Opatrunki w leczeniu odleżyn Studia przypadków pielęgniarskich Prewencja odleżyn. Wydawnictwo rekomendowane przez:

Transkrypt

1 Nr 1 (15), 2012 ISSN: KWARTALNIK Opatrunki w leczeniu odleżyn Studia przypadków pielęgniarskich Prewencja odleżyn Wydawnictwo rekomendowane przez:

2 Spis treści Opatrunki w leczeniu odleżyn... 4 Studia przypadków pielęgniarskich... 7 Studia przypadków pielęgniarskich... 9 Prewencja odleżyn...12 Nowoczesna profilaktyka i leczenie odleżyn za pomocą kompleksowego doboru środków antyseptycznych o działaniu miejscowym...17 Zakupy opatrunków przez internet Specjalistyczne Centra Leczenia Ran Apteki patronackie % ConvaTec Podróże po dyżurze Meksyk Jadło = sadło Kącik kulinarny Nr 1 (15), 2012 ISSN: KWARTALNIK Bezpłatny magazyn. Ukazuje się co 3 miesiące od marca 2008 r. Redaktor naczelny: Patryk Martynus Adres redakcji: ConvaTec Polska Sp. z o.o. Al. Armii Ludowej 26, Warszawa Prenumerata: Bezpłatną prenumeratę można zamawiać, pobierając kupon prenumeraty ze strony lub dzwoniąc pod bezpłatny numer infolinii Wydawca: ConvaTec Polska Sp. z o.o. Al. Armii Ludowej 26, Warszawa tel. (22) , faks (22) Drodzy Czytelnicy, Słowo przewodnie Pozwolą Państwo, że rozpocznę od najważniejszej obecnie kwestii, czyli zmian w zapisach ustawy refundacyjnej, które miały miejsce w grudniu zeszłego roku, a obowiązują od stycznia 2012 r. W związku z korzystnymi zmianami myślę, że w końcu poprawiła się sytuacja pacjentów, którzy mają obecnie możliwość dostępu do specjalistycznych opatrunków dwukrotnie taniej. Tym samym leczenie nowoczesnymi opatrunkami ran przewlekłych ma wielką szansę stać się w naszym kraju standardem postępowania wśród większej grupy pacjentów. Według naszych szacunków z ogólnej populacji pacjentów z raną niewiele ponad 10% było leczonych metodami nowoczesnymi. Obrazuje to, jak wiele mamy jeszcze do zrobienia w tym zakresie, ale biorąc pod uwagę zmiany, które są faktem, myślę, że to niepowtarzalna okazja, aby odmienić tę sytuację. Kolejną sprawą, którą chciałbym podkreślić, jest wyrażenie szczerego podziękowania Panu Profesorowi Arkadiuszowi Jawieniowi za blisko czteroletnią, niezwykle owocną współpracę w zakresie redagowania słowa wstępnego do każdego z wydań. W związku z wieloma aktywnościami w codziennej praktyce lekarskiej oraz naukowej, na prośbę Pana Profesora, począwszy od bieżącego wydania, o opiekę nad tą częścią Inforanka poprosiliśmy Panią Profesor Marię Szewczyk, którą mieli Państwo okazję wielokrotnie poznać jako autora wielu artykułów. Witam Panią Profesor w tej nowej roli i wierzę, że nasza współpraca w tym zakresie będzie rozwijała się niezwykle owocnie, ku zadowoleniu każdej ze stron. W bieżącym wydaniu skupiamy się ponownie na rozległym zagadnieniu rany odleżynowej. Godne polecenia artykuły praktyków oraz szersze spojrzenie na kwestię profilaktyki przeciwodleżynowej to tematy, które prezentujemy w wiosennej edycji magazynu. Już teraz chciałbym polecić Państwa uwadze kolejne wydanie Inforanka, w którym wiele miejsca poświęcimy na nowe możliwości w leczeniu ran oparzeniowych oraz streścimy kwestie poruszane w trakcie czekającego nas w maju kongresu EWMA w Wiedniu. Podróżnikom polecamy tym razem dość egzotyczną wyprawę, bo aż w okolice Playa del Carmen w Meksyku. O pieszczoty podniebienia i rozbudzenie zmysłów smaku zadba tym razem nasza koleżanka z Gdańska. Aktualna lista placówek uczestniczących w programie SCLR (Specjalistyczne Centra Leczenia Ran) oraz apteki patronackie jak zwykle znajdują się w treści magazynu. Polecamy Państwa uwadze wirtualny serwis który na bieżąco aktualizujemy. Od marca 2011 roku w serwisie uruchomiliśmy bezpośredni sklep internetowy z opatrunkami. W listopadzie 2011 poszerzyliśmy ofertę sklepu o nowy produkt wykorzystywany w leczeniu ran: Hyiodine kwas hialuronowy z jodem. W sklepie dostępna jest pełna oferta firmy ConvaTec w atrakcyjnych cenach. Nowoczesne rozwiązanie platformy sklepu pozwala nam bezpiecznie realizować transakcje kartami płatniczymi lub kredytowymi. Możliwe również jest dokonanie przelewu bankowego Copyright by ConvaTec Polska Sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tego kwartalnika nie może być kopiowana ani odtwarzana w jakiejkolwiek formie i przy użyciu jakichkolwiek środków bez pisemnej zgody Wydawcy. bezpłatna infolinia: dzial.pomocy@convatec.pl www. convatec.pl lub Bezpłatna linia informacyjna: Wszelkie uwagi czy komentarze odnośnie magazynu mogą Państwo przesłać mailem na adres patryk.martynus@convatec.com lub w sposób tradycyjny, pocztą na adres redakcji. Życzę interesującej lektury. Patryk Martynus

3 Szanowni Państwo, Mimo ogromnego postępu i rozwoju nauk medycznych, rany przewlekłe, w tym odleżyny, stanowią nadal poważny problem terapeutyczny, pielęgnacyjny, a także ekonomiczny na całym świecie. Odleżyna dla chorego jest źródłem cierpienia, bólu nie tylko w wymiarze fizycznym, ale również psychospołecznym. Etiologia odleżyn jest wieloczynnikowa, a często nakładający się wpływ wielu różnych czynników zewnętrznych i wewnętrznych pogłębia i przyspiesza rozwój martwicy. Owrzodzenie odleżynowe definiowane jest jako miejscowa martwica tkanek powstająca u chorych unieruchomionych w wyniku długotrwałego lub odpowiednio często powtarzającego się ucisku pomiędzy wypukłościami kostnymi a podłożem, na którym przebywa chory. Proces ten może dotyczyć wszystkich warstw: naskórka, skóry właściwej, tkanki podskórnej, powięzi mięśni, a także struktur podporowych takich jak ścięgna, torebki stawowe, stawy i kości. Odleżyny są lub mogą być przyczyną ciężkich powikłań ogólnoustrojowych opóźniających powrót chorego do zdrowia lub nawet być przyczyną śmierci w sytuacji powikłań takich jak zakażenia, ogólnoustrojowa infekcja, posocznica, zapalenia kości i inne. Priorytetowe znaczenie w opiece nad chorym mają działania prewencyjne, interdyscyplinarne i kompleksowe chroniące chorego przed wpływem niekorzystnych czynników zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. W Polsce od kilkunastu lat obowiązują zalecenia prewencyjne i pielęgnacyjne rekomendowane przez Konsultanta Krajowego w dz. pielęgniarstwa. W roku 2010 interdyscyplinarny zespół ekspercki opracował także szczegółowe zalecenia dotyczące postępowania profilaktycznego, rehabilitacyjnego, pielęgnacyjnego i leczniczego w przypadku zagrożenia ryzykiem rozwoju odleżyn i postępowania kompleksowego w sytuacji, gdy odleżyna już powstanie. Zespół ekspercki zachęca do wdrażania przygotowanych zaleceń, ukierunkowując tym samym działania prewencyjne i lecznicze najnowszymi osiągnięciami naukowymi. Obszerne opracowanie zostało opublikowane w czasopiśmie Leczenie ran i zamieszczone na stronie internetowej Złożoność bardzo trudnych problemów związanych z występowaniem odleżyn zachęca do prowadzenia systematycznych badań, dyskusji i publikacji koncentrujących się zarówno na profilaktyce, edukacji, jak i skutecznym leczeniu ogólnym i miejscowym przewlekłych ran odleżynowych. Badania dowodzą, że ukierunkowane bezpośrednio na czynniki etiologiczne działania medyczne pozwalają obniżyć o 50% częstość ich występowania. Należy wierzyć, że dalsze działania i obserwowany szczególnie w ostatniej dekadzie postęp np. w identyfikacji czynników etiologicznych, poznawanie możliwości chociażby częściowej ich eliminacji i/lub całkowitej redukcji, a także rozwój technologii zachowawczego i metod operacyjnego leczenia ran będzie prowadzić do stałego wzrostu świadczonej opieki i zmniejszenia liczby występujących odleżyn. Dr hab. med. Maria T. Szewczyk Konsultant Krajowy w dziedzinie Pielęgniarstwa Chirurgicznego i Operacyjnego Opatrunek DuoDerm Extra Thin na stałe w Twojej domowej apteczce NOWOŚĆ EKSPERT NA CODZIENNE RANY POMAGA CHRONIĆ TWOJĄ SKÓRĘ W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA PŁYTKIEJ RANY - TU, TAM... WSZĘDZIE! DOSTEPNY WKRÓTCE* * dostępny w 2012 roku w dobrych aptekach, sieciach, drogeriach oraz wybranych stacjach benzynowych Chcesz dowiedzieć się więcej o leczeniu ran wejdź na stronę lub lub zadzwoń pod bezpłatny numer infolinii www. convatec.pl 3

4 Opatrunki w leczeniu odleżyn mgr Małgorzata Budynek Medical Education Manager ConvaTec Autor zdjęć: Sylwia Rogowska Odleżyny to problem wielowymiarowy. Dotyczy głównie osób narażonych na długotrwałe obniżenie aktywności ruchowej, a przez to jest jednym z poważnych wyzwań dla zespołów opiekujących się obłożnie chorymi ludźmi. Odleżyny mają wysokie ryzyko powikłań w postaci głębokich infekcji, mogących być zagrożeniem dla życia. Są one szczególnie podatne na kontaminację bakteriami kałowymi. Około 25% jest powikłanych zapaleniem leżących pod nimi kości i szpiku. W odleżynach często występuje mikroflora mieszana (zarówno bakterie tlenowe, jak i beztlenowe). Sporadycznie występuje także progresja zmian w postaci martwiczego zapalenia powięzi i zdarzają się ciężkie powikłania, np. bakterimie [1]. 1. Odleżyna z martwicą i cechami infekcji Stopień Nasilenie zmian 0 Nie ma odleżyny 1 2 Nieblednące pod wpływem dotyku zaczerwienienie. W przypadku skóry czarnej może być to miejscowe odbarwienie Do oceny głębokości odleżyn stosujemy najczęściej skale 4- lub 5-stopniowe. Poniżej przedstawiam skalę, która moim zdaniem jest bardzo wygodna, ze względu na czytelne określenie granicy pomiędzy poszczególnymi stopniami. Osobiście bardzo cenię również skalę proponowaną przez NPUAP w National Pressure Ulcer Advisory Panel s Updated Pressure Ulcer Staging System z 2007 roku. Stopnie od I do IV są podobnie opisane jak w poprzedniej, jednak pielęgniarki amerykańskie dodały jeszcze jedną kategorię odleżyn: niemożliwe do oceny głębokości, stosowaną w przypadku wypełnienia tkanką martwiczą, niepozwalającą na dokładną ocenę głębokości zmian. Oceny ostatecznej dokonuje się po oczyszczeniu z zalegającej martwicy [2]. Uszkodzenie naskórka lub/i skóry właściwej. Owrzodzenie jest powierzchowne. Objawy kliniczne: otarcie i pęcherze 3 Uszkodzenie pełnej grubości skóry i tkanki podskórnej nieprzenikające do powięzi 4 2. Niemożliwa dokładna ocena głębokości rany, ze względu na zalegającą martwicę Tabela 1. Skala oceny głębokości odleżyn wg European Pressure Ulcer Advisory Panel Rozległe zniszczenie, martwica tkanki, uszkodzenie sięga do mięśni, kości i innych struktur (np. ścięgna lub torebki stawowej) Źródło: opracowanie na podstawie EPUAP Pressure Ulcer Treatment Guidelines Pierwszym krokiem dającym szansę na wygojenie odleżyny jest odciążenie miejsca, w którym wystąpiła. Możemy to uzyskać, stosując różne udogodnienia pozwalające na leżenie w pozycji, która gwarantuje dobry dopływ i odpływ krwi z okolicy rany. W leczeniu odleżyn, podobnie jak w przypadku innych ran przewlekłych, musimy kierować się holistycznym podejściem. Powinna to być kompleksowa terapia przyczynowa, miejscowa oraz dbałość o stan ogólny pacjenta. Wymaga to współpracy w optymalnych warunkach interdyscyplinarnego zespołu terapeutycznego składającego się z: pielęgniarek, lekarzy, fizjoterapeutów, psychologa, dietetyka. Rola każdego członka zespołu terapeutycznego jest inna, ale równie ważna. Kompleksowe leczenie wymaga optymalnego planu opieki, jego monitorowania, a w razie konieczności ewaluacji tego procesu. Bardzo dobrze tę filozofię w podejściu do leczenia odleżyn oddaje anglojęzyczne określenie Wound Management (zarządzanie raną). W praktyce często nieświadomie stosujemy zasady zarządzania w trakcie leczenia ran. Podstawowe kroki to: 1. określenie problemu, jaki musimy rozwiązać; 2. postawienie celu: krótko- i długofalowego; 3. dobranie optymalnych narzędzi do jego osiągnięcia, zależnych od sytuacji i miejsca, w jakim znajduje sie pacjent, jego stanu ogólnego i obrazu rany; 4. każdorazowa ocena postępu gojenia się rany przy zmianie opatrunków; 5. ewaluacja postępowania, w zależności od stanu rany i postępu w gojeniu. Sposób leczenia uzależniony jest od: głębokości i umiejscowienia odleżyn oraz stanu pacjenta. Płytkie odleżyny leczone są zachowawczo. Używamy do tego najczęściej opatrunków dobranych odpowiednio do stanu rany. W przy- 4 Bezpłatna linia informacyjna:

5 padku głębokich ran należy wybrać optymalny sposób leczenia. Mamy tu przynajmniej kilka możliwych do wyboru metod leczenia [3]: leczenie zachowawcze: aktywne opatrunki, leczenie podciśnieniem (TNP), laseroterapia, ozonoterapia i inne lub kombinacje tych wszystkich metod; leczenie chirurgiczne; często zmuszeni jesteśmy stosować łącznie oba sposoby działania. Zapewne nie wymieniam tu wszystkich możliwości, ale są to niewątpliwie najczęściej stosowane metody [3]. Cechy idealnego opatrunku: wspiera leczenie rany, zapewniając optymalne, wilgotne środowisko, dopasowując się do dna rany [4, 5, 7]; zapewnia ochronę mechaniczną i antybakteryjną [4, 7]; ułatwia bezbolesne usuwanie [4, 6]; wysoce chłonny, kontrolujący poziom wysięku w ranie [4, 7]; łatwy w użyciu, przyjazny dla pacjenta [4, 7]; efektywny cenowo [4, 7]. Dodatkowe cechy pożądane: antybakteryjny; obniżający ryzyko wtórnego zakażenia; przylegający do skóry; niezanieczyszczający rany; niwelujący substancje toksyczne; utrzymujący stałą temperaturę [5, 6, 7]. Miejscowe leczenie odleżyn propozycje firmy ConvaTec Odleżyny I stopnia: celem jest ochrona zmienionej okolicy przed uszkodzeniem i zapewnienie wilgotnego środowiska, dającego szansę na regenerację skóry. Proponujemy zastosowanie opatrunków hydrokoloidowych, np. Granuflex Extra Thin lub Granuflex Signal. Opatrunki te gwarantują możliwość obserwacji skóry. 3. Granuflex Extra Thin na kolanie Odleżyna II stopnia: w zależności od ilości wysięku z odleżyny proponujemy: przy niewielkiej ilości wysięku zastosowanie opatrunków hydrokoloidowych, np. Granuflex Extra Thin lub Granuflex Signal ; przy większej ilości wysięku zastosowanie opatrunków Versiva XC. 4. Versiva XC na odleżynie Odleżyna III/IV stopnia: w zależności od ilości wysięku z odleżyny i głębokości rany proponujemy łączenie różnych opatrunków: rany z suchym strupem lub przy niewielkiej ilości wysięku, wymagające oczyszczenia zastosowanie opatrunku hydrożelowego GranuGEL (bezpośrednio na ranę) + pokrycie go opatrunkiem wtórnym samoprzylepnym, najlepiej jednym z opatrunków hydrokoloidowych z grupy Granuflex, np: Granuflex, Granuflex Extra Thin, Granuflex Bordered lub Granuflex Signal. W przypadku rany głębokiej (głębszej niż 0,5 do 1 cm): przy niewielkiej ilości wysięku, wymagająca oczyszczenia zastosowanie opatrunku hydrożelowego GranuGEL (bezpośrednio na ranę, wypełniamy ranę żelem do 2/3 głębokości) + pokrycie go opatrunkiem wtórnym samoprzylepnym, najlepiej jednym z opatrunków hydrokoloidowych z grupy Granuflex : Granuflex, Granuflex Bordered lub Granuflex Signal ; przy niewielkiej ilości wysięku: zastosowanie pasty Granuflex do wypełnienia 2/3 głębokości rany + pokrycie opatrunkiem wtórnym samoprzylepnym, najlepiej jednym z opatrunków hydrokoloidowych z grupy Granuflex : Granuflex, Granuflex Extra Thin, Granuflex Bordered lub Granuflex Signal ; przy większej ilości w ysięku zastosowanie opatrunków AQUACEL + pokrycie opatrunkiem wtórnym samoprzylepnym Versiva XC ; w przypadku zalegania w dnie rany tkanek martwiczych zastosowanie opatrunków AQUACEL Ag (w celu zabezpieczenia przed narastaniem zakażenia w ranie) + pokrycie opatrunkiem wtórnym samoprzylepnym Versiva XC. 5. Granuflex Pasta wypełniający ubytki w ranie 6. Granuflex jako opatrunek wtórny W przypadku ran z cechami infekcji zawsze proponujemy jako opatrunek pierwotny AQUACEL Ag, opatrunek wtórny uzależniony jest od ilości wysięku z rany: mała do umiarkowanej ilość wysięku opatrunki z grupy Granuflex ; duża ilość wysięku opatrunek samoprzylepny Versiva XC. Więcej informacji na temat opatrunków wymienionych powyżej znajdą Państwo na stronie: Piśmiennictwo: 1. Warriner R, Burrell R. Infection and the Chronic Wound: A Focus on Silver, Advances in Skin & Wound Care: The Journal for Prevention and Healing 2005, Volume 18, Number 8 Supplement: pg National Pressure Ulcer Advisory Panel s Updated Pressure Ulcer Staging System npuap.org. 3. Budynek M, Nowacki C. Opatrywanie ran wiedza i umiejętności; MakMed Lublin Bruno W, Kerstein MD. Moist wound healing: current concepts and applications. Surg Technol Int. 1993; Bolton L, van Rijswijk L. Wound dressings: meeting clinical and biological needs. Dermatol Nurse. 1991; 3: Choate CS. Wound dressings. A comparison of classes and their principles of use. J Am Pod Med Assoc. 1994; 84: Dinh T, Pham H, Veves A. Emerging treatments in diabetic wound care. Wounds. 2002; 14 (1): www. convatec.pl 5

6 Refundowany* chłonny opatrunek antybakteryjny dostępny w aptekach TERAZ JESZCZE WIĘCEJ BAKTERII ZGINIE dzięki nowej refundacji, opatrunki ConvaTec są o połowę tańsze dla pacjentów Idealnie dopasowuje się, zabija bakterie**, 1, 2 Nie wszystkie opatrunki ze srebrem są tak samo zbudowane * Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie wykazu cen urzędowych hurtowych i detalicznych produktów leczniczych i wyrobów medycznych. ** Jak wykazano w testach in vitro. Piśmiennictwo 1. Jones S, Bowler PG, Walker M. Antimicrobial activity of silver-containing dressings is influenced by dressing conformability with a wound surface. WOUNDS. 2005; 17 (9): Jones SA, Bowler PG, Walker M, Parsons D. Controlling wound bioburden with a novel silver-containing Hydrofiber dressing. Wound Repair Regen. 2004; 12 (3): ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, Warszawa, tel. (22) , faks (22) , bezpłatna infolinia: , dzial.pomocy@convatec.pl, www. convatec.pl lub /TM oznaczają zarejestrowane znaki towarowe ConvaTec Inc. Prawa autorskie 2012 ConvaTec Inc.

7 Studia przypadków pielęgniarskich Sylwia Rogowska pielęgniarka Hospicjum Stacjonarnego w Licheniu Starym Od Opis wielu przypadku: lat wykonywane pacjent lat są 42, w w Polsce trakcie zabiegi leczenia alloplastyki szpitalnego powstało stawów kolanowego 11 odleżyn stopnia i biodrowego. III, IV i V na kończynach dolnych. Na prośbę pacjenta i jego rodziny podjęto leczenie w warunkach domowych pod nadzorem Poradni Chirurgicznej. Stan fizykalny pacjenta ciężki. Wszystkie rany zakażone o nieprzyjemnym zapachu. Chory nie w pełni samodzielny. Wymagał pomocy przy zmianie pozycji. Wdrożone postępowanie 1. Ocena stopnia i wielkości odleżyn, dokumentacja fotograficzna. 2. Zastosowanie leczenia mającego na celu oczyszczenie ran i rozpoczęcie procesu gojenia. Opracowanie chirurgiczne ran wykonano w Poradni Chirurgicznej. 3. Odciążenie miejsc chorobowo zmienionych. Wykorzystanie materaca zmiennociśnieniowego, częsta zmiana pozycji (przynajmniej co 2 godziny). 4. Cotygodniowa wizyta domowa u pacjenta i ocena skuteczności leczenia, jak również miejsc narażonych na powstanie nowych zmian. Edukacja rodziny pacjenta w zakresie opieki i profilaktyki odleżyn. Poinstruowanie i przekazanie wskazówek pacjentowi i rodzinie dotyczących zaopatrzenia ran oraz konieczności okresowej zmiany opatrunków. 6. Dieta wysokobiałkowa, posiłki 5 x na dobę przekazanie informacji o kaloryczności produktów i zawartości białka oraz innych witamin i mikroelementów koniecznych dla przyspieszenia procesu gojenia ran. 7. Rozmowa z pacjentem o konieczności zaprzestania palenia papierosów lub w ostateczności o ich ograniczeniu. 8. Dbanie o higienę osobistą; mycie, natłuszczanie, nawilżanie skóry. 9. Wszystkie rany przepłukiwano bezpiecznym preparatem antyseptycznym Octenisept. Proces leczenia Stopa prawa: znajdują się na niej cztery odleżyny położone blisko siebie. 1) Okolica pięty odleżyna 2 x 2 cm, III stopień. Zastosowano GranuGEL w celu uwodnienia martwych tkanek i pobudzenia mechanizmów autolizy w ranie. Doprowadziło to do oczyszczenia rany z martwicy. Następnie zastosowano Granuflex Pasta w celu wypełnienia rany. Wilgotne środowisko, sprzyjające procesowi gojenia gwarantowało pokrycie samoprzylepnym opatrunkiem hydrokoloidowym Granuflex. Po okresie miesiąca zmieniono opatrunek wtórny na Granuflex Extra Thin. 2) Ponad kostką 2 x 3 cm, III stopień postępowano jak z raną 1. 3) Za częścią środkową w kierunku palców stopy 5 x 3 cm, IV stopień. Ze względu na ranę skolonizowaną i z martwicą zastosowano przez pierwsze 10 dni opatrunek hydrowłóknisty ze srebrem AQUACEL Ag, który pokrywano opatrunkiem wtórnym Granuflex. Po uzyskaniu poprawy postępowano jak z raną 1 i 2. 4) Środkowa, zewnętrzna część stopy największa, 7 x 8 cm, V stopień, głęboka martwica, dotycząca powięzi, mięśni i stawu. Rana zainfekowana, z nieprzyjemnym zapachem wypełniono ją opatrunkiem hydrowłóknistym ze srebrem AQUACEL Ag, www. convatec.pl zabezpieczonym opatrunkiem wtórnym Granuflex. Po upływie dwóch tygodni widoczna wyraźna poprawa brak nieprzyjemnego zapachu, cech infekcji i martwicy. Zastosowano Granuflex Pasta w celu wypełnienia rany, od tej pory jako opatrunku wtórnego używano Ganuflex Signal. Postępowałam tak do całkowitego wygojenia. 7

8 Stopa lewa: znajdują się na niej dwie głębokie odleżyny IV stopnia, położone blisko siebie. 5) Okrągła odleżyna IV stopnia, 5 x 5 cm, przedstawione zdjęcia są już po dwutygodniowym postępowaniu leczniczym z raną. Początkowo stosowano GranuGEL w celu stymulacji aktywności makrofagów oraz pobudzenia procesu ziarninowania. Następnie na ranę ziarninującą, bez martwicy nakładano Granuflex Pasta. Jako opatrunek wtórny stosowano Granuflex. Samoprzylepny opatrunek hydrokoloidowy Granuflex Extra Thin, używany w dalszej kolejności ograniczył ryzyko uszkodzenia nowo powstałej tkanki. 6) Owalna odleżyna IV stopnia, 7 x 3 cm, postępowanie jak raną 5. Versiva XC łączący w sobie cechy i zalety opatrunków hydrowłóknistych, piankowych i hydrokoloidowych. Potrafi on wchłaniać wysięk i natychmiast go żelować, sekwestrując komórki bakteryjne i stymulując aktywność makrofagów, powstrzymuje więc rozwój infekcji. Na ranę niewykazującą już cech infekcji, ziarninującą i naskórkującą zastosowano Granuflex, a następnie Granuflex Extra Thin. 8) Okolica kolana po stronie zewnętrznej, rana 4 x 4 cm stopnia III używano Granuflex Pasta + Granuflex, połączenie to zapewniło wilgotne środowisko leczenia ran. W następnym etapie zastosowano Granuflex Extra Thin. Jest to opatrunek cienki i wodoodporny, bardzo wygodny dla pacjenta. Dzięki temu, że jest półprzezroczysty, umożliwia obserwację procesu gojenia. stosowano Granuflex, a następnie Granuflex Extra Thin. 10) Po stronie zewnętrznej kolana odleżyna III stopnia, wielkości 4 x 4 cm. Używano w pierwszej kolejności GranuGEL w celu uwodnienia martwych tkanek i pobudzenia mechanizmów autolizy w ranie. W dalszej kolejności zastosowano Granuflex Pasta. Jako opatrunków wtórnych używano Granuflex, a po okresie miesiąca Granuflex Extra Thin. Jego zakładanie umożliwiło obserwację procesu gojenia oraz chroniło tę okolicę. Było to bardzo ważne ze względu na to, że pacjent przemieszcza się na wózku inwalidzkim, więc ta okolica była wyjątkowo narażona na otarcia. 8 Kończyna dolna prawa 7) Rozległa rana, 7 x 8 cm, okolica wewnętrzna kolana to owalna odleżyna stopnia IV. W momencie wyjścia ze szpitala stosowano opatrunek Kończyna dolna lewa 9) Po stronie wewnętrznej kolana dwie odleżyny stopnia III, położone blisko siebie, sączące, z martwicą usuniętą chirurgicznie. Zastosowano AQUACEL Ag, opatrunek przeciwbakteryjny, zawierający jony srebra, pochłaniający wysięk. Po około miesiącu wprowadzono Granuflex Pasta i stosowano ją do całkowitego wypełnienia rany. Jako opatruki wtórne Bezpłatna linia informacyjna: Wnioski Wprowadzenie planu działania, odpowiedniej diety, a także wdrożenie do pomocy rodziny pacjenta i jego smego oraz prawidłowe postępowanie miejscowe w leczeniu dały bardzo dobre efekty. Dzięki zastosowaniu opatrunków specjalistycznych znacznie polepszono jakość życia pacjenta i po 5 miesiącach uzyskano całkowite wygojenie wszystkich 11 odleżyn.

9 Studia przypadków pielęgniarskich Elżbieta Tomaszewska Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej, Poradnia Leczenia Ran, Hospicjum Palium, os. Rusa 25 A, Poznań DIAGNOZA PIELĘGNIARSKA: przerwanie ciągłości skóry, uszkodzenie tkanek głębokich; brak cech infekcji rany; ocena stanu aktywności skala Karnofskiego 40; bez dolegliwości bólowych podczas zmiany opatrunku. OPIEKA: zastosowanie leczenia mającego na celu: oczyszczenie rany i rozpoczęcie procesu gojenia; kontrolę skażenia rany; Zdjęcie nr 1 początek leczenia (wykonano podczas 1. wizyty ) zastosowanie nowoczesnych metod profilaktyki przeciwodleżynowej: redukcja ciśnienia, elewacja i odciążanie kończyny, częsta zmiana pozycji chorej w łóżku; PACJENT Pacjentka S.L., 73 lata, 2 lata temu udar niedokrwienny mózgu, porażenie połowicze ciała, od 8 miesięcy odleżyna na pięcie lewej. Stan pacjentki średni, pacjentka leżąca. Kontakt słowny, logiczny zachowany, nastrój psychiczny obniżony. RANA Odleżyna III stopnia, wymiary: 5,2 x 4,8 cm, rana płaska, rozległa, dno rany w całości pokryte żółtą martwicą rozpływną z dużą ilością wysięku o charakterze surowiczym ropnym, o nieprzyjemnym zapachu. Skóra wokół rany bez zmian. Rana bez cech klinicznej infekcji rany. Leczona w warunkach domowych przymoczkami z wody utlenionej, zmiana 1 raz dziennie. Brak cech gojenia rany. Zdjęcie nr www. convatec.pl 9

10 zastosowanie środków mających na celu poprawienie stanu skóry wokół rany; higiena i codzienna ocena skuteczności profilaktyki przeciwodleżynowej; rehabilitacja pacjentki. CELE: oczyszczanie i płukanie rany w celu usunięcia martwych fragmentów tkanek i bakterii z rany, które opóźniają proces gojenia; kontrola i ewentualne ograniczenie skażenia rany; skrócenie czasu leczenia przez zastosowanie odpowiednich opatrunków zapewniających wilgotne środowisko gojącej się odleżyny; doprowadzenie do całkowitego zagojenia rany; prowadzenie prawidłowej profilaktyki przeciwodleżynowej; poprawa jakości życia pacjenta. LECZENIE Początek leczenia: oczyszczanie rany przy pomocy antyseptyku: dichlorowodorku oktenidyny Octenisept, zmiana opatrunku 2 razy dziennie przez okres 2 tygodni; codzienna obserwacja rany ze względu na proces oczyszczania (ocena wysięku, dna rany, koloru i zapachu); pielęgnacja skóry wokół rany na skórę nieuszkodzoną profilaktycznie zastosowano maść z witaminą A; profilaktyka przeciwodleżynowa; prowadzenie prawidłowego odżywiania ze szczególnym uwzględnieniem dobowego zapotrzebowania na białko (u zdrowego, dorosłego człowieka, tj. 1,25-1,5 grama na kg/mc.). PRZEBIEG PROCESU GOJENIA SIĘ RANY Po 3 tygodniach leczenia zaobserwowano częściowe oczyszczenie rany, dno rany pokryte włóknikiem, wysięk o charakterze surowiczym nadal w dużej ilości, skóra wokół zaczerwieniona. W kolejnym etapie leczenia zastosowano opatrunek AQUACEL Ag. Opatrunek ten utrzymywał stałe wilgotne środowisko, pochłaniał i zatrzymywał wysięk, działał przeciwbakteryjnie i nie powodował maceracji skóry wokół rany. Dalsze leczenie przy pomocy opatrunków aktywnych: AQUACEL Ag zmiana opatrunku co 2 dni, a po zmniejszeniu się ilości wysięku, po 1 miesiącu, zmiana opatrunku co 3 dni. Dno rany częściowo pokryte włóknikiem, ale uzyskano znaczący postęp w gojeniu, obserwując zmniejszanie się powierzchni rany. Ilość wysięku zmniejszyła się. Skóra wokół bez zmian. Leczenie opatrunkiem AQUACEL Ag prowadzono przez kolejne 10 tygodni, obserwując zmniejszanie się powierzchni rany. Po 10 i 12 tygodniach rana płaska, mniejsza, nastąpiło znaczne naskórkowanie, intensywne ziarninowanie od dna rany. Mała ilość wysięku. Odleżyna zmniejszyła się do wymiarów 0,2 x 0,1 cm. Nadal stosowano opatrunek AQUACEL Ag, zmiana opatrunku co 7 dni, aż do całkowitego zagojenia odleżyny. Po 24 tygodniach rana zagojona. PORADY PRAKTYCZNE: bardzo ważna jest edukacja pacjenta i rodziny z zakresu higieny i prowadzenia działań profilaktycznych zapobiegających nawrotom i nowym odleżynom (częsta zmiana pozycji chorego w łóżku, materac przeciwodleżynowy); edukacja rodziny z zakresu zasad prawidłowej zmiany opatrunku z zachowaniem zasad aseptyki w warunkach domowych; poprawienie komfortu i jakości życia pacjenta z uwzględnieniem jego stanu psychofizycznego; aktywna rehabilitacja pacjenta. 10 Zdjęcie nr Bezpłatna linia informacyjna:

11 Nowa, ulepszona TERAZ, dzięki nowej refundacji, opatrunki ConvaTec są o połowę tańsze dla pacjentów Nowa, ulepszona Versiva XC w wersji przylepnej jest obecnie o 40% bardziej komfortowa dzięki 1, ** pocienionym brzegom opatrunku Firma ConvaTec opracowała optymalnie komfortowy przylepny opatrunek nowej generacji. Nowa, ulepszona Versiva XC została zaprojektowana, aby dostarczać jeszcze więcej korzyści dla pacjentów i specjalistów, a w szczególności: pewność, że opatrunek będzie prawidłowo utrzymywany na ranie, nawet w trudno dostępnych miejscach gwarancję większego komfortu pacjenta dzięki cieńszemu profilowi oraz elastycznemu dopasowaniu się opatrunku zmniejszenie ryzyka rolowania się opatrunku zmniejszenie ryzyka wcinania się w trakcie kompresjoterapii Opatrunek został opracowany z myślą o dostarczeniu najwyższej jakości rozwiązania w procesie leczenia ran. Dzięki swoim unikalnym cechom zapewnia znacznie więcej korzyści klinicznych, aniżeli tego oczekiwałeś. ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, Warszawa, tel. (22) , faks (22) , bezpłatna infolinia: , dzial.pomocy@convatec.pl, www. convatec.pl lub /TM oznaczają zarejestrowane znaki towarowe ConvaTec Inc. Prawa autorskie 2012 ConvaTec Inc. Referencja 1. Conformability Testing on Reducing Thickness Versiva XC Adhesive Dressing. Data on file, ConvaTec * Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie wykazu cen urzędowych hurtowych i detalicznych produktów leczniczych i wyrobów medycznych. ** Jak wykazano w testach in vitro.

12 Prewencja odleżyn mgr reh. ruch. Rafał Krutul dyrektor Biura ds. Terapii i Profilaktyki Zachowawczej Odleżyn REVITA 12 Sprzęt pomocniczy do pielęgnacji i terapii wyjątki z Monografii 12. Wysokie ryzyko powstania odleżyn dotyczy chorych poruszających się w sposób bardzo ograniczony lub unieruchomionych. Nie mogą oni zmieniać swojej pozycji, ich ciało narażone jest na działanie długotrwałego ucisku. Człowiek zdrowy nie podlega takiemu działaniu jeżeli ucisk trwa zbyt długo, osoba odczuwa ból zmuszający do zmiany pozycji (także podczas snu). Chory nieprzytomny lub porażony bólu nie odczuwa. Chory unieruchomiony odczuwa, ale nie może się poruszyć. Jeżeli chory jest unieruchomiony, to bez odpowiedniego materaca jest skazany na powstanie odleżyn. Zwykle bez zmiany pozycji nie potrafimy siedzieć dłużej niż kilkanaście minut. Także podczas snu zdrowy człowiek wielokrotnie i nieświadomie porusza się, zmieniając swoje ułożenie. Jeżeli ciało nie jest w stanie się poruszać, to zmiany ucisków musi wykonywać podłoże, na którym ono leży. Poszukując rozwiązania tego problemu, przeprowadzono wiele badań dążących do «przeniesienia» naturalnej zmiany ułożenia zdrowego człowieka na pacjenta leżącego nieruchomo. Przeprowadzane próby udowodniły, że największą skuteczność przeciwodleżynową wykazuje technika zmiennego ciśnienia. Tylko ona stwarza warunki zbliżone do naturalnych zmienia miejsca i wartości ucisku. Materac zmiennociśnieniowy z pokrowcem membranowym. Terapeutyczny materac przeciwodleżynowy musi redukować ciśnienie, temperaturę i zapewniać stały przepływ powietrza pomiędzy nim a ciałem chorego. Takie wymogi spełniają jedynie zmiennociśnieniowe materace dynamiczne (systemy zmiennociśnieniowe), które wykorzystują zewnętrzne źródło energii wprowadzające w ruch powietrze, naprzemiennie wypełniające i opuszczające liczne komory materaca. Dzięki temu zapewniają nie tylko równomierny, ale i zmienny rozkład ucisku na ciele chorego. Są one bardziej skuteczne terapeutycznie od materaców statycznych i w porównaniu z piankowymi materacami szpitalnymi zmniejszają występowanie odleżyn nawet o 60%. Urządzenia takie definiowane są jako odciążające, mogące całkowicie zmniejszać ciśnienie ucisku poniżej ciśnienia Bezpłatna linia informacyjna: kapilarnego (< 32 mmhg) i okresowo zmniejszać ciśnienie do wartości 0 mmhg. Dokonując wyboru zmiennociśnieniowego systemu przeciwodleżynowego, należy dokładnie porównać parametry techniczne oferowanych urządzeń. Z zewnątrz wiele materaców i pomp wygląda podobnie, ale ich możliwości bywają skrajnie różne. W skład systemu zmiennociśnieniowego wchodzą: materac przeciwodleżynowy i połączona z nim przewodami powietrza pompa (jej sprawność decyduje o skuteczności materaca). Materace te zbudowane są z tworzywa sztucznego uformowanego w dwa, lub więcej, rzędy komór, do których za pomocą specjalnej pompy naprzemiennie wtłaczane jest powietrze. Ciało osoby leżącej na takim materacu podpierane jest na zmianę w różnych miejscach, mechanizm pompy stale zmienia miejsce, w które tłoczy powietrze do materaca, oraz wartości ciśnienia powietrza w jego komorach. Komory na zmianę zostają napełniane powietrzem lub opróżniane z niego. Dzieje się to w równych cyklach. Ciało chorego jest bezustannie i rytmicznie masowane, co oprócz zmniejszenia ucisku zdecydowanie poprawia także ukrwienie tkanek i ich termowentylację. Pompa cały czas dopompowuje do materaca świeże (chłodne) powietrze z otoczenia i poprzez air system zapewnia odpowiednie chłodzenie, dotlenienie i wilgotność skóry pacjenta. Najlepsze odciążenie oferują materace wyższe. Chory łatwiej zapada się w wysoki, miękki materac. Powierzchnia styku z ciałem jest w takim materacu większa i dlatego ciężar chorego «rozkłada się» na większą powierzchnię, zmniejszając siłę nacisku wywieraną na tkanki. W nowoczesnych materacach zmiennociśnieniowych pojawiła się funkcja statycznego wypełnienia, która powoduje, że zawsze cały materac wypełniony jest powietrzem, a pompa tylko dopompowuje potrzebne dla utrzy-

13 mania właściwej elastyczności materaca ilości powietrza. Rozwiązanie to należy stosować łącznie z systemem dotleniania uciskanych tkanek AIR, który zapewnia stały, jednorodny przepływ powietrza wokół ciała chorego. Stosowanie trybu statycznego stworzyło nowe możliwości zastosowań w specjalistycznych materacach przeciwodleżynowych; możemy świadomie zwiększyć powierzchnię przylegania chorego do materaca, możemy również miejscowo całkowicie usunąć kontakt ciała z materacem. Uzyskujemy to poprzez wyjęcie z materaca (pod ciałem chorego w miejscu odleżyny) pojedynczej komory. Zyskujemy bezpośredni dostęp do rany (np. na kości krzyżowej) u leżącego na wznak chorego, a odleżyna nie jest w żaden sposób uciskana. To zdecydowanie zwiększa skuteczność i efektywność procesu jej leczenia. Komory można usunąć pod chorym w dowolnym miejscu: pod piętami, biodrami, łopatkami czy potylicą. Zaawansowane systemy przeciwodleżynowe potrafią zredukować wartości ucisku powierzchniowego do wartości około 10 mmhg (tzw. ultraniskociśnieniowe). Według opinii ekspertów z Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran (PTLR) takie materace są najbardziej skuteczne w prewencji i wymagane w terapii odleżyn. Najpowszechniej stosowana jest tzw. budowa dwusekcyjna: dwa wloty powietrza zasilają dwie główne sekcje w materacu. Taki system pracuje w czterech fazach: faza 1 wypełnienie wszystkich komór powietrzem, faza 2 wypompowanie z co drugiej komory, faza 3 wypełnienie wszystkich komór, faza 4 wypompowanie z komór dotychczas stale wypełnionych. Masa ciała jest podpierana 1/2 lub całą powierzchnią przylegania. faza 1 faza 2 faza 3 faza 4 Wysokość materaca a rozkład sił. Ucisk ciała jest tym mniejszy, im większa jest powierzchnia ciała, na jaką «rozkłada się» jego masa. Dlatego różne są wartości ucisku u osób o tej samej wadze, ale różnym wzroście. Skóra osoby ważącej 100 kg i mierzącej 150 cm wzrostu podlega znacznie większym siłom niż w przypadku osoby o tej samej wadze, lecz mierzącej 200 cm. Ważne jest zanurzenie osoby leżącej w materacu. Im bardziej osoba zapada się w materac, tym bardziej jest nim otulona i w rezultacie jej ciężar rozkłada się na większą powierzchnię, a więc liczba kilogramów przypadających na 1 cm 2 (siła ucisku) maleje. Siedzeniowa poduszka zmiennociśnieniowa. Często osoby zagrożone powstaniem odleżyn poruszają się na wózkach inwalidzkich lub spędzają dużo czasu w pozycji siedzącej, np. przed komputerem czy telewizorem. Chory siedzący musi zachować prawidłową pozycję ciała i symetryczne rozłożenie jego ciężaru. Konieczna jest częsta zmiana pozycji i miejsc ucisku. Osoba siedząca powinna poruszyć się co 15 min i zmienić pozycję co najmniej co godzinę, jeśli to możliwe należy wstawać (wykonywane ruchy mięśni wzmagają przepływ krwi w okolicy miednicy). U chorych siedzących należy bezwzględnie stosować siedzeniowe poduszki przeciwodleżynowe, które nie posiadają na swojej powierzchni żadnych otworów, najlepiej automatycznie zasilane przez pompę. Takie poduszki mogą pracować w trybie zarówno stałociśnieniowym, jak i zmiennociśnieniowym. Polecane są głównie tetraplegikom osobom siedzącym, z bezwładnymi kończynami dolnymi i górnymi. Dostępne są dwa rodzaje pomp zasilających poduszkę: w trybie stacjonarnym z sieci energetycznej 230 V (mogą też zasilać materac zmiennociśnieniowy); w trybie mobilnym z akumulatorków (niewielkie ogniwa bateryjne typu AAA, tzw. «paluszek»). Zasilanie bateryjne wykorzystane w pompie umożliwia swobodne przemieszczanie osoby siedzącej na poduszce. Łóżko medyczne. Musi zapewniać równomierne podparcie wszystkim partiom ciała oraz minimalizować ich ucisk, co zapewnia właściwa regulacja leża umożliwiająca płynną realizację zmian pozycji ciała (regulacje wysokości, kąta leża i uchwyty). Ma to podstawowy wpływ na zmniejszenie ciśnienia dzięki zwiększeniu powierzchni podparcia, co skutkuje równomiernym rozkładem ciśnienia na ciało chorego. Chory leżący musi być z wielu powodów pionizowany, przynajmniej do pozycji półwysokich. Najważniejsze to niebezpieczeństwo tzw. roztrenowania układu krążeniowo-oddechowego. W procesie terapii i pielęgnacji wielokrotnie występuje też konieczność zmiany pozycji ciała związana z myciem czy karmieniem. Zmiany tych pozycji muszą być wykonywane płynnie i bezpiecznie, dlatego łóżka przeznaczone do długotrwałej pielęgnacji oraz do terapii odleżyn powinny posiadać sterowanie elektryczne, które umożliwia samodzielne, bezpieczne zmiany pozycji choremu, bez udziału personelu pomocniczego. Nieoceniona, zwłaszcza w trosce o kręgosłup opiekuna, jest możliwość regulowania wysokości położenia leża łóżka. Pomocne dla chorego i opiekuna jest korzystanie z wielofunkcyjnej szafki przyłóżkowej. Łat woślizg to podkład do bezpiecznego przemieszczania chorego z ograniczoną ruchomością lub jej 13 www. convatec.pl

14 14 brakiem. To płachty bardzo śliskiego materiału. Umożliwiają wykonanie bezpiecznej, kontrolowanej zmiany pozycji pacjenta w łóżku ze znacznie mniejszym wysiłkiem. Czynności polegające na przemieszczaniu osób bezwładnych lub z ograniczoną ruchomością powodują częste powikłania i negatywne skutki zarówno u chorych (stłuczenia, naciągnięcia i przerwania ciągłości tkanek), jak i u personelu pielęgnacyjnego (przesilenia, nadwyrężenia mięśni, dyskopatia). Łatwoślizg to prosta i skuteczna pomoc ułatwiająca przemieszczanie chorego w łóżku i na wózek inwalidzki oraz jego przenoszenie. Umożliwia zachowanie i kontrolowanie prawidłowej postawy oraz redukuje niepotrzebny stres u chorego i personelu pielęgnacyjnego. Zastosowanie jest proste, szybkie i nie pociąga za sobą żadnych problemów technicznych. Łatwoślizg jest wykonany z ultracienkiego, specjalnie powleczonego nylonu. Materiał jest bardzo odporny na rozdarcie i rozciąganie. Jego specyficzną cechą jest maksymalna redukcja siły tarcia i pozyskanie doskonałych możliwości ślizgania. Bez większego trudu i wysiłku możemy bezpiecznie i stabilnie pod kontrolą przesuwać i obracać ciężką, bezwładną osobę. Możemy rotować z pozycji leżenia na plecach do pozycji leżenia na brzuchu (lub odwrotnie), a co najważniejsze dokonujemy tego, nie dotykając bezpośrednio ciała pacjenta. Skóra chorego nie jest poddawana żadnemu rozciąganiu ani miejscowemu działaniu nadmiernych sił destrukcyjnych. Łatwoślizg jest tak cienki, że możemy go w całości objąć dłonią lub schować do kieszeni. Łatwoślizg umożliwia kontrolowane: a) przesuwanie pacjenta w górę łóżka; b) przetaczanie (umieszczenie chorego w wymaganej pozycji, np. dla wykonania czynności pielęgnacyjnych); c) rotowanie (obracanie z leżenia na brzuchu do leżenia na plecach i odwrotnie); d) wspomaganie do opuszczenia łóżka (do siedzenia np. na wózku inwalidzkim, do samodzielnego lub wspomaganego stania); e) przesuwanie boczne, unoszenie i przenoszenie, np. zmiana łóżka. Łóżkow y wkład kąpielow y. Umożliwia dokładne mycie, kąpiel oraz odmoczenie, oczyszczenie i pielęgnację ran obłożnie chorego bezpośrednio na łóżku pielęgnacyjno-medycznym wyposażonym w zagłówek, podnóżek i poręcze boczne. Prosty w użyciu, dla zastosowania głównie w opiece domowej. Cechy produktu: łatwy do czyszczenia, dezynfekcji i przechowania. Jest lekki, przenośny, trwały i wodoszczelny. Wymiary: dostosowane do leża łóżka o wymiarach 90 x 200 cm, umożliwia kąpiel w objętości do 50 litrów wody. Podział materaców wg RRO (ryzyka rozwoju odleżyn) oraz wartości ciśnienia w zależności od wysokości materaca i trybu pracy dla prawidłowej masy ciała wg indeksu BMI. Upraszczając, pacjentów szpitala możemy podzielić na osoby: 1. bez RRO; dla tej grupy chorych stosować należy materace gąbkowe, wykonane z pianki poliuretanowej (PU) klasycznej o średniej gęstości pozornej kg/m 3, elastyczność: 40-50%, współczynnik wygody: około 2,5, wysokość materaca: około 13 cm; 2. z małym RRO; zalecane są materace wykonane z pianek PU wysokoelastycznych, średniej gęstości pozornej kg/m 3, elastyczność: 50-55%, współczynnik wygody: około 2,7, wysokość materaca: około 13 cm; alternatywnie spodni materac PU z pianki klasycznej i wierzchni niski materac przeciwodleżynowy (min. 6,5 cm wysokości), łącznie ok. 20 cm wysokości; 3. z dużym RRO lub z małymi odleżynami (do I 0 odleżyn) pianki PU sieciowane na zimno, średniej gęstości pozornej kg/m 3, elastyczność: 55-65%, współczynnik wygody: około 2,9, mają nierównomierną strukturę komórkową, co zwiększa przepuszczalność powietrza, wysokość materaca; około 13 cm; bardziej komfortowe pianki typu viscoelastic (w tym przypadku pianka z pamięcią może stanowić wierzchnią 7-centymetrową warstwę innej pianki, np. klasycznej), gęstość pozorna: kg/ m 3, twardość pianki zależy od jej temperatury im wyższa temperatura, tym mniejsza twardość, bardzo mała elastyczność: do 15% przy bardzo powolnym powrocie do stanu wyjściowego po odkształceniu: 5-60 sekund; pianka przyjmuje kształt ciała uciskającego i oddaje energię całej powierzchni naciskającej; wysokość materaca: około 13 cm; opisany powyżej spodni materac PU Bezpłatna linia informacyjna: z pianki klasycznej albo wysokoelastycznej zaopatrzony w wierzchni materac zmiennociśnieniowy: wysokość materaca lub łączna wysokość materaców powinna wynosić około 20 cm, materac zmiennociśnieniowy nie niższy niż 10 cm, ułożony na materacu gąbkowym; optymalne wartości ciśnień w materacu zmiennociśnieniowym: w leżeniu horyzontalnym: mmhg w trybie stałociśnieniowym, mmhg w trybie zmiennociśnieniowym, w pozycjach półwysokich (sadzanie) i bocznych: mmhg w trybie stałociśnieniowym, mmhg w trybie zmiennociśnieniowym, tryb pielęgnacyjny: mmhg, nie dłużej jak 25 min; 4. z odleżynami zaawansowanymi (II-III 0 odleżyny); w tym przypadku zawsze wymagane są systemy zmiennociśnieniowe układane na materacach spodnich PU, opisanych powyżej; materac powinien posiadać budowę prostokomorową i być zespolony tzw. pokrowcem kompaktowym (łączącym oba materace); decydująca o skuteczności systemu jest sprawność zasilającej go pompy; stopień II materac zmiennociśnieniowy: wysokość materaca powinna wynosić około 20 cm (lub łączna wysokość materaców), materac zmiennociśnieniowy nie niższy niż 12 cm, ułożony na materacu gąbkowym; optymalne wartości ciśnień w materacu zmiennociśnieniowym: w leżeniu horyzontalnym: mmhg w trybie stałociśnieniowym, mmhg w trybie zmiennociśnieniowym, w pozycjach półwysokich (sadzanie) i bocznych: mmhg w trybie stałociśnieniowym, mmhg w trybie zmiennociśnieniowym, tryb pielęgnacyjny: mmhg, nie dłużej jak 25 min; stopień III materac zmiennociśnieniowy: wysokość materaca nie może być niższa niż 20 cm (lub łączna wysokość materaców), materac zmiennociśnieniowy nie niższy niż 13 cm, ułożony na materacu gąbkowym; optymalne wartości ciśnień w materacu zmiennociśnieniowym: w leżeniu horyzontalnym: mmhg w trybie stałociśnieniowym, mmhg w trybie zmiennociśnieniowym, w pozycjach półwysokich (sadzanie) i bocznych: mmhg w trybie stałociśnieniowym, mmhg w trybie zmiennociśnieniowym,

15 tryb pielęgnacyjny: mmhg, nie dłużej jak 25 min; 5. z odleżynami IV-V 0 ; dla tej grupy chorych zalecane są wyłącznie specjalistyczne systemy przeciwodleżynowe; materace powinny posiadać możliwość usuwania pod leżącą osobą pojedynczych komór, co tworzy miejsca pozbawione kontaktu z podłożem; pompy zasilające powinny posiadać wiele opcji (tryb statyczny, funkcja maksymalnego wypełnienia) i być kontrolowane i sterowane automatycznie. Wartości ciśnienia w materacu powinny być najniższe z możliwych (od kilkunastu mmhg). Wysokość materaca zmiennociśnieniowego nie może być niższa niż 20 cm, nie należy stosować spodnich materaców gąbkowych; optymalne wartości ciśnień w materacu zmiennociśnieniowym: w leżeniu horyzontalnym: mmhg w trybie stałociśnieniowym, mmhg w trybie zmiennociśnieniowym, w pozycjach półwysokich (sadzanie) i bocznych: mmhg w trybie stałociśnieniowym, mmhg w trybie zmiennociśnieniowym, tryb pielęgnacyjny: mmhg, nie dłużej jak 25 min. Wskazania doboru parametrów materaców zmiennociśnieniowych dla pacjentów z prawidłową masą ciała (wg BMI) Obliczenie wskaźnika BMI: masa ciała w kilogramach jest dzielona przez wzrost w metrach podniesiony do potęgi drugiej: BMI = masa ciała w kg/(wzrost w m) 2. Okresowo dla kontroli prawidłowości pracy materaca oraz standardowo dla chorych z nadwagą i otyłych należy przeprowadzać test funkcjonalny, polegający na zmierzeniu odległości kości krzyżowej pacjenta od materaca spodniego lub konstrukcji leża (dla materaców 20 cm). W żadnej pozycji odległość ta nie może być mniejsza niż 2,5 cm (grubość dłoni). Podnosząc tułów chorego (sadzanie w łóżku), należy jednocześnie unosić kolana chorego. Tylko takie postępowanie optymalnie rozkłada siły wytwarzane przez główną masę ciała (tułów +/- 70% ogólnej masy ciała) na tylne mięśnie miednicy oraz ud. Ta technika ułożeniowa (pozycja Fowlera lub kardiologiczna) praktycznie zabezpiecza chorego przed powstaniem jednej z najczęstszych i najbardziej dolegliwych ran: odleżyn umiejscowionych na wysokości kości krzyżowej oraz guzie piętowym. Jeżeli pompy nie posiadają na swojej obudowie oznaczenia wartości wytwarzanego ciśnienia, należy ustalić jego minimalną wartość (dla pokrętła odkręconego w lewo) oraz maksymalną wartość (dla pokrętła zakręconego w prawo), a następnie nanieść oznaczenia markerem na pompę. Przykład: jeśli pokrętło ustawione w lewo ustala wartość 25 mmhg (miękko), a pokrętło w prawo 45 mmhg (twardo), to połowa ruchu pokrętła ustala wartość 35 mmhg (45-25 = 20/2 = = 35). Działania rehabilitacyjne w terapii odleżyn kompleksowe stosowanie zabiegów rehabilitacyjnych wspomagających gojenie: ocena przyczyn bezpośrednich; aktualizacja edukacji pacjenta lub/i opiekunów; fizjoterapia i masaż: masaż suchy lub pneumatyczny całego ciała lub segmentowy, masaż pneumatyczny podciśnieniowy z użyciem rękawów na kończyny górne i dolne nieobjęte raną dla uniknięcia zainfekowania rany, masaż limfatyczny ręczny (warunkiem prawidłowego przebiegu gojenia jest wyeliminowanie obrzęku ciała), kąpiele wodne kończyn niezajętych raną, elektrostymulacja wysokonapięciowa (EWN) mięśni sąsiadujących z raną (z ominięciem mięśni w rejonie rany), galwanizacja odcinkowa części ciała objętej raną w ułożeniu podłużnym lub poprzecznym bez kontaktu z raną, prądy DD, jontoforeza nowokainowa, sonoterapia, laseroterapia punktowa wokół rany, laseroterapia z użyciem sondy prysznicowej lub skaningu (bezkontaktowo na ranę odleżynową), światło spolaryzowane (bioptron poprawa warunków tlenowych), promienie UV i IR, komora hiperbaryczna (hiperbaryczna terapia tlenowa to metoda inhalacji chorego czystym tlenem pod ciśnieniem, zwiększająca prężność tlenu we krwi przez fizyczne rozpuszczanie się w osoczu wskazana jest m.in. dla pacjentów z niedokrwionymi i niedotlenionymi ranami, jako element wspomagający gojenie się rany, stosowany równocześnie ze standardowymi procedurami); kinezyterapia: ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia czynne lub bierne, dozwolona pionizacja; opracowanie i wdrożenie pozycji ułożeniowych; prowadzenie indywidualnej dokumentacji procesów. Z przedstawionymi tematami oraz szerszą wiedzą dotyczącą odleżyny można zapoznać się w książce pt.: Odleżyna profilaktyka i terapia monografia 12, autor Rafał Krutul, wydawca REVITA, 182 strony. Autor zezwala na nieodpłatne korzystanie oraz powielanie opracowania przez chorych i ich rodziny, uczniów, studentów oraz personel medyczny. Publikacja jest dostępna pod adresem: tel www. convatec.pl 15

16 Opatrunek Hydrofiber ze srebrem ZMNIEJSZENIE RYZYKA ZAKAŻENIA o 67% a, b ZMNIEJSZENIE RYZYKA TWORZENIA SIĘ PĘCHERZY o 88% a, b Czy te wyniki są istotne w Twojej praktyce lekarskiej? Opatrunek AQUACEL SURGICAL sprawia, że kontrola nad procesem leczenia rany jest bardziej efektywna niż było to możliwe do tej pory. Opatrunek AQUACEL SURGICAL jest wodoodporny i zapewnia doskonałą barierę przeciwko bakteriom i wirusom*, wykorzystuje zalety opatentowanej Technologii Hydrofiber. Skuteczność opatrunku AQUACEL SURGICAL została potwierdzona pod kątem znacznej redukcji przypadków zakażeń szpitalnych, tworzenia się pęcherzy i opóźnionych wypisów ze szpitala. a, b * Gdy opatrunek jest w całości i gdy nie dochodzi do przeciekania. a System opatrunków pooperacyjnych, składający się z opatrunku wtórnego Mepore pokrywającego opatrunek AQUACEL porównywano z nowym systemem złożonym z opatrunku wtórnego Granuflex Extra Thin i opatrunku AQUACEL, który zastosowano na miejsca zabezpieczone uprzednio tworzącym film ochronny płynnym akrylanem. Późniejsze badanie wykazało brak przewagi nowego systemu opatrunkowego z akrylanem. b Badania in vitro dały porównywalne wyniki po zastosowaniu opatrunków AQUACEL SURGICAL, jak i Granuflex Extra Thin na opatrunku AQUACEL. Dowiedz się więcej na temat opatrunków chirurgicznych AQUACEL SURGICAL i AQUACEL Ag SURGICAL Odwiedź stronę lub ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, Warszawa, tel. (22) , faks (22) , bezpłatna infolinia: , dzial.pomocy@convatec.pl, www. convatec.pl lub /TM oznaczają zarejestrowane znaki towarowe ConvaTec Inc. Prawa autorskie 2012 ConvaTec Inc.

17 Nowoczesna profilaktyka i leczenie odleżyn za pomocą kompleksowego doboru środków antyseptycznych o działaniu miejscowym Dr n. med. Marzenna Bartoszewicz Katedra i Zakład Mikrobiologii Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Od Długotrwałe wielu lat unieruchomienie wykonywane są przewlekle w Polsce zabiegi chorych alloplastyki z wieloma czynnikami stawów kolanowego ryzyka (np. cukrzyca), i biodrowego. pacjentów po urazach wielonarządowych, z porażeniami kończyn, po przebytych udarach mózgowych, z zaawansowaną miażdżycą mózgu, którzy mają trudności z poruszaniem się, a także nieprzytomnych powoduje powstawanie szeregu problemów wynikających z braku możliwości wykonywania ruchu. Należą do nich zaniki mięśniowe, tworzenie zakrzepów i zatorów żylnych oraz zwiększenie częstości infekcji dróg oddechowych związanych z zaleganiem śluzu [1]. Równocześnie uszkodzenie skóry i leżących pod nią tkanek aż do kości powoduje wystąpienie odleżyn na skutek długotrwałego lub powtarzającego się ucisku prowadzącego do niedotlenienia tkanek, a następnie ich martwicy. Odleżyny powstają w miejscach stykających się z podłożem, głównie w okolicy kości krzyżowej, kości ogonowej, pośladków, na piętach lub biodrach, natomiast w stanach ciężkich nawet na ramionach, kostkach, kolanach. Pierwszym niepokojącym sygnałem jest zaczerwienienie skóry, zwłaszcza jeśli nie znika pod wpływem ucisku. Na tym etapie odleżynę można jeszcze w miarę łatwo wyleczyć. Oznaką postępującego procesu chorobowego jest pociemnienie zaczerwienionego miejsca. Na skutek niedokrwienia tkanka obumiera i staje się żółtawa, brązowa, aż wreszcie czarna, oddzielając się od tkanek zdrowych. Prowadzi to do powstania owrzodzeń odleżynowych. Takie zmiany leczy się bardzo trudno, a częste zakażenia rany dodatkowo komplikują terapię. Wprowadzono kilka podziałów stopnia zaawansowania odleżyn w zależności od ich głębokości, wyglądu lub wielkości [2]: stopień I lekki ucisk palcem powoduje zblednięcie skóry, co wskazuje, że mikrokrążenie nie jest jeszcze uszkodzone; stopień II rumień utrzymuje się pomimo ucisku palca; ta reakcja jest spowodowana uszkodzeniem mikrokrążenia, zapaleniem i obrzękiem tkanek; może pojawić się powierzchowny obrzęk, uszkodzenie naskórka i pęcherze; towarzyszy mu ból; stopień III uszkodzenie pełnej grubości skóry z tkanką podskórną; brzegi rany są dobrze ograniczone, występują obrzęki tkanki podskórnej i stan zapalny brzegów owrzodzenia; dno rany jest wypełnione czerwoną ziarniną lub żółtymi masami rozpadających się tkanek; stopień IV uszkodzenie obejmuje również tkankę podskórną; martwica tkanki tłuszczowej jest spowodowana zapaleniem i zakrzepicą małych naczyń; stopień V zaawansowana martwica zajmuje powięź i mięśnie; zniszczenie może obejmować także stawy i kości; powstałe jamy mogą łączyć się ze sobą; w ranie znajdują się czarno-brązowe masy rozpadających się tkanek. Czynniki sprzyjające rozwojowi zakażenia odleżyn zależne są od rodzaju i zjadliwości drobnoustroju, ogólnego stanu chorego, a także od nieprawidłowego leczenia i niedostatecznej opieki antyseptycznej rany. Infekcja rozwija się na skutek przełamania sił odpornościowych organizmu przy dużym namnożeniu drobnoustroju, a organizm gospodarza odpowiada na obecność patogenu za pomocą odpowiedzi immunologicznej miejscowej i ustrojowej. Rola patogenu w rozwoju infekcji i efekt, jaki wywiera określony drobnoustrój na kolejne etapy gojenia się rany, są przedmiotem intensywnych badań. Choć większość ran odleżynowych zasiedlonych jest przez kilka mikroorganizmów jednocześnie, to głównymi czynnikami odpowiedzialnymi za powstanie infekcji są przede wszystkim Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, Pseudomonas aeruginosa. Istotną rolę odgrywają także beztlenowe bakterie Bacteroides spp. lub Fusobacterium spp., a wśród grzybów dominuje Candida albicans. Spośród innych bakterii na uwagę zasługują Gram-ujemne: Escherichia oraz gatunki z rodzaju Acinetobacter i Proteus [3]. Szczególną rolę w rozwoju zakażeń ran przewlekłych ma jeden z mechanizmów zjadliwości bakterii, a mianowicie zdolność adhezji do powierzchni uszkodzonej skóry i tkanki podskórnej i tworzenia na nich biofilmu (zdj.1) skupiska bakterii przylegających do określonej powierzchni i okrytych warstwą zewnątrzkomórkowego śluzu. Infekcje związane z obecnością biofilmu stanowią poważny problem terapeutyczny, ponieważ bakterie w tej formie organizacji przestrzennej są nie tylko www. convatec.pl 17

18 18 trudne do wykrycia w rutynowej diagnostyce, ale ponadto, dzięki osłonie śluzowej i zróżnicowanemu metabolizmowi, są niezwykle oporne zarówno na działanie sił obronnych organizmu, jak i na stosowane antybiotyki [4]. Profilaktyka powstawania odleżyn Zaleca się przede wszystkim aktywność ruchową pacjenta, zmienianie jego pozycji co najmniej co 4 godziny (optymalnie co 2 godziny), zwiększenie dostępu do uciśniętych pozycji ciała, stosowanie ręcznego masażu i oklepywanie jeszcze nieuszkodzonych miejsc, używanie krążków i wałków pokrytych flanelą lub skórą baranią (zawierają lanolinę łagodzącą podrażnienia), które można pod kontrolą podkładać choremu. Innym sposobem jest położenie chorego na materacu zmiennociśnieniowym. Należy dokładnie obserwować skórę chorego podczas każdej zmiany pozycji, rygorystycznie dbać o zachowanie higieny, unikać zanieczyszczenia skóry kałem i moczem, dbać o nawilżenie skóry przez stosowanie kremów i emulsji. Wskazane jest stosowanie preparatów, które stworzą barierę ochronną przed kontaktem z potem lub moczem, (Sudokrem, maść lanolinowa, Pantenol, Linomag, Solcoseryl). Leczenie Celem procesu gojenia jest przywrócenie ciągłości funkcji uszkodzonych tkanek. Proces leczenia stanowi łańcuch procesów fizycznych, chemicznych, komórkowych, które zostają uruchomione w uszkodzonej tkance. Nowoczesne leczenie odleżyn opiera się na koncepcji wilgotnego leczenia ran. Badania wykazały bowiem, że gojenie przebiega szybciej, gdy powierzchnia rany jest wilgotna. Powoduje to przyspieszenie leczenia odleżyny aż o 50%. Można tu zastosować specjalne półprzepuszczalne opatrunki pochłaniające nadmiar wysięku. Zabezpieczają one ranę przed zanieczyszczeniem oraz zapobiegają jej wysychaniu, a także zapewniają wilgotne środowisko i pobudzają ziarninowanie. Do opatrunków tego typu należą opatrunki hydrożelowe, hydrożelowe z alginatami i żelowe z zawartością substancji antyseptycznej. Zwłaszcza te ostatnie mają dobre właściwości oczyszczające, powodują nawodnienie tkanki martwiczej i ułatwiają przebieg naturalnych procesów oczyszczania odleżyny oraz jej gojenie. Dostępna w lecznictwie nowoczesna linia środków zawierających płyn oczyszczający rany, opatrunek antybakteryjny w żelu oraz antyseptyk z substancją czynną dichlorowodorkiem oktenidyny [5] jest pierwszym w Polsce kompleksowym systemem pozwalającym na nowoczesną profilaktykę i skuteczne zwalczanie infekcji w ranach odleżynowych. Octenilin płyn zawierający dichlorowodorek oktenidyny hamuje rozwój bakterii, a etyloheksylogliceryna zapewnia odpowiednio niskie napięcie powierzchniowe. Połączenie tych dwóch substancji zapewnia usunięcie biofilmu bakteryjnego, oczyszczenie i nawilżenie rany. Octenilin żel (antybakteryjny opatrunek w żelu) zapewnia odpowiednią wilgotność w odleżynie, a dzięki unikatowej budowie może być łączony ze wszystkimi rodzajami opatrunków (zalecana zmiana do 5 dni). Dzięki brakowi reakcji alergicznych i niskiej cytotoksyczności może być stosowany wiele tygodni. Ponadto zawartość oktenidyny wpływa również dodatkowo antybakteryjnie. Natomiast wodny roztwór dichlorowodorku oktenidyny Octenisept jest stabilnym roztworem do stosowania jako lek na rany przewlekłe z oznakami infekcji, zdolnym do penetracji i eradykacji biofilmu bakteryjnego oraz skutecznej eradykacji mikroorganizmów w wyniku miejscowej infekcji. Oktenidyna przyłącza się do błony komórkowej komórek eukariotycznych, tworząc kompleksy z białkami, a następnie uwalnia się w stężeniach bójczych dla drobnoustrojów [6]. Zastosowane leczenie jest uzależnione od stadium zaawansowania odleżyny [7]. Leczenie głębszych odleżyn III, IV, a nawet V stopnia, które mają charakterystyczny czarny, czasami brązowy kolor i suchą, twardą martwicę, początkowo polega na oczyszczeniu odleżyny poprzez usunięcie lub rozpuszczenie martwicy. Zabiegu dokonuje się za pomocą interwencji chirurgicznej, ale alternatywnym działaniem może Bezpłatna linia informacyjna: być oczyszczenie za pomocą żelu z dichlorowodorkiem oktenidyny, łączącego w sobie cechy opatrunku antybakteryjnego w żelu, który dzięki wysokiemu uwodnieniu powoduje nasączenie i łatwiejsze oddzielenie strupa martwiczego, a także utrzymanie właściwej wilgotności. W przypadku leczenia ran żółtych, zawierających w wysięku martwe komórki, nie można dopuścić do wyschnięcia rany. Utrzymanie wilgotnego środowiska ułatwia ich usunięcie. W tej sytuacji korzystne efekty przynosi zastosowanie żelowego opatrunku z dichlorowodorkiem oktenidyny. Nie zaleca się stosowania gazy, która nie zapewnia wilgotnego środowiska i przemięka z powodu nadmiaru wysięku. Przy średniej i małej ilości wysięku skuteczny jest żel, który utrzymuje wodną równowagę (oddaje wodę do środowiska i jednocześnie pochłania wysięk). Specjalistyczne opatrunki chronią ranę przed bakteriami oraz dostępem moczu i stolca, a także ułatwiają procesy ziarninowania i tworzenie się naskórka, izolują termicznie ranę, a także łagodzą ból. Jeżeli chory ma rany czerwone, czyli znajdujące się na etapie ziarninowania, bardzo ważne jest odpowiednie żywienie dietetyczne. Powinno się stosować dietę wysokobiałkową z zawartością białka zwierzęcego, zawierającą także witaminę C oraz cynk. Ten etap procesu gojenia polega na rozrastaniu się naczyń włosowatych powstających z naczyń krwionośnych. Następuje produkowanie przez organizm koniecznego wówczas kolagenu i białka. Rany różowe (I i II stopnia) są na takim etapie gojenia się, w którym tworzy się naskórek, dlatego też wymagają jego pobudzenia i szczególnej ochrony. I tu również utrzymuje się wilgotne środowisko, m.in. przy użyciu opatrunków w żelu przytrzymywanych za pomocą opatrunku zabezpieczającego. Podczas zmian opatrunków ranę można spłukiwać preparatem Octenilin, gdyż nie

19 działa drażniąco na tworzące się zdrowe tkanki, a równocześnie wykazuje zdolność penetracji do kieszonek ran bruzd skórnych. W przypadku infekcji rany, której objawem może być zaczerwienienie, obrzęk, zwiększona ciepłota czy wzrost temperatury, lekarz może zdecydować o zastosowaniu antybiotyku pozajelitowo lub doustnie. Wzrost liczby pacjentów hospitalizowanych przez długi okres czasu oraz narastająca lekooporność drobnoustrojów sprawiają, że odleżyny stają się coraz poważniejszym problemem dla ośrodków szpitalnych i służby zdrowia. W tej sytuacji konieczne jest zastosowanie terapii, która jest w stanie nie tylko zapobiec powstawaniu odleżyn, ale także pozwala na prawidłową opiekę nad tą formą, szczególnie zagrożonych ryzykiem infekcji, ran przewlekłych. Dostępna w lecznictwie nowoczesna linia środków (lawaseptyk, antyseptyk, opatrunek) zawierających dichlorowodorek oktenidyny jest pierwszym w Polsce kompleksowym systemem pozwalającym na nowoczesną profilaktykę i leczenie odleżyn. Jedną z możliwości w leczenia infekcji w ranach odleżynowych jest połączenie specjalistycznych opatrunków zawierających srebro z antyseptykiem zawierającym oktenidynę. Piśmiennictwo: 1. Kruk-Kupiec G. Odleżyny. Poradnik dla pielęgniarek i położnych. ISBN: Sopata M. Aktualne metody leczenia odleżyn. Inforanek Nr 1 (4) Murray P, Rosenthal K et al. Medical Microbiology VI edition 2008, Elsevier Publishing. ISBN: Wolcott R, Rhoads D et al. Study of biofilm based wound management in subjects with crirical limb ischaemia. Journal of Wound Care 2008, vol. 17, nr 4, pp Kramer A, Müller O, Reichwagen G, Widulle S, Heldt H, Nürnberg P. Octenidine, Chlorhexidine, Iodine and Iodophores: Stuttgart, New York: Georg Thieme, Hubner NO. Octenidine dihydrochloride, a modern antiseptic for skin, mucous membranes and wounds. Skin Pharmacol Physiol. 2010; 23 (5): Kiejda J. Zakażenia odleżyn: przyczyny, leczenie, pielęgnowanie zależne od flory bakteryjnej. Zakażenia 6/2005. Biofilm S. epidermidis na powierzchni gazowego opatrunku. Zdjęcie ze zbioru Katedry Mikrobiologii AM Wrocław. Mikroskop JSM 5800 LV firma Jeol powiększenie 6000 www. convatec.pl 19

20 Flexi-Seal SIGNAL FMS NOWOCZESNE ROZWIĄZANIE: SYSTEM DO KONTROLOWANEJ ZBIÓRKI STOLCA LINIA PRODUKTÓW FLEXI-SEAL Skutecznie uniemożliwia rozprzestrzenianie się C. difficile 1 Minimalizuje ryzyko infekcji 2 Minimalizuje ryzyko przecieku 3 Dzięki nowym workom z filtrem węglowym minimalizuje rozprzestrzenianie się przykrych zapachów 4 Obniża roczny koszt opieki nad Pacjentami z problemem nietrzymania stolca o 45% 5 Powstrzymaj C. difficile zanim uderzy. Piśmiennictwo: 1. Bowler P. Clostridium difficile-associated disease (CDAD) infection control and fecal management. Paper presented at: 3rd Annual World Union of Wound Healing Societies and European Wound Management Association Meeting; June 4-8, 2008; Toronto. 2. Hurley BW, Nguyen CC. The spectrum of pseudomembranous enterocolitis and antibiotic-associated diarrhea. Arch Intern Med. 2002; 162 (19): Padmanabhan A, Stern M, Wishin J, et al. Clinical evaluation of a flexible fecal incontinence management system. Am J Crit Care. 2007; 16 (4): Use of filtered faecal collection bags to contain Clostridium difficile: an in vitro study. WHRI 3274 MA138. September 25, Data on file, ConvaTec. 5. Popovich-Durnal A, Kommala D, Chen Y. Budget impact of adopting a fecal management system in a hospital intensive care unit: a single center experience. Poster presented at 22nd Annual Symposium on Advanced Wound Care; September 16-18, 2009; Washington, DC. Zamknięty system do kontrolowanej zbiórki stolca Flexi-Seal SIGNAL zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się bakterii C. difficile.