Komunikat 10 z dnia dotyczący aktualnej sytuacji agrotechnicznej

Transkrypt

1 Komunikat 10 z dnia dotyczący aktualnej sytuacji agrotechnicznej Wszystkie poniższe informacje zostały przygotowane na podstawie obserwacji laboratoryjnych oraz lustracji wybranych sadów owocowych z rejonu Grójca, Warki, Rawy Mazowieckiej, Radomia, Skierniewic. Zwójka różóweczka, gąsienica Zwójka różóweczka, owad dorosły Zwójka różóweczka, złoże jaj Zwójkówki. Szkodliwość W uprawach sadowniczych Polski występuje ok. 23 gatunków motyli zwanych zwójkówkami liściowymi. Już sama nazwa określa ich sposób funkcjonowania w środowisku. Miejscem bytowania gąsienic tych motyli są bowiem liście, które w najróżniejszy sposób zwijają lub przy pomocy przędzy łączą ze sobą, tworząc kryjówki z których wychodzą na żer. Te wielożerne szkodniki zasiedlają różne gatunki drzew liściastych, w tym także różne gatunki drzew owocowych. Szczególnie chętnie bytują i żerują na drzewach jabłoniowych. Gąsienice zwójkówek prowadzą skryty tryb życia. Badania ostatnich lat prowadzone w wielu rejonach wykazały, że w poszczególnych sadach występują różne gatunki, ale najczęściej są to takie jak: zwójka siatkóweczka, zwójka bukóweczka, wydłubka oczateczka, zwójka różóweczka. Ta ostatnia często zasiedla również sady śliwowe i plantacje porzeczki. Na podstawie regularnie prowadzonego monitoringu wiemy, że w ciągu ostatnich kilkunastu lat zwójka siatkóweczka znacznie rozszerzyła swój zasięg i jest jednym z ważniejszych gatunków na terenie całej Polski. Żerowanie gąsienic zwójkówek we wczesnym okresie może powodować opadanie zawiązków lub deformowanie wyrastających z nich owoców a w późniejszym obniżenie jakości wyrośniętych już owoców, poprzez mniej lub bardziej rozległe uszkodzeni ich powierzchni. Ponadto nawet niewielkie uszkodzenia

2 Wydłubka oczateczka, gąsienica w oprzędzie Wydłubka oczateczka, motyl Płatkówka pstrocineczka żerująca w pąku jabłoni owoców stanowią miejsca łatwiejszego wnikania różnych czynników chorobotwórczych co może być przyczyną zwiększonego gnicia owoców w chłodniach i przechowalniach. W przypadku znacznej liczebności mogą uszkadzać nawet kilkadziesiąt procent owoców. Miejsce żerowania Gąsienice, niezależnie od gatunku, żerują na pąkach, liściach, zawiązkach owoców lub na wyrośniętych owocach. Na żerowanie wychodzą najczęściej nocą z różnego rodzaju kryjówek sporządzonych ze zwiniętych lub sprzędzionych liści. Objawy żerowania Pozwijane i sprzędzione liście lub rozety liściowo kwiatowe, wygryzione liście, uszkodzone zawiązki lub wyrośnięte już owoce. Skorkowaciałe lub świeże blizny, bardzo często pod przykryciem z liścia lub w miejscu styku dwóch owoców. Lustracje Przeglądanie rozet liściowokwiatowych w okresie kwiecień maj oraz przeglądanie długopędów i owoców w okresie czerwiec wrzesień. Szczególnie ważne są dokładne lustracje w okresie wczesnej wiosny, aby uchwycić moment, kiedy na drzewach występują zarówno gąsienice tych gatunków, które zimują w stadium gąsienicy jak i tych, które zimowały w stadium jaj. Takim okresem kiedy występują gąsienice obydwu tych grup gatunków, jest zwykle pogranicze zielonego i różowego pąka kwiatowego. Czynniki ograniczające W okresie sezonu wegetacyjnego znaczącą rolę odgrywają parazytoidy jaj, gąsienic i poczwarek. Złoża jaj zwójki różóweczki są czasami spasożytowane w ponad 50%. Notowano również znaczne pasożytowanie gąsienic zwójki siatkóweczki jak i innych gatunków. W okresie zimowym ale także wiosennym w czasie karmienia młodych, znaczną role odgrywają ptaki,

3 Zwójka bukóweczka, motyl szczególnie sikory ale także i inne gatunki. Dla prawidłowego wykarmienia piskląt większość gatunków potrzebuje bowiem także pokarmu zwierzęcego. Zwalczanie Najważniejszym terminem zwalczania zwójkówek jest termin wczesnowiosenny, który przypada na okres zielonego lub początek różowego/białego pąka kwiatowego. Zabieg ten decyduje na ogół o tym jak kształtuje się występowanie tych szkodników w późniejszych Zwójka siatkóweczka, gąsienica na zawiązkach gruszek terminach sezonu wegetacyjnego. Według dotychczasowo ustalonych progów zagrożenia zabieg wykonuje się wówczas, kiedy liczebność szkodnika wynosi średnio 5 lub więcej gąsienic na 100 rozet w próbie 200 losowo analizowanych. W pierwszym terminie zwalczania (zielony/różowy pąk) w sadach, które nie są prowadzone systemem IPO można do zwalczania zwójkówek użyć także niektórych preparatów z grupy syntetycznych pyretroidów o ile w ich etykiecie znajduje się odpowiedni Zwójka siatkóweczka, złoże jaj zapis. W okresie późniejszym stosowanie tych preparatów nie jest wskazane ze względu na ich znaczny niekorzystny wpływ na owady drapieżne i pasożytnicze. Drugim ważnym terminem jest termin letni w okresie wylęgania się gąsienic takich gatunków jak: zwójka siatkóweczka, zwójka porzeczkóweczka, zwójka rdzaweczka, zwójka bukóweczka i wydłubka oczateczka. Przy czym należy go różnicować w zależności od tego jakie gatunki są dominującymi. Zwójkę siatkóweczkę zwalcza się z reguły w trzeciej dekadzie czerwca lub pierwszej lipca a zwójkę bukóweczkę i wydłubkę oczateczkę w drugiej połowie lipca. Spośród wymienionych gatunków, szczególnego nadzoru wymaga zwójka siatkóweczka. Ten, bardziej niż inne zwójkówki, ciepłolubny gatunek rozszerzył swój zasięg na obszar całego kraju. A ponieważ jest to gatunek polifagiczny (wielożerny), to może stwarzać zagrożenie nie tylko w sadach jabłoniowych ale także w uprawach innych roślin sadowniczych (grusza, śliwa, porzeczka czarna). W warunkach Polski

4 Zwójka żerująca w zwiniętym pąku preparatu do szkodnika występuje w dwóch pokoleniach i w przypadku sprzyjających warunków pogodowych może zachodzić konieczność zwalczania gąsienic tej zwójkówki jeszcze w pierwszej dekadzie września. Ze względu na bionomię zwójkówek (tworzenie różnego rodzaju kryjówek, żerowanie pod oprzędami na spodniej stronie liści lub między sprzędzionymi liśćmi) zalecane jest, szczególnie w pełni sezonu, stosowanie wyższych objętości cieczy roboczej (750 l/ha) co znacznie zwiększa możliwość dotarcia Zalecenia: Aby skutecznie ograniczyć populacje zwójkówek powinniśmy wykonać zabiegi chemiczne wówczas, gdy populacja szkodnika jest najmniejsza, najbardziej wrażliwa na stosowane insektycydy i możliwie duża grupa gatunków znajduje się w tej samej fazie rozwojowej, tak by zwalczyć je tym samym zabiegiem. Takim okresem jest wiosna, gdy jabłonie są tuż przed kwitnieniem. Dlaczego? 1. Większość zwójkówek zimuje jako gąsienice początkowych stadiów rozwojowych. Tuż przed kwitnieniem ich wrażliwość na insektycydy nie zmienia się istotnie. Również zwójka różóweczka, która zimuje w postaci jaj, od wielu dni jako młoda gąsienica jest też aktywna w koronie drzew. Wszystkie gatunki są więc obecnie w podobnej fazie rozwojowej i wykazuje podobną wrażliwość na środki ochrony. 2. Ponieważ wszystkie gat. zwójkówek nadal występują jako gąsienice, nie dochodzi jeszcze do przeobrażeń i rozmnożenia, populacja ich, zdziesiątkowana po okresie zimowym, jest obecnie najmniejsza w całym sezonie. 3. Tuż przed kwitnieniem, rozety kwiatowe rozchylają się i ukryte w nich szkodniki są bardziej narażone na działanie środków ochrony. Do wykonania zabiegu powinniśmy wybrać obecnie preparat Runnr 240 SC w dawce 0,4 kg/ha, który wykazuje najmniejszą Rozchylona rozeta kwiatowa-optymalna faza zwalczania szkodliwość dla organizmów zwójkówek w sadach pożytecznych a zwłaszcza pszczół. Jest to preparat kontaktowy, nie rozprzestrzenia się więc systemicznie i gąsienice muszą mieć z nim kontakt albo żołądkowy albo poprzez zewnętrzną powierzchnię ciała. Ze względu na ryzyko zmycia preparat nie powinien być stosowany tuż przed deszczem. Zabiegi najlepiej wykonywać w ciepły, słoneczny dzień, nie później niż wówczas, gdy 5% kwiatów jest otwartych. Wtedy to

5 występuje największe rozchylenie rozet kwiatowych. Wcześniejsze zabiegi, gdy rozety są zbite, nie wykazują takiej efektywności. Jeśli spóźnimy się z terminem można wykonać zabieg również po kwitnieniu, ale jego efektywność jest mniejsza. Starsze gąsienice już mniej wrażliwe, często żerują w zbitych, zamkniętych liściowych kryjówkach, część może być już w niewrażliwej na preparaty formie poczwarki. Ze względu na zapowiadane intensywne opady, w trosce o ochronę preparatu najlepiej by było wykonać zabieg gdy pogoda ustabilizuje się. Jednak obecnie panująca wysoka temperatura powoduje intensywny rozwój pąków i zwiększa prawdopodobieństwo ich szybkiego otwarcia się. Dlatego należy ocenić stopień rozwoju pąków kwiatowych i podjąć indywidualna decyzją o terminie zabiegu. Prawdopodobnie w rejonie Polski centralnej, na odmianach szybciej rozwijających się zabieg taki wykonamy o dziś lub jutro, wówczas można połączyć go z ochroną zapobiegawczą przed parchem jabłoni. W rejonach środkowo-północnych i północnych, oraz na odmianach później rozwijających się, po deszczach, w połączeniu z produktami o działaniu interwencyjnym. Pozdrawiamy Zespół IPSAD