanej z moczem stwierdzono, że ilość leku ulegająca wchłonięciu z przewodu pokarmowego po podaniu doustnym wynosi około 25%. Obecność pokarmu w przewodzie pokarmowym nie wpływa na wchłanianie lizynoprylu. Przy podaniu wielokrotnym okres półtrwania lizynoprylu w skutecznym stężeniu wynosi 12 godzin. W przypadku pacjentów z niewydolnością nerek metabolizm lizynoprylu w organizmie był podobny do metabolizmu tego leku u pacjentów z prawidłową czynnością nerek, przy zakresie wartości wskaźnika przesączania kłębuszkowego do 30 ml/min lub mniej, przy czym stężenie maksymalne lizynoprylu i stężenie lizynoprylu bezpośrednio przed podaniem kolejnej jego dawki w części przypadków były podwyższone, a czas do osiągnięcia stężenia maksymalnego oraz czas do uzyskania 12

13 stanu stacjonarnego wydłużony. Badania na zwierzętach wykazały, że lizynopryl słabo przenika przez barierę krew-mózg. Przy jednoczesnym stosowaniu lizynoprylu z propranololem, digoksyną lub hydrochlorotiazydem nie występowały istotniejsze klinicznie interakcje farmakodynamiczne. Przy co najmniej 24-godzinnych pomiarach stężeń hydrochlorotiazydu w osoczu stwierdzano, że okres półtrwania w osoczu waha się w zakresie 5,6-14,8 godziny. Hydrochlorotiazyd nie ulega przemianom metabolicznym, jest natomiast szybko wydalany przez nerki. Co najmniej 61% dawki podanej doustnie jest wydalane w postaci niezmienionej w ciągu 24 godzin. Hydrochlorotiazyd przenika przez łożysko, lecz nie przenika przez barierę krew-mózg. Skojarzone stosowanie lizynoprylu i hydrochlorotiazydu w dawkach wielokrotnych miało niewielki wpływ na biodostępność tych leków bądź nie miało na ten parametr żadnego wpływu. Stosowanie tabletek złożonych zawierających obie substancje czynne jest biorównoważne jednoczesnemu stosowaniu tabletek zawierających lizynopryl i tabletek zawierających hydrochlorotiazyd. 5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie Dane niekliniczne wynikające z konwencjonalnych badań farmakologicznych dotyczących bezpieczeństwa, badań toksyczności po podaniu wielokrotnym, genotoksyczności, potencjalnego działania rakotwórczego oraz toksycznego wpływu na rozród nie ujawniają szczególnego zagrożenia dla człowieka. 6. DANE FARMACEUTYCZNE 6.1 Wykaz substancji pomocniczych Mannitol, wapnia wodorofosforan bezwodny, skrobia kukurydziana, skrobia żelowana kukurydziana, powidon K-25, magnezu stearynian i żelaza tlenek brunatny 75 (E 172) (zawiera żelaza tlenek czarny i żelaza tlenek czerwony). 6.2 Niezgodności farmaceutyczne Nie dotyczy. 6.3 Okres ważności 3 lata 6.4 Specjalne środki ostrożności podczas przechowywania Omawiany produkt leczniczy nie wymaga przechowywania w specjalnych warunkach. 6.5 Rodzaj i zawartość opakowania Blistry Aluminium/PVC. Produkt leczniczy Skopryl plus, 20 mg +12,5 mg, tabletki jest dostępny w opakowaniach po 30 tabletek. 6.6 Specjalne środki ostrożności dotyczące usuwania i przygotowania produktu leczniczego do stosowania Brak szczególnych wymagań dotyczących usuwania. Wszelkie niewykorzystane resztki produktu leczniczego lub jego odpady należy usunąć zgodnie z lokalnymi przepisami. 13

14 7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU Alkaloid INT d.o.o. Šlandrova ulica Ljubljana-Črnuče Słowenia 8. NUMER(-Y) POZWOLENIA(Ń) NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU 9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU/DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA 10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO 14