Nowe rozwiązania w zakresie prawa restrukturyzacyjnego oraz prawa upadłościowego

Transkrypt

1 Nowe rozwiązania w zakresie prawa restrukturyzacyjnego oraz prawa upadłościowego Nowe możliwości dla dłużników i wierzycieli Tomasz Kaczorowski adwokat, doradca restrukturyzacyjny Projekt Enterprise Europe Network Central Poland jest współfinansowany przez Komisję Europejską ze środków pochodzących z programu COSME (na lata ) na podstawie umowy o udzielenie dotacji nr EEN-CP oraz Ministerstwo Gospodarki ze środków budżetu państwa.

2 Wejście w życie Ustawa Prawo restrukturyzacyjne z dnia 15 maja 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 978) w zdecydowanej większości wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.

3 Title of Title the presentation of the presentation Date # Date 3 Potrzeba nowych regulacji Brak alternatyw dla przedsiębiorców z trudnościami finansowymi poza upadłością Przeważają upadłości likwidacyjne Spóźnione wnioski o ogłoszenie upadłości Postępowania upadłościowe zbyt długotrwałe Mała liczba postępowań naprawczych Nieformalne likwidacje pokrzywdzenie wierzycieli Stygmatyzacja

4 Cele nowych regulacji Upadłość to ostateczność II szansa ocalenie przedsiębiorstwa, miejsc pracy, minimalizacja ryzyka efektu domina Przyspieszenie postępowań Uelastycznienie i urynkowienie procedur Ramy dla pozyskania nowego finansowania

5 Restrukturyzacja Title of the presentation Date #

6 Relacja z prawem upadłościowym Wniosek restrukturyzacyjny ma pierwszeństwo względem wniosku o ogłoszenie upadłości

7 Krąg podmiotów - dłużnicy Postępowania mogą być wszczęte wobec: przedsiębiorców w rozumieniu Kodeksu cywilnego, Sp. z o.o. i S.A. nieprowadzących działaln. gosp., wspólników osobowych (określonych w ustawie)

8 Krąg podmiotów - dłużnicy Rozszerzenie kręgu względem post. upadłościowego m.in. o: Osoby prowadzące wyłącznie gospodarstwo rolne, Zakłady opieki zdrowotne (w tym publiczne), Uczelnie.

9 Krąg podmiotów - dłużnicy Postępowanie restrukturyzacyjne może być prowadzone wobec: dłużnika niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością.

10 Krąg podmiotów - wierzyciele Uczestnikami postępowania są wierzyciele: którym przysługuje wierzytelność osobista bezsporna; wyjątkowo: którym przysługuje wierzytelność osobista sporna; za zgodą wierzyciela: którym przysługuje wierzytelność zabezpieczona rzeczowo lub wierzytelność ze stosunku pracy;

11 Krąg podmiotów - wierzyciele Uczestnikami postępowania NIE są wierzyciele którym przysługuje wierzytelność dot.: Zobowiązań alimentacyjnych Niektórych rent Części składek do ZUS / KRUS.

12 Właściwość sądu Definicja zgodna z rozporządzeniem UE nr 1346/2000 sąd właściwy dla głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika (COMI). domniemanie COMI (os.prawne): miejsce siedziby. domniemanie COMI (os. fizyczne) miejsce wykonywania działalności gospodarczej lub zawodowej (przedsięb.) // zwykłego pobytu

13 Postępowanie o zatwierdzenie układu Przewidywany czas trwania 1-3 miesiące (w tym do 2 tygodni postępowanie przed sądowe)

14 Postępowanie o zatwierdzenie układu dla kogo? może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem

15 Postępowanie o zatwierdzenie układu dla kogo? Przykład Dłużnik (X) ma 20 wierzycieli, 4 wierzycielom zabezpieczonym rzeczowo przysługuje po 5% sumy wierzytelności dwoje wyraziło zgodę na objęcie układem, są to wierzytelności niesporne, pozostałym 16 wierzycielom (niezabezpieczonym rzeczowo) przysługuje po 5% sumy wierzytelności, przy czym 3 spośród nich to wierzytelności sporne

16 Postępowanie o zatwierdzenie układu dla kogo? Przykład Postępowanie nie może być wszczęte Po odjęciu 10% wierzytelności zabezpieczonych udziały pozostałych wierzytelności odpowiednio zwiększają się do 11,111 oraz 5,555 % 3x5,555% > 15%

17 Sekwencja 1. Umowa z doradcą restrukturyzacyjnym 2. Zebranie głosów 3. Wniosek do sądu

18 Zebranie głosów Głosowanie wg dnia układowego Dłużnik wysyła karty do głosowania Wystarczy zwykła forma pisemna Wymagana większość uprawnionych do głosowania mających 2/3 sumy wierzytelności wierzycieli z prawem głosu Głos zachowuje ważność przez 3 miesiące

19 Wniosek do sądu Wniosek (dane dłużnika, propozycje układowe, wynik głosowania) Załączniki: Karty do głosowania Dowody wysłania kart do głosowania Sprawozdanie nadzorcy układu Dowód uiszczenia wpisu sądowego: 1000 zł Odpis z KRS / inne dokumenty wymagane wg KPC

20 Skutki wszczęcia Nie ma miejsce zawieszenie egzekucji Nie ma miejsce ograniczenie sprawowania zarządu Nie ma sprzeciwów dot. spisu wierzytelności, lecz zastrzeżenia dot. głosowania

21 Skutki zatwierdzenia układu Umorzenie egzekucji Nadzorca wykonywania układu (dotychczasowy nadzorca układu) monitoruje wykonywanie układu

22 Przyspieszone postępowanie układowe Przewidywany czas trwania 2-3 miesiące

23 Dla kogo? może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem

24 Sekwencja 1. Wniosek restrukturyzacyjny 2. Postanowienie sądu (powołanie NS) 3. Przygotowanie dokumentacji przez NS 4. Zgromadzenie wierzycieli - głosowanie

25 Wniosek Wniosek szereg obowiązkowych informacji i załączników, w tym propozycje układowe Wpis sądowy: 1000 zł Oblig. zaliczka na wydatki: średnie miesięczne wynagrodzenie wg GUS

26 Skutki wszczęcia Powołanie nadzorcy sądowego (NS), wyjątkowo ma miejsce ograniczenie sprawowanie zarządu powołanie zarządcy Ma miejsce zawieszenie egzekucji, wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo ograniczeni w egzekucji Niedopuszczalne wypowiedzenie niektórych umów (najem, dzierżawa, kredyt, leasing)

27 Skutki wszczęcia Nie ma spisu inwentarza Nie ma sprzeciwów do spisu wierzytelności, lecz zastrzeżenia do tego spisu

28 Zgromadzenie wierzycieli Uprawnieni wierzyciele tj. posiadający wierzytelności bezsporne, chyba, że wierzytelności zostały uprawdopodobnione i sędzia dopuścił do głosowania

29 Zgromadzenie wierzycieli Kworum: 1/5 uprawnionych wierzycieli Brak potwierdzenia powiadomień maks. ½ uprawnionych wierzycieli z maks. 1/3 sumy wierzytelności jest dopuszczalny Wymagane minima uchwały: większość głosujących z co najmniej 2/3 sumy wierzytelności głosujących wierzycieli

30 Zgromadzenie wierzycieli - przykład Na zgromadzeniu zjawiło się 4 wierzycieli (A, B, C, D), którym przysługują bezsporne wierzytelności mające udział po 4% w sumie wszystkich wierzytelności objętych układem 2 wierzycieli (E, F), którym przysługują bezsporne wierzytelności mające udział po 2% w sumie wszystkich wierzytelności objętych układem oraz 3 wierzycieli (G, H, I), którym przysługują sporne i nieuprawdopodobnione wierzytelności mających udział po 5% w sumie wszystkich wierzytelności objętych układem Za przyjęciem układu głosowali jedynie A, B, C, E, F

31 Zgromadzenie wierzycieli - przykład Układ został przyjęty Kworum spełnione: 4x4%+2x2% = 20 % (de facto więcej, gdyż bierze się pod uwagę jedynie wierzytelności bezsporne) Wierzyciele z wierzytelnościami spornymi nie mają co do zasady prawa głosu Większość spełniona: ABCD mają po 20%udziału pośród uprawnionych a EF po 10% tzn. 3x20% +2x10% = 70% czyli więcej niż 66,66%

32 Skutki zatwierdzenia układu Umorzenie egzekucji Nadzorca sądowy monitoruje wykonywanie układu

33 Postępowanie układowe Przewidywany czas trwania 6-9 miesięcy

34 Dla kogo? może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem

35 Sekwencja 1. Wniosek restrukturyzacyjny 2. Postępowanie zabezpieczające (powołanie TNS, zawieszenie egzekucji) 3. Postanowienie sądu (powołanie NS) 4. Przygotowanie dokumentacji przez NS (spis wierzytelności, inwentarza, plan restr.) 5. Zgromadzenie wierzycieli - głosowanie

36 Wniosek Wniosek szereg obowiązkowych informacji i załączników, lecz bez propozycji układowych Wpis sądowy: 1000 zł Fakultat. zaliczka na wydatki

37 Postępowanie zabezpieczające Możliwość powołania tymczasowego nadzorcy sądowego Możliwość zawieszenia egzekucji

38 Skutki wszczęcia Wyznaczenie nadzorcy sądowego (NS), wyjątkowo ma miejsce ograniczenie sprawowanie zarządu powołanie zarządcy Ma miejsce zawieszenie egzekucji + obowiązek przekazania środków, wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo ograniczeni w egzekucji Niedopuszczalne wypowiedzenie niektórych umów (najem, dzierżawa, kredyt, leasing)

39 Główne różnice względem PPU Jest postępowanie zabezpieczające Jest spis inwentarza Jest możliwość sprzeciwów do spisu wierzytelności

40 Przykład zawieszenie egzekucji Wierzyciel hipoteczny wszczyna postępowanie egzekucyjne w grudniu 2015r. Komornik zajmuje nieruchomość dłużnika i wierzytelności 15 stycznia 2016 r. zostaje wszczęte postępowanie sanacyjne

41 Przykład zawieszenie egzekucji Wierzyciel może dalej prowadzić egzekucję z nieruchomości Środki wyegzekwowane z wierzytelności podlegają przekazaniu do masy sanacyjnej

42 Postępowanie sanacyjne Przewidywany czas trwania ok 12 miesięcy lub więcej

43 Dla kogo? Brak kryterium udziału wierzytelności spornych Wniosek: wszyscy dłużnicy z trudnościami finansowymi

44 Przez kogo? Wniosek restrukturyzacyjny może złożyć zarówno dłużnik jak i wierzyciel

45 Sekwencja 1. Wniosek o otwarcie postępowania sanacyjnego 2. Postępowanie zabezpieczające (wyznaczenie TNS / TZ, zawieszenie egzekucji) 3. Postanowienie sądu (wyznaczenie Z) 4. Przygotowanie dokumentacji przez Z (spis wierzytelności, inwentarza, plan restr.) 5. Zgromadzenie wierzycieli - głosowanie

46 Skutki wszczęcia Powołanie zarządcy (Z), wyjątkowo możliwość ograniczonego sprawowania zarządu przed dłużnika Ma miejsce zawieszenie egzekucji, wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo ograniczeni w egzekucji Niedopuszczalne wypowiedzenie niektórych umów (najem, dzierżawa, kredyt, leasing)

47 Skutki wszczęcia Jest spis inwentarza Jest możliwość sprzeciwów do spisu wierzytelności

48 Środki sanacyjne Odstąpienie od umowy Możliwość wypowiadania umów o pracę na zasadach pr. upadłościowego (umowy na czas nieoznaczony - skrócenie okresu trzymiesięcznego wypowiedzenia do 1 miesiąca)

49 Bezskuteczność czynności dłużnika Bezskuteczność rozporządzeń dokonanych w ciągu 1 roku przez złożeniem wniosku dokonanych z naruszeniem ekwiwalentności Możliwość ubezskutecznienia części wypłaconego nadmiernego wynagrodzenia w okresie 3 miesięcy przed złożeniem wniosku

50 Zgromadzenie wierzycieli Jak w przypadku PPU / PU

51 Zagadnienia wspólne Title of the presentation Date #

52 Moc układu Zatwierdzony układ wiąże wierzycieli, których wierzytelności według ustawy są objęte układem, chociażby nie zostały umieszczone w spisie wierzytelności. Układ nie wiąże wierzycieli, których dłużnik nie ujawnił i którzy nie byli uczestnikami postępowania.

53 Wykonywanie układu Co do zasady: nadzorca wykonania układu monitoruje jego wykonywanie Możliwe działania: Zmiana układu: odebranie zarządu Uchylenie układu

54 Układ częściowy Dopuszczalny w post. o zatw. układ (PZU) oraz przysp. post. układowym (PPU) Kryteria muszą być obiektywnie, m.in. nie mogą zmierzać do pominięcia wierzyciela przeciwnego zawarciu układu Układ nie może skutkować pomniejszeniem korzyści wierzycieli nieobjętych układem

55 Układ częściowy - głosowanie Układ częściowy zostaje przyjęty, jeżeli większość wierzycieli, którzy oddali ważny głos, mających łącznie dwie trzecie sumy wierzytelności przysługującej wierzycielom objętym układem częściowym i uprawnionym do głosowania, głosowała za przyjęciem układu częściowego. Wniosek: łatwiej niż PZU

56 Układ częściowy ochrona wierzycieli nieobjętych układem Możliwość składania zastrzeżeń na etapie zbierania głosów (PZU) Możliwość składania zażaleń od postanowienia o zatwierdzenia układu (PZU, PPU)

57 Pomoc publiczna / wsparcie publiczne Test prywatnego wierzyciela Pomoc de minimis

58 Pomoc publiczna Wymogi Kryteria podmiotowe (m.in. czas istnienia, branża ) Cele (m.in. przywrócenie zdolności konkurowania, zapobieżenie trudnościom społecznym) Historia w zakresie udzielonej pomocy publicznej Uzupełnienie środków własnych Środki wyrównujące konkurencję

59 Pomoc publiczna aspekt UE Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej( ) w art. 107 ustanawia zakaz udzielania pomocy przyznanej przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie (dalej "pomoc publiczna"), z uwagi na fakt, że taka pomoc zaburza działanie wolnego rynku. Konieczność notyfikacji KE

60 Pomoc publiczna aspekt UE Przepisy o pomocy publicznej zostały zgłoszone do KE jako program pomocowy na restrukturyzacje Zaakceptowanie programu zniesie wymóg notyfikacji KE dla udzielanej pomocy publicznej

61 Pomoc publiczna - procedura Wierzyciel publiczny po doręczeniu planu restrukturyzacyjnego wydaje w ciągu 2 tygodni opinię Wymagana zgoda może jedynie zostać uzyskana w ramach postępowania sanacyjnego

62 Uproszczona realizacja praw wierzycieli Spis wierzytelności sporządza nadzorca lub zarządca na podstawie ksiąg rachunkowych, innych dokumentów dłużnika, wpisów w księgach wieczystych oraz rejestrach. Brak zgłoszeń wierzytelności

63 Rada wierzycieli Szersze uprawnienia niż w przypadku p. upadł: Zgoda na zbycie nieruchomości Zgoda na dzierżawę przedsiębiorstwa Możliwość przywrócenia zarządu własnego Możliwość zmiany NS / Z Możliwość zgłaszania propozycji układowych

64 Nowe finansowanie Uprzywilejowanie finansowania udzielonego w ramach postępowania restrukturyzacyjnego na wypadek ogłoszenia upadłości

65 Odformalizowanie Brak wymogu notarialnego poświadczenia podpisu pod głosem wierzyciela zgłoszonym na piśmie

66 Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości Zacznie funkcjonować 1/02/2018 Zawartość: Wzory pism Aktualne informacje Obwieszczenia Wydruki to dokumenty urzędowe

67 Plan restrukturyzacyjny 1) opis przedsiębiorstwa dłużnika wraz z informacją o aktualnym oraz przyszłym stanie podaży i popytu w sektorze rynku, na którym przedsiębiorstwo działa; 2) analizę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika; 3) prezentację proponowanej przyszłej strategii prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika oraz informację na temat poziomu i rodzaju ryzyka; 4) pełny opis i przegląd planowanych środków restrukturyzacyjnych i związanych z nimi kosztów; 5) harmonogram wdrożenia środków restrukturyzacyjnych oraz ostateczny termin wdrożenia planu restrukturyzacyjnego;

68 Plan restrukturyzacyjny 6) informację o zdolnościach produkcyjnych przedsiębiorstwa dłużnika, w szczególności o ich wykorzystaniu i redukcji; 7) opis metod i źródeł finansowania, w tym wykorzystania dostępnego kapitału, sprzedaży aktywów w celu finansowania restrukturyzacji, finansowych zobowiązań udziałowców i osób trzecich, w szczególności banków lub innych kredytodawców, wielkości udzielonej i wnioskowanej pomocy publicznej oraz pomocy de minimis lub pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie i wykazania zapotrzebowania na nią; 8) projektowane zyski i straty na kolejne pięć lat oparte na co najmniej dwóch prognozach;

69 Plan restrukturyzacyjny 9) imiona i nazwiska osób odpowiedzialnych za wykonanie układu; 10) imiona i nazwiska autorów planu restrukturyzacyjnego; 11) datę sporządzenia planu restrukturyzacyjnego.

70 Porównanie postępowań PZU PPU PU PS Ograniczenie spornych wierzyt. Pomoc publ. Układ częściowy Zawieszenie egzekucji z chwilą wszczęcia Zakaz wypowiadania niektórych umów Postępowanie zabezpieczające Oblig. ograniczenie zarządu Wszczęcie na wniosek wierzyciela Możliwość odstąpienia od niektórych umów Bezskuteczność niektórych czynności Ułatwione zwolnienia pracowników

71 Prawo upadłościowe Title of the presentation Date #

72 Nowa definicja Opóźnienie w wykonywaniu wymagalnych zobowiązań pieniężnych > 3 miesiące Nadmierne zadłużenie > 24 miesiące

73 Nowy termin na wniosek 30 dni zamiast 2 tygodni W tym czasie może również zostać otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub zatwierdzony układ

74 Uproszczony wniosek W razie umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego jest możliwość złożenia uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości (bez załączników)

75 Przygotowana likwidacja Do wniosku załączany jest wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika Czas trwania kilka tygodnia zamiast średnio 3 lat

76 Układ w likwidacji Możliwość wstrzymania likwidacji za zgodą sędziego-komisarza W zakresie nieuregulowanym stosuje się przepisy prawa restrukturyzacyjnego

77 Pozostałe aspekty nowych regulacji Zmiany dot. sędziego-komisarza Zmiany dot. ustalania wynagrodzenia doradcy

78 Pytania Title of the presentation Date #

79 Kancelaria Adwokacka Tomasz Kaczorowski Al. Wyzwolenia 9/33, Warszawa tel