Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Raport. o stanie bezpieczeństwa w Polsce w 2008 roku. wersja 1.1

Transkrypt

1 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Raport o stanie bezpieczeństwa w Polsce w 28 roku wersja 1.1

2 Zagrożenie przestępczością kryminalną W niniejszym rozdziale zostały opisane informacje dotyczące następujących kategorii przestępstw kryminalnych: bójka lub pobicie, zabójstwo, uszczerbek na zdrowiu, zgwałcenie, przestępstwa rozbójnicze, kradzież z włamaniem, kradzież rzeczy cudzej, kradzież samochodu, uszkodzenie rzeczy. Kategorie te zostały wybrane, z jednej strony, ze względu na ich dużą uciążliwość społeczną, a z drugiej z uwagi na fakt, iż stanowią one ponad 6% wszystkich stwierdzonych przez Policję przestępstw kryminalnych. Przestępczość w wyżej wymienionych kategoriach, opisana zostanie poprzez podanie takich informacji jak: liczba postępowań wszczętych i stwierdzonych w roku 28, usiłowania, wskaźnik wykrycia, liczba podejrzanych (w tym liczba podejrzanych nieletnich), zagrożenie na 1 tys. mieszkańców. Dodatkowo zaprezentowane zostaną trendy za ostatnie 1 lat. Przestępczość kryminalna, zwana również przestępczością pospolitą, uznawana jest za szczególnie uciążliwą dla zwykłego obywatela, który na co dzień nie ma do czynienia z przestępczością zorganizowaną, a dla którego problemem są włamania, kradzieże, bójki, przestępstwa rozbójnicze, niszczenie mienia, czy czyny chuligańskie. Główne kierunki pracy Policji, która jest podstawową formacją, odpowiedzialną za bezpieczeństwo w zakresie przeciwdziałania i zwalczania przestępczości kryminalnej, wyznaczają Priorytety Komendanta Głównego Policji oraz Rządowy Program Ograniczania Przestępczości i Aspołecznych Zachowań Razem Bezpieczniej, a także inne rządowe i resortowe programy, dotyczące bezpieczeństwa i porządku publicznego. Jednocześnie, Komendanci Wojewódzcy Policji opracowują strategie poprawy bezpieczeństwa, które uwzględniają uwarunkowania regionalne oraz regionalne programy, dotyczące bezpieczeństwa i porządku publicznego. Przestępczość kryminalna ogółem Przestępstwa W 28 roku, według danych Policji, wszczęto nieco ponad 675 tys. postępowań przygotowawczych. Jednocześnie Policja zarejestrowała ok. 735 tys. stwierdzonych przestępstw kryminalnych, co stanowiło spadek o 7,4% w porównaniu do roku 27. Warto zauważyć, że w porównaniu z rokiem 2, kiedy na przestrzeni ostatnich 1 lat odnotowano najwyższe zagrożenia przestępczością kryminalną, w 28 roku nastąpił jej spadek o ok. 35%. 2

3 Należy również zaznaczyć, że wśród stwierdzonych przestępstw kryminalnych w 28 roku, 3,7% stanowiły usiłowania dokonania przestępstwa (tj ). Najczęstszym miejscem popełniania przestępstw o charakterze kryminalnym jest ulica (ok. 15%), budynki wielorodzinne (ok. 1%) oraz budynki samodzielne (ok. 6%). Wykrywalność Wskaźnik wykrywalności przestępstw kryminalnych w 28 roku osiągnął poziom 51,7%. Wskaźnik ten wzrasta systematycznie z roku na rok. Wskaźnik wykrywalności (w %) przestępstwa kryminalne ,3 42,3 42,8 42,5 41,3 42,2 44,2 47,5 5,4 51,7 Na przestrzeni ostatnich 1 lat wykrywalność przestępstw kryminalnych wzrosła o 11,4 p. proc. Systematyczny wzrost wskaźnika wykrywalności przestępstw kryminalnych zaczęto odnotowywać od 24 roku. Podejrzani W roku 28 ustalono ponad 273 tys. podejrzanych o dokonanie przestępstwa, o charakterze kryminalnym, co stanowi spadek, w porównaniu do roku 27, o 6,2%. Jednocześnie należy zauważyć, że od roku 24 odnotowywany jest corocznie spadek liczby podejrzanych. Spadek na przestrzeni lat wyniósł ok. 16,6%. Sytuacja ta związana jest z malejącą liczbą rejestrowanych przestępstw kryminalnych. W 28 roku nieletni stanowili 18,% ogółu podejrzanych. Ustalono prawie 5 tys. nieletnich sprawców czynów karalnych (przestępstw kryminalnych), co stanowi spadek o ok. 5% w porównaniu do 27 roku. Od 2 roku do 23 roku odnotowywano coroczny spadek liczby ustalonych nieletnich podejrzanych, w latach liczba podejrzanych nieletnich oscylowała na podobnym poziomie, przy niewielkim wzroście w 27 roku. 3

4 Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców w podziale na województwa Wskaźnik zagrożenia przestępczością kryminalną, dla całego kraju w 28 roku, wyniósł przestępstw na 1 tys. mieszkańców. Istnieje wysokie zróżnicowanie wielkości tego wskaźnika w przekroju wojewódzkim. Z danych Policji wynika, że najwyższe zagrożenie, tym rodzajem przestępczości, występuje w województwie dolnośląskim (2.582 na 1 tys. mieszkańców), natomiast najniższe w województwie podkarpackim (1.78 na 1 tys. mieszkańców). Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców przestępczością kryminalną ogółem w 28 roku KSP Warszawa zachodniopomorskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie (bez KSP) małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie, 5, 1, 1 5, 2, 2 5, 3, Tendencje Od kilku lat utrzymuje się spadek ogólnej liczby przestępstw kryminalnych, przy jednoczesnym wzroście ich wykrywalności. Można jednocześnie wskazywać na dalszy spadek zagrożenia przestępstwami zaliczanymi do tej grupy. W odniesieniu do analizowanych kategorii przestępstw kryminalnych, prognozy spadku zagrożenia tymi przestępstwami, dotyczą przede wszystkim: przestępstw rozbójniczych, kradzieży mienia, kradzieży i kradzieży z włamaniem do samochodów oraz kradzieży z włamaniem. Należy jednak zauważyć, że trwający obecnie światowy kryzys gospodarczy może spowodować zubożenie części społeczeństwa, a w konsekwencji doprowadzić do zwiększenia liczby osób, które będą podatne na podjęcie działalności przestępczej. 4

5 Przestępczość kryminalna w podziale na kategorie Bójka lub pobicie Przestępstwa W 28 roku, według danych Policji, wszczęto niecałe 14 tys. postępowań przygotowawczych w kategorii bójka lub pobicie. Jednocześnie stwierdzono bójek lub pobić, co jest poziomem analogicznym, w porównaniu do roku poprzedniego. W latach 2-28 najniższy poziom liczby stwierdzonych bójek lub pobić odnotowano w 25 roku (spadek dynamiki o 3,%), w pozostałych latach liczba tych przestępstw utrzymywała się na podobnym poziomie. Najczęstszym miejscem popełniania bójek lub pobić jest ulica (ok. 5%). W dalszej kolejności są to takie miejsca, jak szkoła podstawowa lub gimnazjum (ok. 8%), restauracja lub bar (ok. 6%) oraz budynek wielorodzinny (ok. 6%). Wykrywalność Wskaźnik wykrywalności bójek lub pobić w 28 roku osiągnął poziom 78,4%. Wskaźnik ten utrzymuje się na przestrzeni ostatnich 1 lat na podobnym poziomie. Wskaźnik wykrywalności (w %) bójki lub pobicia ,3 77,4 77,6 77,2 76,4 75,8 77,4 78,1 78,7 78,4 W latach najniższy wskaźnik wykrywalności osiągnięto w 24 roku (75,8%), najwyższy zaś w 27 (78,7%). Podejrzani W roku 28 ustalono nieco ponad 23 tys. podejrzanych o dokonanie bójki lub pobicia, co stanowi spadek w porównaniu do roku 27 o 2,2%. Od roku 2, liczba podejrzanych w tej kategorii przestępstw utrzymywała się na podobnym poziomie (za wyjątkiem 23 roku). Liczba podejrzanych Liczba podejrzanych o udział w bójce lub pobiciu Liczba podejrz anych nieletnich Liczba podejrz anych doros łych 5

6 W 28 roku nieletni stanowili 29,3% ogółu podejrzanych o bójki lub pobicia, ustalono ponad 6,5 tys. nieletnich sprawców czynów karalnych (przestępstw). W porównaniu z 1999 rokiem liczba nieletnich sprawców czynów zwiększyła się o 8%. Od 2 roku do 23 roku odnotowano spadek liczby nieletnich podejrzanych, w latach liczba nieletnich zwiększała się systematycznie, w 28 roku odnotowano niewielki spadek (o 11 podejrzanych nieletnich mniej niż w 27 roku). Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców w podziale na województwa Wskaźnik zagrożenia udziałem w bójce lub pobiciu, dla całego kraju w roku 28, wyniósł 38 przestępstw na 1 tys. mieszkańców. W przekroju wojewódzkim, najwyższe zagrożenie występuje w województwie śląskim (5 na 1 tys. mieszkańców), natomiast najniższe w województwie wielkopolskim (28 na 1 tys. mieszkańców). Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców udziałem w bójce lub pobiciu w 28 roku KSP Warszawa zachodniopomorskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie (bez KSP) małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie, 1, 2, 3, 4, 5, 6, Zabójstwo Przestępstwa W 28 roku, według danych Policji, wszczęto 748 postępowań przygotowawczych w kategorii zabójstwo. Jednocześnie stwierdzono 759 zabójstw, co stanowi ich spadek o 1% w porównaniu do roku 27. Ponadto od 22 roku (z wyłączeniem roku 27) odnotowywano rokrocznie 6

7 spadek liczby zabójstw. Spadek na przestrzeni lat wyniósł prawie 43%. Warto podkreślić, że wśród 759 stwierdzonych zabójstw w 28 roku, blisko 4% stanowiły usiłowania dokonania przestępstwa (297). Najczęstszym miejscem popełniania zabójstw, ze względu na specyfikę przestępstwa, jest budynek wielorodzinny (ok. 43%). W dalszej kolejności są to takie miejsca, jak budynek samodzielny (ok. 2%) i ulica (ok. 12%). Podkreślić należy, że 32,5% zabójstw miało motyw nieporozumienia rodzinnego. O motywie rabunkowym dokonano 9% zabójstw, o motywie seksualnym 2,5%, natomiast w 25% przypadków nie ustalono motywu zabójstwa. Wykrywalność Wskaźnik wykrywalności zabójstw w 28 roku osiągnął poziom 93,1%. Wskaźnik ten na przestrzeni ostatnich 1 lat systematycznie wzrastał. Wskaźnik wykrywalności (w %) zabójstwa ,7 87, 87,5 89,4 87,5 9,8 9,6 92,4 93,4 93,1 W latach wykrywalność zabójstw wzrosła o 7,4 p. proc. Najniższy wskaźnik wykrywalności, w tym okresie, osiągnięto w 1999 roku 85,7%, najwyższy zaś w 27 93,4%. Podejrzani W roku 28 ustalono 742 podejrzanych o dokonanie zabójstwa, co stanowi spadek w porównaniu do roku 27 o 22,5%. Najwięcej podejrzanych ustalono w 21 roku. Od 22 roku (z wyłączeniem 27 roku) odnotowywano rokrocznie spadek liczby podejrzanych o dokonanie zabójstwa. Spadek w tym okresie wyniósł ok. 42%, co bezpośrednio jest związane ze spadkiem przestępstw w tej kategorii. W 28 roku nieletni stanowili 2,7% ogółu podejrzanych o zabójstwa, ustalono 2 nieletnich sprawców czynów karalnych (przestępstw). W porównaniu z 1999 rokiem liczba ustalonych nieletnich sprawców czynów karalnych, zmniejszyła się w 28 roku o 6% (z 66 do 2). Od 22 roku liczba nieletnich podejrzanych zmniejsza się systematycznie. 7

8 Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców w podziale na województwa Wskaźnik zagrożenia zabójstwem dla całego kraju w roku 28 wyniósł 2 przestępstwa na 1 tys. mieszkańców. W takim przypadku istnieją nieznaczne różnice tego wskaźnika w poszczególnych województwach. Uszczerbek na zdrowiu Przestępstwa W 28 roku, według danych Policji, wszczęto nieco ponad 2 tys. postępowań przygotowawczych w kategorii uszczerbek na zdrowiu. Jednocześnie stwierdzono uszczerbków na zdrowiu, co stanowi ich spadek o ok. 4% w porównaniu do roku 27. Od roku 2 odnotowuje się systematyczny spadek zagrożenia uszczerbkami na zdrowiu, z wyjątkiem lat 24 i 27, kiedy nastąpiły nieznaczne wzrosty od spadkowego trendu. Watro zauważyć, że od roku 2 do 28 liczba uszczerbków na zdrowiu zmniejszyła się o 22,5%. Najczęstszym miejscem popełniania uszczerbku na zdrowiu jest ulica (ok. 32%). W dalszej kolejności są to takie miejsca, jak budynek wielorodzinny (ok. 14%), a także szkoła podstawowa lub gimnazjum (ok. 1%). Liczba p rzestę p stw stwierdzony ch Uszczerbek na zdrowiu Wykrywalność Wskaźnik wykrywalności uszczerbków na zdrowiu w 28 roku osiągnął poziom 86,2%, co oznacza spadek o 1,5 p. proc. w porównaniu do roku 27. Wskaźnik wykrywalności (w %) uszczerbek na zdrowiu ,2 89,7 88,6 89,1 87,9 87,8 87,8 88,1 87,7 86,2 Podejrzani W roku 28 ustalono ponad 9 tys. podejrzanych o dokonanie uszczerbku na zdrowiu, co stanowi spadek w porównaniu do roku 27 o ok. 5%. Najwięcej podejrzanych ustalono w 2 roku. Od tego czasu do 28 roku nastąpił ich spadek o ok. 16% Liczba podejrzanych o dokonaie uszczerbku na zdrowiu Liczba podejrzanych nieletnich Liczba podejrzanych dorosłych 8

9 W 28 roku nieletni stanowili 3,5% ogółu podejrzanych o uszczerbki na zdrowiu, ustalono nieletnich sprawców czynów karalnych (przestępstw). W porównaniu do 27 roku ich liczba zmniejszyła się o 3%. Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców w podziale na województwa Wskaźnik zagrożenia uszczerbkiem na zdrowiu dla całego kraju, w roku 28 wyniósł 37 przestępstw na 1 tys. mieszkańców. W przekroju wojewódzkim najwyższe zagrożenie występuje w województwie warmińsko-mazurskim (54 na 1 tys. mieszkańców), natomiast najniższe na terenie działania Komendy Stołecznej Policji (23 na 1 tys. mieszkańców). Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców uszczerbkiem na zdrowiu w 28 roku KSP Warszawa zachodniopomorskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie (bez KSP) małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie, 1, 2, 3, 4, 5, 6, Zgwałcenia Przestępstwa W 28 roku, według danych Policji, wszczęto ponad 2 tys. postępowań przygotowawczych w kategorii zgwałcenie. Jednocześnie stwierdzono zgwałceń, co stanowi ich spadek o ok. 12% w porównaniu do roku 27. Od roku 23, z wyjątkiem roku 26, odnotowuje się systematyczny spadek zagrożenia zgwałceniami. Watro zauważyć, że od roku 22 do 28 liczba zgwałceń zmniejszyła się o 3%. 9

10 Biorąc pod uwagę formę dokonania przestępstwa warto podkreślić, że wśród wszystkich stwierdzonych zgwałceń w 28 roku blisko 19% stanowiły usiłowania dokonania przestępstwa (34). Najczęstszym miejscem popełniania zgwałceń, ze względu na specyfikę przestępstwa, jest budynek wielorodzinny (ok. 3%). W dalszej kolejności są to takie miejsca, jak budynek samodzielny (ok. 17%) i ulica (ok. 15%). Wykrywalność Wskaźnik wykrywalności zgwałceń w 28 roku osiągnął poziom 81,1%, co oznacza spadek o 3,1 p. proc. w porównaniu do roku 27. Wskaźnik wykrywalności (w %) zgwałcenia ,7 85,9 83,9 85,3 85,7 82,7 84,1 82,7 84,2 81,1 Podejrzani W roku 28 ustalono niecały tysiąc osób podejrzanych o dokonanie zgwałcenia, co stanowi spadek w porównaniu do roku 27 o ok. 8%. Najwięcej podejrzanych ustalono w 21 roku. Od tego czasu do 28 roku nastąpił ich spadek o ok. 33%, co wiąże się bezpośrednio ze spadkiem tego rodzaju przestępstw. W 28 roku nieletni stanowili 9,5% ogółu podejrzanych o dokonanie zgwałcenia, ustalono 97 nieletnich sprawców czynów karalnych (przestępstw). Ich liczba w 28 roku, w porównaniu do 21 (kiedy odnotowano najwięcej podejrzanych nieletnich), zmniejszyła się o ok. 46%. Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców w podziale na województwa Wskaźnik zagrożenia zgwałceniem dla całego kraju w roku 28 wyniósł 4,2 przestępstwa na 1 tys. mieszkańców. W takim przypadku istnieją nieznaczne różnice tego wskaźnika w poszczególnych województwach. 1

11 Przestępstwa rozbójnicze MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI Przestępstwa W 28 roku, według danych Policji, wszczęto prawie 18,5 tys. postępowań przygotowawczych w kategorii przestępstw rozbójniczych. Jednocześnie stwierdzono przestępstw rozbójniczych, co stanowi ich spadek o ok. 5% w porównaniu do roku 27. Systematyczny spadek tego rodzaju przestępczością odnotować można od roku 24. W porównaniu z rokiem 23 spadek stwierdzonych przestępstw rozbójniczych wyniósł prawie 5%. Warto również podkreślić, że spośród wszystkich stwierdzonych przestępstw rozbójniczych w 28 roku, blisko 19% stanowiły usiłowania dokonania przestępstwa. Najczęstszym miejscem popełniania przestępstw rozbójniczych jest ulica (ok. 5%). W dalszej kolejności są to takie miejsca, jak szkoła podstawowa lub gimnazjum (ok. 16%), a także budynek wielorodzinny (ok. 7%). Wykrywalność Wskaźnik wykrywalności przestępstw rozbójniczych w 28 roku osiągnął poziom 63,8%. Wskaźnik ten od 24 roku systematycznie wzrasta. Wskaźnik wykrywalności (w %) przestępstwa rozbójnicze ,6 53,7 52,7 5,6 48, 5, ,4 63,8 Od roku 24, kiedy wskaźnik wykrywalności osiągnął poziom 48% do roku 28 nastąpił jego wzrost o prawie 16 p. proc. Podejrzani W roku 28 ustalono prawie 15 tys. podejrzanych o przestępstwa rozbójnicze, co stanowi spadek w porównaniu do roku 27 o prawie 8%. Zauważyć należy, że od roku 24 następuje systematyczny spadek liczby podejrzanych o popełnienie tego rodzaju przestępstwa. Spadek w latach wyniósł prawie 37%, co ma związek z malejącą liczbą przestępstw w tej kategorii. 11

12 W 28 roku nieletni stanowili 3,5% ogółu podejrzanych o dokonanie przestępstw rozbójniczych, ustalono nieletnich sprawców czynów karalnych (przestępstw). Od 24 roku odnotowano spadek liczby ustalonych nieletnich sprawców czynów. Najwięcej podejrzanych nieletnich: ustalono w 2 roku, najmniej: w 28 roku. W porównaniu z 2 rokiem liczba nieletnich sprawców czynów karalnych zmniejszyła się w 28 roku o 37,6%, co jest związane ze spadkiem liczby przestępstw w tej kategorii. Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców w podziale na województwa Wskaźnik zagrożenia przestępczością rozbójniczą dla całego kraju w roku 28 wyniósł 69 przestępstw na 1 tys. mieszkańców. W przekroju wojewódzkim najwyższe zagrożenie występuje w województwie dolnośląskim (99 na 1 tys. mieszkańców), natomiast najniższe w województwie podkarpackim (26 na 1 tys. mieszkańców). Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców przestępstwami rozbójniczymi w 28 roku KSP Warszawa zachodniopomorskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie (bez KSP) małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 1, Kradzież z włamaniem Przestępstwa W 28 roku, według danych Policji, wszczęto prawie 19 tys. postępowań przygotowawczych w kategorii kradzież z włamaniem. Jednocześnie stwierdzono kradzieży z włamaniem, co stanowi ich spadek o ok. 12% w porównaniu do roku 27. Od roku 21 można zauważyć systematyczny spadek tego 12

13 rodzaju przestępczością. W porównaniu z rokiem 2 spadek kradzieży z włamaniem wyniósł prawie 66%. Warto również podkreślić, że spośród wszystkich stwierdzonych kradzieży z włamaniem w 28 roku, blisko 1% stanowiły usiłowania dokonania tego przestępstwa. Najczęstszym miejscem popełniania kradzieży z włamaniem jest samochód osobowy (ok. 2%). W dalszej kolejności są to takie miejsca, jak budynek wielorodzinny (ok. 14%), a także komórka, piwnica lub strych (ok. 1%). Wykrywalność Wskaźnik wykrywalności kradzieży z włamaniem w 28 roku osiągnął poziom 28,6%. Wskaźnik ten od 24 roku systematycznie wzrasta. Wskaźnik wykrywalności (w %) kradzież z włamaniem ,5 23,3 22,3 21,5 2,2 21,1 22,4 24, ,6 Od roku 23, kiedy wskaźnik wykrywalności osiągnął poziom 2,2% do roku 28 nastąpił jego wzrost o ponad 8 p. proc. Podejrzani W roku 28 ustalono ponad 21 tys. podejrzanych o kradzież z włamaniem, co stanowi spadek w porównaniu do roku 27 o ponad 1%. Na przestrzeni ostatnich 1 lat zauważyć należy, systematyczny spadek liczby podejrzanych o kradzież z włamaniem. Spadek ten w okresie wyniósł ok. 63%, co jest związane ze spadkiem liczby przestępstw w tej kategorii Liczba podejrzanych nieletnich Liczba podejrzanych za kradzież poprzez włamanie Liczba podejrzanych dorosłych W 28 roku nieletni stanowili 3,% ogółu podejrzanych o dokonanie kradzieży z włamaniem, ustalono nieletnich sprawców czynów karalnych (przestępstw). W porównaniu z rokiem 2, liczba nieletnich sprawców czynów karalnych zmniejszyła się w 28 roku o 64,4%. W analizowanym okresie (z wyjątkiem 27 roku - kiedy to odnotowano niewielki wzrost liczby), odnotowano rokrocznie spadek liczby ustalonych nieletnich sprawców czynów. Spadek ten miał związek z malejącą liczbą przestępstw w tej kategorii. 13

14 Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców w podziale na województwa Wskaźnik zagrożenia kradzieżami z włamaniem dla całego kraju w roku 28 wyniósł 325 przestępstw na 1 tys. mieszkańców. W przekroju wojewódzkim najwyższe zagrożenie występuje w województwie dolnośląskim (484 na 1 tys. mieszkańców), natomiast najniższe w województwie świętokrzyskim (174 na 1 tys. mieszkańców). Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców kradzieżą z włamaniem w 28 roku KSP Warszawa zachodniopomorskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie (bez KSP) małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie, 5, 1, 15, 2, 25, 3, 35, 4, 45, 5, Kradzież rzeczy cudzej Przestępstwa W 28 roku, według danych Policji, wszczęto prawie 29 tys. postępowań przygotowawczych w kategorii kradzieży rzeczy cudzej. Jednocześnie stwierdzono kradzieży rzeczy cudzej, co stanowi ich spadek o ok. 11% w porównaniu do roku 27. Systematyczny spadek tego rodzaju przestępstw odnotować można od roku 25. W porównaniu z rokiem 24 spadek stwierdzonych kradzieży rzeczy cudzej wyniósł prawie 37%. Spośród wszystkich stwierdzonych kradzieży rzeczy cudzej w 28 roku, jedynie 2,5% stanowiły usiłowania dokonania przestępstwa. 14

15 Najczęstszym miejscem popełniania kradzieży rzeczy cudzej jest ulica (ok. 14%). W dalszej kolejności są to takie miejsca, jak budynek wielorodzinny (ok. 8%), centrum handlowe (ok. 6%), parking (ok. 5%), czy restauracja, bar, pub (ok. 5%). Wykroczenia Warto zauważyć, że aby otrzymać wszystkie zarejestrowane kradzieże, liczbę przestępstw w kategorii kradzieży rzeczy cudzej należy powiększyć o liczbę wykroczeń z art. 119 kw. Podkreślić należy, że w 28 roku liczba ww. wykroczeń była nieco wyższa niż liczba przestępstw. Liczba stwierdzonych przestępstw w kategorii kradzieży rzeczy cudzej i wykroczeń z art. 124 kw Liczba stwierdzonych kradzież y rzeczy cudzej z art. 278 kk Liczba stwierdzonych wykrocz eń z art. 119 kw Według danych policyjnych w roku 28 odnotowano łącznie wykroczeń z artykułu 119 k.w. (kradzież lub przywłaszczenie cudzej rzeczy). Z tej liczby w około 11.6 przypadków (czyli w 45%) nie składano wniosków o ukaranie. W ponad 88. przypadków (36%) nałożono mandaty karne, w prawie 52. przypadków (21%) skierowano wnioski o ukaranie do sądów, natomiast w około 3.5, czyli 1,5% przypadków, zastosowano środki oddziaływania pozakarnego (np. pouczenia, zwrócenie uwagi). Wykrywalność Wskaźnik wykrywalności kradzieży mienia w 28 roku osiągnął poziom 26%. Wskaźnik ten od 24 roku systematycznie wzrasta. Od roku 23, kiedy wskaźnik wykrywalności osiągnął poziom 19,8% do roku 28 nastąpił jego wzrost o ponad 6 p. proc. Wskaźnik wykrywalności (w %) kradzież rzeczy cudzej ,7 21,5 21,7 21,2 19,8 19,9 2,7 21,8 24,

16 Podejrzani W roku 28 ustalono prawie 45,5 tys. podejrzanych o kradzież rzeczy cudzej, co stanowi spadek w porównaniu do roku 27 o prawie 7%. Zauważyć należy, że od roku 25 następuje systematyczny spadek liczby podejrzanych o popełnienie tego rodzaju przestępstwa. Spadek w latach wyniósł ok. 18%, co jest związane z malejącą liczbą przestępstw w tej kategorii. W 28 roku nieletni stanowili 21,1% ogółu podejrzanych o dokonanie przestępstw kradzieży mienia, ustalono nieletnich sprawców czynów karalnych (przestępstw). Od 25 roku odnotowano rokrocznie spadek liczby ustalonych nieletnich sprawców czynów. W porównaniu z 24 rokiem liczba nieletnich sprawców czynów karalnych zmniejszyła się w 28 roku o 18%, co jest związane z malejącą liczbą przestępstw w tej kategorii. Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców w podziale na województwa Wskaźnik zagrożenia kradzieżą mienia dla całego kraju w roku 28 wyniósł 562 przestępstw na 1 tys. mieszkańców. W przekroju wojewódzkim najwyższe zagrożenie występuje na terenie działania Komendy Stołecznej Policji (883 na 1 tys. mieszkańców), natomiast najniższe w województwie podkarpackim (29 na 1 tys. mieszkańców). Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców kradzieżą rzeczy cudzej w 28 roku KSP Warszawa zachodniopomorskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie (bez KSP) małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 16

17 Uszkodzenie mienia MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI Przestępstwa W 28 roku, według danych Policji, wszczęto ponad 76. postępowań przygotowawczych o przestępstwo uszkodzenia mienia. Przestępstw stwierdzonych, w tej kategorii, Policja odnotowała ponad 72.. W porównaniu z rokiem 27 w 28 roku zagrożenie tego typu przestępstwami zwiększyło się o ok. 6%. Liczba przestępstw stwierdzonych Spośród wszystkich stwierdzonych przestępstw uszkodzenia rzeczy cudzej w 28 roku, zaledwie,1% stanowiły usiłowania dokonania przestępstwa (81 przypadków) Uszkodzenie mienia Wykroczenia Warto zauważyć, że aby otrzymać wszystkie zarejestrowane zdarzenia z kategorii uszkodzenie mienia, liczbę przestępstw w należy powiększyć o liczbę wykroczeń z art. 124 kw. Podkreślić należy, że w 28 roku liczba ww. wykroczeń, była niewiele niższa niż liczba przestępstw. Liczba stwierdzonych przestępstw w kategorii uszkodzenia mienia i wykroczeń z art. 124 kw Liczba stwierdzonych prz es tęps tw, uszkodzenie mienia z art. 288 kk Liczba stwierdzonych wykroc z eń z art. 124 kw Według policyjnych danych w roku 28 odnotowano łącznie wykroczeń z artykułu 124 k.w. (uszkodzenie rzeczy). Z tej liczby w ponad 42. przypadków (czyli w 7%) nie składano wniosków o ukaranie. W ponad 1.5 przypadkach (2,5%) nałożono mandaty karne, w prawie 13.7 przypadkach (23%) skierowano wnioski o ukaranie do sądów, natomiast w około 2.6, czyli 4,5% przypadków, zastosowano środki oddziaływania pozakarnego (np. pouczenia, zwrócenie uwagi). 17

18 Wykrywalność MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI Wskaźnik wykrywalności przestępstw uszkodzenia mienia w 28 roku osiągnął poziom 27,5%, czyli najwyższy od roku 2. W stosunku do roku 27 zwiększył się on o,6 p. proc. Najmniejsza wykrywalność, tego typu przestępstw, została odnotowana w roku 23 (21,7%). Wskaźnik wykrywalności (w %) uszkodzenie mienia , 25,5 24, 21,7 22,3 23,6 25,8 26,9 27,5 Podejrzani W roku 28 ustalono prawie 18,5 tys. podejrzanych o uszkodzenie rzeczy cudzej, co oznacza wzrost w porównaniu do roku 27 o ok. 5%. Od roku 25 liczba ustalonych przez Policję podejrzanych o uszkodzenie mienia rośnie. Ma to związek z rosnącą liczba przestępstw w tej kategorii. W 28 roku ustalono ponad 4,6 tys. nieletnich sprawców czynów karalnych (przestępstw) uszkodzenia Liczba podejrzanych o uszkodzenie mienia Liczba podejrzanych nieletnich Liczba podejrzanych dorosłych mienia, o 4% więcej, niż w roku 27. Jednocześnie w roku 28 nieletni stanowili 25% ogółu wszystkich sprawców uszkodzenia mienia. W roku 28 ustalono ich najwięcej od roku 2. Najmniejszą liczbę nieletnich sprawców uszkodzenia mienia odnotowano w roku 23 (3.), od tego czasu liczba ustalonych nieletnich sprawców uszkodzenia mienia stale rośnie, co jest związane z rosnącą liczbą przestępstw w tej kategorii. Kradzież samochodu Przestępstwa W 28 roku, według danych Policji, wszczęto nieco ponad 17 tys. postępowań przygotowawczych w kategorii kradzież samochodu. Jednocześnie stwierdzono kradzieży samochodu, co stanowi ich spadek o ok. 17%, w porównaniu do roku 27. Na przestrzeni ostatnich 1 lat (za wyjątkiem roku 23) odnotować można systematyczny 18

19 spadek tego rodzaju przestępstw. W porównaniu z rokiem 1999 spadek stwierdzonych kradzieży samochodu wyniósł prawie 75%. Spośród wszystkich stwierdzonych kradzieży samochodu w 28 roku, ponad 13% stanowiły usiłowania dokonania przestępstwa. Najczęstszym miejscem popełniania kradzieży samochodu jest ulica (ok. 47%) lub parking (ok. 4%), sporadycznie garaż (1%). Wykrywalność Wskaźnik wykrywalności kradzieży samochodu w 28 roku osiągnął poziom 21%. Wskaźnik ten od 24 roku systematycznie wzrasta. Wskaźnik wykrywalności (w %) kradzież samochodu ,8 8,9 8,8 8,6 8,8 9,5 11,9 14,5 18,7 21 Od roku 23, kiedy wskaźnik wykrywalności osiągnął poziom 8,8% do roku 28 nastąpił jego wzrost o ponad 12 p. proc. Podejrzani W roku 28 ustalono nieco ponad 2 tys. podejrzanych o kradzież samochodu, co stanowi spadek w porównaniu do roku 27 o ponad 15%. Zauważyć należy, że od roku 1999 następuje systematyczny spadek liczby podejrzanych o popełnienie tego rodzaju przestępstwa. Spadek na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat wyniósł ok. 65%, co jest związane z malejącą liczbą przestępstw w tej kategorii. W 28 roku nieletni stanowili 19,4% ogółu podejrzanych o dokonanie kradzieży i kradzieży z włamaniem samochodów, ustalono 47 nieletnich sprawców czynów karalnych (przestępstw). Od 1999 odnotowywano rokrocznie spadek liczby ustalonych nieletnich sprawców kradzieży samochodów. W porównaniu z 1999 rokiem liczba nieletnich sprawców czynów karalnych zmniejszyła się w 28 roku o 46%, co ma związek ze spadkiem liczby przestępstw w tej kategorii. 19

20 W roku 28, w trakcie wykonywania czynności, Straż Graniczna zatrzymała 551 pojazdów o wartości zł (w roku 27 było ich 586, o łącznej wartości zł). Spośród ogólnej liczby zatrzymanych pojazdów 222 pochodziły z kradzieży, natomiast w 266 przypadkach okoliczności zatrzymania samochodów wskazywały na możliwość ich nielegalnego pochodzenia (ingerencja w numer nadwozia i przerobione dokumenty pojazdu). Kierowcami przemycanych samochodów byli głównie obywatele Polski (179), Ukrainy (16) i Białorusi (81). Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców w podziale na województwa Wskaźnik zagrożenia kradzieżą samochodów dla całego kraju w roku 28 wyniósł 46 przestępstw na 1 tys. mieszkańców. W przekroju wojewódzkim najwyższe zagrożenie występuje na terenie działania Komendy Stołecznej Policji (96 na 1 tys. mieszkańców), natomiast najniższe w województwie podkarpackim (8 na 1 tys. mieszkańców). Zagrożenie na 1 tys. mieszkańców kradzieżą samochodu w 28 roku KSP Warszawa zachodniopomorskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie (bez KSP) małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 1, Rola straży gminnych (miejskich) w zapobieganiu przestępczości Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o strażach gminnych (Dz.U. Nr 123, poz. 779, z późn. zm.) do ochrony porządku publicznego, na terenie gminy, może być utworzona samorządowa umundurowana formacja. Straże gminne wykonują zadania w zakresie ochrony porządku publicznego, stanowiąc tym samym znaczące wsparcie Policji. Z danych Komendy Głównej Policji wynika, że w zdecydowanej większości współpraca oddziałów straży z jednostkami Policji odbywa się na zasadzie porozumień pomiędzy komendantami tych jednostek z samorządami. Straże miejskie i gminne aktywnie włączają się do realizacji programów prewencyjnych, uczestniczą we wspólnych patrolach, zabezpieczeniu imprez masowych i uroczystości, samodzielnie zabezpieczają imprezy o małym stopniu zagrożenia. 2

21 Liczba utworzonych oddziałów straży od kilku lat wzrasta. Na ok. 2.5 gmin w Polsce, na koniec 28 roku funkcjonowało 519 oddziałów straży miejskich, gminnych oraz miejskogminnych, co oznacza, że straże funkcjonują już w ok. 21% gmin. W odniesieniu do roku 27 nastąpił wzrost liczby oddziałów straży o 38. W roku 27 liczba etatów w strażach wynosiła 9.755,25. Na koniec 28 roku było już 1.211,75 etatów, w tym ok. 9% to strażnicy, a pozostali to pracownicy administracyjni. Działania straży w 28 roku, podobnie jak w latach poprzednich, w odniesieniu do sprawców wykroczeń skupiały się w większości na działaniach prewencyjno wychowawczych i pouczaniu o konieczności przestrzegania obowiązującego porządku prawnego. Reagując na popełnione wykroczenia, strażnicy w 28 roku podjęli interwencji (o ponad 11% więcej, niż w roku 27), zastosowali pouczeń (w ) oraz nałożyli grzywny w drodze mandatu karnego (w ), a także skierowali wniosków o ukaranie do Wydziałów Grodzkich Sądów Rejonowych (w ). Największe dochody gminy uzyskały z tytułu wymierzonych przez straże mandatów za wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji. W roku 28 nałożono za tego rodzaju wykroczenia mandatów karnych na łączną kwotę zł. Natomiast łączna liczba nałożonych w roku 28 przez straże mandatów karnych wynosiła na kwotę zł (w roku 27 było to zł). W roku 28 strażnicy doprowadzili do izb wytrzeźwień, miejsc zamieszkania lub ośrodków zdrowia osób (w 27 r osób). Poza tym strażnicy miejscy i gminni wykonują zadania w zakresie zabezpieczania imprez, miejsc awarii technicznych i innych zdarzeń losowych, oraz konwojowania. Mając na względzie konieczność dostosowania rozwiązań ustawowych do aktualnych potrzeb i rozwoju straży gminnych, w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, we współpracy z Zespołem ds. Współpracy ze Strażami Gminnymi (Miejskimi). przygotowano projekt nowelizacji ustawy o strażach gminnych Ustawa, po pracach w Sejmie i Senacie, została uchwalona przez Sejm VI kadencji w dniu 22 maja 29 roku. Rola Straży Ochrony Kolei w zapobieganiu przestępczości Podstawą prawną funkcjonowania Straży Ochrony Kolei jest ustawa z 28 marca 23 roku o transporcie kolejowym (tekst jednolity Dz. U. z 27 r. Nr 16, poz. 94 z późn. zm.). Straż Ochrony Kolei funkcjonuje w ramach spółki prawa handlowego PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zadaniami Straży Ochrony Kolei są: ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia, a także kontrola przestrzegania przepisów porządkowych na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych. Najistotniejsze przedsięwzięcia podejmowane przez Straż Ochrony Kolei to: ochrona infrastruktury kolejowej, zapewnienie bezpieczeństwa przewożonych ładunków oraz osób w pociągach i na dworcach. Straż Ochrony Kolei współpracuje z Policją, Strażą Graniczną, Żandarmerią Wojskową, Inspekcją Transportu Drogowego, organami Kontroli Skarbowej oraz ze strażami miejskimi i gminnymi. Obecnie Straż Ochrony Kolei składa się z Komendy Głównej oraz ośmiu Komend Regionalnych, których zakres właściwości terytorialnej odpowiada obszarom działania Oddziałów Regionalnych PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. i nie pokrywa się z podziałem administracyjnym kraju. Jednostkami niższego szczebla są rejony Straży Ochrony Kolei (3 21

22 w kraju) oraz posterunki (68). W grudniu 28 roku w Straży Ochrony Kolei pracowało osób. W roku 28 funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei podjęli interwencji (w roku ). Zarejestrowali przestępstw i wykroczeń. (SOK nie prowadzi statystyki w rozbiciu na przestępstwa i wykroczenia). W roku 27 liczba zarejestrowanych przestępstw i wykroczeń wynosiła Najwięcej przestępstw i wykroczeń, zarejestrowanych przez funkcjonariuszy SOK, odnotowano w roku 24 ponad 25.. Liczba przestępstw i wykroczeń wykrytych przez funkcjonariuszy Straży Ochrony Kolei wyniosła w roku (w roku ). Liczba sprawców przestępstw i wykroczeń ujętych w roku 28, przez funkcjonariuszy SOK, wyniosła 5.698, co oznacza, że pozostała na poziomie roku poprzedniego, kiedy to ujęto ich Wśród ujętych znalazło się między innymi: 1.99 sprawców dewastacji i innych wybryków chuligańskich (w roku ), sprawców przestępstw i wykroczeń dokonanych poza obszarem kolejowym (w roku ), 831 sprawców wydarzeń związanych z przesyłkami kolejowymi (w roku ), 529 sprawców kradzieży elementów taboru, materiałów, narzędzi, wyposażenia, pieniędzy, dokumentów i przedmiotów służbowych (w roku ). Poza tym, w roku 28 funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei ujęli 178 sprawców pobić, 174 sprawców kradzieży na szkodę podróżnych, 168 sprawców kradzieży urządzeń związanych z bezpieczeństwem ruchu kolejowego, 152 sprawców dewastacji urządzeń związanych z bezpieczeństwem ruchu, 139 sprawców obrzucenia pociągów kamieniami lub innymi przedmiotami, 128 sprawców ustawienia przeszkód na torach, 54 sprawców przestępstw o charakterze bandytyzmu, terroryzmu, zabójstwa, zgwałcenia. Ogółem w roku 28 funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei ukarali mandatami karnymi osoby oraz sporządzili 1.92 wnioski o ukaranie do sądu. W 28 roku wartość ujawnionego przez funkcjonariuszy SOK mienia, pochodzącego z przestępstw i wykroczeń, wyniosła 1.52 tys. zł (w roku tys. zł). Wartość ujawnionych nielegalnych towarów w roku 28 wyniosła zł (w roku zł). Rola Straży Leśnej w zapobieganiu przestępczości Straż Leśna realizuje zadania związane ze zwalczaniem szkodnictwa leśnego w ramach akcji własnych, jak i przy udziale Policji, Straży Granicznej, Straży Ochrony Kolei, Inspekcji Transportu Drogowego, Państwowej Straży Pożarnej, straży miejskich i gminnych, Państwowej Straży Rybackiej i innych służb. Działania Straży Leśnej, oprócz ujęcia sprawców przestępstw i wykroczeń, mają znaczenie prewencyjne. Poczynając od roku 2, liczba strażników leśnych zmniejszyła się z poziomu do 988 w roku 28. Wykonywanie zadań przy zmniejszającej się obsadzie może spowodować wzrost szkodnictwa leśnego. Obecnie na jednego strażnika leśnego przypada około 1 tysięcy hektarów lasów. Niepokojącym zjawiskiem jest zwiększająca się liczba posterunków o obsadzie jednoosobowej. Wyróżnia się cztery rodzaje szkodnictwa leśnego: bezprawne korzystanie z lasu, kradzież drewna, kłusownictwo, kradzież albo zniszczenie mienia nadleśnictwa. W 28 roku Straż Leśna odnotowała, na terenie administrowanym przez Lasy Państwowe, wszystkich przypadków szkodnictwa leśnego. W ich następstwie poniesiono straty w wysokości zł (w roku 27, przy zarejestrowanych przypadkach szkodnictwa, straty wyniosły zł) 1. 1 Raport Zwalczania Szkodnictwa Leśnego za 28 rok. 22

23 Wśród stwierdzonych przypadków szkodnictwa leśnego,, największą grupę stanowi bezprawne korzystanie z lasu (prawie 5 tys. przypadków), które obejmuje takie czyny zabronione jak wjazd do lasu i parkowanie w miejscach niedozwolonych, używanie otwartego ognia, wywóz śmieci, pozyskiwanie stroiszu, niszczenie runa leśnego, pozyskiwanie kopalin i inne, będące głównie wykroczeniami. Drugim rodzajem szkodnictwa, pod względem liczby stwierdzonych przypadków, jest kradzież drewna (w roku 28 odnotowano prawie 7 tys. przypadków, co spowodowało straty w ilości 18,5 tys. m 3 drewna, na sumę tys. zł.). Kradziez drewna generuje corocznie największe straty, jakie ponoszą Lasy Państwowe na skutek szkodnictwa. W 28 roku nastąpił spadek we wszystkich parametrach kradzieży drewna. Spadkowa tendencja utrzymuje się od 21 roku. W tym okresie nastąpiło zmniejszenie liczby przypadków kradzieży, masy oraz wartości skradzionego drewna. We wszystkich przypadkach kradzieży drewna wszczęto postępowania przygotowawcze. Straż Leśna prowadziła postępowania, w tym 4.63 dochodzenia. Umorzono ogółem spraw. W 28 roku z liczby spraw wniesionych z aktem oskarżenia, sądy umorzyły postępowanie lub uniewinniły sprawców w 51 sprawach. W okresie od 1992 do 28 roku wykrywalność Straży Leśnej kształtowała się pomiędzy 28,9% w 1993 r., a 4,6% w roku 28. W roku 28 Straż Leśna złożyła 3.42 wnioski o ukaranie sprawców za wykroczenia, co oznacza wzrost w stosunku do roku 27, kiedy sporządzono ich Niepokojącym zjawiskiem jest zwiększająca się liczba kradzieży drewna przez wyspecjalizowane i zorganizowane grupy przestępcze, dysponujące ciężarówkami, sprzętem do ścinki i zrywki. Kradzieże są efektem ubożenia ludności, ale wzrasta również liczba kradzieży drewna na zamówienie (np. z przeznaczeniem na drewno kominkowe). Proceder polega na zaopatrywaniu małych zakładów drzewnych i stolarni, oraz właścicieli posesji opalanych drewnem. Wyposażenie grup w nowoczesne środki łączności, odpowiedni tabor, sfabrykowaną dokumentację, zaufanych odbiorców itp., powodują trudności w zwalczaniu procederu. Kradzieże obejmują zarówno nielegalny wyrąb drzew, jak i wywóz drewna zmagazynowanego w stosach. Giną pojedyncze wartościowe drzewa, ale też wycinane są całe fragmenty lasu. W najbliższej perspektywie należy liczyć się ze zwiększeniem popytu na drewno. Rola Państwowej Straży Rybackiej w zapobieganiu przestępczości Państwowa Straż Rybacka jest uzbrojoną i wyposażoną w środki przymusu bezpośredniego, wyodrębnioną i podległą bezpośrednio wojewodzie jednostką organizacyjną, której zadaniem jest kontrola przestrzegania ustawy o rybactwie śródlądowym (Dz. U. z 1999 r., Nr 66, poz. 75 z późn. zm.) oraz przepisów wykonawczych, wydanych na jej podstawie. Priorytetowym zadaniem straży jest zwalczanie kłusownictwa rybackiego, które ma bardzo negatywny wpływ na gospodarkę rybacką i środowisko naturalne. Państwowa Straż Rybacka kontroluje linie brzegowe wód powierzchniowych poprzez patrole piesze i zmotoryzowane oraz patroluje powierzchnie rzek, jezior, zalewów i innych akwenów z wykorzystaniem łodzi motorowych. Państwowa Straż Rybacka realizując swoje zadania ustawowe podejmuje współpracę z innymi służbami: przede wszystkim z Policją, strażami miejskimi/gminnymi, Polskim Związkiem Wędkarskim oraz Społeczną Strażą Rybacką, którą nadzoruje. W ramach tego nadzoru, przynajmniej raz w roku, przeprowadzane są kontrole Społecznej Straży Rybackiej oraz szkolenia dla strażników. Państwowe Straże Rybackie zawarły porozumienia o współpracy z Komendami Wojewódzkimi Policji. W ramach współpracy organizowane są wspólne akcje przeciwko kłusownikom i szkolenia. Szesnaście Komend Wojewódzkich Państwowych Straży Rybackich zatrudnia ogółem 372 osoby, co oznacza, że średnio na każde województwo przypada 23 strażników. 23

24 W roku 28 strażnicy Państwowej Straży Rybackiej przeprowadzili kontroli, stwierdzając naruszeń przepisów (w roku 27 podczas kontroli stwierdzono naruszeń przepisów). Nałożono mandaty karne na łączną kwotę zł (w roku 27 nałożono mandaty na sumę zł). Strażnicy w roku 28 skierowali 441 wniosków o ukaranie za wykroczenia i prowadzili 733 sprawy karne (w roku 27 skierowali 531 wniosków o ukaranie i prowadzili 612 spraw karnych). Zatrzymali 1.42 sztuki sprzętu kłusowniczego (w roku poprzednim sztuk). Państwowa Straż Rybacka w Polsce, realizując zadania z zakresu szeroko rozumianej ochrony środowiska, nie ogranicza się wyłącznie do zwalczania zjawiska kłusownictwa rybackiego. Posiada kompetencje w zakresie kontroli przestrzegania przepisów o ochronie przyrody, zwalczania kłusownictwa leśnego oraz zwalczania szkodnictwa leśnego. Straż Rybacka prowadzi postępowania procesowe od momentu schwytania sprawcy na gorącym uczynku aż do doprowadzenia go przed oblicze sądu. Podejmuje działania prewencyjne i profilaktyczne, mające na celu zapobieganie zjawiskom wpływającym negatywnie na przyrodę. Zagrożenie przestępczością narkotykową (w tym o charakterze zorganizowanym) w podziale na produkcję i przemyt Informacje ogólne W niniejszym rozdziale opisane zostały dane, dotyczące przestępstw narkotykowych, odnotowanych w roku 28. Skala tego zjawiska została przedstawiona i omówiona na podstawie danych statystycznych, Policji i Straży Granicznej, w zakresie liczby wszczętych postępowań, przestępstw stwierdzonych, liczby ustalonych podejrzanych i tymczasowo aresztowanych oraz trendów, występujących w ciągu ostatnich 1 lat. Jednym z najważniejszych zagrożeń dla Polski, związanych z przestępczością narkotykową, jest jej położenie geograficzne na skrzyżowaniu różnych szlaków przemytniczych, w tym ze Wschodu na Zachód i z Południa na Północ Europy. Polska jest traktowana, przez zorganizowane grupy przestępcze, jako kraj tranzytowy, miejsce czasowego przechowywania narkotyków i jako punkt docelowy przemytu. Z tego powodu w Polsce znajduje się zazwyczaj znacznie większa ilość narkotyków, niż wskazywałyby na to potrzeby rodzimego rynku wewnętrznego. W Polsce wytwarza się również narkotyki, szczególnie syntetyczne, które są następnie wysyłane do innych krajów. Otwarcie wewnętrznych granic, w ramach Układu Schengen, sprzyja znacznie swobodniejszemu przewozowi zakazanych substancji. Przestępczość narkotykowa, jako generująca wysokie zyski, wiąże się z działalnością zorganizowanych grup przestępczych. Dane Policji wskazują na stały popyt, na narkotyki, w Polsce (zażywanie przez osoby uzależnione, stosowanie narkotyków jako stymulatorów przy intensywnej pracy umysłowej, dla eksperymentu lub rozrywki). Zorganizowane grupy przestępcze bardzo pilnie obserwują zmiany, zachodzące na scenie narkotykowej i starają się szybko sprostać oczekiwaniom rynku. Stąd nowe trendy, w obszarze produkcji, przemytu oraz podaży środków odurzających, substancji psychotropowych oraz ich pochodnych. Nowym zjawiskiem zaobserwowanym w 28 roku, jest pojawienie się tzw. dopalaczy, czyli substancji 24

25 działających na ośrodkowy układ nerwowy, dostępnych w legalnym obrocie, jako niezakazanych prawem. Społeczne skutki narkomanii są bardzo poważne, osoby uzależnione wymagają kosztownego, specjalistycznego leczenia z uzależnienia lub innych chorób, których nabawiły się będąc w nałogu, często nie mogą podejmować normalnej pracy zarobkowej, w skrajnych sytuacjach popełniają inne, często poważne przestępstwa, w celu zdobycia pieniędzy na narkotyki. Kontakt z narkotykami w sposób szczególny dotyka nieletnich. Dlatego działania wykrywcze i stricte represyjne Policji i innych służb, muszą iść w parze z działaniami edukacyjnymi i profilaktycznymi, co oznacza konieczność stałej współpracy z resortem zdrowia, resortem edukacji, samorządami, organizacjami pozarządowymi oraz Krajowym Biurem ds. Zapobiegania Narkomanii, tym bardziej, że przewiduje się dalsze wysokie zagrożenie przestępczością narkotykową, w tym także wśród nieletnich. Podmioty zaangażowane na rzecz przeciwdziałania i zwalczania przestępczości narkotykowej - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji; - Ministerstwo Zdrowia; - Ministerstwo Edukacji Narodowej; - Policja; - Prokuratura; - Straż Graniczna; - Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego; - Służba Celna; - Główny Inspektorat Farmaceutyczny; - Główny Inspektorat Sanitarny; - Krajowe Biuro ds. Zapobiegania Narkomanii; - Rada Przeciwdziałania Narkomanii; - Samorządy. Współpraca pomiędzy podmiotami zajmującymi się przeciwdziałaniem i zwalczaniem przestępczości narkotykowej Współpraca pomiędzy podmiotami krajowymi, zajmującymi się przeciwdziałaniem i zwalczaniem przestępczości narkotykowej, dotyczy przede wszystkim realizacji połączonych przedsięwzięć oraz wymiany informacji, w zakresie produkcji, dystrybucji i przemytu narkotyków oraz ich prekursorów. Organizacyjną formą współdziałania są zespoły resortowe o charakterze koordynacyjnym oraz międzyresortowe o charakterze roboczym, które skupiają przedstawicieli instytucji zwalczających przestępczość narkotykową. Na uwagę zasługuje opracowany w 28 roku "Program resortu spraw wewnętrznych i administracji w zakresie zapobiegania narkomanii i zwalczania przestępczości narkotykowej", zaakceptowany przez Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Pana Grzegorza Schetynę. Program obejmuje lata Odbiorcami programu, który koordynowany jest przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, przy wsparciu właściwych komórek w Komendzie Głównej Policji i Straży Granicznej, są osoby 25

26 zagrożone zjawiskiem narkomanii oraz przestępczością narkotykową, funkcjonariusze resortu i pracownicy cywilni. Realizowany jest, w zakresie swoich kompetencji ustawowych, przez komórki organizacyjne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz podległe służby: Policję, Straż Graniczną, Państwową Straż Pożarną oraz Biuro Ochrony Rządu. Program obejmuje następujące obszary: - zahamowanie tempa wzrostu popytu na narkotyki, poprzez zwiększenie świadomości społecznej w zakresie skutków prawnych, społecznych oraz zdrowotnych używania środków odurzających i substancji psychotropowych; - ograniczenie podaży narkotyków, poprzez zahamowanie tempa wzrostu krajowej nielegalnej produkcji, przemytu oraz handlu narkotykami i prekursorami służącymi do ich produkcji; - współpracę międzynarodową, w zakresie ograniczania popytu i podaży narkotyków poprzez wymianę informacji, podejmowanie wspólnych inicjatyw i przedsięwzięć; - badania i monitoring w zakresie analizy skali zjawiska przestępczości narkotykowej; - koordynację działań, na szczeblu krajowym, w zakresie ograniczenia podaży i popytu na narkotyki, podejmowanych przez właściwe służby, w obszarze zwalczania przestępczości narkotykowej; - usprawnienie działań w zakresie prowadzenia spraw narkotykowych, poprzez zapewnienie Policji pełnego napływu informacji na temat produkcji i obrotu amfetaminą; - szkolenie w celu podniesienia poziomu wiedzy i kwalifikacji funkcjonariuszy resortu oraz pracowników cywilnych w zakresie ograniczenia podaży i popytu na narkotyki. Istotne znaczenie, w zakresie zwalczania przestępczości narkotykowej, ma współpraca z partnerami zagranicznymi. Policja współpracuje z organami ścigania innych państw, m.in. w ramach: grupy roboczej ds. prekursorów narkotykowych przy Radzie Unii Europejskiej, Komitetu ds. Prekursorów Komisji Europejskiej, projektów operacyjnych Europolu (np. analityczny plik roboczy AWF Synergy), projektów operacyjnych nadzorowanych przez Grupę Zadaniową Europejskich Szefów Policji w ramach COSPOL Wszechstronnego Operacyjnego Planowania Strategicznego dla Policji (np. projekt Narkotyki syntetyczne ), projektów bilateralnych (np. realizowany wspólnie z Litwą projekt Trap, czy Szwecją projekt Eagle ). W roku 28 Policja zaangażowała się w projekt dotyczący zwalczania przemytu narkotyków w regionie Morza Śródziemnego. Rozwijano współpracę transgraniczną ze służbami Niemiec i Ukrainy, w zakresie wspólnych operacji, dotyczących zahamowania przemytu haszyszu i heroiny. Ponadto w październiku 28 roku Policja, wspólnie ze Służbą Celną, uczestniczyła we wspólnej międzynarodowej operacji Inbus, mającej na celu ograniczenie przemytu, na teren kraju, narkotyków syntetycznych. Straż Graniczna, w ramach współpracy międzynarodowej, uzyskuje informacje alarmowe oraz komunikaty o nowych sposobach przemytu narkotyków, podejrzanych transakcjach prekursorów oraz przesyłkach wymagających szczegółowej kontroli. Informacje te przekazywane są przez Sekretariat Generalny Interpolu oraz Europolu. W 28 roku podpisano Porozumienie między Komendantem Głównym Straży Granicznej a Ministrem Spraw Wewnętrznych Republiki Słowackiej, dotyczące współpracy operacyjnej, które szczegółowo określa organy właściwe do prowadzenia współpracy operacyjnej, w zakresie zwalczania przestępczości międzynarodowej, w szczególności zwalczania przemytu przez granicę środków odurzających i substancji psychotropowych. Uzgodniono, na szczeblu krajowym, projekt Porozumienia pomiędzy Komendantem Głównym Straży Granicznej a Przewodniczącym Państwowego Komitetu Wojsk Granicznych Republiki Białoruś o współpracy operacyjno śledczej. Dodatkowo kontynuowano 26