Propozycje zmian obowiązującego aktu prawnego. Tytuł i data wydania aktu prawnego. Nazwa instytucji zgłaszającej: Propozycje zmian ustawy j.w.

Transkrypt

1 Propozycje zmian obowiązującego aktu prawnego Tytuł i data wydania aktu prawnego Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U ) Nazwa instytucji zgłaszającej: Zarząd Dróg Wojewódzkich w Krakowie Propozycje zmian ustawy j.w.: Sygn. projektu zmieniającego (wypełnia MSWiA) Ozn. instytucji zgłaszającej (wypełnia MSWiA) L.p. Obecna brzmienie przepisu/ ów Uzasadnienie zmiany Propozycja nowego rozwiązania 1. Art. 3 pkt 7a) prawa budowlanego: przebudowa należy przez to rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego. Art. 4 pkt 18) ustawy o drogach publicznych: przebudowa drogi wykonywanie robót, w których wyniku następuje podwyższenie parametrów technicznych i eksploatacyjnych istniejącej drogi, niewymagających zmiany granic pasa drogowego. Prawo budowlane nie określa w jasny i jednoznaczny sposób zasad kwalifikowania zadań podlegających zgłoszeniu do przebudowy. Różne organy administracji architektoniczno budowlanej stosują odmienne zasady przyjmowania takich zgłoszeń w takich samych lub bardzo podobnych sytuacjach. Dla jednych wystarczającym kryterium, jest zaistnienie faktu, że wszystkie zgłaszane roboty drogowe zlokalizowane są w istniejącym pasie drogowym. W innych stosowane są własne katalogi różnych rodzajów robót, zgodnie, z którymi odbywa się ocena danej inwestycji (np. tylko przebudowa nawierzchni podlega zgłoszeniu, ale już nie przebudowa odwodnienia rowu otwartego na rów zamknięty, wymaga pozwolenia na budowę). Konieczność przebudowy urządzeń obcych, wynikająca przy okazji przebudowy drogi, według interpretacji właściwych organów podlega zgłoszeniu tylko wówczas, gdy nie zmieniają się ich charakterystyczne parametry (np. długość, średnica itp.), co w przypadku przebudowy obiektów liniowych nie jest możliwe do przeprowadzenia. Przyczyną takiej sytuacji jest niejednoznaczna definicja przebudowy zawarta zarówno w prawie budowlanym, jak i w ustawie o drogach publicznych. W chwili obecnej definicja przebudowy w zakresie dróg dopuszcza jedynie zmiany charakterystycznych parametrów niewymagających zmiany granic pasa drogowego. W Propozycja nowej definicji przebudowy : wykonywanie robót, w których wyniku następuje zmiana parametrów technicznych i eksploatacyjnych istniejącej drogi i niewymagających zmiany pasa drogowego, wraz z wynikającą z tych robót, koniecznością wykonania robót obejmujących sieci uzbrojenia terenu, obiekty i urządzenia służące tej drodze, zlokalizowane w pasie i poza istniejącym pasem drogowym. 1

2 takim przypadku nie jest wymagane pozwolenie na budowę, a jedynie zgłoszenie właściwemu organowi. Tymczasem w praktyce w wielu przypadkach modernizacja dróg publicznych tak naprawdę ma znamiona przebudowy, jednakże w niewielkim zakresie wykracza poza pas drogowy. Jest tak np. w sytuacji, gdy z powodu modernizacji nawierzchni konieczne jest przełożenie sieci energetycznej, lub gdy droga jest przebudowywana do drogi wyższej kategorii. Wówczas zamiast zgłoszenia o przebudowie zarządca zmuszony jest do pozyskania pozwolenia na budowę, co w znacznym zakresie przedłuża i komplikuje cała procedurę. Przykładem takiej sytuacji jest konieczność przełożenia istniejącej sieci energetycznej przy okazji projektowanej przebudowy drogi. W przypadku lustrzanego odbicia takiej sieci wystarczające jest zgłoszenie przebudowy. Natomiast w przypadku wyprostowania istniejącej sieci energetycznej wzdłuż drogi, będziemy mieli do czynienia z pozwoleniem na budowę, dlatego że zmianie ulegną parametry tej sieci tj. jej długość. Wobec czego zachodzi konieczność stworzenia nowej definicji przebudowy na potrzeby inwestycji liniowych. Zakres tego pojęcia, w odniesieniu do dróg i infrastruktury liniowej, powinien objąć wszelkie roboty budowlane mające miejsce na istniejącej sieci z wyjątkiem budowy zupełnie nowego ciągu lub obiektu. 2. Zbyt wąski katalog robót i obiektów budowlanych, nie wymagających pozwolenia na budowę (art. 29 prawa budowlanego) Katalog robót i obiektów budowlanych nie wymagających pozwolenia na budowę, określony w art. 29 prawa budowlanego, należałoby rozszerzyć o zjazdy, zatoki autobusowe, a także o roboty związane z usuwaniem osuwisk. Powyższa propozycja dotycząca zjazdów, znajduje uzasadnienie z uwagi na fakt, iż realizacja tak drobnej inwestycji, jaką jest budowa zjazdu przez właściciela posesji przylegającej do drogi publicznej wymaga spełnienia całego szeregu czynności związanych z uzyskaniem pozwolenia na realizację takiej inwestycji w formie decyzji pozwolenia na budowę. Najwięcej problemów budzi w szczególności fakt, iż konieczność uzyskania pozwolenia na budowę zjazdu pociąga za sobą obowiązki związane z rozpoczęciem procesu inwestycyjnego w tym założenie książki budowy, ustanowienie kierownika budowy oraz inspektora nadzoru. Takie obowiązki prowadzą do zwiększenia kosztów realizacji całej inwestycji. Wprowadzenie takiej zmiany pozwoli na uproszczenie procedury postępowania, a co za tym idzie pozwoli obywatelom na znacznie szybsze i prostsze załatwianie spraw. Taka zmiana byłaby zgodna z Dodanie do katalogu robót i obiektów budowlanych nie wymagających pozwolenia na budowę z art. 29 prawa budowlanego nowych elementów: zjazdów, zatok autobusowych, chodników, elementów odwodnienia oraz robót związanych z usuwaniem osuwisk. 2

3 linią projektowanych zmian w polskim prawie, zmierzającą do uproszczenia i przyspieszenia procedur postępowania w sprawach budowlanych. Z kolei rozszerzenie katalogu robót nie wymagających pozwolenia na budowę o te związane z usuwaniem osuwisk wynika przede wszystkim ze specyfiki prac osuwiskowych, które nie są związane ze zmianą sposobu zagospodarowania terenu, a jedynie zmierzają do zabezpieczenia terenu, stabilizacji korpusu drogowego, m.in. poprzez prawidłowe odwodnienie w tym montaż drenaży, uporządkowanie rowów i odprowadzanie ścieków. Nadto prace te wymagają natychmiastowego podjęcia działań celem zapobieżenia ewentualnej katastrofie budowlanej. Wprowadzenie przedmiotowej zmiany pozwoli uniknąć przewlekłości postępowania o pozwolenie na budowę, a tym samym szybkie umożliwi właściwym służbom na szybko interwencji celem zapobieżenia dalszym szkodom Art. 30 ust. 5 prawa budowlanego: Zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, należy dokonać przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót budowlanych. Do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie, w drodze decyzji, sprzeciwu i nie później niż po upływie 2 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia. Art. 37 ust. 1 prawa budowlanego: Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 2 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 2 lata. Art prawa budowlanego: Pozwolenia nie wymaga rozbiórka: 1) budynków i budowli niewpisanych do rejestru zabytków oraz nieobjętych ochroną konserwatorską o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości; 2) obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest wymagane pozwolenie na budowę, jeżeli nie podlegają ochronie jako zabytki. Terminu ważności pozwolenia na budowę i zgłoszenia robót budowlanych, określony w art. 30 ust. 5 i 37 ust. 1 prawa budowlanego należałoby wydłużyć z dwóch do trzech lat. Powyższa zmiana znajduje uzasadnienie w bardzo długim okresie czasu, jaki potrzebny jest inwestorowi należącemu do sektora finansów publicznych do wyłonienia wykonawcy w trybie przetargu o udzielenie zamówienia publicznego dla tak dużego zadania jakim jest budowa lub przebudowa drogi publicznej. Rozszerzenia wymaga katalog robót rozbiórkowych wymienionych w art. 31 ust. 1 prawa budowlanego poprzez dopisanie pkt 3 o następującej treści drogi i jej elementów zlokalizowanych w pasie drogowym. Stosownie do art. 31 ust. 1 prawa budowlanego w brzmieniu obecnie obowiązującym pozwolenia nie wymaga rozbiórka:1) budynków i budowli niewpisanych do rejestru zabytków oraz nieobjętych ochroną konserwatorską o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości oraz 2) obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę, których nie jest wymagane pozwolenie na budowę, jeżeli nie podlegają ochronie jako zabytki. Niestety procedura pozyskiwania takich pozwoleń w znacznym zakresie opóźnia proces budowy lub Art. 30 ust. 5 prawa budowlanego: Zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, należy dokonać przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót budowlanych. Do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie, w drodze decyzji, sprzeciwu i nie później niż po upływie 3 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia. Art. 37 ust. 1 prawa budowlanego: Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 2 lata. Art prawa budowlanego: Pozwolenia nie wymaga rozbiórka: 1) budynków i budowli niewpisanych do rejestru zabytków oraz nieobjętych ochroną konserwatorską o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości; 2) obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest wymagane pozwolenie na budowę, jeżeli nie podlegają ochronie jako zabytki; 3) drogi publicznej i jej elementów zlokalizowanych w pasie drogowym, realizowana przez zarządcę drogi, w trakcie 3

4 przebudowy danego odcinka drogi, bowiem bez usunięcia pewnych elementów drogi nie jest możliwym rozpoczęcie właściwych robót budowlanych. prowadzonych prac budowlanych. 5. Art. 33 ust. 2 prawa budowlanego określa enumeratywnie dokumenty, które należy dołączyć do wniosku o pozwolenie na budowę. Art. 35 ust.1 tej samej ustawy definiuje zakres kontroli właściwego organu przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego (np. zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo kompletność projektu i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń). W razie stwierdzenia naruszeń przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę przez właściwy organ, nakłada on postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, określając termin ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę (art. 35 ust. 3 prawa budowlanego). W praktyce organy administracji architektoniczno budowlanej nie analizując zakresu i wielkości żądanych uzupełnień, nakładają na inwestorów nieprzekraczalny 7 dniowy termin z art KPA. Wezwanie do uzupełnienia skierowane do inwestora, jakim jest zarządca drogi, jest w wielu przypadkach obwarowane zbyt krótkim terminem, w szczególności w sytuacji, gdy inwestor jest obowiązany do pozyskania dokumentów z innych jednostek. Taka praktyka prowadzi do daleko idących utrudnień w procedurze pozyskiwania pozwolenia na budowę dla inwestycji drogowych. Dlatego rozwiązaniem korzystnym dla obu stron byłoby przyjęcie praktyki polegającej na stosowaniu art KPA (7 dniowego termin do uzupełnienia braków we wniosku) jedynie w sytuacjach, gdy wniosek o pozwolenie na budowę nie czyni zadość wymaganiom ustalonym w przepisach prawnych, tj. w omawianym przypadku chodziłoby o art. 33 prawa budowlanego, który określa wykaz załączników wymaganych przy złożeniu podania (wniosku). Wówczas w przypadku braku któregoś określonego przez przepisy prawne elementu właściwy organ wzywałby inwestora do jego uzupełnienia pod rygorem pozostawienia podania (wniosku) bez rozpoznania. Natomiast w sytuacjach, gdy uzupełnienia, rozszerzenia, itp., wymagałby sam załącznik (np. projekt), a nie wniosek, zastosowanie miałby art. 35 ust. 3 prawa budowlanego, zgodnie, z którym w razie stwierdzenia naruszeń określonych w ust. 1 tego przepisu, właściwy organ nakłada postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, określając termin ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę, przy założeniu, że minimalny termin nie mógłby być krótszy niż 30 dni. Ustalenie takiej praktyki przyczyniłoby się nie tylko do usprawnienia i efektywnej realizacji inwestycji drogowych, ale także do kompetentnego i rzetelnego kompletowania wniosków o pozwolenie na budowę wraz z wszystkimi niezbędnymi załącznikami. Proponowane brzmienie przepisu: Art. 35 ust. 3 prawa budowlanego: W razie stwierdzenia naruszeń, w zakresie określonym w ust. 1, właściwy organ nakłada postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, określając termin ich usunięcia, nie krótszy niż 30dni, a po jego bezskutecznym upływie wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę. W przypadku zaistnienia braku elementów określonych art. 33, zastosowanie mają przepisy KPA. 6. Art. 35 ust. 1 pkt 2 prawa budowlanego: Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o Wykreślenia wymaga pkt 2 z art. 35 ust. 1 prawa budowlanego zobowiązującego organ architektoniczno Art. 35 ust. 1 prawa budowlanego: Przed wydaniem 4

5 zatwierdzeniu projektu budowlanego właściwy organ sprawdza zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno budowlanymi. budowlany do badania zgodności projektu zagospodarowania działki lub terenu z obowiązującymi przepisami, w tym techniczno budowlanymi, bowiem za zgodność projektu z przepisami odpowiada projektant potwierdzając ten fakt stosownym oświadczeniem stanowiącym załącznik do projektu zagospodarowania terenu, a badanie przez organ zgodności projektu z przepisami przedłuża postępowanie. Organ architektoniczno budowlany winien być zobowiązany jedynie do sprawdzenia zgodności z decyzjami i opiniami pozyskanymi w trakcie opracowania dokumentacji technicznej. decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego właściwy organ sprawdza: 1) zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo odpowiedniej decyzji lokalizacyjnej; 2) wykreślony; 3) kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń oraz informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, o której mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1b, a także zaświadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 7; 4) wykonanie w przypadku obowiązku sprawdzenia projektu, o którym mowa w art. 20 ust. 2, także sprawdzenie projektu przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane i legitymującą się aktualnym na dzień opracowania projektu lub jego sprawdzenia zaświadczeniem, o którym mowa w art. 12 ust Art. 82 ust.3 pkt 3 prawa budowlanego: Wojewoda jest organem administracji architektoniczno budowlanej wyższego stopnia w stosunku do starosty oraz organem pierwszej instancji w sprawach obiektów i robót budowlanych dróg publicznych krajowych i wojewódzkich wraz z obiektami i urządzeniami służącymi do utrzymania tych dróg i transportu drogowego oraz sytuowanymi w granicach pasa drogowego sieciami uzbrojenia terenu niezwiązanymi z użytkowaniem drogi, a w odniesieniu do dróg ekspresowych i autostrad wraz z obiektami i urządzeniami obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek. W myśl prawa budowlanego obowiązuje zasada, zgodnie z którą pozwolenia na budowę w korytarzach komunikacyjnych zarządzanych przez różnych zarządców dróg wydawane są w odrębnych organach przez Wojewodę i Starostę. Ponad to, w przypadku konieczności przebudowy urządzeń obcych, zlokalizowanych poza korytarzem komunikacyjnym, ale związanych z inwestycją drogową, decyzję lokalizacyjną dla tego przedsięwzięcia należy pozyskać zgodnie z procedurą obowiązującą przed wejściem w życie specustawy. Wobec czego, w przypadku przebudowy np. skrzyżowania drogi krajowej z drogą wojewódzką, powiatową i gminną wraz z przebudową urządzeń obcych poza pasem drogowym, konieczne będzie wydanie co najmniej dwóch pozwoleń na budowę (przez wojewodę dla drogi krajowej i wojewódzkiej oraz przez starostę dla dróg pozostałych kategorii) oraz ewentualnie dla przebudowy urządzeń obcych. W takiej sytuacji często niemożliwe jest zrealizowanie zaplanowanego na dany rok budżetowy zadania wystarczy bowiem, że zostanie wszczęta procedura odwoławcza dla tylko jednego z pozwoleń, a cały proces inwestycyjny zostaje wstrzymany. Uproszczeniem takiej sytuacji byłoby wypracowanie takiej praktyki, zgodnie z którą organ właściwy do wydania pozwolenia na budowę, obejmowałby swoją właściwością również te elementy Proponowane brzmienie przepisu: Art. 82 ust.3 pkt 3 prawa budowlanego: Wojewoda jest organem administracji architektoniczno budowlanej wyższego stopnia w stosunku do starosty oraz organem pierwszej instancji w sprawach obiektów i robót budowlanych dróg publicznych krajowych i wojewódzkich wraz z obiektami i urządzeniami służącymi do utrzymania tych dróg i transportu drogowego oraz sytuowanymi w granicach pasa drogowego sieciami uzbrojenia terenu niezwiązanymi z użytkowaniem drogi oraz poza granicami tego pasa w przypadku, gdy przemawia za tym specyfika i interes prowadzonych robót drogowych oraz ich funkcjonalne przeznaczenie, a w odniesieniu do dróg ekspresowych i autostrad wraz z obiektami i urządzeniami obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek. 5

6 złożonego wniosku, które leżą w kompetencji innego organu administracji architektoniczno budowlanej, jednakże z uwagi na ich funkcjonalne przeznaczenie oraz powód dokonywanej zmiany (np. dot. przebudowy urządzeń obcych), jest bezwzględnie związane z inwestycją drogową. Wymagałoby to odstąpienia od literalnej interpretacji przepisu art. 82 ust. pkt 3 prawa budowlanego, w zakresie zgodnie z którym wojewoda jest organem właściwym w sprawie obiektów i robót budowlanych dróg publicznych i krajowych, a oparcie się na dalszej części tego zapisu tj. rozszerzenia jego właściwości na obiekty i urządzenia służące do utrzymania tych dróg i transportu drogowego. 8. Bardzo czasochłonna i skomplikowana procedura pozyskiwania pozwoleń na budowę dla inwestycji drogowych, skutkująca niemożnością efektywnego wykorzystania środków finansowych zabezpieczonych w budżecie na dany rok oraz przede wszystkim środków unijnych Być może pożądanym rozwiązaniem, byłaby zmiana obowiązujących przepisów, wprowadzająca zasadę zgłaszania właściwemu organowi planowanych inwestycji drogowych. W tym zakresie wydawane byłyby tylko dwie decyzje: decyzja ULD oraz środowiskowa. ULD gwarantowałoby zgodność pomiędzy zagospodarowaniem przestrzennym terenu a decyzja środowiskową. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji powinna zawierać pozwolenie wodno prawne (to winno być bezterminowe) oraz być wydawana w terminie zdecydowanie krótszym, niż odbywa się to obecnie. Zespół uzgadniania dokumentacji projektowej koordynowałby interesy wszystkich użytkowników drogi (urządzenia obce). Organ architektoniczno budowlany, przyjmujący zgłoszenie o zamiarze dokonania inwestycji drogowej, informuje o tym fakcie wszystkie zainteresowane strony, nie ingerując jednocześnie w rozwiązania techniczne zawarte w zgłoszeniu. Taka reforma prawa budowlanego w odniesieniu do dróg winna iść dalej, wprowadzając zasadę, że remonty dróg mieszczące w pasie drogowym odbywałyby się w ogóle bez zgłoszenia organowi architektoniczno budowlanemu, jedynie w drodze informacji przekazywanej zarządcy drogi lub zarządowi drogi. Decyzje o przebudowie dróg podejmowałby zarządca drogi, będący jednocześnie organem I instancji w tym zakresie. Odwołania od decyzji zarządcy drogi kierowane byłyby do SKO. Takie rozwiązania prawne mogłyby, na wzór specustawy, zostać wprowadzone do naszego systemu jako rozwiązania tymczasowe, w celu umożliwienia absorpcji środków finansowych pochodzących z funduszy UE. Wprowadzenie stosownych zmian w art. 29 i 30 prawa budowlanego, lub stworzenie odrębnego aktu prawnego regulującego proces budowlany w odniesieniu do dróg publicznych. Zmiana art. 127 ust. 1 prawa wodnego: Pozwolenie wodnoprawne wydaje się w drodze decyzji bezterminowo w odniesieniu do dróg publicznych. Wprowadzenie zasady polegającej na tym, że odwołanie od decyzji wiązać się będzie z odpłatnością (w przypadku zasadności odwołania, zwrot koszt jego wniesienie). 6

7 Propozycje zmian w ustawach powiązanych Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U ) Sygn. projektu zmieniającego (wypełnia MSWiA) L.p. Obecna brzmienie przepisu/ ów Uzasadnienie zmiany Propozycja nowego rozwiązania 1. Art. 56 ust. 1 Prawa ochrony środowiska: Właściwy organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli plan ten został uchwalony. Ustawa Prawo ochrony środowiska wymaga aby decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, była zgodnie z art. 56 ust. 1, była zgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jeżeli taki plan został uchwalony, przy jednoczesnym braku analogicznego zapisu w tzw. specustawie, zgodnie z którym decyzja ustalająca lokalizację drogi (decyzja ULD) nie wymaga takiej zgodności. Efektem takiego rozwiązania jest sytuacja, gdzie w przypadku zadań zlokalizowanych niezgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego danej miejscowości (często jest to zaledwie niewielkie odstępstwo od korytarza zarezerwowanego w planie), nie jest możliwe pozyskanie decyzji środowiskowej, a co za tym idzie pozwolenia na budowę dla inwestycji drogowej. Wykreślenie art. 56 ust.1 ustawy Prawo ochrony środowiska 2. Np. art. 46a ust. 5 prawa ochrony środowiska: Jeżeli liczba stron postępowania o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przekracza 20, stosuje się przepis art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego. W toku postępowania o wydanie decyzji środowiskowej wszystkie strony maja prawo korzystania ze swoich uprawnień w postaci wnoszenia odwołań od aktów administracyjnych. Wielokrotne odwołanie się tych samych stron przy różnych decyzjach zmierzających do pozyskania pozwolenia na budowę, powoduje paraliż w przygotowaniu i realizacji inwestycji Każde odwołanie powinno wiązać się z opłatą za jego wniesienie. Wówczas kryterium zasadności wniesienia odwołania byłaby jego ekonomiczna opłacalność. Ponadto, w celu przyspieszenia całego postępowania, do procesu pozyskiwania decyzji środowiskowej należałoby włączyć postępowanie w sprawie pozyskania decyzji wodnoprawnej (np. w art. 56 prawa ochrony środowiska) Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U ) 1. Art. 32 ustawy o drogach publicznych: 1. W przypadku gdy budowa lub przebudowa drogi w miejscu jej przecięcia się z inną drogą transportu lądowego z wyjątkiem skrzyżowania z linią kolejową w poziomie szyn, o którym mowa w art. 28 ust. 1 wodnego, korytarzem powietrznym w strefie lotniska lub urządzeniem typu liniowego (w szczególności linią energetyczną lub telekomunikacyjną, rurociągiem, taśmociągiem) powoduje naruszenie tych W zakresie zadań i kompetencji zarządcy drogi, jako administratora sieci dróg realizującego funkcje inwestora, leży m.in. przebudowa istniejących dróg i budowa nowej infrastruktury drogowej. Wykonywanie tych działań w wielu przypadkach wiąże się z koniecznością przebudowy istniejących sieci np. energetycznych, telekomunikacji, gazowych, zlokalizowanych zarówno w pasie drogowym jak i poza nim. W większości przypadków, zarządcy sieci Sygn. projektu zmieniającego (wypełnia MSWiA) Rozwiązaniem tego problemu powinno być ustawowe zapewnienie nadrzędności drogi wobec infrastruktury technicznej umieszczonej w pasie drogowym, w jego bezpośrednim sąsiedztwie lub w terenie objętym ULD (stosowna klauzula dodana do art. 32 ustawy o drogach). To zarządca drogi winie określać niezbędny zakres przebudowy innych sieci, ale na koszt zarządców tych sieci. 7

8 obiektów lub urządzeń albo konieczność zmian dotychczasowego ich stanu, przywrócenie poprzedniego stanu lub dokonanie zmiany należy do zarządcy drogi, z zastrzeżeniem ust Koszty przyłączy do urządzeń liniowych w granicach pasa drogowego, z zastrzeżeniem ust. 4, pokrywa w całości zarządca drogi, a poza tymi granicami właściciel lub użytkownik urządzeń. 3. Koszty przełożenia urządzeń liniowych w pasie drogowym, wynikające z naruszenia lub konieczności zmian stanu dotychczasowego urządzenia liniowego, w wysokości odpowiadającej wartości tych urządzeń i przy zachowaniu dotychczasowych właściwości użytkowych i parametrów technicznych, z zastrzeżeniem ust. 4, pokrywa zarządca drogi. 4. Jeżeli w wyniku uzgodnień zarządcy drogi z zainteresowaną stroną zostaną wprowadzone ulepszenia urządzeń, koszty tych ulepszeń pokrywa odpowiednio ich właściciel lub użytkownik. 5. Przekazanie przez zarządcę drogi urządzeń, o których mowa w ust. 2 4, wykonanych w pasie drogowym, osobie uprawnionej następuje nieodpłatnie, na podstawie protokołu zdawczo odbiorczego. uzależniają uzgodnienie przedłożonych projektów budowlanych od zaakceptowania przez zarządcę drogi narzuconych, niekorzystnych warunków, przynoszących tym gestorom nieuzasadnione korzyści. Taka praktyka przyczynia się również do powstawania znacznych opóźnień w realizacji przedsięwzięć. Pomimo istniejących w tym zakresie przepisów regulujących powyższe kwestie (art. 32 ustawy o drogach publicznych), ich egzekwowalność jest bardzo niska. Ponadto pozostają one w sprzeczności z analogicznymi zapisami innych ustaw np. prawa energetycznego. 2. Art. 4 pkt 8) ustawy o drogach publicznych: zjazd połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze, stanowiące bezpośrednie miejsce dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Definicja zjazdu zawarta w ustawie o drogach publicznych przesądziła o następującym stanowisku organów sądowych i administracyjnych: zjazd nie jest obiektem lub urządzeniem służącym do utrzymania drogi i transportu drogowego, a zatem nie jest częścią drogi. Konsekwencją takiego stanowiska jest stwierdzenie, że organem pierwszej instancji w sprawach zjazdów jest nie wojewoda, a starosta. Taki stan szalenie komplikuje postępowanie w przypadku np. przebudowy drogi publicznej, obejmującej jednocześnie przebudowę zjazdów, mieszczących się w pasie drogowy, a także wykraczających poza jego zakres. Organem wydającym decyzję jest wówczas wojewoda, natomiast zakres zjazdów zostaje wyłączony spod jego właściwości. Taki stan rzeczy w znacznym stopniu wydłuża i utrudnia całą procedurę pozyskiwania pozwolenia na budowę dla inwestycji drogowych, tym bardziej, ze w tym przypadku przebudowa zjazdów jest funkcjonalnie i użytkowo powiązana z inwestycją drogową. Rozwiązaniem dla takich sytuacji, byłoby wprowadzenie zasady, że na budowę zjazdów zgodę powinien wydawać zarządca drogi. Wówczas w przypadku przebudowy ciągu drogowego pozwolenie na budowę wydawane byłoby jednolicie dla całego zakresu, włącznie z konieczną przebudową zjazdów. 8

9 Dodatkowe uwagi i komentarze Wobec powyżej zaprezentowanych problemów i komplikacji, jedynym panaceum na uproszczenie i przyspieszenie realizacji inwestycji drogowych oraz efektywnego wykorzystania wszystkich przeznaczonych na ten cel środków finansowych, wydaje się przygotowanie takiego aktu prawnego, który zawierałby w sobie elementy wszystkich dotychczasowych ustaw wykorzystywanych i zaangażowanych do tej pory w proces przygotowania i realizacji przedsięwzięć drogowych. Taka ustawa ( księga drogownictwa ) regulowałaby wszystkie elementy i procedury konieczne dla prowadzenia inwestycji drogowych, w szerokim tego słowa znaczeniu. Być może takie rozwiązanie pozwoliłoby na jasne, precyzyjne ustalenie zasad realizacji takich inwestycji, co pozwoliłoby uniknąć występujące do tej pory utrudnienia i sprzeczności wynikające z niejednoznaczności niektórych uregulowań, a także zniwelować niepotrzebne opóźnienia w realizacji procesu drogowego. Taka ustawa obowiązywałaby w określonym czasie, tj. w zakresie wykorzystywania środków unijnych. Innym rozwiązaniem byłoby ustawowe zapewnienie nadrzędności inwestycji drogowych wobec wszystkich innych, przynajmniej na czas wykorzystywania pozyskanych środków unijnych. Mogłoby to się odbyć w trybie nadania zmienionym, uproszczonym przepisom regulującym kwestie inwestycji drogowych waloru lex specialis wobec wszelkich regulacji ogólnych. Ponad to regulacje prawne uwzględniające specyfiką i interes publiczny robót drogowych, mogłyby zostać zaopatrzone w klauzule dająca im pierwszeństwo stosowania, przed innymi przepisami, niemożliwymi do zastosowania jednocześnie z nimi. 9