Plany i zamierzenia Międzynarodowego Centrum Kultury

Transkrypt

1 Plany i zamierzenia Międzynarodowego Centrum Kultury 2014 MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:09

2 MCK 2014 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:09

3 3 Wstęp Dwudziesty trzeci rok działalności Międzynarodowego Centrum Kultury dedykujemy fenomenowi pamięci. Debata na temat związków między pamięcią a historią nie słabnie w humanistyce od kilku dekad. Czym i jak czas pamięci przejawia się w sztuce? oto pytanie, na które próbujemy odpowiedzieć wystawą Pamięć. Rejestry i terytoria, przyglądając się polskiej sztuce współczesnej eksplorującej rejestry i terytoria pamięci. Jeśli wystawa Pamięć stanowi pierwszy krok w introspekcji świadomości zbiorowej i indywidualnej, drugim krokiem w głąb jest wystawa Władcy snów. Symbolizm na ziemiach czeskich Opowiada ona nie tylko o zainteresowaniu ludzką nad- i podświadomością, ale przybliża zarazem ciągle zbyt mało znany nurt środkowoeuropejskiego symbolizmu. Żadne z wybranych na wystawę dzieł nie było jeszcze w Polsce prezentowane, mimo że obok autorów niemal u nas nieznanych na wystawie pojawią się prace twórców takich jak Alfons Mucha, Jan Preisler czy Max Švabinský. Krok trzeci doprowadza do mitu, który można powiedzieć, jest swoistą pamięcią kultury. Wystawa Mit Galicji to inspiracja do przyjrzenia się relacjom między bezpowrotnie utraconym światem wczorajszym a zaskakującymi współczesnymi inkarnacjami jego mitu, do opowiedzenia o Galicji widzianej z wielu perspektyw: polskiej, ukraińskiej, żydowskiej i austriackiej. Wspomnieć należy także o ważnych konferencjach, które obok wystaw wpisują się w rok pamięci w MCK. Czymże bowiem są stereotypy, jeśli nie sposobem, w jaki zapamiętane doświadczenia składają się na wyobrażenie o Innych? Żywotność stereotypów, a także ich metamorfoza pod wpływem zmian, jakim podlega dzisiejszy świat, są tematem konferencji Narody i stereotypy dwadzieścia pięć lat później. Nowe granice, nowe horyzonty. Druga z ważnych konferencji Restytucja dóbr kultury traktuje o praktycznym wymiarze przywracania pamięci i poświęcona jest polskim doświadczeniom w odzyskiwaniu utraconych dzieł sztuki skonfrontowanym z postawami i doświadczeniami w innych państwach. Przewidziane na rok 2014 wystawy, konferencje, publikacje, programy badawcze i edukacyjne łączy zapisane w misji Międzynarodowego Centrum Kultury myślenie o kulturze jako o katalizatorze dialogu w Europie Środkowej. Rozmowa o pamięci odgrywa w nim jedną z ważniejszych ról. Dyrektor MCK prof. dr hab. Jacek Purchla MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:10

4 MCK 2014 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:10

5 5 MIĘDZYNARODOWE CENTRUM KULTURY Międzynarodowe Centrum Kultury zainaugurowało działalność 29 maja 1991 roku podczas odbywającego się w Krakowie sympozjum KBWE (Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie), na którym po raz pierwszy po upadku żelaznej kurtyny przedstawiciele państw Wschodu i Zachodu debatowali o sprawach kultury i dziedzictwa. Od początku istnienia MCK mieści się w zabytkowej, pamiętającej czasy średniowiecza, kamienicy Pod Kruki przy Rynku Głównym. Położenie w centrum Krakowa, a zarazem w sercu środkowej Europy, ułatwia realizację naszej misji, polegającej na wspieraniu kulturalnej integracji Europy i ochrony jej dziedzictwa kulturowego. Międzynarodowe Centrum Kultury jest miejscem refleksji nad kulturą i dziedzictwem kulturowym wobec wyzwań współczesności. W obrębie zainteresowania instytucji znajdują się: teoria, filozofia i zarządzanie dziedzictwem pamięć tożsamość przestrzeń kulturowa, sztuka i dziedzictwo Europy Środkowej dialog międzykulturowy miasto jako zwierciadło cywilizacji polityka kulturalna i ekonomika kultury. Hasłem wywoławczym działalności MCK jest interdyscyplinarność. Instytucja działa na wielu polach, łączy różne punkty widzenia, korzysta z dorobku wielu dziedzin, by w sposób jak najbardziej szeroki, a równocześnie spójny i obiektywny móc dzielić się wiedzą z zakresu dziedzictwa kulturowego w wymiarze uniwersalnym. Międzynarodowe Centrum Kultury jest narodową instytucją kultury o charakterze naukowo badawczym, edukacyjnym i informacyjnym. Dwadzieścia dwa lat działalności to: 128 wystaw prezentujących najważniejsze zjawiska ze świata sztuki i architektury ponad 100 międzynarodowych konferencji i seminariów, których uczestnikami byli przedstawiciele większości krajów europejskich i wielu pozaeuropejskich 66 międzynarodowych programów edukacyjnych, w których wzięło udział ponad 2200 uczestników z większości krajów europejskich, Ameryki Północnej i Południowej, Azji i Afryki działające od 2001 roku podyplomowe studia Akademia Dziedzictwa 300 publikacji w języku polskim i obcych wersjach językowych specjalistyczny księgozbiór liczący około woluminów projekty badawcze realizowane we współpracy z partnerami polskimi i zagranicznymi aktywne uczestnictwo w gremiach międzynarodowych i sieciach kulturalnych. MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:10

6 6 wystawy Pamięć. Rejestry i terytoria do 6 kwietnia Czas pamięci tak w humanistyce określa się niesłabnące od paru dekad zainteresowanie śladami przeszłości, rolą i mechanizmami rządzącymi pamięcią. Memory boom nie ominął również sztuki najnowszej. Pamięć stała się dla artystów jednym z ważniejszych zagadnień poddawanych analizie, nierzadko krytycznej. Wystawa prezentuje prace z ostatniego dwudziestolecia uznanych polskich artystów, którzy głównym tematem swej twórczości uczynili pamięć zarówno własną, z jej intymnym wymiarem i przekazem, jak i pamięć zbiorową, z jej mechanizmami, formami, terytoriami. Niektóre prace powstały specjalnie na tę wystawę, jak rzeźba Teren wspólny Mirosława Bałki wykonana z niemal 200 wycieraczek przekazanych artyście przez mieszkańców Krakowa. Na wystawie prezentowane są prace m.in.: Adama Adacha, Bogusława Bachorczyka, Mirosława Bałki, Andrzeja P. Batora, Moniki Chlebek, Michała Chudzickiego, Darka Foksa, Karoliny Freino, Nicolasa Grospierre a, Rafała Jakubowicza, Elżbiety Janickiej, Zuzanny Janin, Marcina Kędzierskiego, Jerzego Kosałki, Roberta Kuśmirowskiego, Leszka Lewandowskiego, Zbigniewa Libery, Roberta Maciejuka, Marzanny Morozewicz, Mirosława Nizio, Ryszarda Otręby, Zdzisława Pidka, Wojciecha Prażmowskiego, Leszka Sobockiego, Andrzeja Sołygi, Artura Żmijewskiego. Władcy snów. Symbolizm na ziemiach czeskich maj wrzesień Wybitne dzieła symbolizmu, które dotąd nie były pokazywane w Polsce. Na wystawie znajdzie się ponad 130 dzieł obrazów, rysunków, grafik, rzeźb i obiektów ceramicznych pochodzących z kilkudziesięciu kolekcji, zarówno publicznych, jak i rzadko pokazywanych zbiorów prywatnych. Prezentowani twórcy należą do dwóch generacji symbolistów; pierwsza tworzyła w latach 80. XIX wieku, druga dekadę później. Wśród prac z lat 80. prezentowane są silnie zdynamizowane kompozycje Beneša Knüpfera, sięgające do tematyki mitologicznej, czy fantasmagoryczne wizje Hanuša Schwaigera. Wśród dzieł z lat 90. nie brak prac Alfonsa Muchy, Jaroslava Špillara, Karela Hlaváčka, Jana Preislera czy Maxa Švabinskiego, które urzekają secesyjną stylistyką i nastrojowością. Wystawa jest przygotowywana we współpracy z Muzeum Sztuki w Ołomuńcu i praskim wydawnictwem Arbor Vitae. MCK 2014 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:10

7 wystawy 7 Václav Havel na wyciągnięcie ręki maj wrzesień wystawa w zabytkowych piwnicach MCK Václav Havel na zdjęciach Oldřicha Škácha, który przez trzydzieści lat fotografował jednego z najważniejszych środkowoeuropejskich intelektualistów. Wystawa jest przygotowywana we współpracy z Czeskim Centrum w Warszawie. Mit Galicji październik 2014 marzec 2015 Wystawa jest zwieńczeniem projektu badawczego pod tym samym tytułem realizowanego przez MCK od 2010 roku. Ekspozycja będzie nie tylko wędrówką po znaczących dla polskiego odbiorcy galicyjskich motywach i tematach, ale także szansą przyjrzenia się mitowi Galicji oczami Innego. Szerokie spektrum wyobrażeń o Galicji pokazane zostanie z różnych perspektyw: polskiej, ukraińskiej, żydowskiej i austriackiej, i poprzez różnorakie media: dzieła sztuki, dokumenty, filmy, literaturę. Wirtualna i tekstowa narracja ekspozycji ma dać impuls do refleksji nad fenomenem mitu, do dociekania jego wielowątkowości i ambiwalencji oraz do rozpoznania jego współczesnych wcieleń. Przedsięwzięcie realizowane jest we współpracy z Institut für den Donauraum und Mitteleuropa w Wiedniu oraz Wien Museum Karlplatz. MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:10

8 8 KONFERENCJE, SEMINARIA, PROJEKTY, WSPÓŁPRACA W SIECIACH SZTUKA WSPÓŁCZESNA WOBEC MECHANIZMÓW PAMIĘCI INDYWIDUALNEJ kwiecień Sesja naukowa poświęcona kwestii pamięci indywidualnej w sztuce współczesnej. Jak w twórczości współczesnych artystów ujawnia się ta skomplikowana gra pomiędzy różnymi wymiarami pamięci? Jakie przybiera formy? Jakie rządzą nią mechanizmy i prawidłowości? Jak pamięć biograficzna uzewnętrznia się w sztuce i konstytuuje dzieło? Narody i stereotypy dwadzieścia pięć lat później. Nowe granice, nowe horyzonty czerwiec Dwadzieścia pięć lat po upadku komunizmu i dziesięć lat po wejściu Polski do Unii Europejskiej warto ponownie zastanowić się nad problematyką podjętą ponad dwie dekady temu podczas konferencji Narody i stereotypy. Proces globalizacyjny i nowa rzeczywistość geopolityczna, nowe granice mentalne i fizyczne skłaniają do objęcia debatą szerokiego spektrum tematów (między innymi stereotypy narodowe i etniczne, a także religijne i dotyczące płci, problematykę ksenofobii, oikofobii i ksenofilii, antysemityzmu i islamofobii) w kontekście państw Unii Europejskiej oraz jej sąsiadów Rosji tudzież państw Partnerstwa Wschodniego (państwa postsowieckie) i Partnerstwa Południowego (północna Afryka i Bliski Wschód). Na konferencję złożą się debaty ekspertów, sesje tematyczne z uczestnikami wyłonionymi w trybie call for papers, sesje przygotowane przez członków polskiej sieci Fundacji im. Anny Lindh w ramach wspólnego projektu sieci, a także spotkania literackie i wydarzenia artystyczne przygotowane we współpracy z Krakowskim Biurem Festiwalowym. Przestrzeń kulturowa Europy Środkowej Meklemburgia-Pomorze Przednie czerwiec Kolejne seminarium objazdowe Rady Programowej z cyklu Przestrzeń kulturowa Europy Środkowej będzie poświęcone wielokulturowemu dziedzictwu jednego z niemieckich landów Meklemburgii-Pomorza Przedniego. MCK 2014 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:10

9 KONFERENCJE, SEMINARIA, PROJEKTY, WSPÓŁPRACA W SIECIACH 9 W programie przewidziano liczne spotkania z niemieckimi ekspertami odpowiedzialnymi za planowanie przestrzenne, ochronę zabytków, krajobrazu kulturowego oraz zarządzanie obiektami zabytkowymi i instytucjami muzealnymi. Integralną częścią seminarium będzie polsko-niemiecki okrągły stół zorganizowany wspólnie ze Stiftung Alfried Krupp Kolleg Greifswald, w ramach którego odbędzie się dyskusja i wymiana doświadczeń w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego Europy Środkowej. Restytucja dóbr kultury listopad Międzynarodowa ekspercka konferencja poświęcona problematyce rewindykacji dzieł sztuki w Polsce w kontekście europejskim. Tragedia drugiej wojny światowej doprowadziła do przemieszczenia wielkiej liczby dzieł sztuki. Nastanie komunizmu w Polsce uniemożliwiło otwartą dyskusję o grabieży dzieł sztuki zarówno przez Trzecią Rzeszę, jak i przez radzieckich wyzwolicieli. Po przełomie politycznym 1989 roku kwestia restytucji dzieł powróciła na wokandę. Głównym celem konferencji jest pokazanie polskiego doświadczenia w restytucji na tle podejścia do tej kwestii w innych państwach. Drugim zadaniem jest popularyzacja wiedzy o utraconym dziedzictwie kulturowym i podniesienie świadomości zagadnień z nią związanych. Polska i Petersburg Polsko rosyjski projekt służący przygotowaniu programu, który w ramach Roku Polskiego w Rosji zaplanowanego na rok 2015 zaprezentuje polską obecność nad Newą od XVIII wieku po czasy współczesne jako ważny komponent wieloetnicznego i wielokulturowego miasta. Celem przedsięwzięcia jest wzbudzenie u mieszkańców Petersburga zainteresowania Polską i Polakami, także w kontekście sezonów kultury organizowanych dla popularyzacji dziedzictwa innych licznie reprezentowanych nad Newą narodowości. Najważniejszymi elementami programu będą wystawa obiektowa i międzynarodowy kongres w Petersburgu, jak również działająca po zakończeniu Roku Polskiego baza internetowa poświęcona wielowątkowej obecności Polaków nad Newą w kontekście historyczno kulturowym, MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:11

10 10 KONFERENCJE, SEMINARIA, PROJEKTY, WSPÓŁPRACA W SIECIACH podkreślająca między innymi ich wkład w rozwój nowoczesnego miasta. Istotnym aspektem projektu jest także wydobycie wątków łączących Petersburg z Polską w nauce, sztukach pięknych czy literaturze. Przedsięwzięcie realizowane we współpracy z Międzynarodową Fundacją Charytatywną im. Dymitra Lichaczowa. Heritage Counts for Europe. Towards a European Index for Valuing Cultural Heritage Zebranie, analiza, skonsolidowanie i szerokie rozpowszechnienie istniejącego zasobu informacji na temat wpływu dziedzictwa kulturowego na społeczeństwo i ekonomię jest podstawowym celem projektu. Efektem końcowym będzie raport, na który złożą się wyniki badań prowadzonych przez zespoły dwóch zaangażowanych w projekt instytucji badawczych: MCK i Uniwersytet w Leuven. Ważnym aspektem projektu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat korzyści płynących z dziedzictwa kulturowego, jak również wypracowanie dla polityków rekomendacji dotyczących wykorzystania rozwojowego potencjału dziedzictwa kulturowego. Jesienią 2014 roku odbędzie się w MCK posiedzenie komitetu sterującego projektu połączone z obradami okrągłego stołu dla ekspertów do spraw dziedzictwa i rozwoju z Europy Środkowej. Przedsięwzięcie realizowane jest dzięki wsparciu Programu Kultura UE przez międzynarodowe konsorcjum. Liderem projektu jest Europa Nostra. Dialog polsko-rosyjski w MCK Kontynuacja zainicjowanego w roku 2012 cyklu spotkań organizowanych wspólnie z Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. Motywem przewodnim cyklu jest chęć przybliżenia polskiej publiczności kluczowych zagadnień i aktualnych trendów we współczesnej kulturze rosyjskiej, ze szczególnym naciskiem na sztukę i literaturę. Istotnym elementem spotkań jest również problematyka dotycząca historii i dziedzictwa kulturowego w kontekście bilateralnych relacji naszych narodów. Wykłady i spotkania wpisują się w tradycję debat o kulturze państw europejskich prowadzonych w sali Pod Kruki. MCK 2014 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:11

11 KONFERENCJE, SEMINARIA, PROJEKTY, WSPÓŁPRACA W SIECIACH 11 Koordynacja polskiej sieci Eurośródziemnomorskiej Fundacji Dialogu Kultur im. Anny Lindh Misją Fundacji im. Anny Lindh jest promocja poznania, wzajemnego zrozumienia i tolerancji wśród społeczeństw regionu eurośródziemnomorskiego. Funkcję koordynatora polskiej sieci Fundacji Międzynarodowemu Centrum Kultury powierzyły Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Polska sieć zrzesza ponad 90 członków reprezentujących organizacje pozarządowe, instytucje kultury, uczelnie wyższe, szkoły. Zadaniem MCK jest promocja Fundacji i jej misji, zachęcanie do współpracy z Fundacją, konsolidacja polskiej sieci, pomoc jej członkom w poszukiwaniu partnerów i finansowaniu projektów, realizacja wspólnych projektów polskiej sieci. W związku z tym wydawany jest regularnie newsletter, prowadzona jest strona internetowa oraz polska sekcja strony www. euromedalex.org, organizowane są spotkania regionalne i zgromadzenia ogólne członków, wydawane są materiały promocyjne. MCK pozostaje w stałym kontakcie zarówno z Sekretariatem Fundacji w Aleksandrii, jak i z Ministerstwami Kultury i Spraw Zagranicznych opiniuje dokumenty, przygotowuje wkłady do polskich stanowisk w sprawach związanych ze społecznym aspektem polityki eurośródziemnomorskiej UE i stara się, by głos Europy Środkowej był słyszalny także w obszarze EuroMedu. AHICE Zainicjowany przez MCK serwis internetowy Art and Heritage in Central Europe poświęcony jest sztuce w Europie Środkowej i przeznaczony zarówno dla historyków sztuki i osób zawodowo zajmujących się kulturą, jak też dla miłośników kultury i turystów; przekazuje informacje o wystawach, konferencjach i publikacjach z krajów środkowoeuropejskich. W 2014 roku zostanie uruchomiony w nowej odsłonie portal AHICE prezentujący bardziej kompleksowe podejście do problematyki dziedzictwa oraz cechujący się bardziej intuicyjnym sposobem komunikowania treści portalu. Zostanie rozbudowany zakres informacji oraz zastosowana interaktywna mapa jako nowa forma komunikacji z odbiorcą. Ułatwi ona odnajdywanie miejsc dziedzictwa. Zamierzamy ponadto powiększyć krąg potencjalnych partnerów AHICE o instytucje zajmujące się dziedzictwem kulturowym w najszerszym rozumieniu. MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:11

12 12 KONFERENCJE, SEMINARIA, PROJEKTY, WSPÓŁPRACA W SIECIACH Serwis realizowany jest we współpracy z partnerami instytucjonalnymi z krajów Grupy Wyszegradzkiej: Galerią Morawską w Brnie (Czechy), Narodowym Centrum Zarządzania i Udostępniania Dziedzictwa Gyula Forster w Budapeszcie (Węgry) oraz Instytutem Historii Sztuki Słowackiej Akademii Nauk w Bratysławie (Słowacja). Spotkania GRUPY ROBOCZEJ ekspertów do spraw ochrony dziedzictwa kulturowego krajów Grupy Wyszegradzkiej styczeń, lipiec, październik W roku 2006 ministrowie kultury państw wyszegradzkich powierzyli MCK koordynację działań Grupy Roboczej ekspertów do spraw dziedzictwa kulturowego krajów Grupy Wyszegradzkiej. Na rok 2014 przewidziano trzy spotkania panelu ekspertów służące wypracowaniu programu merytorycznego realizowanych razem projektów, przede wszystkim przeprowadzeniu kolejnego wspólnego letniego kursu edukacyjnego z zarządzania obiektami dziedzictwa kulturowego, który zaplanowany został w Polsce i w Czechach, oraz przygotowaniu publikacji stanowiącej efekt 2. Forum Dziedzictwa Europy Środkowej. Inwentaryzacja zabytków sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Lwów i ziemia chełmska Na rok 2014 przewidziano prace badawcze dotyczące kościołów i klasztorów rzymskokatolickich ziemi chełmskiej: kwerendy w archiwach, bibliotekach i muzeach polskich i ukraińskich służące zebraniu, poszerzeniu i uporządkowaniu bazy źródłowej do opracowań, które zawarte zostaną w tomie 22. części I serii Materiały do Dziejów Sztuki Sakralnej na Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej. Zaplanowano ponadto weryfikację terenową opracowań powstałych na bazie zebranych materiałów oraz zgromadzenie materiału ikonograficznego. MCK 2014 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:11

13 Programy edukacyjne 13 Akademia Dziedzictwa VIII Edycja: styczeń wrzesień IX Edycja: październik grudzień Studia podyplomowe z zarządzania dziedzictwem kulturowym realizowane od 2001 roku wspólnie z Małopolską Szkołą Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Adresatami studiów są pracownicy administracji publicznej, służb ochrony zabytków, nauczyciele, muzealnicy i pracownicy placówek kulturalnych, a także operatorzy turystyki. Uczestnicząc w wykładach i seminariach obejmujących zagadnienia ekonomiczne, prawne, społeczne i polityczne, słuchacze zdobywają wiedzę o współczesnych narzędziach ochrony dziedzictwa kulturowego i zarządzania jego zasobami. Zajęcia realizowane są w ramach następujących bloków: teoria dziedzictwa, historia kultury i sztuki, prawne i finansowe aspekty ochrony dziedzictwa; samorząd terytorialny, planowanie przestrzenne i prawne uwarunkowania ochrony zabytków; przemysły kultury i formy udostępniania dziedzictwa; marketing, promocja i komunikacja. Uzupełnieniem programu są warsztaty poświęcone zarządzaniu instytucjami kultury oraz zarządzaniu obiektami dziedzictwa kulturowego w formie wyjazdów studyjnych. VIII Edycja realizowana jest dzięki wsparciu Fundacji Bankowej im. Leopolda Kronenberga. Thesaurus Poloniae Geneza programu Thesaurus Poloniae sięga 2007 roku i zorganizowanego w Krakowie Pierwszego Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski, który pokazał rosnące zainteresowanie wiedzą o Polsce w różnych częściach świata oraz odsłonił lukę w ofercie stypendialnej kierowanej przez polskie instytucje do naukowców mieszkających i pracujących za granicą. W odpowiedzi na te potrzeby Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej powołał program stypendialny Thesaurus Poloniae, który od 2009 roku realizowany jest przez MCK w Krakowie. Program adresowany jest do osób prowadzących badania poświęcone kulturze, historii i wielokulturowemu dziedzictwu Polski i Europy Środkowej. O stypendium ubiegać mogą się osoby zajmujące się historią, historią sztuki, socjologią, etnografią oraz antropologią kulturową i innymi naukami pokrewnymi. Program Thesaurus Poloniae skierowany jest do osób niebędących obywatelami MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:11

14 14 Programy edukacyjne Polski. W ramach jednorazowego pobytu stypendialnego, wynoszącego trzy miesiące, stypendysta przebywa i pracuje naukowo w Krakowie. W ciągu roku organizowane są dwa nabory. Więcej informacji oraz formularz zgłoszeniowy można znaleźć na stronie internetowej programu. poloniae 1 Management of UNESCO World Heritage Cultural Sites in V4 Countries sierpień/wrzesień Organizowany po raz szósty kurs dla pracowników instytucji kultury oraz służb konserwatorskich z państw Grupy Wyszegradzkiej poświęcony zarządzaniu miejscami wpisanymi na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dziedzictwo pogranicza sierpień/wrzesień Czwarta część międzynarodowego seminarium objazdowego, którego celem jest zapoznanie dalekowschodnich badaczy kultury polskiej z dziedzictwem i historią Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz z szeroko rozumianą problematyką dziedzictwa pograniczy w Europie Środkowej. Trzy pierwsze edycje odbyły się kolejno: na Ukrainie (2008), na Litwie (2010) oraz na Białorusi (2012). Tematem seminarium w roku 2014 jest dziedzictwo kulturowe państw Grupy Wyszegradzkiej. Projekt realizowany w ramach umowy miedzy MCK a Tokyo University of Foreign Studies. MCK 2014 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:11

15 PUBLIKACJE 15 František Mikš Czerwony kogut Picassa wersja polska Bogato ilustrowany tom esejów czeskiego historyka sztuki Františka Mikša poświęcony artystom środkowoeuropejskim (choć nie wyłącznie) w kontekście relacji sztuki i polityki w XX wieku. Malarstwo, rewolucja, totalitaryzm, XX wiek widziane przez pryzmat twórców takich jak Kazimierz Malewicz, George Grosz, Ernest Neuschul, Oskar Kokoschka, Edward Dwurnik, a także Pablo Picasso z jego epizodem zaangażowania w obronę pokoju za żelazną kurtyną. Czwarty tom serii Biblioteka Europy Środka pod redakcją Jacka Purchli. Rudolf Chmel Słowacki kompleks i inne eseje wersja polska Wybór esejów jednego z najważniejszych współczesnych intelektualistów słowackich. Piąty tom serii Biblioteka Europy Środka pod redakcją Jacka Purchli. Katarzyna Jagodzińska Czas muzeów w Europie Środkowej. Muzea i centra sztuki współczesnej ( ) wersja polsko angielska Tematem książki jest fenomen muzeów sztuki współczesnej w Europie Środkowej po roku Autorka patrzy na muzea i centra sztuki XX i XXI wieku z perspektywy kulturowej, społecznej i politycznej, przez pryzmat światowego muzealnictwa, ale też lokalnych tradycji muzealnych. Stara się oddać charakter instytucji muzealnych w Czechach, w Polsce, na Słowacji i na Węgrzech, znajdujących się nie tylko w sensie geograficznym między lokalizmem a Zachodem. Podejmuje kwestie mody na muzea, walorów ikonicznych muzealnej architektury, jej postindustrialnego kostiumu, rewitalizacji, odwołuje się także do współczesnych przykładów polityki wkraczającej w praktykę zarządzania muzeami. Jest to pierwsze całościowe spojrzenie na region Europy Środkowej z perspektywy współczesnych muzeów. MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:11

16 16 Publikacje ALBUMY Władcy snów. Symbolizm na ziemiach czeskich wersja polsko angielska Mit Galicji wersje językowe: polska i angielska PRACE ZBIOROWE The Limits of Heritage wersja angielska Druga dekada XXI wieku sprzyja nie tylko rozważaniom nad samym systemem ochrony dziedzictwa, ale także nad jego wymiarem i filozofią: Co należy chronić? W jaki sposób budować relacje współczesności do historii? W kontekście międzynarodowych i lokalnych list obiektów, miejsc i form dziedzictwa kulturowego gdzie kończy się to dziedzictwo oraz kiedy współczesność staje się dziedzictwem? Poszczególne artykuły, eseje i studia przypadków dotyczą relacji dziedzictwa i polityki, marketingu dziedzictwa, miast atrakcyjnych, zarządzania dziedzictwem, niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz filozofii dziedzictwa. MATERIAŁY DO DZIEJÓW SZTUKI SAKRALNEJ NA ZIEMIACH WSCHODNICH DAWNEJ RZECZYPOSPOLITEJ Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, część I, tom 22 wersja polska, Jan K. Ostrowski (red. nauk.) Kolejny tom w serii Materiały do Dziejów Sztuki Sakralnej na Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej zawierać będzie opracowania świątyń zabużańskiej części ziemi chełmskiej, należącej administracyjnie do dawnego województwa ruskiego, choć leżącej na północy i oddzielonej od niego terenem województwa bełskiego. W tomie znajdą się opracowania świątyń parafialnych dekanatu lubomelskiego (w XIX wieku częściowo włodzimierskiego i kowelskiego, a do 1939 roku ponownie MCK 2014 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:11

17 Publikacje 17 lubomelskiego i częściowo kowelskiego) diecezji chełmskiej (w XIX wieku łucko żytomierskiej i do 1939 roku łuckiej) w miejscowościach: Binduga, Luboml, Maciejów, Opalin, Ostrówki, Przewały, Pulemiec, Radziechów, Ratno, Rymacze, Szack, Zabłocie. Tym samym tom 22. zamknie inwentaryzację terenową województwa ruskiego w jego przedrozbiorowych granicach. Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa nowogródzkiego, część II, tom 4 wersja polska, Maria Kałamajska Saeed (red. nauk.) Kolejny tom w serii Materiały do Dziejów Sztuki Sakralnej na Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej, części poświęconej ziemiom dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. W tomie znajdą się opracowania świątyń powiatu słonimskiego w miejscowościach: Dereczyn, Mołczadź, Nowojelnia, Rohotna, Ruda Jaworska, Skrundzie, Zdzięczoł oraz Rodziowszczyznę. Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa brzeskiego, część V, tom 2 wersja polska, Dorota Piramidowicz (red. nauk.) Drugi tom w nowej części serii Materiały do Dziejów Sztuki Sakralnej na Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej, poświęconej zabytkom sakralnym dawnego województwa brzeskiego w ramach ziem dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. W tomie znajdą się miejscowości zachodniej części województwa: Bereza Kartuska, Bezdzież, Bohdziuki, Czarnawczyce, Dziady, Linowo, Peliszcze, Prużana, Siechniewicze, Szereszewo. MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:11

18 18 Publikacje CZASOPISMa Herito. Dziedzictwo, kultura, współczesność Nr. 14, 15, 16, 17 wersja polsko angielska Kwartalnik Herito to jedyne w swoim rodzaju forum dyskusji o dziedzictwie, kulturze, współczesności i przyszłości. W roku 2014 ukażą się kolejne 4 numery kwartalnika, ich robocze tematy to: Turcja (14), narody i stereotypy (15), mcdziedzictwo (16) i mit Galicji (17) RIHA Journal Internetowe czasopismo akademickie, recenzowane, poświęcone historii sztuki. Stanowi organ Międzynarodowego Stowarzyszenia Instytutów Badawczych Historii Sztuki RIHA (International Association of Research Institutes in the History of Art) wydawany przez Zentralinstitut für Kunstgeschichte w Monachium. MCK jako jedna z trzydziestu instytucji członkowskich RIHA na świecie pełni funkcję redakcji lokalnej. Artykuły publikowane są wyłącznie w internecie, jednocześnie w dwóch językach po polsku i po angielsku (MCK zapewnia tłumaczenie na język angielski). Nabór artykułów odbywa się w systemie ciągłym. W kwietniu 2014 roku planowana jest sesja naukowa towarzysząca wystawie Pamięć. Rejestry i terytoria zatytułowana Sztuka współczesna wobec mechanizmów pamięci indywidualnej (obowiązuje call for papers ). Artykuły powstałe na bazie referatów wygłoszonych podczas sesji zostaną opublikowane w RIHA Journal, w specjalnym numerze poświęconym zagadnieniu obrazowania pamięci w sztuce współczesnej. (W publikacji znajdą się wyłącznie artykuły pozytywnie zrecenzowane). MCK 2014 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:11

19 Publikacje 19 BIBLIOTEKA NAUKOWA MCK I CZYTELNIA ROLANDA BERGERA Specjalistyczna biblioteka obejmująca około woluminów gromadzi wydawnictwa zgodnie z kierunkiem pracy naukowej, badawczej i edukacyjnej MCK. Są to: monografie, czasopisma artystyczne, katalogi wystaw, publikacje z zakresu urbanistyki i architektury, zarządzania dziedzictwem, sztuki, etnografii i tradycji regionów Europy, ochrony mniejszości itp., jak również publikacje obcojęzyczne o Polsce i Europie. Znaczną część księgozbioru stanowią czasopisma oraz kolekcja galicjanów. Wiele zgromadzonych książek, fachowych czasopism czy niepublikowanych opracowań to pozycje unikatowe. Ze środków Roland Berger Strategy Consultants zakupiono nowoczesny sprzęt multimedialny oraz dostęp do zagranicznych baz danych. W 2014 roku kontynuowany będzie dostęp do bazy JSTOR. W bibliotece można korzystać także z baz na CD ROMach: Allgemeines Künstlerlexikon, Belser Lexikon der Kunst- und Stilgeschichte i Encyclopaedia Britannica Księgozbiór udostępniany jest w czytelni, która dysponuje 10 stanowiskami pracy oraz stanowiskami komputerowymi. PRACOWNIA DOKUMENTACJI Pracownia gromadzi, digitalizuje i udostępnia dorobek MCK (publikacje, plakaty, nagrania, zdjęcia) oraz materiały związane z: ochroną dziedzictwa kulturowego na świecie współpracą międzynarodową w dziedzinie kultury i dziedzictwa pracą w międzynarodowych sieciach współpracy (w tym CIHA, RIHA, Europa Nostra, ENCATC, Culture- ActionEurope) polityką kulturalną UE, szczególnie Europejskimi Stolicami Kultury współpracą z organizacjami międzynarodowymi przede wszystkim UNESCO i Radą Europy dialogiem międzykulturowym, zwłaszcza Eurośródziemnomorską Fundacją Dialogu Kultur im. A. Lindh, a także pozyskuje i przechowuje raporty instytucji kulturalnych, konwencje i karty dotyczące dziedzictwa kulturowego oraz opracowania związane z kulturą i dziedzictwem Europy Środkowej. MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:11

20 20 ZESPÓŁ KONFERENCYJNY POD KRUKI Sale konferencyjne i seminaryjne wchodzące w skład Zespołu konferencyjnego Pod Kruki należą do najbardziej atrakcyjnych pod względem komfortu, estetyki i wyposażenia w Krakowie. Ich szczególnym atutem jest położenie w sercu Krakowa oraz architektura łącząca współczesne rozwiązania z zabytkowymi wnętrzami. Pomieszczenia Zespołu konferencyjnego wykorzystywane są podczas organizowanych przez MCK wydarzeń konferencji, spotkań, seminariów, wernisaży i programów edukacyjnych, są także wynajmowane komercyjnie. W jego skład wchodzą: sala konferencyjna na parterze (dla 200 osób przy teatralnym układzie krzeseł) przeszklone, wysokie na 14 m Patio na pierwszym piętrze (dla 180 osób przy teatralnym układzie krzeseł) dwa foyer, na parterze i na pierwszym piętrze Sala Panoramiczna na piątym piętrze oficyny (dla 30 osób przy teatralnym układzie krzeseł) dwie sale seminaryjne w piwnicach (odpowiednio dla 40 i 30 osób przy teatralnym układzie krzeseł) sala seminaryjna na czwartym piętrze budynku frontowego (dla 60 osób przy teatralnym układzie krzeseł). Wszystkie sale są klimatyzowane, dysponują profesjonalnym nagłośnieniem, sprzętem multimedialnym, łączami internetowymi i systemem dyskusyjnym oraz przystosowane są dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Sala konferencyjna posiada aparaturę do tłumaczenia symultanicznego, a piwnice wyposażone są w galeryjny system zawieszania obrazów, grafik, fotografii i mogą być wykorzystywane jako galeria sztuki. MCK 2014 PLANY I ZAMIERZENIA MCK Plany i Zamierzenia PL.indd :09:11