Jak pomóc dziecku wybrać zawód i szkołę?

Transkrypt

1 Jak pomóc dziecku wybrać zawód i szkołę? Szanowni Państwo! Wkrótce Państwa dzieci będą składać dokumenty do szkół ponadgimnazjalnych. Najbliższy czas warto więc wykorzystać na zbieranie informacji, rozmowy i przemyślenia - tak, aby decyzja o wyborze szkoły i zawodu była jak najbardziej trafna. Co doradzić dziecku w tak skomplikowanej rzeczywistości, jak ta, w której żyjemy? Pytanie może budzić zaniepokojenie o przyszłość Waszych dzieci. Dlatego też należy podejść do rozwiązania tego problemu w sposób przemyślany. Najgorsze bowiem, co możemy zrobić, to powiedzieć naszemu dziecku rób co chcesz, to twój wybór, to twoja przyszłość". Bo jeśli nam - dorosłym trudno odnaleźć się w tej sytuacji, to tym bardziej trudno naszym, nieletnim przecież jeszcze, dzieciom. Po pierwsze ustalmy w rozmowie z naszym dzieckiem, jak długo pragnie się ono jeszcze uczyć: 3 lata - szkoła zawodowa, 4 lata - technikum, 5 lat - liceum + studium policealne, 8/9 lat - liceum i studia w wyższej uczelni. Uwzględnijmy także nasze możliwości finansowania edukacji dziecka (nauka wszak kosztuje, a system kształcenia w Polsce umożliwia obywatelom łączenie pracy zawodowej i nauki - szkoły dla dorosłych, wieczorowy i zaoczny system nauki i studiowania). Kryterium, jakie powinniśmy wziąć pod uwagę są dotychczasowe postępy szkolne naszego dziecka. Jeśli nasze dziecko dobrze radziło sobie z nauką w szkole podstawowej i gimnazjum, chętnie zaglądało do podręczników, a może odnosiło jakieś ponadstandardowe sukcesy szkolne (udział w konkursach, olimpiadach, szczególna aktywność społeczna na rzecz klasy lub szkoły, itp.), to prawdopodobne jest, że dłuższa ścieżka kształcenia nie będzie dla niego zbyt obciążająca, a podjęte działania zostaną skutecznie doprowadzone do celu. Jeśli natomiast nasze dziecko raczej z trudem radziło sobie z nauką, nie przejawiało większego zainteresowania szkołą, preferowało bardziej gry komputerowe, uprawianie sportu lub kontakty z rówieśnikami niż ślęczenie nad podręcznikami, to może lepiej, aby na tym etapie swojej kariery edukacyjnej pomyślało o szybkiej ścieżce kształcenia - szkole zawodowej. Zawsze przecież w przyszłości istnieje możliwość uzupełnienia wykształcenia, podniesienia kwalifikacji, a nawet zdobycia nowego zawodu. Po drugie - musimy podjąć decyzje, w jakiego typu szkole będzie kontynuować naukę - szkole zawodowej, technikum, liceum ogólnokształcącym. Od tego bowiem zależy plan naszego dalszego działania, a mianowicie: Jeśli nasze dziecko wybiera liceum ogólnokształcące musi zadecydować, do której z istniejących szkół złożyć dokumenty oraz jaki profil klasy wybrać. Informacje o szkołach dostępne są na specjalnych stronach internetowych oraz w ulotkach opracowywanych i upowszechnianych przez poszczególne szkoły. Inną formą zapoznania się ofertą szkoły i samą placówką są Dni Otwartej Szkoły. W drodze na Dni Otwarte można też ocenić, jak wygląda dojazd do danej szkoły, ile zajmuje czasu droga do szkoły i do domu, ile będą kosztować bilety miesięczne komunikacji miejskiej i podmiejskiej. Jeśli chodzi o wybór profilu klasy w liceum ogólnokształcącym, to najlepszym kryterium decyzyjnym jest analiza ocen szkolnych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na przedmioty, z których uczeń otrzymywał najwyższe oceny, na przestrzeni kilku kolejnych lat. Wysokie oceny z danych przedmiotów wskazują bowiem najczęściej na szczególne zainteresowania daną dziedziną wiedzy oraz na łatwość przyswajania informacji z tej konkretnej dziedziny. Należy także pamiętać (część młodzieży ma z tym niestety kłopot), że liceum nie przygotowuje do zawodu, lecz jedynie ukierunkowuje młodzież pod względem zainteresowań. Po ukończeniu liceum w celu zdobycia zawodu konieczne jest kontynuowanie nauki w szkole policealnej. Można wybrać wyższą uczelnię lub studium policealne. Aby pomóc dziecku określić własne zainteresowania warto porozmawiać z nim na temat tego co lubi robić, jakiego rodzaju czynności związane nauką i dniem codziennym sprawiają mu najwięcej przyjemności i radości. Można też skorzystać z pomocy doradcy zawodowego w szkole lub poradni psychologiczno-pedagogicznej, który przy pomocy specjalnych testów oceni zainteresowania Państwa dziecka i doradzi najbardziej adekwatny do nich profil dalszego kształcenia. W naszej szkole spotkania z doradcą zawodowym odbywają się systematycznie i część dzieci już skorzystało z takiej pomocy.

2 Jeśli Państwa syn lub córka decydują się na kontynuowanie nauki w technikum lub szkole zawodowej oprócz wszystkich wymienionych wcześniej kroków (zbieranie informacji o szkołach, rozpoznanie swoich zainteresowań) konieczne jest dodatkowo przyjrzenie się" jego uzdolnieniom i tzw. preferencjom zawodowym. Konieczna jest także wnikliwa ocena stanu zdrowia dziecka. Zbierając informacje o szkołach technicznych bogatym źródłem informacji są od kilku lat Targi Edukacyjne. W naszym gimnazjum odbędą się one w marcu. Wybór technikum lub szkoły zawodowej związany jest bezpośrednio z wyborem zawodu, a w toku nauki obowiązuje praktyka zawodowa na stanowiskach pracy. Podobnie jak w przypadku liceum i tu istnieje możliwość dalszego kształcenia się, nawet w innym, często odległym" zawodzie. Czym są uzdolnienia i jak je u mojego dziecka rozpoznać? Nie wystarczy tu jedynie ocena postępów szkolnych. Uzdolnienia przejawiają się czynnościach na przykład: uzdolnienia wzrokowo-przestrzenne ujawniają się na lekcjach: geometrii (rysunki figur, rzuty figur), geografii (orientacja na mapie), plastyki (rysunek martwej natury), w czasie wycieczek w terenie (orientacja w terenie), itp.; uzdolnienia językowe ujawniają się w takich czynnościach jak: pisanie wypracowań, omawianie lektur szkolnych, tłumaczenie tekstów na język obcy, załatwianie spraw przez telefon, itp.; uzdolnienia plastyczne ujawniają się poprzez: umiejętność dekoracji pokoju, dobór kolorystyczny ubioru, staranność rysunków wykonywanych na lekcjach biologii i geografii, staranność sporządzanych wykresów i schematów, ciekawe prace plastyczne wykonywane na przedmiocie sztuka, itd. Preferencje zawodowe to skłonność człowieka do pracy w określonym środowisku zawodowym, wykonywania określonych czynności, posługiwania się określonymi narzędziami pracy. Kształtują się wraz z rozwojem osobowości (duży wpływ na ich ukształtowanie wywiera środowisko wychowawcze dziecka), ale też w pewnym stopniu związane są z typem układu nerwowego - są zatem w dużym stopniu niezmienne w ciągu całego życia człowieka. Współcześnie ocenia się, że preferencje zawodowe mogą dotyczyć następujących obszarów aktywności zawodowej: praca z techniką (maszyny, urządzenia, budowa, naprawa, obsługa maszyn i urządzeń, praca w fabrykach, na budowach, w zakładach poligraficznych, spożywczych, itp.), praca z przyrodą (zwierzętami, roślinami, ich pielęgnacją, uprawą, hodowlą oraz zjawiskami zachodzącymi w przyrodzie, także teorie, koncepcje naukowe, prowadzenie wykładów i badań, praca w instytutach badawczych i laboratoriach, praca naukowa na uczelniach, itp.), praca związana z działalnością artystyczną (komponowanie, malowanie, granie ról, pisanie powieści, krytyka sztuki, historia sztuki, projektowanie budynków, reklama, dekoracja wnętrz, kształtowanie środowiska, projektowanie ubiorów, kosmetyka, fryzjerstwo, krawiectwo, itp.), praca z ludźmi (pomaganie, doradzanie, świadczenie usług, takie zawody jak: lekarz, pielęgniarka, psycholog, sprzedawca, kelner, opiekunka dziecięca, pracownik socjalny, menedżer, prawnik, przedstawiciel handlowy, właściciel firmy itp.), praca z danymi / systemami znaków (praca z danymi, liczbami, statystykami, zawody: ekonomista, bankowiec, pracownik administracji terenowej i zakładowej, geodeta, informatyk, księgowa, sekretarka, itp.). Najprostszym sposobem ustalenia preferencji zawodowych naszego dziecka jest rozmowa z nim na temat tego, w jakim środowisku chciałoby pracować w przyszłości (np. fabryka, biuro, praca na powietrzu) oraz jakie czynności chciałoby wykonywać (obsługa maszyn, pomoc ludziom, świadczenie usług ludziom, opieka nad zwierzętami i przyrodą, praca z danymi, prowadzenie prac badawczych, zarządzanie biznesem, tworzenie dzieł o walorach artystycznych, itp.). Koniecznie musimy zwrócić uwagę jaki jest stan zdrowia naszego dziecka. Chodzi tu o wszelkiego typu przewlekłe schorzenia somatyczne (choroby przewlekłe, schorzenia narządu wzroku, słuchu, ruchu). Każda przewlekła choroba somatyczna wiąże się z reguły z szeregiem przeciwwskazań zdrowotnych, uniemożliwiających naukę i wykonywanie zawodu. Przykładowo: przeciwwskazanie do ciężkiej pracy fizycznej, do wykonywania pracy w pozycji wymuszonej, do pracy na wysokości, do pracy przy maszynach w ruchu, do pracy precyzyjnej, do pracy narażającej na środki toksyczne lub alergeny, do pracy wykonywanej w zmiennych warunkach klimatycznych. WAŻNE! Rodzic dziecka przewlekle chorego somatycznie, może zgłosić się do CIZ - specjalistycznej poradni psychologiczno-pedagogicznej po opinię do szkoły ponadgimnazjalnej zapewniającą pierwszeństwo w rekrutacji. Rodzic powinien zabrać ze sobą komplet dokumentów poświadczających stan zdrowia, dotychczasowy przebieg leczenia oraz rokowania medyczne.

3 JAK WSPIERAĆ DZIECKO W PODJĘCIU DECYZJI ZAWODOWEJ (wybór zawodu i szkoły)? KROK 1 - USTAL WSPÓLNIE Z DZIECKIEM JAK DŁUGO ZAMIERZA SIĘ JESZCZE UCZYĆ. Kryterium 1- Dotychczasowe postępy szkolne. Kryterium 2 - Sytuacja finansowa rodziny. KROK 2 - USTAL WSPÓLNIE Z DZIECKIEM W JAKIEGO TYPU SZKOLE ZAMIERZA KONTYNUOWAĆ NAUKĘ (liceum ogólnokształcące, technikum, szkoła zawodowa). LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE - Którą szkołę wybrać? - Jaki profil klasy wybrać? Kryterium 1 - Postępy w nauce, wynik egzaminu końcowego w gimnazjum Kryterium 2 - Wrażenie na temat szkoły i panującej w niej atmosfery Kryterium 3 - Odległość szkoły od miejsca zamieszkania Kryterium 4 - Przedmioty, z których dziecko ma najlepsze oceny TECHNIKUM I SZKOŁA ZAWODOWA - Jaki zawód wybrać? Kryteria 1, 2, 3, 4, (jak wyżej) Kryterium 5 - Zainteresowania dziecka (Co lubi robić? Co robi chętnie?) Kryterium 6 - Uzdolnienia dziecka (Co robi dobrze?) Kryterium 7 - Preferencje zawodowe dziecka (Skłonności zawodowe) Kryterium 8 - Stan zdrowia dziecka (Przeciwwskazania zdrowotne) KROK 3 - BĄDŹ NA BIEŻĄCO W SPRAWACH REKRUTACJI DO SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ SWOJEGO DZIECKA