Programy szkolenia. Kwalifikacja wstępna Kwalifikacja wstępna przyspieszona Szkolenia okresowe

Transkrypt

1 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna Kwalifikacja wstępna przyspieszona Szkolenia okresowe Dokumentacja systemu komputerowego i specjalistycznego oprogramowania wspomagającego proces kształcenia kierowców wykonujących przewóz drogowy

2 Redaktor wydawniczy: Krzysztof Giżycki Rafał Matuszak Opis specjalistycznego oprogramowania: Ralf Wrześniewski Michał Pluciński Maciej Matuszak Programy szkolenia: Marek Rupental Jacek Pok Robert Kozubek Blanka Tundrys Izabella Dębińska Copyright e-kierowca sp. z o. o. sp. k. Wszystkie prawa zastrzeżone. Rozpowszechnianie w formie drukowanej lub elektronicznej całości bądź części wymaga zgody wydawcy. Wydawca: e-kierowca sp. z o. o. sp. k. al. Wojska Polskiego 184, Szczecin tel , Skład i przygotowanie do druku e-kierowca - DTP Wydanie V, Szczecin 2013

3 Spis treści: Wprowadzenie...4 Opinia prawna...5 Wymagania dotyczące osoby nadzorującej proces szkolenia (trener-wykładowca)...7 Programy szkolenia z uwzględnieniem zakresu tematycznego i czasu trwania bloków programowych kwalifikacji wstępnej i kwalifikacji wstępnej uzupełniającej...13 Kwalifikacja wstępna na kategorie C, C1, C+E, C1+E część podstawowa i specjalistyczna...14 Kwalifikacja wstępna uzupełniająca na kategorie C, C1, C+E, C1+E...32 Kwalifikacja wstępna na kategorie D, D1, D+E, D1+E - część podstawowa i specjalistyczna...41 Kwalifikacja wstępna uzupełniająca na kategorie D, D1, D+E, D1+E...59 Kwalifikacja wstępna przyspieszona na kategorie C, C1, C+E, C1+E część podstawowa i specjalistyczna...67 Kwalifikacja wstępna uzupełniająca przyspieszona na kategorie C, C1, C+E, C1+E...85 Kwalifikacja wstępna przyspieszona na kategorie D, D1, D+E, D1+E część podstawowa i specjalistyczna..94 Kwalifikacja wstępna uzupełniająca przyspieszona na kategorie D, D1, D+E, D1+E Programy szkolenia z uwzględnieniem zakresu tematycznego i czasu trwania modułów szkolenia okresowego i zajęć odbywanych w ramach szkolenia okresowego Kurs/cykl zajęć Szkolenie okresowe Czynnik ludzki w przewozie drogowym Zakres tematyczny i czas trwania poszczególnych modułów Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1 kwietnia 2010 r. w sprawie szkolenia kierowców wykonujacych przewóz drogowy (Dz.U. Nr 53, poz. 314 z późniejszymi zmianami)

4 Wprowadzenie Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 1 kwietnia 2010 r. w sprawie szkolenia kierowców wykonujących przewóz drogowy ustawodawca dopuścił dwie formy prowadzenia zajęć teoretycznych na kursach w ramach kwalifikacji wstępnej i okresowej: tradycyjną i elektroniczną. Zajęcia teoretyczne prowadzi się jako: 1) wykład, seminarium, ćwiczenia albo 2) ćwiczenia pod nadzorem trenera-wykładowcy przy użyciu komputera i specjalistycznego oprogramowania wspomagającego proces kształcenia. Tradycyjną formę w postaci wykładu, seminarium oraz ćwiczeń można zastąpić w części lub w całości nowoczesną formą z wykorzystaniem komputera i specjalistycznego oprogramowania, potocznie zwaną e-learningiem. W zależności od stopnia podziału zajęć teoretycznych pomiędzy metody tradycyjne i elektroniczne można przejść od metod tradycyjnych, poprzez blended learning, aż do e-learningu oraz do pełnego m-learningu. E-learning to nowoczesna technika nauczania, w której wykorzystuje się wszelkie dostępne media elektroniczne. W szczególności wykorzystuje się sieć Internet, ale i technologie takie, jak intranet, ekstranet, taśmy audio/wideo czy telewizja interaktywna. E-learning najczęściej kojarzony jest z nauczaniem, w którym stroną przekazującą wiedzę i egzaminującą jest komputer, dlatego też często technikę tę nazywa się nauczaniem na odległość (ang. distance learning), w którym brak fizycznego kontaktu z nauczycielem. Sedno wyższości e-learningu nad innymi metodami polega na przeniesieniu środka ciężkości w nauczaniu z nauczyciela na uczącą się osobę. Nauczanie takie może być stosowane zarówno jako forma podstawowa, jak i forma komplementarna do nauczania tradycyjnego. Ponadto e-learning umożliwia uczącej się osobie samodzielne wybranie preferowanego formatu dostarczania wiedzy i tempa jej przekazywania. 4 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa

5 Opinia prawna Prawne ramy prowadzenia szkolenia w ramach kwalifikacji wstępnej i szkolenia okresowego wyznacza ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst jednolity Dz.U. z 2012 r. poz z późn. zmianami), zwana dalej ustawą, oraz rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1 kwietnia 2010 r. w sprawie szkolenia kierowców wykonujących przewóz drogowy (Dz. U. Nr 53, poz. 314 z późn. zmianami), zwane dalej rozporządzeniem. Zajęcia teoretyczne w ramach kwalifikacji wstępnej i szkolenia okresowego mogą być prowadzone jako ćwiczenia pod nadzorem trenera-wykładowcy, przy użyciu komputera i specjalistycznego oprogramowania wspomagającego proces kształcenia w sali ośrodka szkolenia ( 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia). System e-learningowy jest oprogramowaniem. Ośrodek szkolenia ma do niego dostęp za pomocą sieci Internet, czyli nie jest wymagana jego instalacja na komputerze lokalnym. Rozróżnienie to nie jest jednak istotne dla spełniania warunków rozporządzenia. Oba systemy udostępniane są równoważne. Paragraf 12 rozporządzenia w ust. 2 określa minimalne wymagania, jakie musi spełniać oprogramowanie wykorzystywane przez ośrodek szkolenia. Oprogramowanie powinno zapewnić co najmniej: 1) przydzielenie osobie szkolonej indywidualnego identyfikatora pozwalającego na bezpośrednie śledzenie jej postępów w nauce; 2) przeprowadzenie zajęć w zakresie wymaganym programem szkolenia; 3) zabezpieczenie przed ingerencją w kolejność prowadzonych zajęć; 4) przeprowadzenie testu sprawdzającego wiedzę po każdym module szkolenia okresowego oraz zabezpieczenie przed ingerencją w jego wynik; 5) możliwość kontynuowania szkolenia wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pozytywnego wyniku z testu sprawdzającego wiedzę, o którym mowa w pkt 4. Wszystkie powyższe wymagania zostały uwzględnione w systemie e-learningowym do prowadzenia zajęć teoretycznych w ramach kwalifikacji wstępnej i szkolenia okresowego e-kierowca.pl dla kierowców wykonujących przewóz drogowy a opiniowany system, zgodnie z umową, ma być udostępniany kursantom w ośrodku szkolenia, w odpowiedniej sali wyposażonej w komputery. Artykuł 39b z indeksem 1 ust. 2 ustawy wymaga, aby zajęcia na kursie kwalifikacyjnym okresowym obejmowały: 1) kształcenie zawodowe w zakresie racjonalnego kierowania pojazdem, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa, w tym: a) znajomość właściwości technicznych i zasad działania elementów bezpieczeństwa pojazdu, b) umiejętność optymalizacji zużycia paliwa, c) umiejętność zapewnienia bezpieczeństwa w związku z przewożonym towarem, d) umiejętność zapewnienia bezpieczeństwa pasażerom, e) umiejętność bezpiecznego mocowania ładunku; 2) kształcenie zawodowe w zakresie umiejętności stosowania przepisów dotyczących wykonywania transportu drogowego; 3) kształcenie zawodowe w zakresie zagrożeń związanych z wykonywanym zawodem, w tym bezpie- czeństwo na drodze i bezpieczeństwo dla środowiska; 4) kształcenie zawodowe w zakresie obsługi i logistyki, w tym kształtowanie wizerunku firmy oraz znajomość rynku w przewozie drogowym i jego organizacji. Szczegółowy zakres bloków tematycznych kwalifikacji wstępnej oraz modułów szkolenia okresowego i czas ich trwania określa program szkolenia, który jest opracowywany na podstawie załączników nr 1 i 2 do rozporządzenia. Opiniowany system zapewnia całkowitą zgodność szkolenia 5

6 z programem, co jest o tyle istotne, że prowadzenie szkolenia niezgodnie z programem może być podstawą do wydania przez wojewodę decyzji orzekającej zakaz prowadzenia działalności (art. 39h ustawy). System e-learningowy jest pomocą dydaktyczną kompleksowo prezentującą wszystkie wymagane w trakcie danego szkolenia zagadnienia, a zatem posiadanie prawa do jego wykorzystania stanowi jednocześnie spełnienie jednego z warunków prowadzenia ośrodka szkolenia określonego w 3 ust. 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia. Opiniowany system, zgodnie z wcześniej powołanym 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, jest udostępniany przy użyciu komputera i składa się z ćwiczeń wspomagających proces kształcenia na kursach kwalifikacyjnych, okresowych czy w ramach cyklu szkoleń. Pełną kontrolę nad przebiegiem ćwiczeń ma, zdefiniowany w systemie, posiadający odpowiednią wiedzę, trener-wykładowca. System na potrzeby kursu kwalifikacyjnego jest podzielony na bloki programowe w zakresie części podstawowej dla prawa jazdy wszystkich kategorii, oraz części specjalistycznej dla prawa jazdy kategorii C, C+E, C1 i C1+E lub D, D+E, D1 i D1+E, zgodnie z programem szkolenia. Część specjalistyczną można rozpocząć wyłącznie po zakończeniu części podstawowej. Stanowi to realizację dyrektyw zawartych w 6 ust. 1 i 2 rozporządzenia. Blok części podstawowej, zgodnie z 7 ust. 2, na potrzeby kursu kwalifikacyjnego składa się ze 195 godzin zegarowych zajęć teoretycznych, a blok części specjalistycznej z 65 takich godzin. W ramach kwalifikacji wstępnej przyspieszonej jest to odpowiednio 97 i 33 godziny szkolenia. Z kolei poszczególne moduły szkolenia okresowego, zgodnie z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia, trwają po 7 godzin, przy czym system wymaga zaliczenia 21 godzin modułów obowiązkowych, wybór pozostałych dwóch modułów pozostawiając kursantowi w uzgodnieniu z trenerem-wykładowcą, co daje, określone 11 ust. 1 rozporządzenia, 35 godzin zajęć. Ujęcie w systemie zagadnień wymaganych na szkoleniu okresowym w moduły, określenie w nim części obowiązkowych, konieczność zaliczenia jednorazowo co najmniej jednego modułu, co jest weryfikowane testem na jego zakończenie, możliwość przejścia do następnego modułu po zdanym teście, spełniają wymagania, jakie rozporządzenie stawia szkoleniu okresowemu prowadzonemu zarówno w formie kursu okresowego ( 10 rozporządzenia), jak i cyklu zajęć ( 11 rozporządzenia). Dodatkowo, po zakończeniu modułu, system daje możliwość wydrukowania zaświadczenia zgodnego z 11 ust. 3, tj. zawierającego imię i nazwisko osoby szkolonej, numer PESEL albo datę urodzenia w przypadku, gdy osoba szkolona nie posiada numeru PESEL, datę przeprowadzenia szkolenia, tytuł modułu szkolenia okresowego oraz informację, w ramach jakiej kategorii prawa jazdy zajęcia były realizowane. 6 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa

7 Wymagania dotyczące osoby nadzorującej proces szkolenia (trener-wykładowca) Dla zapewnienia prawidłowego przebiegu zajęć ćwiczeniowych pod nadzorem trenera-wykładowcy niezbędne jest zapewnienie kadry o odpowiednich kwalifikacjach. Trener-wykładowca, oprócz odpowiedniego przygotowania merytorycznego z zakresu wiedzy obejmującej dane moduły i bloki ćwiczeniowe, powinien mieć przeszkolenie z zakresu obsługi systemu specjalistycznego oprogramowania wspomagającego proces kształcenia. Szkolenie to powinno być udokumentowane odpowiednim certyfikatem trenera-wykładowcy oraz zaświadczeniem o ukończeniu kursu. Certyfikat wydawany jest na okres 12 miesięcy. Możliwe jest przedłużenie jego ważności na kolejny rok poprzez przejście jednodniowego kursu dokształcającego. Konieczność aktualizowania certyfikatów podyktowana jest dynamiką branży, choćby w zakresie zmieniającego się prawa. 7

8 Z A Ś W I A D C Z E N I E p o t w i e r d z a j ą c e o d b y c i e s z k o l e n i a w z a k r e s i e m o d u ł u s z k o l e n i a o k r e s o w e g o Pieczęć (nazwa ośrodka wydającego) Nr zaświadczenia Imię Nazwisko Nr PESEL/Data urodzenia Data przeprowadzenia szkolenia Data rozpoczęcia Data zakończenia Tytuł modułu szkolenia okresowego Kategoria prawa jazdy w ramach których szkolenie było realizowane Podpis i pieczęć osoby reprezentującej podmiot wydający 8 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa

9 ukończenia kursu trenera-wykładowcy na kursach kwalifikacji wstępnej i okresowej dla kierowców wykonujących przewóz drogowy I N D Y W I D U A L N Y I N D E N T Y F I K A T O R w w w. e - k i e r o w c a. p l Tytuł kursu Imię Nazwisko Nazwa OSK Adres OSK Telefon OSK Jest to poufny dokument umożliwiający dostęp do specjalistycznej platformy szkoleniowej na kwalifikację wstępną i okresową. Login: Hasło: e-kierowca sp. z o. o. sp. k., Al. Wojska Polskiego 184, Szczecin NIP Regon KRS Organ rejestrowy: Sąd Rejonowy w Szczecinie XVII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego Kapitał zakładowy 50 tys. zł Rachunek: Bank BPH Telefony do Biura Obsługi Klienta czynne: poniedziałek piątek: w godz. 8-17, sobota: w godz Infolinia: tylko z telefonów stacjonarnych Telefon: , , Fax: biuro@kierowca.pl 9

10 Zgodnie z art. 39 e ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym (tekst jednolity Dz.U. z 2012 r., poz.1265 z późn. zmianami) przekazuje dane osób, którym zostało wydane świadectwo Kwalifikacji Zawodowej. 10 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa

11 DZIENNIK: Kwalifikacja wstępna na kategorie C, C+E, C1, C1+E Kursant: Pesel: Data rozpoczęcia kursu: Data zakończenia kursu: Pieczęć jednostki prowadzącej szkolenie: Lp. Temat zajęć części podstawowej data liczba godzin Imię i nazwisko trenera wykładowcy Podpis trenera wykładowcy Suma 1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa 1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania Liczba godzin: charakterystyka momentu obrotowego, charakterystyka mocy, charakterystyka jednostkowego zużycia paliwa przez silnik, optymalny zakres użytkowy obrotomierza, optymalny zakres prędkości obrotowej dla zmiany biegów Poznanie charakterystyki technicznej i sposobu działania urządzeń służących bezpieczeństwu w celu zapewnienia panowania nad pojazdem, zminimalizowania jego zużycia i zapobiegania awariom Liczba godzin: szczególne cechy dwuobwodowego układu hamulcowego wyposażonego w pneumatyczne urządzenie przenoszące, granice zastosowania układów hamulcowych i zwalniaczy, mieszane stosowanie układu hamulcowego i zwalniacza, najlepsza relacja między prędkością a przełożeniem skrzyni biegów, wykorzystanie nośności pojazdu, zastosowanie układów hamulcowych na pochyłościach, postępowanie w przypadku awarii urządzeń służących bezpieczeństwu. 2. Stosowanie przepisów 2.1. Poznanie uwarunkowań społecznych dotyczących transportu drogowego i rządzących nim zasad, Liczba godzin: maksymalny czas pracy kierowcy w transporcie drogowym, stosowanie rozporządzeń: Rady (EWG) nr 3821/85 i Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 561/2006; kary za nieużywanie, nieprawidłowe używanie i ingerencję w urządzenie rejestrujące, prawa i obowiązki kierowców w zakresie kwalifikacji wstępnej i szkolenia okresowego. 3. Bezpieczeństwo, obsługa i logistyka w aspekcie zdrowia, ruchu drogowego i środowiska 3.1. Uświadomienie kierowcom zagrożenia wypadkami na drodze i w pracy Liczba godzin: rodzaje wypadków przy pracy w transporcie drogowym, statystyka wypadków drogowych, udział samochodów ciężarowych/autokarów w wypadkach drogowych, statystyki dotyczące zabitych i rannych w wypadkach drogowych, e-kierowca sp. z o. o. sp. k. 11

12 DZIENNIK: Kwalifikacja wstępna na kategorie C, C+E, C1, C1+E Kursant: Pesel: Data rozpoczęcia kursu: Data zakończenia kursu: Pieczęć jednostki prowadzącej szkolenie: Lp. Temat zajęć części podstawowej data liczba godzin Imię i nazwisko trenera wykładowcy Podpis trenera wykładowcy Suma straty materialne i finansowe Umiejętność zapobiegania przestępstwom i przemytowi nielegalnych imigrantów Liczba godzin: problemy związane z międzynarodową przestępczością transgraniczną i przemytem, środki zapobiegawcze, metody i cele działań przestępczych, przepisy prawa i obowiązki kierowcy oraz obowiązki przewoźnika w tym zakresie Umiejętność zapobiegania zagrożeniom fizycznym Liczba godzin: zasady ergonomii, zachowania i postawy stanowiące zagrożenie, kondycja fizyczna i ćwiczenia sprawnościowe, ochrona osobista Świadomość znaczenia predyspozycji fizycznych i psychicznych Liczba godzin: zasady zdrowego, regularnego odżywiania, wpływ alkoholu, narkotyków lub innych substancji na zachowanie, objawy, przyczyny, skutki zmęczenia i stresu, zasadnicza rola podstawowego cyklu pracy/odpoczynku Umiejętność oceny sytuacji awaryjnych, zachowanie w sytuacjach krytycznych Liczba godzin: ocena sytuacji krytycznej, unikanie komplikacji w razie wypadku, wzywanie pomocy, pomoc poszkodowanym i udzielanie pierwszej pomocy, postępowanie w razie pożaru, ewakuacja osób z samochodu ciężarowego/pasażerów z autobusu, zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich pasażerów, reakcja na akty agresji, podstawowe zasady sporządzania informacji z wypadku Umiejętność zachowania się w sposób poprawiający wizerunek przewoźnika Liczba godzin: znaczenie poziomu usług świadczonych przez kierowcę dla przewoźnika, rola kierowcy, kontakty kierowcy z innymi osobami w czasie pracy, utrzymanie pojazdu, organizacja pracy, handlowe i finansowe skutki sporów występujących w pracy kierowcy. 12 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa e-kierowca sp. z o. o. sp. k.

13 Programy szkolenia z uwzględnieniem zakresu tematycznego i czasu trwania bloków programowych kwalifikacji wstępnej i kwalifikacji wstępnej uzupełniającej 13

14 Kwalifikacja wstępna na kategorie C, C1, C+E, C1+E część podstawowa i specjalistyczna część podstawowa: 195 godz. część specjalistyczna: część teoretyczna: 65 godz. część praktyczna: 20 godz. Czas trwania kursu Podstawa prawna doboru zawartości merytorycznej kursu: załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 1 kwietnia 2010 r. w sprawie szkolenia kierowców wykonujących przewóz drogowy (Dz.U. Nr 53, poz. 314 z 2010 r. z późn. zmianami) 14 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa

15 Opis kursu Kurs przygotowany został dla kierowców pragnących zdobyć uprawnienia do wykonywania zawodu na pojazdach kategorii C, C1, C+E, C1+E. Na kursie zostanie przedstawiona gruntowna wiedza z zakresu racjonalnej jazdy, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa, stosowania obowiązujących przepisów, bezpieczeństwa, obsługi i logistyki w aspekcie zdrowia, ruchu drogowego i środowiska. Celem kursu i prezentowanego na nim materiału jest przygotowanie kursanta do zdania państwowego testu kwalifikacyjnego i otrzymania przez niego karty kwalifikacji kierowcy. Zakres tematyczny i czas trwania bloków programowych kursu Zakres tematyczny kursu zgodny jest z wymogami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 1 kwietnia 2010 r. w sprawie szkolenia kierowców wykonujących przewóz drogowy (Dz.U. Nr 53, poz. 314 z 2010 r. z późn. zmianami) i podzielony został, zgodnie z załącznikiem nr 1 tego rozporządzenia, na dwie części: I. Cześć podstawowa obejmująca następujące bloki programowe: Blok 1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania Liczba godzin: 30 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną ze zrozumieniem techniki samochodowej i bezpośredniej lub pośredniej zależności bezpieczeństwa w ruchu drogowym, porządku, zużycia paliwa, olejów oraz eksploatacji pojazdu od znajomości zasad funkcjonowania poszczególnych urządzeń pojazdu. Blok 1.2. Poznanie charakterystyki technicznej i sposobu działania urządzeń służących bezpieczeństwu w celu zapewnienia panowania nad pojazdem, zminimalizowania jego zużycia i zapobiegania awariom Liczba godzin: 25 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną ze zrozumieniem funkcjonowania urządzeń bezpieczeństwa czynnego samochodu i bezpośredniej lub pośredniej zależności bezpieczeństwa w ruchu drogowym od znajomości zasad funkcjonowania tego rodzaju urządzeń. Blok 2.1. Poznanie uwarunkowań społecznych dotyczących transportu drogowego i rządzących nim zasad Liczba godzin: 30 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną z wpływem transportu drogowego na bezpieczeństwo i porządek w ruchu drogowym, ekologię, natężenie w ruchu drogowym, infrastrukturę nie tylko drogową. Blok 3.1. Uświadomienie kierowcom zagrożenia wypadkami na drodze i w pracy Liczba godzin: 30 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną ze zrozumieniem problematyki bezpieczeństwa w ruchu drogowym, znaczenia profilaktyki bezpieczeństwa w ruchu drogowym, odróżnienia profilaktyki od prewencji. Blok 3.2. Umiejętność zapobiegania przestępstwom i przemytowi nielegalnych imigrantów Liczba godzin: 15 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną z taktyką i strategią działań przestępczych mających związek z przemytem nielegalnych imigrantów, rolą międzynarodowych grup przestępczych, odpowiedzialnością prawną i karna za pomocnictwo i udział w grupach przestępczych lub działaniach incydentalnych. 15

16 Blok 3.3. Umiejętność zapobiegania zagrożeniom fizycznym Liczba godzin: 20 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną z ogólnie pojętą ergonomią, jej wpływem na bezpieczeństwo w ruchu drogowym, wpływem warunków psychofizycznych, socjalnych na bezpieczne zachowania w ruchu drogowym. Blok 3.4. Świadomość znaczenia predyspozycji fizycznych i psychicznych Liczba godzin: 10 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną z anatomiczną i psychofizyczną rolą kierowcy w procesie przewozu, bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym. Blok 3.5. Umiejętność oceny sytuacji awaryjnych, zachowanie w sytuacjach krytycznych Liczba godzin: 20 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną z pojęciami prawnymi wypadku i kolizji drogowej, odpowiedzialności prawno-karnej, zależności pomiędzy prędkością dopuszczalną i bezpieczną, szeroko pojętą problematyką związaną ze skutkami zdarzeń na drogach. Blok 3.6. Umiejętność zachowania się w sposób poprawiający wizerunek przewoźnika Liczba godzin: 15 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną z estetyką (wizualizacją) kierującego i pojazdu, w zagadnienia szeroko pojętej kultury zachowań, funkcjonowania, a przede wszystkim przy oczywistej identyfikacji marketingowej kultury na drodze. II. Część specjalistyczna obejmująca następujące bloki programowe: Blok 1.3. Umiejętność załadowania pojazdu zgodnie z wymaganiami przepisów bhp i zasadami prawidłowego użytkowania pojazdu Liczba godzin: 30 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną ze zrozumieniem zasad fizyki w kontekście działających sił w samochodzie, zależności bezpieczeństwa kierowania od różnego rodzaju oporów i mocowań ładunków. Metodyka T/C/J Blok 1.4. Umiejętność optymalizacji zużycia paliwa oraz jazda w warunkach specjalnych Liczba godzin: 20 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną z techniką jazdy, ekologicznym zużyciem paliwa, zasadami funkcjonowania urządzeń bezpieczeństwa czynnego. Metodyka T/C/J Blok 2.2. Poznanie przepisów regulujących przewóz towarów Liczba godzin: 20 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną ze spedycją krajową i międzynarodową, w tym również ze zrozumieniem znaczenia unifikacji przepisów krajowych i Unii Europejskiej. Metodyka T Blok 3.7. Poznanie uwarunkowań ekonomicznych dotyczących przewozu drogowego i organizacji rynku Liczba godzin: 15 Cel: wprowadzenie kursanta w tematykę związaną z kompleksową rolą transportu w gospodarce krajowej i międzynarodowej, w tym szczególnie transportu drogowego, rolą transportu kombinowanego i udziałem przewoźnika w globalnych systemach transportowych, rolą przewozów specjalistycznych. Metodyka T 16 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa

17 Charakterystyka absolwenta kursu Absolwent kursu po jego zakończeniu powinien mieć wiedzę oraz umiejętności w zakresie racjonalnej i bezpiecznej jazdy, z uwzględnieniem aktualnych przepisów dla pojazdów kategorii C, C1, C+E, C1+E. Nieobca mu będzie również znajomość obsługi i logistyki w aspekcie zdrowia, ruchu drogowego i środowiska, umożliwiająca optymalizację i poprawę warunków w środowisku pracy. Zdobyta przez absolwenta wiedza pozwoli mu również na wykorzystanie jej w warunkach ćwiczeń praktycznych. Zakres materiału do ćwiczeń pod nadzorem trenera-wykładowcy przy użyciu komputera i specjalistycznego oprogramowania wspierającego proces szkolenia Blok 1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia: charakterystyka momentu obrotowego: pojęcie mocy; budowa układu napędowego; charakterystyka, przeznaczenie elementów układu napędowego; charakterystyka zewnętrzna silnika; siła napędowa pojazdu; rodzaje układów napędowych; charakterystyka momentu obrotowego; charakterystyka eksploatacyjna; sprawność silnika spalinowego, charakterystyka mocy: silnik; przeznaczenie i ogólna budowa; rodzaje sprzęgieł; układ rozruchowy; układ zasilania; układ smarowania; układ chłodzenia; układ wydechowy; charakterystyka mocy silnika; jednostkowe zużycie paliwa; charakterystyka granicy dymienia, charakterystyka jednostkowego zużycia paliwa przez silnik: jednostkowe zużycie paliwa; charakterystyka granicy dymienia; charakterystyka eksploatacyjna; sprawność silnika spalinowego; siła napędowa pojazdu; technika jazdy, optymalny zakres użytkowy obrotomierza: 17

18 przeznaczenie i ogólna budowa; przekładnia mechanizm różnicowy a moment obrotowy i prędkość; eko-driving; technika prowadzenia pojazdu; zwalniacze; opory toczenia i powietrza; pokonywanie wzniesień; opór bezwładności ruszanie i przyspieszanie; technika jazdy, optymalny zakres prędkości obrotowej dla zmiany biegów: przeznaczenie i ogólna budowa skrzyni biegów; rodzaje skrzyń biegów; wykresy przełożeń skrzyni biegów; rodzaje sprzęgieł; charakterystyka sprzęgieł; układy sterujące; rozwiązania specjalne; prędkość i przełożenia, a zużycie paliwa; technika jazdy. Blok 1.2. Poznanie charakterystyki technicznej i sposobu działania urządzeń służących bezpieczeństwu w celu zapewnienia panowania nad pojazdem, zminimalizowania jego zużycia i zapobiegania awariom Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia: szczególne cechy dwuobwodowego układu hamulcowego wyposażonego w pneumatyczne urządzenie przenoszące: hamowanie wiadomości ogólne; sposoby hamowania; budowa układu hamulcowego; pneumatyczne układy hamulcowe, granice zastosowania układów hamulcowych i zwalniaczy: rodzaje mechanizmów hamulcowych: hamulec roboczy; hamulec awaryjny; hamulec postojowy; zwalniacze; zakres działania i stosowania poszczególnych hamulców; skuteczność hamowania; systemy hamulcowe: Układ Simplex Układ Duplex Układ samowzmacniający taśmowe mechanizmy hamulcowe; tarczowe mechanizmy hamulcowe: system Dunlop; 18 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa

19 system Girling; system DBA-Bendix; system Chrysler; hamulce postojowe, mieszane stosowanie układu hamulcowego i zwalniacza: układ przeciw blokujący ABS; zadania ABS; budowa i zasada działania ABS, elektronicznie sterowany system hamulcowy EBS budowa i zasada działania EBS; zalety systemu EB; S układ stabilizacji toru jazdy ESP cel i zasada stosowania ESP; budowa i zasada działania ESP; system wspomagania nagłego hamowania BAS zwalniacze wymagania prawne i techniczne; zastosowanie zwalniaczy; rodzaje zwalniaczy (silnikowe i podwoziowe); systemy sterowania zwalniaczami; korzyści ze stosowania zwalniaczy; ogranicznik prędkości maksymalnej pojazdu; cel i zastosowanie ograniczników; najlepsza relacja między prędkością a przełożeniem skrzyni biegów : skrzynia biegów; optymalne wykorzystanie mocy silnika; optymalna prędkość obrotowa silnika w zależności od prędkości jazdy; użyteczny zakres prędkości obrotowej silnika, wykorzystanie nośności pojazdu: ładowność pojazdu; konstrukcja budowy nadwozia; obciążenia osi; dopuszczalne parametry pojazdów; ważenie pojazdów, zastosowanie układów hamulcowych na pochyłościach: hamowanie zwalniaczem; hamowanie hamulcem awaryjnym i zwalniaczem; hamowanie silnikiem; wybór metod niekonwencjonalnych ograniczających prędkość pojazdu, postępowanie w przypadku awarii urządzeń służących bezpieczeństwu: diagnoza problemu; ponowne sprawdzenie urządzenia; próba usunięcia awarii; fachowa pomoc w usuwaniu awarii. 19

20 Blok 1.3. Umiejętność załadowania pojazdu zgodnie z wymaganiami przepisów bhp i zasadami prawidłowego użytkowania pojazdu Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia: siły działające na pojazd podczas jazdy: pojęcie oporów ruchu; klasyfikacja (rodzaje ) oporów toczenia ruchu; opory drogowe (toczenia, wzniesienia); opory związane z konstrukcją (powietrza, wewnętrzne mechaniczne); opór bezwładności-ruszanie i przyspieszanie; tor jazdy; kąty znoszenia opon; podsterowność, nadsterowność; siła bezwładności, zastosowanie przełożenia skrzyni biegów odpowiadającemu obciążenia pojazdu oraz profilowi jezdni: identyfikacja przeszkód na drodze; przygotowanie do jazdy oraz wykonywanie manewrów; technika jazdy; przełożenia skrzyni biegów; rodzaje skrzyń biegów i ich wykorzystanie; pokonywanie zakrętów; poślizg, obliczenie obciążenia użytkowego pojazdu lub zespołu pojazdów: metody obliczeń statycznych; siły wewnętrzne dla obciążeń użytkowych; sprawdzanie nośności dla obciążeń użytkowych; definicja sił; siła ciężkości; siła bezwładności; siła tarcia; siła odśrodkowa, obliczenie objętości użytkowej: ciężary właściwe różnych ładunków; lokalizacja środka ciężkości ładunku; obciążalność podłogi; wytrzymałość ścian bocznych; kryteria wytrzymałości, rozłożenie ładunku: planowanie rozmieszczenia ładunku; rozkład obciążenia; przykładowy plan rozłożenia ciężaru oraz obliczenia lokalizacji środka ciężkości ładunku; nowoczesne systemy spiętrzania ładunku ( ADT, CDT), skutki oddziałujące przy przekroczeniu nacisku ładunku na oś: naciski na osi, parametry; 20 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa

21 kalkulacja obciążenia pojazdu lub zespołu pojazdów; utrata stabilności pojazdu; utrudnienia w kierowalności pojazdu; konsekwencje przeciążenia osi pojazdu; skutki prawne przekroczenia dopuszczalnych nacisków na oś; dopuszczalna masa całkowita; dopuszczalna ładowność, stabilność pojazdu i środek ciężkości: siedem głównych zasad zabezpieczenia ładunku; wyznaczanie środka; naruszenie stabilności bocznej pojazdu. rodzaje opakowań i palet: paletowanie ; funkcje opakowań; opakowania zbiorcze; opakowania pośrednie; opakowania jednostkowe; trwałość opakowań; opakowania naturalne i z tworzyw sztucznych, podstawowe kategorie towarów, które wymagają zabezpieczenia ładunku: ładunki sypkie (np. piach, żwir); ładunki lotne ( gazy ); ładunki stałe ( np. materiały budowlane, stal ). techniki mocowania, również za pomocą lin i łańcuchów: sposoby siłowego mocowania ładunków; mocowanie dolne (obliczanie ilości wymaganych środków mocujących); mocowanie ukośne( kotwiczenie); mocowanie metodą mieszaną; wyliczenia rachunkowe, szablonowe, tablicowe. zastosowanie taśm mocujących: rodzaje taśm mocujących (poliester, poliamid, polipropylen) charakterystyka taśm; osprzęt i haki pasowe; budowa pasa mocującego. sprawdzenie urządzeń mocujących: kontrola urządzeń zabezpieczających, pasy, liny, łańcuchy, kliny, siatki i płachty z odciągami, osprzęt oparty o konstrukcje pojazdu, maty antypoślizgowe i materiały pozostałe; kontrola po załadunku przed wyjazdem i w trakcie transportu, zastosowanie urządzeń transportu wewnętrznego (w szczególności wózki widłowe): urządzenia transportu wewnętrznego; stosowanie wyposażenia przeładunkowego, zakładanie plandeki i jej zdejmowanie: zasady i kolejność; rodzaje plandek ( zwykłe, z zabezpieczeniami celnymi) firanki. 21

22 Blok 1.4. Umiejętność optymalizacji zużycia paliwa oraz jazda w warunkach specjalnych Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia: jazda w szerokim zakresie momentu obrotowego i śledzenie wskaźnika zużycia paliwa: moment obrotowy; moc silnika spalinowego (turbosprężarki); jazda ekonomiczna, jazda w najniższym i najwyższym zakresie mocy, ze śledzeniem wskaźnika zużycia paliwa: czynniki wpływające na zużycie paliwa; sprawność mechaniczna silnika; obrotomierz; zakres liczby obrotów, jazda przy najniższym jednostkowym zużyciu paliwa: jednostkowe zużycie paliwa; prędkość obrotowa; zadania skrzyni biegów, jazda w optymalnym przedziale prędkości silnika i utrzymywanie się w sektorze elastycznej prędkości optymalnej, z zachowaniem zaleceń producenta silnika pojazdu: prędkość optymalna; dane producenta. jazda w optymalnym zakresie prędkości silnika poprzez zmianę biegów w odpowiednim momencie: parametry pracy silnika i skrzyni biegów; przełożenia skrzyni biegów. kontrola części w dwuobwodowym układzie hamulcowym (w szczególności wyjęcie cylindra membranowego, regulacja hamulców, kontrola złączek pneumatycznych, kontrola przewodów pneumatycznych, kontrola nastaw regulatora siły hamowania (ręcznego i automatycznego): sprawdzenie pracy i stanu technicznego sprężarki; kontrola działania urządzeń elektrycznych i elektronicznych samochodu ciężarowego związanych z funkcjonowaniem układu hamulcowego, sprawdzenie ciśnień w punktach układu hamulcowego, gdzie znajdują się zawory kontrolne w warunkach statycznych; sprawdzenie czasu narastania ciśnienia w siłownikach w trakcie uruchamiania hamulca roboczego; kontrola skuteczności i stanu hamulców; sprawdzenie działania zwalniacza, nauka przez ostrożne próby hamowania w specjalnym terenie, pokazująca działanie hamulców, ze zwróceniem uwagi na wpływ hamowania na prowadzenie pojazdu: działanie hamulców; czynniki mające wpływ na drogę hamowania; nadsterowność i podsterowność, nauka jazdy ze wzniesienia z użyciem obu układów hamulcowych albo osobno: ruszanie z miejsca (technika ruszania); ruszanie ze wzniesienia przy użyciu hamulca podstawowego i przy użyciu hamulca ręcznego. nauka jazdy z kontrolą wskazań prędkościomierza i obrotomierza na różnych biegach: lepsze wykorzystywanie prędkości i przełożeń skrzyni biegów; charakterystyka mocy, momentu obrotowego i jednostkowego zużycia paliwa, nauka jazdy ciężarówką z ładunkiem: ruszanie pod górę, rozpędzanie się do 50 km/h i mierzenie 22 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa

23 czasu w przypadku pojazdu z ładunkiem i bez ładunku: ruszanie; ruszanie pod górę; włączanie się do ruchu; jazda i hamowanie; Prędkość, ostrożne próby układów hamulcowych ciężarówki podczas jazdy ze wzniesienia; poznanie zjawiska spadku siły hamowania i sposobu reagowania na nie: układy hamulcowe; spadek siły hamowania; używanie hamulców i zwalniacza, próba znalezienia symulowanych awarii w pojeździe, opisanie wykrytej sytuacji, próba znalezienia przyczyny, naprawa awarii, o ile jest możliwa, i decyzja o rozpoczęciu jazdy albo pozostaniu na parkingu: układy elektroniczne informujące o usterkach; oznaczenia poszczególnych kontrolek; system samodiagnozy, nauka oszczędnego stylu jazdy, uzyskanego przez poprawę kryteriów optymalizacji zużycia paliwa podczas jazdy: zużycie paliwa; jazda ekonomiczna, Blok 2.1. Poznanie uwarunkowań społecznych dotyczących transportu drogowego i rządzących nim zasad Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia: maksymalny czas pracy kierowcy w transporcie drogowym: przepisy prawa w zakresie transportu drogowego; krajowe regulacje dotyczące czasu pracy kierowcy w transporcie drogowym: kodeks pracy i przepisy wykonawcze; ustawa o czasie pracy kierowców; przepisy dotyczące wykorzystywania urządzeń do rejestracji czasu pracy kierowcy, stosowanie rozporządzeń: Rady (EWG) nr 3821/85 i Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 561/2006; kary za nieużywanie, nieprawidłowe używanie i ingerencję w urządzenie rejestrujące: zasady stosowania przepisów rozp. 561/2006; wyłączenia ze stosowania rozporządzenia; normy czasu pracy kierowców; urządzenia rejestrujące tachografy (rodzaje i zasady działania); czas jazdy, wymagane odpoczynki i inna aktywność kierowcy; zasady odpowiedzialności za naruszenia ustawy o transporcie drogowym i innych ustaw; wysokości sankcji za poszczególne naruszenia (załączniki do ustawy o transporcie drogowym). prawa i obowiązki kierowców w zakresie kwalifikacji wstępnej i szkolenia okresowego: wybrane przepisy ustawy o transporcie drogowym; główne założenia rozporządzenia w sprawie szkolenia kierowców wykonujących przewóz drogowy. 23

24 Blok 2.2. Poznanie przepisów regulujących przewóz towarów Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia: warunki uzyskania licencji przez wykonującego przewóz drogowy i dostępu do rynku przewozów drogowych: ustawa o transporcie drogowym, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009, 1072/2009 oraz 1073/2009 z dnia 21 października 2009r. dostęp do zawodu przewoźnika, wymogi wobec przedsiębiorców, właściwe organy, uzyskanie, wygaśnięcie i cofnięcie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika i licencji, umowy i konwencje wielostronne, rozporządzenia: a) rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (Dz. Urz. L 370 z , str. 21), b) rozporządzenie Rady (EWG) nr 684/92 z dnia 16 marca 1992 r. w sprawie wspólnych zasad międzynarodowego przewozu osób autokarem i autobusem, c) rozporządzenie Rady (EWG) nr 881/92 z dnia 26 marca 1992 r. w sprawie dostępu do rynku drogowych przewozów rzeczy we Wspólnocie, na lub z terytorium Państwa Członkowskiego lub w tranzycie przez jedno lub więcej Państw Członkowskich (Dz. Urz. L 95 z , str. 1-7), d) rozporządzenie Rady (EWG) nr 3118/93 z dnia 25 października 1993 r. ustanawiającego warunki wykonywania w Państwie Członkowskim usług krajowego transportu drogowego rzeczy przez przewoźników niemających siedziby w tym państwie członkowskim (Dz. Urz. L 279 z , str. 1-16), e) rozporządzenie Rady (WE) nr 12/98 z dnia 11 grudnia 1997 r. ustanawiającego warunki dostępu przewoźników niemających stałej siedziby w Państwie Członkowskim do transportu drogowego osób w Państwie Członkowskim (Dz. Urz. L 4 z , str ), f) rozporządzenie Komisji (WE) nr 2121/98 z dnia 2 października 1998 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzeń Rady (EWG) nr 684/92 i (WE) nr 12/98 w zakresie dokumentów dla przewozu osób autokarem i autobusem (Dz. Urz. L 268 z , str ), g) rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/ WE oraz rozporządzenia (WE) nr 1255/97 (Dz. Urz. L 3 z , str. 1-44), h) rozporządzenie (WE) nr 561/2006, i) rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów (Dz. Urz. L 190 z , str. 1-98), j) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 z dnia 21 października 2009r. ustanawiającego wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego i uchylającego dyrektywę Rady 96/26/WE (Dz. Urz. L 300 z , str ), k) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącego wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych (Dz. Urz. L 300 z , str ), l) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1073/2009 z dnia 21 października 2009r. w sprawie wspólnych zasad dostępu do międzynarodowego rynku usług autokarowych i autobusowych i zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 561/2006 (Dz. Urz. L 48 z , str. 19), 24 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa

25 m) wiążące Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe w zakresie przewozu drogowego: ADR, AETR, CMR, ATP. dwustronne umowy międzynarodowe: umowy międzynarodowe dot. transportu drogowego osób i rzeczy. rozporządzenia techniczne: rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. stosunki umowne w transporcie drogowym: przepisy międzynarodowe i krajowe: licencja wspólnotowa; formularz jazdy; zezwolenia; dokumenty związane z przesyłką. odpowiedzialność wykonującego przewóz drogowy za dostawy oraz zwolnienia z tej odpowiedzialności: odpowiedzialność kierowcy; odpowiedzialność nadawcy; odpowiedzialność spedytora; odpowiedzialność przewoźnika; podstawowe obowiązki odbiorcy; podstawowe obowiązki przewoźnika; Kodeks Karny, Kodeks Wykroczeń, Ustawa o transporcie drogowym, Prawo przewozowe. dokumenty wysyłkowe: prawidłowe wykorzystywanie i wypełnianie dokumentów: wzory dokumentów; zabezpieczenie dokumentacji przewozowej; prawidłowość wypełniania druków wysyłkowych; stosowanie przepisów prawa przewozowego. dokumentacja specjalna dołączana do towarów: towary łatwopsujące się; przewóz żywych zwierząt; przewóz materiałów niebezpiecznych; przewóz odpadów, Blok 3.1. Uświadomienie kierowcom zagrożenia wypadkami na drodze i w pracy Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia rodzaje wypadków przy pracy w transporcie drogowym: definicja wypadku przy pracy; definicja wypadku drogowego; odpowiedzialność karna; odpowiedzialność cywilna ( materialna); postrzeganie niebezpieczeństwa; czynniki wpływające na wypadki; klasyfikacja wypadków; wypadki przy pracy w transporcie drogowym; wymogi w zakresie BHP; wypadki drogowe, 25

26 statystyka wypadków drogowych: w układzie ogólnopolskim oraz w poszczególnych województwach; informacja statystyczna ogólna; wypadki i kolizje; zabici, ranni; wiek sprawców, ilość wypadków z podziałem na miesiące, dni tygodnia i pory dnia, nietrzeźwi uczestnicy ruchu drogowego, udział samochodów ciężarowych/autokarów w wypadkach drogowych: w układzie ogólnopolskim oraz w poszczególnych województwach; informacja statystyczna ogólna; wypadki i kolizje; zabici, ranni, statystyki dotyczące zabitych i rannych w wypadkach drogowych: ilość ofiar śmiertelnych i rannych; zagrożenie w poszczególnych miesiącach, dniach, godzinach; czynniki wpływające na wypadki drogowe; udział w wypadkach wybranych grup uczestników ruchu drogowego (kierowcy samochodów osobowych, ciężarowych i autobusów, rowerzyści, motorowerzyści, motocykliści oraz piesi) nietrzeźwi kierujący; grupy wiekowe sprawców wypadków drogowych, straty materialne i finansowe: koszty społeczne; koszty bezpośrednie związane z uszkodzeniem pojazdu; straty dotyczące przewożonych ładunków; absencja chorobowa. Blok 3.2. Umiejętność zapobiegania przestępstwom i przemytowi nielegalnych imigrantów Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia: problemy związane z międzynarodową przestępczością transgraniczną i przemytem: rodzaje przestępczości transgranicznej i jej skutki; zorganizowany przemyt nielegalnych emigrantów; produkcja, obrót i przemyt narkotyków w rejonie przygranicznym; pranie brudnych pieniędzy; międzynarodowy przemyt samochodów; nielegalny handel bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi; przestępczość akcyzowa, środki zapobiegawcze: współpraca międzynarodowa w obszarze spraw wewnętrznych zasady ogólne; Układ z Schengen; Europol, Eurojust, Eurodac i inne; rola Straży Granicznej i Służby Celnej; działalność Inspekcji Transportu Drogowego, metody i cele działań przestępczych: statystyka działań przestępczych na granicy UE i między państwami UE; rozwój nowych kierunków działalności przestępczej; 26 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa

27 sposoby działalności przestępczej na strzeżonej granicy UE; charakterystyka działalności przestępczej pomiędzy państwami w obrębie granic UE. przepisy prawa i obowiązki kierowcy oraz obowiązki przewoźnika w tym zakresie: zasady kontroli i zabezpieczania ładunku i skrzyń ładunkowych podczas przekraczania granic UE; zabezpieczanie przed penetracją ładunku podczas transportu w granicach UE; obecność kierowcy przy załadunku; kontrole przewozów na terenie państw UE; dokumenty przewozowe, a przewożony ładunek; sankcje wobec kierowcy oraz przewoźnika. Blok 3.3. Umiejętność zapobiegania zagrożeniom fizycznym Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia: zasady ergonomii: szczególny charakter pracy kierowcy; organizacja stanowiska pracy i jej wpływ na proces pracy kierowcy; wpływ jakości urządzeń sterowniczych na jakość pracy; prawidłowa pozycja w pojeździe odległość od pedałów; prawidłowa pozycja za kierownicą (kąt nachylenia, wysokość, oparcie siedzenia- błędy w ustawieniu fotela, rodzaj foteli). zachowania i postawy stanowiące zagrożenie: wpływ stosowania niesprawnych urządzeń załadowczo-wyładowczych na bezpieczeństwo pracy kierowcy; stres i agresja; wymuszona pozycja siedząca (zwyrodnienia i bóle kręgosłupa i stawów); wibracja drgania (choroba wibracyjna); ręczne prace transportowe (przenoszenie, unoszenie, podnoszenie); przepisy BHP w zakresie transportowania ręcznego towarów, wysokości, ciężar; konieczność umiejętności szybkiej reakcji przez kierowcę (odległość kierownicy od klatki piersiowej, ułożenie rąk na kierownicy); zagrożenia występujące podczas obsługi i tankowania pojazdu, podczas załadunku i wyładunku towarów oraz podczas zatrzymań i postojów, kondycja fizyczna i ćwiczenia sprawnościowe: kondycja fizyczna (wydolność sercowo-naczyniowa, siła, wytrzymałość mięśni, giętkość); siła zdolność mięśni do wydatkowania energii; kondycja motoryczna: zręczność, równowaga, koordynacja, czas reakcji, szybkość; ćwiczenia aerobowe (beztlenowe); ćwiczenia izometryczne ćwiczenia wzmacniające mięśnie poprzez ich napinanie, przykładowe ćwiczenia; ćwiczenia oddechowe, ochrona osobista: stosowanie środków ochrony osobistej w procesie pracy; stosowanie odpowiednich urządzeń i narzędzi; wpływ ubioru kierowcy na pracę w ograniczonej przestrzeni i zróżnicowanych mikroklimatach. 27

28 Blok 3.4. Świadomość znaczenia predyspozycji fizycznych i psychicznych Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia: zasady zdrowego, regularnego odżywiania: wpływ produktów żywnościowych na funkcjonowanie poszczególnych organów; zestawianie poszczególnych produktów w posiłkach skutki niestosownych zestawień; wpływ niezdrowych posiłków na kondycję fizyczną i psychiczną; dobór odpowiednich posiłków podczas długotrwałej jazdy; dobór i uzupełnianie płynów w pracy kierowcy, wpływ alkoholu, narkotyków i innych substancji na zachowanie: zagrożenia w ruchu z powodu stanu nietrzeźwości; stężenie alkoholu; wpływ alkoholu na organizm człowieka; odczucia i postrzeganie rzeczywistości po spożyciu; stan nietrzeźwości, stan po spożyciu alkoholu; badanie trzeźwości; stan po użyciu innych środków działających podobnie do alkoholu (wykaz, skład i wpływ na człowieka); stan po użyciu leków (środki przeciwbólowe, antybiotyki), objawy, przyczyny, skutki zmęczenia i stresu: niekorzystne czynniki wpływające na sprawność kierowcy; podział czynników: fizyczne, wibracyjne, hałas, mikroklimat; wpływ wibracji na organizm człowieka (układ naczyniowy, układ nerwowy, układ kostny); sprawność, zdolność reakcji (droga zatrzymania czas reakcji), zasadnicza rola podstawowego cyklu pracy/odpoczynku: rola odpoczynku w dziennym, tygodniowym i miesięcznym cyklu pracy; znaczenie czynnego i biernego odpoczynku; fizjologia człowieka w dzienno-nocnym cyklu pracy; rola snu i drzemek w długotrwałym cyklu pracy kierowcy; objawy zmęczenia i jak sobie z nimi radzić. Blok 3.5. Umiejętność oceny sytuacji awaryjnych, zachowanie w sytuacjach krytycznych Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia: ocena sytuacji krytycznej: wypadek, kolizja (różnice, sposób postępowania); statystyki policyjne: przyczyny wypadków; klasyfikacja zagrożeń; ocena sytuacji przez kierowcę, pojazd, ładunek, położenie na drodze; podejmowanie decyzji wymuszonej sytuacją na drodze, unikanie komplikacji w razie wypadku: prawidłowość i kolejność postępowania; zabezpieczenie miejsca wypadku; dbałość o uczestników wypadku; ustalenie świadków wypadku, wzywanie pomocy: dokładne określenie miejsca wypadku; 28 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa

29 analiza sytuacji drogowej, ocena pojazdów biorących udział w wypadku; ilość i ocena osób poszkodowanych; wstępna ocena stanu poszkodowanych. pomoc poszkodowanym i udzielanie pierwszej pomocy: zabezpieczenie miejsca zdarzenia; zabezpieczenie pojazdów biorących udział w wypadku; środki i materiały niezbędne do udzielania pierwszej pomocy; ocena stanu poszkodowanych kolejność udzielania pomocy; określenie i wyznaczenie miejsca ewakuacji poszkodowanych; udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym, postępowanie w razie pożaru: sprzęt i środki p/poż.; ocena sytuacji pożarowej uszkodzonych pojazdów i miejsca wypadku; ocena pożarowa przewożonego ładunku; gaszenie pożaru i ewakuacja poszkodowanych, ewakuacja osób z samochodu ciężarowego /pasażerów z autobusu: ustalenie miejsca ewakuacji; ocena stanu poszkodowanych i możliwości ewakuacji; ustalenie kolejności ewakuacji; sposoby ewakuacji, zapewnienie bezpieczeństwa wszystkich pasażerów: dobór, charakterystyka i oznaczenie miejsc do ewakuacji ludzi; zabezpieczanie miejsc do ewakuacji; sposoby ochrony miejsc ewakuacji oraz zabezpieczenie miejsc udzielania pomocy, reakcja na akty agresji: przyczyny agresji; sytuacje wywołujące agresję; rodzaje agresji; sposoby radzenia w sytuacjach stresogennych; sposoby rozładowania agresji. podstawowe zasady sporządzania informacji z wypadku; określenie szczegółów miejsca wypadku; określenie uczestników ruchu drogowego biorących udział w wypadku; określenie ilości osób biorących udział w wypadku ogólne określenie stanu poszkodowanych; gromadzenie danych o świadkach wypadku; sporządzenie dokumentacji wypadku, Blok 3.6. Umiejętność zachowania się w sposób poprawiający wizerunek przewoźnika Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia: znaczenie poziomu usług świadczonych przez kierowcę dla przewoźnika: terminowość dostarczania i odbioru ładunków; dostarczanie w określone lub zmienione trakcie transportu miejsce przeznaczenia; ciągły kontakt z klientem i reakcja na jego potrzeby i oczekiwania; dbałość o wizerunek firmy. rola kierowcy: 29

30 wygląd zewnętrzny; ubiór i higiena osobista; zachowanie się w stosunku do osób w otoczeniu kierowcy (pracownicy firmy, klienci, inne osoby); udzielanie pełnej informacji o firmie i świadczonych usługach; ciągły kontakt z pracodawcą oraz profesjonalizm w obsłudze klienta, kontakty kierowcy z innymi osobami w czasie pracy: zasady kontaktu z odbiorcą i nadawcą ładunku; odpowiedzialność za osoby współpracujące; współpraca w zakresie załadunku i wyładunku; dokumenty dotyczące ładunku. utrzymanie pojazdu: wygląd zewnętrzny; stan techniczny pojazdu i urządzeń; obsługa codzienna; sprawność pojazdu kontrolki; reklamy i ogólny widok pojazdu; wyposażenie w osprzęt, organizacja pracy: harmonogramy przejazdu i obsługi klienta, miejsca załadunku i wyładunku, harmonogramy załadunku i wyładunku, współpraca w systemie załadunku i wyładunku, handlowe i finansowe skutki sporów występujących w pracy kierowcy: handlowe ubezpieczenia Cargo, finansowe OC przewoźnika, wynikające z kolizji drogowych AC, OC, NW, umiejętność negocjacji, metody i sposoby wychodzenia ze sporów. Blok 3.7. Poznanie uwarunkowań ekonomicznych dotyczących przewozu drogowego i organizacji rynku Ten blok programowy obejmuje następujące zagadnienia: transport drogowy w stosunku do innych rodzajów transportu: konkurencja; spedycja; organizacja przedsiębiorstw transportowych i pomocniczej działalności transportowej, specjalizacja w transporcie; zmiany w sektorze transportu (zróżnicowanie świadczonych usług, podwykonawstwo, centra logistyczne); łatwość dostępu, działalność w zakresie przewozu drogowego rzeczy: różne specjalizacje w zakresie transportu, rodzaje przedsiębiorstw przewozowych, przewozy na potrzeby własne, 30 Programy szkolenia Kwalifikacja wstępna i okresowa