1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA

Transkrypt

1 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 1/7 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Wzór chemiczny: Inne nazwy: Producent: Dystrybutor: Kwas chlorooctowy stały CH 2 ClCO 2 H 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Symbol Zwroty Nazwa chemiczna % wag. Nr CAS Nr WE ostrzegawczy zagroŝenia (R)* kwas chlorooctowy T, N Objaśnienie: T + = bardzo toksyczny, T= toksyczny, C= Ŝrący, Xn= szkodliwy, Xi= draŝniący, E= wybuchowy, O= utleniający, F + = skrajnie łatwo palny, F= wysoce łatwo palny, N= niebezpieczny dla środowiska *Pełne znaczenie zwrotów zagroŝenia R z punktu 2 ujęto w punkcie IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. T N ZagroŜenie poŝarowe: W temperaturze pokojowej krystaliczne ciał stałe. Palny. Temperatura samozapłonu 470ºC. ZagroŜenie toksykologiczne: Działa toksycznie po połknięciu Powoduje oparzenia. ZagroŜenie ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne Wywiera toksyczne działania w środowisku naturalnym. Niebezpieczny dla organizmów wodnych. Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego kwasem chlorooctowym lodowatym środowiska. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Zasięgnąć porady u lekarza lub w ośrodku toksykologicznym. Następstwa wdychania: 1. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby, wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen najlepiej jeśli tego dokona osoba przeszkolona. Zaleca się inhalacje roztworem sody. 2. Zapewnić pomoc lekarską. Następstwa połknięcia: 1. W razie zatrucia doustnego przepłukać usta wodą, dać do wypicia 2-3 szklanki wody i skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Podać osobie przytomnej środki wymiotne, o ile nie upłynęło zbyt wiele czasu od momentu zatrucia. Stosować łagodne środki neutralizujące: zawiesinę magnezji palonej, zawiesinę wodną węgla aktywnego, mocną herbatę niesłodzoną, filiŝankę czarnej kawy, białka jaja rozmieszane z wodą, wodę wapienną. Kwas naleŝy rozcieńczyć 100-krotnie. Nie wywoływać wymiotów. 2. Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leŝenie i ciepło. SkaŜenie oczu: 1. Przemywać skaŝone oczy strumieniem letniej wody przez minut, przy wywiniętych powiekach. 2. Zapewnić pomoc okulisty. SkaŜenie skóry:

2 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 2/7 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem. 2. W przypadku gdy podraŝnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Szczególne zagroŝenia: W warunkach normalnych krystaliczne ciał stałe. Pojemniki z kwasem chlorooctowym naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować. W ogniu wydzielają się toksyczne i Ŝrące gazy, pary, dymy. Środki gaśnicze: gaśnice CO 2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka, woda rozproszona. Zalecenia szczegółowe: Mały poŝar gasić gaśnicą śniegową (CO 2 ) lub proszkową (ABC albo BC), duŝy poŝar gasić pianą lub rozproszonymi prądami wody. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się substancji. Powoduje to jej rozrzucanie, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk poŝaru. Zbiorniki naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę moŝliwości usunąć z zagroŝonego obszaru. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: W przypadku wydostania się większej ilości kwasu chlorooctowego do środowiska, skaŝony teren naleŝy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skaŝenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. Unikać kontaktu z uwalniającą się substancją. Stosować ubrania ochronne kwasoodporne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu kwasu ochrony dróg oddechowych. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych i gazowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2, filtr par oznaczony kolorem Ŝółtym i literą E). Zalecenia szczegółowe: Usunąć źródło zapłonu, zabezpieczyć zbiorniki przed nagrzaniem, pary strącać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skaŝenia środowiska (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), miejsce gromadzenia się cieczy (roztworów kwasu) obwałować, zebrane duŝe ilości cieczy odpompować, małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, najlepiej pochodzenia roślinnego (siano, słoma, torf, trociny), zebrać, skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia. Podobnie postąpić z zestalonym kwasem. W tym przypadku uŝywać narzędzi mechanicznych. Zabezpieczenie środowiska: Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skaŝenia wód powiadomić odpowiednie władze. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Podczas stosowania kwasu chlorooctowego nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z substancją stałą lub cieczą, unikać wdychania par i aerozoli,

3 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 3/7 Zapobieganie poŝarom/wybuchom: Magazynowanie: przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w warunkach jak dla materiałów trujących i Ŝrących, poza zasięgiem dzieci. Wyeliminować źródła zapłonu, nie palić, chronić zbiorniki przed nagrzaniem. W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie substancji trujących i Ŝrących wyposaŝonym w instalację wentylacyjną, na twardym, ceramicznym podłoŝu. Opakowaniami są szczelnie zamknięte beczki ocynkowane piętrzone w stosy lub balony szklane zamykane korkami, znajdujące się w koszach wiklinowych, umieszczanych na półkach regałów. Opakowania napełniać do 90% ich objętości. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spoŝywania posiłków, uŝywania otwartego ognia. Kwas chlorooctowy działa korodująco na stal. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania kwasu chlorooctowego. Sprawna wentylacja. Osobiste wyposaŝenie ochronne: Drogi oddechowe: Ręce: Oczy: Skóra i ciało: Ogólne środki ochrony: Higiena pracy: Maski ochronne z pochłaniaczami par kwaśnych (oznaczone literą E i kolorem Ŝółtym) i filtrami cząsteczkowymi P2. Rękawice ochronne z tkanin powlekanych, odporne na działanie kwasów. Okulary ochronne w szczelnej obudowie. Ubrania ochronne powlekane, odporne na działanie kwasów. Przestrzegać ogólnych zasad higieny. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Po zakończeniu pracy umyć ręce. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z kwasem chlorooctowym. Natychmiast usuwać roztworów kwasu. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 212 poz.1769). Nr CAS Składnik NDS mg/m 3 NDSCh mg/m Kwas chlorooctowy WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Masa cząsteczkowa: 94,50 g/mol (kwas 100%) Postać fizyczna, barwa, zapach W warunkach normalnych kwas chlorooctowy jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym, o charakterystycznym, ostrym zapachu. Kryształy rozpływają się na powietrzu. Charakteryzuje się ostrym zapachem. Jest kwasem silniejszym od kwasu octowego. Temperatura topnienia: o C Temperatura wrzenia: 189 o C Gęstość w 65 o C: 1,37 g/cm 3 Gęstość: usypowa: ok. 800 kg/m 3

4 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 4/7 Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Rozpuszczalność w wodzie kwasu chlorooctowego jest doskonała 4210 g/l/20 o C. Dobra w alkoholu, chloroformie, glicerolu, eterze. PręŜność par: w 20 o C 1 hpa Temperatura samozapłonu: 470 o C Zakres tworzenia mieszanin wybuchowych z powietrzem: od 8 % obj. Wartość ph (800 g/l H 2 O, 20 o C): <1 Inne: Kwas chlorooctowy w obecności wilgoci działa korodująco na większość metali. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, alkoholu, ete. Kwas chlorooctowy otrzymywany jest przez chloroowanie lodowatego kwasu octowego w obecności fosforu lub siarki, poprzez hydrolizę trichloroetylenu lub na drodze utleniania trichloroetylenu kwasem siarkowym. Znalazł zastosowanie w licznych syntezach organicznych, m.in. barwników indygo, wytwarzaniu karboksymetylocelulozy, glicyny, kwasu tioglikolowego, chlorooctanu etylu, kofeiny, witamin, EDTA. 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Reaktywność i stabilność: Właściwości korozyjne: Kwas chlorooctowy w obecności wilgoci działa korodująco na większość metali. Wchodzi w reakcję z silnymi utleniaczami. Substancja silnie Ŝrąca. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia człowieka: Wdychanie pyłów i par, połknięcie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Drogi naraŝenia: Oczy tak SpoŜycie tak Skóra tak Wdychanie tak Informacja ogólna: Kontakt z kwasem chlorooctowym jest dla organizmu człowieka niebezpieczny. Wywołuje oparzenia błon śluzowych i skóry, powstaje martwica skrzepowa. Do znamiennych objawów zatruć przewlekłych kwasem chlorooctowym naleŝą stany zapalne śluzówek, nadŝerki i próchnica zębów, zapalenie oskrzeli, zaburzenia Ŝoładkowo-jelitowe oraz objawy typowe dla anemii. W większości krajów kwas chlorooctowy został wycofany ze stosowania w konserwowania Ŝywności. Dane toksykologiczne: LD 50 (doustnie, szczur) = 55 mg/kg, LC 50 (ryby) = 500 mg/96 godz. Działanie miejscowe: Wdychanie par i aerozoli: Niskie stęŝenie powoduje skrócenie oddechu, kaszel, ból w klatce piersiowej i bó1 głowy. MoŜe rozwinąć się zapalenie płuc. Wysokie stęŝenie moŝe w wywołać ostre skrócenie oddechu z pieniąc się śliną (obrzęk płuc). Pacjent często odczuwa nudności, ból nadbrzusza i wymiotuje. MoŜliwa jest utrata przytomności. Kontakt ze skórą: Kwas chlorooctowy jest kwasem trującym i Ŝrącym. Wystąpi ostre zaczerwienienie i podraŝnienie. MoŜe rozwinąć się rumień skóry z małymi septycznymi pęcherzami i wrzodami. MoŜe powstać chemiczne poparzenie. Kwas chlorooctowy wywołuje bolesne oparzenia połączone ze złuszczeniem skóry. Kontakt z oczami: Wystąpi ostre zaczerwienienie, podraŝnienie i łzawienie. MoŜe powstać chemiczne poparzenie. Ciągły kontakt z parami kwasu chlorooctowego prowadzi do zapalenia spojówek. Połknięcie: W wymiocinach moŝe pojawić się krew. SpoŜycie powoduje ostry ból w ustach, gardle, przełyku i Ŝołądku. Jama ustna, podniebienie miękkie i migdały są często pokryte białymi strupami i owrzodzeniami. Występują natychmiastowe wymioty, często krwawe, mogą być one połączone z biegunką i krwawym stolcem. Chorzy duszą się. Poszkodowani przedstawiają sobą widok jak w zapaści.

5 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 5/7 Zatrucia przewlekłe: Wdychanie pyłów i par prowadzi do zapalenia płuc i oskrzeli, do ostrego obrzęku płuc. Do znamiennych objawów zatruć przewlekłych naleŝą stany zapalne śluzówek, nadŝerki i próchnica zębów, zapalenie oskrzeli, zaburzenia Ŝołądkowo-jelitowe oraz objawy typowe dla anemii. Ciągły kontakt z parami kwasu chlorooctowego powoduje zapalenie spojówek. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Stopień zagroŝenia wód: duŝy 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg: rodzaju inne nie wymienione odpady Opakowania wg: rodzaju opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju opakowania ze szkła Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Numer UN (ONZ): 1751 STAŁY Klasa RID/ADR/IMO: Kod klasyfikacyjny: TC2 Ilości ograniczone: LQ18 Grupa pakowania: II Numer rozpoznawczy zagroŝenia: 68 Nalepki ostrzegawcze wg ADR/RID Nr 6.1+8: 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Na etykietach naleŝy umieścić następujące informacje: Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych: Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych: R 25 Zwroty wskazujące rodzaj zagroŝenia Działa toksycznie po połknięciu T N Produkt toksyczny. Niebezpieczny dla środowiska.

6 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 6/7 R 34 R 50 S 1/2 S 23 S 37 S 45 S 61 Kartę wykonano zgodnie z: Powoduje oparzenia. Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi. Nie wdychać gazu/dymu/pary/rozpylonej cieczy (rodzaj określi producent). Nosić odpowiednie rękawice ochronne. W przypadku awarii lub jeŝeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza jeŝeli to moŝliwe, pokaŝ etykietę. Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 212 poz.1769). Ustawą z dnia r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U nr 63 poz. 638). Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE Chemiczne określenie produktu: T N Normy na sprzęt ochronny: Kwas chlorooctowy Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych Produkt toksyczny. Produkt niebezpieczny dla środowiska.

7 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 7/7 PN-EN 141:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie; PN-EN 344:1996 Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1; PN-EN 166:2002 (U) Ochrona indywidualna oczu. Wymagania; PN-EN 374-3:2004 (U) Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów; PN-EN 466:1998 OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3); Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty charakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58) , ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *