SPRAWY CYWILNE. Jak wnieêç pozew? Kto mo e reprezentowaç stron w sàdzie? Stan prawny na dzieƒ 1 paêdziernika 2004 r.

Transkrypt

1 SPRAWY CYWILNE Jak wnieêç pozew? Kto mo e reprezentowaç stron w sàdzie? Stan prawny na dzieƒ 1 paêdziernika 2004 r. Publikacja przygotowana dzi ki wsparciu finansowemu Unii Europejskiej

2 Informacje zawarte w ulotce pozwolà Paƒstwu znaleêç odpowiedzi na podstawowe pytania, które najcz Êciej zadajecie w sekretariatach sàdowych. O ewentualne porady prawne nale y zwróciç si do prawnika. Od czego zaczàç? JeÊli decydujesz si na wystàpienie do sàdu w sprawie cywilnej, powinieneê zaczàç od pozwu pisma procesowego wszczynajàcego post powanie w danej sprawie. Podstawowe zasady Pozew nale y sporzàdziç w maszynopisie bàdê r cznie (czytelnie!) w tylu egzemplarzach, ile osób (stron, uczestników) on dotyczy plus jeden egzemplarz dla sàdu; do pozwu nale y załàczyç odpisy powołanych w nim dokumentów. Ka dy pozew winien zawieraç: oznaczenie sàdu, do którego jest skierowany; oznaczenie stron (powoda i pozwanego) i wskazanie ich adresów; Powód (powódka) to osoba wyst pujàca z àdaniem, pozwany (pozwana) to osoba, przeciwko której pozew jest skierowany.

3 precyzyjne okreêlenie naszego àdania (np. jakiej kwoty domagamy si od pozwanego); przytoczenie okolicznoêci faktycznych na poparcie naszych àdaƒ i wskazanie dowodów (np. dokumentów czy Êwiadków), uzasadnienie àdaƒ winno byç zwi złe i precyzyjne; okreêlenie wartoêci przedmiotu sporu (czyli np. w przypadku àdania zapłaty - sumy wszystkich dochodzonych roszczeƒ); ewentualnie wniosek o rozpoznanie sprawy pod nieobecnoêç powoda, wniosek o zwrot kosztów procesu. W pismach procesowych zawsze powołuj si na sygnatur akt znajdziesz jà na ka dym piêmie, które otrzymujesz z sàdu. Wszystkie pisma procesowe składaj z odpisami dla pozostałych stron. Pami taj! Niezwłocznie powiadamiasz sàd o zmianie miejsca zamieszkania (swojego lub innych uczestników). Je eli nie wska esz sàdowi swojego nowego adresu, wezwania i zawiadomienia wysłane na poprzedni adres sàd potraktuje jako dor czone. Sàd ani inne strony nie b dà wówczas musiały ustalaç Twojego nowego adresu. Gdy nie mo esz ustaliç miejsca zamieszkania którejê ze stron procesu, masz prawo zło yç wniosek o ustanowienie kuratora procesowego dla nieznanego z miejsca pobytu. Zaliczkà na poczet wynagrodzenia kuratora jest obcià ana przez sàd strona, która składa wniosek o jego ustanowienie. Wynagrodzenie kuratora zale y od rodzaju sprawy, jej zawiłoêci i nakładu pracy.

4 Strona, która nie jest w stanie ponieêç kosztów zaliczki, mo e ubiegaç si o zwolnienie od nich na zasadach opisanych poni ej, dotyczàcych wpisu sàdowego. Wpis: Sàd po otrzymaniu pozwu mo e wezwaç do jego uzupełnienia i na pewno wezwie do uiszczenia wpisu. Zarzàdzenie to nale y wykonaç we wskazanym przez sàd terminie tygodniowym, gdy uchybienie terminu spowoduje zwrot pozwu. JeÊli kwota wpisu jest dla Ciebie zbyt wysoka, masz prawo zło yç wniosek o zwolnienie od kosztów sàdowych. Wniosek ten nale y uzasadniç oraz załàczyç zaêwiadczenie o dochodach swoich i osób pozostajàcych we wspólnym gospodarstwie domowym. WłaÊciwoÊç miejscowa sàdu: Pozew z załàcznikami i odpisami nale y: zło yç w sàdzie w biurze podawczym (wówczas nale y zatrzymaç jeden egzemplarz pozwu ze stemplem biura jako pokwitowanie) lub nadaç w urz dzie pocztowym (warto wysłaç go listem poleconym i zachowaç dowód nadania). Generalnà zasadà jest, e właêciwym do rozpoznania sprawy jest sàd, w którego okr gu mieszka (lub ma siedzib ) pozwany.

5 Ponadto: w sprawach o rozwód decyduje miejsce zamieszkania wspólnego mał onków, jeêli choç jedno z nich w okr gu tym nadal stale przebywa, w braku takiej podstawy wyłàcznie właêciwy jest sàd miejsca zamieszkania strony pozwanej a gdy i tej podstawy nie ma sàd miejsca zamieszkania strony powodowej, w sprawach o alimenty, o ustalenie ojcostwa powództwo mo na wytoczyç przed sàd miejsca zamieszkania powoda bàdê pozwanego, w sprawach o własnoêç lub inne prawa rzeczowe, posiadanie nieruchomoêci wyłàcznie właêciwy jest sàd, w okr gu którego poło ona jest nieruchomoêç, powództwa z tytułu dziedziczenia, zachowku, zapisu, polecenia wytacza si wyłàcznie przed sàd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (zmarłego) jako sàd spadku, powództwo o roszczenie z czynu niedozwolonego mo na wytoczyç przed sàd, w okr gu którego nastàpiło zdarzenie wywołujàce szkod lub przed sàd właêciwy według miejsca zamieszkania sprawcy, powództwa o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, o odszkodowanie z tytułu jej niewykonania mo na wytoczyç przed sàd miejsca zamieszkania strony pozwanej lub przed sàd, w okr gu którego umowa miała byç wykonana. WłaÊciwoÊç rzeczowa Sàdem, do którego kierujemy pozew, mo e byç sàd rejonowy albo sàd okr gowy.

6 Sàdy okr gowe rozpoznajà sprawy o: rozwód, prawa niemajàtkowe i łàcznie z nimi dochodzone roszczenia majàtkowe, prawa majàtkowe, których wartoêç przedmiotu sporu przekracza kwot zł *, oprócz spraw o alimenty, naruszenie posiadania i o zniesienie wspólnoêci majàtkowej pomi dzy mał onkami, z zakresu prawa autorskiego i prasowego. Wszystkie pozostałe spory rozpoznaje sàd rejonowy. Uwaga! Skierowanie sprawy do sàdu niewłaêciwego (rzeczowo czy miejscowo) spowoduje przekazanie jej przez ten sàd sàdowi właêciwemu, o czym zostaniesz powiadomiony. * od r z Pełnomocnik Na ka dym etapie procesu mo na ustanowiç pełnomocnika. Mo e nim zostaç nie tylko adwokat czy radca prawny, ale równie rodzice, mał onek, rodzeƒstwo, zst pni strony, osoby pozostajàce ze stronà w stosunku przysposobienia. Pełnomocnictwa udziela si pisemnie bàdê w toku sprawy ustnie do protokołu. Osoby zwolnione od kosztów sàdowych w całoêci lub w cz Êci mogà zło yç wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urz du. Wniosek taki mo e zostaç zawarty ju w pozwie (wtedy musi zostaç połàczony z wnioskiem o zwolnienie od kosztów). Sàd uwzgl dni wniosek, jeêli uzna udział pełnomocnika z urz du za potrzebny.

7 Strona pozwana Pozwany po otrzymaniu z sàdu pozwu mo e zajàç wobec niego stanowisko (tzn. ustosunkowaç si do wszystkich àdaƒ i dowodów zg oszonych w pozwie) na pierwszej rozprawie lub na piêmie w odpowiedzi na pozew. JeÊli pozwany zgadza si z wszystkimi àdaniami uznaje powództwo, a jeêli kwestionuje roszczenie wnosi o jego oddalenie i przytacza okolicznoêci i dowody na poparcie swego stanowiska. Brak odpowiedzi na pozew połàczony z nieobecnoêcià na rozprawie mo e skutkowaç wydaniem wyroku zaocznego. Wyrok zaoczny jest dor czany stronom z urz du. Jest on z reguły zaopatrzony w rygor natychmiastowej wykonalnoêci, co oznacza, e mo na prowadziç egzekucj na jego podstawie przed uprawomocnieniem si tego orzeczenia. Posiedzenia sàdu Strony procesu powiadamiane sà o terminach posiedzeƒ jawnych (rozpraw) oraz o decyzjach, jakie zapadły na posiedzeniach niejawnych, czyli odbytych bez udziału stron. Nieusprawiedliwiona nieobecnoêç na rozprawie mo e spowodowaç ujemne skutki procesowe: wyrok zaoczny, zawieszenie post powania, w sprawach rozwodowych nawet ukaranie grzywnà. W trakcie rozprawy masz prawo do zgłaszania wniosków, do zadawania pytaƒ Êwiadkom, biegłym i pozostałym stronom.

8 Ministerstwo SprawiedliwoÊci Al. Ujazdowskie Warszawa tel. (22) Ministerstwo SprawiedliwoÊci, paêdziernik 2004 Ulotka zawiera informacje o charakterze ogólnym. W ka dym przypadku zaleca si zasi gni cia opinii prawnika. Informacje sà tak e udzielane przez sàdy i niektóre organizacje pozarzàdowe. Publikacja finansowana ze Êrodków pomocowych Unii Europejskiej w ramach projektu PHARE nr PL2002/