Sprawozdanie z realizacji w 2014r. Programu Przeciwdziałania Przemocy

Transkrypt

1 I. Sprawozdanie z realizacji w 2014r. Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy oraz promującego prawidłowe metody wychowawcze w rodzinach zagrożonych przemocą Powiatu Limanowskiego Limanowa 2015

2 Spis treści Wstęp Rozmiar problemu przemocy w rodzinie w Powiecie Limanowskim w 2014r Osoby, co do których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie Osoby, co których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą Procedura Niebieskiej Karty Realizacja celów, zadań i wskaźników Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy oraz promujący prawidłowe metody wychowawcze na lata Edukacja rodziców w zakresie stosowania właściwych metod wychowawczych, udzielanie wsparcia i pomocy w radzeniu sobie w trudnych sytuacjach Organizowanie konferencji/spotkań mających na celu poszerzenie wiedzy w zakresie właściwych metod wychowawczych oraz wymianę doświadczeń z zakresu rozpoznawania i zwalczania przemocy Edukacja dzieci i młodzieży pod kątem sposobów radzenia sobie ze stresem i agresją własną oraz rówieśników, nauka właściwych wzorów zachowań i reagowania na przemoc oraz konsekwencji stosowania przemocy, metod zapobiegania i prewencji Wspieranie i promocja różnych form zachowań nieagresywnych oraz walki ze zjawiskiem przemocy w środowisku dzieci i młodzieży Stworzenie i realizacja innowacyjnych projektów/programów szkolnych dotyczących profilaktyki i przeciwdziałania przemocy w szkole i rodzinie np. projekt niebieska skrzynka, projekt niebieski dzień czy niebieska lekcja Organizowanie konkursów o tematyce przeciwdziałania przemocy w szkołach, placówkach wychowawczych, rodzinach (np. konkursy plastyczne, konkursy na najlepszy spot reklamowy, ulotkę informacyjną itp.) Edukacja społeczna i promocja zachowań społecznych wolnych od przemocy, promowanie właściwych postaw rodzicielskich Opracowanie materiałów (ulotek, artykułów) na temat prewencji oraz sposobów reagowania na przemoc w rodzinie Współpraca z lokalnymi mediami w celu promowania działań zapobiegawczych występowaniu przemocy Organizowanie spotkań, otwartych, ogólnodostępnych dla instytucji, społeczności w Powiecie Limanowskim o tematyce związanej z szeroko pojętą przemocą Współpraca instytucji na rzecz zapobiegania i zwalczania przemocy w rodzinie Organizowanie szkoleń i spotkań dla pracowników instytucji realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz udział pracowników instytucji działających na rzecz osób uwikłanych w przemoc Pomoc, wsparcie dla osób uwikłanych w przemoc w rodzinie Poradnictwo specjalistyczne (diagnoza, profilaktyka, pomoc psychologiczna, socjalna i prawna), w razie konieczności prowadzenie mediacji rodzinnych Zapewnienie noclegu osobom doświadczającym przemocy czy będących w innej sytuacji kryzysowej.25 2 S t r o n a

3 Promowanie samopomocowych form wsparcia rodzin doświadczających przemocy.26 Podsumowanie.28 Źródło..29 Spis tabel S t r o n a

4 Wstęp Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy oraz promujący prawidłowe metody wychowawcze w rodzinach zagrożonych przemocą Powiatu Limanowskiego przyjęto Uchwałą Nr XXIX/306/14 Rady Powiatu Limanowskiego z dnia r. Głównym celem programu jest informowanie, edukacja, prewencja oraz monitoring zjawiska przemocy w rodzinie. Osiągniecie powyższego celu przejawiało się w realizacji szczegółowych, długofalowych zadań w ramach poszczególnych obszarów. Podejmowanym w 2014r. działaniom przeświecała idea ograniczania skali problemu oraz skutków przemocy w rodzinie. W ramach programu prowadzono działania psycho-edukacyjne kierowane do szerokiej grupy zainteresowanych rodziców, dzieci i młodzieży, szczególnie pod kątem występowania zjawiska przemocy, profilaktyki i działań zapobiegawczych. W ramach programu prowadzono działania o charakterze interwencyjnym. Na uwagę zasługują inicjatywy podejmowane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej oraz działania Komendy Powiatowej Policji w Limanowej przedstawione w niniejszy sprawozdaniu. Warto również dokonać podsumowania świadczonych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej usług tj. wsparcie psychologiczne i poradnictwo prawne, socjalne skierowane do szerokiego grona klientów pomocy społecznej, w tym również osób doświadczających przemocy oraz proces oddziaływania na osoby, co do których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie. Przedstawione poniżej zadania będą przedmiotem niniejszej analizy i refleksji. Zasadniczymi celami programu były: 1. Edukacja rodziców w zakresie stosowania właściwych metod wychowawczych, udzielanie wsparcia i pomocy w radzeniu sobie w trudnych sytuacjach. 2. Edukacja dzieci i młodzieży pod kątem sposobów radzenia sobie ze stresem i agresją własną oraz rówieśników, nauki właściwych wzorów zachowań i reagowania na przemoc oraz konsekwencji stosowania przemocy, metod zapobiegania i prewencji. 3. Edukacja społeczna i promocja zachowań społecznych wolnych od przemocy, promowanie właściwych postaw rodzicielskich. 4. Współpraca instytucji na rzecz zapobiegania i zwalczania przemocy w rodzinie. 5. Pomoc, wsparcie dla osób uwikłanych w przemoc w rodzinie. 4 S t r o n a

5 Dokonując analizy i podsumowania ubiegłorocznej realizacji programu przedstawia się działania Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej oraz Komendy Powiatowej Policji w Limanowej, dotyczące przeciwdziałania przemocy na terenie Powiatu Limanowskiego. Podejmowane działania zostały opisane w poniższych rozdziałach i podrozdziałach. Szczegółowe analizy danych zostały ujęte w zestawieniach tabelarycznych oraz zobrazowane na wykresach. 1. Rozmiar problemu przemocy w rodzinie w Powiecie Limanowskim w 2014r Osoby, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie Z danych Powiatowej Komendy Policji w Limanowej wynika, iż na przełomie dwóch ostatnich lat nastąpił nieznaczny spadek występowania aktów przemocy na terenie Powiatu Limanowskiego. W roku 2013 zanotowano 449 przypadków występowania aktów przemocy. Natomiast w roku 2014 odnotowano 434. Wśród osób podejrzanych o stosowanie przemocy w rodzinie znaczącą przewagę mieli mężczyźni. W roku 2013 takich przypadków odnotowano 426. W 2014 roku zaobserwowano nieco mniej- 395 przypadków stosowania przemocy przez mężczyzn. Dane pokazują jednak, iż kobiety również dopuszczały się aktów przemocy. Tak więc w roku 2013 zaobserwowano znaczny spadek liczby kobiet podejrzanych o stosowanie przemocy do 25. W roku 2014 zanotowano wzrost liczby kobiet do 38. Przypadków podejrzenia stosowania przemocy wobec bliskich ze strony nieletnich odnotowano zarówno w roku 2013 jak i 2014 jeden przypadek, wobec którego istniało podejrzenie stosowania przemocy w stosunku do innych członków rodziny. Dane te zawiera Tabela 1. Tabela 1. Zestawienie liczbowe obejmujące osoby podejrzane o stosowanie przemocy w rodzinie OSOBY PODEJRZANE O STOSOWANIE PRZEMOCY W RODZINIE ROK KOBIETY MĘŻCZYŹNI NIELETNI RAZEM Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych sprawozdawczych ( ) uzyskanych z Komendy Powiatowej Policji w Limanowej. 5 S t r o n a

6 Występowanie aktów przemocy wielokrotnie współistnieje z nadużywaniem alkoholu i/lub narkotyków czy innych substancji psychoaktywnych. Używki stają się często powodem rozhamowania jak i wyzwalaczem zachowań agresywnych. Poniższa Tabela 2 zawiera informacje o liczbie kobiet, mężczyzn oraz nieletnich, podejrzanych o stosowanie przemocy będąc pod wpływem alkoholu na przełomie lat Tabela 2. Liczba osób podejrzanych o stosowanie przemocy domowej pod wpływem alkoholu Osoby podejrzane o stosowanie przemocy domowej pod wpływem alkoholu ROK KOBIETY MĘŻCZYŹNI NIELETNI RAZEM Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych sprawozdawczych ( ) uzyskanych z Komendy Powiatowej Policji w Limanowej. Analiza danych zawartych w powyższej Tabeli 2 wskazuje na liczbę potencjalnych sprawców przemocy domowej, będących w trakcie zatrzymania pod wpływem alkoholu. W 2013 roku 7 kobiet potencjalnie dopuściło się aktów przemocy i kolejno 256 mężczyzn, żaden nieletni. Natomiast w roku 2014 liczba kobiet wzrosła do 17, a mężczyzn zmalała do 204. Żaden nieletni nie był podejrzany o dopuszczanie się czynów o charakterze przemocowym będąc pod wpływem alkoholu. Dane te jednoznacznie wskazują na znaczącą przewagę mężczyzn nad kobietami i nieletnimi w kwesti stosowania przemocy wobec innych i czynienia tego w stanie nietrzeźwości. Spożywanie napojów wyskokowych czy innych substancji psychoaktywnych niewątpliwie zwiększa ryzyko występowania konfliktów w relacjach z innymi. W konsekwencji może prowadzić do utraty kontroli nad zachowaniem oraz zakończyć się użyciem siły i aktem przemocy w stosunku do innej osoby. Tabela 3. Osoby będące pod wpływem alkoholu doprowadzone do Izby Wytrzeźwień lub innych tego typu placówek PRZEWIEZIENI DO IZBY WYTRZEŹWIEŃ LUB INNYCH TEGO TYPU PLACÓWEK ROK KOBIETY MĘŻCZYŹNI NIELETNI RAZEM Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych sprawozdawczych ( ) uzyskanych z Komendy Powiatowej Policji w Limanowej. 6 S t r o n a

7 Z danych Powiatowej Komendy Policji w Limanowej zamieszczonych w powyższym zestawieniu tabelarycznym wynika, iż na przełomie 2 ostatnich lat to mężczyźni byli najczęściej przewożeni do Izby Wytrzeźwień. W 2013r mężczyzn podejrzanych o stosowanie przemocy zostało skierowanych do Izby Wytrzeźwień. W roku 2014 zaobserwowano znaczny spadek liczby mężczyzn korzystających z Izby Wytrzeźwień do 105 osób. Kobiet korzystających z opieki w Izbie Wytrzeźwień było znacznie mniej niż mężczyzn. Tak więc w 2013r. zaobserwowano 4, a w 2014r. odnotowano 6 przypadków. Nieletni nie korzystali z pobytu w Izbie Wytrzeźwień na przełomie badanego okresu Przedstawione powyżej dane liczbowe wskazują na istnienie związku między nadużywaniem alkoholu, a późniejszym stosowaniem przemocy wobec partnera/członków rodziny. Spożywanie alkoholu w nadmiernych ilościach, nie tylko wiąże się z ryzykiem uzależnienia, ale również zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia lub jest elementem związanym ze zjawiskiem przemocy. Dokonując dalszej analizy zebranych danych opisujących charakter i rozległość zjawiska przemocy wstępującej na obszarze Powiatu Limanowskiego w okresie dwóch ostatnich lat, warto przyjrzeć się bliżej formom jej występowania. Uwzględniając fakt, iż sprawca może stosować kilka form przemocy. Najczęstsze formy przemocy przedstawia Tabela 4. Tabela 4. Zestawienie liczbowe- formy przemocy ROK PRZEMOC FIZYCZNA PRZEMOC PSYCHICZNA FORMY PRZEMOCY PRZEMOC SEKSUALNA PRZEMOC EKONOMICZNA PRZEMOC INNEGO RODZAJU RAZEM Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych sprawozdawczych ( ) uzyskanych z Komendy Powiatowej Policji w Limanowej. Dane Komendy Powiatowej Policji w Limanowej odnoście form zgłoszonych aktów przemocy, zawarte w powyższej Tabeli 4 jednoznacznie wskazują, iż w latach 2013 i 2014 najczęściej dochodziło do stosowania przemocy psychicznej tj. 488 przypadków w roku 2013 i 426 w roku 2014, kolejno przemocy fizycznej w liczbie 261 przypadków w roku 2013 i 227 w roku Innego rodzaju przemocy dopuszczono się w roku 2013 w liczbie 229, natomiast w roku 2014 w liczbie 190. Najmniej przypadków było związanych z przemocą seksualną tj. 4 7 S t r o n a

8 w roku 2013 i kolejno 3 w roku Nie zanotowano zgłoszeń dotyczących przemocy ekonomicznej. Łącznie na przełomie dwóch ostatnich lat zaobserwowano 1828 przypadków stosowania różnych form przemocy Osoby, co do których istnieje podejrzenie, że są dotknięte przemocą Dokonując dalszej analizy zjawiska przemocy na terenie Powiatu Limanowskiego nie można pominąć danych związanych z osobami doświadczającymi przemocy. Dane z Powiatowej Komendy Policji w Limanowej wskazują na rodzaj i liczbę osób, które doznawały przemocy w latach Tabela 5. Zestawienie liczby osób, co do których istnieje podejrzenie że są dotknięte przemocą OSOBY CO DO KTÓRYCH ISTNIEJE PODEJRZENIE, ŻE SĄ DOTKNIĘTE PRZEMOCĄ ROK KOBIETY MĘŻCZYŹNI MAŁOLETNI RAZEM Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych sprawozdawczych ( ) uzyskanych z Komendy Powiatowej Policji w Limanowej. Dane zawarte w powyższej Tabeli 5 uzyskane z Komendy Powiatowej Policji w Limanowej wskazują na największą liczbę małoletnich osób pokrzywdzonych przez sprawców przemocy w latach , kolejno liczbę kobiet i mężczyzn. Szczegółowa analizy danych wskazuje, iż w roku 2013 zaobserwowano widoczny spadek liczby mężczyzn, co do których istniało podejrzenie, że są dotknięci przemocą. W roku 2014 zaobserwowano znaczny spadek liczby kobiet, mężczyzn oraz małoletnich potencjalnie doświadczających przemocy. Analiza danych wskazuje, iż zjawisko przemocy wciąż występuje na terenie Powiatu Limanowskiego. Należy zwrócić uwagę na to, iż w/w dane nie ujmują w pełni występowania zjawiska przemocy na omawianym obszarze. Natomiast dotyczą tych aktów przemocy, które zostały zgłoszone. Wciąż pozostaje nieznana liczba przypadków stosowania aktów przemocy wchodząca w zakres tzw. czarnej strefy zjawiska przemocy. Trzeba pamiętać, że im więcej niezgłoszonych przypadków idących w parze z brakiem reakcji otoczenia na akty przemocy tym większy wzrost tego zjawiska. 8 S t r o n a

9 Interpretacja w/w danych zawartych w zestawieniach tabelarycznych pozwala wnioskować o tym, iż każdy niezależnie od wieku, płci może doświadczyć przemocy Procedura Niebieskiej Karty Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2011r. w sprawie procedury Niebieskiej Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta (Dz. U. Nr 209 poz z dnia 3 października 2011r.) została wprowadzona w życie Niebieska Karta w obowiązującym kształcie od dnia 18 października 2011r. Stanowi ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, Gminnych Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Policji, oświaty i ochrony zdrowia, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie zgodnie z art. 9d ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 roku (Dz. U. 2005, Nr 180 poz. 1493) zmieniającym ustawę z dnia 10 czerwca 2010r. (Dz. U. 2010, Nr. 125 poz. 842.) Poniższa Tabela 6 przedstawia dane udostępnione przez Powiatową Komendę Policji w Limanowej dotyczące miejsca zamieszkania osoby, co do której istnieje podejrzenie że może doświadczać przemocy w przypadku wstrzymania procedury Niebieskiej Karty. Tabela 6. Liczba formularzy "Niebieska Karta - A" według miejsca zamieszkania osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą Miejsca zamieszkania osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą ROK MIASTO WIEŚ RAZEM Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych sprawozdawczych ( ) uzyskanych z Komendy Powiatowej Policji w Limanowej. Analiza danych zawartych w Tabeli 6 wskazuje, iż na przełomie ostatnich dwóch latach wszczęto najwięcej procedur Niebieskich Kart na obszarze wiejskim. W 2013r Niebieskich Kart a w roku 2014 nieznacznie mniej Łącznie w ciągu omawianego okresu sporządzono na obszarze wiejskim 722 Niebieskie Karty. 9 S t r o n a

10 Interpretacja danych w powyższej Tabeli 6, również wskazuje na spadek wstrzymanych postępowań dotyczących procedury Niebieskiej Karty na obszarze miejskim. Mianowicie w roku 2013 po 77 Niebieskich Kart, natomiast w roku 2014 wszczęto 64 procedury. Powyższe spostrzeżenia potwierdzają założenie, iż problematyka przemocy jest trudną i w istocie wymagającą szerokiego i wieloaspektowego podejścia. Praca z osobami doświadczającymi przemocy oraz z osobami, co do których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc jest długoterminowa. Wymaga poświęcenia i nakładu sił zarówno pracowników ośrodków pomocy społecznej udzielających pomocy osobom dotkniętym przemocą jak i samych zainteresowanych. 2. Realizacja celów, zadań Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy oraz promujący prawidłowe metody wychowawcze w rodzinach zagrożonych przemocą Powiatu Limanowskiego na lata Przegląd podjętych działań w ramach poszczególnych celów i zadań Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy oraz promującego prawidłowe metody wychowawcze na lata w odniesieniu do roku 2014 skłania do wskazania tych działań oraz inicjatyw, które udało się podjąć Powiatowemu Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej oraz Komendzie Powiatowej Policji w Limanowej we współpracy z innymi podmiotami Cel nr 1: Edukacja rodziców w zakresie stosowania właściwych metod wychowawczych, udzielanie wsparcia i pomocy w radzeniu sobie w trudnych sytuacjach Rozpatrując problem przemocy z perspektywy roku 2014 można śmiało rzec, iż staje się ona przyczyną wzrostu kryzysów występujących w rodzinie. Dokonane na przełomie ubiegłego roku obserwacje pozwoliły na wyciągnięcie wniosku, iż w rodzinach dysfunkcyjnych w sposób mniej lub bardziej świadomy, narusza się podstawowe prawa dziecka. Mówiąc o prawach należy 10 S t r o n a

11 również podkreślić, iż w coraz częściej nie egzekwuje się we właściwy sposób wypełniania przez dzieci i młodzież obowiązku nauki i bycia grzecznym. Nie ulega wątpliwości, iż dzieci i młodzież zdobywają wiedzę na temat życia nie tylko w szkole, ale także z obserwacji zachowań osób bliskich w tym rodziców i rówieśników. W związku z tym Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej, realizując poszczególne zadania i cele programu, wspierało działania podejmowane przez rodziców w procesie wychowawczym. Opieką objęło przede wszystkim te rodziny, które są uwikłane w przemoc Zadanie nr 1: Organizowanie konferencji/spotkań mających na celu poszerzenie wiedzy w zakresie właściwych metod wychowawczych oraz wymianę doświadczeń z zakresu rozpoznawania i zwalczania przemocy W ubiegłym roku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej działając we współpracy z Komenda Powiatową Policji w Limanowej zorganizowało konferencje pn. Rodzina Szkołą Trzeźwości kochająca matka zawsze trzeźwa. Na konferencji podjęto temat roli kobietymatki. Spotkanie było nawiązaniem do konferencji z 2013r., której tematem była rola ojca i jego wpływu na wychowanie dzieci. Rola kobiety w rodzinie i Wpływ świadomości społeczeństwa na zapobieganie przemocy w rodzinie były wiodącymi tematami konferencji. W treści pierwszego wykładu ujęto m.in. powszechność obecności stereotypów i mitów w mentalności społeczeństwa związanych z rolą kobiety, negatywne wypełnianie funkcji matki w oparciu o przykłady w tym miłość matki wyłącznie do ojca nie do dzieci ; brak akceptacji siebie w roli żony i matki; oziębłość emocjonalną matek i destrukcyjne skutki tych zachowań w życiu i funkcjonowaniu samej kobiety, jej dzieci i otoczenia; istnienie zagrożeń dla ciągłości relacji kobiety i mężczyzny. W dalszej części spotkania odbyła się dyskusji na temat cyklu i faz przemocy, mitów np. Alkoholizm jest przyczyną przemocy. ; Przemoc w rodzinie to problem marginesu społecznego, Jeśli ktoś jest bity, to znaczy, że na to zasługuje.; wyuczonej bezradności, schematów w myśleniu, którymi się posługujemy, zjawiska wiktymizacji, prania mózgu i zjawiska znieczulicy społecznej. Wspólnie z Komendą Powiatową Policji w Limanowej, Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Duszpasterstwem Trzeźwości Kościoła Katolickiego 11 S t r o n a

12 oraz grupami AL-Anon i AA, odbyła się VI Limanowska Pielgrzymka w Intencji Trzeźwości w Limanowej. Ponadto w maju 2014r. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej we współpracy z Komendą Powiatową Policji zorganizowało spotkanie z Sędzią Sądu Rejonowego Wydziału III Rodzinnego i Nieletnich- Joanną Rawską-Pietrzkiewicz oraz z przedstawicielami miejskich i gminnych ośrodków pomocy społecznej, miejskich i gminnych Zespołów Interdyscyplinarnych, a także Zespołu Kuratorów Sądowych. W spotkaniu wzięli udział goście specjalni reprezentujący Ośrodek Adopcyjny Dzieło Pomocy Dzieciom z siedzibą w Krakowie. Efektem spotkania było zwrócenie uwagi na zjawisko przemocy w rodzinie oraz podjęto wspólne rozwiązania w ważnych kwestiach m.in. dotyczących potrzeby dodatkowego wsparcia dla rodzin biologicznych mających trudności w prawidłowym funkcjonowaniu. Pojawiła się także propozycja wdrożenia wolontariatu np. studentów, emerytowanych nauczycieli, funkcjonariuszy Policji i innych osób wyrażających chęć świadczenia pomocy rodzinie borykającej się z problemami. Zwrócono uwagę na rolę szkół i placówek edukacyjnych we wspieraniu inicjatyw związanych z przeciwdziałaniem przemocy. Zwrócono uwagę na potrzebę wzmacniania i szerzenia idei odpowiedzialnego rodzicielstwa. Podkreślono znaczenie więzi rodzicielskiej i wartości, jaką stanowi dziecko w rodzinie. Wskazano na wzrost zjawiska przemocy w rodzinie godzącego w osoby niepełnosprawne czy będące w podeszłym wieku. Omówiono ów problem na przykładach i podjęto dyskusję nad kwestią zatrzymań w trybie interwencyjnym sprawców przemocy. Kontynuacją niniejszego spotkania była przeprowadzona w we wrześniu 2014r. konferencja pn. Otwórz oczy! Zauważ mnie! Owocem konferencji była debata nad wypracowaniem wspólnych rozwiązań dotyczących problematycznych kwestii m.in. nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Zwrócono uwagę na potrzebę wczesnego reagowania na problemy rodziny oraz sygnały mogące wzbudzać niepokój, a także na zagrożenia mające wpływ na funkcjonowanie rodziny. W konferencji wzięli liczny udział Dyrekcja i Grono Pedagogiczne ze Szkół Powiatu Limanowskiego, przedstawiciele Zespołu Kuratorów Sądowych Sądu Rejonowego w Limanowej oraz Przewodniczący Gminnych i Miejskich Zespołów Interdyscyplinarnych, pracownicy Komendy Powiatowej Policji w Limanowej. Na konferencji omówiono projekt pn. Niebieska Skrzynka. Zwrócono uwagę na zasady realizacji projektu, założenia, cele oraz korzyści wynikające z jego wdrożenia. Zadeklarowano współpracę Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej, Komendy Powiatowej Policji 12 S t r o n a

13 w Limanowej, placówek edukacyjnych z terenu Powiatu Limanowskiego, a także instytucji i organizacji pożytku publicznego w walce ze wzrastającym zjawiskiem przemocy w rodzinie, szkole i otoczeniu. Uzgodniono kwestie związane z usprawnieniem systemu wzajemnej współpracy służb w tym Sądu, Komendy Powiatowej Policji w Limanowej, Powiatowego Centrum Pomocy w Rodzinie w Limanowej, ośrodków pomocy społecznej i innych instytucji w związku z realizacją ustawowych obowiązków dotyczących procedury odbierania dziecka z rodziny w trybie interwencyjnym w sytuacji zagrożenia jego zdrowia lub życia. Komenda Powiatowa Policji w Limanowej podejmowała w 2014r. systematycznie działania prewencyjne w miejscach publicznych, które były ukierunkowane na bezpieczeństwo oraz działalność edukacyjną dzieci i młodzieży pod kątem problemów alkoholowych. Ponadto Komenda Powiatowa Policji w Limanowej współpracowała z Komisjami Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Podkreśla się, iż w spotkaniach Komisji uczestniczyli dzielnicowi. Prowadzono działania prewencyjne porządkowo-kontrolne w miejscach publicznych w tym na drogach (inicjatywy pn. Trzeźwość, Alkohol-Narkotyki, Bezpieczne wakacje ). Informując Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych o przypadkach nietrzeźwych osób podejmowano również działania w celu ochrony zdrowia i życia oraz motywowania do podjęcia terapii. Ponadto w ramach profilaktyki podejmowane działania kierowano do dzieci i młodzieży pod hasłem : Szkoła wolna od alkoholu i narkotyków. Problematyka zagrożeń dla człowieka wynikających ze skutków używania napojów alkoholowych stanowiła temat spotkań, pogadanek profilaktycznych z uczniami i rodzicami w szkołach, realizowanych przez asystenta Zespołu ds. Nieletnich i dzielnicowych. Ujawniono 24 nieletnich nietrzeźwych Cel nr 2: Edukacja dzieci i młodzieży pod kątem sposobów radzenia sobie ze stresem i agresją własną oraz rówieśników, nauka właściwych wzorów zachowań i reagowania na przemoc oraz konsekwencji stosowania przemocy, metod zapobiegania i prewencji Prowadzone w 2014r. działania pokazały, iż edukacja dzieci i młodzieży w kontekście stosowania właściwych metod radzenia sobie ze stresem, a niejednokrotnie również agresją własną i rówieśników ma ogromne znaczenie nie tylko w procesie wychowania, ale również w terapii i przeciwdziałaniu zaburzeń zachowania dzieci i młodzieży. Wysunięty wniosek, iż w rodzinach, 13 S t r o n a

14 w których dzieci doświadczają przemocy lub są jej świadkami niewątpliwie wzrasta ryzyko negatywnego jej wpływu na ich rozwój psychofizyczny oraz funkcjonowanie społeczne ma niewątpliwie odzwierciedlanie w rzeczywistości. Wziąwszy pod uwagę przypadki, w których przemoc nie zostaje ujawniona można śmiało rzec, iż na terenie Powiatu Limanowskiego zjawisko przemocy domowej pozostaje na wysokim poziomie. Zatem, aby zmniejszyć ryzyko występowania zjawiska przemocy podjęto w 2014r. działania zmierzające do efektywniejszego wykrywania niepokojących sygnałów będących krzykiem o pomoc dzieci i młodzieży Zadanie nr 1: Wspieranie i promocja różnych form zachowań nieagresywnych oraz walki ze zjawiskiem przemocy w środowisku dzieci i młodzieży Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej w walce z występowaniem różnych form zachowań agresywnych na terenie szkół w swoich działaniach w 2014r. wspierało podejmowane przez Komendę Powiatową Policji inicjatywy w tym realizację programu profilaktyczno-edukacyjnego pn. Twoje życie zależy od Ciebie. Program skierowany był do młodzieży-uczniów klas II, III lub IV szkół średnich i zawodowych. Realizacja niniejszego programu pozwoliła m.in. na promowanie pozytywnych zachowań i sposobów rozwiązywania konfliktów bez używania przemocy, kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem i emocjami w sytuacjach konfliktowych oraz wzrost wiedzy na temat uwarunkowań i zjawisk sprzyjających przemocy, w tym uzależnień, a także na poznanie sposobów i metod zapobiegania i przeciwdziałania przemocy w rodzinie i grupach rówieśniczych, w tym aspektów prawnych. W ramach programu przeprowadzono zajęcia profilaktyczno-edukacyjne w Zespole Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. ks. prof. Józefa Tischnera w Limanowej, kolejno w Zespole Szkół w Szczyrzycu oraz w Zespole Szkół Ponadgimnazialnych im. inż. Józefa Marka w Mszanie Dolnej o tematyce: Rodzina z problemem - sposoby radzenia sobie ze stresem i emocjami (świadectwo członka grupy Al-Anon) Relacje w rodzinie - partnerstwo w związkach intymnych: równość i wolność (psycholog z PCPR), Aspekty prawne obrony przed przemocą lub krzywdzeniem dziecka - (policjant z KPP), Szacunek dla życia - od poczęcia dziecka film. 14 S t r o n a

15 W związku z koniecznością propagowania zachowań wolnych od przemocy wśród dzieci i młodzieży stworzono program o charakterze prewencyjno-edukacyjnym pn. Dzwonek na lekcję pomocy, opracowany w ramach Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar w rodzinach zagrożonych przemocą Powiatu Limanowskiego. Został on zatwierdzony Zarządzeniem nr 24/14 Dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej z dnia 11 lipca 2014 roku. Niniejszy program był odpowiedzią na wzrastający problem agresji wśród dzieci i młodzieży, a także innych niepokojących zjawisk tj. autoagresja, problem samobójstw i uzależnień. Owocem niniejszego programu było otwarcie się na zwiększone potrzeby szkół, placówek oświatowych z terenu Powiatu Limanowskiego o charakterze profilaktyczno-edukacyjnym. Dzięki niniejszemu programowi zrealizowano zadania wynikające z zapisów ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, ze zm.), którymi były prewencja, zapobieganie i profilaktyka. W ramach programu prowadzono prelekcje o tematyce związanej z szeroko rozpatrywanym problemem agresji i zjawiska przemocy w szkole, rodzinie, problemem stresu, jego znaczenia w życiu człowieka oraz metod radzenia sobie ze stresem, a także problemu uzależnień wśród dzieci i młodzieży. Program wpłynął na wzmocnienie działań oświatowych zmierzających w kierunku poprawy sytuacji osób uwikłanych w przemoc, sieć toksycznych relacji, nawyków oraz uzależnień. W związku z tym placówki edukacyjne z terenu Powiatu Limanowskiego otrzymały wsparcie i specjalistyczną pomoc Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej. W ramach niniejszego programu zaproponowano pomoc psychologiczną (prelekcje dot. wybranej tematyki, psychoedukację, poradnictwo) oraz wsparcie prawne. Warto zwrócić uwagę na działania Komendy Powiatowej Policji w Limanowej prowadzone w 2014r. Były to działania zmierzające do zmniejszenia zjawiska przemocy w rodzinach w formie rozpoznania zagrożeń przez dzielnicowych w trakcie obchodów. Ponadto realizowano program profilaktyczny pod nazwą Policyjny program edukacji społeczeństwa. W ramach programu prowadzono edukacyjno-profilaktyczne działania adresowane do dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych poprzez spotkania, pogadanki i szkolenia realizowane przez Zespół ds. nieletnich. W ramach niniejszego programu przeprowadzono 319 spotkań z nauczycielami i 11 z rodzicami na temat zagrożeń i przejawów demoralizacji nieletnich. Ponadto zorganizowano 15 S t r o n a

16 debaty Policji z nauczycielami na temat współczesnych zagrożeń dla młodzieży. Funkcjonariusze Komendy Powiatowej Policji w Limanowej uczestniczyli w ramach realizacji Narodowego Planu Działań na Rzecz Dzieci i Młodzieży "Polska dla Dzieci" poprzez prowadzenie spotkań, prelekcji i pogadanek w zakresie przeciwdziałania przemocy rówieśniczej, upowszechniania norm i zasad prawnych, a także podejmowania działań interwencyjnych w przypadku informacji o krzywdzeniu dzieci lub młodzieży, reagowania na sygnały świadczące o agresji wśród dzieci i młodzieży Zadanie nr 2: Stworzenie i realizacja innowacyjnych projektów/programów szkolnych dotyczących profilaktyki i przeciwdziałania przemocy w szkole i rodzinie np. projekt niebieska skrzynka, projekt niebieski dzień czy niebieska lekcja Ważnym aspektem ubiegłorocznych działań podejmowanych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej był opracowany i wdrożony projekt pn. Niebieska Skrzynka. W ramach projektu stworzono na witrynie internetowej Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej adres niebieska.skrzynka@powiat.pl. Narzędzie ma na celu ograniczenie występowania przemocy, ochronę dzieci i młodzieży. Poprzez niniejszą inicjatywę zwrócono uwagę na wzrastające zjawisko przemocy, okazano stanowczy sprzeciw i propagowano wśród młodzieży właściwą postawę wobec przemocy. Zachęcano osoby do otwartego sięgania po wsparcie i specjalistyczną pomoc. Niebieska skrzynka była innowacyjnym narzędziem, które wspomogło programy szkolne w działaniach prewencyjnych i profilaktycznych oraz w zapobieganiu występowania zjawiska przemocy w rodzinie i szkole. We wrześniu 2014r. odbyła się konferencja pn. Otwórz Oczy! Zauważ mnie!. Konferencja miała charakter interdyscyplinarny i była poświęcona problematyce wczesnego wspomagania rodziny, odbierania sygnałów wskazujących na obecność problemu przemocy w rodzinie, uzależnienia od alkoholu czy innych substancji. Omówiono kwestie związane ze zmianami w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Konferencja była także poświęcona wspólnym działaniom oświaty i innych służb w walce z występowaniem zagrożenia przemocą zarówno w rodzinie jak i w szkole. Omówiony projekt pn. Niebieska skrzynka jego założenia i cele oraz korzyści wynikające z wdrożenia projektu. Zachęcano szkoły do utworzenia elektronicznej skrzynki , która pozwoliłaby na łatwiejszą komunikację ucznia z pedagogiem 16 S t r o n a

17 lub psychologiem szkolnym. Uczeń mający trudności, potrzebujący pomocy lub będący świadkiem przemocy i innych niepożądanych zjawisk mających miejsce na terenie szkoły lub poza nią, mógł o nich poinformować anonimowo lub jawnie wysyłając wiadomość na stworzony przez szkołę w tym celu adres np. niebieska.skrzynka@pomagam.pl. Dzięki temu młodzież mająca różnorakie problemy mogła otrzymać wsparcie i specjalistyczną pomoc psychologa lub pedagoga szkolnego. W efekcie wspólnie podjętej współpracy 10 szkół z terenu Powiatu Limanowskiego odpowiedziało pozytywnie na propozycje utworzenia na własnej stronie internetowej Niebieskiej Skrzynki i przesłało na adres Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej deklaracje udziału w programie. W ramach programu odbyły się 2 wyjazdy do szkół z udziałem Komendy Powiatowej Policji w Limanowej. Komenda Powiatowa Policji w Limanowej w podejmowanych w 2014r. działaniach zwróciła uwagę na problemem nieumiejętnego korzystania z Internetu. Wykwalifikowani funkcjonariusze Policji wraz z Zespołem ds. nieletnich i patologii, podjęli działania profilaktyczne pod hasłem Zagrożenia w sieci profilaktyka, reagowanie w celu zapobiegania negatywnym, skutkom nieumiejętnego korzystania z sieci (m.in. nadużywania komputera, cyberprzemocy, CHILD GROMMINGU uwodzenia dzieci przez Internet, itp.). W ramach realizacji projektu odbyło się ogółem 57 spotkań w szkołach, w których uczestniczyło 1306 uczniów, 135 nauczycieli i 705 rodziców Zadanie nr 3: Organizowanie konkursów o tematyce przeciwdziałania przemocy w szkołach, placówkach wychowawczych, rodzinach (np. konkursy plastyczne, konkursy na najlepszy spot reklamowy, ulotkę informacyjną itp.) W trakcie konferencji pn. Otwórz oczy! Zauważ mnie! został ogłoszony w ramach projektu Niebieska Skrzynka konkurs plastyczny pn. Stop Przemocy dla dzieci i młodzieży szkoły podstawowej, Gimnazjum i Szkoły Ponadgimnazjalnej. Konkurs umożliwił kształtowanie wyobraźni uczniów poprzez prace plastyczne, rozwój ich wrażliwości na krzywdę drugiego człowieka oraz zwiększenie świadomości dotyczącej szkodliwości zjawiska przemocy. Ponadto pozwolił na wypracowanie wśród uczniów właściwych postaw wobec zjawiska przemocy w rodzinie, szkole i otoczeniu oraz pokazanie sprzeciwu wobec zjawiska przemocy w szkole, rodzinie i otoczeniu. 17 S t r o n a

18 Poprzez zaprojektowanie plakatu zachęcono dzieci i młodzież do dostrzegania problemu przemocy w szkole, domu i środowisku, a także do pomagania osobom doświadczającym przemocy. Prace można było nadsyłać do końca listopada 2014r. W efekcie do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej napłynęło 317 prac plastycznych ze szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Do wystawy pokonkursowej zakwalifikowano 305 prac posiadających zgodę na przetwarzanie danych osobowych. Z tego poddano ocenie 206 prac ze szkół podstawowych, 80 z gimnazjów oraz 19 ze szkół ponadgimnazjalnych. Obradująca w dniu 8 grudnia 2014r. trzyosobowa Komisja Konkursowa wyłoniła zwycięzców konkursu w trzech kategoriach wiekowych. W trakcie oceny Komisja Konkursowa wzięła pod uwagę oddanie głównego przesłania konkursu, walory estetyczne, oryginalność oraz jakość wykonania. Ponadto zwrócono szczególną uwagę na samodzielność wykonania prac. Laureaci otrzymali dyplomy i nagrody rzeczowe. Prace konkursowe zostały zaprezentowane na stronie internetowej Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej. Ponadto wszystkie prace można było oglądać na wystawie w Punkcie Informacji Turystycznej zorganizowanej w od 19 grudnia 2014r. do 18 stycznia 2015r. Warto wspomnieć, iż Komenda Powiatowa Policji w Limanowej podejmowanymi w 2014r. działaniami wspierała organizowany przez Zespół Szkół Samorządowych Nr 2 w Limanowej powiatowy konkurs dla uczniów gimnazjum pod nazwą: Bezpieczny Internet (konkurs przeprowadzany raz do roku) Cel nr 3: Edukacja społeczna i promocja zachowań społecznych wolnych od przemocy, promowanie właściwych postaw rodzicielskich Obserwowana w ostatnich latach liczba przypadków stosowania przemocy zarówno wobec dzieci i młodzieży, jak i wobec kobiet i mężczyzn, a także osób starszych/niepełnosprawnych skłoniła do podjęcia działań zaradczych. Efektem wspólnie podejmowanych działań w 2014r. była edukacja społeczna, promocja zachowań społecznych pozbawionych przemocy. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej swoją postawą w 2014r. wspierało działania edukacyjne, profilaktyczne mające na celu wzrost motywacji instytucji pomocowych, a także innych organizacji do podejmowania wspólnych inicjatyw na rzecz osób doznających 18 S t r o n a

19 przemocy i stosujących przemoc. Wdrażane działania promujące właściwe postawy rodzicielskie przyniosły oczekiwane rezultaty Zadanie nr 1: Opracowanie materiałów (ulotek, artykułów) na temat prewencji oraz sposobów reagowania na przemoc w rodzinie W celu objęcia pomocą dzieci i młodzieży doświadczającej jak i stosującej przemoc w celu osiągania swoich celów, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej przygotowało ulotki i plakaty informacyjne dotyczące właściwego reagowania na przemoc w rodzinie oraz możliwości skorzystania ze świadczonych przez Centrum usług. Omawiane materiały edukacyjne zawierają dane teleadresowe, infolinie do innych instytucji, które również stanowią dodatkowe źródło wsparcia. Szata graficzna została zaprojektowana z myślą o najmłodszych, jest skierowana zarówno do dzieci i młodzieży jak i do dorosłych. Ulotki i plakaty są dostępne w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. W 2014 roku były wielokrotnie zabierane do szkół z terenu Powiatu Limanowskiego, a także wykorzystywane w celach prewencyjnych przez Komendę Powiatową Policji w Limanowej Zadanie nr 2: Współpraca z lokalnymi mediami w celu promowania działań zapobiegawczych występowaniu przemocy Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej realizując projekt Niebieska Skrzynka podjęło współpracę z lokalnymi mediami w tym z Gazetą Karkowską, w której dwukrotnie zostały zamieszczone artykuły dotyczące w/w projektu. Ponadto w czasopiśmie Stowarzyszenia Razem Dla Regionu InfoRegion został zamieszczony wywiad ze Starostą Powiatu Limanowskiego dotyczący realizacji projektu Niebieska Skrzynka. W wywiadzie podkreślono potrzebę uderzenia w źródło powstawania rozmaitych form przemocy, a także konieczność podjęcia działań zapobiegawczych skierowanych przeciw niepokojącym zjawiskom występującym w środowisku rodzinnym. Ponadto klienci Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej mogą zapoznać się z informacjami na temat zjawiska przemocy zamieszczonymi na stronie internetowej tutejszego Centrum w zakładce STOP PRZEMOCY w Rodzinie. Informacje dotyczą form przemocy, cyklu 19 S t r o n a

20 i faz przemocy, mitów i stereotypów, telefonów alarmowych, a także świadczonej przez specjalistów pomocy prawnej i psychologicznej Zadanie nr 4: Organizowanie spotkań otwartych, ogólnodostępnych dla instytucji, społeczności w Powiecie Limanowskim o tematyce związanej z szeroko pojętą przemocą W 2014r. Komenda Powiatowa Policji w Limanowej realizowała własny program profilaktyczny pod nazwą: Policyjny Program Edukacji Społeczeństwa, adresowany do całego społeczeństwa z tematyką uwzględniającą zapotrzebowanie środowiskowe i aktualne zagrożenia (m.in. w zakresie norm i zasad prawnych, zapobiegania agresji, alkoholizmowi, narkomani, cyberprzemocy i bezpieczeństwa w ruchu drogowym, odpowiedzialności nieletnich, przemocy w rodzinach oraz do najmłodszych pod hasłem Policjant przyjaciel dziecka w tym ze spotkaniami w budynku Komendy Powiatowej Policji oraz z udziałem psów służbowych. W ramach w/w programu przeprowadzono 424 spotkań z osobami małoletnimi oraz 431 z pedagogami i rodzicami Cel nr 4: Współpraca instytucji na rzecz zapobiegania i zwalczania przemocy w rodzinie Realizując zadania ustawowe w 2014r. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej współpracowało z Komendą Powiatową Policji w Limanowej (KPP), Zespołami Interdyscyplinarnymi ds. przeciwdziałania przemocy, ośrodkami pomocy społecznej (OPS), Miejskimi i Gminnymi Komisjami Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (KRPA), Sądem Rejonowym (SR) i Zespołem Kuratorów Zawodowych w Limanowej, a także szkołami i Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Limanowej. Współpraca polegała na organizowaniu spotkań mających charakter superwizji (w roku 2014 odbyły się 2 spotkania) idących w parze z wymianą doświadczeń, na których były omawiane trudne sprawy i podejmowane rozważania nad problemami np. w interpretacji przepisów prawa. W ubiegłym roku prowadzono dyskusje nad wspólnymi inicjatywami, organizowano konferencje (w 2014r. odbyły się 2 konferencje), a także interweniowano w sprawach indywidualnych. 20 S t r o n a

21 Komenda Powiatowa Policji w Limanowej oraz Zespół Kuratorów Sądowych przy Sądzie Rejonowym w Limanowej w oparciu o wspólnie podejmowane inicjatywy w 2014r. zapewniała wymianę informacji dotyczących przestrzegania postanowień Sądu przez osoby objęte Kuratorskim dozorem. Komenda Powiatowa Policji w Limanowej wspierała swoimi działaniami inicjatywy promujące profilaktykę, zachowania wolne od przemocy, pozwalające na rozpoznanie ryzyka występowania różnego rodzaju zagrożeń na terenie Powiatu Limanowskiego. Ponadto warto wspomnieć, również o współpracy podejmowanej przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej z ośrodkami pomocy społecznej z terenu Powiatu Limanowskiego w celu pozyskania środków finansowych na realizację programów dotyczących szeroko pojętego wykluczenia społecznego, w tym również osób doświadczających przemocy domowej. W efekcie współpracy powstało opracowanie pn. Problemy społeczne obecne na terenie Powiatu Limanowskiego Zadanie nr 1: Organizowanie szkoleń i spotkań dla pracowników instytucji realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz udział pracowników instytucji działających na rzecz osób uwikłanych w przemoc Warto w tym miejscu wspomnieć o przytoczonej w powyższym rozdziale przeprowadzonej w marcu 2014r. konferencji pn. Rodzina Szkołą Trzeźwości kochająca matka zawsze trzeźwa. Podczas konferencji kontynuowany był temat rodziny trzeźwej i wspierającej. W trakcie spotkania poruszono temat wzrostu powszechności występowania stereotypów i mitów dotyczących roli kobiet, rodziny oraz stosowania przemocy. Przedstawiono problem zjawiska przemocy w rodzinie współistniejący z używaniem alkoholu i innych środków odurzających. Rozpatrując szeroko problematykę przemocy w rodzinie zwrócono uwagę na cykl i fazy przemocy, zjawisko: wyuczonej bezradności, proces wiktymizacji, prania mózgu oraz konieczność podejmowania stosownych działań profilaktycznych i zapobiegawczych występowaniu przemocy w rodzinie. Wyżej wymieniona problematyka stanowiła wsparcie dla pracowników ośrodków pomocy społecznej, pracowników Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej, Policjantów Komendy Powiatowej Policji w Limanowej i ich współmałżonków, kobietom z grupy Al-Anon. Wspominane również uprzednio spotkanie przeprowadzone w maju 2014r. z Sędzią Sądu Rejonowego Wydziału III Rodzinnego i Nieletnich skłoniło do dyskusji na temat problematyki 21 S t r o n a

22 związanej z opieką nad dzieckiem i rodziną, trudnościami z interpretacją przepisów prawa, a także przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. Na spotkaniu pracownicy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej, w tym koordynatorzy pieczy zastępczej, przedstawiciele miejskich i gminnych ośrodków pomocy społecznej, w tym asystenci rodziny, przedstawiciele Zespołów Interdyscyplinarnych, Zespołu Kuratorów Sądowych, Komendy Powiatowej Policji w Limanowej, a także reprezentanci Ośrodka Adopcyjnego Dzieło Pomocy Dzieciom wymienili doświadczenie i wiedzę mającą zastosowanie w praktyce. Spotkanie miało charakter szkoleniowy pozwoliło na omówienie trudnych przypadków oraz sytuacji z którymi borykają się pracownicy w/w służb i środowisk. Ustalono spotkanie z pedagogami i psychologami szkolnymi w celu zdiagnozowania ryzyka występowania zjawiska przemocy na terenie placówek i szkół Powiatu Limanowskiego. Ponadto propagowano ideę odpowiedzialnego rodzicielstwa. Omówiono problematykę zatrzymań w trybie interwencyjnym sprawców przemocy oraz wdrażany Kwestionariusz szacowania ryzyka w pracy Funkcjonariuszy Policji. Ponadto pracownicy Powiatowego Centrum Pomocy Rodziny w Limanowej brali w 2014r. udział w 7 szkoleniach o tematyce przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W ramach działań Komendy Powiatowej Policji w Limanowej prowadzono szkolenia dla policjantów w zakresie doskonalenia zawodowego w tym programu MOC tak, PRZEMOC nie oraz wdrażania nowego narzędzia w celu podnoszenia skuteczności przeciwdziałania przemocy tj. Kwestionariusza szacowania ryzyka. Komenda Powiatowa Policji w Limanowej współdziałała w organizowanych konferencjach, seminariach dla osób dorosłych, prowadziła spotkania, pogadanki z dziećmi i młodzieżą, rodzicami a także szkolenia dla nauczycieli Cel nr 5: Pomoc, wsparcie dla osób uwikłanych w przemoc w rodzinie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej otoczyło w 2014r. opieką zarówno ofiary jak i osoby stosujące przemoc w rodzinie. Tutejsze Centrum co roku wysyła do miejskich i gminnych ośrodków pomocy społecznej informacje o prowadzonej działalności pomocowej w tym o poradnictwie psychologicznym i prawnym. Dzięki niniejszym informacjom i współpracy z ośrodkami pomocy społecznej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej w 2014r. dotarło z pomocą i specjalistycznym wsparciem do szerokiego grona osób potrzebujących. Otoczyło opieką i stanowiło drogowskaz na drodze do zmiany życia wielu klientów ośrodków 22 S t r o n a

23 pomocy społecznej zmierzających w kierunku przełamania wewnętrznych barier i poprawy funkcjonowania Zadanie nr 1: Poradnictwo specjalistyczne (diagnoza, profilaktyka, pomoc psychologiczna, socjalna i prawna), w razie konieczności prowadzenie mediacji rodzinnych Pomoc psychologiczna Wsparcie psychologiczne stanowiło w 2014r. bardzo ważny element działań pomocowych świadczonych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej. Otoczenie osób doznających przemocy wsparciem psychologicznym jest jedną z najważniejszych form pomocy, którą w pierwszej kolejności winny otrzymać osoby pozostające w kryzysie, a także rodzice mający problemy wychowawcze. Dane dotyczące korzystania z poradnictwa psychologicznego, skierowanego do osób uwikłanych w przemoc oraz mających problemy wychowawcze przedstawia Tabela nr 7. Tabela 7. Konsultacje psychologiczne Rok Porady psychologiczne udzielone w związku z przemocą Porady psychologiczne udzielone w związku z problemami wychowawczymi Razem Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych w oparciu o informacje uzyskane od świadczącego usługi psychologa. Z powyższych danych wynika, iż na przełomie ostatnich lat udzielono 115 konsultacji psychologicznych świadczonych przez psychologa w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej. Wsparcie psychologiczne było kierowane do osób mających trudności wychowawcze, rodzinne lub osobiste związane z doświadczaniem przemocy w rodzinie. W 2013 roku liczba konsultacji psychologicznych udzielanych w związku przemocą w rodzinie wynosiła 40, natomiast w związku z problemami wychowawczymi 21. W roku 2014 udzielono 40 konsultacji z uwagi na przemoc. Natomiast pod kątem problemów wychowawczych w liczbie 14. Powyższa analiza dowodzi o wciąż aktualnym zapotrzebowaniu na usługi świadczone przez psychologa. 23 S t r o n a

24 Poradnictwo prawne Poradnictwo prawne stanowi kolejną formę wsparcia świadczoną bezpłatnie przez Powiat Limanowski klientom pomocy społecznej, w tym osobom doświadczającym przemocy w rodzinie. Dostrzegając wzrastające potrzeby klientów ośrodków pomocy społecznej z terenu Powiatu Limanowskiego oraz beneficjentów tutejszego Centrum w oparciu o dane wskazujące na znaczące zainteresowanie tego typu usługami, Powiat Limanowski podjął współpracę z kancelarią prawną, świadczącą profesjonale i bezpłatne dla klientów pomocy społecznej usługi. Świadczona pomoc prawna w parze z innymi usługami zmierzała do poprawy trudnej sytuacji, w której znajdowały się osoby uwikłane w przemoc. W 2014r. pomocy prawnej udzielano w zakresie przeciwdziałania przemocy, pomocy w przygotowaniu stosownej dokumentacji, w tym m.in. wniosków o powołanie pełnomocnika z urzędu, zwolnienie z kosztów sądowych, zabezpieczenie roszczenia dochodzonego, przymusowe leczenie osób uzależnionych od alkoholu, a także osób z zaburzeniami psychicznymi, separację, zaprzeczenie ojcostwa oraz ubezwłasnowolnienie. Ponadto prowadzono sprawy o eksmisję osoby nadużywającej alkoholu i stosującej przemoc (pozew o eksmisję), postępowania o wyegzekwowanie wyroku o eksmisję, precyzowanie roszczeń w sprawach rozwodowych (pozew rozwodowy), prowadzenie spraw o ograniczenie władzy rodzicielskiej osobie stosującej przemoc, ustalenie kontaktów, wyegzekwowanie ustalonych kontaktów, przywrócenie władzy rodzicielskiej, prowadzenie spraw dotyczących ponoszenia kosztów utrzymania rodziny (pozwy o alimenty), podwyższenie alimentów, oraz prowadzenie spraw odnoszących się do rozdzielności majątkowej, gróźb karalnych, przygotowanie pozwów o znęcanie psychiczne i fizyczne, zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Powyżej przedstawione informacje wskazują na szeroki zakres tematyczny świadczonych konsultacji prawnych w 2014r. Dane zawarte w poniższej Tabeli 8 wskazują na wzrost częstotliwości udzielanych porad i konsultacji prawnych na przełomie lat Tabela 8. Częstotliwość udzielania poradnictwa prawnego Liczba udzielonych Rok porad prawnych Razem 260 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych w oparciu o informacje uzyskane od świadczącego usługi radcy prawnego. 24 S t r o n a

25 Interpretacja danych zawartych w powyższej Tabeli 8 wskazuje na wzrastające z roku na rok zainteresowanie konsultacjami prawnymi. W roku 2013 porad prawnych udzielono w liczbie 120. W 2014 roku udzielono 140 konsultacji prawnych. Zebrane dane dowodzą nie tylko o dużym zainteresowaniu świadczonymi usługami, ale również o wciąż istniejącym na terenie Powiatu Limanowskiego problemie przemocy w rodzinie Zadanie nr 2: Zapewnienie noclegu osobom doświadczającym przemocy czy będących w innej sytuacji kryzysowej Współpraca z Sądeckim Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej (SOIK) Podjęta w 2014r. współpraca Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej z Sądeckim Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej (SOIK) zapewniła osobom doświadczającym przemocy w rodzinie bezpieczne schronienie w postaci hostelu oraz specjalistyczną pomoc. Świadczenie niniejszych usług odbywało się w oparciu o podpisaną umowę z Miastem Nowy Sącz. W 2013r. udzielono natychmiastowej, specjalistycznej pomocy psychologicznej 82 osobom z terenu Powiatu Limanowskiego. Z poradnictwa prawnego skorzystało 9 osób, a z poradnictwa socjalnego 8. Inne formy poradnictwa również cieszyły się zainteresowaniem i skorzystało z nich 16 osób. Osiemnastu osobom udzielono schronienia trwającego do 3 miesięcy. W 2014r. natychmiastowej pomocy psychologicznej udzielono 55 osobom, w tym 18 w zakresie przemocy domowej. Z poradnictwa prawnego skorzystały 3 osoby. Poradnictwo socjalne zostało skierowane do 2 osób, w tym również pod kątem przemocy domowej. Z zapewnionego przez SOIK schronienia trwającego do 3 miesięcy skorzystało 16 osób, 76 osobom udzielono pomocy w ramach interwencji kryzysowej. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej z uwagi na zapisy w art. 6 ust. 3 pkt 3-4 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie prowadzi działania profilaktyczne i zapobiegające występowaniu przemocy domowej. Stąd osoby doświadczające przemocy ze strony osoby bliskiej miały możliwość w 2014r. skorzystania również ze wsparcia socjalnego, pedagogicznego oraz rodzinnego, udzielanego przez wykwalifikowanych pracowników tutejszego Centrum. 25 S t r o n a