91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
|
|
- Magda Grzybowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 91F0 Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum) fot. Klub Przyrodników Liczba i lokalizacja stanowisk i obszarów monitoringowych Badania przeprowadzone w 2009 r. stanowią fazę pilotażową. Monitoring lasów łęgowych ma byd kontynuowany w 2010 r. Dlatego wybór stanowisk objętych monitoringiem w 2009 r. nie jest jeszcze ostateczną i pełną listą stanowisk monitoringowych tego siedliska. Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe występują wyłącznie w regionie kontynentalnym. Dobierając stanowiska do badao w 2009 r. kierowano się potrzebą ujęcia już w fazie pilotażowej stanowisk z różnych miejsc w zasięgu geograficznym, a także potrzebą zaangażowania różnych specjalistów (aby poszerzyd bazę osób sprawdzających szczegóły zastosowanej metody, w tym np. kalibrację wskaźników). Strona 1 z 16
2 Tab.1. Zestawienie badanych stanowisk i obszarów dla siedliska przyrodniczego 91F0 w regionie kontynentalnym. Nazwa Lokalizacja Kaniogóra PLH Grądy w Dolinie Odry Siechnice I PLH Grądy w Dolinie Odry Siechnice III PLH Grądy w Dolinie Odry Siechnice IV PLH Grądy w Dolinie Odry Zwierzyniec PLH Grądy w Dolinie Odry Gołkowice PLH Łęgi Odrzaoskie Łęg Korea I PLH Łęgi Odrzaoskie Łęg Korea II PLH Łęgi Odrzaoskie Malczyce PLH Łęgi Odrzaoskie Wilków PLH Łęgi Odrzaoskie Kotowice I PLH Dolina Widawy Kotowice II PLH Dolina Widawy Kotowice III PLH Dolina Widawy Lesice PLH Dolina Widawy Korzeosko PLH Ostoja Nad Baryczą Czeroczyce PLH Przeplatki nad Bystrzycą Milin 1 PLH Przeplatki nad Bystrzycą Miln 2 PLH Przeplatki nad Bystrzycą Okulice PLH Przeplatki nad Bystrzycą Słubice 2 PLH Łęgi Slubickie Słubice1 PLH Łęgi Slubickie Bytom Odrzaoski PLH Nowoslska Dolina Odry Kierzno PLH Nowoslska Dolina Odry Siedlisko PLH Nowoslska Dolina Odry Stany PLH Nowoslska Dolina Odry Łęg Dębowy PLH Ostoja Nadbużaoska Nadkole PLH Ostoja Nadbużaoska Przekop PLH Ostoja Nadbużaoska Starczewice PLH Ostoja Nadbużaoska Biała Góra PLH Dolna Wisła Las Mątawski I PLH Dolna Wisła Las Mątawski II PLH Dolna Wisła Las Mątawski III PLH Dolna Wisła Borek I PLH Dolina Noteci Borek II PLH Dolina Noteci Kruszyn PLH Dolina Noteci Samostrzel PLH Dolina Noteci Bukowy Las Górki 1 (Bukowy Las Górki) Bukowy Las Górki 2 (Bukowy Las Górki) Bukowy Las Górki 3 (Bukowy Las Górki) Ulów 1 (Dolina Kamiennej) Ulów 2 (Dolina Kamiennej) Strona 2 z 16
3 Czarna Łacha 2 (Krośnieoska Dolina Odry) Krępa 1 (Krośnieoska Dolina Odry) Krępa 2 (Krośnieoska Dolina Odry) Krosno (Krośnieoska Dolina Odry) Jarocin I (Lasy Żerkowsko-Czeszewskie) Jarocin II (Lasy Żerkowsko-Czeszewskie) Jarocin III (Lasy Żerkowsko-Czeszewskie) Jarocin IV (Lasy Żerkowsko-Czeszewskie) Zdzieszowice I (Łęg Zdzieszowicki) Zdzieszowice II (Łęg Zdzieszowicki) Małomickie Łęgi 1 (Małomickie Łęgi) Małomickie Łęgi 2 (Małomickie Łęgi) Małomickie Łęgi 3 (Małomickie Łęgi) Małomickie Łęgi 4 (Małomickie Łęgi) Ostrów koło Pszczółczyna I (Równina Szubiosko-Łabiszyoska) Ostrów koło Pszczółczyna II (Równina Szubiosko-Łabiszyoska) (nazwy w nawiasie) to obszary które mają byd zgłoszone Komisji Europejskiej jesienią 2009 r. Metodyka badań Monitoring siedliska obejmował dwa poziomy. Pierwszy dotyczył stanowisk (płatów o jednolitej roślinności i warunkach siedliskowo-topograficznych), drugi obszarów Natura Jako stanowisko traktowano płat siedliska względnie jednolity pod względem zespołu roślinnego, warunków topograficznych i hydrologicznych oraz stanu zniekształcenia. Płaty takie mają różną wielkośd od kilku do kilkudziesięciu hektarów. Jako szczegółowa powierzchnia monitoringowa dobrze sprawdzał się, zaproponowany w latach ubiegłych na potrzeby monitoringu szczegółowego i zintegrowanego, transekt o długości 200 m i szerokości 10 m, w obrębie którego należało wykonad 3 zdjęcia fitosocjologiczne o pow. po 100 m 2. Oprócz wykonania zdjęd fitosocjologicznych, w terenie wykonywano opis stanu poszczególnych parametrów i wskaźników (patrz uwagi przy opisie poszczególnych wskaźników). Lokalizację zdjęd dokumentowano pomiarem GPS i nanoszono na mapę. Dla poszczególnych stanowisk wykonano też dokumentację fitosocjologiczną. Monitoring na poziomie obszaru Natura 2000 zakładał uwzględnienie, na podstawie znajomości terenu, wizji lokalnej, dostępnych danych (w tym dostępnych inwentaryzacji przyrodniczych) całego zróżnicowania siedliska w obszarze pod względem zróżnicowania roślinności i stanu zachowania. Wskaźniki specyficznej struktury i funkcji siedliska przyrodniczego oraz sposób ich określania Charakterystyczna kombinacja florystyczna runa - wskaźnik wyraża opisowo odkształcenie składu florystycznego runa od typowej kompozycji florystycznej. Jako typową kompozycję Strona 3 z 16
4 florystyczną łęgu należy traktowad runo najlepiej zachowanych, dojrzałych fitocenoz w danym obszarze i w danych warunkach topograficznych tj. należy tu w pełni uwzględnid specyfikę lokalną oraz miejscowe warunki. Nie ma jednego wzorca typowej kompozycji runa siedliska przyrodniczego; oceniając wartośd wskaźnika należy pamiętad, by wyrażał on zniekształcenia runa, a nie np. naturalne ubóstwo gatunkowe spowodowane brakiem światła pod zwartym drzewostanem. Należy brad pod uwagę specyfikę lasów łęgowych w tym pewną otwartośd i labilnośd ich kompozycji florystycznej, związaną z warunkami doliny rzecznej. Dlatego dla lasów łęgowych jako właściwe należy akceptowad wszystkie kombinacje florystyczne, które nie są wyraźnie zniekształcone antropogenicznie. Gatunki dominujące w poszczególnych warstwach fitocenozy - wskaźnik wyraża opisowo ewentualne zniekształcenia polegające na dominacji w którejkolwiek z warstw fitocenozy gatunków innych, niż typowe dla naturalnego łęgu. Należy brad pod uwagę pełne lokalne zróżnicowanie łęgów, wszystko co się w tym zróżnicowaniu mieści, powinno byd oceniane jako właściwe Liczba gatunków z grupy wiązy, dąb, jesion występujących w drzewostanie wskaźnik mierzy różnorodnośd gatunkową drzewostanu. Częstym zniekształceniem są bowiem jednogatunkowe drzewostany, np. czysto dębowe, sadzone na siedlisku łęgów. Różnorodnośd gatunkowa warstwy krzewów wskaźnik mierzy zróżnicowanie gatunkowe warstwy podszytu; dla naturalnych łęgów typowa jest bowiem bogata i różnorodna warstwa krzewów. Gatunki obce ekologicznie w drzewostanie wskaźnik negatywny, wyrażający obecnośd nasadzonych, obcych ekologicznie łęgom gatunków, jak np. sosna czy buk. Niewielki udział (do 10%) jest tolerowany bez obniżenia oceny, jednak większy udział powinien byd interpretowany jako zniekształcenie. Pomiar następuje metodą oszacowania wzrokowego. Gatunki obce geograficznie w drzewostanie - wskaźnik negatywny, wyrażający obecnośd w drzewostanie nasadzonych drzew obcych gatunków. Jako gatunki obce geograficznie należy traktowad zgodnie z definicją CBD oraz definicją z ustawy o ochronie przyrody, wszystkie gatunki poza swoim naturalnym zasięgiem geograficznym (w tym modrzew na nizinach i świerk oraz jodła poza swoim naturalnym zasięgiem). Oczywiście, gatunkiem obcym geograficznie jest także daglezja i dąb czerwony. Pomiar następuje metodą oszacowania wzrokowego; bez obniżenia oceny można tolerowad tylko minimalny udział nie odnawiających się gatunków obcych, np. pojedyncze występowanie euroamerykaoskich topól. Martwe drewno (łączne zasoby) - wskaźnik bada zasoby rozkładającego się drewna w ekosystemie. Zgodnie ze współczesną wiedzą ekologiczną, jest to kluczowy dla różnorodności biologicznej element struktury ekosystemu leśnego (ważna jest jednak również charakterystyka jakościowa zasobów rozkładającego się drewna, co przynajmniej częściowo mierzy następny wskaźnik. Kalibrację wskaźnika przyjęto analogicznie, jak proponuje się w większości innych typów ekosystemów leśnych (por. np. wskaźniki dla 91E0 wypracowane w monitoringu w latach ). Uwzględniono przy tym propozycje i doświadczenia z innych krajów Europy (por. analiza problemu i zestawienia w: Eriksson M., Verte P., Wilhelm G. J Management of Natura 2000 habitats: Luzulo-Fagetum beech forest 9110; European Commission Technical Report 2008 Strona 4 z 16
5 22/24). Pomiar może następowad metodą szacunku wzrokowego, przez porównanie ilości martwego drewna do żywego drzewostanu. Można także wykorzystad jedną ze znanych metod pomiaru bezwzględnej ilości rozkładającego się drewna, np. metodę transektu liniowego; tak uzyskany wynik należałoby porównad z miąższością drzewostanu. Martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm grubości - niezależnie od łącznych zasobów rozkładającego się drewna, bardzo ważne jest, jaki charakter jakościowy mają jego zasoby. Najczęściej w ekosystemach leśnych zaznacza się deficyt drewna grubowymiarowego. Gatunki ksylobiontyczne związane z grubymi rozkładającymi się kłodami należą do najsilniej zagrożonych. Dlatego uznano, że ilośd grubego rozkładającego się drewna powinna byd charakteryzowana osobnym wskaźnikiem. Kalibrację wskaźnika przyjęto analogicznie, jak proponuje się w większości innych typów ekosystemów leśnych (por. np. wskaźniki dla 91E0 wypracowane w monitoringu w latach ). Uwzględniono przy tym propozycje i doświadczenia z innych krajów Europy (por. analiza problemu i zestawienia w: Eriksson M., Verte P., Wilhelm G. J Management of Natura 2000 habitats: Luzulo-Fagetum beech forest 9110; European Commission Technical Report /24). Pomiar powinien następowad metodą oszacowania wzrokowego. Wiek drzewostanu (obecnośd starodrzewu) - wskaźnik wyraża obecnośd starych, dojrzałych drzew. Zgodnie z wiedzą ekologiczną, należą one do kluczowych elementów strukturalnych ekosystemu leśnego, tj. bez udziału drzew grubych i starych należy spodziewad się istotnego ograniczenia flory i fauny związanej z danym ekosystemem (drzewostanem) ograniczenia jego różnorodności biologicznej. Naturalne odnowienie drzewostanu wskaźnik wyraża obecnośd odnowienia naturalnego, zwłaszcza powstającego spontanicznie, a nie inicjowanego w wyniku zabiegów hodowlanych. Brak odnowienia nie powinien byd traktowany jako kardynalna przyczyna obniżenia oceny struktury i funkcji może byd związany z określoną fazą rozwoju drzewostanu, a niekoniecznie musi świadczyd o zakłóceniu procesów odnawiania się drzew. Struktura pionowa i przestrzenna drzewostanu - dla naturalnych lasów typowa jest zróżnicowao struktura. Wskaźnik wyraża opisowo stopieo jej uproszczenia (ujednolicenia), np. wskutek hodowli jednolitych gatunkowo i jednowiekowych wiekowo drzewostanów. Przejawy procesu grądowienia - wskaźnik wyrażający natężenie najczęściej zagrażającego łęgom procesu, czyli ich przekształcania się w grądy. Ekspansywne gatunki obce w podszycie i runie wskaźnik negatywny wyrażający obecnośd inwazyjnych gatunków obcych (neofitów). Ekspansywne gatunki rodzime (apofity) w runie wskaźnik negatywny mierzący apofityzację; w tym np. gatunki łąkowe. Stosunki wodno-wilgotnościowe - wskaźnik wyrażający zniekształcenie warunków hydrologicznych, np. odcięcie łęgu od wpływu przynajmniej okazjonalnych zalewów wodami rzecznymi. Strona 5 z 16
6 Różnorodnośd występujących mchów, grzybów, ptaków lub owadów (jeżeli są takie dane lub obserwacje) dodatkowy wskaźnik pozwalający na wyrażenie dodatkowych informacji (jeżeli są dostępne) o różnorodności biologicznej ekosystemu na danym stanowisku (np. o zdolności ekosystemu do utrzymywania populacji gatunków rzadkich, zagrożonych, chronionych itp.). Nie przewiduje się specjalnych badan w tym zakresie; jeżeli takich informacji nie ma to wskaźnikowi należy nadad wartośd XX. Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna uwzględniano tu nie sam fakt prowadzenia pozyskania i obecnośd np. pniaków, ale naruszenia runa i powierzchni gleby, a także podszytu i podrostów, zasobów martwego drewna itp. Z pewnością bowiem jest to pewne zniekształcenie struktury ekosystemu; nie wiadomo przy tum dokładnie jaka jest jego trwałośd. Pewne zniekształcenia runa i powierzchni gleby spowodowane zrywką drewna mogą zapewne zanikad z czasem, ale zniekształcenia takie mogą również otwierad możliwośd ekspansji neofitów w runie, a wkroczenie takich gatunków ekspansywnych będzie mied już charakter trwalej zmiany. Głębsze zniekształcenia powierzchni ziemi, np. w wyniku zrywki LKT na wilgotnych siedliskach, będą mied conajmniej kilkudziesięcioletnią trwałośd. W latach analogiczny wskaźnik stosowany do lasów formułowany był jako pozyskanie drewna i inne przekształcenia związane z użytkowaniem. W bieżącym cyklu monitoringowym uwzględniono uwagi leśników co do takiego sformułowania wskaźnika i zmieniono je akcentując nie sam fakt pozyskania drewna, ale zniekształcenia innych elementów ekosystemu, powodowane przez pozyskanie. Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, wydeptanie, zaśmiecenie) wskaźnik umożliwiający uwzględnienie niespecyficznych, ale występujących niekiedy zniekształceo. Ocenę obniżano do U1 lub U2 (odpowiednio do skali, rozległości i natężenia), jeżeli takie zniekształcenia występowały propozycja wyskalowania (waloryzacji) wskaźników w kategoriach FV, U1 i U2. W dojrzałym drzewostanie występują zwykle: dąb szypułkowy, wiązy, jesion. Wszystkie gatunki iglaste kwalifikowad jako obce ekologicznie. Graba nie kwalifikowad jako obcy ekologicznie, ale rozwój jego populacji uznad za przejaw grądowienia. Przyjęto wstępnie następującą kalibrację wskaźników struktury i funkcji siedliska przyrodniczego: Tab. 2. Waloryzacja wskaźników specyficznej struktury i funkcji siedliska 91F0 na stanowisku. Wskaźnik FV U1 U2 Charakterystyczna kombinacja florystyczna runa Gatunki dominujące w poszczególnych warstwach fitocenozy Liczba gatunków z grupy wiązy, dąb, jesion występujących w drzewostanie Typowa, właściwa dla siedliska przyrodniczego (z uwzględnieniem specyfiki regionalnej) We wszystkich warstwach dominują te gatunki typowe dla siedliska, przy czym są naturalne stosunki ilościowe Zubożona w stosunku do typowej dla siedliska w regionie We wszystkich warstwach dominują gatunki typowe dla siedliska, przy czym są zaburzone relacje ilościowe Kadłubowa W jednej lub więcej warstw dominuje gatunek obcy dla naturalnego zbiorowiska roślinnego 3 i więcej 2 1 Strona 6 z 16
7 Różnorodnośd gatunkowa warstwy krzewów Gatunki obce ekologicznie w drzewostanie Gatunki obce geograficznie w drzewostanie Martwe drewno (łączne zasoby) Martwe drewno leżace lub stojące >3 m długości i >50 cm grubości Wiek drzewostanu (obecnośd starodrzewu) Naturalne odnowienie drzewostanu Struktura pionowa i przestrzenna drzewostanu Przejawy procesu grądowienia Ekspansywne gatunki obce w podszycie i runie Ekspansywne gatunki rodzime (apofity) w runie Stosunki wodnowilgotnościowe Różnorodnośd występujących mchów, grzybów, ptaków lub owadów (jeżeli są takie dane lub obserwacje) Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie,, wydeptanie, zaśmiecenie) 4 i więcej gatunków 2-3 gatunki 1 gatunek lub brak <10% 10-50% >50% < 1% i nie odnawiające się <10% i nie odnawiające się >10% lub spontanicznie odnawiające się, niezależnie od udziału >10% miąższości żywego 3-10% miąższości żywego < 3% miąższości żywego drzewostanu drzewostanu drzewostanu > 5 szt. / ha 3-5 szt. / ha < 3 szt. /ha >10% udział objętościowy drzew starszych niż 100 lat Tak, >2 gatunki, obfite, reagujące na luki i prześwietlenia Zróżnicowana; >70% powierzchni pokryte przez zwarty drzewostan, jednak obecne luki, prześwietlenia <210% udział drzew starszych niż 100 lat, ale >50% udział drzew starszych niż 50 lat Tak, pojedyncze lub ograniczone do jednego gatunku Jednolity stary drzewostan lub struktura zróżnicowana ze zwartym starym drzewostanem zajmującym 30-70% powierzchni <10% udział drzew starszych niż 100 lat i < 50% udział drzew starszych niż 50 lat Brak Jednolite odnowienia lub zróżnicowana struktura KO z < 30% powierzchni zajętej przez fragmenty starego drzewostanu. Brak lub nieznaczne Wyraźne Silnie zaawansowane Obecny najwyżej 1 gatunek, nielicznysporadyczny Co najwyżej pojedynczo Zalewy wodami rzecznymi zdarzające się co najmniej raz na kilka lat W przypadku łęgów poza dolinami naturalne warunki wilgotnościowe Wysoka Tu zakwalifikowad też zawsze w przypadku występowania pachnicy, jelonka lub kozioroga. Więcej niż 1 gatunek, lub nawet 1 gatunek jeżeli liczny Udział podwyższony, lecz nie bardzo ekspansywne Zalewy wodami rzecznymi zdarzające się wyjątkowo, lecz zastępowane przez przesiąki lub stagnowanie wody opadowej; znaczne uwilgotnienie, niewiele tylko odbiegające od stanu naturalnego Przeciętna Facjalna dominacja gatunku obcego Silnie ekspansywne Brak zalewów wodami rzecznymi i objawy przesuszenia Poniżej przeciętnej Brak Pojedyncze ślady Liczne ślady Brak Występują lecz mało znaczące Silne Poniżej wymieniono wskaźniki uznane wstępnie za tzw. kardynalne tj takie, których obniżona ocena powinna automatycznie wpływad na obniżenie oceny parametru struktury i funkcji. Strona 7 z 16
8 Decyzja, które wskaźniki rzeczywiście należy traktowad jako kardynalne będzie jednak jeszcze przedmiotem dyskusji biorącej pod uwagę zebrany materiał. Charakterystyczna kombinacja florystyczna runa Gatunki dominujące w poszczególnych warstwach fitocenozy Gatunki obce geograficznie w drzewostanie Martwe drewno (łączne zasoby) Martwe drewno leżace lub stojące >3 m długości i >50 cm grubości Wiek drzewostanu (obecnośd starodrzewu) Przejawy procesu grądowienia Stosunki wodno-wilgotnościowe. Należy podkreślid, że w przypadku wskaźników związanych z martwym drewnem, zarówno kalibracja, jak i sposób oceny oraz fakt zaliczenia ich do wskaźników kardynalnych zostaną jeszcze dokładnie przeanalizowane i jeśli zajdzie taka koniecznośd - ewentualnie zmieniony przed kolejnym etapem badao. Ponadto w dalszym toku badao zostanie rozpatrzona możliwośd wyraźnej regionalizacji sposobu kalibracji ocen poszczególnych wskaźników (szczególnie odnosi się to wskaźników związanych ze składem gatunkowym). Wyniki badań i ocena stanu zachowania REGION KONTYNENTALNY Siedlisko występuje wyłącznie w kontynentalnym regionie biogeograficznym i ma ograniczony zasięg. Badania przeprowadzone w 2009 r. stanowią fazę pilotażową. Monitoring łęgów ma byd kontynuowany w 2010 r. Dlatego wybór stanowisk objętych monitoringiem w 2009 r. nie jest jeszcze ostateczną i pełną listą stanowisk monitoringowych tego siedliska. Jednak przedstawione niżej wyniki z 2009 r. można traktowad jako wstępnie reprezentatywne wybór stanowisk objętych badaniami w 2009 r. nie był systematycznie obciążony np. świadomym preferowaniem najlepiej zachowanych stanowisk. Podsumowanie wyników dla poszczególnych wskaźników siedliska na stanowiskach i w obszarach Charakterystyczna kombinacja florystyczna runa - na ponad połowie stanowisk jest zniekształcona: niezadowalająca lub zła. Na niemal połowie stanowisk nie wykazuje objawów zniekształcenia. Gatunki dominujące w poszczególnych warstwach fitocenozy - na większości stanowisk i na większości obszarów niezadowalająca, chod na znacznej licznie stanowisk bywa właściwa Strona 8 z 16
9 Liczba gatunków z grupy wiązy, dąb, jesion występujących w drzewostanie wartości wskaźnika wykazują znaczne zróżnicowanie zarówno na poziomie stanowisk, jak i na poziomie obszarów. Na większości stanowisk i obszarów wartości są jednak niezadowalające lub złe Różnorodnośd gatunkowa warstwy krzewów na ponad połowie stanowisk właściwy (FV), jednak na wielu niezadowalający (U1) lub zły (U2) Gatunki obce ekologicznie w drzewostanie na zdecydowanej większości stanowisk i obszarów nie stwierdzono tego zniekształcenia. Gatunki obce geograficznie w drzewostanie na zdecydowanej większości stanowisk i obszarów nie stwierdzono tego zniekształcenia. Jeżeli pojawiają się, to są to zwykle pojedyncze i nie odnawiające się topole euroamerykaoskie, niegdyś nasadzone. Martwe drewno (łączne zasoby) - na większości stanowisk i w większości obszarów wskaźnik osiąga wartości złe (U2) lub niezadowalające (U1). Nie ma żadnego obszaru, na którym zostałby oceniony jako właściwy (FV). Stanowiska z dobrymi zasobami martwego drewna to praktycznie tylko rezerwaty przyrody. Martwe drewno leżące lub stojące >3 m długości i >50 cm grubości - na większości stanowisk i w większości obszarów wskaźnik osiąga wartości złe (U2) lub niezadowalające (U1). Stan łęgów pod względem tego wskaźnika jest jeszcze gorszy, niż ich stan pod względem ogólnych zasobów martwego drewna. Nie ma żadnego obszaru, na którym wskaźnik zostałby oceniony jako właściwy (FV). Stanowiska z dobrymi zasobami martwego drewna to praktycznie tylko rezerwaty przyrody. Wiek drzewostanu (obecnośd starodrzewu) - na większości stanowisk i w większości obszarów wskaźnik oceniony jako właściwy (FV). Przypadki w których jest inaczej, to np. dolina Bugu, gdzie łęgi są reprezentowane najczęściej przez lasy prywatne, pozbawione starych drzew. Naturalne odnowienie drzewostanu - wartości wskaźnika wykazują znaczne zróżnicowanie zarówno na poziomie stanowisk, jak i na poziomie obszarów. Na większości stanowisk i obszarów wartości są jednak niezadowalające. Wskaźnik nie mierzy bezpośrednio składu gatunkowego odnowieo (chod mierzy liczbę odnawiających się gatunków drzew), a czynnik ten także ma znaczenie: np. w Ostoi Nadbużaoskiej dąb odnawia się kiepsko, a dynamiczne są odnowienia jesionu i wiązu, a także co bardziej niepokojące grabu i lipy (proces grądowienia!). Struktura pionowa i przestrzenna drzewostanu - wartości wskaźnika wykazują znaczne zróżnicowanie zarówno na poziomie stanowisk, jak i na poziomie obszarów. Na większości stanowisk i obszarów wartości są jednak niezadowalające. Przejawy procesu grądowienia - wartości wskaźnika wykazują znaczne zróżnicowanie zarówno na poziomie stanowisk, jak i na poziomie obszarów. Na większości stanowisk i obszarów wartości są jednak niezadowalające. Procesy grądowienia w niektórych obszarach są antropogeniczne są wynikiem dawniejszego (niekiedy sprzed kilkudziesięciu-stu lat) odcięcia wpływu zalewów przez budowę wałów przeciwpowodziowych. Jednak niekiedy występują także w dolinach rzek nie obwałowanych (Bug!) jako wynik naturalnych (?) zmian reżimu hydrologicznego. W Strona 9 z 16
10 Krośnieoskiej Dolinie Odry zanotowano proces odwrotny: prawdopodobne łęgowenie grądów które znalazły się w międzywalu. Ekspansywne gatunki obce w podszycie i runie - na większości stanowisk i w większości obszarów wskaźnik oceniony jako właściwy (FV), co jest pewnym zaskoczeniem, znając podatnośd łęgów na neofityzację. Najczęściej spotykany neofit to niecierpek drobnokwiatowy. Ekspansywne gatunki rodzime (apofity) w runie - na większości stanowisk i w większości obszarów wskaźnik oceniony jako właściwy (FV). Na niektórych stanowiskach niekorzystnie oceniano masowy rozwój jeżyn była to najczęściej spotykana forma apofityzacji. Stosunki wodno-wilgotnościowe - wartości wskaźnika wykazują znaczne zróżnicowanie zarówno na poziomie stanowisk, jak i na poziomie obszarów. Na wielu stanowiskach są jednak właściwe. W zdecydowanej większości obszarów zostały jednak ocenione jako niezadowalające lub złe. Różnorodnośd występujących mchów, grzybów, ptaków lub owadów (jeżeli są takie dane lub obserwacje) dla większości stanowisk i obszarów ten wskaźnik był nieokreślony; jeżeli go oceniono to zwykle jako właściwy. Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna na większości stanowisk i obszarów nie stwierdzono tego zniekształcenia. Jeżeli występują, to zwykle są konsekwencją interwencyjnego usuwania zamierających i martwych jesionów (często jednak masowego, ze względu na masową skale zjawiska zamierania!) Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, wydeptanie, zaśmiecenie) na większości stanowisk i obszarów nie stwierdzono tego zniekształcenia, jednak liczba stanowisk, gdzie wystąpiły jakieś zniekształcenia z tej grupy, jest znacząca. Zaśmiecenie i wydeptanie identyfikowano dośc często jako formy oddziaływania człowieka. Zróżnicowanie geograficzne wyników ocen wskaźników specyficznej struktury i funkcji Należy podkreślid, że prezentowane wyniki nie stanowią reprezentatywnej próby dla zróżnicowania geograficznego tego siedliska przyrodniczego w naszym kraju. Wstepna analiza rozmieszczenia stanowisk o różnym stani ochrony wykazuję, że następujące wskaźniki nie wykazują zróżnicowania geograficznego: ekspansywne gatunki obce w podszycie i runie, ekspansywne gatunki rodzime (apofity) w runie, gatunki obce ekologicznie w drzewostanie, gatunki obce geograficznie w drzewostanie, inne zniekształcenia (rozjeżdżenie,, wydeptanie, zaśmiecenie), martwe drewno leżace lub stojące >3 m długości i >50 cm grubości, różnorodnośd gatunkowa warstwy krzewów, struktura pionowa i przestrzenna drzewostanu, zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna. Następujące wskaźniki uzyskały lepsze oceny w Polsce Zachodniej (obszary - Grądy w Dolinie Odry, Łęgi Odrzaoskie, Dolina Widawy, Ostoja Nad Baryczą, Przeplatki nad Bystrzycą, Łęgi Słubickie, Nowosolska Dolina Odry): przejawy procesu grądowienia, stosunki wodno-wilgotnościowe, wiek drzewostanu (obecnośd starodrzewu). Z kolei Polsce Północnej i Wschodniej (Dolina Odry, Ostoja Nadbużanska) liczba gatunków z grupy wiązy, dąb, jesion występujących w drzewostanie, naturalne odnowienie drzewostanu, Strona 10 z 16
11 charakterystyczna kombinacja florystyczna runa, martwe drewno (łączne zasoby). Wskaźnik gatunki dominujące w poszczególnych warstwach fitocenozy był najgorzej oceniany w kujawskopomorskim (Dolina Noteci). Tab. 3. Zestawienie ocen wskaźników opisujących specyficzną strukturę i funkcje siedliska 91F0 na badanych obszarach w regionie kontynentalnym (wartości w tabeli oznaczają liczbę stanowisk). Ocena Wskaźniki FV U1 U2 Charakterystyczna kombinacja florystyczna runa Gatunki dominujące w poszczególnych warstwach fitocenozy Liczba gatunków z grupy wiązy, dąb, jesion występujących w drzewostanie Różnorodnośd gatunkowa warstwy krzewów Gatunki obce ekologicznie w drzewostanie Gatunki obce geograficznie w drzewostanie Martwe drewno (łączne zasoby) Martwe drewno leżace lub stojące >3 m długości i >50 cm grubości Wiek drzewostanu (obecnośd starodrzewu) Naturalne odnowienie drzewostanu Struktura pionowa i przestrzenna drzewostanu Przejawy procesu grądowienia Ekspansywne gatunki obce w podszycie i runie Ekspansywne gatunki rodzime (apofity) w runie Stosunki wodno-wilgotnościowe Różnorodnośd występujących mchów, grzybów, ptaków lub owadów (jeżeli są takie dane lub obserwacje) Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem drewna Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie,, wydeptanie, zaśmiecenie) Tab. 4. Zestawienie ocen wskaźników opisujących specyficzną strukturę i funkcje siedliska 91F0 na badanych obszarach w regionie kontynentalnym (wartości w tabeli oznaczają liczbę monitorowanych obszarów). Ocena Wskaźniki FV U1 U2 Charakterystyczna kombinacja florystyczna runa 5 7 Gatunki dominujące w poszczególnych warstwach 5 7 fitocenozy Liczba gatunków z grupy wiązy, dąb, jesion występujących w drzewostanie Różnorodnośd gatunkowa warstwy krzewów 5 9 Gatunki obce ekologicznie w drzewostanie 13 1 Gatunki obce geograficznie w drzewostanie 11 3 Martwe drewno (łączne zasoby) 8 6 Martwe drewno leżace lub stojące >3 m długości i 5 9 >50 cm grubości Wiek drzewostanu (obecnośd starodrzewu) Strona 11 z 16
12 Naturalne odnowienie drzewostanu Struktura pionowa i przestrzenna drzewostanu Przejawy procesu grądowienia Ekspansywne gatunki obce w podszycie i runie 10 4 Ekspansywne gatunki rodzime (apofity) w runie 8 6 Stosunki wodno-wilgotnościowe Różnorodnośd występujących mchów, grzybów, ptaków lub owadów (jeżeli są takie dane lub obserwacje) Zniszczenia runa i gleby związane z pozyskaniem 11 1 drewna Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie,, wydeptanie, zaśmiecenie) 9 2 Analiza i podsumowanie wyników dla poszczególnych parametrów opisujących siedlisko na poziomie stanowisk i obszarów Powierzchnia siedliska na zdecydowanej większości stanowisk była oceniana jako FV, chociaż na licznych stanowiskach oceniano ją także jako U1 lub U2 - ze względu na fakt, że występowanie siedliska było tam ograniczone do małych, pofragmentowanych płatów w ramach potencjalnej biochory. Również w wielu obszarach parametr ten również był oceniany jako niezadowalający (U1) lub zły (U2). Struktura i funkcja przybierała różne wartości, jednak na większości stanowisk parametr ten oceniano jako niezadowalający lub zły, podobnie w większości obszarów oceniono go jako niezadowalający (U1). Wskaźniki, odpowiedzialne za taki stan, omówiono wyżej. Perspektywy ochrony oceniano najczęściej jako niezadowalające (U1), rzadziej jako korzystne (FV) lub złe (U2). Wpłynęły na to zazwyczaj obawy o utrzymywanie się zniekształconych warunków hydrologicznych. Zróżnicowanie geograficzne wyników ocen parametrów stanu ochrony Porównanie ogólnej oceny stan ochrony tego siedliska przyrodniczego w Polsce nie wykazuje znaczącego zróżnicowania w skali regionalnej. Natomiast co ciekawe perspektywy ochrony o wiele lepiej oceniano w Zachodniej Polsce (obszary - Grądy w Dolinie Odry, Łęgi Odrzaoskie, Dolina Widawy, Ostoja Nad Baryczą, Przeplatki nad Bystrzycą, Łęgi Słubickie, Nowosolska Dolina Odry). Również parametr powierzchnia kształtował się nieco lepiej w dolinie Odry i jej dorzeczu (Grądy w Dolinie Odry, Nowosolska Dolina Odry, Łęgi Słubickie), natomiast oceny specyficznej struktury i funkcji były rozmieszczone stosunkowo równomiernie (co zaważyło na ocenie ogólnej). Tab. 5. Podsumowanie ocen stanu zachowania siedliska przyrodniczego 91F0 na badanych stanowiskach w regionie kontynentalnym. Oceny Specyficzna Stanowisko Powierzchnia Perspektywy struktura i Ocena ogólna siedliska ochrony funkcje Strona 12 z 16
13 Kaniogóra FV U2 U1 U2 Siechnice I FV U1 U1 U1 Siechnice III FV U1 U1 U1 Siechnice IV FV FV U1 FV Zwierzyniec FV U1 U1 U1 Gołkowice FV U1 U1 U1 Łęg Korea I FV U1 U1 U1 Łęg Korea II FV FV U1 FV Malczyce FV U1 U1 U1 Wilków FV U1 U1 U1 Kotowice I FV U1 U1 U1 Kotowice II FV U2 U1 U2 Kotowice III FV U1 U1 U1 Lesice FV U2 U1 U2 Korzeosko FV U2 U1 U2 Czeroczyce U1 U1 U1 U1 Milin 1 FV U2 U1 U1 Milin 2 U1 U1 U1 U1 Okulice U1 U2 U2 U2 Słubice 2 FV U1 FV U1 Słubice1 FV U1 FV U1 Bytom Odrzaoski FV U2 U1 U2 Kierzno FV U1 U1 U1 Siedlisko FV U1 U1 U1 Stany FV U1 U1 U1 Łęg Dębowy FV U1 U1 U1 Nadkole U1 U2 U2 U2 Przekop FV FV FV FV Starczewice U1 U2 U2 U2 Biała Góra U1 U2 U1 U2 Las Mątawski I FV U2 U1 U2 Las Mątawski II FV U2 U1 U2 Las Mątawski III FV U2 U1 U2 Borek I FV U2 U1 U2 Borek II FV U2 U1 U2 Kruszyn U2 U2 U2 U2 Samostrzel U1 U2 U2 U2 Bukowy Las Górki 1 FV U1 U1 U1 Bukowy Las Górki 2 U1 U1 U2 U1 Bukowy Las Górki 3 U1 U1 U2 U2 Ulów 1 U1 U1 U1 U1 Ulów 2 U1 U1 U1 U1 Czarna Łacha 2 U1 U1 U1 U1 Krępa 1 U1 U1 U1 U1 Krępa 2 U1 U1 U1 U1 Krosno U2 U2 U1 U2 Jarocin I U1 U1 FV U1 Jarocin II U1 U2 U1 U2 Jarocin III U1 U1 U1 U1 Jarocin IV U1 U1 U1 U1 Zdzieszowice I FV U2 U1 U2 Zdzieszowice II FV U2 U1 U2 Małomickie Łęgi 1 FV U1 U1 U1 Małomickie Łęgi 2 FV FV FV FV Strona 13 z 16
14 Małomickie Łęgi 3 FV U1 FV FV Małomickie Łęgi 4 FV U1 FV FV Ostrów koło Pszczółczyna I U1 U1 U1 U2 Ostrów koło Pszczółczyna II U1 U1 U1 U2 Podsumowanie ocen FV - 36 U1-20 U2-2 FV - 4 U1-33 U2-21 FV - 7 U1-44 U2-7 FV - 6 U1-26 U2-26 Tab. 6. Podsumowanie ocen stanu zachowania siedliska przyrodniczego 91F0 na badanych obszarach w regionie kontynentalnym Oceny Specyficzna Obszary Powierzchnia Perspektywy struktura i Ocena ogólna siedliska ochrony funkcje PLH Grądy w Dolinie U1 U1 U1 U1 Odry PLH Łęgi Odrzaoskie U2 U1 U1 U2 PLH Dolina Widawy U2 U1 U1 U2 PLH Ostoja Nad Baryzą PLH Przeplatki nad U1 U1 U1 U1 Bystrzycą PLH Łęgi Słubickie FV U1 FV U1 PLH Nowoslska Dolina U1 U1 U1 U1 Odry PLH Ostoja U1 U1 U1 U1 Nadbużaoska PLH Dolna Wisła U1 U2 U1 U2 PLH Dolina Noteci U1 U1 U1 U1 (Bukowy Las Górki) FV U1 U1 U1 (Dolina Kamiennej) FV U1 U1 U1 (Krośnieoska Dolina Odry) FV U1 U1 U1 (Małomickie Łęgi) FV FV U1 U1 (Równina Szubiosko- U1 U2 U1 U2 Łabiszyoska) Podsumowanie ocen FV 5 U1 7 U2 2 FV 1 U1 11 U2 2 FV 1 U1 13 U2 0 FV 0 U1 10 U2 4 Analiza i podsumowanie zagrożeo i oddziaływao dla siedliska przyrodniczego Formy działalności człowieka obserwowane na badanyh stanowiskach w łęgach to przede wszystkim oddziaływania związane z gospodarką leśną oraz modyfikowanie reżimu hydrologicznego. Na dośd dużej liczbie stanowisk notowano zaśmiecenie i wydeptywanie. W wielu obszarach poważnym zagrożeniem jest masowe zamieranie jesionu (choroba jesionu). Negatywne konsekwencje ma nie tylko samo zamieranie, ale także usuwanie zamierających i martwych jesionów oraz stosowane często odnawianie powierzchni olszą. Obce gatunki inwazyjne Na zdecydowanej większości stanowisk i obszarów w drzewostanie nie stwierdzono obcych gatunków inwazyjnych. Jeżeli pojawiają się, to są to zwykle pojedyncze i nie odnawiające się topole euroamerykaoskie, niegdyś nasadzone. Strona 14 z 16
15 Również w runie gatunki obce pojawiały się na nielicznych stanowiskach, co jest pewnym zaskoczeniem, znając podatnośd łęgów na neofityzację. Najczęściej spotykany neofit to niecierpek drobnokwiatowy. Propozycje działań ochronnych Kluczowa dla ochrony lasów łęgowych jest sytuacja hydrologiczna. Jeżeli jednak ona jest niewłaściwa, jej poprawienie wymaga dużych inwestycji, w tym przebudowy systemów wałów przeciwpowodziowych (przywrócenia wpływu zalewów). Na niektórych obszarach proponowano odtwarzanie właściwych warunków hydrologicznych w łęgach przez odpowiednie sterowanie pracą zbiorników zaporowych powyżej (np. w obszarze Przeplatki Nad Bystrzycą zbiornik w Mietkowie) Na niektórych stanowiskach i w niektórych obszarach proponowano działania hodowlano-lesne, np. sztuczne uzupełnianie gatunków drzew trudno odnawiających się naturalnie (np. nad Bugiem dębu, w uzupełnieniu dynamicznych tam odnowieo jesionu i wiązu). Modyfikacji wymagałaby procedura postępowania w drzewostanach z dominacją jesionu w przypadku masowego zamierania tego gatunku. Usuwanie jesionów zrębem zupełnym i sztuczne odnowienie olszą, co bywa stosowane w praktyce, jest destrukcyjne dla siedliska 91F0. Aby zachowad siedlisko 91F0 konieczne byłoby pewne ograniczenie usuwania jesionów, nawet kosztem pozostawienia części z nich do naturalnego rozkładu w lesie, a także szerokie zróżnicowanie składu gatunkowego odnowieo, z pełnym wykorzystaniem warunków mikrosiedliskowych i z szerokim wykorzystaniem np. wiązu. W obszarach w których dominująca formą łęgów są jednolite wiekowo lasy dębowe, sugeruje się by (oprócz wyłączenia części z nich z gospodarki leśnej i oddania naturalnym procesom) gospodarka leśna była ukierunkowana na różnicowanie struktury przestrzennej i wzbogacenie gatunkowej (z pozostawieniem dużych części starego drzewostanu!). Wielu autorów proponuje poszerzenie sieci rezerwatów przyrody w lasach łęgowych, albo inne formy wyłączenia części łęgów z gospodarki leśnej, tj. powiększenie tej części zasobów siedliska, która jest konsekwentnie chroniona biernie. W wielu obszarach podkreślany jest dobry stan i dobre perspektywy ochrony tych płatów łęgów, z których z różnych powodów wycofano gospodarkę leśną. Równocześnie jednak podkreśla się, że nawet rezerwatowa ochrona nie zapewni właściwego stanu łęgów, jeżeli nie zostanie zapewniony korzystny dla nich reżim hydrologiczny. Czynnikiem obniżającym najsilniej stan lasów łęgowych w większości przypadków jest brak martwego drewna oraz ujednolicona i uproszczona struktura drzewostanu. Tylko na stanowiskach w rezerwatach zasoby rozkładającego się drewna są w stanie właściwym (FV). W większości płatów, także tych poddanych gospodarce leśnej, należałoby zalecid konsekwentne pozostawianie drzew zamierających i martwych, tak by odtworzyd zasoby rozkładającego się drewna. Strona 15 z 16
16 Propozycje i uwagi odnośnie dalszych badań monitoringowych Zastosowana metoda sprawdza się w praktyce. Dyskusji wymaga, czy i które z wskaźników struktury i funkcji powinny byd traktowane jako kardynalne tj. obligatoryjnie obniżające, w przypadku niewłaściwej oceny wskaźnika, ocenę całego parametru. Podobna metoda monitoringu i podobny (nieco zmodyfikowany) zestaw wskaźników mogą byd też przeniesione na inne typy leśnych siedlisk przyrodniczych. W przypadku łęgów konieczne byłoby prowadzenie w ramach monitoringu dwóch obserwacji w ciągu roku w celu uchwycenia pełni gatunków runa z aspektem wiosennym (kwiecieo/maj) i letnim (lipiec). Strona 16 z 16
Klub Przyrodników. Świebodzin, 3 września 2010
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 3 września
Klub Przyrodników. Świebodzin, 3 września 2010
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 3 września
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Kielcach
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 3 listopada
Klub Przyrodników. Świebodzin, 3 września 2010
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 3 września
Klub Przyrodników. Świebodzin, 26 marca Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu i Nadleśnictwo Babki
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 26 marca
Warszawa, dnia 26 września 2017 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 22 września 2017 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 26 września 2017 r. Poz. 8151 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE z dnia 22 września 2017 r. zmieniające zarządzenie
Znaczenie obszarów NATURA 2000 ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk łęgowych
Znaczenie obszarów NATURA 2000 ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk łęgowych Leśny Bank Genów Kostrzyca, 26.06.2014 r. Dr hab. Paweł Rutkowski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Leśny Katedra
Warszawa, dnia 22 listopada 2017 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 13 listopada 2017 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 22 listopada 2017 r. Poz. 10646 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE zmieniające zarządzenie w sprawie ustanowienia
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 9 stycznia 2018 r. Poz. 98 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI z dnia 4 stycznia 2018 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony
Gorzów Wielkopolski, dnia 28 kwietnia 2014 r. Poz. 938
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 28 kwietnia 2014 r. Poz. 938 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w GORZOWIE WIELKOPOLSKIM i REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY
Bednarka PLH 120033. II spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy Bednarka, 10.09.2012.
Bednarka PLH 120033 II spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy Bednarka, 10.09.2012. Położenie i zasięg Położenie administracyjne: woj. małopolskie, powiat gorlicki, gmina Lipinki; woj. podkarpackie, powiat
Warszawa, dnia 19 października 2016 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 17 października 2016 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 19 października 2016 r. Poz. 8995 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE z dnia 17 października 2016 r. w sprawie ustanowienia
8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe
8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe Koordynator: Krzysztof Świerkosz Eksperci lokalni: Piwowarczyk Renata, Świerkosz Krzysztof Liczba i lokalizacja stanowisk i obszarów monitoringowych
4080 Subalpejskie zarośla wierzby lapońskiej lub wierzby śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacum)
4080 Subalpejskie zarośla wierzby lapońskiej lub wierzby śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacum) Metodyka badań Autor: Krzysztof Świerkosz fot. K. Świerkosz Za stanowisko uznawano wystąpienia
Spis treści. Raport z monitoringu leśnych siedlisk przyrodniczych Puszcza Białowieska PLC200004
Spis treści 1. Cel badania... 2 2. Termin i lokalizacja wykonywanych prac... 2 3. Podstawowe założenia metodyki monitoringu... 3 4. Wyniki monitoringu... 5 5. Najważniejsze czynniki wpływające na obniżenie
Warszawa, dnia 22 kwietnia 2015 r. Poz. 3790
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 22 kwietnia 2015 r. Poz. 3790 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE i REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W
Warszawa, dnia 26 listopada 2012 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 12 listopada 2012 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 26 listopada 2012 r. Poz. 1302 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania
Pielęgnowanie lasu aspekty przyrodnicze i gospodarcze
Zimowa Szkoła Leśna IBL 18-20.03.2014 Pielęgnowanie lasu aspekty przyrodnicze i gospodarcze Tadeusz Andrzejczyk SGGW Plan referatu CEL I ZAKRES PIELĘGNOWANIA LASU WARUNKI RACJONALNEJ PIELĘGNACJI DRZEWOSTANÓW
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000
Dziennik Ustaw Nr 34 2893 Poz. 186 186 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 28
Szczecin, dnia r. ANALIZA RYNKU
Szczecin, dnia 14.04.2014 r. ANALIZA RYNKU W celu oszacowania wartości zamówienia publicznego, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Szczecinie zwraca się z prośbą o przedstawienie informacji dotyczącej
Gorzów Wielkopolski, dnia 3 sierpnia 2016 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w GORZOWIE WIELKOPOLSKIM
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 3 sierpnia 2016 r. Poz. 1660 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w GORZOWIE WIELKOPOLSKIM z dnia 2 sierpnia 2016 r.
Gorzów Wielkopolski, dnia 11 maja 2017 r. Poz. 1191
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 11 maja 2017 r. Poz. 1191 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w GORZOWIE WIELKOPOLSKIM w sprawie ustanowienia planu
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 5 lipca 2013 r. Poz. 3525 ZARZĄDZENIE NR 31/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI Na podstawie art. 19 ust. 6 oraz w związku z art. 20
8160 Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne
8160 Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne Koordynatorzy: obecny: Wojciech Mróz, Natalia Mikita; w poprzednim badaniu: Joanna Perzanowska Eksperci lokalni: obecni: Pielech Remigiusz; w poprzednim badaniu:
Gorzów Wielkopolski, dnia 20 grudnia 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 38/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 20 grudnia 2013 r. Poz. 2798 ZARZĄDZENIE NR 38/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM w sprawie ustanowienia
1150 Zalewy i jeziora przymorskie (laguny)
1150 Zalewy i jeziora przymorskie (laguny) Przedmiotowe siedlisko przyrodnicze składa się z dwóch podtypów: 1150-1 Zalewy 1150-2 Jeziora przybrzeżne W roku 2008 prowadzono badania jezior przybrzeżnych,
Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. Zasoby drewna martwego w lasach na podstawie wyników wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu
Zasoby drewna martwego w lasach na podstawie wyników wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu Bożydar Neroj 27 kwietnia 2011r. 1 Zasady wykonywania wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu Instrukcja
ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM
ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM z dnia 27 czerwca 2016 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Uroczysko Grodziszcze. Na podstawie
Biegacz Zawadzkiego Carabus (Morphocarabus) zawadzkii (9001)
Biegacz Zawadzkiego Carabus (Morphocarabus) zawadzkii (900) Autor raportu: Mieczysław Stachowiak Eksperci lokalni: Holly Marek, Mazepa Jacek, Olbrycht Tomasz Opisany pierwotnie jako forma Carabus Preyssleri
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 9 stycznia 2018 r. Poz. 95 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI z dnia 4 stycznia 2018 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony
ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 25 lipca 2017 r.
ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE z dnia 25 lipca 2017 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Świetliste dąbrowy i grądy w Jabłonnej PLH140045
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000
Dz.U.2010.34.186 2012.05.26 zm. Dz.U.2012.506 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 (Dz. U. z dnia
Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów
Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów Martwe drewno ( deadwood ) zamarłe i obumierające drzewa i ich części oraz martwe części żywych drzew. Organizmy saproksyliczne związane podczas swojego życia
Rezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. LUBUSKIM ANDRZEJ JERMACZEK, MAREK MACIANTOWICZ Stan na 20.01.2017 Według stanu na koniec roku 2016 w województwie lubuskim były 64 rezerwaty
ZARZĄDZENIE NR 22/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI
ZARZĄDZENIE NR 22/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody "Lubiaszów" Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004
Dz.U Nr 3 poz. 16 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA
Kancelaria Sejmu s. 1/1 Dz.U. 1999 Nr 3 poz. 16 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA z dnia 28 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania planu urządzenia
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych - Państwowy Monitoring Środowiska cele, zakres, organizacja, metodyki
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych - Państwowy Monitoring Środowiska cele, zakres, organizacja, metodyki Dorota Radziwiłł Departament Monitoringu i Informacji o Środowisku Główny Inspektorat
Nowosolska Dolina Odry
Góry Opawskie Góra Świętej Anny Nowosolska Dolina Odry Kargowskie Zakola Odry Wyniki inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych w obszarze Natura 2000 PLH PLH 080014 NOWOSOLSKA DOLINA ODRY Dolina Leniwej Obry
Opracowanie: Lech Krzysztofiak Anna Krzysztofiak
Inwentaryzacja barszczu Sosnowskiego Heracleum sosnowskyi i niecierpka gruczołowatego Impatiens glandulifera na obszarach Natura 2000 "Dolina Górnej Rospudy" oraz "Ostoja Augustowska" Opracowanie: Lech
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000
Dziennik Ustaw Nr 64 5546 Poz. 401 401 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 29 ust. 10 ustawy
ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS
ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS Źródło informacji Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
RAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH)
RAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH) 1. Zapoznanie się z organizacją wewnętrzną, zakresem zadań komórek organizacyjnych
Celem inwestycji jest remont mostu nad rzeką Notecią w ciągu drogi wojewódzkiej nr 194.
I.17. Droga nr 194 m Żuławka- most (rz. Noteć). 17 Droga nr 194 m Żuławka- most (rz. Noteć) Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat: pilski Gmina: Wyrzysk (m. Wyrzysk,
dotychczasowych lustracji terenu rezerwatu, plan urządzenia lasu, miejscowy plan zagospodarowania
Załącznik nr 1 ZAKRES DOKUMENTACJI 1. Wykaz publikowanych i niepublikowanych opracowań przydatnych do sporządzenia projektu planu (w tym dokumentacja dotycząca rezerwatu zgromadzona przez Zamawiającego,
Instytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Drzewostany Puszczy Białowieskiej w świetle najnowszych badań monitoringowych Rafał Paluch, Łukasz Kuberski, Ewa Zin, Krzysztof Stereńczak Instytut Badawczy Leśnictwa
Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu oraz Nadleśnictwo Gniezno
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 26 marca
ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w WARSZAWIE z dnia... 2014 r.
ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w WARSZAWIE z dnia... 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Rogoźnica PLH140036 Na podstawie art. 28 ust. 5
Minóg ukraiński Eudontomyzon mariae (2484)
Minóg ukraiński Eudontomyzon mariae (2484) Koordynatorzy: Lidia Marszał, Antoni Amirowicz Eksperci: Kukuła Krzysztof, Marszał Lidia Gatunek był objęty monitoringiem w latach 2009-2010. Gatunek występuje
UCHWAŁA NR... RADY MIASTA BIAŁYSTOK. z dnia... 2016 r.
Projekt UCHWAŁA NR... RADY MIASTA BIAŁYSTOK z dnia... 2016 r. w sprawie zaopiniowania projektu zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku w sprawie ustanowienia planu ochrony dla
Gmina: Gołańcz (m. Morakowo), Wągrowiec (m. Wągrowiec) Celem inwestycji jest przebudowa drogi wojewódzkiej nr 241 na odcinku Morakowo - Wągrowiec
I.19. Droga nr 241 Morakowo- Wągrowiec. 19 Droga nr 241 Morakowo- Wągrowiec Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat: wągrowiecki Gmina: Gołańcz (m. Morakowo), Wągrowiec
Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych
Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych Adam Kwiatkowski RDLP w Białymstoku Około 30% powierzchni kraju to lasy A. K.
UCHWAŁA Nr XII/120/2016 RADY GMINY WIDUCHOWA z dnia 16 maja 2016 r.
- projekt (druk nr 11 ) UCHWAŁA Nr XII/120/2016 RADY GMINY WIDUCHOWA z dnia 16 maja 2016 r. w sprawie zaopiniowania wniosku Nadleśnictwa Chojna o uznanie za ochronne lasów położonych na terenie gminy Widuchowa
Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu
Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu Szczecińskiego oraz archipelagu przybrzeżnych wysp stał się pierwszym
Doświadczenia z PZO obszarów ptasich
Doświadczenia z PZO obszarów ptasich Przemysław Chylarecki Muzeum i Instytut Zoologii PAN Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków Co ja tutaj robię? Moje związki z PZO PZO dla OSO Puszcza Białowieska
91I0 *Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae)
91I0 *Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae) W skład siedliska wchodzą następujące podtypy objęte monitoringiem: W regionie kontynentalnym 91I0-1 Potentillo albae-quercetum dąbrowa świetlista
Martwe drewno a FSC. Standardy FSC dotyczące pozostawiania i zwiększania zasobu martwego drewna w lasach opinia Grupy Roboczej FSC Polska
Martwe drewno a FSC Standardy FSC dotyczące pozostawiania i zwiększania zasobu martwego drewna w lasach opinia Grupy Roboczej FSC Polska Krystyna Stachura-Skierczyńska Martwe drewno w standardach FSC http://pl.fsc.org/standardy-i-publikacje/
Europejskie i polskie prawo ochrony
Europejskie i polskie prawo ochrony przyrody wobec lasów Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin 20-21 lutego 2015 Wymagania dyrektywy siedliskowej Natura 2000 zakaz
628 i 842, z 2014 r. poz. 805, 850, 1002, 1101 i 1863, z 2015 r. poz. 222.
projekt ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Grabowiec Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004
Instytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl LIFE+ ForBioSensing PL: Kompleksowy monitoring dynamiki drzewostanów Puszczy Białowieskiej z wykorzystaniem danych teledetekcyjnych - prace terenowe Dr hab. inż.
Gorzów Wielkopolski, dnia 22 sierpnia 2012 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 32/2012 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 22 sierpnia 2012 r. Poz. 1592 ZARZĄDZENIE NR 32/2012 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM w sprawie ustanowienia
Typy rozmieszczenia drzew w drzewostanach sosnowych różnego wieku z odnowienia naturalnego
Sergii Boiko Typy rozmieszczenia drzew w drzewostanach sosnowych różnego wieku z odnowienia naturalnego Autoreferat rozprawy doktorskiej wykonanej w Zakładzie Hodowli Lasu Instytutu Badawczego Leśnictwa
Warszawa, dnia 5 października 2016 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 29 września 2016 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 5 października 2016 r. Poz. 8579 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE z dnia 29 września 2016 r. w sprawie ustanowienia
Lasy w planowaniu ochrony form ochrony przyrody. Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin lutego 2015
Lasy w planowaniu ochrony form ochrony przyrody Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin 20-21 lutego 2015 Park narodowy Plan ochrony (20 lat) Zadania ochronne (1-5
ROZPORZĄDZENIE NR 53/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Dębowiec
ROZPORZĄDZENIE NR 53/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Dębowiec Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004
Rezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. MAŁOPOLSKIM STAN na Dorota Horabik Magdalena Bregin WIĘCEJ: www.kp.org.pl Na terenie województwa małopolskiego powołano 85 rezerwatów przyrody
9170 Grąd środkowoeuropejski subkontynentalny (Galio-Carpinetum i Tilio-Carpinetum)
I. WSTĘP. Łukawiec PLH180024 jest obszarem Natura 2000 położonym w obrębie Płaskowyżu Tarnowskiego, chroniącym rozległe zbiorowiska leśne oraz mniejsze łąkowe, w obrębie których wyróżniono rzadkie siedliska
Warszawa, dnia 4 sierpnia 2016 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 2 sierpnia 2016 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 4 sierpnia 2016 r. Poz. 7313 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE z dnia 2 sierpnia 2016 r. w sprawie ustanowienia
Bydgoszcz, dnia 24 czerwca 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 0210/13/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Bydgoszcz, dnia 24 czerwca 2013 r. Poz. 2248 ZARZĄDZENIE NR 0210/13/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY w sprawie ustanowienia
Celem inwestycji jest rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 432 (ul. Osieckiej) w granicach miasta Leszna
I.42. Droga nr 432 m. Leszno. 42 Droga nr 432 m. Leszno Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat Leszno Gmina: Leszno (m. Leszno) Celem inwestycji jest rozbudowa
Lindernia mułowa Lindernia procumbens (1725)
Lindernia mułowa Lindernia procumbens (1725) Koordynator: Agnieszka Nobis Eksperci lokalni : Marcin Nobis, Arkadiusz Nowak, Joanna-Zalewska Gałosz Liczba i lokalizacja stanowisk i obszarów monitoringowych
Sz. P. Przewodniczący II Komisji Techniczno-Gospodarczej Nadleśnictwa Miastko oraz Pan Nadleśniczy
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 5 grudnia
Rezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. WIELKOPOLSKIM RADOSŁAW JAROS WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE drugie co do wielkości w kraju, a zarazem jedno z najmniej zalesionych (lasy stanowią
Ekonomiczne aspekty ekologizacji zagospodarowania lasu
Ekonomiczne aspekty ekologizacji zagospodarowania lasu Prof. dr hab. Stanisław Zając Dr inż. Adam Kaliszewski Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi Instytut Badawczy Leśnictwa VI Sesja Zimowej Szkoły Leśnej,
Gorzów Wielkopolski, dnia 22 lutego 2013 r. Poz. 564 ZARZĄDZENIE NR 2/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 22 lutego 2013 r. Poz. 564 ZARZĄDZENIE NR 2/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM w sprawie ustanowienia
Waloryzacja a wycena funkcji lasu
Waloryzacja a wycena funkcji lasu Gołojuch Piotr, Adamowicz Krzysztof, Glura Jakub, Jaszczak Roman Katedra Urządzania Lasu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Katedra Ekonomiki Leśnictwa, Uniwersytet
RenSiedTorf. Tytuł projektu: Renaturalizacja siedlisk i roślinności na zdegradowanych torfowiskach wysokich woj. pomorskiego
RenSiedTorf Tytuł projektu: Renaturalizacja siedlisk i roślinności na zdegradowanych torfowiskach wysokich woj. pomorskiego Termin realizacji projektu: 01.04.2011-31.03.2013 Koszt całkowity projektu: 4
Przedmioty ochrony obszaru siedliskowego a gospodarka leśna
Spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy obszarów Natura 2000 Lasy Puszczy nad Drawą PLB320016 i Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH320046 Człopa, 18 czerwca 2013 r. Przedmioty ochrony obszaru siedliskowego a
Lublin, dnia 8 maja 2014 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W LUBLINIE. z dnia 29 kwietnia 2014 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Lublin, dnia 8 maja 2014 r. Poz. 1875 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W LUBLINIE w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru
Klub Przyrodników. Świebodzin, 15 lutego Pani Anna Utko Podlaski Konserwator Przyrody Białystok
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 15 lutego
ZARZĄDZENIE Nr 5/0210/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY. z dnia 5 grudnia 2011 r.
Kujaw.201312.3399 ZARZĄDZENIE Nr 5/0210/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY z dnia 5 grudnia 2011 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody "Łęgi na Ostrowiu
Hodowla lasu w zasadach gospodarki leśnej. Jan Szramka Zastępca Dyrektora Generalnego LP ds. gospodarki leśnej
Hodowla lasu w zasadach gospodarki leśnej Jan Szramka Zastępca Dyrektora Generalnego LP ds. gospodarki leśnej Zasady czyli zbiór obowiązujących reguł, procedur i norm, które znajdują zastosowanie w praktyce
Gmina: Chocz (n. Chocz, Olesiec Nowy, Olesiec Stary) Celem inwestycji jest budowa obwodnicy miasta Chocz w ciągu drogi wojewódzkiej nr 442
I.47. Droga nr 442 m. Chocz. 47 Droga nr 442 m. Chocz Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat pleszewski Gmina: Chocz (n. Chocz, Olesiec Nowy, Olesiec Stary) Celem
Specyfika leśnictwa. Program: Czym jest las? Czym jest leśnictwo? Współczesne znaczenie i zadania Cechy specyficzne produkcji leśnej.
Wykład 2 dr inż. Michał Orzechowski Zakład Urządzania Lasu KULiEL SGGW morzechowski@wl.sggw.pl tel 22 59 38202 bud 34 pok 1/77 Leśnictwo w Gospodarce Przestrzennej Specyfika leśnictwa Program: Czym jest
Celem inwestycji przebudowa mostu w ciągu drogi wojewódzkiej nr 133 w m. Sieraków
I.3. Droga nr 133 most Sieraków II rzeka Warta. 3 Droga nr 133 most Sieraków II rzeka Warta Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat: międzychodzki gmina Sieraków
Gdańsk, dnia 22 grudnia 2014 r. Poz. 4493 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU. z dnia 19 grudnia 2014 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia 22 grudnia 2014 r. Poz. 4493 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU z dnia 19 grudnia 2014 r. w sprawie ustanowienia planu
Inwentaryzacja siedlisk przyrodniczych NATURA 2000
Inwentaryzacja siedlisk przyrodniczych NATURA 2000 Nadleśnictwo Bircza Charakterystyka Nadleśnictwa Powierzchnia = 29 636 ha Pow. lasów = 27 566 ha Cała powierzchnia w zasięgu wielkoobszarowych form ochrony
Antoni Kopeć Andrzej Ruszlewicz Katarzyna Żuk Mieczysław Reps
Projekt POIS.05.03.00-00-186/09 pn. Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu Protokół 2012-10-17, Kąty Wrocławskie,
NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW
Sz. P. Przewodniczący II Komisji Techniczno-Gospodarczej Nadleśnictwa Tuchola oraz Pan Nadleśniczy
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 13 listopada
Chrząszcze lasów Puszczy Drawskiej
Spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy obszarów Natura 2000 Lasy Puszczy nad Drawą PLB320016 i Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH320046 Człopa, 18 czerwca 2013 r. Chrząszcze lasów Puszczy Drawskiej Rafał Ruta
Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP. Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym
Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym Zagadnienia wprowadzające czyli przypomnienie - po trochę o wszystkim
Opole, dnia 14 września 2016 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU. z dnia 13 września 2016 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole, dnia 14 września 2016 r. Poz. 1882 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody
Celem inwestycji jest budowa obwodnicy m. Świeca w ciągu drogi wojewódzkiej nr 444
I.50. Droga nr 444 m. Świeca. 50 Droga nr 444 m. Świeca Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat ostrowski Gmina: Odolanów (Świeca, Huta, Mościska) Celem inwestycji
Widłoząb zielony Dicranum viride (1381)
Widłoząb zielony Dicranum viride (1381) Koordynator: Adam Stebel Eksperci: Anna Rusińska, Mirosław Szczepański, Robert Zubel, Beata Cykowska Gatunek był objęty monitoringiem w latach 2009 i 2010. Strona
PLANY OCHRONY OBSZARÓW NATURA 2000 PLH ZALEW WIŚLANY I MIERZEJA WIŚLANA I PLB ZALEW WIŚLANY SPOTKANIE KONSULTACYJNE ZAGROŻENIA DLA OBSZARÓW
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko PLANY OCHRONY OBSZARÓW NATURA 2000 PLH ZALEW
Gmina Sompolno (Sompolinek, Ośno Górne, Ośno Dolne) Celem inwestycji jest rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 269 na odcinku Sompolinek - Lubotyń
I.31. Droga nr 269 odc. Sompolinek Lubotyń. 31 Droga nr 269 odc. Sompolinek Lubotyń Powiat koniński Lokalizacja przedsięwzięcia Gmina Sompolno (Sompolinek, Ośno Górne, Ośno Dolne) Powiat kolski Gmina Babiak
Podstawy prawne Dyrektywa Ptasia Dyrektywa Siedliskowa
Obszary Natura 2000 Podstawy prawne Dyrektywa Ptasia (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa - wcześniej dyrektywa Rady 79/409/EWG
Dziewięćsił popłocholistny Carlina onopordifolia
Dziewięćsił popłocholistny Carlina onopordifolia Informacja o zakresie przeprowadzonych prac W ramach prac terenowych przeprowadzono obserwacje gatunku i jego siedliska we wszystkich czterech obszarach
Rozdział IX Siedliska przyrodnicze obszary wskazane do pomocy finansowej z tytułu dopłat rolno środowiskowych.
Rozdział IX Siedliska przyrodnicze obszary wskazane do pomocy finansowej z tytułu dopłat rolno środowiskowych. Na obszarze gminy Poświętne znajduje się wiele powierzchni siedlisk przyrodniczych kwalifikujących