NAGRODA LUX Program 2013

Transkrypt

1 Directorate-General for Communication NAGRODA LUX Program ) Wstęp Nagroda LUX świadczy o zaangażowaniu Parlamentu Europejskiego nie tylko w kulturę, ale również we wzajemne zrozumienie za pośrednictwem tych obszarów polityki europejskiej, które mają zastosowanie do edukacji, swobód obywatelskich, wolności przemieszczania się. Dzięki rozszerzającym się uprawnieniom legislacyjnym, jakie gwarantuje Parlamentowi Europejskiemu Traktat z Lizbony, instytucja ta może również przyjmować inicjatywy o doniosłym znaczeniu symbolicznym. Jedną z takich inicjatyw było ustanowienie nagrody filmowej Parlamentu Europejskiego, którą pierwszy raz przyznano w 2007 r. w 50. rocznicę traktatów rzymskich. Nagroda LUX raz w roku kieruje uwagę na filmy, które dotykają sedna problemów poruszających europejską opinię publiczną. Kino jak środek masowego przekazu kultury może być idealnym narzędziem prowadzenia debaty i refleksji nad Europą i jej przyszłością. Poza opowiadanymi historiami wybrane i konkurujące o Nagrodę LUX filmy zgłębiają i kwestionują podzielane przez Europejczyków wartości i podejmują polemikę nad takimi problemami transgranicznymi, jak kryzys gospodarczy i społeczny, imigracja, sprawiedliwość, solidarność, swobody obywatelskie i podstawowe prawa. Każdy z filmów stanowi wgląd w życie Europejczyków, ich przekonania i wątpliwości oraz poszukiwanie tożsamości. Filmy pomagają poddać pod dyskusję różne poglądy na niektóre z głównych palących zagadnień społecznych i politycznych, a jako takie przyczyniają się do kształtowania szerszej debaty na temat tożsamości europejskiej oraz jej różnorodności. Poprzez wspieranie kina europejskiego, Parlament Europejski i wręczana przez niego Nagroda LUX podejmują wyzwania, jakim jest znalezienie nowych form komunikacji z obywatelami UE, sprawiając, że kino europejskie staje się jednym z najpotężniejszych środków odzwierciedlania debaty, jaka rozgrywa się wśród tysięcy ludzi w pluralistycznej Europie. Wobec obecnego kryzysu gospodarczego, politycznego i społecznego, który zagraża również sztukom pięknym, kulturze i kinu Nagroda LUX ma na celu wspieranie kreatywności europejskiej oraz różnych jej przejawów. Subsydiowanie i wspieranie kina europejskiego stanowi remedium na zniesienie rosnących podziałów zarówno fizycznych, jak i psychicznych jakie dzielą Europę. Kino jest jednym z najbogatszych i najsilniejszych środków wyrazu kulturalnego i ma potencjał przeciwstawienia się barierom stwarzanym przez strach i poczuciu niepewności, jakie otaczają nasze życie. Kino jest zwierciadłem, w którym możemy dostrzec, jak wiele rzeczy nas łączy lub jak zaskakujące bądź ciekawe są różnice między nami. 1/8

2 2) Podstawowe zasady Kultura i jej konkretna wyraz w postaci kina wciąż pozostają płaszczyznami, na których Parlament może i musi prowadzić skuteczny dialog z obywatelami Unii Europejskiej, aby w większym stopniu upowszechnić wiedzę o sobie oraz uzyskać wśród nich zrozumienie swej roli. Nagroda LUX, która jest namacalnym przejawem oryginalnej inicjatywy podjętej przez sam Parlament, jest jednym ze sposobów realizacji tego celu. Parlament Europejski jest oddany sprawie kultury. Podczas gdy Unia Europejska ma tylko uprawnienia wspierające i koordynujące w obszarze kultury, Parlament tradycyjnie nadaje tej dziedzinie centralne miejsce w prawie wspólnotowym. Przeprowadzone dnia 27 października 2010 r. z inicjatywy Komisji Kultury i Edukacji przesłuchanie publiczne na temat Kino i tożsamość w Europie stanowi dobitny tego dowód. Kino znajduje się w samym sercu europejskiego modelu kulturowego. Poprzez krystalizowanie różnych interpretacji różnorodności kulturowej film dowodzi swej kulturowej i przemysłowej wartości dla każdego społeczeństwa, które pragnie wywierać wpływ w obrębie swych granic i poza nimi. Film jest jedną z form kulturalnych, po których najbardziej można się spodziewać kreowania poczucia przynależności do wspólnej przestrzeni, a w tym wypadku budzenia ducha europejskiego. Kultura to ludzki i polityczny twór, a jej centralnym elementem jest kino. Nagroda LUX jest częścią strategii komunikacyjnej Parlamentu Europejskiego. Nagroda LUX stanowi instrument, który przyczynia się do realizacji polityki Parlamentu Europejskiego w zakresie komunikacji. Powierzenie oficjalnej selekcji i konkursu komisji złożonej z profesjonalistów nadaje Nagrodzie LUX artystycznego i kinematograficznego prestiżu. 3) Cele - Rozwijanie wiedzy opinii publicznej na temat Unii Europejskiej i obszarów jej polityki - Wspieranie obiegu europejskich koprodukcji w całej Unii. Europejski pejzaż kulturowy jest głęboko podzielony. Zaledwie paru artystom i niewielkiej liczbie dzieł udaje się przekroczyć granice i trafić do publiczności poza ich krajem 2/8

3 pochodzenia. Kino nie jest tu wyjątkiem. Język, w którym film został nakręcony, stanowi rzeczywiście przeszkodę w jego rozpowszechnieniu na wielojęzycznym rynku. 4) Procedura selekcji Jak wybiera się filmy - komisja selekcyjna Komisja selekcyjna 16-osobowy panel ludzi kina dokonuje wyboru filmów konkurujących o Nagrodę LUX: do selekcji oficjalnej i do konkursu. W skład komisji wchodzą producenci, dystrybutorzy, operatorzy filmowi, dyrektorzy festiwalów i krytycy filmowi. Zasiadają w niej również obserwatorzy: przedstawiciele Komisji Europejskiej (CREATIVE EUROPE) oraz Rady Europy (Fundusz Eurimages), jak również dyrekcja Venice Days (sekcji festiwalu filmowego w Wenecji). Komisja Kultury i Edukacji Parlamentu Europejskiego zatwierdza członków komisji selekcyjnej; co roku zmienia się jedna trzecia jej członków. Przedstawiciel filmu, który zwyciężył poprzednią edycję Nagrody LUX zasiada w komisji z urzędu. To komisja selekcyjna proponuje filmy do konkursu o Nagrodę LUX. Mogą je również zgłaszać posłowie do Parlamentu Europejskiego lub specjaliści z branży filmowej. Członkowie komisji selekcyjnej oglądają filmy i sporządzają listę 10, które wejdą do oficjalnej selekcji, zaś ostatecznie trzy z nich do konkursu o Nagrodę LUX. Decyzje komisji selekcyjnej przyjmowane są zdecydowaną większością głosów, a jeśli nie jest to możliwe większością względną w drodze losowania. Członkowie komisji nie mogą zaproponować więcej niż pięć filmów, ale nie więcej niż dwa odpowiadające ich przynależności państwowej. Członkowie komisji selekcyjnej, którzy uczestniczyli w produkcji lub wykorzystaniu w celach komercyjnych zaproponowanego przez siebie filmu konkursowego, mogą zostać poproszeni o wstrzymanie się od udziału w ostatecznym głosowaniu, zważywszy na to, że mają w nim bezpośredni interes. Członkowie zobowiązani są do zachowania milczenia do oficjalnego ogłoszenia filmów w oficjalnej selekcji (lipiec 2013 r.) oraz filmów konkursowych (koniec lipca 2013 r.) 5) Procedura głosowania i wręczenie Nagrody LUX w Strasburgu Laureata wybierają posłowie do Parlamentu Europejskiego w listopadzie lub grudniu danego roku. Procedura głosowania trwa miesiąc i umożliwia każdemu z posłów oddanie głosu tylko na jeden film. 3/8

4 Posłowie do PE mogą obejrzeć filmy na cztery sposoby: - w sali kinowej otwartej w Parlamencie Europejskim z okazji festiwalu LUX przez okres dwóch tygodniu (dwie projekcje dziennie); - w swoich państwach członkowskich, w ramach wydarzeń filmowych organizowanych w biurach informacyjnych PE z ramach festiwalu LUX; - na stronie wideo na żądanie (dostępnej dla wszystkich posłów do PE po wysłaniu wniosku o udostępnienie hasła dostępu); - na DVD (w bardzo ograniczonej liczbie, opcja dostępna głównie dla posłów Komisji Kultury i Edukacji oraz wiceprzewodniczących). Procedurę głosowania zamyka się w dzień poprzedzający ceremonię wręczenia nagrody o godz Wynik głosowania pozostaje zatem nieznany aż do ceremonii. Ceremonia wręczenia Nagrody LUX jest odbywa się równolegle do sesji plenarnej w Strasburgu i organizuje się ją w środę podczas sesji listopadowej, po zakończeniu debaty i przed rozpoczęciem głosowania. Ekipy filmowe trzech filmów walczących o nagrodę zaproszone są na ceremonię wręczenia nagrody i do sali posiedzeń plenarnych. Zwycięzcę ogłasza przewodniczący Parlamentu Europejskiego, który nie zna tytułu zwycięskiego filmu aż do chwili otwarcia zapieczętowanej koperty. Przedstawiciel zwycięskiego filmy proszony jest o wygłoszenie krótkiego przemówienia przed zgromadzeniem plenarnym. Od 2011 r. rankiem dnia, w którym odbywa się ceremonia wręczenia nagrody, organizowane jest seminarium dla dziennikarzy, w którym uczestnicy co najmniej dwóch dziennikarzy z każdego państwa członkowskiego. Od 2012 r. wraz z zainicjowaniem Dni Nagrody LUX (LUX Film Days), stworzono również specjalne wyróżnienie nadawane przez publiczność (Public Audience Mention), co zostanie ogłoszone na zbliżającym się Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlowych Warach, podczas wyczytywania oficjalnej selekcji za rok ) Kryteria kwalifikowalności filmów Do ubiegania się o Nagrodę LUX dopuszczane są filmy spełniające następujące kryteria: 1. filmy fabularne lub artystyczne filmy dokumentalne (również animowane), 2. trwające co najmniej 60 minut, 3. powstałe w wyniku produkcji lub koprodukcji kwalifikujących się do udziału w programie MEDIA, wyprodukowane lub współprodukowane przez państwo Unii Europejskiej lub Chorwację, Islandię, Liechtenstein, Norwegię lub Szwajcarię, 4/8

5 4. dzieła opiewające uniwersalny zasięg wartości europejskich, ilustrujące różnorodność tradycji europejskich, rzucające światło na proces integracji europejskiej lub też odzwierciedlające budowanie Europy, 5. filmy, których premiera festiwalowa/wejście na ekrany przypada na okres między 1 czerwca a 31 maja, 6. do nagrody nie powinno się zgłaszać filmów nagrodzonych pierwszymi nagrodami na festiwalach kategorii A (Wenecja, San Sebastian, Cannes, Karlowe Wary i Locarno). 7) Uzgodnienie podstaw Nagrody LUX i powiązanych działań W lipcu 2010 r. Parlament zainicjował refleksję na temat podstaw przyznawania Nagrody LUX w przyszłości. Celem tej szeroko zakrojonej refleksji było ugruntowanie obecności Nagrody LUX na europejskiej scenie kulturalnej i podjęcie działań, które, jak określono w strategii komunikacyjnej instytucji zatwierdzonej przez Parlament w dniu 5 lipca 2010 r., pozwolą w pełni wykorzystać jej potencjał jako narzędzia komunikacyjnego Parlamentu, które służy promowaniu debat politycznych inspirowanych przez zagadnienia poruszane w filmach rywalizujących o nagrodę. Ugruntowanie obecności Nagrody LUX na europejskiej scenie kulturalnej oznacza, że dotyczące jej przepisy wykonawcze wymagają zmian w dwóch kierunkach: otwarcie dostępu do Nagrody LUX ogółowi obywateli, podtrzymując jednocześnie udział posłów do PE; rozszerzenie cyklu projekcji trzech filmów konkursowych na 27 państw członkowskich pod postacią wydarzenia o charakterze publicznym (Dni Nagrody LUX). W ten sposób powstałyby warunki dla kształtowania europejskiej przestrzeni publicznej: to znaczy umożliwienie obywatelom Europy prowadzenia dyskusji na temat tego samego zagadnienia (filmy biorące udział w konkursie), w tym samym miejscu (miasto w każdym z państw członkowskich) i w tym samym czasie za pośrednictwem powiązanych debat politycznych na żywo, a także w internecie, z wykorzystaniem mediów społecznościowych. Działania związane z Nagrodą LUX (Dni Nagrody LUX) stwarzają ogromny potencjał jeśli chodzi o bezpośrednią komunikację z obywatelami państw członkowskich. W związku z tym poparto następujące zasady odnośnie do działań mających szerzej propagować Nagrodę LUX i zaangażowanie Parlamentu w różnorodność kulturową, zwłaszcza w ramach strategii komunikacyjnej instytucji: - ukierunkowanie działań związanych z Nagrodą LUX na publiczność, - zdecentralizowana organizacja projekcji i debat w celu włączenia obywateli z całej Unii Europejskiej, - przyczynienie się do stworzenia trwałych sieci kontaktów, zwłaszcza w dziedzinie kultury. 5/8

6 8) Co oferuje Nagroda LUX? W ramach Dni Nagrody LUX dla każdego z 3 filmów konkursowych przygotowuje się wersje ze ścieżką dialogową przetłumaczoną na języki urzędowe UE oraz produkuje się pakiet kina cyfrowego (DCP) przeznaczony dla wszystkich państw członkowskich UE. Nagroda LUX obejmuje również dostosowanie oryginalnej wersji językowej/oryginalnych wersji językowych do odbioru przez widzów niepełnosprawnych wzrokowo i słuchowo w więcej niż jednej, oryginalnej wersji, oraz promocję filmu w państwach członkowskich. Nagroda LUX zaczyna nabierać dużej rangi jako forma wsparcia europejskich produkcji filmowych. Pomaga w znalezieniu miejsca na rynku i dotarciu do szerokiej publiczności filmom, które w innych okolicznościach nie uzyskałyby takiej możliwości. 9) Kalendarz konkursu Nagrody LUX lutego 15 marca 23 marca 17 kwietnia 25 kwietnia 7 czerwca 30 czerwca lipiec 15 października 19 listopada (do potwierdzenia) 4 16 listopada (do potwierdzenia) Zatwierdzenie członków komisji selekcyjnej Nagrody LUX - edycja 2013 r. przez Komisję Kultury i Edukacji Parlamentu Europejskiego Oficjalne rozpoczęcie edycji Nagrody LUX 2013 Pierwsze spotkanie komisji selekcyjnej Nagrody LUX Ostateczny termin zgłaszania filmów Drugie spotkanie komisji selekcyjnej Nagrody LUX Trzecie spotkanie komisji selekcyjnej Nagrody LUX stworzenie rankingu 10 filmów oficjalnej selekcji, spośród których 3 konkursowe Oficjalne ogłoszenie 10 filmów Nagrody LUX oficjalna selekcja na Międzynarodowym Festiwalu Filmów w Karlowych Warach Oficjalne ogłoszenie 3 filmów wybranych do konkursu o Nagrodę LUX Głosowanie wewnętrzne przez posłów do PE Projekcje wewnętrzne filmów konkursowych 6/8

7 20 listopada (do potwierdzenia) Oficjalne ogłoszenie zwycięzcy Nagrody LUX - edycja 2013 i ceremonia wręczenia nagrody 10) Skład komisji selekcyjnej Nagrody LUX 2013 Francesca FEDER producentka Io sono Li - laureatka Nagrody LUX 2012 Jose Luis CIENFUEGOS dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Filmów w Sewilli Michel DEMOPOULOS krytyk filmowy, specjalny doradca telewizji publicznej ERT Państwo Nagroda LUX 2012 Hiszpania Grecja Stéphane DE POTTER dystrybutor, Cinéart-Cinélibre Fatima DJOUMER kierownik ds. stosunków międzynarodowych i imprez, Europa Cinéma Marion DÖRING dyrektor Europejskiej Akademii Filmowej Jakub DUSZYNSKI Dystrybutor, GUTEK Film, wiceprezes Europa Distribution Per ERICSSON kierownik wydziału edukacji filmowej w Szwedzkim Instytucie Filmowym Paul Peter HUTH redaktor i krytyk filmowy w ZDF Jonathan ROMNEY krytyk filmowy w The Independent on Sunday i Sight and Sound Christophe LEPARC sekretarz generalny sekcji Quinzaine des Réalisateurs Festiwalu Filmowego w Cannes Karel OCH krytyk filmowy i dyrektor artystyczny Festiwalu Filmowego w Karlowych Warach Olivier PÈRE dyrektor ARTE Cinema Georgette RANUCCI operatorka i dystrybutorka, Lucky Red Belgia UE UE Polska Szwecja Niemcy Wielka Brytania Francja Republika Czeska Francja/ Niemcy Włochy 7/8

8 Mira STALEVA wicedyrektor Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Sofii Éva VEZÉR ekspertka filmowa i audiwizualna Członkowie honorowi: Radu MIHAILEANU* reżyser, autor i producent Catherine BURESI** była wicedyrektor EFM Berlinale Obserwatorzy: Aviva SILVER Komisja Europejska, program MEDIA - szefowa działu Roberto OLLA Rada Europy, Fundusz Eurimages, dyrektor wykonawczy Giorgio GOSETTI*** dyrektor artystyczny sekcji Venice Days festiwalu filmowego w Wenecji Bułgaria Węgry 8/8