Kody (intuicje) moralne jako predyktory poglądów politycznych i społecznych. Tomasz Jarmakowski-Kostrzanowski Instytut Psychologii, UŁ

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Kody (intuicje) moralne jako predyktory poglądów politycznych i społecznych. Tomasz Jarmakowski-Kostrzanowski Instytut Psychologii, UŁ"

Janina Ostrowska
7 lat temu
Przeglądów:

1 Kody (intuicje) moralne jako predyktory poglądów politycznych i społecznych Tomasz Jarmakowski-Kostrzanowski Instytut Psychologii, UŁ XII Zjazd PSPS, Łódź, 2015

2 Podstawowe pytanie badawcze W jakim stopniu intuicyjne kody moralne przekładają na orientację polityczną oraz poglądy społeczne?

3 Ogólny opis badania Badanie 1 N=570, 360K i 197M; Wiek:16-72; M=33,3, SD=15,4 Badanie 2 N=326; 229K i 96M; Wiek:16-84; M=33,9; SD=14,3

4 Narzędzia badawcze kwestionariusz MFQ-PL Polska adaptacja Moral Foundations Questionnaire (Jarmakowski-Kostrzanowski, Jarmakowska-Kostrzanowska, 2014). 30 pytań mierzących natężenie w obrębie pięciu kodów moralnych: 1)Troska; 2)Sprawiedliwość 3) Lojalność 4) Autorytet 5) Świętość

5 I. Kody moralne a orientacja polityczna Wskaźniki orientacji politycznej: 1. Swoje poglądy polityczne w kwestiach światopoglądowych (nie gospodarczych) określił(a)bym jako: (skala 1-7) badanie 1 i Skala Klasycznego Konserwatyzmu (McClosky, 1958; za Radkiewicz, 2011) badanie Opór wobec zmian- 2 itemy badanie Partia polityczna, na którą zamierzają Państwo głosować w najbliższych wyborach- badanie 1 i 2.

8 Porównanie do badań amerykańskich Źródło: Graham i in., (2009)

11 Kody moralne a preferencje wyborcze Zwolennicy PO -75 Zwolennicy PIS -93 Zwolennicy TR - 58

12 F(2,216)=1,42; p=0,24 Troska

13 F(2,216)=0,67; p=0,51 Sprawiedliwość

14 F(2,216)=33,57; p<0.001 Lojalność

15 F(2,216)=34,87; p<0.001 Autorytet

16 F(2,216)=101,7; p<0.001 Świętość

17 II. Kody moralne a poglądy (cz.1) 1. Klonowanie zwierząt. 2. Niegrzeczne zachowanie uczniów (obraźliwe gesty, bluźnierstwa) wobec nauczycieli. 3. Testowanie produktów na zwierzętach. 4. Dokonanie aborcji. 5. Uprawianie seksu z przypadkowymi partnerami. 6. Polowanie na zwierzęta tylko dla własnej przyjemności. 7. Nepotyzm firmach i urzędach 8. Bycie w związku homoseksualnym. 9. Zażywanie narkotyków. 10. Eutanazja 11. Zapłodnienie in-vitro. 12. Przyjmowanie łapówek

18 II. Kody moralne a poglądy (cz.2) 1. Należy przywrócić karę śmierci w przypadku najcięższych przestępstw. 2. Rząd powinien w większym stopniu pomagać najuboższym. 3. Rząd powinien ograniczyć napływ do Polski imigrantów z krajów spoza Unii Europejskiej. 4. Powinniśmy zalegalizować jednopłciowe związki partnerskie. 5. Należy wprowadzić w szkołach obowiązkowy przedmiot Wychowanie do patriotyzmu. 6. Edukacja seksualna w szkołach jest potrzebna. 7. Pod żadnym pozorem nie możemy się zgodzić na modyfikacje genetyczne żywności. 8. Bezstresowe wychowywanie dzieci zazwyczaj przynosi bardzo negatywne konsekwencje.

19 Kody moralne a poglądy- procedura Model 1: pięć skal MFQ-PL: Troska, Sprawiedliwość, Lojalność, Autorytet, Świętość. Model 2: 1 krok pięć skal MFQ-PL: Troska, Sprawiedliwość, Lojalność, Autorytet, Świętość. 2 krok - wiek, płeć, wykształcenie, poziom religijności

20 Grupa 1- współczucie Klonowanie zwierząt (A) Testowanie na zwierzętach (A) Polowanie Troska -0,16 (p=0,01) -0,45 (p<0,001) -0,27 (p<0,001) Sprawiedliwość 0,02 0,04-0,12 (p = 0,57) Lojalność -0,03-0,18 (p=0,01) Autorytet -0,01 0,17 (p= 0,04) -0,004 0,02 Świętość -0,28 (p=0,002) 0,11 0,13 Skorygowane R 0,28 0,23 0,16

21 Grupa 2- działania wbrew naturze Aborcja (A) Eutanazja (A) In vitro Troska -0,02 0,04 0,02 Sprawiedliwość 0,09 (p=0,059) 0,11 (p=0,02) 0,1 (p=0,03) Lojalność 0,04-0,01 0,1 (p=0,05) Autorytet 0,11 (p=0,08) Świętość - 0,59 (p<0,001) 0, ,42 (p<0,001) -0,45 (p<0,001) Skorygowane R 0,51 0,58 0,58

22 Grupa 3- zachowania seksualne Seks z przypadkowymi partnerami (A) Homoseksualizm (A) Związki jednopłciowe (A) Edukacja seksualna Troska - 0,01 0,05 0,13 (p=0,003) 0,13 (p=0,006) Sprawiedliwość 0,02 0,09 (p=0,04) 0,11 (p=0,008) 0,05 Lojalność 0,06 0,08 0,01-0,02 Autorytet -0,07-0,03-0,04-0,06 Świętość -0,65 (p<0,001) -0,55 (p<0,001) -0,49 (p<0,001) -0,39 (p<0,001)

23 Grupa 4- nepotyzm i łapówkarstwo Nepotyzm Troska -0,16 (p=0,02) Sprawiedliwość -0,12 (p=0,07) Łapówkarstwo -0,12 (p=0,07) -0,19 (p=0,004) Lojalność 0,23 (p=0,004) 0,09 Autorytet 0,02 0,06 Świętość -0,15-0,12 Skorygowane R 0,11 0,8

24 Grupa 5- zachowania związana z traktowaniem swojego ciała Narkotyki (A) Żywność modyfikowana genetycznie Troska -0,02-0,02 Sprawiedliwość -0,05 0,02 Lojalność 0,17 (p=0,01) 0,16 (p=0,05) Autorytet -0,03-0,04 Świętość -0,44 (p<0,001) -0,05 Skorygowane R 0,31 0,08

25 Podsumowanie Różnice pomiędzy moralnością konserwatywną i lewicową. Wzorzec różnic analogiczny do wyników Grahama i in. (2009). Natężenie ważności poszczególnych kodów moralnych pozwala na predykcję poglądów społecznych, w szczególności dotyczy to kodu Świętości. Wzorzec związków pomiędzy kodami moralnymi a poglądami spójny z wynikami badań na populacji amerykańskiej (Koleva i in., 2012).

26 Ograniczenia Badania korelacyjne nie rozstrzygają o przyczynowości. Deklaratywny charakter zebranych danych.

27 Podziękowania dla Lilianny Jarmakowskiej-Kostrzanowskiej

28 Literatura cytowana Graham, J., Haidt, J., Nosek, B. A. (2009). Liberals and conservatives rely on different sets of moral foundations. Journal of Personality and Social Psychology, 96(5), Jarmakowski-Kostrzanowski, T., Jarmakowska-Kostrzanowska L., (2014). Polska Adaptacja Kwestionariusza Moral Foundations Questionnaire (MFQ-PL)- wstępne wyniki. Poster zaprezentowany na XI Zjeździe PSPS w Warszawie. Koleva, S. P., Graham, J., Iyer, R., Ditto, P. H.,Haidt, J. (2012). Tracing the threads: How five moral concerns (especially Purity) help explain culture war attitudes. Journal of Research in Personality, 46(2), Radkiewicz, P. (2011). Ile jest autorytaryzmu w prawicowym autorytaryzmie? Krytyka użyteczności narzędzia. Psychologia Społeczna, 6,

Podobne dokumenty

Kwestionariusza kodów moralnych

Psychologia Spoeczna 2016 tom 11 4 (39) strony 489 508 Kwestionariusza kodów moralnych Katedra Psychologii, Wydzia Humanistyczny, Uniwersytet Mikoaja Kopernika Interdyscyplinarne Centrum Nowoczesnych Technologii,