PLANY I ZAMIERZENIA MIĘDZYNARODOWEGO CENTRUM KULTURY

Transkrypt

1 PLANY I ZAMIERZENIA MIĘDZYNARODOWEGO CENTRUM KULTURY 2013 MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:41

2 MCK 2013 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

3 3 WSTĘP Dwudziesty drugi rok działalności Międzynarodowego Centrum Kultury inaugurujemy wystawą Andy Warhol. Konteksty otwartą w Galerii mck jeszcze w roku Obok Warhola ekscentryka i celebryty, prezentacja słowackiej kolekcji jego prac pozwala dojrzeć w nim także Środkowoeuropejczyka, któremu ziścił się American Dream. Tematyka środkowoeuropejska przewijać się będzie, nieodmiennie, w wielu zaplanowanych na rok 2013 przedsięwzięciach. Z zakończeniem polskiego przewodnictwa w Grupie Wyszegradzkiej zbiegną się obrady 2. Forum Dziedzictwa Europy Środkowej oraz spotkanie ministrów kultury Czech, Polski, Słowacji i Węgier. O kulturze i dziedzictwie Europy Środka traktować będą także trzy numery kwartalnika Herito. Kraje, którym pragniemy poświęcić szczególną uwagę to Rosja i Rumunia. Rosja wydaje się ciągle zbyt odległa pomimo wspólnej granicy z obwodem kaliningradzkim toteż w zmniejszeniu wzajemnego dystansu pomóc ma projekt Polski Petersburg, którego zwieńczeniem będzie wystawa prezentowana nad Newą w roku Jesienią w Galerii mck po raz pierwszy zagości sztuka rumuńska, ale na wystawę Kartograf złowrogiej historii. Tara (von Neudorf) warto zwrócić uwagę także z dwóch innych powodów: sonduje ona ciekawy fenomen historyzm xxi wieku oraz wpisuje się w cykl prezentacji intrygujących nowych zjawisk w sztuce Europy Środkowo-Wschodniej. Rumunii poświęcony będzie także jeden z numerów Herito. W nurt wystaw problemowych, poprzez sztukę podejmujących ważne pytania współczesności, wpisują się również dwie pozostałe prezentacje Praca kobiety nigdy się nie kończy i Pamięć. Rejestry i terytoria. Wspomnieć też należy o ważnych książkach: pierwszej polskojęzycznej publikacji profesora Josepha Rykwerta, światowej sławy historyka sztuki i teoretyka architektury, znawcy współczesnych metropolii, oraz błyskotliwej analizie koncepcji Europy Środkowej w xx wieku autorstwa Simony Škrabec. Te i inne projekty łączy wspólny cel stanowiący fundament misji Międzynarodowego Centrum Kultury. Jest nim refleksja nad fenomenem dziedzictwa kulturowego, które zwłaszcza w czasach tak dynamicznej zmiany zyskuje coraz większe znaczenie. Dyrektor mck prof. dr hab. Jacek Purchla MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

4 MCK 2013 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

5 5 MIĘDZYNARODOWE CENTRUM KULTURY Międzynarodowe Centrum Kultury zainaugurowało działalność 29 maja 1991 roku podczas odbywającego się w Krakowie sympozjum kbwe (Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie), na którym po raz pierwszy po upadku żelaznej kurtyny przedstawiciele państw Wschodu i Zachodu debatowali o sprawach kultury i dziedzictwa. Od początku istnienia mck mieści się w zabytkowej, pamiętającej czasy średniowiecza, kamienicy Pod Kruki przy Rynku Głównym. Położenie w centrum Krakowa, a zarazem w sercu środkowej Europy, ułatwia realizację naszej misji, polegającej na wspieraniu kulturalnej integracji Europy i ochrony jej dziedzictwa kulturowego. Międzynarodowe Centrum Kultury jest miejscem refleksji nad kulturą i dziedzictwem kulturowym wobec wyzwań współczesności. W obrębie zainteresowania instytucji znajdują się: teoria, filozofia i zarządzanie dziedzictwem pamięć tożsamość przestrzeń kulturowa, sztuka i dziedzictwo Europy Środkowej dialog międzykulturowy miasto jako zwierciadło cywilizacji polityka kulturalna i ekonomika kultury. Hasłem wywoławczym działalności mck jest interdyscyplinarność. Instytucja działa na wielu polach, łączy różne punkty widzenia, korzysta z dorobku wielu dziedzin, by w sposób jak najbardziej szeroki, a równocześnie spójny i obiektywny móc dzielić się wiedzą z zakresu dziedzictwa kulturowego w wymiarze uniwersalnym. Międzynarodowe Centrum Kultury jest narodową instytucją kultury o charakterze naukowo-badawczym, edukacyjnym i informacyjnym. Dwadzieścia jeden lat działalności to: 124 wystawy prezentujące najważniejsze zjawiska ze świata sztuki i architektury ponad 100 międzynarodowych konferencji i seminariów, których uczestnikami byli przedstawiciele większości krajów europejskich i wielu pozaeuropejskich 65 międzynarodowych programów edukacyjnych, w których wzięło udział ponad 2200 uczestników z większości krajów europejskich, Ameryki Północnej i Południowej, Azji i Afryki działające od 2001 roku podyplomowe studia Akademia Dziedzictwa 270 publikacji w języku polskim i obcych wersjach językowych specjalistyczny księgozbiór liczący ponad woluminów projekty badawcze realizowane we współpracy z partnerami polskimi i zagranicznymi aktywne uczestnictwo w gremiach międzynarodowych i sieciach kulturalnych. MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

6 6 WYSTAWY ANDY WARHOL. KONTEKSTY do 10 lutego Kontynuacja wystawy otwartej 10 grudnia Wystawa przybliża postać czołowego przedstawiciela pop-artu i jednego z najważniejszych twórców xx wieku. Ekspozycja jest nie tylko okazją do bezpośredniego zetknięcia się z bogatym oeuvre Warhola, ale także próbą pokazania artysty w szerszym kontekście, wskazania nowych, mniej znanych tropów interpretacji jego dorobku i odczytywania biografii. Prezentowane na wystawie serigrafie i rysunki Andy ego Warhola to prace pochodzące ze słowackiej kolekcji prywatnej Zoya Museum w Modrze po raz pierwszy pokazywane w Polsce. Powstałe na przestrzeni kilku dekad dzieła stanowią zapis fascynacji artysty, ewolucji jego drogi twórczej, a także lustro czasów, w których żył. W narracji wystawy uwydatniono kontrasty i sprzeczności, które cechowały nie tylko artystyczne poszukiwania Warhola, ale i jego burzliwy życie. PRACA KOBIETY NIGDY SIĘ NIE KOŃCZY kwiecień sierpień Tytuł wystawy nawiązuje do angielskiego przysłowia, popularnego zwłaszcza w Ameryce: a woman s work is never done. Myślą przewodnią jest przedstawienie szeroko potraktowanych prac, czynności domowych i kobiecych zajęć, zarówno w ujęciu realistycznym, jak i symboliczno-alegorycznym. Na ekspozycję składa się około 150 rycin od xvi do xix wieku oraz, w części końcowej, współczesne dzieła sztuki: rzeźby i instalacje, z polskich i zagranicznych kolekcji prywatnych; mają one stanowić przestrzenne kontrapunkty dla dwuwymiarowych rycin. Wśród wybranych grafik znajdą się dzieła m.in.: Albrechta Dürera, Rembrandta van Rijn, Petera Paula Rubensa, Williama Hogartha, liczne prace twórców szkoły włoskiej, francuskiej i niderlandzkiej oraz stosunkowo rzadkie prace kobiet rytowniczek. Zasadniczy zrąb ekspozycji to ryciny z Gabinetu Rycin Biblioteki Naukowej pau i pan w Krakowie. Wystawa jest już dziewiątą prezentacją graficzną przygotowywaną we współpracy z Biblioteką Naukową pau i pan w Krakowie. MCK 2013 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

7 WYSTAWY 7 KARTOGRAF ZŁOWROGIEJ HISTORII. TARA (VON NEUDORF) wrzesień listopad W czasach globalizmu, szybkiego przepływu informacji, powierzchowności i natrętnej wirtualności świata wokół, kwestie historii, paradoksalnie, stały się istotne. Kategorie ważne w przeszłości krew, ziemia, naród ponownie ciążą współczesnemu człowiekowi. Czy w tym, co obserwujemy dziś w sztuce, widzieć można swoisty historyzm xxi wieku? Siedmiogród, skąd pochodzi Tara (von Neudorf), jest od stuleci przestrzenią pogranicza. W splątanej historii tej krainy odzwierciedlają się wszystkie napięcia i konflikty ostatnich dwóch wieków. Tara przepracowuje je w swojej sztuce, kreśli po mapach, wrysowuje w nie sarkastyczne projekcje, karykaturalną i bezkompromisową prawdę o naszych czasach. Prace artysty zostały dostrzeżone i nagrodzone w ostatniej edycji konkursu strabag Artaward International Wystawa wpisuje się w cykl prezentacji w Galerii mck intrygujących nowych zjawisk w sztuce Europy Środkowo-Wschodniej. PAMIĘĆ. REJESTRY I TERYTORIA grudzień 2013 marzec 2014 Czy współcześni artyści ulegają kommemoratywnej gorączce, która na dobre owładnęła dziś humanistyką i naukami społecznymi? Jak sztuka w dobie memory boom przeformułowuje tradycyjne i kreuje nowe formy pamiętania? Interdyscyplinarna wystawa, gromadząca prace wybranych artystów polskich, bada różne obszary i mechanizmy funkcjonowania pamięci w sztuce współczesnej. Poruszać takie zagadnienia jak: pamięć jako mechanizm budowania relacji z przeszłością, pamięć a nostalgia, tęsknota za minionym, pamięć indywidualna a pamięć zbiorowa i pokoleniowa, konflikt pamięci, historyczne i medialne manipulacje pamięcią, niepamięć, zapomnienie, kwestia nieobecności odczytywanej jako pamięć obecności. MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

8 8 WYSTAWY POZA SIEDZIBĄ MCK PRACA KOBIETY NIGDY SIĘ NIE KOŃCZY wrzesień listopad Szczecin, Zamek Książąt Pomorskich Przygotowana przez mck wystawa, efekt współpracy z Biblioteką Naukową pau i pan w Krakowie, po pokazie w Galerii mck prezentowana będzie w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie. Współpracę ekspozycyjną z Zamkiem rozpoczęto w 2011 roku reedycją wystawy graficznej My i Oni. Zawiła historia odmienności. ŚWIAT PRZED KATASTROFĄ. ŻYDZI KRAKOWSCY W DWUDZIESTOLECIU MIĘDZYWOJENNYM październik 2013 styczeń 2014 Republika Czeska, Ołomuniec, Muzeum Sztuki Kolejna odsłona wystawy, której premiera miała miejsce w Galerii mck w roku Przeformułowana i dostosowana do przestrzeni ekspozycyjnych Muzeum Sztuki w Ołomuńcu przypomni w unikalnych fotografiach, filmach, wspomnieniach i komentarzach życie społeczności żydowskiej w międzywojennym Krakowie. MCK 2013 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

9 KONFERENCJE, SEMINARIA, PROJEKTY, WSPÓŁPRACA W SIECIACH 9 MIT GALICJI W roku 2010 mck zainicjowało projekt badawczy Mit Galicji, którego zwieńczeniem będzie wystawa prezentująca różne oblicza Galicji z perspektywy trzech krajów: Polski, Austrii i Ukrainy oraz narodowości i grup społecznych związanych historycznie z Galicją. Projekt jest realizowany we współpracy z Institut für den Donauraum und Mitteleuropa w Wiedniu oraz z Wien Museum Karlsplatz. Ma na celu wydobycie wspólnoty kulturowej krajów Europy Środkowej. Ważnym aspektem przedsięwzięcia jest próba połączenia topografii z ideografią, skonfrontowania świadomości mitycznej z rzeczywistością historyczną oraz prześledzenia ewolucji mitów z perspektyw narodowych i pokoleniowych. POLSKI PETERSBURG Celem projektu jest przybliżenie roli i znaczenia Polaków w życiu społecznym, kulturalnym, naukowym, artystycznym, gospodarczym i politycznym stolicy Rosji w wiekach xviii xx. Zwieńczeniem projektu badawczego obejmującego kwerendy archiwalne w wybranych instytucjach i archiwach Petersburga będzie wystawa planszowo-multimedialna, która w ramach Sezonu Polskiego w Rosji w roku 2015 pokazana zostanie w Petersburgu, a następnie w innych miastach Federacji Rosyjskiej. Koordynatorem projektu po stronie rosyjskiej mianowanym przez Ministerstwo Kultury Federacji Rosyjskiej jest prof. Aleksandr Sokołow, dyrektor Państwowego Archiwum Historycznego w Petersburgu; po stronie polskiej projekt realizuje mck. Wystawie towarzyszyć będzie katalog, a w ramach programu towarzyszącego przewidziane są również specjalistyczne seminaria i konferencja, a także pokonferencyjna publikacja naukowa podsumowująca aktualny stan badań. Na rok 2013 zaplanowano m.in. uruchomienie strony internetowej projektu i organizację dwóch polsko-rosyjskich konferencji: w Petersburgu (kwiecień) i w Krakowie (październik). MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

10 10 KONFERENCJE, SEMINARIA, PROJEKTY, WSPÓŁPRACA W SIECIACH INWENTARYZACJA ZABYTKÓW SZTUKI SAKRALNEJ NA ZIEMIACH WSCHODNICH DAWNEJ RZECZYPOSPOLITEJ. LWÓW I ZIEMIA CHEŁMSKA Projekt obejmuje prace badawcze dotyczące kościołów i klasztorów rzymskokatolickich Lwowa i Ziemi Chełmskiej: kwerendy w polskich i ukraińskich archiwach, bibliotekach i muzeach służą zebraniu, poszerzeniu i uporządkowaniu bazy źródłowej do opracowań, które opublikowane zostaną w kolejnych tomach części 1 serii Materiały do Dziejów Sztuki Sakralnej na Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej. Istotną częścią tych prac jest także prowadzona w ramach projektu weryfikacja terenowa i gromadzenie materiału ikonograficznego. SPOTKANIA EKSPERTÓW DO SPRAW OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO V4 luty, październik Od roku 2006 mck odpowiada za organizację stałych spotkań ekspertów ds. ochrony dziedzictwa kulturowego reprezentujących ministrów kultury państw wyszegradzkich. W roku 2013 zaplanowano dwa spotkania Komitetu Sterującego panelu ekspertów służące wypracowaniu programu merytorycznego realizowanych wspólnie projektów, przede wszystkim kursu letniego Management of unesco World Heritage Cultural Sites in V4 Countries oraz 2. Forum Dziedzictwa Europy Środkowej. HISTORIA W PRZESTRZENI PUBLICZNEJ. TRANSFER HISTORII WZAJEMNYCH ODDZIAŁYWAŃ Z OBSZARU BADAŃ AKADEMICKICH DO NURTU PRAKTYCZNYCH DZIAŁAŃ SPOŁECZNYCH kwiecień 2013 marzec 2015 Projekt pod kierownictwem prof. Roberta Traby realizowany przez Centrum Badań Historycznych pan w Berlinie, we współpracy z Institut für Geschichte Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg w Halle; partnerami przedsięwzięcia są Institut für Angewandte Geschichte we Frankfurcie nad Odrą oraz mck. Koncepcja historii wzajemnych oddziaływań stanowiła kanwę projektu Polsko-niemieckie miejsca pamięci, w toku realizacji którego pojęcie to uległo rozszerzeniu o kwestię interakcji między sąsiadującymi podmiotami historycznymi nie tylko MCK 2013 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

11 KONFERENCJE, SEMINARIA, PROJEKTY, WSPÓŁPRACA W SIECIACH 11 na poziomie międzynarodowym, ale i lokalnym. Celem projektu Historia w przestrzeni publicznej jest transfer historii wzajemnych oddziaływań z obszaru dociekań akademickich do działań w sferze publicznej oraz ustanowienie katalogu dobrych praktyk w tym zakresie. Analizie poddane zostaną obecnie funkcjonujące modele współpracy historyków akademickich z tzw. praktykami (stowarzyszenia, wydawnictwa, muzea, miejsca upamiętnienia itp.). 2. FORUM DZIEDZICTWA EUROPY ŚRODKOWEJ czerwiec Wspólnie z partnerami z Czech, Słowacji i Węgier mck organizuje drugą edycję Forum Dziedzictwa Europy Środkowej. Jest to kontynuacja spotkania zorganizowanego po raz pierwszy w 2011 roku. Spotkanie specjalistów, praktyków i badaczy zajmujących się wielowymiarowo dziedzictwem kulturowym w Europie Środkowej potwierdziło potrzebę dialogu i wymiany doświadczeń w tej materii zarówno w ramach Grupy Wyszegradzkiej, jak i krajów sąsiednich. Obrady 2. Forum toczyć się będą pod hasłem Granice dziedzictwa. Współczesne międzynarodowe problemy dziedzictwa będą dyskutowane na przykładach środkowoeuropejskich i światowych Europa Środkowa stanowić będzie punkt wyjścia do szerszych rozważań. Forum organizowane jest w formule otwartej w odpowiedzi na call for papers można zgłaszać propozycję wystąpienia. Owocem konferencji będzie recenzowana publikacja. PRZESTRZEŃ KULTUROWA EUROPY ŚRODKOWEJ ŚRODKOWA I WSCHODNIA SŁOWACJA czerwiec Kolejne seminarium objazdowe z cyklu Przestrzeń kulturowa Europy Środkowej poświęcone wielokulturowemu dziedzictwu środkowej i wschodniej Słowacji z uwzględnieniem Koszyc Europejskiej Stolicy Kultury W trakcie seminarium przewidziane są liczne spotkania z ekspertami odpowiedzialnymi za planowanie przestrzenne, ochronę zabytków i krajobrazu oraz zarządzanie obiektami zabytkowymi i instytucjami muzealnymi. Seminarium organizowane we współpracy z fundacją Via Cultura z Bratysławy. MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

12 12 KONFERENCJE, SEMINARIA, PROJEKTY, WSPÓŁPRACA W SIECIACH NARODY I STEREOTYPY Dwadzieścia lat po zorganizowanej w 1993 roku sesji Narody i stereotypy, kiedy w międzynarodowym gronie naukowców i artystów dyskutowano o stereotypowym widzeniu siebie nawzajem, mck powraca do problematyki, będącej od początku w centrum naszego zainteresowania. Rozszerzenie Unii Europejskiej o nowe kraje członkowskie, skrystalizowanie Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, współpraca z partnerami spoza Europy wszystko to sprawia, że warto ponownie spojrzeć jak zmieniło się nasze myślenie o nas samych i innych, niegdyś odległych, a dziś coraz bliższych. Dwuletni projekt, którego zwieńczeniem będą konferencja i publikacja zaplanowane na rok 2014, jest zachętą do przekroczenia świata granic i zaproszeniem do wielopłaszczyznowej i interdyscyplinarnej dyskusji nad takimi zagadnieniami jak stereotypy narodowe, Europejska Polityka Sąsiedztwa, tożsamość narodowa i regionalna, globalizacja, migracje czy wielokulturowość w xxi wieku. EUROŚRÓDZIEMNOMORSKA FUNDACJA DIALOGU KULTUR IM. ANNY LINDH Skupiająca 43 państwa Unii dla Śródziemnomorza (ue, Bałkany, Bliski Wchód i północna Afryka), Fundacja wspiera najszerzej rozumiany dialog międzykulturowy między społeczeństwami obu brzegów Morza Śródziemnego. Fundacja działa na zasadzie współpracy sieci instytucji i organizacji w każdym z państw. Rolą mck jako polskiego koordynatora narodowej sieci Fundacji jest wspieranie misji i zamierzeń Fundacji, i staranie się, by głos Europy Środkowej był ważnym wkładem w debatę na temat przyszłości kontynentu i krajów basenu Morza Śródziemnego. Obok szeregu spotkań w różnych miejscach Polski, służących prezentacji i promocji działań i misji Fundacji im. Anny Lindh, na rok 2013 zaplanowano doroczny zjazd polskiej sieci Fundacji w mck, oraz debatę Czy Polska leży nad Morzem Śródziemnym? otwierającą Forum. Razem na rzecz Sprawiedliwej Przyszłości, które odbędzie się w marcu w Gdańsku. W kwietniu w Marsylii obradowało będzie 2. Forum Fundacji im. A. Lindh. To gromadzące ponad tysiąc uczestników wydarzenie stanie się największym spotkaniem społeczeństwa obywatelskiego regionu eurośródziemnomorskiego od czasu arabskiej wiosny. mck bierze udział w przygotowaniu merytorycznym całości Forum (w tym przeprowadzeniu debaty w ramach obrad); zaprezentuje się także na własnym stoisku podczas targów międzykulturowych. MCK 2013 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

13 KONFERENCJE, SEMINARIA, PROJEKTY, WSPÓŁPRACA W SIECIACH 13 AHICE Art Historian Information from Central Europe, zainicjowany przez mck serwis internetowy poświęcony sztuce w Europie Środkowej, adresowany zarówno do historyków sztuki i osób zawodowo zajmujących się kulturą, jak i miłośników kultury czy turystów, gromadzi informacje o wystawach, konferencjach i publikacjach z krajów Europy Środkowej. W 2013 roku serwis zyska nową szatę graficzną, dokonana zostanie także reorganizacja struktury informatycznej. ahice realizowany jest we współpracy z partnerami instytucjonalnymi z krajów Grupy Wyszegradzkiej: Galerią Morawską w Brnie (Czechy), Narodowym Centrum Zarządzania Dziedzictwem Kulturowym w Budapeszcie (Węgry) i Instytutem Historii Sztuki Słowackiej Akademii Nauk w Bratysławie (Słowacja). RIHA JOURNAL Czasopismo akademickie, recenzowane, poświęcone historii sztuki. Stanowi organ Międzynarodowego Stowarzyszenia Instytutów Badawczych Historii Sztuki riha (International Association of Research Institutes in the History of Art) i wydawane jest przez Zentralinstitut für Kunstgeschichte w Monachium. mck jako jedna z trzydziestu instytucji członkowskich riha na świecie pełni rolę redakcji lokalnej, która przyjmuje, a następnie przygotowuje teksty do publikacji. Czasopismo publikowane jest wyłącznie w Internecie. Artykuły ukazują się jednocześnie w dwóch językach po polsku i angielsku (mck zapewnia tłumaczenie na język angielski). MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

14 14 PROGRAMY EDUKACYJNE AKADEMIA DZIEDZICTWA VII Edycja: październik 2012 lipiec 2013 VIII Edycja: październik 2013 lipiec 2014 Studia podyplomowe z zarządzania dziedzictwem kulturowym realizowane od 2001 roku wspólnie z Małopolską Szkołą Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Adresatami studiów są pracownicy administracji publicznej, służb ochrony zabytków, nauczyciele, muzealnicy i pracownicy placówek kulturalnych, a także operatorzy turystyki. Uczestnicząc w wykładach i seminariach obejmujących zagadnienia ekonomiczne, prawne, społeczne i polityczne, które tworzą podstawy nowoczesnej filozofii ochrony dziedzictwa, słuchacze zdobywają wiedzę o nowoczesnych metodach ochrony dziedzictwa kulturowego i zarządzania jego zasobami. Zajęcia realizowane są w ramach następujących bloków: teoria dziedzictwa; historia kultury i sztuki; prawne i finansowe aspekty ochrony dziedzictwa; samorząd terytorialny, planowanie przestrzenne i prawne uwarunkowania ochrony zabytków; przemysły kultury i formy udostępniania dziedzictwa; marketing, promocja i komunikacja. Uzupełnieniem programu są warsztaty poświęcone zarządzaniu instytucjami kultury oraz zarządzaniu dziedzictwem kulturowym w formie wyjazdów studyjnych. WYKŁADY OTWARTE AKADEMII DZIEDZICTWA Cykl wykładów popularyzujących specjalistyczną wiedzę o dziedzictwie kulturowym, a także badaniach nad kulturą i historią Polski. Prelegentami są stali wykładowcy Akademii Dziedzictwa, zagraniczni badacze uczestniczący w programie stypendialnym Thesaurus Poloniae oraz przedstawiciele instytucji partnerskich. MANAGEMENT OF UNESCO WORLD HERITAGE CULTURAL SITES IN V4 COUNTRIES czerwiec Piąty kurs dla pracowników instytucji kultury i służb konserwatorskich z państw Grupy Wyszegradzkiej poświęcony zarządzaniu miejscami wpisanymi na Listę Światowego Dziedzictwa unesco. Po czterech poprzednich edycjach, których tematyka dotyczyła kolejno państw grupy, kurs w roku 2013 ma charakter podsumowujący. Odbędzie się w Krakowie i w Małopolsce. MCK 2013 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

15 PROGRAMY EDUKACYJNE 15 THESAURUS POLONIAE Geneza programu Thesaurus Poloniae sięga 2007 roku i zorganizowanego w Krakowie Pierwszego Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski, który pokazał rosnące zainteresowanie wiedzą o Polsce w różnych częściach świata oraz odsłonił lukę w ofercie stypendialnej kierowanej przez polskie instytucje do naukowców mieszkających i pracujących poza Polską. W odpowiedzi na te potrzeby i na wniosek Międzynarodowego Centrum Kultury Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej powołał program stypendialny Thesaurus Poloniae, który od 2009 roku realizowany jest przez mck w Krakowie. Program adresowany jest do osób prowadzących badania poświęcone kulturze, historii i wielokulturowemu dziedzictwu Polski oraz Europy Środkowej. O stypendium ubiegać mogą się osoby zajmujące się zarządzaniem i ochroną dziedzictwa kulturowego, a także naukowcy reprezentujący dziedziny takie jak historia, historia sztuki, socjologia, etnografia oraz antropologia kulturowa. Program Thesaurus Poloniae skierowanych jest do osób nie będących obywatelami Polski. Jednorazowy pobyt stypendialny to trzy miesiące, w ramach którego stypendysta przebywa i pracuje naukowo w Krakowie. MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

16 16 PUBLIKACJE JOSEPH RYKWERT POWAB MIEJSCA wersja polska Pierwsza przełożona na polski publikacja autorstwa prof. Josepha Rykwerta, światowej sławy historyka sztuki i krytyka architektury polskiego pochodzenia, profesora uniwersytetów w Essex i Cambridge, obecnie profesora emerytowanego University of Pennsylvania, visiting professor wielu uczelni na świecie. Powab miejsca (The Seduction of Place) jest jedną z najważniejszych prac w jego dorobku, erudycyjnym wykładem dziejów relacji człowieka i miasta prześledzonych od starożytności i doprowadzonych do czasów nam współczesnych. Spojrzeniem na miasto pod kątem tego, jak ono się jawi ludzkim zmysłom i próbą odczytania tego, co powierzchnia miasta ma do powiedzenia, a co ukrywa. Przede wszystkim jednak spojrzeniem na miasto jako na wypadkową woli i działań człowieka, świadomych i nieuświadamianych, nie zaś rezultat działania bezosobowych sił czy twór o racjonalno-ekonomicznych prawidłach rozwoju. SIMONA ŠKRABEC PRZYGODNOŚĆ WALKI. KONCEPCJA EUROPY ŚRODKOWEJ W XX WIEKU wersja polska Książka, która próbuje odpowiedzieć na pytanie, czym jest Europa Środkowa i dlaczego tak trudno ją zdefiniować, zwłaszcza z perspektywy wydarzeń rozgrywających się w wieku xx. Geografia wyobrażona Europy Środkowej, i równie wyobrażona spoistość zamieszkujących ją narodów, dopuszcza wiele koncepcji rozważających złożoność kulturową regionu. Wszystkie jednak, jak zauważa autorka, wychodzą z błędnego założenia wspólnej historii formującej tożsamość Europy Środkowej. Simona Škrabec w swoich badaniach odwołuje się do krytyki genealogicznej Michela Foucaulta (od niego też zapożycza termin hasard de la lutte, stanowiący tytuł książki) i proponuje inne spojrzenie oraz nową metodologię, którą nazywa archeologiczną, i która zakłada odkrywanie kolejnych warstw pojęcia w porządku chronologicznym zstępującym, to jest od najnowszych do najdawniejszych. Takie podejście pozwala przełamać konwencję narracji historycznej i uwolnić się od skojarzeń narzucanych przez naznaczone ideologicznie paradygmaty. A w konsekwencji przedefiniować model Europy Środkowej. MCK 2013 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

17 PUBLIKACJE 17 Kolejna publikacja w serii Biblioteka Europy Środka po książce Csaby G. Kissa Lekcja Europy Środkowej (2010) i Emila Brixa Z powrotem w Europie Środkowej (2012). ALBUMY PRACA KOBIETY NIGDY SIĘ NIE KOŃCZY wersja polsko-angielska KARTOGRAF ZŁOWROGIEJ HISTORII. TARA (VON NEUDORF) wersja polsko-angielska PAMIĘĆ. REJESTRY I TERYTORIA wersja polsko-angielska PRACE ZBIOROWE AKADEMIA DZIEDZICTWA wersja polska Publikacja najciekawszych prac obronionych w Akademii Dziedzictwa na przestrzeni ponad dziesięciu lat studiów podyplomowych. Celem publikacji jest udostępnienie wyników prac podejmujących oryginalną tematykę w nowym interdyscyplinarnym ujęciu. MATERIAŁY DO DZIEJÓW SZTUKI SAKRALNEJ NA ZIEMIACH WSCHODNICH DAWNEJ RZECZYPOSPOLITEJ KOŚCIOŁY I KLASZTORY RZYMSKOKATOLICKIE DAWNEGO WOJEWÓDZTWA BRZESKO-LITEWSKIEGO, CZĘŚĆ V, TOM 1 wersja polska, Marcin Zgliński (red. nauk.) Pierwszy tom w nowej części serii Materiały do Dziejów Sztuki Sakralnej na Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej, poświęconej zabytkom sakralnym dawnego województwa brzesko-litewskiego w ramach ziem dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Tom obejmuje MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

18 18 PUBLIKACJE monografie świątyń rzymskokatolickich stolicy województwa Brześcia, a także obiektów w czterech miejscowościach dawnego powiatu brzesko-litewskiego: Domaczewie, Rakowicy, Wołczynie i Wysokiem Litewskiem. KOŚCIOŁY I KLASZTORY RZYMSKOKATOLICKIE DAWNEGO WOJEWÓDZTWA NOWOGRÓDZKIEGO, CZĘŚĆ II, TOM 3 wersja polska, Maria Kałamajska-Saeed (red. nauk.) Kolejny tom w serii Materiały do Dziejów Sztuki Sakralnej na Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej, części poświęconej zabytkom sakralnym dawnego województwa nowogródzkiego na ziemiach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Tom obejmuje monografie świątyń rzymskokatolickich Słonimia. KOŚCIOŁY I KLASZTORY RZYMSKOKATOLICKIE DAWNEGO WOJEWÓDZTWA RUSKIEGO, CZĘŚĆ I, TOM 21 wersja polska, Jan K. Ostrowski (red. nauk.) Kolejny tom w serii Materiały do Dziejów Sztuki Sakralnej na Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej, kontynuujący zapoczątkowany tomem 19 cykl omówieni rzymskokatolickich świątyń Lwowa. Tom poświęcony lwowskiej katedrze łacińskiej jednej z najważniejszych świątyń dawnej Rzeczypospolitej. CZASOPISMA HERITO. DZIEDZICTWO, KULTURA, WSPÓŁCZESNOŚĆ NR. 10, 11, 12, 13 wersja polsko-angielska Kwartalnik Herito to jedyne w swoim rodzaju forum dyskusji o dziedzictwie, kulturze, współczesności i przyszłości. W roku 2013 ukażą się kolejne 4 numery kwartalnika, ich robocze tematy to: Europa Środkowa miasta, wspólnoty, kultura; Dla ducha i dla ciała kurorty i kolonie artystyczne; Rumunia; Intelektualiści środkowoeuropejscy w xx i xxi wieku. MCK 2013 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

19 19 BIBLIOTEKA I CZYTELNIA ROLANDA BERGERA Specjalistyczna biblioteka obejmująca ponad woluminów gromadzi wydawnictwa zgodnie z kierunkiem pracy naukowej, badawczej i edukacyjnej mck. Są to: monografie, czasopisma artystyczne, katalogi wystaw, publikacje z zakresu urbanistyki i architektury, zarządzania dziedzictwem, sztuki, etnografii i tradycji regionów Europy, ochrony mniejszości itp., jak również publikacje obcojęzyczne o Polsce i Europie. Znaczną część księgozbioru stanowią czasopisma oraz kolekcja galicjanów. Wiele zgromadzonych książek, fachowych czasopism czy niepublikowanych opracowań to pozycje unikatowe. Ze środków Roland Berger Strategy Consultants zakupiono nowoczesny sprzęt multimedialny oraz dostęp do trzech zagranicznych baz danych: jstor, Humanities E-Book, Central and East European Online Library. W bibliotece można korzystać także z baz na cd-romach: Allgemeines Künstlerlexikon, Belser Lexikon der Kunst- und Stilgeschichte i Encyclopaedia Britannica Księgozbiór udostępniany jest w czytelni, która dysponuje 10 stanowiskami pracy oraz stanowiskami komputerowymi. PRACOWNIA DOKUMENTACJI Pracownia gromadzi, digitalizuje i udostępnia dorobek mck (publikacje, plakaty, nagrania, zdjęcia) oraz materiały związane z: ochroną dziedzictwa kulturowego na świecie współpracą międzynarodową w dziedzinie kultury i dziedzictwa pracą w międzynarodowych sieciach współpracy (w tym ciha, riha, Europa Nostra, encatc, Culture- ActionEurope) polityką kulturalną ue, szczególnie Europejskimi Stolicami Kultury współpracą z organizacjami międzynarodowymi przede wszystkim unesco i Radą Europy dialogiem międzykulturowym, zwłaszcza Eurośródziemnomorską Fundacją Dialogu Kultur im. A. Lindh, a także pozyskuje i przechowuje raporty instytucji kulturalnych, konwencje i karty dotyczące dziedzictwa kulturowego oraz opracowania związane z kulturą i dziedzictwem Europy Środkowej. MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42

20 20 ZESPÓŁ KONFERENCYJNY POD KRUKI Sale konferencyjne i seminaryjne wchodzące w skład Zespołu konferencyjnego Pod Kruki należą do najbardziej atrakcyjnych pod względem komfortu, estetyki i wyposażenia w Krakowie. Ich szczególnym atutem jest położenie w sercu Krakowa oraz architektura łącząca współczesne rozwiązania z zabytkowymi wnętrzami. Pomieszczenia Zespołu konferencyjnego wykorzystywane są podczas organizowanych przez mck wydarzeń konferencji, spotkań, seminariów, wernisaży i programów edukacyjnych, są także wynajmowane komercyjnie. W jego skład wchodzą: sala konferencyjna na parterze (dla 200 osób przy teatralnym układzie krzeseł) przeszklone, wysokie na 14 m Patio na pierwszym piętrze (dla 180 osób przy teatralnym układzie krzeseł) dwa foyer, na parterze i na pierwszym piętrze Sala Panoramiczna na piątym piętrze oficyny (dla 30 osób przy teatralnym układzie krzeseł) dwie sale seminaryjne w piwnicach (odpowiednio dla 40 i 30 osób przy teatralnym układzie krzeseł) sala seminaryjna na czwartym piętrze budynku frontowego (dla 60 osób przy teatralnym układzie krzeseł). Wszystkie sale są klimatyzowane, dysponują profesjonalnym nagłośnieniem, sprzętem multimedialnym, łączami internetowymi i systemem dyskusyjnym oraz przystosowane są dla potrzeb osób niepełnosprawnych (z wyjątkiem piwnic). Sala konferencyjna posiada aparaturę do tłumaczenia symultanicznego, a piwnice wyposażone są w galeryjny system zawieszania obrazów, grafik, fotografii i mogą być wykorzystywane jako galeria sztuki. MCK 2013 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :44:42