Ordynacje leków recepturowych z dithranolem Extemporaneous prescriptions with dithranol
|
|
- Alina Drozd
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Akademia Medycyny ARTYKUŁ ORYGINALNY/ORIGINAL PAPER Otrzymano/Submitted: Poprawiono/Corrected: Zaakceptowano/Accepted: Ordynacje leków recepturowych z dithranolem Extemporaneous prescriptions with dithranol Elżbieta Kuriata Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyczny w Olsztynie Streszczenie Wstęp. Dithranol to substancja lecznicza stosowana w leczeniu łuszczycy. Jest składnikiem maści sporządzanych w aptekach ogólnodostępnych na podstawie recepty lekarskiej. Dawka dithranolu jest indywidualnie dostosowywana do potrzeb pacjenta. Aby uzyskać efekt leczniczy dithranol musi być podany na skórę w postaci zredukowanej, a pacjent powinien otrzymać podstawowe informacje o zastosowaniu leku recepturowego z dithranolem. Materiał i metody. Badanie objęło 74 ordynacje lekarskie/recepty, zawierające w swoim składzie dithranol, zrealizowane w 7 aptekach województwa warmińsko-mazurskiego w 2011 r. Skład sporządzonych na podstawie tych ordynacji leków recepturowych, ich ilość i postać, wiek pacjenta, płeć pacjenta, porę roku oraz informacje dla pacjenta o stosowaniu leku recepturowego poddano analizie statystycznej z użyciem miar rozkładu. Wyniki. Ordynowano wyłącznie maści. Zastosowano 50 różnych receptur dla 39 pacjentów. Stężenie dithranolu wyniosło od 0,01% do 2%. Dodatkowo ordynowano kwas salicylowy. Stężenie kwasu salicylowego wynosiło od 0,5 % do 10%. Tylko 30% ordynacji zawierało informacje dla pacjenta o dawkowaniu. Wnioski. Ordynowanie i sporządzanie leków recepturowych z dithranolem pozwala na dostosowanie dawki leku do potrzeb pacjenta. Aby leczenie było skuteczne pacjent powinien otrzymać dokładną informację dotyczącą aplikacji leku na skórę oraz efektów ubocznych, które mogą się pojawić po zastosowaniu leku. (Farm Współ 2014; 7: 1-7) Słowa kluczowe: dithranol, cignolina, łuszczyca, lek recepturowy, informacja dla pacjenta Summary Background. Dithranol is a substance used in psoriasis treatment. It is a component of the ointment prepared in community pharmacies, based on medical prescription. Dose of dithranol is individually adapted to the needs of the patient. For treatment effect dithranol must be given to the skin in reduced form, and the patient should receive basic information about the use of this extemporaneous preparation. Material and methods. The study embraced 74 prescriptions, containing dithranolum, filled in seven community pharmacies of Warmińsko- Mazurskie Voivodeship in The information contained in prescriptions has become a foundation for creating a database using MS-Excel tool. The statistical analysis with the use of measures of distribution was applied. The subject of the evaluation were the content of compound drug, its amount and its form, the patient`s age, the patient`s sex, season and information for patients. Results. In all studied cases, the same formula of compounded drug was prepared ointment for external use. 50 different compositions for 39 patients were used. Concetration of dithranolum increased from 0,01% to 2%. Additionally the prescribing practice included salicylic acid which concentration increased from 0,5% to 10%. Only 30% prescriptions included information for patients about dosage. Conclusion. Ordaining and preparing compounded drugs with dithranolum created the possibility of adjusting the doses of medicinal substances to individual needs for patients. For succesfull treatment patient should get exactly information how to apply ointment to the skin and side-effects which may experience from using it. (Farm Współ 2014; 7: 1-7) Keywords: dithranolum, cignolinum, psoriasis, extemporaneous preparation, information for the patient 1 1
2 Wstęp Dithranol to żółty lub żółtobrunatny krystaliczny proszek, praktycznie nierozpuszczalny w wodzie, trudno rozpuszczalny w etanolu. Inne zwyczajowe nazwy dithranolu to cignolin, antralina, antralin lub cigantral. Działa silnie drażniąco, keratolitycznie. Stosowany jest w objawowym leczeniu łuszczycy, choroby przewlekłej, mediowanej przez układ immunologiczny. Łuszczyca jest chorobą zapalną o nieznanej do końca etiologii. W Polsce na łuszczycę choruje około 1mln osób. Charakteryzuje się zwiększoną proliferacją naskórka, a klinicznie występowaniem tzw. blaszek łuszczycowych. Etiopatogeneza choroby nie jest poznana. Bierze się pod uwagę udział czynników genetycznych, immunologicznych, w tym zwiększoną proliferacje keratynocytów pod wpływem aktywowanych limfocytów T oraz działanie cytokin prozapalnych, a także czynników immunologicznych. Zmiany skórne mogą utrzymywać się przez całe życie pacjenta lub występować okresowo [1]. Farmakopea Polska IX zaleca stosowanie dithranolu w leczeniu łuszczycy, zewnętrznie w postaci roztworu w dawce jednorazowej 0,1%-0,5% (do 30 min) oraz w dawce dobowej w postaci roztworu w dawce 1%-3%. Dithranol nie ma określonej dawki maksymalnej [2]. Substancja jest wrażliwa na światło i podwyższoną temperaturę. Jest syntetyczną pochodną chryzarobiny leku otrzymywanego z rośliny Andira Araroba występującej w Brazylii i Wschodniej Azji. Leczenie łuszczycy przy pomocy dithranolu zapoczątkowano w 1916r. w Europie Zachodniej, a w szczególności w Wielkiej Brytanii i Niemczech [3]. Rycina 1 przedstawia strukturę chemiczną dithranolu. 1,8 Dihydroksyantracen-9(10H)-on Rycina 1. Struktura chemiczna dithranolu Figure 1. Chemical structure of dithranol Działanie dithranolu polega na redukcji stanu zapalnego oraz proliferacji keratynocytów. Dithranol jest efektywny, lecz efekty uboczne, takie jak pieczenie i zaczerwienienie skóry oraz jej zabarwienie są uciążliwe dla pacjentów. Większość podrażnień pojawia się na początku terapii przy stosunkowo niskich stężeniach [4]. Zastosowanie krótszej terapii minutowej o większym stężeniu dithranolu pozwala zmniejszyć działania niepożądane i spowodować aplikacje leku na skórę bardziej akceptowalną przez pacjenta [5]. Pomimo efektów ubocznych dithranol ma dużą skuteczność i bezpieczny profil działania [6]. Mechanizm działania dithranolu nie jest do końca poznany. Wiadomo, że aby uzyskać efekt leczniczy dithranol musi być aplikowany na skórę w postaci zredukowanej. Na powierzchni skóry, grupa metylowa w pozycji 10 jest utleniana w wyniku formowania się wolnych rodników. Działanie to jest uznawane za przyczynę zarówno odpowiedzi klinicznej, jak i efektów ubocznych związanych z podrażnieniem skóry. Barwienie jest spowodowane kolorem związków, które są końcowymi produktami oksydacji, głównie brązowych i czarnych dimerów i żółtawej cignoliny [7]. Najczęstsze formy podania na skórę dithranolu to: 1. Maść na bazie wazeliny żółtej. Dithranol ma największą biodostępność z tego rodzaju podłoża. Wadą jest to, że w temperaturze ciała wazelina przechodzi w lepki roztwór, który powoduje rozmieszczenie cignoliny poza zmiany chorobowe spowodowane łuszczycą i przyczynia się do podrażnienia niezmienionej chorobowo skóry. Ponadto wazelina nie jest dobrze wchłaniana i pozostaje na ubraniach. 2. Pasta pozwala na ograniczenie rozmieszczenia dithranolu do zmian chorobowych. Powstaje poprzez zagęszczenie maści tlenkiem cynku. Jednakże tlenek cynku ma charakter zasadowy. W środowisku zasadowym dithranol ulega utlenieniu i w konsekwencji zmniejsza się efektywność leku. Aby zapobiec utlenieniu należy dodać do składu leku kwas salicylowy, w celu zneutralizowania składnika alkalicznego. Kwas salicylowy musi zostać dodany przed dithranolem. Jeśli tego nie zrobimy dithranol gwałtownie zmieni kolor na różowo-brunatny. Właściwym podłożem do sporządzenia takiej postaci leku jest Pasta Lassara zawierająca tlenek cynku i kwas salicylowy. Niedogodnością jest trudność w aplikacji podłoża oraz potrzeba użycia oleju do usunięcia pasty. 2
3 3. Krem o/w dithranol jest łatwiej aplikowany w postaci kremu niż pasty, jednakże krem zawiera fazę wodną, w której może dojść do utlenienia dithranolu i w konsekwencji do zmniejszenia efektywności leku. Rozpuszczalność dithranolu w wodzie jest znacznie niższa niż w wazelinie, zatem dithranol powinien zostać rozpuszczony w fazie olejowej (wazelinie). Do fazy wodnej należy dodać przeciwutleniacz np. kwas askorbinowy, który jest lepiej rozpuszczalny w wodzie, niż w wazelinie, co ma na celu zabezpieczenie dithranolu przez utlenieniem [7]. 4. W literaturze fachowej można spotkać propozycje innych postaci leku recepturowego z dithranolem, będące alternatywą dla tradycyjnego podłoża składającego się z wazeliny i parafiny, np. żel lipofilowy, zawierający emulgator o/w, który ułatwia zmycie produktu leczniczego z powierzchni skóry. Podłoże żelu stanowi mieszanina oleju rycynowego, rzepakowego, polisorbatu 80 i krzemionki koloidalnej. Wykazano, iż maści z dithranolem sporządzane na oleożelu były trwalsze niż maści sporządzone na wazelinie [8]. Cel pracy Celem pracy była ocena ordynacji leków recepturowych z dithranolem stosowanych w farmakoterapii łuszczycy. Ocenie poddano skład leków recepturowych, w tym zakres stosowanych stężeń dithranolu, dodatek substancji pomocniczych oraz zastosowanych podłoży. Ocenie poddano również inne informacje zawarte na receptach lekarskich, na których przepisano leki recepturowe (wiek pacjenta, płeć pacjenta, pora roku, informacje o stosowaniu leku recepturowego). Materiały i metody Materiał badawczy stanowiły 74 recepty/ordynacje lekarskie dithranolu, na podstawie, których w 2011 r. w 7 aptekach ogólnodostępnych prowadzących działalność na terenie województwa warmińsko-mazurskiego sporządzono leki recepturowe dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjentów. Przeglądu recept dokonywano w trakcie postępowań kontrolnych, prowadzonych przez Inspekcję Farmaceutyczną. Dane zawarte na receptach i ich otaksowaniu zebrano w bazy danych z wykorzystaniem narzędzi MS EXCEL. Dane poddano analizie jakościowej. Zastosowano analizę statystyczną z użyciem miar rozkładu. Wyniki przedstawiono w ujęciu ilościowym lub procentowym. Wyniki Pracownicy fachowi aptek ogólnodostępnych sporządzili 74 leki recepturowe zawierających w swoim składzie dithranol. Informacje dotyczące składu i postaci leków recepturowych odczytywali z recept lekarskich, które pacjenci otrzymywali w trakcie wizyt lekarskich i przedstawiali w aptekach ogólnodostępnych do realizacji. Do identyfikacji dithranolu lekarze używali nazwy zwyczajowej cignolina, w jednym przypadku lekarz użył nazwy dithranolum. 19 leków recepturowych zawierało w swoim składzie dithranol oraz podłoże maściowe, 53 leki recepturowe oprócz dithranolu i podłoża maściowego zawierały dodatek kwasu salicylowego. W tabeli I przedstawiono skład i ilość leków recepturowych zawierających dithranol. Tabela I. Skład i ilość leków recepturowych (recept) zawierających dithranol (cignolinę) Table I. Lp. Skład leków recepturowych zawierających dithranol (cignolinę) Liczba recept 1 Cignolini 0,01; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 1 2 Cignolini 0,03; Acidi salicylici 0,5; Vaselini albi ad 30,0 1 3 Cignolini 0,05; Acidi salicylici 0,5; Vaselini albi ad 50,0 2 4 Cignolini 0,05; Acidi salicylici 2,0; Vaselini flavi ad 100,0 1 5 Cignolini 0,1; Acidi salicylici 0,5; Vaselini albi ad 100,0 1 6 Cignolini 0,1; Acidi salicylici 1,0; Vaselini albi ad 100,0 2 7 Cignolini 0,1; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 1 8 Cignolini 0,1; Acidi salicylici 2,0; Vaselini albi ad 100,0 1 9 Cignolini 0,1; Acidi salicylici 3,0; Vaselini albi ad 100,0 1 3
4 10 Cignolini 0,1; Acidi salicylici 5,0; Lekobaza ad 100, Cignolini 0,1; Acidi salicylici 5,0; Vaselini albi ad 100, Cignolini 0,1; Vaselini albi ad 100, Cignolini 0,1; Vaselini flavi ad 100, Cignolini 0,125; Acidi salicylici 1,0; Vaselini albi ad 100, Cignolini 0,125; Acidi salicylici 3,0; Vaselini albi; Eucerini aa ad 100, Cignolini 0,125; Vaselini albi ad 100, Cignolini 0,2; Acidi salicylici 1,0; Vaselini flavi ad 100, Cignolini 0,2; Acidi salicylici 10,0; Vaselini albi; Eucerini aa ad 100, Cignolini 0,2; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100, Cignolini 0,2; Acidi salicylici 3,0; Lekobaza ad 100, Cignolini 0,2; Acidi salicylici 4,0; Vaselini flavi ad 100, Cignolini 0,2; Vaselini albi ad 200, Cignolini 0,25; Vaselini albi ad 100, Cignolini 0,25; Vaselini albi ad 200, Cignolini 0,3; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100, Cignolini 0,3; Acidi salicylici 8,0; Vaselini flavi ad 200, Cignolini 0,3; Vaselini albi ad 100, Cignolini 0,4; Acidi salicylici 1,0; Vaselini albi ad 200, Cignolini 0,4; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100, Cignolini 0,4; Acidi salicylici 4,0; Vaselini flavi ad 200, Cignolini 0,4; Acidi salicylici 6,0; Ol. Ricini q.s.; Hascobaza ad 200, Cignolini 0,4; Vaselini albi ad 200, Cignolini 0,5; Acidi salicylici 0,5; Vaselini flavi ad 100, Cignolini 0,5; Acidi salicylici 1,0; Vaselini flavi ad 100, Cignolini 0,5; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100, Cignolini 0,5; Acidi salicylici 2,0; Vaselini flavi ad 100, Cignolini 0,5; Acidi salicylici 3,0; Vaselini albi ad 100, Cignolini 0,5; Acidi salicylici 8,0; Vaselini flavi ad 200, Cignolini 0,5; Pastae Zinci 20,0; Vaselini flavi ad 200, Cignolini 0,5; Vaselini albi ad 100, Cignolini 0,7; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100, Cignolini 0,8; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100, Cignolini 1,0; Acidi salicylici 1,0; Vaselini albi ad 100, Cignolini 1,0; Acidi salicylici 1,0; Vaselini flavi ad 100, Cignolini 1,0; Acidi salicylici 10,0; Vaselini albi; Eucerini aa ad 100, Cignolini 1,0; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 200, Cignolini 2,0; Acidi salicylici 3,0; Hascobaza ad 100, Cignolini 2,0; Acidi salicylici 6,0; Vaselini albi ad 200, Cignolini 2,0; Vaselini albi ad 100, Cignolini 4,0; Acidi salicylici 6,0; Ol. Rapae 30,0; Hascobaza ad 200,0 1 4
5 Stężenie dithranolu wynosiło od 0,01% do 2%. W większości przypadków 53/74 dodatkowym składnikiem był kwas salicylowy. Stężenie kwasu salicylowego wynosiło od 0,5% do 10,0%. Farmakopea Polska IX zaleca stosowanie kwasu salicylowego zwykle w stężeniu od 1% do 3% w celu wywołania efektu antyseptycznego, lub 10% w celu wywołania efektu keratolicznego, maksymalnie odpowiednio 10% lub 20% [2]. Oprócz działania farmakologicznego, głównie aseptycznego (stężenia poniżej 10%), kwas salicylowy był dodawany do podłoży w celu ochrony przed utlenieniem lub opóźnienia utlenienia dithranolu. Kwas salicylowy w wazelinie białej lub paście Lassara nie zwiększa podrażnienia skóry. Natomiast stabilizacyjna rola kwasu salicylowego w kremach, z uwagi na obecność wody, jest dyskusyjna. Niektórzy autorzy stoją na stanowisku, że obecność kwasu salicylowego w kremach może zmniejszać stabilizację dithranolu [9]. Dithranol stosowano najczęściej w stężeniu 0,1% (17 ordynacji), a kwas salicylowy w stężeniu 2% (17 ordynacji). Stężenie kwasu salicylowego nie było zależne od stężenia dithranolu. Relacja pomiędzy stężeniem dithranolu i kwasu salicylowego przedstawiała się następująco: dithranol 0,01% - kwas salicylowy 2%, dithranol 0,05% - kwas salicylowy 2%, dithranol 0,1% - kwas salicylowy 0,5%, 1%, 1,65%, 2%, 3% lub 5%, dithranol 0,125% - kwas salicylowy 1% lub 3%, dithranol 0,15% - kwas salicylowy 8%, dithranol 0,2% - kwas salicylowy 2%, dithranol 0,3% - kwas salicylowy 2%, dithranol 0,4% - kwas salicylowy 2%, dithranol 0,5% - kwas salicylowy 0,5% lub 2%, dithranol 0,7% - kwas salicylowy 2%, dithranol 0,9% - kwas salicylowy 2%, dithranol 1,0% - kwas salicylowy 1%, 3% lub 10%, dithranol 2,0% - kwas salicylowy 3%. Dithranol ordynowano przeważnie pacjentom dorosłym w wieku od 22 r.ż. do 60 r.ż. (89%) oraz starszym od 61 r.ż. do 70 r.ż. (9%). Jedna recepta przeznaczona była dla 17-latka. Stężenia dithranolu dla pacjentów starszych wynosiły od 0,1% do 0,5%, a dla 17-latka 0,5%. Rozpiętość stężeń dithranolu dla pacjentów dorosłych była większa niż dla starszych pacjentów i wynosiła od 0,01% do 2,0%, Ordynowano różne podłoża maściowe: wazelinę białą (41, w tym 3 razy pół na pół z euceryną), Hascobazę (16, w tym 2 razy z dodatkiem oleju rzepakowego), wazelinę żółtą (14), Lekobazę (3). Maści zawierające w swoim składzie tylko dithranol sporządzano na wazelinie białej (9) lub żółtej (1). Ordynowana ilość leku recepturowego to 100 g (54), 200 g (17), 50 g (2) lub 30 g (1). Ogółem leki recepturowe sporządzono dla 39 pacjentów. Dla mężczyzn (24) sporządzono 53 leki recepturowe, dla kobiet (15) sporządzono 21 leków recepturowych. Dithranol najczęściej ordynowano w lutym (14%) oraz w miesiącach wiosennych tj. w kwietniu (16%) maju (12%) i czerwcu (12%). Lekarze ordynujący dithranol to dermatolodzy pracujący w poradniach i gabinetach dermatologicznych lub na oddziale dermatologicznym oraz lekarz chorób wewnętrznych, lekarze bez specjalizacji i pediatra pracujący w podstawowej opiece zdrowotnej. Zalecane dawkowanie, jeśli było na recepcie, to: 1 raz dziennie, 2 razy dziennie, na noc, 1 raz dziennie na 60 minut, co dwa dni oraz smarować na 1 godzinę wieczorem. W większości przypadków 52/74 ordynacja lekarska nie zawierała dawkowania. Odnotowano przypadki ordynacji kilku leków recepturowych w trakcie jednej wizyty lekarskiej. Ordynacje obejmowały kilka leków recepturowych z dithranolem o różnych stężeniach lub lek recepturowy z dithranolem i lek recepturowy z innymi substancjami leczniczymi: witaminą A w podłożu maściowym, witaminami A i D3 w podłożu maściowym, roztworem kwasu bornego w podłożu maściowym, roztworem olejowym kwasu salicylowego. Skład leków recepturowych ordynowanych w trakcie jednej wizyty lekarskiej przedstawiono w tabeli II. Omówienie i wnioski Ordynacja dithranolu w postaci leku recepturowego pozwoliła na dostosowanie dawki leku do indywidualnych potrzeb pacjenta. Badany materiał objął 74 leki recepturowe, które sporządzono według 50 różnych receptur dla 39 pacjentów. Ordynowano wyłącznie maści. Najczęściej stosowanym podłożem maściowym była wazelina biała. Bardzo często skład leku uzupełniano kwasem salicylowym. Stężenie dithranolu wyniosło od 0,01% do 2%, a kwasu salicylowego od 0,5 do 10%. Rozpiętość stężeń zarówno dithranolu, jak i kwasu salicylowego dla tak wąskiej grupy pacjentów nie jest możliwa do wytworzenia przez przemysł farmaceutyczny. Jest to ekonomicznie nieopłacalne. 5
6 Tabela II. Skład leków recepturowych ordynowanych w trakcie jednej wizyty lekarskiej Table II. Lp Skład leków recepturowych ordynowanych w czasie jednej wizyty lekarskiej Cignolini 0,01; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 Cignolini 0,1; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 Vit.A j.m.; Vit.D j.m.; Hascobaza ad 200,0 Acidi salicylici 10,0; Ol. Ricini; Ol. Rapae aa ad 100,0 Cignolini 0,2; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 Cignolini 0,3; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 Cignolini 0,4; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 Cignolini 0,5; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 Cignolini 0,3; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 Cignolini 0,4; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 Cignolini 0,4; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 Cignolini 0,7; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 Cignolini 0,2; Acidi salicylici 2,0; Hascobaza ad 100,0 Cignolini 0,1; Acidi salicylici 5,0; Lekobaza ad 100,0 3% Sol. Acidi borici 20,0; Eucerini ; Vaselini albi aa 40,0 Cignolini 0,5; Acidi salicylici 1,0; Vaselini flavi ad 100,0 3% Sol. Acidi borici 20,0; Eucerini ; Vaselini albi aa 40,0 Cignolini 0,1; Vaselini flavi ad 100,0 3% Sol. Acidi borici 40,0; Eucerini ad 200,0 Acidi salicylici 10,0; Vaselini albi ad 100,0 Cignolini 0,1; Acidi salicylici 5,0; Vaselini albi ad 100,0 3% Sol. Acidi borici 15,0; Ung.cholesteroli ad 100,0 Cignolini 0,2; Vaselini albi ad 200,0 Vit.A j.m.; Ung. Cholesteroli ad 200,0 Cignolini 0,4; Vaselini albi ad 200,0 Vit.A j.m.; Ung.Cholesteroli ad 200,0 Odnotowano przypadki, w których, w czasie jednej wizyty lekarze ordynowali pacjentom kilka recept z dithranolem o różnym stężeniu oraz leki recepturowe o innym składzie, zawierające głównie witaminę A i/lub D3 oraz kwas roztwór kwasu bornego w podłożu maściowym. Zastosowanie ordynacji lekarskiej dithranolu w postaci leku recepturowego zapewniło pacjentom dostęp do indywidualnego leczenia, a lekarzom elastyczność w doborze właściwej dawki i postaci leku. Niepokojący jest fakt braku umieszczenia dawkowania w przypadku 70% badanych ordynacji lekarskich. Dawkowanie stanowi niezbędny element każdej recepty lekarskiej. Możliwe, że informacje o dawkowaniu pacjent uzyskał w trakcie porady lekarskiej, najczęściej informacje o dawkowaniu są zapisywane przez lekarza na oddzielnej kartce. Niemniej, znajomość wyłącznie sposobu dawkowania nie stanowi gwarancji skuteczności farmakoterapii dithranolem. Nie wpływa 6
7 również na komfort stosowania leku, który jest podstawą kontynuacji farmakoterapii. Ph. Artemi i W.A. Land wskazują na potrzebę uzupełnienia informacji dla pacjenta o następujące treści: 1. Preparaty przechowuj w lodówce lub chłodnym miejscu. Chroń od światła. 2. Jeśli preparat zmieni kolor na szaroczarny wyrzuć go (został utleniony i może być przyczyną podrażnienia, jeśli zostanie użyty). 3. Do aplikacji preparatów używaj rękawic ochronnych. 4. Aplikuj preparat tylko na skórę zmienioną chorobowo przez łuszczycę, nigdy na zdrową skórę. 5. Jeśli używasz kremu upewnij się, czy jest dobrze wtarty, a nadmiar usuń. 6. Maści lub pasty przykryj ubraniem, np. bielizną. Użyj starych niepotrzebnych ubrań, kiedy aplikujesz preparat na noc. 7. Umyj ręce natychmiast po aplikacji preparatu, zachowaj ostrożność, nigdy nie dotykaj oczu. 8. Kiedy używasz preparatu, zdrowa skóra otaczającą łuszczycę przyjmie brązowy kolor. Kiedy ten kolor pojawi się w miejscu zmienionym chorobowo łuszczycą, to będzie oznaczać, że łuszczyca jest usuwana. 9. Brązowy kolor pozostanie przez 1-2 tygodni od zakończenia leczenia. 10. Jeśli pojawi się podrażnienie skóry skontaktuj się z lekarzem. 11. Wypierz poplamione ubrania w wodzie bez dodatku mydła, ponieważ cignolina ciemnieje pod jego wpływem. 12. Jeśli chcesz użyć mydła by zmyć przebarwienia na skórze pozostałe po leczeniu zastosuj mydło o odczynie obojętnym lub kwaśnym. 13. Efekty niepożądane dithranolu to: podrażnienie zdrowej skóry, pozostawanie substancji na skórze i ubraniach, kontaktowe zapalenie skóry oraz pemfigoid autoimmunologiczna choroba skóry [7]. W przygotowaniu leku recepturowego biorą udział lekarze dobierając składu i postać leku recepturowego do stanu chorobowego pacjenta oraz farmaceuci, sporządzając właściwy lek recepturowy na podstawie przepisu lekarza. Dla bezpieczeństwa i komfortu pacjenta wskazana jest współpraca tych dwóch grup zawodowych. Szczególnie ważna jest wymiana informacji dotycząca stabilizacji dithranolu i zachowania formy zredukowanej oraz przekazania pacjentowi pełnej informacji o tym jak ma stosować lek recepturowy z dithranolem, Konflikt interesów / Conflict of interest Brak/None Adres do korespondencji: + Elżbieta Kuriata Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyczny w Olsztynie ul. Piłsudskiego 7/9; Olsztyn ( : e.kuriata@wif-olsztyn.pl Piśmiennictwo 1. Neneman-Hirsz A. Aspekty kliniczne i epidemiologiczne zaburzeń ustrojowych u chorych na łuszczycę. Forum Medycyny Rodzinnej 2009;3(6): Farmakopea Polska IX tom II: 2152, 3586, Janusz I, Dziankowska-Bartkowiak B, Zalewska-Jankowska A. Renesans w stosowaniu cygnoliny trwa nadal. Dermatol Klin 2006;8(3): Kucharekowa M, Lieffers L, van de Kerkhof PC i wsp. Dithranol irritation in psoriasis treatment: a study of 68 inpatients. J Eur Acad Dermatol Venerol 2005;19(2): Runne U, Kunze J. Short-duration (minutes) therapy with dithranol for psoriasis: a New out-patient regimen.br J Dermatol 1982;106(2): Swinkels OQJ, Prins M, Veenhuis RT i wsp. Effectiveness and side effects of UVB-phototerapy, dithranol inpatient therapy and care instruction programme of short contact dithranol in moderate to severe psoriasis. Eur J Dermatol 2004:14: Artemi Ph, Land WA. Extemporaneous prescribing (1). Australas J Dermatol 1994;35: Sikorska K, Szulc J, Pietkiewicz J i wsp. M. Oleożele z kwasem salicylowym w praktyce leku recepturowego. Farm Pol 2009;65(1): Prints M, Swinkels OQJ, Kolkman EGW i wsp. Skin irritation by dithranol cream. A Blind study to assess the role of carem formulation. Acta Derm Venerol (Stockh) 1998;78:
Zastosowanie: Ditranol, zwany także cygnoliną, antraliną lub cigantralem, czyli 1,8-dihydroksy-9(10H)-antrace
czwartek, 02 wrzenia 2010 01:00 - Poprawiony roda, 18 czerwca 2014 07:20 Cygnolina - Nazwa łacińska: Dithranolum, Nazwa polska: Ditranol Synonimy: Cignolinum, Cigantralum, Dihydroxyanthranolum, Anthralinum,
EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA
Układ graficzny CKE 2018 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Sporządzanie
Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce
ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA
ANEKS III ZMIANY W CHARAKTERYSTYKACH PRODUKTÓW LECZNICZYCH I ULOTCE DLA PACJENTA Poprawki do CHPL oraz ulotki dla pacjenta są ważne od momentu zatwierdzenia Decyzji Komisji. Po zatwierdzeniu Decyzji Komisji,
AKTUALNE WZORY RECEPT. Rpw
RECEPTY AKTUALNE WZORY RECEPT Rp Rpw CZĘŚCI RECEPTY 1. Inscriptio 2. Nomen aegroti 3. Praepositio (Rp.) 4. Praescriptio 5. Subscriptio 6. Signatura (D.S.) 7. Datum 8. Nomen medici 1. 2. 3-6 7. 8. DANE
Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami. Technik farmaceutyczny 322[10] 1. Treść zadania z załącznikami:
Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami. Technik farmaceutyczny 322[10] 1. Treść zadania z załącznikami: 1 2 3 Uwagi ogólne Egzamin praktyczny w zawodzie technik farmaceutyczny
Warszawa, dnia 19 października 2018 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 12 października 2018 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 października 2018 r. Poz. 2008 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 12 października 2018 r. w sprawie zapotrzebowań oraz wydawania z apteki
MIEJSCOWE STOSOWANIE AKTYWOWANEGO MOLEKULARNIE PIRYTIONIANU CYNKU W TERAPII ŁUSZCZYCY PSORIASIS VULGARIS.
MIEJSCOWE STOSOWANIE AKTYWOWANEGO MOLEKULARNIE PIRYTIONIANU CYNKU W TERAPII ŁUSZCZYCY PSORIASIS VULGARIS. Hana Zelenkova, Julia Stracenska Prywatna Klinika Dermatologiczna, Świdnik, Słowacja Jagienka Jautova
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNYCH
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO SOLUVIT N, proszek do sporządzania roztworu do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNYCH 1 fiolka zawiera: Substancje
z dnia 18 października 2002 r. w sprawie wydawania z apteki produktów leczniczych i wyrobów medycznych.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA(1) z dnia 18 października 2002 r. w sprawie wydawania z apteki produktów leczniczych i wyrobów medycznych. Na podstawie art. 96 ust. 7 ustawy z dnia 6 września 2001 r. -
w sprawie wydawania z apteki produktów leczniczych i wyrobów medycznych.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 października 2002 r. w sprawie wydawania z apteki produktów leczniczych i wyrobów medycznych. (Dz. U. z dnia 5 listopada 2002 r.) Na podstawie art. 96 ust.
Lek BI w porównaniu z lekiem Humira u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą
Lek w porównaniu z lekiem u pacjentów z umiarkowaną lub ciężką łuszczycą plackowatą Jest to podsumowanie badania klinicznego dotyczącego łuszczycy plackowatej. Podsumowanie sporządzono dla ogółu społeczeństwa.
Warszawa, dnia 5 grudnia 2016 r. Poz rozporządzenie Ministra sprawiedliwości. z dnia 21 listopada 2016 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 5 grudnia 2016 r. Poz. 1960 rozporządzenie Ministra sprawiedliwości z dnia 21 listopada 2016 r. w sprawie realizacji recept farmaceutycznych lub
dr hab. n. farm. AGNIESZKA SKOWRON
UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI COLLEGIUM MEDICUM WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY ZAKŁAD FARMACJI SPOŁECZNEJ dr hab. n. farm. AGNIESZKA SKOWRON KATOWICE, 24 KWIETNIA 2018R. SESJA B: FARMACEUCI W KOORDYNOWANEJ I PERSONALIZOWANEJ
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
ANEKS I CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA HANDLOWA LEKU GOTOWEGO SALICYLOL 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNYCH (W PRZELICZENIU NA 100g)
EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA
Układ graficzny CKE 2019 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Sporządzanie
Acifungin forte roztwór na skórę
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Acifungin forte roztwór na skórę Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO Alantan Plus (20 mg + 50 mg)/g, maść 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNYCH 1 g maści zawiera 20 mg alantoiny (Allantoinum)
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Linomag, 200 mg/g krem (Lini oleum virginale)
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Linomag, 200 mg/g krem (Lini oleum virginale) Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
Zapotrzebowania oraz wydawanie z apteki ów leczniczych, środków zych we i wyrobów ych. Dz.U.2018.2008 z dnia 2018.10.19 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 19 października 2018 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA
ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta
ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta
Dagmara Samselska. Przewodnicząca Unii Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę. Warszawa 20 kwietnia 2016
Dagmara Samselska Przewodnicząca Unii Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę Warszawa 20 kwietnia 2016 przewlekła, autoagresywnie uwarunkowana, nawrotowa choroba zapalna o podłożu genetycznym nie zaraża!!!
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LOXON 2% Minoxidilum 20 mg/ml, płyn na skórę
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta LOXON 2% Minoxidilum 20 mg/ml, płyn na skórę {logo podmiotu odpowiedzialnego} Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku,
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 11 września 2006 r.
Dz.U.2006.169.1216 2011.02.13 zm. Dz.U.2011.10.55 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 11 września 2006 r. w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów
Nowelizacja rozporządzenia w sprawie wydawania z apteki produktów leczniczych i wyrobów medycznych
Poznań, dnia 8 kwietnia 2015 r. Nowelizacja rozporządzenia w sprawie wydawania z apteki produktów leczniczych i wyrobów medycznych Uprzejmie informujemy, że w Dzienniku Ustaw poz. 477 opublikowane zostało
RECEPTURA i FARMAKOLOGIA OGÓLNA. dr n.med. Marta Jóźwiak-Bębenista Zakład Farmakologii UM w Łodzi
RECEPTURA i FARMAKOLOGIA OGÓLNA dr n.med. Marta Jóźwiak-Bębenista Zakład Farmakologii UM w Łodzi 1 Receptura i Farmakologia ogólna PLAN ćwiczeń 1-3: Wyjaśnienie podstawowych pojęć stosowanych w recepturze
Problemy związane z realizacją recept. Sobienie Królewskie 20 maja 2018 r.
Problemy związane z realizacją recept Sobienie Królewskie 20 maja 2018 r. leki recepturowe Zakres kontroli : sprawdzenie sposobu realizacji oraz poprawności przekazanych danych. Regulacje prawne Ustawa
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Linomag 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ Linomag płyn (Lini oleum virginale 3:1) - 200 mg/g 3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO CROTAMITON FARMAPOL płyn do stosowania na skórę, 100 mg/g 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ 1 g płynu do stosowania
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1737439 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 31.03.2005 05731707.5
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 13 kwietnia 2016 r. Poz. 493 OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 31 marca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra
Legenda: Czcionka czerwona zapisy wprowadzone przez nowelizację rozporządzenia z dnia 3 września 2014r. Przekreślenie zapisy usunięte.
Opracowanie ujednoliconego tekstu rozporządzenia w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów zawierających te środki lub substancje Uwaga: Opracowanie
Ulotka dla pacjenta: Informacja dla użytkownika
Finacea 150 mg/g żel Acidum azelaicum Ulotka dla pacjenta: Informacja dla użytkownika Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Lek ten jest dostępny bez
LUBELSKI ZWIĄZEK LEKARZY RODZINNYCH - PRACODAWCÓW
Zespół Opiniowania Aktów Prawnych Nadzór: Teresa Dobrzańska - Pielichowska RECEPTY 2013 Przygotował Tomasz Zieliński we współpracy z Markiem Sobolewskim LUBELSKI ZWIĄZEK LEKARZY RODZINNYCH - PRACODAWCÓW
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Finalgon, 4 mg/g + 25 mg/g, maść Nonivamidum + Nicoboxilum
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Finalgon, 4 mg/g + 25 mg/g, maść Nonivamidum + Nicoboxilum Należy uważnie zapoznać się z treścią tej ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. HIRUDOID, 0,3 g/100 g maść (Mucopolisaccharidum polisulphatum)
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA HIRUDOID, 0,3 g/100 g maść (Mucopolisaccharidum polisulphatum) Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta.
Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Oilatum Plus (525 mg + 60 mg + 20 mg)/g, roztwór do kąpieli 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 g roztworu do kąpieli zawiera 525 mg parafiny
ACNE-DERM 200 mg/g, krem (Acidum azelaicum)
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika ACNE-DERM 200 mg/g, krem (Acidum azelaicum) Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Avenoc, maść
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Avenoc, maść Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Lek ten należy
Leki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty. Katarzyna Pogoda
Leki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty Katarzyna Pogoda Leki biologiczne Immunogenność Leki biologiczne mają potencjał immunogenny mogą być rozpoznane jako obce przez
KIERUNKOWE ZMIANY LEGISLACYJNE W OCHRONIE ZDROWIA
KIERUNKOWE ZMIANY LEGISLACYJNE W OCHRONIE ZDROWIA 2012-2015 Kierunkowe zmiany legislacyjne Zwiększenie efektywności finansowania lecznictwa ze środków publicznych Stworzenie kręgosłupa bezpieczeństwa zdrowotnego
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Cholinex Intense, 2,5 mg + 1,2 mg, tabletki do ssania 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Jedna tabletka do ssania zawiera 2,5 mg heksylorezorcynolu
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Wartec 1,5 mg/g, krem Podophyllotoxinum
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Wartec 1,5 mg/g, krem Podophyllotoxinum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne
1. IDENTYFIKACJA PREPARATU I IDENTYFIKACJA PRODUCENTA
TECHNITynk Sp. z o.o. Rzeczków Kolonia 60, 26-680 Wierzbica Tel./fax: 48 618 26 96, www.technitynk.pl KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU Opracowana zgodnie z Rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego
Aneks III. Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Ta Charakterystyka Produktu Leczniczego, oznakowanie opakowań i ulotka
EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA. Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu środkami
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LOXON 5% Minoxidilum 50 mg/ml, płyn na skórę
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta LOXON 5% Minoxidilum 50 mg/ml, płyn na skórę {logo podmiotu odpowiedzialnego} Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku,
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Woda do wstrzykiwań Baxter rozpuszczalnik do sporządzania leków pareneteralnych
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Woda do wstrzykiwań Baxter rozpuszczalnik do sporządzania leków pareneteralnych Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem
TRĄDZIK POSPOLITY PATOGENEZA, LECZENIE, PIELĘGNACJA
TRĄDZIK POSPOLITY PATOGENEZA, LECZENIE, PIELĘGNACJA Kogo dotyczy? Trądzik jest bardzo rozpowszechnioną chorobą skóry Dotyczy niemal 100% osób b w wieku 12 20 lat. Z obserwacji lekarzy dermatologów w wynika,
Homeopatyczny produkt leczniczy ze wskazaniami leczniczymi. 100 g maści zawiera:
Ulotka dla pacjenta Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek ten jest dostępny bez recepty, aby można było leczyć niektóre schorzenia bez pomocy lekarza.
Konieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii
Konieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii dr hab. Anna Machoy-Mokrzyńska, prof. PUM Katedra Farmakologii Regionalny Ośrodek Monitorujący Działania Niepożądane
EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu środkami
Symago (agomelatyna)
Ważne informacje nie wyrzucać! Symago (agomelatyna) w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych Poradnik dla lekarzy Informacja dla fachowych pracowników ochrony zdrowia Zalecenia dotyczące: -
KLINDACIN T Clindamycinum 10 mg/g żel
Ulotka dla pacjenta Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. - Należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty,
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO. Bocheńska Lecznicza Sól Jodowo-Bromowa 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Bocheńska Lecznicza Sól Jodowo-Bromowa 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Produkt leczniczy zawiera sól jodowo-bromową, w tym jodki nie mniej
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. CIECHOCIŃSKI SZLAM LECZNICZY, proszek do sporządzania roztworu na skórę
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO CIECHOCIŃSKI SZLAM LECZNICZY, proszek do sporządzania roztworu na skórę 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 kg proszku do sporządzania roztworu
System do korekcji przebarwień Melano Corrective System. Najważniejsze cechy systemu Melano Corrective:
System do korekcji przebarwień Melano Corrective System Wprowadzamy specjalistyczną, nową strategię do walki z przebarwieniami! Czy wiesz, ż e? 30% przebarwień powstaje na podłożu wcześniejszych zmian
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Kerasal, (50 mg + 100 mg)/g, maść 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 g maści zawiera 50 mg kwasu salicylowego (Acidum salicylicum) oraz
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Zineryt 40 mg/ml + 12 mg/ml, proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do stosowania na skórę 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
Uchwała z dnia 26 października 2011 r., III CZP 58/11
Uchwała z dnia 26 października 2011 r., III CZP 58/11 Sędzia SN Dariusz Zawistowski (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Jan Górowski Sędzia SN Wojciech Katner Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa "B."
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Oilatum 700 mg/g, żel 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 g żelu zawiera 700 mg parafiny ciekłej, lekkiej (Paraffinum perliquidum). Pełny
Pozostawienie ciał. operacyjnym
Wyzwania prawne Pozostawienie ciał Odpowiedzialność dla za szkody lekarzy wyrządzone w 2015 roku za wykonanie przy użyciu Odmowa wykonania Tajemnica obcych w lekarska polu zabiegu niesprawnego zabiegu
Jak rozmawiać z pacjentem, żeby chciał się leczyć? dylemat lekarza praktyka. Joanna Narbutt Katedra i Klinika Dermatologii i Wenerologii UM w Łodzi
Jak rozmawiać z pacjentem, żeby chciał się leczyć? dylemat lekarza praktyka Joanna Narbutt Katedra i Klinika Dermatologii i Wenerologii UM w Łodzi Łuszczyca a pacjent Przewlekła choroba skóry Nieuleczalna
Opiniowanie Kandydatów na kierowników aptek lub hurtowni.
Katowice 2008-12-17 Opiniowanie Kandydatów na kierowników aptek lub hurtowni. Opiniowanie Kandydatów na kierowników i wydawanie rękojmi należytego prowadzenia apteki lub hurtowni odbywa się w ŚIA według
Warszawa, dnia 17 listopada 2015 r. Poz OBWIESZCZENIE. z dnia 28 października 2015 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 17 listopada 2015 r. Poz. 1889 OBWIESZCZENIE ministra zdrowia z dnia 28 października 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia
INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH BEZPOŚREDNICH
WOREK 10 KG 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO CIECHOCIŃSKI SZLAM LECZNICZY proszek do sporządzania roztworu na skórę produkt złożony 2. ZAWARTOŚĆ SUBSTANCJI CZYNNYCH Co zawiera Ciechociński szlam leczniczy
Klasyfikowanie problemów lekowych na podstawie klasyfikacji PCNE (wersja 6.2)
Klasyfikowanie problemów lekowych na podstawie klasyfikacji PCNE (wersja 6.2) Europejska Sieć Opieki Farmaceutycznej (Pharmaceutical Care Network Europe, PCNE) udostępniła kolejną wersję klasyfikacji problemów
Komentarz technik farmaceutyczny 322[10]-01 Czerwiec 2009
Strona 1 z 20 Strona 2 z 20 Strona 3 z 20 Strona 4 z 20 Strona 5 z 20 Strona 6 z 20 Strona 7 z 20 Strona 8 z 20 Strona 9 z 20 W pracy egzaminacyjnej oceniane były następujące elementy: Ad. I I. Tytuł.
Lek recepturowy o dawce mniejszej niż najmniejsza gotowa stała doustna.
Katowice 2014-06-26 Lek recepturowy o dawce mniejszej niż najmniejsza gotowa stała doustna. Jaką postać i jakie opakowanie leku gotowego apteka może wykorzystać, by wykonać refundowany lek recepturowy
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Diprolene, 0,64 mg/g, maść (Betamethasoni dipropionas)
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Diprolene, 0,64 mg/g, maść (Betamethasoni dipropionas) Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1.NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Transpulmin S, (10 g + 3 g)/100 g, krem 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 g kremu zawiera 100 mg olejku eukaliptusowego (Eucalypti aetheroleum)
ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta
ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta
Leki narkotyczne i psychotropowe. Piecza i obowiązki kierownika. Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyczny w Warszawie październik 2016 r.
Leki narkotyczne i psychotropowe. Piecza i obowiązki kierownika. Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyczny w Warszawie październik 2016 r. Ustawa Prawo farmaceutyczne z dnia 6 września 2001r., t. j. Dz. U.
Skutki społeczne i koszty pośrednie łuszczycowego zapalenia stawów - ŁZS
i ŁZS Skutki społeczne i koszty pośrednie łuszczycowego zapalenia stawów - ŁZS Warszawa 23 maja 2017 r. Unia powstała w 2009 roku z inicjatywy organizacji pacjenckich. Przy współpracy z ekspertami ze świata
Ważne informacje nie wyrzucać! Agolek. w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych. Broszura dla Pacjenta
Ważne informacje nie wyrzucać! Agolek w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych Broszura dla Pacjenta 1 Agolek jest lekiem przeciwdepresyjnym, który pomaga leczyć depresję. Aby zoptymalizować
Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska
Rola współpracy między lekarzem a pacjentem jaskrowym Anna Kamińska Katedra i Klinika Okulistyki, II WL, Warszawski Uniwersytet Medyczny Kierownik Kliniki: Profesor Jacek P. Szaflik Epidemiologia jaskry
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO CONDYLINE, 5 mg/ml, roztwór na skórę 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 ml roztworu na skórę zawiera 5 mg podofilotoksyny (Podophyllotoxinum).
Zagadnienia na egzamin dyplomowy Wydział Inżynierii. studia I stopnia. Kierunek: Chemia kosmetyczna
Zagadnienia na egzamin dyplomowy Wydział Inżynierii studia I stopnia Kierunek: Chemia kosmetyczna rok akademicki 2018/2019 1. Proszę podać jakie przepisy i akty prawne regulują kwestie stosowania związków
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Zorac, 0,5 mg/g (0,05%), żel Tazarotenum
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Zorac, 0,5 mg/g (0,05%), żel Tazarotenum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne
OD POSTACI ŁUSZCZYCY I LOKALIZACJI ZMIAN. Łuszczyca zwyczajna
112 LECZENIE W ZALEŻNOŚCI OD POSTACI ŁUSZCZYCY I LOKALIZACJI ZMIAN Łuszczyca zwyczajna Przedstawione poniżej schematy postępowania są zgodne z polskim konsensusem nt. leczenia łuszczycy, ale uwzględniają
Poradnik realizacji recept 2019
Poradnik realizacji recept 2019 W związku z licznymi zmianami w prawie oraz zwiększeniu aktywności środowiska pielęgniarskiego przypominamy zasady realizacji recept (szczególnie tzw. pielęgniarskich).
Komunikat Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie sprzedaży jednoskładnikowych oraz wieloskładnikowych surowców farmaceutycznych w aptekach
Komunikat Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie sprzedaży jednoskładnikowych oraz wieloskładnikowych surowców farmaceutycznych w aptekach Narodowy Fundusz Zdrowia, zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
Kwart. Ortop. 20, 4, str. 34, ISSN 2083-8697 - - - - - REHABILITACJA STAWU BIODROWEGO I KOLANOWEGO, FINANSOWANA PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA W LATACH 2009 200 REHABILITATION OF THE HIP AND KNEE JOINTS
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Oviderm, 250 mg, krem 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 gram kremu zawiera 250 mg glikolu propylenowego Substancja pomocnicza o znanym
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO CROTAMITON FARMAPOL płyn do stosowania na skórę, 100 mg/g 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 g płynu do stosowania na skórę zawiera 100
Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.
Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA DIKLONAT P, 10 mg/g, żel (Diclofenacum natricum) Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek ten jest
Kiedy nie stosować Homeoplasmine Jeśli pacjent ma uczulenie na substancje czynne lub którykolwiek
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Homeoplasmine, maść Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Lek
Idea opieki farmaceutycznej Idea opieki farmaceutycznej narodziła się Stanach Zjednoczonych w latach 90- tych XX w., Jest to proces w którym
Idea opieki farmaceutycznej Idea opieki farmaceutycznej narodziła się Stanach Zjednoczonych w latach 90- tych XX w., Jest to proces w którym farmaceuta współpracuje z pacjentem oraz innym personelem medycznym,
Jak zmierzyć odczyn roztworu. - naturalne i syntetyczne wskaźniki ph.
1 Jak zmierzyć odczyn roztworu - naturalne i syntetyczne wskaźniki ph. Czas trwania zajęć: 45 minut Pojęcia kluczowe: - odczyn roztworu, - odczyn obojętny, - odczyn kwasowy, - odczyn zasadowy, - ph, -
Kiedy rozpocząć przyjmowanie dawki Jak przyjmować lek Uptravi? Jak zwiększać dawkę leku? Pominięcie przyjęcia leku...6
PORADNIK DOTYCZĄCY DOBIERANIA DAWKI - PAKIET DOBIERANIA DAWKI Strona 1 Uptravi tabletki powlekane seleksypag Poradnik dobierania dawki Rozpoczynanie leczenia lekiem Uptravi Przed rozpoczęciem leczenia
Leki dermatologiczne, w tym głównie maści,
PRKTYK FRMEUTYZN Porównanie jakości wybranych dermatologicznych preparatów recepturowych sporządzonych w moździerzu i unguatorze Monika Gajewska, Lucyna Wolniak, Małgorzata Sznitowska, gnieszka Lisowska
Rada Przejrzystości działająca przy Prezesie Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji Stanowisko Rady Przejrzystości nr 95/2016 z dnia 29 sierpnia 2016 roku w sprawie zasadności wydawania zgody
Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę.
Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę. Aneks III Poprawki do odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta
lek. Igor Bednarski Dermoklinika Centrum Medyczne, Al. Kościuszki 93, Łódź
Nowoczesna fototerapia łuszczycy niebieskim światłem LED lek. Igor Bednarski Dermoklinika Centrum Medyczne, Al. Kościuszki 93, Łódź Leczenie miejscowe WPROWADZENIE Pacjent z łagodną łuszczycą- co robić?
Vigantol j.m./ml krople 10 ml
Vigantol 20000 j.m./ml krople 10 ml Cena: 10,59 PLN Opis słownikowy Postać Krople Producent MERCK Promocje Wybór Farmaceuty Rodzaj rejestracji Lek Substancja czynna Cholecalciferolum Opis produktu Nazwa
2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Wzajemne oddziaływanie substancji leczniczych, suplementów diety i pożywienia może decydować o skuteczności i bezpieczeństwie terapii. Nawet przyprawy kuchenne mogą w istotny sposób
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Gaviscon o smaku mięty Saszetki, (500 mg + 267 mg + 160 mg)/10 ml, zawiesina doustna
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Gaviscon o smaku mięty Saszetki, (500 mg + 267 mg + 160 mg)/10 ml, zawiesina doustna 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Gaviscon o smaku