Przy wysokich stęŝeniach CO, juŝ po kilku wdechach, bez objawów ostrzegawczych moŝe nastąpić zgon.

Transkrypt

1 CZYM JEST TLENEK WĘGLA (CZAD) Tlenek węgla, zwany potocznie czadem (CO) jest niewidocznym, pozbawionym zapachu gazem, co powoduje trudności z jego wykryciem. Powstaje podczas procesu niepełnego spalania materiałów palnych, w tym paliw. Jego źródłem są najczęściej źle zainstalowane lub niesprawne kuchenki gazowe, urządzenia elektryczne, grille, kominki czy samochody. Tlenek węgla stanowi bardzo duŝe zagroŝenie zarówno dla ludzi jak i zwierząt, poniewaŝ bardzo łatwo łączy się z hemoglobiną (300 razy szybciej niŝ tlen) w wyniku czego powoduje niedotlenienie tkanek i moŝe doprowadzić do śmierci. UWAGA! Zatrucia tlenkiem węgla nasilają się w sezonie grzewczym. W okresie zimowym większość uŝytkowników budynków dodatkowo uszczelnia okna, drzwi. Tym samym ogranicza wymianę powietrza w pomieszczeniu. Wówczas paliwo ulega niepełnemu spalaniu i tworzy się tlenek węgla. MoŜe to doprowadzić do zaburzenia ciągu w przewodach kominowych i wydostawania się czadu do wewnątrz mieszkania. OBJAWY ZATRUCIA TLENKIEM WĘGLA (CZADEM) w stęŝeniach ok mg/m³ po paru godzinach - ból głowy, w stęŝeniach ok. 450 mg/m³ po 1-2 godzinach ból głowy, mdłości, wymioty, osłabienie mięśni, apatia, w stęŝeniach ok mg/m³ po 2 godzinach zapaść, utrata przytomności, w stęŝeniach ok mg/m³ po 20 minutach zapaść i ryzyko zgonu po 2 godzinach, w stęŝeniach ok mg/m³ po 5-10 minutach zapaść i ryzyko zgonu po 30 minutach, w stęŝeniach ok mg/m³ po 1-2 minutach zapaść i ryzyko zgonu po minutach, w stęŝeniach ok mg/m³ po 1-3 minutach zgon. Przy wysokich stęŝeniach CO, juŝ po kilku wdechach, bez objawów ostrzegawczych moŝe nastąpić zgon. Osoby, które zatruły się tlenkiem węgla są naraŝone na powikłania m.in. zmiany zwyrodnieniowe w ośrodkowym układzie nerwowym, nerwobóle i niewydolność płuc. W przypadku zatrucia przewlekłego: bóle głowy, znuŝenie, zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym, które objawiają się pogorszeniem pamięci i zdolności koncentracji, bezsennością. JAK POSTĘPOWAĆ PRZY ZATRUCIACH TLENKIEM WĘGLA (CZADEM) Osobę, u której podejrzewa się zatrucie tlenkiem węgla, naleŝy jak najszybciej wynieść z miejsca, w którym ulatniał się czad. Akcję moŝe przeprowadzić takŝe Państwowa StraŜ PoŜarna, która dysponuje odpowiednim sprzętem izolującym drogi oddechowe. NaleŜy jak najszybciej zapewnić dopływ świeŝego powietrza do pomieszczenia. Natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe (pomoc lekarska jest konieczna!). Jeśli jest taka moŝliwość, jak najszybciej podać tlen osobie, która zatruła się czadem. JeŜeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, naleŝy niezwłocznie zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta, aparatem AMBU oraz wykonać masaŝ serca. KONTROLA INSTALACJI GAZOWYCH ORAZ PRZEWODÓW KOMINOWYCH Zgodnie z 30 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80 poz. 563), w obiektach w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych: cztery razy w roku w domach opalanych paliwem stałym (np. węglem, drewnem). dwa razy w roku w domach opalanych paliwem ciekłym i gazowym. co najmniej jeden raz w miesiącu, jeŝeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej, w zakładach gastronomicznych, które są miejscem Ŝywienia duŝej liczby ludzi. co najmniej jeden raz w roku naleŝy usuwać zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych. Zgodnie z art. 62 ust. 1 pkt1 c ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz z późn. zm.) właściciele i zarządcy bloków mieszkalnych i domów jednorodzinnych zobowiązani są do okresowej kontroli, co najmniej raz w roku stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych).

2 JAK CHRONIĆ SIĘ PRZED TLENKIEM WĘGLA (CZADEM) Zatrucie tlenkiem węgla często wynika z niewłaściwej eksploatacji budynku i znajdujących się w nich urządzeń i instalacji grzewczych. Aby zmniejszyć ryzyko zatrucia czadem naleŝy przestrzegać następujących zasad: 1. Do ogrzewania pomieszczeń nie naleŝy stosować gazowych przenośnych urządzeń promiennikowych.nie naleŝy ogrzewać pomieszczeń za pomocą kuchenek gazowych. 2. W pomieszczeniach naleŝy zapewnić skuteczną wentylację. 3. Nie wolno zatykać przewodów wentylacyjnych oraz kratek wentylacyjnych w drzwiach do łazienki. 4. Zabronione jest stosowanie mechanicznej wentylacji wyciągowej w pomieszczeniach, w których zachodzi spalanie paliwa z grawitacyjnym odprowadzaniem spalin z wykorzystaniem do spalania powietrza z pomieszczenia. 5. Wszelkie prace naprawcze, przeróbki, modernizacje i prace konserwacyjne przy urządzeniach na paliwo stałe, ciekłe i gazowe powinny wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje. 6. Nigdy nie naleŝy pozostawiać bez nadzoru potraw gotujących się na włączonej kuchence, pieczonych w piekarniku itp. 7. Zalecane jest wyposaŝenie mieszkań w gaśnice proszkowe. 8. W pomieszczeniach mieszkalnych nie naleŝy uŝywać świec, kaganków, petard oraz wyrobów pirotechnicznych. 9. Do czyszczenia pomieszczenia, urządzeń oraz prania odzieŝy nie wolno uŝywać cieczy łatwopalnych. 10. Nie wolno suszyć odzieŝy oraz innych materiałów palnych bezpośrednio na piecach. 11. NaleŜy pamiętać, aby w pomieszczeniach zapewnić łatwy dostęp do tablic rozdzielczych prądu elektrycznego, gniazdek i wyłączników oraz głównych zaworów gazu i wody. 12. Zalecane jest wyposaŝenie mieszkania w nowoczesne urządzenia (kuchenki gazowe, przepływowe gazowe, ogrzewacze wody) posiadające stosowne atesty, wyposaŝone w czujniki zabezpieczające przed ulatnianiem się gazu. 13. Warto wyposaŝyć mieszkanie w czujniki dymu i tlenku węgla. GDZIE UZYSKAĆ DODATKOWE INFORMACJE Dodatkowych informacji na temat tego jak zabezpieczyć się przed tlenkiem węgla moŝna uzyskać bezpośrednio od ekspertów: 1. Komenda Powiatowa Państwowej StraŜy PoŜarnej w Wadowicach, tel (w godz. 7:30 15:30) 2. Spółdzielnia Pracy Kominiarzy w Wadowicach: , (w godz.7:00 15:00) 3. Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Krakowie, tel (pon. w godz. 9:00-17:00, wt-pt w godz. 7:30-15:30), 4. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Wadowicach, tel (w godz. 7:30-15:30), 5. Zakład Gazowniczy w Wadowicach, tel. (centrala) (w godz. 7:00-15:00) Materiał opracowany przez Urząd Gminy Brzeźnica na podstawie informacji zamieszczonych na stronie

3 NALEśYTE UTRZYMANIE OBIEKTÓW BUDOWLANYCH Zgodnie z art. 61 pkt 1 ustawy - Prawo budowlane to właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany uŝytkować go w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w naleŝytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości uŝytkowych i sprawności technicznej, zapewniając w szczególności spełnienie tzw. wymagań podstawowych dotyczących: - bezpieczeństwa konstrukcji, - bezpieczeństwa poŝarowego, - bezpieczeństwa uŝytkowania, - odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych - ochrony środowiska, - ochrony przed hałasem i drganiami, - oszczędności energii - i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród NałoŜenie odpowiedzialności za stan obiektu na jego właściciela lub zarządcę oznacza, Ŝe jest ona powiązana ze stanem władania i zarządzania danym obiektem, czyli podejmowania czynności w zakresie bieŝącej konserwacji i utrzymania obiektu budowlanego, a nie z prawem własności. Dodatkowe obowiązki w zakresie kontroli okresowych obiektów nałoŝyła na ich właścicieli i zarządców ustawa z dnia 10 maja 2007 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 99, poz. 665), która m. in. dodała pkt 2 w przepisie art. 61. Zgodnie z tym przepisem właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany zapewnić, dochowując naleŝytej staranności, bezpieczne uŝytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych odziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, poŝary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagroŝenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagroŝenie Ŝycia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska. Aby zapewnić właściwe utrzymanie obiektu budowlanego, jego właściciel lub zarządca ma obowiązek zapewnić przeprowadzenie okresowych kontroli przez osoby do tego uprawnione. USUWANIE NADMIARU ŚNIEGU Z DACHU, PODWÓRZA I CHODNIKA PRZY POSESJI Właściciel nieruchomości ma obowiązek usuwania śniegu i lodu z chodnika, który połoŝony jest wzdłuŝ jego nieruchomości. Musi odśnieŝyć i zlikwidować lód równieŝ z bramy i podwórza swojej posesji, a takŝe usunąć sople i zwały śniegu z dachu budynku i zabudowań gospodarczych znajdujących się na jego terenie. Natomiast odgarnięty śnieg muszą składować w miejscu, w którym nie powodowałby zakłóceń w ruchu pieszych i samochodów. Takie same obowiązki ciąŝą na współwłaścicielach, uŝytkownikach wieczystych, jednostkach organizacyjnych, a takŝe na zarządcach i innych uŝytkownikach nieruchomości oraz na innych podmiotach, które nią władają. Właściciel, który ma obowiązek odśnieŝyć i usunąć lód z chodnika i terenu posesji, musi liczyć się tym, Ŝe w razie wypadku na tym terenie będzie musiał wypłacić odszkodowanie, rentę lub zadośćuczynienie osobie poszkodowanej. Materiał opracowany przez Urząd Gminy Brzeźnica na podstawie informacji zamieszczonych na stronie

4 INSPEKTOR OBRONY CYWILNEJ RADZI ODMROśENIA I WYCHŁODZENIA Silny wiatr w połączeniu z temperaturą powietrza tylko nieco poniŝej 0 C moŝe mieć taki sam skutek, jak stojące powietrze o temperaturze poniŝej -30 C. MoŜe być to przyczyną odmroŝenia i wychłodzenia organizmu. OdmroŜenie - jest skutkiem oddziaływania zimna (choć niekoniecznie mrozu!). W wyniku odmroŝenia mogą wystąpić trwałe uszkodzenia najbardziej naraŝonych odmroŝeniem części ciała. Typowymi objawami tego urazu są: znaczne wychłodzenie, zaczerwienienie, utrata czucia oraz bladość palców rąk i nóg, nosa, małŝowin usznych. Wychłodzenie - jest stanem, gdy temperatura wewnętrzna ciała spada poniŝej 35 C. Objawami wychłodzenia są: zaburzenia świadomości do śpiączki włącznie, powolna mowa, poczucie wyczerpania, zaburzenia mowy, senność. JeŜeli u kogoś podejrzewane jest wystąpienie odmroŝenia lub wychłodzenia - rozpocznij powolne ogrzewanie osoby i poszukaj natychmiastowej pomocy medycznej. Rozpocznij od ogrzewania torsu tej osoby. Zdejmij przemarznięte ubranie, ułóŝ osobę na suchej tkaninie i okryj ciało kocem, folia aluminiową - ogrzewaj go własnym ciałem. Nie podawaj osobie dotkniętej odmroŝeniem lub wychłodzeniem alkoholu. Unikaj podawania kawy ze względu na zawartość kofeiny, nie podawaj Ŝadnych leków, bez dodatkowych wskazań. INSPEKTOR OBRONY CYWILNEJ RADZI JAZDA SAMOCHODEM, A ŚNIEśYCE W czasie opadów pozostań w domu. JeŜeli musisz wyjść na zewnątrz ubierz się w ciepłą odzieŝ wielowarstwową i powiadom kogokolwiek o docelowym miejscu podróŝy oraz o przewidywanym czasie dotarcia na miejsce przeznaczenia. Zachowaj ostroŝność poruszając się po zaśnieŝonym i oblodzonym terenie, zwróć uwagę na zwisające sople, zwały śniegu na dachach budynków, itp. JAZDA SAMOCHODEM W ZIMIE Jedną z wielu przyczyn ofiar śmiertelnych w zimie jest niewłaściwe przygotowanie pojazdu do sezonu zimowego oraz brak znajomości postępowania na wypadek unieruchomienia pojazdu lub zabłądzenia podczas podróŝowania. Dlatego teŝ, aby bezpiecznie podróŝować: po pierwsze sprawdź następujące elementy twojego samochodu: - akumulator, - płyn chłodzący, - wycieraczki i płyny do spryskiwania szyb, - układ zapłonowy, - termostat, - oświetlenie pojazdu, - światła awaryjne, - układ wydechowy, - układ ogrzewania, - hamulce, - odmraŝacz, - poziom oleju - wyposaŝenie apteczki - stan podręcznych narzędzi po drugie załóŝ zimowe opony i upewnij się, czy mają odpowiedni bieŝnik. Uniwersalne opony radialne zazwyczaj nadają się do większości warunków zimowych. JednakŜe, przepisy w niektórych krajach wymagają stosowania opon z łańcuchami lub opon śniegowych z kolcami.

5 po trzecie: - Miej przygotowaną skrobaczką do szyb oraz narzędzia do usuwania śniegu. - Utrzymuj co najmniej połowę pojemności zbiornika paliwa w czasie zimy. - Starannie planuj długie podróŝe. - Słuchaj komunikatów radiowych o aktualnych warunkach drogowych. - PodróŜuj w ciągu dnia i jeśli to moŝliwe, w towarzystwie przynajmniej jednej osoby. - W czasie burzy śniegowej staraj się korzystać z komunikacji publicznej. - Ubieraj się ciepło. Noś odzieŝ wielowarstwową, lekko dopasowaną. - Na czas dłuŝszej podróŝy przygotuj wysokoenergetyczne, suche poŝywienie oraz kilka butelek wody. po czwarte nie zaszkodzi w samochodzie mieć dodatkowo: - migające światło przenośne z zapasowymi bateriami, - śpiwór lub koc, - torby plastikowe (do celów sanitarnych), - zapałki, - małą łopatkę - saperkę, - przewody do rozruchu silnika, - łańcuchy lub siatki do opon, - jaskrawo kolorową tkaninę do uŝycia, jako flagi sygnalizacyjnej. JEŚLI UTKNĘŁEŚ W DRODZE - Pozostałeś w samochodzie. Nie szukaj sam pomocy, chyba Ŝe pomoc jest widoczna w odległości 100m. - Umocnij na antenie lub dachu samochodu jaskrawą część ubrania (najlepiej koloru czerwonego) tak, aby widoczna była dla ratowników. - UŜyj wszelkich dostępnych środków do prowadzenia izolacji samochodu. - Uruchamiaj silnik co godzinę na 10 minut. W czasie pracy silnika włącz ogrzewanie oraz zewnętrzne światła samochodu. - Zachowaj ostroŝność z uwagi na trujące działanie tlenku węgla w spalinach. Utrzymuj rurę wydechową wolną od śniegu oraz dla wentylacji lekko uchyl okna. - Zwracaj uwagę na oznaki odmroŝeń lub wychłodzenia organizmu. - Wykonuj lekkie ćwiczenia dla utrzymania krąŝenia krwi. Od czasu do czasu klaskaj w dłonie, wykonuj wymachy ramionami. Staraj się nie przebywać w jednej pozycji zbyt długo. Jeśli w samochodzie jest więcej niŝ jedna osoba, naleŝy spać kolejno, na zmianę. - Dla utrzymania ciepła osoby powinny zgromadzić się koło siebie. - Unikaj nadmiernego wysiłku. Zimne otoczenie powoduje dodatkowe obciąŝenie dla serca. Nadmierny wysiłek, taki jak odgarnianie śniegu albo pchanie samochodu moŝe spowodować zdrowotne dolegliwości. Na podstawie "Zasad zachowania się na wypadek róŝnych zagroŝeń" - Urząd Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności, Warszawa Urząd Gminy w Brzeźnicy Brzeźnica 57 (033) Mateusz śukowski podinspektor ds. obrony cywilnej