Trasa wycieczki: Mazurski niezbędnik. czas trwania: 3 dni, typ: samochodowa, liczba miejsc: 3, stopień trudności: średnia

Transkrypt

1 Trasa wycieczki: Mazurski niezbędnik czas trwania: 3 dni, typ: samochodowa, liczba miejsc: 3, stopień trudności: średnia

2 Opis wycieczki Zamek Kapituły Warmińskiej Olsztyński zamek wybudowano w XIV w. w stylu gotyckim. Obecnie mieści się w nim Muzeum Warmii i Mazur. W swej pierwotnej funkcji stanowił siedzibę administratora dóbr ziemskich kapituły warmińskiej. Najsławniejszym administratorem pełniącym te obowiązki w latach był Mikołaj Kopernik. Największa sala zamkowa to dawny refektarz z finezyjnym sklepieniem kryształowym pochodzącym z ok r. Zamek zbudowany w latach składał się początkowo z jednego skrzydła po północno-wschodniej stronie czworokątnego dziedzińca. Dojście do zamku, otoczonego pasem murów obronnych i fosą prowadziło od strony Łyny przez most zwodzony. Południowo-zachodnie skrzydło zamku zbudowano w XV w. 40-metrową wieżę z połowy XIV w., położoną w zachodnim narożniku dziedzińca, przebudowano w początku XVI w., nadając jej kształt okrągły na czworokątnej podstawie. Jednocześnie zamkowe mury obronne podwyższono do wysokości 12 mi uzupełniono drugim pasem niższych murów, wzmocnionych dodatkowo basztami. Zamek należa ł do kapituły warmińskiej, która, wraz z biskupem warmińskim, do 1454 r. podlegała wojskowej opiece zakonu krzyżackiego. Z tego względu obiekt odegrał ważną rolę podczas wojen polsko-krzyżackich. W 1410 r., po bitwie pod Grunwaldem, poddał się bez walki Polakom. W 1414 r. wojska polskie zdobyły go po kilkudniowym oblężeniu. W czasie wojny trzynastoletniej ( ) przechodził z rąk do rąk. Krzyżacy zagrozili zamkowi i miastu raz jeszcze w 1521 r., kiedy administratorem komornictwa olsztyńskiego był Mikołaj Kopernik. Na tyle skutecznie przygotował on Olsztyn do obrony przed spodziewanym atakiem nieprzyjaciela, że podczas ostatniej wojny polsko-krzyżackiej ani miasto, ani sam zamek nie poniosły większych strat. Z czasem oba skrzydła zamku utraciły militarne znaczenie, a dla celów mieszkalnych stały się mało wygodne. W 1758 r. doprowadzono więc do zamku dojazd od strony miasta i zbudowano z tej strony skrzydło pałacowe, jednocześnie likwidując podgrodzie i część murów. Po zaborze Warmii (1772 r.) zamek przeszedł na własność zarządu państwowych majątków ziemskich. W 1845 r. most nad fosą zastąpiono groblą łączącą zamek z miastem, fosę zaś osuszono. W 1921 r. sale zamku zaadaptowano na muzeum. W 1945 r. zamek stał się siedzibą Muzeum Mazurskiego, które dzisiaj nosi nazwę Muzeum Warmii i Mazur. Oprócz działalności wystawienniczej dużą popularnością cieszą się imprezy organizowane tu w ramach Olsztyńskiego Lata Artystycznego (OLA), takie jak wieczory zamkowe i Niedziele w Muzeum. Jest to jedno z najważniejszych sanktuariów maryjnych w Polsce, zwane także "Częstochową Północy". To także jedna z najpiękniejszych budowli w stylu barokowym w północnej Polsce. Pierwsze miejsce kultu pojawiło się tu w XIV wieku. Wówczas to skazaniec więziony w zamku w Kętrzynie wyrzeźbił z drewna figurkę Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Była tak piękna, że zdumieni doszli do wniosku, iż jest to znak bożego ułaskawienia i zwrócili skazanemu wolność. Dziękując Matce Boskiej za uratowanie życia ucieszony człowiek szedł w kierunku Reszla szukając po drodze dorodnej lipy, na której mógłby postawić rzeźbę. Właśnie tutaj, gdzie stoi obecna bazylika, napotkał wspaniałą lipę. W krótkim czasie miejsce to zasłynęło cudami i uzdrowieniami. Księża z Kętrzyna kilkakrotnie próbowali przenieść figurkę do kościoła w mieście, ale rzeźba ponownie pojawiała się na drzewie, gdzie ją ustawił ocalony skazaniec. Postanowiono więc zbudować w tym miejscu kaplicę. W skład kompleksu klasztornego wchodzi bazylika, krużganki i dom zakonny ojców jezuitów. Na-kościelny dziedziniec wchodzi się przez barokową bramę z pierwszej połowy XVIII wieku. W bazylice możemy podziwiać barokowe organy z ruchomymi figurkami, wykonane w 1721r. Na ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej Świętolipskiej. Niewątpliwie najciekawszym zabytkiem Giżycka o wyjątkowej wartości historycznej i wysokich walorach turystycznych jest Twierdza Boyen. Obiekt stanowi cenny przykład pruskiej szkoły fortyfikacyjnej z połowy XIX w. i jest jednym z najlepiej zachowanych zabytków architektury obronnej XIX wieku w Polsce. Kamień węgielny pod budowę położono 4 września 1844 r. Doceniając zasługi ówczesnego pruskiego ministra wojny gen Hermana von Boyena, który zabiegał o budowę fortyfikacji, 24 grudnia 1846 r. nadano twierdzy nazwę Feste Boyen. Twierdza zajmuje powierzchnię prawie 100 ha. Ma kształt nieregularnej sześcioramiennej gwiazdy z dziedzińcem w środku. Kształt ten wyznaczawysoki na ok. 5 m kamienno-ceglany mur o długości 2,3 km, tzw. mur Carnota, sucha fosa oraz wewnętrzny i zewnętrzny wał ziemny. Każde ramię gwiazdy to bastion. Jest ich sześć. Trzy z nich nazwane są imionami gen von Boyena Leopold, Ludwik i Herman, pozostałe zaś dewizami jego herbu Schwert (miecz), Recht (prawo) i Licht (światło). Wejścia strzegą dwuelementowe bramy o neogotyckich detalach. Główna brama - Giżycka jest najbardziej okazała. Drogi wodnej, od strony jeziora Niegocin, strzegła brama Wodna, nieczynna od chwili uruchomienia linii kolejowej kiedy kanał zasypano. Wewnątrz był arsenał, budynki ćwiczeń, stajnie, kuźnia, 2

3 warsztaty, dwa spichlerze oraz stacja na około 700 gołębi pocztowych. Rok 1855 uznano oficjalnie za datę zakończenia budowy. Twierdza Boyen nigdy nie była zdobyta. Dzisiaj twierdza pełni funkcję letniego centrum rozrywki, gdzie w malowniczej scenerii amfiteatru, organizowane są liczne koncerty i festiwale mające już swoją renomę jak np. gromadzący od lat wierną publiczność Festiwal Piosenki Żeglarskiej i Morskiej Szanty w Giżycku. W twierdzy działa też schronisko młodzieżowe, muzeum, klub starych motocykli i płetwonurków. Twierdzę najlepiej zwiedzać z przewodnikiem. Wstęp: 7 zł - osoby dorosłe 4 zł - wstęp ulgowy mieszkańcy Giżycka bezpłatnie Program wycieczki 3

4 Olsztyn Gotycki zamek kapituły warmińskiej (XIV w.) Gotycki zamek kapituły warmińskiej (XIV w., przebudowany XVI, XVIII i XIX w.) '39"N 20 28'29"E na mapie:a Giżycko Twierdza Boyen Święta Lipka Granica religii - spacer starym traktem Należy pamiętać, że sanktuarium w Świętej Lipce znajdowało się w Prusach, a nie na Warmii. Katolickie Państwo Zakonne wielkiego mistrza Albrechta Hohenzollerna stało się protestanckimi Prusami Książęcymi księcia Albrechta Hohenzollerna w 1525 r. Mimo, że ze Świętej Lipki do granicy z katolicką, biskupią Warmią było zaledwie około kwadransa drogi na piechotę, aż do I rozbioru Polski w 1772 r. sanktuarium znajdowało się na terenie zdominowanym przez ewangelików. Nicią łączącą świętolipską enklawę z warmińskim Reszlem była droga z piętnastoma barokowymi kapliczkami. Zachowały się w różnym stanie do dziś. Goszcząc w Świętej Lipce, warto wybrać się na spacer starym traktem. Prowadzi gruntową drogą biegnącą na północ od obecnej asfaltowej szosy. Po wejściu do lasu odnajdziemy przydrożny metalowy krzyż. Zawieszona na nim figura Chrystusa nosi przejmujące ślady strzałów. Pochodzą z okresu ostatniej wojny. Podobno jeden z żołdaków ćwiczący celność poniósł śmierć od własnej, odbitej od krucyfiksu kuli. Nieco dalej stoi około trzymetrowej wysokości kolumna zwieńczona kamienną rzeźbą Matki Boskiej na lipie, postawiona w miejscu gdzie pielgrzymi trakt przekraczał prusko-warmińską granicę. Wzniesioną na zachód od miasta w latach twierdzę nazwano na cześć pruskiego ministra wojny Hermana von Boyen, inicjatora jej budowy. To jedno z najlepiej zachowanych w Polsce XIX-wiecznych dzieł fortyfikacyjnych. Nieregularny zarys twierdzy tworzy sześć bastionów: Ludwig, Leopold, Hermann, Schwert (Miecz), Recht (Prawo) i Licht (Światło). Do wnętrza prowadzą cztery bramy: Giżycka, Kętrzyńska, Prochowa i Wodna. Dookoła twierdzy wznosi się wysoki wał z murem Carnota (mur ze strzelnicami karabinowymi) oraz fosą. Obiekt był systematycznie rozbudowywany. W 1939 r. twierdza stanowiła najważniejszy element umocnień rozmieszczonych na powierzchni 110 km, liczących ponad dwieście schronów bojowych. Latem 1914 i w lutym 1915 r. twierdzę bez powodzenia szturmowali Rosjanie. Zimą 1945 r. zajęli ją bez walki. Obiekt można zwiedzać, ciekawy jest zwłaszcza spacer po fortecznych zaułkach. W budynku koszarowym mieści się Muzeum Twierdzy Boyen. Wejście na teren twierdzy prowadzi przez Bramę Giżycką '57"N 21 44'54"E na mapie:c 54 01'34"N 21 12'58"E na mapie:b 4

5 Zdjęcia dodane przez (w kolejności):, fot. paris, fot. arch. CPiT w Giżycku Trasa dodana przez: karsno Przewodnik wygenerowany w serwisie Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część ani całość Mini przewodnika nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny; nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu. Copyright 2007 Polska Niezwykła Wygenerowano: czwartek 12 stycznia :21:33 5