Elektroniczny papieros - bezpieczny substytut papierosa czy nowe zagrożenie? Andrzej Sobczak 1,2
|
|
- Justyna Bednarek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Elektroniczny papieros - bezpieczny substytut papierosa czy nowe zagrożenie? Andrzej Sobczak 1,2 1 Zakład Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Wydziału Farmaceutycznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach 2 Zakład Szkodliwości Chemicznych i Toksykologii Genetycznej Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu.
2 Rozwój badań nad ilością składników chemicznych występujących w dymie tytoniowym
3
4 Wybrane związki toksyczne znajdujące się w dymie tytoniowym Związki chemiczne Związki karbonylowe formaldehyd, acetaldehyd, akroleina Lotne związki organiczne (LSO) benzen, toluen, anilina Nitrozaminy N' nitrozonornikotyna (NNN), 4-(metylonitrozoamino)-1- (3- pirydylo)-l-butanon (NNK), N'-nitrozoetylometyloamina Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) benzo(a)piren, benzo(a)antracen, dibenzo(a)antracen Wolne rodniki metylowy, hydroksylowy, tlenek azotu II Gazy toksyczne tlenek węgla II, siarkowodór, amoniak, tlenek siarki IV, cyjanowodór Metale ciężkie cadm (Cd), ołów (Pb), Inne toksyny siarczek węgla Efekt cytotoksyczny, rakotwórczy, drażniący, rozedma płuc, zapalenie skóry rakotwórczy, hematotoksyczny, neurotoksyczy, drażniący rakotwórczy rakotwórczy rakotwórczy, neurotoksyczy toksyczny dla układu sercowo-naczyniowego, rakotwórczy, drażniący rakotwórczy, nefrotoksyczny, neurotoksyczy, hematotoksyczny, neurotoksyczny U.S. Department of Health and Human Services 2004
5 Najczęstsze lokalizacje nowotworowe oraz choroby chroniczne będące skutkiem palenia tytoniu Center for Disease Control and Prevention 2010
6 Palenie bierne Główny strumień dymu tytoniowego (GSD) i boczy strumień dymu tytoniowego (BSD) oraz środowiskowy dym tytoniowy
7 Stężenia wybranych związków zawartych w GSD i BSD oraz stosunek ich stężeń Związek Ilość w GSD / papieros BSD / GSD Tlenek węgla mg 2,5 4,7 Siarczek węgla mg 0,03 0,13 Benzen μg 5 10 Formaldehyd μg ~ 50 Akroleina μg 8 15 Cyjanowodór μg 0,1 0,25 Amoniak μg Tlenek azotu μg 4-10 Repace JL.CRC Press, Taylor & Francis Group; 2007.
8 Lokalizacje chorób u dzieci i dorosłych będące skutkiem narażenia na środowiskowy dym tytoniowy Center for Disease Control and Prevention 2010
9 Wzrost poziomu czynników ryzyka rozwoju miażdżycy w osoczu palaczy biernych osiąga 35-45% wzrostu notowanego wśród palaczy aktywnych Skutki zdrowotne palenia biernego
10 Rozpowszechnienie palenia papierosów w Polsce Odsetki palących CBOS 2012
11 Papieros elektroniczny Elektroniczny papieros, e-papieros, elektroniczny system dozujący nikotynę (ang. electronic nicotine delivery system ENDS)
12 Co jest w liquidach? dane producentów Nikotyna (0.4% to 3.6%) Glikol propylenowy Gliceryna Woda Związki smakowo/zapachowe
13 Co jest w liqudzie i aerozolu? Przeprowadzone badanie Marka e-papierosa Przedmiot badań Wyniki Laboratoryjna ocena e-papierosów (raport FDA) NJOY, Smoking Everywhere Aerozol oraz kartridż Bardzo niskie stężenia nitrozoamin specyficznych dla tytoniu w 5 z 10 kartridżach; wykryto glikol dietylenowy w 1 z 18 kartridżów; wykryto nikotynę w aerozolu Raport bezpieczeństwa e-papierosów; Health New Zealand Ruyan Aerozol oraz kartridż Brak metali ciężkich; wykryto nitrozoaminy w stężeniach od 3,9-8,2 ng/kartridż; wykryto w aerozolu rakotwórcze węglowodory aromatyczne, których nie wykryto w kartridżach Laboratoryjna ocena e-papierosów; Health New Zealand Charakterystyka liquidu do e-papierosów Analiza składu kartridżu regular Analiza składu kartridżu light Analiza składu kartridżu ultra light Analiza składu kartridżu zero Ryan Kartridż Brak 50 głównych związków toksycznych występujących w papierosów konwencjonalnych Liberty Stix Liquid Skład liquidu: glikol propylenowy (99,1%), gliceryna (0,46%) i nikotyna (0,44%) Gamucci Kartridż Analiza GC-MS wykazała zawartość: glikolu propylenowego (77,5%), gliceryny (14,0%) i nikotyny (8,5%) Gamucici Kartridż Analiza GC-MS wykazała zawartość: glikolu propylenowego (80,4%), gliceryny (14,4%), nikotyny (5,3%); nie wykryto innych składników Gamucici Kartridż Analiza GC-MS wykazała zawartość: glikolu propylenowego (85,5%), gliceryny (11,2%), nikotyny (3,3%); nie wykryto innych składników Gamucici Kartridż Analiza GC-MS wykazała zawartość: glikolu propylenowego (84,3%), gliceryny (7,6%), 1,3-bis(3-fenoksyfenoksy)benzenu (7,0%) w ilości niezagrażającej zdrowiu
14 Co jest w kartridżach i aerozolu? Przeprowadzone badanie Charakterystyka kartridża; badanie I Charakterystyka kartridża; badanie II Analiza składu liquidu High o zawartości nikotyny 36mg/ml Marka e-papierosa inlife Przedmiot badań Aerozol oraz kartridż Wyniki W kartridżu i aerozolu nie wykryto dietyloglikolu inlife Kartridż Nie wykryto nitrozoamin e-juice Liquid Wykryto glikol propylenowy (51,2%), 1,3-bis(3- fenoksyfenoksy)benzen (20,2%), glicerynę (15,0%), nikotynę (10,0%), aromat waniliowy (1,2%), etanol (0,5%) i 3-cyklo-1-mentol Analiza składników chemicznych kartridży o zawartości nikotyny high, med & low The Electronic Cigarette Company (UK) Kartridż Analiza GC-MS wykazała obecność: glikolu propylenowego, nikotyny, alkoholu etylowego i triacetyny; nie poznano niebezpieczeństwa dla zdrowia triacetyny; nie wykryto żadnych innych związków. Analiza składników chemicznych liquidzu oraz aerozolu Instead Aerozol oraz kartridż W kartridżu i aerozolu nie wykryto glikol dietylenowego Analiza liquidu Nie określone Liquid Analiza GC-MS wykazała: glikol propylenowy, glicerynę, nikotynę, kofeinę,, glikol etylenowy, pirydynę i butyloaminy Analiza Super Smoker Expert Report Super Smoker Liquid Analiza GC-MS wykazała: glikol propylenowy, glicerynę, nikotynę, alkohol etylowy, aceton, octan etylu, olejki eteryczne; nie wykryto innych związków
15 Co jest w kartridżach i aerozolu? Stężenie nitrozoamin specyficznych dla tytoniu, w środkach NTZ, aerozolu z e-papierosów, dymie z papierosów konwencjonalnych Produkt NNN NNK Nicorette, guma (4 mg) [ng/sztuka] 2,0 nie wykryto NicoDerm, plastry (4 mg) [ng/plaster] nie wykryto 8,0 E-papierosy [ng/g liquidu] 3,9 1,5 Winston (full) [ng/g tytoniu] Malboro (full) [ng/g tytoniu] Camel (full) [ng/g tytoniu] NNN, N -nitrozonornikotyna; NNK, 4-(metylonitrozoamino)-1-(3-pirydylo)- 1-butanon; nw, nie wykryto Cahn et al.: J.Public Health Policy 2011
16 Czy e-papierosy są efektywnym źródłem nikotyny? Całkowita Ilość nikotyny w aerozolu generowanym podczas 15 zaciągnięć (dwadzieścia serii) mieści się w przedziale od 0.5 do 15.4 mg. Najbardziej efektywne dostarczanie nikotyny obejmuje pierwsze zaciągnięć Średnio 50-60% nikotyny zawartej w kartridżach przechodzi w stan aerozolu
17 Efekty zdrowotne Źródło Grupa badana Efekt używania e-papierosa Bullen, Tob Control palaczy E-papieros powoduje mniejsze podrażnienie gardła niż inhalator E-papieros powoduje mniejszy wzrost stężenia nikotyny we krwi w krótszym czasie (do 1,3 ng/ml) niż inhalator (2,1 ng/ml) i papieros (13,4 ng/ml) Etter, Addiction 2011 Dawkins, Addict Behav 2012 Etter, BMC Public Health respondentów 84% respondentów uważało e-papieros za mniej toksyczny niż tytoń 22% wskazywało na podrażnienie gardła 86 palaczy Używanie e-papierosa poprawiało procesy zapamiętywania 81 respondentów Większość badanych wierzyła, że e-papieros jest zdrowszy od konwencjonalnego papierosa Badani po zaprzestaniu palenia, podczas stosowania e-papierosa, odczuwali poprawę oddychania (38%), mniejszy kaszel i podrażnienie gardła (28%) Badani użali, że e-papieros pomaga rzucać palenie (25%) 20% odczuwało w wyniku stosowania e-papierosa suchość w ustach i gardle, 9% bóle głowy, zawroty, nudności, a 5% nieprzyjemny smak Polosa, BMC Public Health palaczy 32% badanych odczuwało w wyniku stosowania e-p podrażnienie gardła i suchy kaszel 21% odczuwało podrażnienie ust Vansickel, Cancer Epidemiol Biomarkers Prev palaczy Nie zaobserwowano statystycznie znamiennych zmian stężenia nikotyny we krwi 5 min po stosowaniu e-papierosa Stwierdzono brak CO w wydychanym powietrzu po zastosowaniu e-papierosa Vardavas, Chest palaczy Stosowanie e-papierosa powodowało zmiany w impedancji, oporze obwodowym, przepływie w drogach oddechowych oraz stres oksydacyjny wśród zdrowych palaczy Zmiany te mogą być zbyt małe aby mieć znaczenie kliniczne
18 Efekty zdrowotne Efekt 0 mg E-pap % 16mg E-pap % Inhalator % Podrażnienie ust 22%* 38%* 88% Nudności 18% 29% 18% Zawroty głowy 9% 21% 18% Ból głowy 22% 18% 18% Potliwość 4% 3% 3% Kołatanie serca 0% 5% 0% McRobbie XIV Annual Meeting SRNT-Europe 2012
19 20 palaczy papierosów Efekty zdrowotne Przez dwa tygodnie używali e-papierosów (kartridż 16 mg) 4-(metylonitrozoamino)-1-(3-pirydylo)-1-butanon Goniewicz XIV Annual Meeting SRNT-Europe 2012
20 Goniewicz XIV Annual Meeting SRNT-Europe 2012
21 Efekty zdrowotne Używanie e-papierosów w przeciwieństwie do papierosów konwencjonalnych nie zmienia funkcji mięśnia serowego (badania echokardiograficzne), ciśnienia krwi i tętna. Farsalinos K, Congress European Society of Cardiology, Monachium 2012 Używanie e-papierosów w przeciwieństwie do papierosów konwencjonalnych nie zmienia liczby białych krwinek, limfocytów i granulocytów. Floururis et al. Food and Chemical Toxicology 2012
22 Czy istnieje narażenie na palenie bierne podczas używania e-papierosa? Związek Ilość w GSD / papieros BSD / GSD Tlenek węgla mg 2,5 4,7 Siarczek węgla mg 0,03 0,13 Benzen μg 5 10 Formaldehyd μg ~ 50 Akroleina μg 8 15 Cyjanowodór μg 0,1 0,25 Amoniak μg Tlenek azotu μg 4-10 Flouris et al. Inhal Toxicol 2013 Results: e-cigarettes and tobacco cigarettes generated similar (p > 0.001) effects on serum cotinine levels after active (60.6 ± 34.3 versus 61.3 ± 36.6 ng/ml) and passive (2.4 ± 0.9 versus 2.6 ± 0.6 ng/ml) smoking Czogała et al. SRNT 2013 Results: Passive exposure to nicotine from electronic cigarettes was about 10- times lower than from tobacco cigarettes (3.3±2.5 vs 31.6±6.9 μg/m 3, p=0.0081). Concentrations of PM2.5, CO and VOCs were substantially reduced when volunteers were using e-cigarettes as compared to smoking conventional cigarettes (p<0.05).
23 E-papierosy jako środek wspomagający rzucenie palenia Źródło Etter, Addiction 2011 Grupa badana 3587 respondentów Motywacja do sięgnięcia po e-papierosa 84% - ze względu na to, że jest mniej toksyczny niż tytoń 79% - aby poradzić sobie z chęcią zapalenia papierosa 77% - by rzucić palenie, bądź nie wrócić do palenia Uwagi 96% e-papieros pomógł im rzucić palenie 92% zredukowało liczbę wypalonych papierosów konwencjonalnych 9% byłych palaczy obawiało się, że wrócą do palenia po zaprzestaniu korzystania z e-papierosów Etter, BMC Public Health 2010 Foulds, Int J Clin Pract respondentów 104 palaczy 72% sięgnęło po e-papierosa aby rzucić palenie 79% niepalących wskazało, że e-papieros bardzo pomógł im rzucić palenie 73% sięgnęła po e-papierosa z powodu chęci rzucania palenia 63% stosujących e-papieros nie paliło konwencjonalnych papierosów 78% w ciągu kolejnych 30 dni nie stosowało żadnych wyrobów tytoniowych 66% próbowało bezskutecznie rzucić palenie stosując NTZ 99% wierzyło, że e-papieros pomaga rzucić palenie
24 E-papierosy jako środek wspomagający rzucenie palenia Źródło Grupa badana Uwagi Bullen, Tob Control palaczy e-papieorsy wykazały taką samą skuteczność w redukcji głodu nikotynowego jak inhalator e-papierosy był chętniej stosowany niż inhalator Polosa, BMC Public Health palaczy po 24 tygodniach stosowania e-papierosów: 22,5% rzuciło palenie; 12,5% zredukowało liczbę wypalanych papierosów o ponad 80%, a 55% o ponad 50% u 10% nie zauważono redukcji wypalanych papierosów Siegel, Am J Prev Med respondentów 67% stosujących e-papierosy zredukowało liczbę wypalanych papierosów 49% stosujących e-papierosy utrzymywało abstynencję od papierosów konwencjonalnych po 6 miesiącach
25 E-papierosy jako środek wspomagający rzucenie palenia
26 Badania prowadzone w Zakładach: Chemii Ogólnej i Nieorganicznej SUM oraz Szkodliwości Chemicznych i Toksykologii Genetycznej IMPiZŚ
27 Analiza liquidów dostarczonych przez firmę CHIC group Sp. z o.o Sp.K.A. Tabela 1. Stężenia związków karbonylowych oznaczanych ilościowo w liquidach [g/ml liquidu] Tabela 2. Stężenia lotnych związków organicznych oznaczanych ilościowo w liquidach [g/ml liquidu] Oznaczane związki Mild Black M 14 mg Nazwa kartridża Volish Platinum High Formaldehyd p.o. p.o. Acetaldehyd 0,042 0,120 Akroleina* n.w. n.w. Aceton* p.o. p.o. Aldehyd propionowy n.w. n.w. Aldehyd krotonowy n.w. n.w. Butanal p.o. p.o. Benzaldehyd n.w. n.w. Aldehyd izowalerianowy n.w. n.w. Aldehyd walerianowy p.o. p.o. o-metylobenzaldehyd n.w. n.w. m-metylobenzaldehyd 0,174 0,037 p-metylobenzaldehyd n.w. n.w. Heksanal n.w. n.w. 2,5-dimetylobenzaldehyd n.w. n.w. Oznaczane związki Mild Black M 14 mg Nazwa kartridża Volish Platinum High Benzen p.o. p.o. Toluen p.o. p.o. chlorobenzen p.o. p.o. etylobenzen p.o. p.o. m,p-ksylen p.o. p.o. o-ksylen p.o. p.o. styren p.o. p.o. 1,3-dichlorobenzen p.o. p.o. 1,4-dichlorobenzen p.o. p.o. 1,2-dichlorobenzen p.o. p.o. naftalen p.o. p.o. p.o. poniżej oznaczalności metody analitycznej n.w.- nie wykryto, * - suma związków: akroleiny i acetonu
28 Analiza liquidów dostarczonych przez firmę CHIC group Sp. z o.o Sp.K.A. Tabela 3. Stężenia wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych oznaczanych ilościowo w liquidach [g/ml liquidu] Oznaczane związki Mild Black M 14 mg Nazwa kartidża Volish Platinum High Acenaften + Fluoren n.w. n.w. Fenantren n.w. n.w. Antracen n.w. n.w. Fluoranten n.w. 0,017 Piren n.w. n.w. Benzo[a]antracen n.w. n.w. Tabela 4. Stężenia metali oznaczanych ilościowo [g/ml liquidu] w liquidach Oznaczane związki Mild Black M 14 mg Nazwa kartidża Volish Platinum High Ołów (Pb) n.w. n.w. Arsen (As) n.w. n.w. Kadm (Cd) n.w. n.w Rtęć (Hg) n.w. n.w. Chryzen n.w. n.w. Benzo[b]fluoranten n.w. n.w. Benzo[k]fluoranten n.w. n.w. Benzo[a]piren n.w. n.w. Dibenzo[a,h]antracen n.w. p.o. Benzo[g,h,i]perylen n.w. n.w. Indeno[1,2,3-c,d]piren n.w. n.w. p.o. poniżej oznaczalności metody analitycznej n.w.- nie wykryto
29 Analiza aerozolu generowanego z liquidów dostarczonych przez firmę CHIC group Sp. z o.o Sp.K.A. Badany aerozol generowany był przy pomocy automatycznego symulatora palenia Palaczbot z zastosowaniem następujących parametrów topografii: Objętość zaciągnięcia: 50 ml Czas zaciągnięcia: 2s Prędkość zaciągnięcia 25ml/s Liczba zaciągnięć 30 W ramach generowania aerozolu stosowano technikę pobrania do badania trzech kolejnych próbek powietrza, każda po 30 zaciągnięć. Równocześnie zbadano stężenia badanych związków w powietrzu w celu wyeliminowania tła ze środowiska naturalnego.
30 Analiza aerozolu generowanego z liquidów dostarczonych przez firmę CHIC group Sp. z o.o Sp.K.A. Tabela 5. Stężenia lotnych związków organicznych oznaczanych ilościowo w aerozolu generowanym z e-papierosów [g/30 zaciągnięć] Nazwa kartidża Oznaczane związki Mild I Mild II Mild III Volish ego 3 I Volish ego 3 II Volish ego 3 III Ego 3 Twist I Ego 3 Twist II Ego 3 Twist III Benzen p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. Toluen p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. chlorobenzen p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. etylobenzen p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. m,p-ksylen p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. o-ksylen p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. styren p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. 1,3-dichlorobenzen p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. 1,4-dichlorobenzen p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. 1,2-dichlorobenzen p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. naftalen p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. poniżej oznaczalności metody analitycznej n.w.- nie wykryto
31 Analiza aerozolu generowanego z liquidów dostarczonych przez firmę CHIC group Sp. z o.o Sp.K.A. Tabela 4. Stężenia związków karbonylowych oznaczanych ilościowo w aerozolu generowanym z e-papierosów [g/30 zaciągnięć] Nazwa kartidża Oznaczane związki Mild I Mild II Mild III Volish ego 3 I Volish ego 3 II Volish ego 3 III Ego 3 Twist I Ego 3 Twist II Ego 3 Twist III Formaldehyd p.o. p.o. p.o. 0,416 0,235 0,238 0,141 0,111 0,097 Acetaldehyd 0,050 0,044 0,051 0,403 0,246 0,195 0,151 0,123 0,112 Akroleina * Aceton * p.o. p.o. p.o. 0,449 0,107 p.o. 0,127 0,115 0,089 Aldehyd propionowy n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. Aldehyd krotonowy n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. Butanal p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. 0,052 p.o. p.o. Benzaldehyd 0,134 0,127 0,130 0,156 0,159 0,166 0,186 0,145 0,147 Aldehyd izowalerianowy 0,142 0,129 0,130 0,101 n.w. n.w n.w. n.w. n.w. Aldehyd walerianowy n.w. n.w. n.w. p.o. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. o-metylobenzaldehyd n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. m-metylobenzaldehyd n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. p-metylobenzaldehyd 0,159 0,154 0,163 0,238 0,179 0,191 0,164 0,156 0,152 Heksanal p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. p.o. 2,5-dimetylobenzaldehyd n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. n.w. p.o. poniżej oznaczalności metody analitycznej n.w.- nie wykryto * - suma związków: akroleiny i acetonu
32 Analiza aerozolu generowanego z liquidów dostarczonych przez firmę CHIC group Sp. z o.o Sp.K.A. Tabela 6. Stężenie nikotyny oznaczanej ilościowo w aerozolu generowanym z e- papierosów [mg/30zaciągnięć] Nazwa kartidża Mild X7 I Mild X7 II Mild X7 III Volish ego 3 I Volish ego 3 II Volish ego 3 III Volish Ego 3 Twist I Volish Ego 3 Twist II Volish Ego 3 Twist III Stężenie nikotyny 0,41 0,62 0,75 0,80 0,72 0,60 0,66 0,58 0,63
33 Porównanie zawartości lotnych związków organicznych w aerozolu z e- papierosa i dymie papierosa referencyjnego 3R4F Średnie stężenie związku wykrytego w aerozolu generowanym z e-papierosów [g/30 zaciągnięć] Związek Średnie stężenie w dymie z papierosów referencyjnych [g/30 zaciągnięć] p.o. benzen 258 p.o toluen 410 p.o chlorobenzen n.w. p.o etylobenzen 53,2 p.o m- i p-ksylen 48,9 p.o o-ksylen 53,7 p.o styren 1,03 p.o 1,3-dichlorobenzen n.w. p.o p.o 1,4-dichlorobenzen 1,2-dichlorobenzen n.w. n.w. p.o naftalen 7,70 p.o. poniżej oznaczalności metody analitycznej, n.w.- nie wykryto
34 Porównanie zawartości związków karbonylowych w aerozolu z e-papierosa i w dymie papierosa referencyjnego 3R4F Średnie stężenie związku wykrytego w aerozolu generowanym z cleaomizerów [g/30 zaciągnięć] Związek Średnie stężenie w dymie z papierosów referencyjnych [g/30 zaciągnięć] Stosunek stężeń badanych związków w dymie z papierosów referencyjnych i aerozolu 0,206 Formaldehyd 1,41 7 0,153 Acetaldehyd ,177 Akroleina * Aceton * 7,39 42 n.w. Aldehyd propionowy 15,9 - n.w. Aldehyd krotonowy 4,24-0,052 Butanal 11, ,147 Benzaldehyd 0,05 0,34 0,126 Aldehyd izowalerianowy 8,65 69 n.w. Aldehyd walerianowy 3,69 - n.w. o-metylobenzaldehyd 1,19 - n.w. m-metylobenzaldehyd 0,22-0,152 p-metylobenzaldehyd 0,08 0,53 p.o. Heksanal 0,27 - n.w. 2,5-dimetylobenzaldehyd 0,83 - p.o. poniżej oznaczalności metody analitycznej n.w.- nie wykryto * - suma związków: akroleiny i acetonu
35 Porównanie zawartości związków karbonylowych w aerozolu z e-papierosa i w dymie papierosa referencyjnego 3R4F
36 Zagrożenia Wnioski na temat e-palenia Obecność na rynku produktów niewiadomego pochodzenia Ryzyko sięgania po e-papierosy przez osoby dotąd niepalące Brak badań na temat długotrwałego wpływu e-papierosów na zdrowie człowieka.
37 Korzyści Wnioski na temat e-palenia Produkt zdecydowanie bezpieczniejszy od papierosów konwencjonalnych oraz innych używek tytoniowych Nie stwarza zagrożenia palenia biernego Wspomaga rzucenie palenia
38 Dziękuję za uwagę
Leon Kośmider. Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach. leon.kosmider@gmail.
Leon Kośmider Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach leon.kosmider@gmail.com W małych dawkach: stymulant zwiększenie koncentracji uczucie przyjemności
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. www.gis.gov.
Program profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. E-papieros pomaga czy szkodzi? Opracowanie: Kamila Knol-Michałowska Alicja Petrykowska
Bardziej szczegółowoINSTYTUT MEDYCYNY PRACY I ZDROWIA ŚRODOWISKOWEGO
INSTYTUT MEDYCYNY PRACY I ZDROWIA ŚRODOWISKOWEGO, NIP 644 001 18 44 tel. 32 266 08 85 fax 32 266 11 24 e-mail: sekretariat@imp.sosnowiec.pl www.imp.sosnowiec.pl ZAKŁAD SZKODLIWOŚCI CHEMICZNYCH I TOKSYKOLOGII
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. www.gis.gov.
Program profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. Opracowanie: Kamila Knol- Michałowska Alicja Petrykowska Krzysztof Puchalski Łódź,
Bardziej szczegółowoAndrzej Sobczak 1,2. Zakład Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Wydziału Farmaceutycznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Ekspozycja użytkowników elektronicznych papierosów na nikotynę Andrzej Sobczak 1,2 1 Zakład Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Wydziału Farmaceutycznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach 2 Zakład
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych.
Program profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. E-papieros pomaga czy szkodzi? Opracowanie: Kamila Knol-Michałowska Alicja Petrykowska
Bardziej szczegółowoSzkodliwość E-Papierosów
Szkodliwość E-Papierosów Kilka słów wstępu... E-papieros jest produktem stosunkowo nowym. Jego produkcja podlega ciągłym zmianom technologicznym, a zakres jego stosowania i wpływ na zdrowie są cały czas
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. www.gis.gov.
Program profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. E-papierosy czym są, jaka jest historia ich powstania, jaka jest skala ich używania,
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. www.gis.gov.
Program profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. E-papierosy czym są, jaka jest historia ich powstania, jaka jest skala ich używania,
Bardziej szczegółowoXV wiek Ameryka Południowa Indianie Arawaka. Jean Nikot francuski lekarz i ambasador w Portugalii. Leczył nikotyną Katarzynę Medycejską na migrenę.
Lek. med. Agata Smołucha XV wiek Ameryka Południowa Indianie Arawaka Jean Nikot francuski lekarz i ambasador w Portugalii. Leczył nikotyną Katarzynę Medycejską na migrenę. Nikotynizm to choroba ICD 10:
Bardziej szczegółowoINFORMACJA NA TEMAT POTENCJALNYCH ZAGROŻEŃ ZWIĄZANYCH ZE STOSOWANIEM ELEKTRONICZNYCH PAPIEROSÓW
Warszawa, 7 października 2019 r. INFORMACJA NA TEMAT POTENCJALNYCH ZAGROŻEŃ ZWIĄZANYCH ZE STOSOWANIEM ELEKTRONICZNYCH PAPIEROSÓW Na przestrzeni ostatnich lat pojawiły się nowe zagrożenia dla zdrowia publicznego,
Bardziej szczegółowoRAPORT 0630/2010_LAF. Kanał Elbląski. ECOWAVE BoŜena Skoblińska ul. Kasprzaka 6/ Szczecin. Pierwiastki
Wessling Polska sp. z o.o. ul. Prof. Michała Bobrzyńskiego 14, 30-348 Kraków ECOWAVE BoŜena Skoblińska ul. Kasprzaka 6/10 71-074 Szczecin Kontakt: Numer tel. e-mail: Ewelina Rydzik +48 (0)12 2 974-660
Bardziej szczegółowoMateriał opracowany przez Główny Inspektorat Sanitarny przy współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Warszawa, 7 października 2019 r.
Materiał opracowany przez Główny Inspektorat Sanitarny przy współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej Warszawa, 7 października 2019 r. Informacja na temat potencjalnych zagrożeń związanych ze stosowaniem
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1704
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1704 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 1 Data wydania: 18 stycznia 2019 r. AB 1704 Nazwa i adres
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8 Data wydania: 5 września 2011 r. Nazwa i adres: AB 646 INSTYTUT
Bardziej szczegółowoElektroniczny papieros - bezpieczny substytut papierosa czy nowe zagrożenie?
PRACE POGLĄDOWE Leon Kośmider 1,2 Jakub Knysak 2 Maciej Łukasz Goniewicz 3 Andrzej Sobczak 1,2 Elektroniczny papieros - bezpieczny substytut papierosa czy nowe zagrożenie? Electronic cigarette a safe substitute
Bardziej szczegółowoRaport początkowy w aspekcie nowych uregulowań prawnych na przykładzie Wałbrzyskich Zakładów Koksowniczych Victoria S.A.
Raport początkowy w aspekcie nowych uregulowań prawnych na przykładzie Wałbrzyskich Zakładów Koksowniczych Victoria S.A. Irena Lis Wałbrzyskie Zakłady Koksownicze Victoria S.A. Jolanta Telenga-Kopyczyńska
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 7 września 2010 r. AB 646 Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 27 maja 2015 r. Nazwa i adres: AB 646 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. www.gis.gov.
Program profilaktyczny w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. Opracowanie: Eliza Goszczyńska Kamila Knol- Michałowska Alicja Petrykowska Krzysztof
Bardziej szczegółowoCo tkwi w dymie? Ewa Florek ("Poradnik Aptekarski" nr 6/2006)
Co tkwi w dymie? Ewa Florek ("Poradnik Aptekarski" nr 6/2006) W procesie palenia tytoniu powstają dwa strumienie dymu: główny i boczny. Główny strumień powstaje podczas zaciągania i jest inhalowany przez
Bardziej szczegółowoWYKAZ METOD BADAWCZYCH W WKJ 4
1 Gazy odlotowe próbki gazów odlotowych pobrane do pipet/worków 2 Gazy odlotowe 3 Gazy odlotowe 4 Gazy odlotowe 5 Gazy odlotowe Stężenie gazów w powietrzu (H 2 S) Stężenie gazów w powietrzu (O 2 ) Stężenie
Bardziej szczegółowoAglomeracja Szczecińska: Miasto Koszalin:
ZAŁĄCZNIK NR 3 DOKUMENTACJA WYNIKÓW OBLICZEŃ MODELOWYCH IMISJI NA POTRZEBY ROCZNEJ OCENY JAKOŚCI POWIETRZA DLA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO - RAPORT ZA 2010 ROK Aglomeracja Szczecińska: Mapa 1 Aglomeracja
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5, Data wydania: 21 września 2012 r. Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoPowiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Brzesku NIE PAL! NIE TRUJ! OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA PSSE BRZESKO - ANNA PIECHNIK
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Brzesku NIE PAL! NIE TRUJ! OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA PSSE BRZESKO - ANNA PIECHNIK PAPIEROS CO TO TAKIEGO? Wyrób tytoniowy składający się z rurki
Bardziej szczegółowoEmisja zanieczyszczeń do środowiska pracy przy zgrzewaniu rezystancyjnym blach stalowych z dwuwarstwowymi powłokami ochronnymi
Emisja zanieczyszczeń do środowiska pracy przy zgrzewaniu rezystancyjnym blach stalowych z dwuwarstwowymi powłokami ochronnymi dr inż. Jolanta Matusiak mgr inż. Joanna Wyciślik Zanieczyszczenia powstające
Bardziej szczegółowoNIKOTYNA LEGALNY NARKOTYK. Slajd nr 1
NIKOTYNA LEGALNY NARKOTYK Slajd nr 1 PODSTAWOWE INFORMACJE NA TEMAT NIKOTYNIZMU NIKOTYNIZM (fr. nicotinisme) med. społ. nałóg palenia lub żucia tytoniu albo zażywania tabaki, powodujący przewlekłe (rzadziej
Bardziej szczegółowoPlayboy e-papieros Ego Black Rabbit kod produktu: TYT kategoria: Menu > Strefa PALACZA > e-papierosy
Jammas Sp. Z o.o. Sklep stacjonarny Strefa Gier i Gadżetów Al. Jerzego Waszyngtona 100A 04-015 Warszawa tel. +48 22 250 20 21 tel. +48 793 097 555 Zapraszamy do sklepu www.strefagig.pl Playboy e-papieros
Bardziej szczegółowoCała prawda. o papierosach typu light
Cała prawda o papierosach typu light Czy warto wybierać papierosy typu light Czy informacje o mniejszej zawartości nikotyny i substancji smolistych zamieszczane na opakowaniach lekkich papierosów są wiarygodne?
Bardziej szczegółowoNiska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA
Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA Obniżenie emisji dwutlenku węgla w Gminie Raba Wyżna poprzez wymianę kotłów opalanych biomasą, paliwem gazowym oraz węglem Prowadzący: Tomasz Lis Małopolska
Bardziej szczegółowoOcena narażenia dzieci na zanieczyszczenia powietrza wewnętrznego -omówienie wyników projektu badawczego
Otwarte seminaria 2012 Ocena narażenia dzieci na zanieczyszczenia powietrza wewnętrznego -omówienie wyników projektu badawczego mgr Ewa Błaszczyk Zespół Mikrobiologii Środowiska Gdzie spędzamy większość
Bardziej szczegółowoDlaczego palimy papierosy elektroniczne? Why do we smoke electronic cigarettes?
9 FA R M AC J A W S P Ó Ł C Z E S N A 0; 7: 9- Akademia Medycyny Dlaczego palimy papierosy elektroniczne? Why do we smoke electronic cigarettes? ARTYKUŁ ORYGINALNY/ORIGINAL PAPER Otrzymano/Submitted: 0.0.0
Bardziej szczegółowoRAPORT O STANIE SANITARNYM POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2009 ROKU
WOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA W KATOWICACH 40-957 Katowice, ul. Raciborska 39, tel. (32) 351 23 00, fax. (32) 351 23 18 RAPORT O STANIE SANITARNYM POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2009
Bardziej szczegółowo31 majaa - Światowy Dzień Bez Tytoniu. Każdy dzień może być dniem bez papierosa!
31 majaa - Światowy Dzień Bez Tytoniu Każdy dzień może być dniem bez papierosa! Każdy z nas ma wpływw na swoje zdrowie. Wiąże się to ze stylem życia, jaki prowadzimy, czyli ze sposobem, w jaki żyjemy.
Bardziej szczegółowoTomek Stążewski. Kl.3a
Tomek Stążewski. Kl.3a Polska nazwa pochodzi od papieru owijającego ścinki liści tytoniu. Obecnie prawie wszystkie papierosy mają filtry, wprowadzone po raz pierwszy w 1940 roku przez markę Pall Mall i
Bardziej szczegółowoPapierosy elektroniczne i podgrzewany tytoń nowe pomysły, stare problemy?
Seminarium Szkoły Zdrowia Publicznego CMKP Papierosy elektroniczne i podgrzewany tytoń nowe pomysły, stare problemy? dr n. med. Mateusz Jankowski Warszawa, 24.09.2018 r. Plan prezentacji E-papierosy Czym
Bardziej szczegółowoRegulatory Toxicology and Pharmacology
Regulatory Toxicology and Pharmacology xxx (04) xxxxxx Contents lists available at ScienceDirect Regulatory Toxicology and Pharmacology journal homepage: www.else vier.com/locate/yrtph Porównanie zawartości
Bardziej szczegółowoZASTANÓW DIĘ CZY CHCESZ WDYCHAĆ TOKSYCZNE ZWIĄZKI ZAWARTE W DYMIE TYTONIOWYM?
ŚWIATOWY DZIEŃ BEZ TYTOŚIU 31 MAJ Żyjmy w świecie wolnym od dymu tytoniowego Kiedyś papieros składał się z tytoniu oraz papierowego opakowania. Obecnie produkuje się papierosy na skalę przemysłową. W trakcie
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ. z dnia 12 marca 1996 r.
ZARZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ z dnia 12 marca 1996 r. w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez materiały budowlane, urządzenia
Bardziej szczegółowoNikotyna a nasz organizm
BIULETYN Z ZAKRESU PROFILAKTYKI ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH Nikotyna a nasz organizm Podstawowe wiadomości na temat dymu tytoniowego. Biologiczne działanie wielu substancji toksycznych i rakotwórczych oraz uzależniająca
Bardziej szczegółowoPalenie papierosów FAKTY
Palenie papierosów FAKTY Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) palenie jest największym pojedynczym śmiertelnym zagrożeniem dla zdrowia. Tytoń odpowiada za ponad 500 000 zgonów w UE. WHO szacuje,
Bardziej szczegółowoNależy pamiętać, że nie ma bezpiecznej dawki dymu tytoniowego, zarówno dla aktywnie palących, jak i biernych palaczy.
Tytoń -roślina która po procesie wysuszenia i zmielenia jest podstawowym składnikiem papierosów. Swoją popularność zawdzięcza głównie obecności nikotyny. Historia palenia tytoniu sięga najdawniejszych
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1144
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1144 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 6 Data wydania: 3 grudnia 2013 r. Nazwa i adres AB 1144 EKOLOGIS
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 5 maja 2016 r. Nazwa i adres: AB 646 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoGrupa wysokiego ryzyka. Palenie a pneumokoki.
Grupa wysokiego ryzyka. Palenie a pneumokoki. Krzysztof Przewoźniak, Witold A. Zatoński Ostatnia aktualizacja: 13.07.2011 Palenie tytoniu w Polsce wg płci w latach 2009-2010 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10%
Bardziej szczegółowoAnkieta dotycząca użytkowania elektronicznych papierosów (tzw. e-papierosów)
Szanowni Państwo, Ankieta dotycząca użytkowania elektronicznych papierosów (tzw. e-papierosów) Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w ankiecie dotyczącej użytkowania elektronicznych papierosów, czyli
Bardziej szczegółowozmierzyć poziom tlenku węgla w wydychanym powietrzu i zawartość karboksyhemoglobiny we krwi.
Rok 2015 W Piotrkowie Trybunalskim obchody Światowego Dnia bez Tytoniu zostały zaakcentowane pracą Punktu Konsultacyjnego w Niepublicznym Zespole Opieki Zdrowotnej HIPOKRETES w dniu 1 czerwca. Palący pacjenci
Bardziej szczegółowoDoświadczenia IChPW w badaniach energetyczno-emisyjnych kotłów c.o. według normy PN-EN 303-5:2012
Spotkanie Członków Zespołu Roboczego ds. ograniczania niskiej emisji Katowice, 24 października 2016 r. Doświadczenia IChPW w badaniach energetyczno-emisyjnych kotłów c.o. według normy PN-EN 303-5:2012
Bardziej szczegółowoRzuć palenie razem z nami!
Rzuć palenie razem z nami! 11. Bądź przekonany, dlaczego chcesz rzucić Chcesz rzucić palenie, ale czy wiesz dlaczego? Slogan Palenie jest niezdrowe tu nie wystarczy. Aby zyskać motywację, potrzebujesz
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 201
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 201 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 19 Data wydania: 29 maja 2018 r. Nazwa i adres WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Dzieo Rzucania Palenia każdy trzeci czwartek listopada 17 listopada 2011 r. Szkodliwośd Palenia Tytoniu
Światowy Dzieo Rzucania Palenia każdy trzeci czwartek listopada 17 listopada 2011 r. ogólnokrajowa kampania społeczna dla osób palących; tysiące palaczy starają się wytrwad ten jeden dzieo w niepaleniu,
Bardziej szczegółowoSpis treści 1. WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE - DANE ZA ROK 2001 2 2. WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE - DANE ZA ROK 2002 7
Spis treści 1. WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE - DANE ZA ROK 2001 2 2. WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE - DANE ZA ROK 2002 7 3. WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE - DANE ZA ROK 2003 13 4. MIELEC - DANE ZA ROK 2001 19 5. MIELEC
Bardziej szczegółowoBierne palenie. Dym z papierosa palącego się. Dym wydychany przez palacza
BIERNE PALENIE Bierne palenie Dym z papierosa palącego się Dym wydychany przez palacza Boczny strumień zawiera ponad 4000 związków chemicznych oraz około 69 substancji rakotwórczych Szacowane ryzyko związane
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 463
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 463 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 11 września 2017 r. Nazwa i adres: AB 463 HPC
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1010
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1010 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11, Data wydania: 18 stycznia 2016 r. Nazwa i adres: AB 1010
Bardziej szczegółowo" Druk 3D w medycynie wyzwania, sukcesy, trendy. Co nowego w roku 2017?" Andrzej Szłapa Zabrze 17 V 2017 r.
" Druk 3D w medycynie wyzwania, sukcesy, trendy. Co nowego w roku 2017?" Andrzej Szłapa Zabrze 17 V 2017 r. Stan wiedzy odnośnie szkodliwości druku 3D w 2017 roku Brak świadomości użytkowników drukarek
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenia powietrza w Polsce. Zagrożenia zdrowotne
Zanieczyszczenia powietrza w Polsce Zagrożenia zdrowotne Health and Environment Alliance, 2015 Główne źródła zanieczyszczeń powietrza Do głównych źródeł zanieczyszczeń powietrza w Polsce zaliczamy: Emisje
Bardziej szczegółowoLekarz wobec pacjenta palącego tytoń?
Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń? Palenie jest najważniejszym, pojedynczym, możliwym do wyeliminowania czynnikiem odpowiedzialnym za szereg chorób i zgonów. Jest przyczyną większej liczby zgonów niż
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia..2008 r. w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia wydzielanych przez materiały budowlane, urządzenia i elementy wyposażenia
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 29 września 2017 r. Nazwa i adres: AB 646 Kod
Bardziej szczegółowoOCENA STANU ŚRODOWISKA GRUNTOWEGO NA TERENIE POLA REFULACYJNEGO NR 1 W ZACHODNIEJ CZĘŚCI PORTU GDYNIA
OCENA STANU ŚRODOWISKA GRUNTOWEGO NA TERENIE POLA REFULACYJNEGO NR 1 W ZACHODNIEJ CZĘŚCI PORTU GDYNIA OPRACOWANY DLA: ZARZĄD MORSKIEGO PORTU GDYNIA S.A. SGS is the world s leading inspection, verification,
Bardziej szczegółowoPALENIE TO POWAŻNY PROBLEM
PALENIE TO POWAŻNY PROBLEM PALENIE JAKO PROBLEM SPOŁECZNY 100.000 tysięcy ludzi każdego roku w Polsce przedwcześnie umiera na choroby spowodowane paleniem tytoniu. 10.000.000 Polaków pali regularnie 15-20
Bardziej szczegółowoZESTAWIENIE RODZAJU PRÓBNIKÓW I WARUNKÓW TRANSPORTU PRÓBEK GAZÓW ODLOTOWYCH
Laboratorium Badań 1/7 Środowiskowych Śląskiego Centrum Ochrony Pracy Sp. z o.o. w Czeladzi ZESTAWIENIE RODZAJU PRÓBNIKÓW I WARUNKÓW TRANSPORTU PRÓBEK GAZÓW ODLOTOWYCH 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Bardziej szczegółowoŚwiadomi dla czystego powietrza
Świadomi dla czystego powietrza Szkolenia z zakresu przeciwdziałania niskiej emisji Zanieczyszczenia powietrza w Polsce Zanieczyszczeniem powietrza atmosferycznego jest wprowadzenie do powietrza substancji
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 325
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 325 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14, Data wydania: 24 kwietnia 2015 r. Nazwa i adres: AB 325
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 9 lipca 2018 r. Nazwa i adres: AB 646 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoLista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550
Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550 ZESPÓŁ LABORATORIÓW ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Wydanie nr 2 Imię i nazwisko Podpis Data Weryfikował Damian Adrjan 27.04.2016 Zatwierdził Katarzyna
Bardziej szczegółowoCytyzyna ostatnie ważne osiągnięcie nauki polskiej
Cytyzyna ostatnie ważne osiągnięcie nauki polskiej Dorota Lewandowska dr n. med. Obecnie dostępne formy pomocy palącym Farmakologiczne NTZ guma plastry pastylki pastylki podjęzykowe Bupropion (Zyban) Wareniklina
Bardziej szczegółowoA co dotąd wiadomo na temat e papierosa
Co roku 31. maja obchodzimy Światowy Dzień bez Papierosa. Święto stanowi okazję do zwrócenia uwagi całego świata na powszechność nałogu palenia papierosów i jego negatywne skutki zdrowotne. Dzień ma równie
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 25 lutego 2016 r. Nazwa i adres AB 336 Kod
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 201
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 201 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 26 maja 2015 r. Nazwa i adres WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE
JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE Badania przeprowadzone w Warszawie wykazały, że w latach 1990-2007 w mieście stołecznym nastąpił wzrost emisji całkowitej gazów cieplarnianych o około 18%, co przekłada się
Bardziej szczegółowoDiagnostyka i leczenie nowotworów nerki, pęcherza moczowego i gruczołu krokowego. Zarys Projektu
Diagnostyka i leczenie nowotworów nerki, pęcherza moczowego i gruczołu krokowego Zarys Projektu Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, Centrum Onkologii Projekt współfinansowany
Bardziej szczegółowoKONSPEKT ZAJĘĆ WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNYCH DLA KLASY V TEMAT: WPŁYW PALENIA NA RÓŻNE UKŁADY NASZEGO CIAŁA
KONSPEKT ZAJĘĆ WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNYCH DLA KLASY V TEMAT: WPŁYW PALENIA NA RÓŻNE UKŁADY NASZEGO CIAŁA Cele: zrozumienie, że palenie szkodzi zdrowiu zarówno palących, jak i niepalących, uświadomienie
Bardziej szczegółowoRzucenie palenia to dla każdego wyzwanie i decyzja, którą trudno podjąć. Jest to jednak najważniejsza rzecz, którą można zrobić, by poprawić swój
Rzucenie palenia to dla każdego wyzwanie i decyzja, którą trudno podjąć. Jest to jednak najważniejsza rzecz, którą można zrobić, by poprawić swój stan zdrowia. Poza tym niesie ze sobą natychmiastowe korzyści.
Bardziej szczegółowoPalenie tytoniu a nowotwory w Polsce na podstawie Krajowego Rejestru Nowotworów
Palenie tytoniu a nowotwory w Polsce na podstawie Krajowego Rejestru Nowotworów Rak płuca występuje niemal wyłącznie u palaczy i osób narażonych na bierne palenie. Dowody na związek dymu papierosowego
Bardziej szczegółowoDOW-S-IV MO Wrocław, dnia 23 września 2015 r. L.dz.2060/09/2015. DECYZJA Nr PZ 83.8/2015. o r z e k a m
DOW-S-IV.7222.14.2015.MO Wrocław, dnia 23 września 2015 r. L.dz.2060/09/2015 DECZJA Nr PZ 83.8/2015 Na podstawie art. 192, art. 183 ust. 1, art. 188 ust. 2 pkt 1, art. 211 ust. 6 pkt 4, art. 217a ust.
Bardziej szczegółowoZADANIA INSPEKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA W ZAKRESIE MONITOROWANIA JAKOŚCI POWITRZA
ZADANIA INSPEKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA W ZAKRESIE MONITOROWANIA JAKOŚCI POWITRZA Beata Michalak Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie Model systemu zarządzania jakością powietrza Obowiązkowy
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 201
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 201 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 17 Data wydania: 18 maja 2016 r. Nazwa i adres WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1010
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1010 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 27 stycznia 2017 r. Nazwa i adres PRZEDSIĘBIORSTWO
Bardziej szczegółowoRZUĆ PALENIE RAZEM Z NAMI! Wdychasz, wydychasz, nic nie masz a zdychasz!
RZUĆ PALENIE RAZEM Z NAMI! Wdychasz, wydychasz, nic nie masz a zdychasz! Dlaczego palenie papierosów jest szkodliwe? Koncerny tytoniowe dodają do tytoniu wiele substancji konserwujących, aromatów o nie
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Dzień Bez Tytoniu Warszawa, 31 maja 2013 r.
Palenie tytoniu jako problem osobisty, społeczny oraz ekonomiczny. Aspekt medyczny biernego palenia - skutki zdrowotne Światowy Dzień Bez Tytoniu Warszawa, 31 maja 2013 r. Powstrzymanie epidemii palenia
Bardziej szczegółowoWpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych
Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych Badania epidemiologiczne i eksperymentalne nie budzą wątpliwości spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko rozwoju wielu nowotworów złośliwych, zwłaszcza
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 4 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres AB 336 INSTYTUT
Bardziej szczegółowoPalenie tytoniu a zdrowie dziecka. mgr Justyna Szczęsna Sekcja Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej PSSE w Krapkowicach Krapkowice 25.10.
Palenie tytoniu a zdrowie dziecka mgr Justyna Szczęsna Sekcja Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej PSSE w Krapkowicach Krapkowice 25.10.2011 roku Bierne palenie Bierne palenie to wdychanie dymu tytoniowego
Bardziej szczegółowoDruk nr 2162 cz. 2 Warszawa, 14 lutego 2014 r.
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Prezes Rady Ministrów RM-10-126-13 Druk nr 2162 cz. 2 Warszawa, 14 lutego 2014 r. Szanowna Pani Marszałek Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoSzczecin, dnia r.
Szczecin, dnia 20.09.2010r. Realizacja projektu pt. REWITALIZACJA KANAŁU ELBLĄSKIEGO NA ODCINKACH: JEZIORO DRUŻNO MIŁOMŁYN, MIŁOMŁYN ZALEWO, MIŁOMŁYN OSTRÓDA STARE JABŁONKI, Przedsięwzięcie: PRZEBUDOWA
Bardziej szczegółowoZespół usług Geologicznych i Ochrony Środowiska ul. Siarczanogórska 26j, 30-698 Kraków nr tel./fax. +48 12 654 76 49; +48 603 39 99 21 RAPORT Badania jakości gleby i ziemi na terenie byłego Przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 178
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 178 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 19 Data wydania: 25 czerwca 2018 r. Nazwa i adres: WOJEWÓDZKI
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 877
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 877 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 21 stycznia 2015 r. AB 877 Nazwa i adres EKONORM
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 178
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 178 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 18 Data wydania: 27 stycznia 2017 r. Nazwa i adres: WOJEWÓDZKI
Bardziej szczegółowoRzuć palenie - przedłuż życie swoje i bliskich 31 maja Światowym Dniem bez Tytoniu
Rzuć palenie - przedłuż życie swoje i bliskich 31 maja Światowym Dniem bez Tytoniu Światowy Dzień bez Tytoniu ustanowiony został przez Światową Organizację Zdrowia i stanowi część programu - Europa wolna
Bardziej szczegółowoII 0,9%; III 20,8% Tabela V.1. Struktura użytków rolnych w województwie zachodniopomorskim (wg stanu na r.)
V. JAKOŚĆ GLEB Soil quality Ochrona zasobów i jakości gleb, a w szczególności gleb użytkowanych rolniczo, stanowi istotny element działań w zakresie polityki środowiskowej oraz rolnej. Rodzaj gleb, ich
Bardziej szczegółowo