Pisma procesowe. pisma procesowe. Wpisany przez AAA_REZYGNACJA sobota, 19 lutego :41 - Poprawiony środa, 22 kwietnia :58

Transkrypt

1 Pisma procesowe Artykuł KPC podaje ustawową definicję pisma procesowego, przez pojęcie którego rozumie się pisma obejmujące wnioski i oświadczenia stron kierowane do sądu poza rozprawą. Wnioski mogą dotyczyć zarówno kwestii merytorycznych, formalnych, jak i kwestii ubocznych, a oświadczenia - stanowiska podmiotu, które odnosi się do okoliczności faktycznych i prawnych sprawy. Stroną w rozumieniu KPC jest nie tylko powód i pozwany, lecz także uczestnicy postępowania nieprocesowego, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, organizacje pozarządowe, interwenienci uboczni oraz osoby wezwane lub zawiadomione o toczącym się postępowaniu (Jakubecki A. (red.), Bodio J., Demendecki T., Marcewicz O., Telenga P., Wójcik M.P., Komentarz aktualizowany do ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego., LEX/el., 2015, komentarz). Od pism procesowych należy odróżnić pochodzące od sądu i przeznaczone dla stron lub uczestników postępowania pisma sądowe oraz załączniki do protokołów (art. 161 ), tj. wnioski i oświadczenia stron kierowane do sądu w toku posiedzenia. Zgodnie z 2 i 2 ze znacz. 1 art. 125 KPC jeżeli przepis szczególny tak stanowi, pisma procesowe wnosi się na urzędowych formularzach. Jeżeli przepis szczególny tak stanowi, pisma procesowe wnosi się za pomocą systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe (drogą elektroniczną). Jeżeli przepis szczególny przewiduje, że pisma wnosi się wyłącznie drogą elektroniczną, pisma niewniesione tą drogą nie wywołują skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu. Możliwość wnoszenia pism procesowych drogą elektroniczną związana jest z utworzeniem e-sądu oraz wprowadzeniem elektronicznego postępowania upominawczego. Pismo niewniesione drogą elektroniczną w tym postępowaniu nie wywołuje skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu. Wyróżniamy zwykłe pisma procesowe oraz pisma procesowe kwalifikowane (np. pozew, apelacja) w tym pisma procesowe przygotowawcze, dla których istnieją dodatkowe wymagania (art. 127 KPC). Pozew jest pierwszym pismem procesowym skierowanym do Sądu w celu rozpoczęcia postępowania sądowego. Ustawodawca w KPC określił obligatoryjne elementy, jakie pismo to powinno zawierać. Zgodnie z art pozew powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego określonym w art. 126 KPC tj. powinno zawierać 1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, 2) oznaczenie rodzaju pisma, 3) osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności, 4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, 5) wymienienie załączników, 6) oznaczenie wartości przedmiotu sporu lub wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy właściwość rzeczowa sądu, wysokość opłaty lub dopuszczalność środka odwoławczego, a przedmiotem sprawy nie jest oznaczona kwota pieniężna (powinna być określona w złotych, jest to bardzo ważne bowiem w większości spraw będziemy należy wnieść opłatę stosunkową, tj. pewien oznaczony % wartości przedmiotu sporu). 1 / 5

2 Jeżeli pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sporu, pisma zaś dalsze - sygnaturę akt. Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo (a wiec umocowanie adwokata lub radcy prawnego, który reprezentuje nas w postępowaniu sądowym), jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa (art. 126 KPC). Wraz z pismem należy złożyć jego odpisy. Powód jest zobowiązany podać swoje imię i nazwisko, miejscem zamieszkania, dokładny adresem oraz imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adresem pozwanego. W toku postępowania należy informować na bieżąco Sąd o każdej zmianie miejsca zamieszkania, bowiem pisma kierowane do strony i nie doręczone na wskazany adres będą pozostawiane w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. Będzie to skutkowało pozbawieniem możliwości udziału w postępowaniu, ponieważ strona nie zostanie poinformowana o terminie rozpraw. Oprócz powyższych elementów pozew powinien zawierać: 1) dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pieniężna; Ten wymóg oznacza, że: domagając się sądowo kwoty pieniężnej trzeba tę kwotę jednoznacznie określić, a jeśli występujemy z innym żądaniem to należy je dokładnie opisać podając dokładne parametry np. nieruchomości. Poza tym należy dokładnie określić osobę, która ma dane świadczenie spełnić. Określenie wartości przedmiotu sporu jest konieczne do ustalenia opłaty sądowej od pozwu, jak również właściwości rzeczowej sądu i charakteru postępowania sądowego, wynagrodzenia pełnomocnika. Zasadą jest, że do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego (art. 20 KPC). W innych sprawach majątkowych, gdy roszczenie nie jest konkretną kwotą pieniężną powód oznacza ją mając na uwadze następujące postanowienia KPC. Zgodnie z art. 22 KPC w sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok, a jeżeli świadczenia trwają krócej niż rok - za cały czas ich trwania. W sprawach o istnienie, unieważnienie albo rozwiązanie umowy najmu lub dzierżawy, o wydanie albo odebranie przedmiotu najmu lub dzierżawy, wartość przedmiotu sporu stanowi przy umowach zawartych na czas oznaczony - suma czynszu za czas sporny, lecz nie więcej niż za rok; przy umowach zawartych na czas nie oznaczony - suma czynszu za okres trzech miesięcy (art. 23 KPC). Z kolei art. 231 KPC stanowi, że w sprawach o roszczenia pracowników dotyczące nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy wartość przedmiotu sporu stanowi, przy umowach na czas określony - suma wynagrodzenia za pracę za okres sporny, lecz nie więcej niż za rok, a przy umowach na czas nieokreślony - za okres jednego roku. W sprawach o zabezpieczenie, zastaw lub hipotekę wartość przedmiotu sporu stanowi suma wierzytelności. Jeżeli jednak przedmiot zabezpieczenia lub zastawu ma mniejszą wartość niż wierzytelność, rozstrzyga wartość mniejsza (art. 24 KPC). Obowiązek oznaczenia wartości przedmiotu sporu spoczywa na powodzie (art. 19 KPC). Zasadniczo sąd nie sprawdza wartości przedmiotu sporu z urzędu. Sąd może jednak na posiedzeniu niejawnym sprawdzić wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez powoda i zarządzić w tym celu dochodzenie. Po doręczeniu pozwu sprawdzenie nastąpić może jedynie na zarzut pozwanego, zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Jeżeli sąd w wyniku sprawdzenia wartości przedmiotu sporu uzna się za niewłaściwy, przekaże sprawę sądowi właściwemu; jeżeli jest kilka sądów właściwych - przekaże temu z nich, który wskaże powód (art. 25 KPC). Wartość przedmiotu sporu określa się wg. daty wniesienia pozwu. 2 / 5

3 2) przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu. Chodzi tu o wskazanie i opisanie tylko istotnych okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, czyli faktów, które są przesłanką powstania i istnienia roszczenia. Należy opisać skutki prawne, które powód z nich wywodzi. Wskazanie przepisów prawa, na których powód opiera swoje roszczenie, nie jest konieczne. Jak stanowi Uchwała Sądu Najwyższego III CZP 28/05 z dnia 9 czerwca 2005 r., sformułowanie,,w miarę potrzeby" wskazuje, że wymóg przytoczenia okoliczności faktycznych uzasadniających właściwość sądu nie ogranicza się tylko do jednego przypadku, tj. umowy stron o poddanie sporu sądowi pierwszej instancji, który nie jest miejscowo właściwy (art k.p.c.), ale może zachodzić także w innych okolicznościach. Potrzeba taka z zasady nie będzie zachodziła w wypadku skierowania pozwu do sądu właściwości ogólnej, gdyż już wskazanie miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego, czy też jego jednostki organizacyjnej, co jest wymogiem formalnym pierwszego pisma procesowego w sprawie (art k.p.c.), przesądzało będzie kwestię właściwości wynikającej z art. 27, 29 lub 30 k.p.c. W pozwie powód powinien wskazać okoliczności, z których wywodzi swoje żądania i powinien z tego powodu przedstawić dowody, z których wynikają powoływane przez powoda okoliczności. Poza ogólnymi wymaganiami dotyczącymi każdego pozwu kolejnym wymaganiem może być wniesienie pozwu na urzędowym formularzu. Pozew kierujemy pozew do Sądu, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania. Zgodnie z art. 27 KPC p owództwo wytacza się przed sąd I instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której ta osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Zatem decydujący jest moment wniesienia pozwu, bo od tego czasu sąd pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania. Od tej zasady są wyjątki m.in. a) powództwo o alimenty, o ustalenie ojcostwa można wytoczyć nie tylko przed Sąd miejsca zamieszkania pozwanego, ale również przed Sąd miejsca zamieszkania powoda; b) powództwo z tytułu dziedziczenia, zachowku, jak również z tytułu zapisu, polecenia oraz innych rozrządzeń testamentowych wytacza się wyłącznie przed sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część (art. 39 KPC); c) powództwa związane z własnością nieruchomości można wytoczyć wyłącznie przed Sąd miejsca położenia nieruchomości; d) powództwo w sprawach z zakresu prawa pracy może być wytoczone bądź przed Sąd miejsca 3 / 5

4 zamieszkania lub siedziby pozwanego pracodawcy, bądź przed Sąd, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana, bądź przed Sąd, w którego okręgu znajduje się zakład pracy (art. 461 KPC). Właściwość sądu pod względem rzeczowym dotyczy tego, czy właściwy do rozpoznania sprawy będzie Sąd Rejonowy czy Sąd Okręgowy. Zgodnie z ogólną zasada KPC sądy rejonowe rozpoznają wszystkie sprawy z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych. Sąd Rejonowy rozpoznaje roszczenia, których wartość nie przekracza złotych, zaś roszczenia powyżej tej kwoty są rozpoznawane przez Sąd Okręgowy. Do właściwości sądów okręgowych, w postępowaniu cywilnym, należą sprawy: 1. prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o unieważnienie uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia, 2. ochronę praw autorskich i pokrewnych, jak również dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych, 3. roszczenia wynikające z Prawa prasowego, 4. prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania i o zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami oraz spraw o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, oraz spraw rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym, 5. wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni, 6. o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, 7. o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji, 8. o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem. Ponadto jeżeli przy rozpoznawaniu sprawy w sądzie rejonowym powstanie zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, sąd ten może przekazać sprawę do rozpoznania sądowi okręgowemu (art. 18 KPC). Postanowienie o przekazaniu sprawy wymaga uzasadnienia. Sąd okręgowy może przed pierwszą rozprawą odmówić przyjęcia sprawy do rozpoznania i zwrócić sprawę sądowi rejonowemu, jeżeli uzna, że poważne wątpliwości nie zachodzą. Postanowienie zapada na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów i wymaga uzasadnienia. Ponowne przekazanie tej samej sprawy przez sąd rejonowy nie jest dopuszczalne (art. 18 ust. 2 KPC). Osoba wnosząca pozew do Sądu jest POWODEM, natomiast osoba przeciwko której dochodzone jest roszczenie jest określana mianem POZWANEGO. Składając w sądzie pozew należy pamiętać o wniesieniu stosownej opłaty sądowej, bowiem opłacie sądowej podlegają pisma procesowe i z reguły ponoszą ją osoby kierujące pismo do sądu. Są 3 rodzaje opłat: stosunkowa, stała i podstawowa (art. 11 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Wyróżnia się też opłatę tymczasową, gdy nie można określić wartości przedmiotu sporu. W takiej sytuacji, 4 / 5

5 dokonuje się opłaty tymczasowej (opłatę tymczasową określa się w granicach od 30 złotych do złotych), a sąd wydający wyrok ustala wartość opłaty na końcu postępowania (art. 15 ww ustawy). Opłatę stałą pobiera się w sprawach o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w ustawie niektórych sprawach o prawa majątkowe, w wysokości jednakowej, niezależnie od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia. Opłata stała nie może być niższa niż 30 złotych i wyższa niż złotych (art. 12 ww ustawy). Opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż złotych (art. 13 ww ustawy). Opłata podstawowa pobierana jest, gdy przepisy nie przewidują opłaty stałej lub stosunkowej i wynosi ona 30 zł. Opłatę sądową można uiścić przelewem na rachunek bankowy właściwego sądu, gotówką w kasie sądu lub za pomocą znaków opłaty sądowej-w tym ostatnim przypadku maksymalnie do kwoty 1.500,00 zł. Po opłaceniu pisma należy do niego dołączyć potwierdzenia dokonania wpłaty, a w przypadku znaków opłaty skarbowej należy nakleić je na wnoszone pisma. Można starać się o zwolnienie od kosztów sądowych. Należy złożyć oświadczenie, iż nie zdoła się ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie lub rodziny. Szerzej na ten temat pisze w zakładce głównej Obywatel w sądzie. W sytuacji nie wniesienia opłaty sąd wezwie powoda do uiszczenia opłaty sądowej w terminie 7 dni pod rygorem zwrotu pisma. Przy rejestracji sprawy w Sądzie sprawie zostaje nadane określone oznaczenie w postaci np. sygn. akt I C 1/13, które to oznaczenie strony powinny powoływać w każdym kolejnym piśmie skierowanym do Sądu. (Uaktualniono: ) 5 / 5