Opracowanie planu działań na rzecz środowiska i zdrowia dla Miasta i Gminy Olkusz (2)

Transkrypt

1 Opracowanie planu działań na rzecz środowiska i zdrowia dla Miasta i Gminy Olkusz (2) Ministerstwo Zdrowia Program jest dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NFOŚiGW

2 Grupa obywatelska Organizacja pozarządowa Rada Gminy Zarząd Gminy Inicja cja Decyzja o rozpoczęciu procesu Nie A Zarząd Gminy Sformułowanie forum interesariuszy Grupy społeczne Adminis tra cja Bizne s Forum Inte re s a rius zy Sformułowanie drzewa celów i ich priorytetyzacja Diagnoza stanu Obie ktywna/s ubie kty wna jakość życia Forum Inte re s a rius zy Zarząd Gminy Wybór/wskazanie prowadzącego proces opracowywania Zasoby własne Usługa komercyjna Prowadzący Proces Opracowania Opracowanie wersji roboczej LPDZŚ Wiedza o programowaniu Metoda Struktury Logiczne j Prowadzący Proces Opracowania Prowadzący Proces Opracowani a Diagnoza stanu zdrowia i środowiska Obiektywna jakość życia Przedstawienie diagnozy i obiektywnej jakości życia Dostępne dane (GUS, SANEPID, ZOZ, itd) Forum Inte re s a rius zy Forum Inte re s a rius zy Rada Gminy Prowadzący Proces Opracowania Opracowanie wersji końcowej LPDZŚ Uchwała o ustanowieniu LPDZŚ Komunikowa nie społeczne LPDZŚ Wersja robocza LPDZŚ Końcowa wersja LPDZŚ Końcowa wersja LPDZŚ nie Subiektywna jakość życia tak Prowadzący Proces Opracowania Przeprowadzeni e badań Mieszkańcy gminy Grupy wrażliwe Ustaleni w LPDZŚ Ustaleni w LPDZŚ Rea lizacja LPDZŚ Monitoring realizacji LPDZŚ Zasoby re a liza torów LPDZŚ Rutynowe dane + dodatkowe pomiary badania Le g e nda Odpo wiedzialny za realizację Prowadzący Proces Opracowania Przedstawienie subiektywnej jakości życia Forum Inte re s a rius zy Zarząd Gminy Cykliczne informowa nie społeczeństwa Wskaźniki monitorowania LPDZŚ Krok proces u A Nowa inicjatywa Wykorzystywane zas oby

3 Zarząd Gminy Sformułowanie forum interesariuszy Grupy społeczne Adminis tra cja Bizne s Forum Interesariuszy Zarząd Gminy Wybór/wskazanie prowadzącego proces opracowywania Zasoby własne Usługa komercyjna Prowadzący Proces Opracowania Diagnoza stanu zdrowia i środowiska Obie ktywna ja kość życia Dostępne dane (GUS, SANEPID, ZOZ, itd) Prowadzący Proces Opracowani a Przedstawienie diagnozy i obiektywnej jakości życia Forum Interesariuszy Prowadzący Proces Opracowania nie Subiektywna ja kość życia tak Przeprowadzeni e badań Mieszkańcy gminy Grupy wrażliwe

4 Forum Interesariuszy Ministerstwo Zdrowia Program jest dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NFOŚiGW

5 Prezentacja członków Forum Interesariuszy Ministerstwo Zdrowia Program jest dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NFOŚiGW

6 Diagnoza stanu środowiska i zdrowia Ministerstwo Zdrowia Program jest dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NFOŚiGW

7 Plan miasta i gminy Olkusz

8 Charakterystyka geograficzno-przestrzenna Powierzchnia i sieć osadnicza Powierzchnia [km 2 ] Sołectwa ogółem Miejscowości w tym wsie Województwo małopolskie Powiat olkuski Miasto i gmina Olkusz

9 Ludność Ludność na podstawie bilansów Ogółem Mężczyźni Kobiety Ludność na 1 km 2 powierzchni Kobiety na 100 mężczyzn Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym Województwo małopolskie Powiat olkuski Miasto i gmina Olkusz

10 Płeć i wiek Ludność według płci i wieku w mieście i gminie Olkusz Mężczyźni Ko bie ty [%]

11 Ekonomiczne grupy wieku Ludność według ekonomicznych grup wieku w 2002 roku w mieście i gminie Olkusz Ludność w wieku przedprodukcyjnym Ludność w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym 50 [% ] M ia s to -G m in a M ia s to W ie ś

12 Ruch naturalny Ruch naturalny ludności wskaźniki na 1000 mieszkańców Zgony Małżeństwa Urodzenia żywe Ogółem W tym niemowląt Przyrost naturalny Województwo małopolskie 5,2 10,0 8,6 0,1 1,4 Powiat olkuski 5,4 8,6 9,3 0,1-0,7 Miasto i gmina Olkusz 5,7 8,4 8,4 0,1 0,04

13 Wykształcenie Poziom wykształcenia w procentach w mieście i gminie Olkusz 3% 1% 11% 3% W yższe 27% Policealne Średnie Zasadnicze zaw odow e 35% P o d sta w o w e 20% B ez w ykształce nia Nieustalony

14 Zatrudnienie Pracujący w gospodarce narodowej w procentach 100% 80% Us ługi nie rynkowe 60% Us ługi rynkowe Przemysł 40% 20% Rolnictwo, łowie cto i leśnictwo, rybołówstwo, rybactwo 0% Wo je wó dztwo mało po ls kie Powiat olkus ki Mias to i gmina Olkus z

15 Bezrobocie Stopa bezrobocia w mieście i gminie Olkusz [% ] M ężczyźni Kobiety M ia sto -G m in a M ia sto W ie ś

16 Warunki mieszkaniowe Zasoby mieszkaniowe zamieszkane stale Przeciętna Mieszkania na 1000 mieszkańców Powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę [m 2 ] mieszkanie Liczba osób na Izbę Województwo małopolskie 277, Powiat olkuski 299, Miasto i gmina Olkusz 302,

17 Grunty rolne Użytkowanie gruntów w indywidualnych gospodarstwach rolnych

18 Ziemiopłody Powierzchnia zasiewów głównych ziemiopłodów w gospodarstwach indywidualnych 61.3% Zboża Pozostałe 3.4% Strączkowe Pastewne 0.1% Ziemniaki 16.7% 18.5%

19 Zwierzęta gospodarskie Gospodarstwa rolne utrzymujące zwierzęta gospodarskie według gatunków

20 Zdrowie mieszkańców Zachorowania na nowotwory złośliwe wskaźniki na 1000 mieszkańców Wyszczególnienie Województwo małopolskie Powiat olkuski Układ trawienny i otrzewna 0,5 0,9 Układ oddechowy i narządy klatki piersiowej 0,4 0,8 Narządy moczowo-płciowe 0,5 0,6 Tkanki limfatyczne i krwiotwórcze 0,1 0,2 Warga, jama ustna i gardło 0,0 0,1 Kości, tkanki miękkie, skóra, sutek 0,3 0,5 Inne o nieokreślonym umiejscowieniu 0,2 0,2

21 Zdrowie mieszkańców Leczeni na 1000 mieszkańców w jednostkach służby zdrowia cz.1 Wyszczególnienie Województwo małopolskie Powiat olkuski Oddziały internistyczne i chorób metabolicznych Oddziały chirurgii ogólnej i dziecięcej w publicznych szpitalach ogólnych Oddziały neurologiczne w publicznych szpitalach ogólnych Oddziały dziecięce oraz oddziały patologii noworodka w publicznych szpitalach ogólnych 25,6 30,0 21,0 25,1 5,8 10,3 9,3 12,3 Oddziały rehabilitacyjne 3,0 6,5 Oddziały psychiatryczne 1,5 8,4

22 Zdrowie mieszkańców Leczeni na 1000 mieszkańców w jednostkach służby zdrowia cz. 2 Wyszczególnienie Województwo małopolskie Powiat olkuski Publiczne i niepubliczne szpitale ogólne Oddziały urazowo-ortopedyczne w publicznych szpitalach ogólnych 151,7 123,9 9,3 8,3 Oddziały ginekologiczno-położnicze 21,9 15,1 Oddziały zakaźne 4,9 4,7 Oddziały pulmunologiczne, gruźlicze i chorób płuc 6,2 2,3

23 miechowski olkuski dąbrowski krakowski proszowicki chrzanowski oświęcimski wadowicki Kraków wielicki brzeski bocheński myślenicki Tarnów tarnowski suski limanowski Nowy Sącz gorlicki nowotarski nowosądecki tatrzański Liczba leczonych*/ przypadająca na 1 łóżko w publicznych i niepublicznych szpitalach ogólnych województwa małopolskiego w roku 2002 Liczba chorych na 1 łóżko (n) liczba powiatów 41,9 do 70,8 (3) 38,4 do 41,8 (4) 33,5 do 38,3 (5) 29,1 do 33,4 (4) 14,2 do 29,0 (6)

24 olkuski miechowski dąbrowski krakowski proszowicki chrzanowski oświęcimski wadowicki suski Tarnów Kraków wielicki brzeski bocheński tarnowski myślenicki limanowski gorlicki Nowy Sącz nowotarski nowosądecki tatrzański Liczba leczonych*/ przypadająca na 1 łóżko na oddziałach internistycznych w publicznych szpitalach ogólnych województwa małopolskiego w roku 2002 Liczba chorych na 1 łóżko (n) liczba powiatów 48,7 do 59,5 (4) 42,0 do 48,6 (3) 39,5 do 41,9 (5) 33,5 do 39,4 (5) 0 do 33,4 (5)

25 Tendencje malejące : Powietrze zanieczyszczenie powietrza: pyłem zawieszonym, dwutlenkiem siarki, dwutlenkiem azotu, fluorem, żelazem składniki pyłu: cynk, kadm, ołów, miedź, nikiel, chrom, tlenki żelaza, manganu Tendencje wzrastające: zanieczyszczenie powietrza węglowodorami aromatycznymi: benzo-"-pirenem, substancjami smołowymi

26 Gleby Problem: skażenie gleb metalami ciężkimi, prowadzące do skażeń produktów rolnych ołowiem, kadmem, cynkiem. Zakwaszenie gleb przyczynia się dodatkowo do potęgowania intensywności pobierania przez rośliny metali Najbardziej zanieczyszczone gminy Najmniej zanieczyszczone gminy Pazurek, Podlesie, Troks, Braciejówka, Wiśliczka, Zederman, Kogutek Żurada, Witeradów, Olewin, Niesułowice, Rabsztyn, Bogucin Mały, Gorenice, Zawada, Osiek, Zimnodół, Pomorzany, Olkusz

27 Woda Źródła zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych górnictwo (eksploatacja rud cynkowoołowiowych i ich przerób), przemysł, zwłaszcza hutniczy i metalurgiczny składowiska odpadów przemysłowych składowiska odpadów komunalnych osiedla o nieuporządkowanej gospodarce ściekowej, działalność rolnicza, skażone gleby, zanieczyszczenie powietrza Problemy dewastacja i degradacja naturalnych układów wodnych zanieczyszczenie wód zachowanie istniejącej sieci hydrograficznej

28 Odpady gospodarka odpadami komunalnymi uregulowana stały wzrost ilości wytworzonych przez mieszkańców odpadów komunalnych i usuwanych na zorganizowane składowisko selektywna zbiórka odpadów wprowadzona od roku 1995

29 Hałas wzrost ruchu samochodowego wzdłuż drogi krajowej nr 4 przebiegającej przez miasto Olkusz spowodowany uruchomieniem płatnej autostrady Katowice - Kraków występowanie tendencji do rozszerzania się terenów zagrożonych akustycznie przez ruch samochodowy, wzrost liczby osób narażonych na ponadnormatywny hałas w porze dziennej i nocnej spowodowany wzrostem liczby pojazdów, występowanie przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu w porze dziennej i nocnej w rejonie drogi nr 4 w Olkuszu w okolicy zabudowy jednorodzinnej i wielorodzinnej.

30 Podsumowanie Analiza wybranych wskaźników opisujących miasto i gminę Olkusz wskazuje, że analizowany obszar nie wyróżnia się w sposób szczególny na tle województwa małopolskiego i powiatu olkuskiego Charakterystyczną cechą jest wysoki odsetek ludności w wieku produkcyjnym Blisko 40% ludności otrzymało wyższe i średnie wykształcenie Znamienne jest ujemne saldo migracji stałych i czasowych, co świadczy o odpływie siły roboczej do sąsiadujących ośrodków Krakowa i Katowic Rolnictwo jest rozdrobnione a gleby zanieczyszczone metalami ciężkimi Występuje tendencja do rozszerzania się terenów zagrożonych akustycznie przez ruch samochodowy, co spowodowane jest uruchomieniem płatnej autostrady A-4

31 Ankieta Jakość życia mieszkańców Olkusza Ministerstwo Zdrowia Program jest dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NFOŚiGW

32 Jakość życia Obiektywne czynniki: stan zdrowia sytuacja rodzinna poziom wykształcenia wysokość dochodów miejsce zamieszkania sąsiedztwo bezpieczeństwo publiczne stan środowiska naturalnego rekreacja i wypoczynek dostęp do kultury Subiektywne czynniki: subiektywne poczucie dobrobytu aspekty fizyczne, psychiczne, społeczne, duchowe jakości życia stopień zdolności do zaspokajania naszych potrzeb i pragnień przymioty charakteru jednostki

33 Struktura ankiety: 1. Informacja o celu, jakiemu ma służyć ankieta 2. Instrukcje, jak odpowiadać na pytania 3. Forma: pytania zamknięte i półotwarte 4. Grupy problemowe 5. Metryczka

34 Struktura ankiety: I. MÓJ CZAS WOLNY Grupy problemowe: II. MOJE ZDROWIE III. ŚRODOWISKO MOJEGO MIEJSCA ZAMIESZKANIA IV. MOJE POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA V. MOŻLIWOŚCI POPRAWY

35 MOŻLIWOŚCI POPRAWY Jakie działania dotyczące ochrony środowiska poprawiłyby jakość życia Pana(i) lub pańskiej rodziny? Prosimy zaznaczyć nie więcej niż trzy najistotniejsze działania: A. Wprowadzenie segregacji śmieci B. Poprawa jakości wody do picia C. Zapewnienie wszystkim dostępu do kanalizacji D. Likwidacja niskiej emisji (zamiana paliwa na gaz, olej; ciepło z elektrociepłowni) E. Montaż ekranów akustycznych F. Poprawa jakości powietrza G. Poprawa warunków uprawy ziemi (wapnowanie, neutralizacja zanieczyszczeń) H. Ochrona krajobrazu i środowiska Jury Krakowsko-Częstochowskiej I. Inne (jakie?)...

36 MOŻLIWOŚCI POPRAWY Co mógł(a)by Pan(i) zrobić we własnym zakresie, ażeby móc cieszyć się lepszym zdrowiem? Prosimy zaznaczyć nie więcej niż trzy najistotniejsze działania: A. Zerwać z nałogami (papierosy, alkohol) B. Oglądać mniej telewizji C. Poświęcać więcej czasu na aktywny wypoczynek (spacery, uprawianie sportu) D. Czytać więcej książek E. Zaangażować się w pracę społeczną dla dobra gminy F. Więcej czasu poświęcać rodzinie i przyjaciołom G. Dbać o higienę i profilaktykę zdrowotną H. Wieść spokojniejsze życie, unikać stresu I. Inne (jakie?)......

37 Harmonogram spotkań forum 11 maja 2004 tutaj i zawsze o 11-tej koniec czerwca 2004 początek września 2004 Ministerstwo Zdrowia Program jest dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NFOŚiGW

38 Ministerstwo Zdrowia Program jest dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NFOŚiGW

39 Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Katowice, ul. Kossutha 6 tel. (032) , fax. (032) srodowisko.a.zdrowie@ietu.katowice.pl Ministerstwo Zdrowia Program jest dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NFOŚiGW

40 Dziękujemy Ministerstwo Zdrowia Program jest dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NFOŚiGW