1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA

Transkrypt

1 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 1/8 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Bezwodnik octowy Wzór chemiczny: C 4 H 6 O 3 Producent: Dystrybutor: 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Składnik stwarzający zagroŝenie: Symbol Zwroty Nazwa chemiczna % wag. Nr CAS Nr WE ostrzegawczy zagroŝenia (R)* bezwodnik octowy C 10-20/22-34 Objaśnienie: T + = bardzo toksyczny, T= toksyczny, C= Ŝrący, Xn= szkodliwy, Xi= draŝniący, E= wybuchowy, O= utleniający, F + = skrajnie łatwo palny, F= wysoce łatwo palny, N= niebezpieczny dla środowiska *Pełne znaczenie zwrotów zagroŝenia R z punktu 2 ujęto w punkcie IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. C ZagroŜenie poŝarowe: Ciecz łatwo palna. Pary tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe. Pary są cięŝsze do powietrza - gromadzą się przy powierzchni i w dolnych partiach pomieszczeń. ZagroŜenie toksykologiczne: ZagroŜenie ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC Działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu. Powoduje oparzenia. Bezwodnik kwasu octowego i jego pary działają Ŝrąco na Ŝywą tkankę. Bezwodnik octowy i jego pary działa draŝniąco na skórę, oczy i drogi oddechowe. Bakteriobójczy. Bezwodnik octowy wywiera stosunkowo słabe, szkodliwe działanie w środowisku naturalnym. Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego parami lub parami bezwodnika octowego środowiska. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Następstwa wdychania: 1. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby, wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen - najlepiej jeśli tego dokona osoba przeszkolona. 2. Okryć kocami. Zapewnić pomoc lekarską. Następstwa połknięcia: 1. W razie połknięcia przepłukać usta wodą, dać do wypicia mleko lub 2-3 szklanki wody i skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Stosować łagodne środki neutralizujące. Bezwodnik octowy naleŝy maksymalnie rozcieńczyć wodą. 2. Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, miejsce leŝące i ciepło. Kontakt z oczami: 1. Przemywać skaŝone oczy strumieniem letniej wody przez minut, przy wywiniętych powiekach. 2. Zapewnić pomoc okulisty. Kontakt ze skórą:

2 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 2/8 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem. 2. W przypadku gdy podraŝnienie skóry nie przemija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Szczególne zagroŝenia: Substancja łatwo palna. Pary z powietrzem tworzą mieszany wybuchowe. Środki gaśnicze: gaśnice CO 2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka. Zalecenia szczegółowe: Mały poŝar gasić gaśnicą śniegową (CO 2 ) lub proszkową (ABC lub BC), duŝy poŝar gasić rozproszonymi prądami wody lub pianą gaśniczą. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się cieczy. Powoduje to rozrzucanie palącego się bezwodnika octowego, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk poŝaru. Zbiorniki naraŝone na działania lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę moŝliwości usunąć z zagroŝonego obszaru. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: Zalecenia szczegółowe: Zabezpieczenie środowiska: Metody utylizacji: W przypadku wydostania się większej ilości bezwodnika octowego do środowiska, skaŝony teren naleŝy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skaŝania środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. Unikać kontaktu z uwalniającą się cieczą lub substancją stałą (w zaleŝności od temperatury otoczenia). Stosować ubrania ochronne kwasoodporne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu kwasu - ochrony dróg oddechowych. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych i gazowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P, filtr par organicznych i rozpuszczalników oznaczony kolorem brązowym i literą A). Usunąć źródło zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i uŝywania narzędzi iskrzących), zabezpieczyć zbiorniki przed nagrzaniem, pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skaŝenia środowiska (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebrane duŝe ilości cieczy odpompować małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, najlepiej pochodzenia roślinnego (siano, słoma, torf, trociny), zebrać, skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia. Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skaŝenia wód powiadomić odpowiednie władze. Kontrolowane spalanie - zgodnie wymogami przepisów prawa. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie Podczas stosowania bezwodnika octowego nie jeść, nie pić, unikać

3 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 3/8 zatruciom: Magazynowanie: Metody postępowania z odpadami: Zapobieganie zatruciom: kontaktów z cieczą, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w warunkach jak dla materiałów łatwo palnych, Ŝrących, poza zasięgiem dzieci. Wyeliminować źródła zapłonu - nie wykonywać prac z otwartym ogniem, nie palić, nie uŝywać narzędzi iskrzących i odzieŝy z tkanin podatnych na elektryzację, chronić zbiorniki przed nagrzaniem, instalować urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach w magazynie cieczy palnych wyposaŝonych w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym, na twardym podłoŝu. Opakowaniami są szczelnie zamknięte beczki ocynkowane piętrzone w stosy, balony szklane zamykane korkami, znajdujące się w koszach wiklinowych, umieszczanych na półkach regałów, butelki szklane ze szkła oranŝowego. Opakowania napełniać do 90% ich objętości. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spoŝywania posiłków, otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C Bezwodnik octowy działa korodująco na stal. Podczas stosowania bezwodnika octowego nie jeść, nie pić, nie zaŝywać lekarstw, unikać kontaktów z substancją, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu. W pomieszczeniach pracy oraz magazynowych nie powinny przebywać osoby postronne, w szczególności dzieci, kobiety cięŝarne, osoby chore i w podeszłym wieku. Dzieci naleŝy chronić przed dostępem do substancji. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania bezwodnika octowego. Sprawna wentylacja. Osobiste wyposaŝenie ochronne: Ręce: Rękawice z tworzywa powlekanego, odpornego na działanie rozpuszczalników organicznych. Oczy: Okulary ochronne w szczelnej obudowie, odpornej na działanie rozpuszczalników organicznych. Drogi oddechowe: W razie potrzeby ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z parami bezwodnika octowego (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2 oraz filtrem par oznaczonym kolorem brązowy i literą A). Skóra i ciało: Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne. Ogólne środki ochrony: Ochrony zbiorowe: Higiena pracy: Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliŝu stanowisk pracy. Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zaŝywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagroŝeniom: Tam gdzie występuje moŝliwość pojawienia się niebezpiecznych stęŝeń par pochodzących z bezwodnika octowego,

4 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 4/8 wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 212 poz.1769) NajwyŜsze dopuszczalne stęŝenie w środowisku pracy (NDS): NDS - 10 mg/m3 NDSCh - nie określono 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Masa cząsteczkowa: 102,09 g/mol Postać fizyczna, barwa, zapach: Bezwodnik octowy jest pochodną kwasu octowego. W warunkach normalnych jest to bezbarwna ciecz o ostrym zapachem owocowo-eterowym. Temperatura topnienia: -123,5 C Temperatura wrzenia: 140 C Gęstość: 1,08 g/cm 3 Gęstość par względem powietrza: 3,5 PręŜność par (20 o C): 5 hpa Temperatura zapłonu: 49 C Temperatura samozapłonu: 389 C Zakres tworzenia mieszanin wybuchowych z powietrzem: 2 10,2% obj. Współczynnik załamania światłą n20 o /D: 1,3903 Rozpuszczalność w wodzie: Bezwodnik octowy ulega rozpadowi w wodzie. Bezwodnik octowy rozpuszcza się w alkoholu, chloroformie, glicerolu i eterze. Wartość ph (10 g/l/20 o C): ok. 3 ZagroŜenie wód: małe Inne: Bezwodnik octowy otrzymywany jest kilkoma metodami. NajwaŜniejsza z nich polega na katalitycznym utlenieniu aldehydu octowego oraz reakcja ketonu z kwasem octowy. Bezwodnik octowy stosowany jest bardzo szeroko w przemyśle organicznym, w szczególności jako środek acylujący (acetylowanie), do wytwarzania włókien sztucznych, barwników, perfum, materiałów wybuchowych i innych. 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Właściwości korozyjne: Bezwodnik octowy w warunkach prawidłowego przechowywania jest stabilny chemicznie. Reaguje gwałtownie z wrzącą wodą, silnymi utleniaczami, alkoholami i innymi związkami chemicznymi. Ulega rozkładowi pod wpływem ogrzewania. Bardzo silne. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia człowieka: Wdychanie, spoŝycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Informacja ogólna: Zatrucia zdarzają się wśród robotników przemysłu chemicznego, jako skutek wdychania par. Ulegają przy tym podraŝnieniu błony śluzowe, takŝe oczu. W wyniku działania na skórę występują niekiedy wypryski na dłoniach, zwłaszcza między palcami. Kontakt z bezwodnikiem octowym

5 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 5/8 jest dla organizmu człowieka i innych Ŝywych organizmów niebezpieczny. Wywołuje oparzenia błon śluzowych i skóry, powstaje martwica skrzepowa. Dane toksykologiczne: LD 50(doustnie, szczur) = 1780 mg/kg LC 50(Daphnia magna) = 47 mg/24 godz. Działanie miejscowe: Wdychanie par: wywołuje ostry ból w ustach, gardle, przełyku i Ŝołądku. Jama ustna, podniebienie miękkie i migdały są często pokryte białymi strupami i owrzodzeniami. Występują natychmiastowe wymioty, często krwawe, mogą być one połączone z biegunką i krwawym stolcem. Chorzy duszą się. Poszkodowani wyglądają jak w zapaści. Bezwodnik octowy moŝe spowodować bezdech z pieniącą się śliną (objaw obrzęku płuc). MoŜe pojawić się zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc. Połknięcie: Bezwodnik octowy wywołują uczucie palenia w ustach i nudności z wymiotami. RównieŜ powoduje groźne wymioty z obecnością krwi. MoŜe dojść do perforacji (przedziurawienia) jelit. Kontakt ze skórą: Wystąpią zaczerwienienia i podraŝnienia chemiczne. Bezwodnik octowy powoduje poparzenia chemiczne z ostrym bólem. Kontakt z oczami: Pojawią się zaczerwienienia, poparzenia i ból. MoŜe zaistnieć poparzenie chemiczne z utratą wzroku włącznie. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Działanie na organizmy wskaźnikowe: Wskaźnik oceny dla ostrej toksyczności: wobec ssaków: 1,0 wobec ryb: 3,6 wobec bakterii: 2,8 Stopień zagroŝenia wód: mały 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg: rodzaju Inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste Opakowania wg: rodzaju opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju opakowania z metalu rodzaju opakowania ze szkła Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Numer UN(ONZ) : 1715 Klasa RID/ADR/IMO: 8 Kod klasyfikacyjny CF1 Ilości ograniczone: LQ22

6 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 6/8 Grupa pakowania: II Numer rozpoznawczy zagroŝenia: 83 Nalepki ostrzegawcze wg ADR/RID Nr 8 + 3: 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Na etykietach naleŝy umieścić następujące informacje: Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych C Napis ostrzegawczy na opakowaniach Produkt Ŝrący. Latwopalny. jednostkowych Zwroty wskazujące rodzaj zagroŝenia R 10 Produkt łatwo palny. R 20/22 Działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu. R 34 Powoduje oparzenia. Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania S 1/2 Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi. S 26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast duŝą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. S 36/37/39 Nosić odpowiednią odzieŝ ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy. S 45 W przypadku awarii lub jeŝeli źle się poczujesz niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeŝeli to moŝliwe, pokaŝ etykietę. Kartę wykonano zgodnie z: Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 2 z 2005 r. poz.2) Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 212 poz.1769). Ustawą z dnia r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. (Dz.U nr 63 poz. 638) Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami.

7 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 7/8 Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych. (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE Chemiczne określenie produktu: C R 10 R 20/22 R 34 Normy na sprzęt ochronny: Bezwodnik octowy Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych Produkt Ŝrący. Produkt łatwo palny. Działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu. Powoduje oparzenia. PN-EN 141:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie. PN-EN 344:1996 Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1. PN-EN 166:2002 (U) Ochrona indywidualna oczu. Wymagania. PN-EN 374-3:2004 (U) Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów. PN-EN 466:1998 OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3). Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 kartycharakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58) , ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i

8 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 8/8 spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *