1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA

Transkrypt

1 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 1/7 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Kwas octowy >80% Wzór chemiczny: CH3CO2H + H2O Producent: Dystrybutor: 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Substancja stwarzająca zagroŝenie: Nazwa chemiczna % wag. Nr CAS Nr WE Symbol ostrzegawczy kwas octowy >80% > C, NOTA B Zwroty zagroŝenia (R)* IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. C ZagroŜenie poŝarowe: Substancja łatwo palna. Pary tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe. Pary są cięŝsze od powietrza gromadzą się przy powierzchni i w dolnych partiach pomieszczeń. ZagroŜenie Powoduje powaŝne oparzenia. Kwas octowy 80% i jego pary działają Ŝrąco toksykologiczne: ZagroŜenie ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC na Ŝywą tkankę. Nie wywiera szczególnie szkodliwego działania w środowisku naturalnym. Jest naturalnym produktem fermentacji biologicznej. Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego kwasem octowym 80% środowiska. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Zasięgnąć porady u lekarza lub w ośrodku toksykologicznym. Następstwa wdychania: 1. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen najlepiej jeśli tego dokona osoba przeszkolona. Zaleca się inhalacje roztworem sody. 2. Zapewnić pomoc lekarską. Następstwa połknięcia: 1. W razie zatrucia doustnego przepłukać usta wodą, dać do wypicia 2-3 szklanki wody i skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Podać osobie przytomnej środki wymiotne, o ile nie upłynęło zbyt wiele czasu od momentu zatrucia. Stosować łagodne środki neutralizujące: zawiesinę magnezji palonej, zawiesinę wodną węgla aktywnego, mocną herbatę niesłodzoną, filiŝankę czarnej kawy, białka jaja rozmieszane z wodą, wodę wapienną. Kwas naleŝy rozcieńczyć 100-krotnie. 2. Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leŝenie i ciepło. SkaŜenie oczu: 1. Przemywać skaŝone oczy strumieniem letniej wody przez minut, przy wywiniętych powiekach. 2. Zapewnić pomoc okulisty. SkaŜenie skóry: 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.

2 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 2/7 2. W przypadku gdy podraŝnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Szczególne zagroŝenia: Ciecz w temperaturze pokojowej łatwopalna. Pary z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe. Pojemniki z kwasem octowym lodowatym naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować. Środki gaśnicze: gaśnice CO2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka, woda rozproszona. Zalecenia szczegółowe: Mały poŝar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duŝy poŝar gasić pianą lub rozproszonymi prądami wody. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się substancji. Powoduje to jej rozrzucanie, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk poŝaru. Zbiorniki naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę moŝliwości usunąć z zagroŝonego obszaru. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: W przypadku wydostania się większej ilości kwasu octowego 80% do środowiska, skaŝony teren naleŝy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skaŝenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. Unikać kontaktu z uwalniającą się cieczą. Stosować ubrania ochronne kwasoodporne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu kwasu ochrony dróg oddechowych. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych i gazowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2, filtr par oznaczony kolorem Ŝółtym i literą E). Zalecenia szczegółowe: Usunąć źródło zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i uŝywania narzędzi iskrzących), zabezpieczyć zbiorniki przed nagrzaniem, pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skaŝenia środowiska (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebrane duŝe ilości cieczy odpompować, małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, najlepiej pochodzenia roślinnego (siano, słoma, torf, trociny), zebrać, skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia. Zabezpieczenie środowiska: Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skaŝenia wód powiadomić odpowiednie władze. 7. POSTEPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Podczas stosowania kwasu octowego 80% nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z substancją stałą lub cieczą, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w warunkach jak dla materiałów Ŝrących, palnych, poza zasięgiem dzieci.

3 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 3/7 Zapobieganie poŝarom/wybuchom: Magazynowanie: Wyeliminować źródła zapłonu nie wykonywać prac z otwartym ogniem, nie palić, nie uŝywać narzędzi iskrzących i odzieŝy z tkanin podatnych na elektryzację, chronić zbiorniki przed nagrzaniem, instalować urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym. W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie cieczy Ŝrących i palnych wyposaŝonym w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym, na twardym podłoŝu. Opakowaniami są szczelnie zamknięte beczki ocynkowane piętrzone w stosy lub balony szklane zamykane korkami, znajdujące się w koszach wiklinowych, umieszczanych na półkach regałów. Opakowania napełniać do 90% ich objętości. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spoŝywania posiłków, uŝywania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Kwas octowy 80% działa korodująco na stal. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania kwasu octowego 80%. Sprawna wentylacja. Ochrony osobiste: Drogi oddechowe: Ręce: Oczy: Skóra i ciało: Inne informacje: Maski ochronne z pochłaniaczami par kwaśnych (oznaczone literą E i kolorem Ŝółtym i filtrami cząsteczkowymi P2). Rękawice ochronne z tkanin powlekanych, odporne na działanie kwasów. Okulary ochronne w szczelnej obudowie. Ubrania ochronne powlekane, odporne na działanie kwasów. Przestrzegać ogólnych zasad higieny. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Po zakończeniu pracy umyć ręce. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z kwasem octowym 80%. Natychmiast usuwać rozlewiska. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 212 poz.1769). NajwyŜsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m3) w środowisku pracy w Polsce : Składnik NDS (mg/m3) NDSCh (mg/m3) kwas octowy 80% WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Masa cząsteczkowa: 60,05 g/mol (kwas 100%) Postać fizyczna, barwa, zapach: Kwas octowy naleŝy do najwaŝniejszych alifatycznych kwasów karboksylowych. Charakteryzuje się ostrym zapachem octu. Temperatura topnienia: ok. 6ºC Temperatura wrzenia: ok. 114ºC Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Rozpuszczalność w wodzie kwasu octowego 80% całkowita. Dobra w alkoholu, chloroformie, glicerolu, eterze. Gęstość: w 20ºC 1,05 g/cm³ Gęstość par względem powietrza: 2,07 PręŜność par: w 20ºC 15,4 hpa

4 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 4/7 Lepkość: w 25ºC 1,53 mpas Ciepło parowania: w 118ºC 655 KJ/kg Temperatura zapłonu: 40ºC Temperatura samozapłonu: 485ºC Zakres tworzenia mieszanin wybuchowych z powietrzem: 4,0-17% obj. ( g/m³) Stała dielektryczna (20ºC): 0,61 Moment dipolowy (20ºC): 1,5 Debye Wartość ph (10 g/l H2O, 20ºC): 2,5 Koncentracja par (20ºC): 38 g/m³ 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Właściwości korozyjne: StęŜony kwas łatwo wchodzi w reakcję z metalami z wydzieleniem wodoru. Wchodzi w reakcję z silnymi utleniaczami. Substancja Ŝrąca. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia człowieka: Wdychanie, spoŝycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Drogi naraŝenia: oczy tak połknięcie tak skóra tak wdychanie tak Informacja ogólna: Działanie kwasu octowego 80% na organizm człowieka jest silnie Ŝrące. Kwas octowy 80% w organizmie ulega przemianie, jak wszystkie kwasy tłuszczowe oraz bierze udział w cyklu kwasów trikarboksylowych. Zatrucia zdarzają się wśród robotników przemysłu chemicznego i spoŝywczego jako skutek wdychania par. Ulegają przy tym podraŝnieniu błony śluzowe, takŝe oczu. W wyniku działania na skórę następuje silne oparzenie. W warunkach naraŝenia zawodowego występują wypryski na dłoniach, zwłaszcza między palcami. Dane toksykologiczne: LD50 (doustnie, szczur) = 3310 mg/kg, LD50 (skóra, królik) = 1060 mg/kg, LDLo (doustnie, królik) = 1200 mg/kg, LC50 (inhalacyjnie, mysz) = 5620 ppm/1 godz. LCLo (inhalacyjnie, szczur) = ppm/4 godz. Działanie miejscowe: Wdychanie par i aerozoli: Wdychanie par kwasu octowego 80% wywołuje ostry ból w ustach, gardle, przełyku i Ŝołądku. Jama ustna, podniebienie miękkie i migdały są często pokryte białymi strupami i wrzodami. Występują natychmiastowe wymioty. Mogą być one połączone z biegunką i krwawym stolcem. Chorzy duszą się. Objawy przypominają zapaść. Kwas octowy o wysokim stęŝeniu moŝe spowodować bezdech z pieniącą się śliną (objaw obrzęku płuc). MoŜe pojawić się zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc. Kontakt ze skórą: Wystąpią zaczerwienienia i podraŝnienia chemiczne. Kwas octowy 80% powoduje silne poparzenia chemiczne połączone z ostrym bólem. Kontakt z oczami: Pojawią się zaczerwienienia, poparzenia i ból. Zaistnieje poparzenie chemiczne. Połknięcie: Kwas octowy 80% powoduje groźne wymioty z obecnością krwi. Dojdzie do perforacji (przedziurawienia) jelit. Zatrucia przewlekłe: Wdychanie par prowadzi do zapalenia płuc i oskrzeli, a nawet do ostrego obrzęku płuc. Do znamiennych objawów zatruć przewlekłych naleŝą stany zapalne śluzówek, nadŝerki i

5 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 5/7 próchnica zębów, zapalenie oskrzeli, zaburzenia Ŝołądkowo-jelitowe oraz objawy typowe dla anemii. Ciągły kontakt z parami kwasu octowego 80% powoduje zapalenie spojówek. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Działanie na organizmy wskaźnikowe: Ryby: Choroby i szybką śmierć u karpi powoduje odczyn ph 4,8. Pstrąg jest wraŝliwszy na kwasy, natomiast szczupaki i liny są znacznie mniej wraŝliwe. Śnięcie linów przy ph 4,6 występuje dopiero po dwóch dniach działania. Jeśli jest duŝa zawartość Ŝelaza w wodzie, to juŝ przy małej kwasowości wody (ph około 5,5) wytrąca się ono na skrzelach ryb, powodując ich śmierć. Wskaźnik oceny dla ostrej toksyczności: wobec ssaków: 1,0 wobec ryb: 3,4 wobec bakterii: 2,6 Stopień zagroŝenia wód: mały. 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg: rodzaju inne nie wymienione odpady Opakowania wg: rodzaju opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju opakowania ze szkła Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Numer UN (ONZ): 2789 KWAS OCTOWY W ROZTWORZE Klasa RID/ADR/IMO: Kod klasyfikacyjny: CF1 Ilości ograniczone: LQ22 Grupa pakowania: II Numer rozpoznawczy zagroŝenia: 83 Nalepki ostrzegawcze wg ADR/RID Nr 8 i Nr 3: 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Na etykietach naleŝy umieścić następujące informacje:

6 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 6/7 Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych R 10 R 35 S 1/2 S 23 S 26 R 45 Kartę wykonano zgodnie z: Zwroty wskazujące rodzaj zagroŝenia Produkt łatwopalny. Powoduje powaŝne oparzenia. C Produkt Ŝrący. Łatwopalny. Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi. Nie wdychać gazu/dymu/pary/rozpylonej cieczy (rodzaj określi producent). Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast duŝą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. W przypadku awarii lub jeŝeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza jeŝeli to moŝliwe, pokaŝ etykietę. Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 212 poz.1769). Ustawą z dnia r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U nr 63 poz. 638). Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych. (Dz. U nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE

7 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 7/7 Chemiczne określenie produktu: C Normy na sprzęt ochronny: Kwas octowy 80% Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych Produkt Ŝrący. PN-EN 141:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie; PN-EN 344:1996 Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1; PN-EN 166:2002 (U) Ochrona indywidualna oczu. Wymagania; PN-EN 374-3:2004 (U) Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów; PN-EN 466:1998 OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3); Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty charakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58) , ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *