Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z biologii dla klasy I liceum ogólnokształcącego do działu:,,różnorodność życia na ziemi część I.

Transkrypt

1 Hanna Mantej I Liceum Ogólnokształcące wwągrowcu Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z biologii dla klasy I liceum ogólnokształcącego do działu:,,różnorodność życia na ziemi część I. Wymagania edukacyjne opracowałam jako pomoc metodyczną dla nauczycieli biologii realizujących ten przedmiot w zakresie rozszerzonym. Dostosowane są one do programu nauczania biologii autorstwa Waldemara Lewińskiego, Grażyny Skirmuntt, Jana Prokopa-,, Biologia. Program nauczania dla liceum ogólnokształcącego ( w zakresach podstawowym i rozszerzonym), liceum profilowanego i technikum ( w zakresie podstawowym) - numer dopuszczenia DKOS /02. Opracowanie to obejmuje następujące treści materiału nauczania: klasyfikacja organizmów, bakterie, wirusy, protisty, rośliny telomowe, mszaki, paprotniki, rośliny nasienne, grzyby.

2 DZIAŁ PROGRAMOWY Podstawy taksonomii Bakterie ZAKRES WYMAGAŃ (ocena) KONIECZNE PODSTAWOWE ROZSZERZAJĄCE DOPEŁNIAJĄCE WYKRACZAJĄCE (dopuszczający) (dostateczny) (dobry) (bardzo dobry) (celujący) Uczeń: -określa zadania systematyki -wyjaśnia, na czym opiera wymienia jednostki taksonomiczne -porównuje system klasyfi- analizuje i ocenia metody itaksonomii się współczesny system we właściwej kacji zoologicznej i bota- badawcze wykorzystywane klasyfikacji organizmów kolejności nicznej obecnie przez taksonomów -podaje definicje gatunku -podaje przykłady gatunków -omawia zalety podwójnego nazewnictwa gatunków -wymienia główne taksony systematyczne -wymienia elementy budowy komórki prokariotycznej prokariotycznej -analizuje cechy komórki uwzględniając ich funkcje - odróżnia wśród podanych nazw rodzajów, gatunków, te jednostki -podaje podstawową systematykę bakterii -określa cechy systemu naturalnego i sztucznego -porównuje historyczne i współczesne sposoby klasyfikowania organizmów -określa pozycję systematyczną bakterii -podaje chemiczny zapis procesu nitryfikacji -omawia środowisko życia i morfologię bakterii -analizuje czynności życiowe bakterii -porównuje sposoby odżywiania bakterii autotroficznych, saprofitycznych i pasożytniczych -wykazuje związek między sposobem życia a sposobem odżywiania się i oddychania bakterii -wymienia podstawowe sposoby odżywiania, oddychania -wyjaśnia, na czym polega proces nitryfikacji[e.e] -określa formę morfologiczną na podstawie obrazu mikroskopowego

3 -wymienia przykłady chorób -podaje przykłady bakterii bakteryjnych roślin, zwierzątfotosyntetyzujących, nitryfikacyjnych, symbiotycznych, iludzi chorobotwórczych -analizuje rolę bakterii w obiegu węgla azotu w przyrodzie[e.e] Wirusy -określa sposoby zapobiegania chorobom bakteryjnym[e.z] -określa pojęcie wirusa -przedstawia skład chemiczny wirusa -wymienia źródłaorazdrogi zakażeń wirusowych[e.z] -wymienia sposoby ochrony przed wirusem HIV -określa rolę bakterii klasyfikuje wirusy ze -analizuje przebieg infekcji względu na skład chemiczny wirusowej[e.z] i żywicieli -analizuje i przedstawia graficznie budowę wirusów, w szczególności wirusa HIV[E.Z] -podaje przykłady chorób wirusowych roślin, zwierząt iludzi -ocenia znaczenie procesu nitryfikacji\[e.e] -uzasadnia, że wirusysą formami życia z pogranicza materii martwej i żywej -omawia wiroidy i priony analizuje i porównuje różne poglądy na temat pochodzenia wirusów Budowa komórki eukariotycznej -wymienia i rozróżnia organelle komórki eukariotycznej, podaje ich funkcje -porównuje budowę komórki prokariotycznej i eukariotycznej -wskazuje różnice między -porównuje budowę komórki roślinnej i zwierzęcej komórką roślinną azwierzęcą -definiuje pojęcia: komórka, mitoza, mejoza wykonuje schemat komórki roślinnej i zwierzęcej

4 Protisty -wymienia charakterystyczne cechy organizmów zaliczanych do królestwa -analizuje cechy organizmów zaliczanych do króle- różnych glonów -porównuje budowę plechy stwa -analizuje zależności między -analizuje i graficznie ilu- cykl rozwojowy za- budową, środowiskiem życiastruje iczynnościami życiowymi rodźca malarii -określa środowisko i tryb życia -omawia morfologię wybranych przedstawicieli -definiuje pojęcia: mejoza pregamiczna, mejoza postgamiczna, izogamia, anizogamia, oogamia, przemiana pokoleń, gametofit, sporofit -analizuje czynności życiowe wybranych przedstawicieli -planuje i prowadzi hodowlę -określa miejsce mejozy w pierwotniaków cyklach życiowych form haploidalnych i diploidalnych -wykonuje preparat mikroskopowy i prowadzi obserwację mikroskopową wybranych przedstawicieli -wyjaśnia na schemacie -rysuje i wyjaśnia przebieg przebieg koniugacji u pantofelka koniugacji u pantofelka -podaje ogólną systematykę -ocenia biologiczne znaczenie procesu koniugacji -przedstawia graficznie cykl życiowy form haploidalnej i diploidalnej -wymienia sposoby rozmnażania wybranych przedstawicieli -wymienia i klasyfikuje gatunki chorobotwórcze[e.z] analizuje mechanizm bezpłciowego rozmnażania się -podaje przykłady organizmów rozmnażających się płciowo i bezpłciowo -ocenia ogólnobiologiczne znaczenie -uzasadnia wyodrębnienie królestwa Protista Rośliny telomowe -definiuje pojęcia: telom, linia rozwojowa -wymienia rodzaje organów roślinnych -analizuje i porównuje cykl życiowy form haploidalnej i diploidalnej -wyjaśnia rolę procesu koniugacji -analizuje warunki panujące na lądzie i porównuje je z warunkami środowiska wodnego -wyjaśnia, w jaki sposób za pomocą teorii telomowej tłumaczy się pochodzenie organów roślinnych -analizuje przebieg ewolucji głównych szczepów roślinnych

5 Mszaki Tkanki organowców roślinnych Paprotniki -omawia środowisko i wymagania życiowe mszaków -charakteryzuje budowę anatomiczną -definiuje pojęcia: gametofit, -analizuje przystosowania sporofit morfologiczne i anatomiczne mszaków do życia na ladzie -określa cechy budowy morfologicznej gametofitu i mszaków -analizuje cykl życiowy sporofitu -wymienia gatunki mszaków -analizuje związek pomiędzy zajmowanym środowiskiem a -klasyfikuje tkanki -określa charakterystyczne cechy budowy danej tkanki -wyjaśnia funkcje tkanek -omawia środowisko i wymagania życiowe paprotników -wykonuje preparaty świeże i przeprowadza obserwację mikroskopową wybranych tkanek -charakteryzuje budowę anatomiczną paprotników -podaje systematykę mszaków -porównuje budowę morfologiczną i anatomiczną gametofitu i sporofitu mszaków -wykazuje rolę mszaków w ekosystemach leśnych i łąkowych[e.e -analizuje gospodarcze znaczenie mszaków -wykazuje związek pomiędzy budowa a funkcją dowolnej tkanki -rozróżnia pod mikroskopem ( na schemacie lub rysunku) poszczególne tkanki -podaje systematykę paprotników -określa cechy budowy morfologicznej -analizuje przystosowania - porównuje budowę game- gametofitu i morfologiczne, anatomiczne tofitu i sporofitu paprotni- sporofitu i fizjologiczne paprotników do życia na ladzie ków -porównuje budowę wybranych przedstawicieli wątrobowców, mchów i torfowców -określa elementy budowy anatomicznej na podstawie obrazu mikroskopowego -analizuje pochodzenie mszaków -ocenia znaczenie -porównuje budowę tkanek pod kątem ich różnych funkcji -wykazuje odrębność paprotników od mszaków -wyjaśnia pochodzenie paprotników charakteryzuje zbiorowiska roślinne z przewagą mszaków -analizuje anatomiczną budowę łodygi skrzypów i widłaków -wymienia gatunki paprotników -wykazuje, że paprotniki są organowcami -analizuje cykl życiowy paprotników jednakozarodnikowych -wymienia gatunki chronione[e.e] -przedstawia graficznie cykl rozwojowy paprotników różnozarodnikowych -wyjaśnia rolę paprotników wpowstaniuzłóż węgla -wymienia kopalne gatunki paprotników -porównuje cykl życiowy paprotników jednako- i różnozarodnikowych

6 Rośliny nasienne -wymienia gatunki pospolite -rozróżnia pospolite i chronione gatunki paprotni- [E.E] ków[e.e] -wymienia główne cechy roślin nasiennych -dowodzi, że sporofit jest pokoleniem dominujący -analizuje i ocenia rolę oraz znaczenie paprotników w zbiorowiskach roślinnych[e.e] -omawia budowę morfologiczną organów wegetatywfoz korzenia, łodygi i liścia -podaje przykłady metamornych -porównuje przemianę pokoleń mszaków i paprotników -porównuje gametofity i sporofity mszaków i paprotników -wskazuje na obrazie mikroskopowym ( zdjęciu) elementy budowy pierwotnej i wtórnej korzenia i łodygi -analizuje schematy przedstawiające budowę pierwotna i wtórną wybranych drzew -wymienia rodzaje i omawia funkcje organów roślin nasiennych -wykazuje związek między budową stref korzeniowych a ich funkcją -wyjaśnia mechanizm powstania budowy wtórnej korzenia i łodygi -dokonuje analizy porównawczej budowy pierwotnej kwiatów -wyjaśnia pochodzenie i wtórnej korzenia oraz łodygi roślin nagonasiennych, jedno- i dwuliściennych -wskazujenaokazielub rysunku cechy morfologiczne organów wegetatywnych -analizuje budowę anatomiczną korzenia, łodygi i liścia -wyjaśnia mechanizm powstania budowy pierwotnej izy korzenia, łodygi i liści są -udowadnia, że metamorfo- wtórnej korzenia i łodygi wyrazem przystosowania roślin do warunków środowiskowych i trybu życia -charakteryzuje substancje czynne roślin i ich znaczenie -na podstawie rysunku określa budowę anatomiczną liścia dwuliściennych -porównuje budowę roślin jedno- i dwuliściennych -definiuje pojęcia: jednopienność, dwupienność, obupłciowość, samozapylenie, zapylenie krzyżowe, przedsłupność, przedprątność, różnosłupkowość -wymienia i rozróżnia rodzaje kwiatostanów

7 -wymienia i rozróżnia elementybudowykwiaturoślin generatywnych roślin okry- -analizuje budowę organów nago- i okrytozalążkowych tozalążkowych -porównuje budowę kwiatów wiatro- i owadopylnych anatomiczne i fizjologiczne -analizuje morfologiczne, przystosowania roślin okrytozalążkowych do owadopylnosci i wiatropylnosci -rozróżnia zapylenie i zapłodnienie -wyjaśnia proces powstania nasion i owoców -określa budowę nasienia i owocu -podaje przykłady gospodarczego wykorzystania nasion i owoców -analizuje mechanizm podwójnego zapłodnienia -omawia cykl rozwojowy roślin nago- i okrytozalążkowych -analizuje mechanizm powstawania nasienia i owocu -klasyfikuje owoce i nasiona - -porównuje powstanie i rolę -analizuje sposoby obrony bielma roślin nago- i okrytozalążkowych przed samozapyleniem -porównuje cykl rozwojowy roślin nago- okrytozalążkowych -podaje systematykę roślin nasiennych -wskazuje na homologie organów generatywnych nasiennych z paprotnikami różnozarodnikowymi -uzasadnia konieczność prawnej ochrony roślin nagozalążkowych - charakteryzuje wybrane gatunki roślin nagozalążkowych -wymienia gatunki prawnie chronione[e.e] -omawia sposoby rozprzestrzeniania się roślin nasiennych[e.e] -oznacza według klucza pospolite gatunki roślin nago- i okrytozalążkowych Formy ekologiczne i zbiorowiska roślin nasiennych ne formy ekologiczne roślin wybrane gatunki roślin na- -wymienia i omawia wybra- -oznacza według klucza nasiennych siennych Grzyby -wymienia charakterystyczne cechy grzybów -wymienia sposoby rozmnażania się grzybów -podaje przykłady gatunków należących do poszczególnych form ekologicznych[e.e] -analizuje poziomy organizacji budowy ciała grzybów -analizuje skład gatunkowy wybranych zbiorowisk roślinnych -przedstawia na schemacie cykle rozwojowe sprzężniaków i workowców -ocenia stan powietrza w okolicy wykorzystujac porosty

8 -definiuje pojęcia: plecha, strzępka, plektenchyma -opisuje środowisko i tryb życia grzybów -podaje przykłady zróżnicowania pod względem odżywiania i oddychania -charakteryzuje czynności życiowe grzybów -określa objawy zatrucia grzybami -potrafi zbierać grzyby zgodnie z zasadami grzybobrania[e.e] [E.Z] -klasyfikuje gatunki grzybów na podstawie zdjęć, ilustracji -charakteryzuje poszczególne sposoby rozmnażania się grzybów -przedstawia cykl rozwojowy podstawczaka -uzasadnia słuszność wyodrębnienia królestwa grzybów -rozróżnia typy plech porostów -wyjaśnia zasadę zastosowania porostów jako bioindykatorów -wymienia przykłady zastosowania grzybów w przyrodzie i gospodarce człowieka -definiuje pojęcia: zarodnik, plemnia, lęgnia -wyjaśnia rolę grzybów w -określa objawy chorób obiegu materii w przyrodzie wywołanych przez grzyby i [E.E] sposoby zapobiegania im -wyjaśnia pionierski charakter porostów -wymienia i rozróżnia gatunki grzybów trujących[e.z] -omawia środowisko i tryb życia porostów -wyjaśnia symbiotyczny charakter porostów -określa komponenty budujące plechę porostów -wymienia i rozróżnia gatunki chronione[e.e] -analizuje budowę morfologiczną i anatomiczną porostów -wymienia sposoby rozmnażania się porostów -określa rolę porostów w przyrodzie i gospodarce człowieka