PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK TELEKOMUNIKACJI, O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

Transkrypt

1 ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TELEKOMUNIKAJI, O STRUKTURZE MODUŁOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

2 SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY RODZAJ ROGRAMU: SIRALNY AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TELEKOMUNIKAJI Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK TELEKOMUNIKAJI UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK TELEKOMUNIKAJI OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK TELEKOMUNIKAJI Z INNYMI ZAWODAMI ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK TELEKOMUNIKAJI LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TELEKOMUNIKAJI ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW M1. Montowanie i eksploatacja urządzeń telekomunikacyjnych M2. Montowanie i eksploatacja linii i urządzeń transmisji cyfrowej M3. Uruchamianie i utrzymanie sieci transmisyjnych M4. odejmowanie i prowadzenie ddziałalności gospodarczej w branży telekomunikacyjnej ZAŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

3 TY SZKOŁY: TEHNIKUM Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: SIRALNY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Grażyna Mrozińska-Hotloś,, mgr inż. Sławomir Torbus, mgr Lesław Zabłocki Recenzenci: Konsultanci: mgr Sławomir Duch 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu MONTER SIEI I URZĄDZEŃ TELEKOMUNIKAYJNYH opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2011 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r. Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 ze zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzeniem w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. ze zmianami 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

4 Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik telekomunikacji uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: fizyka i matematyka, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TELEKOMUNIKAJI Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

5 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: 1) matematyka: liczby rzeczywiste w różnych postaciach (np. ułamka zwykłego, ułamka dziesiętnego okresowego, z użyciem symboli pierwiastków, potęg), oblicza błąd bezwzględny i błąd względny przybliżenia, oblicza ze wzoru wartość funkcji dla danego argumentu, rysuje wykres funkcji liniowej korzystając z jej wzoru, szkicuje wykres funkcji kwadratowej korzystając z jej wzoru, wartość najmniejsza i największa funkcji, korzysta z definicji logarytmu (binarnego, dziesiętnego), oblicza wartość funkcji logarytmicznej, korzysta z twierdzenia o zamianie podstawy logarytmu oraz o logarytmie iloczynu i ilorazu, wartości funkcji sinus, cosinus i tanges, 2) podstawy przedsiębiorczości: przedsiębiorstwo w gospodarce (cele działania, formy organizacyjno-prawne, zasady etyczne), podstawy prawne działalności gospodarczej (wybór podstawowych zagadnień, w tym regulacji antykorupcyjnych) i procedury jej poznawania, planowanie własnego przedsięwzięcia gospodarczego, biznesplan, koszty i przychody przedsiębiorstwa, określanie wyniku finansowego. 3) edukacja dla bezpieczeństwa: pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK TELEKOMUNIKAJI Technik telekomunikacji świadczy usługi ukierunkowane na montowanie, uruchamianie, konfigurowanie i utrzymanie urządzeń sieci telekomunikacyjnych, transmisję danych i inżynierię ruchu w sieciach cyfrowych. Umiejętności praktyczne są wzbogacone wiedzą ogólną z zakresu elektroniki analogowej i cyfrowej oraz wiedzą szczegółową z zakresu optoelektroniki światłowodowej, łączy radiowych i satelitarnych, cyfrowych systemów transmisyjnych oraz protokołów sieciowych. Osoba posiadająca wykształcenie w tym zawodzie może pracować w przedsiębiorstwach i organizacjach eksploatujących systemy telekomunikacyjne oraz firmach świadczących usługi telekomunikacyjne (budowa, eksploatacja i utrzymanie systemów i sieci telekomunikacyjnych). 9. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK TELEKOMUNIKAJI Technik telekomunikacji należy do grupy poszukiwanych pracowników. Może znaleźć zatrudnienie w wielu obszarach rynku pracy, takich jak: świadczenie usług z zakresu montażu, uruchamiania, konfigurowania i utrzymania urządzeń sieci telekomunikacyjnych, transmisji danych i inżynierii ruchu w sieciach cyfrowych oraz produkcji elementów linii i urządzeń telekomunikacyjnych. Rozmowy z pracodawcami jak również analiza internetowych ofert pracy, prowadzona m.in. w oparciu o portale oraz wykazały, że koniecznym jest kształcenie w zawodzie technik telekomunikacji. Najwięcej ofert pracy skierowanych było do: serwisantów sprzętu telekomunikacyjnego, testerów rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

6 okablowania sieciowego, instalatorów sieci telekomunikacyjnych oraz sprzedawców rozwiązań teleinformatycznych i telekomunikacyjnych, architektów systemów telekomunikacyjnych, administratorów sieci i systemów telekomunikacyjnych, specjalistów do spraw wsparcia technicznego sprzedaży, specjalistów do spraw sieci rozległych. 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK TELEKOMUNIKAJI Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Analizując podstawę programową można stwierdzić, że wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum. Technik telekomunikacji jest powiązany z zawodem monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych kwalifikacją E.2. Montaż, konfiguracja i utrzymanie urządzeń sieci telekomunikacyjnych. Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach (na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum) określone kodami KZ(E.a), KZ(E.c) oraz efekty właściwe dla zawodów nauczanych jedynie na poziomie technikum określone kodem OMZ. Kwalifikacja Symbol Zawód zawodu E.2. Montaż, konfiguracja i utrzymanie urządzeń sieci Monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych telekomunikacyjnych Technik telekomunikacji KZ(E.a): monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, monter mechatronik, monter-elektronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik, elektryk, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk, technik elektronik, technik awionik, technik mechatronik, technik elektryk, technik elektroniki i informatyki medycznej, mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik elektroenergetyk transportu szynowego. KZ(E.c): technik elektronik, technik elektryk, technik mechatronik, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk. 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK TELEKOMUNIKAJI Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1500 godzin, z czego zarówno na kształcenie zawodowe teoretyczne jak i praktyczne przypada minimum 750 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik teleinformatyk minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: 1. Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru elektryczno-elektronicznego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów godzin. 2. E.2. Montaż, konfiguracja i utrzymanie urządzeń sieci telekomunikacyjnych godzin. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

7 3. E.2. E.9. Uruchamianie oraz utrzymanie linii i urządzeń transmisji cyfrowej 300 godzin. 4. E.10. Montaż, uruchamianie i utrzymanie sieci transmisyjnych godz. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

8 12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK TELEKOMUNIKAJI Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze modułowej Modułowe kształcenie zawodowe M1 Montowanie i eksploatacja urządzeń telekomunikacyjnych M2 Montowanie i eksploatacja linii i urządzeń transmisji cyfrowej M3 Uruchamianie i utrzymanie sieci transmisyjnych M4 odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej w branży telekomunikacyjnej Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego /1/ do celów obliczeniowych przyjęto 30 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego *w szkolnym planie uwzględnia się również wymiar godzin zajęć określonych w par. 4 ust. 2 rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania, t.j. m.in. religii lub etyki oraz wychowania do życia w rodzinie. **zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację (E.2.) odbywa się pod koniec semestru II klasy II Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację (E.9.) odbywa się pod koniec II semestru klasy III Egzamin potwierdzający trzecią kwalifikację (E.10.) odbywa się pod koniec I semestru klasy IV rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

9 Wykaz działów programowych dla zawodu technik telekomunikacji Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Nazwa modułu Nazwa jednostki modułowej Liczba godzin przewidziana na dział M1. Montowanie i eksploatacja urządzeń telekomunikacyjnych M1.J1. Zastosowanie pomiarów urządzeń elektrycznych i elektronicznych 150 M2. Montowanie i eksploatacja linii i urządzeń transmisji cyfrowej M1.J2. Montowanie, konfigurowanie i utrzymanie urządzeń sieci telekomunikacyjnych M2.J1. omiary elektryczne i elektroniczne w telekomunikacji 150 M2.J2. Eksploatowanie linii 180 M2.J3. Uruchamianie i utrzymanie urządzeń transmisji cyfrowej 180 M3. Uruchamianie i utrzymanie sieci transmisyjnych M3.J1. Montowanie i uruchamiane sieci transmisyjnych 150 M4. odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej w branży telekomunikacyjnej M3.J2. Konfigurowanie i testowanie sieci transmisyjnych 140 M4.J1. rowadzenie działalności gospodarczej 30 M4.J2. osługiwanie się językiem obcym w branży telekomunikacyjnej 30 raktyki zawodowe 1. ezpieczeństwo i organizacja pracy podczas wykonywania zadań 2. omiary mediów i torów transmisyjnych 3. Konfiguracja urządzeń telekomunikacyjnych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

10 Mapa dydaktyczna rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

11 13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu technik teleinformatyk zastosowano taksonomię celów A. Niemierko. 1. M1. Montowanie i eksploatacja urządzeń telekomunikacyjnych 540 godzin 2. M2. Montowanie i eksploatacja linii i urządzeń transmisji cyfrowej 510 godzin 3. M3. Uruchamianie i utrzymanie sieci transmisyjnych 390 godzin 4. M4. odejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej w branży telekomunikacyjnej 60 godzin 5. raktyki zawodowe 160 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

12 1. M1. Montowanie i eksploatacja urządzeń telekomunikacyjnych M1.J1. Zastosowanie pomiarów urządzeń elektrycznych i elektronicznych M1.J2. Konfigurowanie i utrzymanie urządzeń sieci telekomunikacyjnych M1.J1. Zastosowanie pomiarów urządzeń elektrycznych i elektronicznych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia H(4)1. przewidywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem pomiarów urządzeń elektrycznych i elektronicznych H(5)1. określać zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników podczas pomiarów urządzeń elektrycznych i elektronicznych H(6)1. określać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas wykonywania pomiarów urządzeń elektrycznych i elektronicznych H(7)1. organizować stanowisko do pomiarów urządzeń elektrycznych i elektronicznych zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska H(8)1. stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania pomiarów urządzeń elektrycznych i elektronicznych H(9)1. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania pomiarów urządzeń elektrycznych i elektronicznych H(10)1. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia podczas pomiarów urządzeń elektrycznych i elektronicznych D - Regulamin pracowni elektrycznej. - Zagadnienia H. - ostępowanie w przypadku porażenia prądem elektrycznym. - Narzędzia pomiarowe i ich własności. - Rodzaje elektrycznych przyrządów pomiarowych. - Oznaczenia i symbole mierników. - Zasada działania, parametry mierników analogowych i cyfrowych. - Metody i techniki pomiaru miernikami analogowymi i cyfrowymi. - Zakres pomiarowy miernika. - Szacowanie wartości wielkości mierzonej. - Obliczanie wartości wielkości mierzonej w zależności od wskazań parametrów miernika. - Odczytywanie wskazań miernika cyfrowego. - Dokładność pomiarów. - Opracowanie wyników pomiarów. - łędy pomiarowe. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

13 H(10)3. zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania pomiarów urządzeń elektrycznych i elektronicznych H(10)5. zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania pomiarów urządzeń elektrycznych i elektronicznych H(10)7. zidentyfikować polski system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania H(10)8. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia zgodnie z aktualnymi zasadami udzielania pierwszej pomocy KZ(E.a)(5)1. stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych KZ(E.a)(5)2. stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w układach elektronicznych KZ(E.a)(6)1. rozpoznać elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne do montażu urządzeń telekomunikacyjnych D D - Metody i techniki pomiaru oscyloskopem analogowym i cyfrowym. - Wykorzystanie komputerowych programów symulacyjnych w pracowni elektrycznej. KZ(E.a)(6)2. rozpoznać elementy oraz układy elektroniczne i elektroniczne do montażu urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne KZ(E.a)(6)3. rozpoznać elementy oraz układy elektroniczne i elektroniczne do montażu sygnalizacji alarmowej urządzeń sieci telekomunikacyjnych KZ(E.a)(7)1. sporządzić schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych do montażu urządzeń telekomunikacyjnych KZ(E.a)(7)2. sporządzić schematy ideowe i montażowe układów elektronicznych i elektronicznych wykorzystywanych podczas montażu urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne KZ(E.a)(7)3. sporządzić schematy ideowe i montażowe układów elektronicznych i elektronicznych wykorzystywanych podczas montażu sygnalizacji alarmowej urządzeń sieci telekomunikacyjnych KZ(E.a)(8)1. rozróżniać parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych do montażu urządzeń telekomunikacyjnych KZ(E.a)(8)2. rozróżniać parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych do montażu urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne KZ(E.a)(8)3. rozróżniać parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych do montażu sygnalizacji alarmowej urządzeń sieci telekomunikacyjnych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

14 KZ(E.a)(10)1. dobrać narzędzia i przyrządy do pomiarów wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych KZ(E.a)(10)2. wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych KZ(E.a)(12)1. rozróżniać funkcje elementów i układów elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej KZ(E.a)(12)2. rozróżniać funkcje elementów i układów elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej KZ(E.a.)(14)1. dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów obwodów elektrycznych KZ(E.a.)(14)2. dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych KZ(E.a.)(15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych KZ(E.a)(18) 1. wskazywać programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych KZ(E.a)(18) 2. określać przydatność programów komputerowych wspomagających wykonywanie zadań zawodowych KZ(E.a)(18) 3. obsługiwać programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych lanowane zadania Obliczanie wartości wielkości elektrycznych Dla zamieszczonego oscylogramu oblicz częstotliwość i okres przebiegu, wiedząc że U=250mV/dz; T=0,2ms/dz. W karcie pracy zamieść niezbędne wzory i obliczenia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

15 łędy pomiarowe Zadaniem grupy jest rozwiązanie problemu - Rodzaje błędów pomiarowych. Sposoby obliczania błędów pomiarowych. Na podstawie karty pracy oraz materiałów dostarczonych przez nauczyciela należy opracować rodzaje błędów pomiarowych i podać sposoby ich liczenia. odsumowaniem ćwiczenia powinna być dyskusja panelowa. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, wizualizer (opcjonalnie), komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownie wyposażone w: stanowiska pomiarowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową, wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny, zasilacze stabilizowane napięcia stałego, autotransformatory, przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, oscyloskopy, zestawy elementów elektrycznych, przewody i kable elektryczne, trenażery z układami elektrycznymi przystosowane do pomiarów parametrów, stacje lutownicze. Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów i prezentacje multimedialne związane z treściami kształcenia zawartymi w przedmiocie pracownia elektryczna i elektroniczna, czasopisma branżowe, katalogi, normy ISO i N. Zalecane metody dydaktyczne racownia pomiarów odgrywa bardzo istotną rolę w kształceniu technika awionika. odczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. odczas zajęć należy szczególną uwagę zwracać na przestrzeganie przez uczniów przepisów bhp, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Istotne jest również zwrócenie uwagi na pracę w grupach jako pracę zespołów zadaniowych, ponieważ niejednokrotnie jest to nowa forma pracy dla uczniów. ierwsze ćwiczenia powinny być starannie zaplanowane i należy przewidzieć na nie więcej czasu. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda praktyczna. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 16 osób, z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form. Najczęściej będzie to mała grupa, rzadziej duża grupa. Można również w zależności od potrzeb i warunków zastosować formę nauczania jeden na jednego. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z wykonanych pomiarów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

16 M1. J2. Montowanie, konfigurowanie i utrzymanie urządzeń sieci telekomunikacyjnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia H(4)2. przewidywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem montażu i utrzymaniem urządzeń telekomunikacyjnych D H(5)2. określać zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników związane z wykonywaniem montażu i utrzymaniem urządzeń telekomunikacyjnych H(6)2. określać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas wykonywania montażu urządzeń telekomunikacyjnych H(7)2. organizować stanowisko do wykonywania montażu urządzeń telekomunikacyjnych zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska H(8)2. stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania prac związanych z wykonywaniem montażu i utrzymaniem urządzeń telekomunikacyjnych H(9)2. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania prac związanych z wykonywaniem montażu i utrzymaniem urządzeń telekomunikacyjnych H(10)2. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia podczas wykonywania prac związanych z wykonywaniem montażu i utrzymaniem urządzeń telekomunikacyjnych H(10)4. zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania prac związanych z wykonywaniem montażu i utrzymaniem urządzeń telekomunikacyjnych H(10)6. zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia podczas wykonywania Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy prawa ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania montażu, instalacji, i utrzymania urządzeń telekomunikacyjnych. Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania montażu, instalacji, i utrzymania urządzeń telekomunikacyjnych. System pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia. ierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia zgodnie z aktualnymi zasadami udzielania pierwszej pomocy Zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z montażem urządzeń telekomunikacyjnych. Skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas montażu urządzeń telekomunikacyjnych. Dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w zakresie montażu, instalacji, i utrzymania urządzeń telekomunikacyjnych. Dobór na podstawie projektu lub szkicu instalacji sieci telekomunikacyjnej ilość potrzebnych elementów, podzespołów i materiałów do rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

17 prac związanych z wykonywaniem montażu i utrzymaniem urządzeń telekomunikacyjnych H(10)7. zidentyfikować polski system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania H(10)8. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia zgodnie z aktualnymi zasadami udzielania pierwszej pomocy D KZ(E.a)(11) wykonać prace z zakresu obróbki ręcznej podczas montażu urządzeń telekomunikacyjnych KZ(E.a)(17)1. posługiwać się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzegać norm w zakresie montażu urządzeń telekomunikacyjnych KZ(E.a)(17)2. posługiwać się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzegać norm w zakresie urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne KZ(E.a)(17)3. posługiwać się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzegać norm w zakresie montażu sygnalizacji alarmowej urządzeń sieci telekomunikacyjnych KZ(E.a)(17)4. posługiwać się dokumentacją techniczną urządzeń sieci abonenckiej KZ(E.a)(17)5. przestrzegać norm w zakresie wyników pomiarów parametrów urządzeń i parametrów linii abonenckiej E.2.1(1)1. rozpoznać kable telekomunikacyjne na podstawie oznaczeń i opisu E.2.1(1)2. rozróżniać elementy osprzętu telekomunikacyjnego na podstawie oznaczeń i opisu E.2.1(1)3. określać zastosowanie kabli i osprzętu telekomunikacyjny E.2.1(1)4. określić na podstawie projektu lub szkicu instalacji sieci telekomunikacyjnej ilość potrzebnych elementów, podzespołów i materiałów do montażu sieci telekomunikacyjnych E.2.1(1)5. rozpoznać kable telekomunikacyjne na podstawie wyglądu E.2.1(1)6. rozróżniać elementy osprzętu telekomunikacyjnego na podstawie wyglądu E.2.1(1)7. dobrać kable i osprzęt telekomunikacyjny do montażu sieci telekomunikacyjnych montażu sieci telekomunikacyjnych. Elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne do montażu urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne. Dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w zakresie montażu urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne. Zasilanie urządzeń i obiektów telekomunikacyjnych: zasilanie prądem stałym, zasilanie prądem zmiennym, agregat prądotwórczy, prostowniki, siłownia, US, rezerwowe źródła, praca buforowa, akumulatorownia. Elementy zabezpieczające sieci telekomunikacyjne. Montaż urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne. Sygnalizacja alarmowa pracy normalnej i stanów awaryjnych, sygnalizacja świetlna i dźwiękowa, testy sygnalizacji, systemy monitoringu. Montaż sygnalizacji alarmowej urządzeń sieci telekomunikacyjnych. Metody i przyrządy do pomiaru parametrów urządzeń telekomunikacyjnych. Metody i przyrządy do pomiaru parametrów linii abonenckich. Dokumentacja techniczna urządzeń sieci abonenckiej. Normy w zakresie wyników pomiarów parametrów urządzeń i parametrów linii abonenckiej. Sieć telekomunikacyjna: elementy i obszary sieci. Komutacja kanałów (łączy, obwodów), pakietów rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

18 E.2.1(1)8. dobrać elementy oraz podzespoły elektronicznych do montażu sieci telekomunikacyjnych E.2.1(2)1. wykonać montaż elementów konstrukcyjnych oraz osprzętu telekomunikacyjnego w urządzeniach sieci telekomunikacyjnych E.2.1(2)2. wykonać montaż elementów i podzespołów elektronicznych w urządzeniach sieci telekomunikacyjnych E.2.1(3)1. dobrać narzędzia i materiały do montażu urządzeń sieci telekomunikacyjnej w obiektach E.2.1(3)2. wykonać montaż mechaniczny urządzeń sieci telekomunikacyjnej w obiektach E.2.1(4) podłączyć urządzenia sieci telekomunikacyjnych w obiektach E.2.1(5)1. scharakteryzować sposoby zasilania urządzeń i obiektów telekomunikacyjnych E.2.1(5)2. scharakteryzować elementy zabezpieczające sieci telekomunikacyjne E.2.1(5)3. określić czynności dotyczące montażu urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne E.2.1(5)4. dobrać narzędzia i materiały do montowania urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne E.2.1(5)5. wykonać montaż mechaniczny urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne E.2.1(6)1. scharakteryzować sygnalizację alarmową pracy normalnej urządzeń sieci telekomunikacyjnych E.2.1(6)2. scharakteryzować sygnalizację alarmową stanów awaryjnych urządzeń sieci telekomunikacyjnych E.2.1(6)3. określić czynności dotyczące montażu, sygnalizacji alarmowej urządzeń sieci telekomunikacyjnych E.2.1(6)4. wykonać montaż mechaniczny systemów sygnalizacji alarmowych urządzeń sieci telekomunikacyjnych E.2.2(1)1. scharakteryzować sieć telekomunikacyjną oraz jej elementy E.2.2(1)2. rozpoznać na podstawie projektu lub szkicu instalacji rodzaj sieci abonenckiej i określić jej parametry E.2.2(2)1. scharakteryzować sieć telefoniczną oraz jej elementy (wiadomości), komórek: definicja, właściwości, obszary zastosowań. Sieci STN, ISDN: elementy składowe, struktura sieci telefonicznej, łącze abonenckie, urządzenia końcowe. Funkcje i rodzaje sygnalizacji. Sygnalizacja abonencka w analogowym i cyfrowym łączu: definicja, rodzaje, obszary zastosowań, przykłady obsługi połączeń. unkt dostępu do sieci STN, parametry sieci STN w punkcie NT. Styki użytkownika z siecią ISDN. arametry liniowe urządzeń abonenckich. Sygnały w łączu abonenckim: opis, właściwości, przebiegi czasowe. Systemy, HDSL, SHDSL, SDSL, ADSL, VDSL: model odniesienia podstawowych wersji, pasmo, szybkość transmisji, zasięg. Dobór na podstawie projektu lub szkicu instalacji sieci telekomunikacyjnej ilości potrzebnych elementów, podzespołów oraz materiałów do montażu sieci telekomunikacyjnych. Montaż i instalacja elementów konstrukcyjnych oraz osprzętu telekomunikacyjnego w sieciach telekomunikacyjnych. Narzędzia i materiały do montowania urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne Montaż mechaniczny urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne. Montaż mechaniczny systemów sygnalizacji alarmowych urządzeń sieci telekomunikacyjnych. Sprawdzanie poprawności wykonania rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

19 E.2.2(2)2. rozpoznać funkcje central abonenckich analogowych i cyfrowych na podstawie schematów konfiguracyjnych, opisu, użytych symboli nazw E.2.2(3)1. scharakteryzować rodzaje i typy sygnalizacji E.2.2(3)2 rozróżnić na schematach obwody sygnałowe i obwody zasilające E.2.2(3)3. rozróżnić obwody sygnałowe w łączu abonenckim E.2.2(3)4. rozróżnić obwody zasilające w łączu abonenckim E.2.2(4)1. scharakteryzować parametry wybranych urządzeń analogowych i cyfrowych sieci telekomunikacyjnych E.2.2(4)2. dobrać mierniki do pomiarów parametrów wybranych urządzeń telekomunikacyjnych E.2.2(4)3 wykonać pomiary parametrów urządzeń analogowych i cyfrowych sieci telekomunikacyjnych E.2.2(4)4. zinterpretować wyniki pomiarów D E.2.2(5)1. zdefiniować linię abonencką i jej parametry A E.2.2(5)2. dobrać mierniki do pomiarów parametrów linii abonenckiej E.2.2(5)3. wykonać pomiary parametrów linii abonenckiej E.2.2(5)4. ocenić parametry łącza na podstawie wyników pomiarów parametrów linii abonenckiej E.2.2(6)1. instalować aparaty telefoniczne systemów analogowych i cyfrowych E.2.2(6)2. konfigurować aparaty telefoniczne systemów analogowych i cyfrowych E.2.2(6)3.sprawdzić funkcjonowanie zainstalowanych urządzeń końcowych E.2.2(7)1. zlokalizować proste uszkodzenia E.2.2(7)2. wymienić uszkodzone elementy lub podzespoły urządzenia E.2.2(7)3. sprawdzić funkcjonowanie naprawionych urządzeń montażu. Sprawdzenie parametrów elektrycznych analogowej linii telefonicznej (pomiar napięć stałych i zmiennych, pomiar prądów stałych i zmiennych, pomiar rezystancji oraz asymetrii rezystancji żył i rezystancji izolacji, pomiar pojemności miedzy żyłami, reflektometryczna lokalizacje uszkodzeń w kablu, pomiar szumów, generowanie sygnału do lokalizacji par w kablu). Sprawdzenie przydatności linii do transmisji cyfrowej (pomiar przesłuchów NEXT i FEXT miedzy parami w kablu, pomiar poziomu szumów z użyciem filtrów o różnych charakterystykach częstotliwościowych dobranych do typu kodu (np. AMI, HD3, 21Q, 43T), jaki ma być używany w systemie przewidzianym do pracy na badanej linii, pomiar tłumienia w funkcji częstotliwości, obserwacje kształtu i parametrów impulsów kodowych oraz porównanie ich z maską wzorcową). Sprawdzenie dostępu do ISDN-RA ( pomiar stopy błędów, monitorowanie i rejestracje sygnalizacji DSS1 w czasie realizacji testowanych usług przez aparat abonenta lub przyrząd). Sprawdzenie traktu M oraz dostępu do ISDN- RA (pomiar stopy błędów, testowanie wybranej szczeliny czasowej, sygnalizowanie braku sygnału, utraty synchronizacji ramki i wieloramki, przekroczenia stopy błędów, jednoczesne testowanie wielu kanałów, monitorowanie sygnalizacji). skontrolowanie sprawności telefonu analogowego i ISDN (sprawdzenie sygnałów wybierania dekadowego, sprawdzenie sygnałów wybierania DTMF, sprawdzenie dzwonienia, sprawdzenie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

20 lanowane zadania Określanie czynności związanych z udzielaniem pierwszej pomocy w wypadkach porażenia prądem elektrycznym. rzed przystąpieniem do udzielania pierwszej pomocy osobie będącej pod działaniem prądu elektrycznego należy w pierwszej kolejności A. odciąć źródło prądu.. sprawdzić stan porażonego.. wezwać pogotowie ratunkowe. D. ułożyć porażonego w pozycji bezpiecznej. omiar parametrów pary kablowej, przeznaczonej do uruchomienia usługi RA ISDN za pomocą testera łącza transmisyjnego i miernika izolacji 1. Narysuj schematy do pomiaru: - rezystancji pary kablowej - rezystancji izolacji - tłumienności skutecznej pary kablowej 2. Wykonaj pomiary, zestawienie wyników w poniższej tabeli (wzór arametr ara kablowa Rezystancja pętli pary żył R a+b = Rezystancja izolacji pary żył R ab = Rezystancja izolacji żyły względem ziemi R az = R bz = Tłumienność skuteczna A s = 3. orównaj wyniki z normami T S.A. na przyłącze RI ISDN oraz z parametrami kabla odbierania informacji LI, wysyłanie impulsów telezliczania, przeprowadzenie próbnej rozmowy). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni montażu i konfiguracji urządzeń telekomunikacyjnych, wyposażonej w: stanowiska umożliwiające montaż i konfigurację urządzeń telekomunikacyjnych (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem 230 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową, wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny; przyrządy pomiarowe uniwersalne oraz mierniki i testery specjalistyczne; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), z kartami pomiarowymi, stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z przyrządami do pomiaru wielkości geometrycznych; Dodatkowo pracownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien przede wszystkim odpowiedzieć sobie na następujące pytania: jakie chce osiągnąć efekty? Jakie metody będą najbardziej rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

21 odpowiednie dla danej grupy wiekowej, możliwości percepcyjnych uczących się? Jakie problemy (o jakim stopniu trudności i złożoności) powinny być przez uczniów rozwiązane? Jak motywować uczniów i zapewnić ich zaangażowanie. Rzetelna odpowiedź na te pytania pozwoli na trafne dobranie metod, które pozwolą na osiągnięcie zamierzonych efektów. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach o maksymalnej liczbie 14 osób. Uczniowie powinni pracować w dwuosobowych zespołach. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę pracy na podstawie sporządzonej przez ucznia (grupę) dokumentacji z prac wykonanych w czasie zajęć, przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzią oraz testu praktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

22 2. M2. Montowanie i eksploatacja linii i urządzeń transmisji cyfrowej M2.J1. omiary elektryczne i elektroniczne w telekomunikacji M2.J2. Eksploatowanie linii M2.J3. Uruchamianie i utrzymanie urządzeń transmisji cyfrowej M2.J1. omiary elektryczne i elektroniczne w telekomunikacji Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(E.c)(1)1. wyznaczyć impedancję i admitancję w oparciu o liczby zespolone Regulamin pracowni elektrycznej. Zagadnienia H. KZ(E.c)(1)2. wyznaczyć rozpływ prądów i spadki napięć w obwodzie zawierającym elementy RL korzystając z liczb zespolonych ostępowanie w przypadku porażenia prądem elektrycznym. KZ(E.c)(2)1. narysować w skali liniowej przebieg sinusoidalny o znanych parametrach Opracowanie wyników ćwiczeń. KZ(E.c)(2)2. narysować w skali liniowej wykres wskazowy szeregowego Narzędzia pomiarowe i ich właściwości. połączenia RL, R, RL oraz równoległego połączenia RL, R, RL dla elementów Rodzaje elektrycznych przyrządów idealnych i rzeczywistych pomiarowych. KZ(E.c)(2)3. narysować w skali liniowej wykresy krzywych rezonansowych Oznaczenia i symbole mierników. Zakres pomiarowy miernika, stała miernika. KZ(E.c)(2)4. narysować w skali logarytmicznej charakterystyki częstotliwościowe Szacowanie wartości wielkości mierzonej. układów elektronicznych Obliczanie wartości wielkości mierzonej w KZ(E.c)(3)1. charakteryzować parametry wzmacniaczy zależności od wskazań parametrów miernika. KZ(E.c)(3)2. charakteryzować parametry prostowników, stabilizatorów, zasilaczy Odczytywanie wskazań miernika cyfrowego Dokładność pomiarów. KZ(E.c)(3)3. charakteryzować parametry generatorów łędy pomiarowe. KZ(E.c)(4)1. dobierać analogowe układy elektroniczne do określonych warunków Wykorzystanie komputerowych programów eksploatacyjnych symulacyjnych w pracowni elektrycznej. KZ(E.c)(4)2. dobierać cyfrowe układy elektroniczne do określonych warunków Metody i techniki pomiaru w obwodach prądu eksploatacyjnych i napięcia stałego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

23 KZ(E.c)(4)3. dobierać scalone układy elektroniczne do określonych warunków eksploatacyjnych KZ(E.c)(5)1. określać wpływ parametrów poszczególnych elementów i podzespołów na pracę analogowych układów elektronicznych KZ(E.c)(5)2. określać wpływ parametrów poszczególnych elementów i podzespołów na pracę cyfrowych układów elektronicznych KZ(E.c)(5)3. określać wpływ parametrów poszczególnych elementów i podzespołów na pracę układów elektrycznych KZ(E.c)(6)1. dobrać metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektrycznych prądu i napięcia stałego KZ(E.c)(6)2. dobrać metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektrycznych prądu i napięcia sinusoidalnego KZ(E.c)(6)3. dobrać metody i przyrządy do pomiaru parametrów elementów elektronicznych KZ(E.c)(6)4. dobrać metody i przyrządy do pomiaru parametrów analogowych układów elektronicznych KZ(E.c)(6)5. dobrać metody i przyrządy do pomiaru parametrów cyfrowych układów elektronicznych KZ(E.c)(7)1. dokonać analizy pracy układów elektrycznych prądu i napięcia stałego na podstawie schematów ideowych oraz wyników pomiarów KZ(E.c)(7)2. dokonać analizy pracy układów elektrycznych prądu i napięcia sinusoidalnego na podstawie schematów ideowych oraz wyników pomiarów KZ(E.c)(7)3. dokonać analizy pracy elementów elektronicznych na podstawie schematów ideowych oraz wyników pomiarów KZ(E.c)(7)4. dokonać analizy pracy analogowych układów elektronicznych na podstawie schematów ideowych oraz wyników pomiarów KZ(E.c)(7)5. dokonać analizy pracy cyfrowych układów elektronicznych na podstawie schematów ideowych oraz wyników pomiarów KZ(E.c)(8)1. sporządzać dokumentację z wykonywanych prac pomiarowych KZ(E.c)(8)2. sporządzać dokumentację z wykonywanych prac eksploatacyjnych KZ(E.c)(9)1. stosować programy komputerowe wspomagające wykonywanie prac pomiarowych KZ(E.c)(9)2. stosować programy komputerowe wspomagające wykonywanie dokumentacji Metody i techniki pomiaru parametrów obwodu prądu sinusoidalnie zmiennego. Metody i techniki wyznaczania charakterystyk statycznych i dynamicznych oraz parametrów elementów półprzewodnikowych i optoelektronicznych. Metody i techniki wyznaczania charakterystyk statycznych i dynamicznych oraz parametrów układów elektronicznych analogowych i cyfrowych. Symulacja analogowych i cyfrowych układów elektronicznych. Operacje na liczbach zespolonych. Analiza obwodów zawierających elementy RL w oparciu o metodę symboliczną. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23

24 KZ(E.c)(9)3. stosować programy komputerowe wspomagające wykonywanie prac symulacyjnych lanowane zadania omiary oscyloskopowe widma wymuszenia i odpowiedzi filtra 1. Narysować schemat układu pomiarowego 2. ołączyć układ pomiarowy zgodnie ze schematem 3. Sporządzić oscylogramy wymuszenia i odpowiedzi filtra w dziedzinie czasu, dla wymuszenia prostokątnego i trójkątnego 4. Sporządzić oscylogramy widma wymuszenia i odpowiedzi filtra, dla wymuszenia prostokątnego i trójkątnego (funkcja MATH FFT) 5. Wyznaczyć wartości skuteczne 1, 3, 5 i 7 harmonicznej widma wymuszenia i odpowiedzi 6. Korzystając z twierdzenia ersevala wyznaczyć wartości skuteczne przebiegu wejściowego i wyjściowego dla wymuszenia prostokątnego i trójkątnego Symulacyjna technika wyznaczania charakterystyki amplitudowej filtra 1. Sporządzić w symulatorze model symulacyjny układu 2. Uzyskać charakterystykę amplitudową 3. Określić dolną, środkową i górną częstotliwość pasma przenoszenia 4. Określić typ filtra 5. Wyznaczyć pasmo przenoszenia Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w rzutnik multimedialny, rzutnik pisma, wizualizer (opcjonalnie), komputer multimedialny z dostępem do Internetu i drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem umożliwiającym symulację pracy układów elektrycznych i elektronicznych. Środki dydaktyczne Szkoła powinna posiadać pracownie wyposażone w: stanowiska pomiarowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem 230/400 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową, wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny, zasilacze stabilizowane napięcia stałego, autotransformatory, przyrządy pomiarowe analogowe i cyfrowe, oscyloskopy, zestawy elementów elektrycznych, przewody i kable elektryczne, trenażery z układami elektrycznymi przystosowane do pomiarów parametrów, stacje lutownicze. Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów i prezentacje multimedialne związane z treściami kształcenia zawartymi w przedmiocie pracownia elektryczna i elektroniczna, czasopisma branżowe, katalogi, normy ISO i N. Zalecane metody dydaktyczne racownia pomiarów odgrywa bardzo istotną rolę w kształceniu technika awionika. odczas wprowadzania nowych treści oprócz metod aktywizujących wskazana jest demonstracja z wyjaśnieniem. odczas zajęć należy szczególną uwagę zwracać na przestrzeganie przez uczniów przepisów bhp, aby wyrobić nawyk dbałości o bezpieczeństwo własne i osób pracujących w grupie. Istotne jest również zwrócenie uwagi na pracę w grupach jako pracę zespołów zadaniowych, ponieważ niejednokrotnie jest to nowa forma pracy dla uczniów. ierwsze ćwiczenia powinny być starannie zaplanowane i należy przewidzieć na nie więcej czasu. Należy zwrócić uwagę również na korzystanie z norm i katalogów. Dominującą metodą powinna być metoda praktyczna. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24

25 Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 16 osób, z podziałem na zespoły 2-3 osobowe. Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form. Najczęściej będzie to mała grupa, rzadziej duża grupa. Można również w zależności od potrzeb i warunków zastosować formę nauczania jeden na jednego. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego, obserwację pracy ucznia oraz ocenę poprawności wykonania sprawozdania z wykonanych pomiarów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25

26 M2.J2. Eksploatacja linii Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna H(4)1. przewidywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem łączy teletransmisyjnych H(4)2. przewidywać zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem łączy teletransmisyjnych H(5) określać zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników podczas wykonywania łączy teletransmisyjnych H(6)1. określać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas wykonywania cyfrowych łączy teletransmisyjnych H(6)2. określać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas badania cyfrowych łączy teletransmisyjnych H(7) organizować stanowisko do pomiarów linii zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska H(8) stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania pomiarów łączy teletransmisyjnych H(9) przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas eksploatacji łączy teletransmisyjnych H(10) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia KS(1)1. przestrzegać zasad kultury i etyki podczas prac związanych z konfiguracją łączy teletransmisyjnych KS(1)2. przestrzegać zasad kultury i etyki podczas prac związanych z badaniem łączy teletransmisyjnych KS(5) radzić sobie ze stresem podczas eksploatowania linii KS(6)1. aktualizować wiedzę związaną z łączami teletransmisyjnymi Materiał kształcenia Organizowanie stanowiska pracy. Zasady i przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania prac. System pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia. Zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych. ierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i zdrowia. Techniki zwielokrotniania w dziedzinie czasu, częstotliwości, długości fali: charakterystyka, właściwości, obszary zastosowań. lezjochroniczna hierarchia cyfrowa DH (hierarchia europejska i amerykańska): budowa, zasada działania, właściwości, przepływności bitowe podstawowych struktur. Synchroniczna hierarchia cyfrowa SDH (hierarchia europejska) i SONET (hierarchia amerykańska): budowa, zasada działania, właściwości, przepływności bitowe podstawowych struktur. Techniki synchronizacji wykorzystywane w systemach cyfrowych (bezpośrednia, elementowa, master-slave, wzajemna, mieszana): zasada rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26

27 KS(6)2. doskonalić umiejętności związane z badaniem łączy teletransmisyjnych działania, parametry charakterystyczne, KS(8) ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania podczas eksploatowania łączy teletransmisyjnych KS(9) negocjować warunki porozumień podczas współpracy podejmowanej w ramach eksploatowania łączy teletransmisyjnych KS(10) współpracować w zespole podczas eksploatowania łączy teletransmisyjnych OMZ(1) planować pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań związanych z eksploatacją łączy teletransmisyjnych OMZ(3) kierować wykonaniem przydzielonych zadań związanych z eksploatacją łączy teletransmisyjnych OMZ(4) oceniać jakość wykonania przydzielonych zadań związanych z eksploatacją łączy teletransmisyjnych OMZ(6) komunikować się ze współpracownikami podczas wykonywania zadań związanych z eksploatacją łączy teletransmisyjnych KZ(E.a)(9)1. posługiwać się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych KZ(E.a)(9)2. posługiwać się rysunkiem technicznym podczas prac instalacyjnych KZ(E.a)(10) wykonać prace z zakresu montażu mechanicznego elementów łączy teletransmisyjnych KZ(E.a)(11) wykonać prace z zakresu obróbki ręcznej podczas montażu łączy teletransmisyjnych KZ(E.a)(12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych łącza teletransmisyjnego na podstawie dokumentacji technicznej KZ(E.a)(16)1. przedstawiać wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel KZ(E.a)(16)2. przedstawiać wyniki pomiarów i obliczeń w postaci wykresów KZ(E.a)(17)1. znajdować w katalogu lub instrukcji informacje dotyczące montażu łączy teletransmisyjnych KZ(E.a)(17)2. znajdować w katalogu lub instrukcji informacje dotyczące pomiarów łączy teletransmisyjnych KZ(E.a)(17)3. przestrzegać norm w zakresie montażu łączy teletransmisyjnych KZ(E.a)(17)4. przestrzegać norm w zakresie pomiarów łączy teletransmisyjnych właściwości, obszary zastosowań. Systemy z komutacją kałów: obszary zastosowań, oferowane usługi, właściwości transmisyjne. Systemy z komutacją komórek: obszary zastosowań, oferowane usługi, właściwości transmisyjne. ętla abonencka definicja, rodzaje, parametry i ich wartości katalogowe, metodologia pomiarów, techniki sporządzania raportów z pomiarów. Metodologia pomiaru torów miedzianych schematy układów pomiarowych, techniki pomiaru, urządzenia pomiarowe, parametry i zalecenia dotyczące ich wartości, techniki sporządzania raportów z pomiarów. Metodologia pomiaru światłowodowych miedzianych schematy układów pomiarowych, techniki pomiaru, urządzenia pomiarowe, parametry i zalecenia dotyczące ich wartości, techniki sporządzania raportów z pomiarów. Łącze abonenckie definicja, budowa, zasada działania, rodzaje, sygnały i parametry katalogowe. Alarmy i komunikaty generowane przez urządzenia występujące w urządzeniach linii telekomunikacyjnych definicja, typy, niesione informacje, sposoby interpretacji. Metodologia pomiaru linii abonenckiej schematy układów pomiarowych, przyrządy wykorzystywane do pomiaru, badane parametry i ich wartości katalogowe, techniki sporządzania raportów z pomiarów.. Metodologia pomiarów uruchomieniowych i rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27

28 KZ(E.a)(18) stosować programy komputerowe wspomagające wykonywanie pomiarów łączy teletransmisyjnych E.9.1(1)1. dobierać sprzęt do montażu elementów łączy teletransmisyjnych E.9.1(1)2. dobierać narzędzia do montażu elementów łączy teletransmisyjnych E.9.1(2)1. rozróżniać systemy transmisyjne analogowe i cyfrowe E.9.1(2)2. rozróżniać systemy transmisyjne synchroniczne, plezjochroniczne i asynchroniczne E.9.1(2)3. rozróżniać systemy transmisyjne z komutacją pakietów i komórek E.9.1(2)4. rozróżniać zwielokrotnianie w dziedzinie czasu (TDM) E.9.1(2)5. rozróżniać zwielokrotnianie w dziedzinie częstotliwości (FDM) E.9.1(2)6. rozróżniać zwielokrotnianie w dziedzinie kodu (DM) E.9.1(2)7. rozróżniać zwielokrotnianie w dziedzinie długości fali (xwdm WDM, DWDM, WDM, UWDM) E.9.1(3)1. instalować miedziane media transmisyjne E.9.1(3)2. instalować światłowodowe media transmisyjne E.9.1(3)3. instalować radiowe media transmisyjne E.9.1(4)1. wykonać pomiary i testy łącza miedzianego za pomocą analizatora oraz reflektometru TDR E.9.1(4)2. wykonać pomiary i testy łącza światłowodowego za pomocą reflektometru OTDR, miernika mocy optycznej OM, analizatora widma optycznego OSA E.9.1(4)3. wykonać pomiary i testy łącza radiowego za pomocą miernika mocy oraz analizatora widma E.9.1(5)1. dobierać urządzenia zasilające, zabezpieczające i liniowe testów okresowych urządzeń teletransmisyjnych mierzone parametry i ich wartości normatywne, schematy układów pomiarowych oraz przyrządy pomiarowe, techniki sporządzania raportów z pomiarów. Instalowanie mediów transmisyjnych oraz elementów linii transmisyjnych zgodnie z obowiązującymi normami i zaleceniami. omiary miedzianych, światłowodowych i radiowych torów transmisyjnych oraz analiza uzyskanych wyników w oparciu o obowiązujące normy i zalecenia. omiary linii abonenckiej i pętli abonenckiej oraz analiza uzyskanych wyników w oparciu o obowiązujące normy i zalecenia. Określanie stanu linii abonenckiej na podstawie pomiarów i testów. Lokalizowanie i usuwanie uszkodzeń w liniach abonenckich. Zastosowanie komputera z odpowiednim oprogramowaniem do przeprowadzania pomiarów i testów mediów transmisyjnych, linii abonenckich i transmisyjnych. E.9.1(5)2. montować urządzenia zasilające, zabezpieczające i liniowe E.9.1(6)1. lokalizować uszkodzenia linii telekomunikacyjnych na podstawie pomiarów E.9.1(6)2. lokalizować uszkodzenia linii telekomunikacyjnych na podstawie alarmów rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 28

29 E.9.1(7)1. porównać wyniki pomiarów z zaleceniami technicznymi E.9.1(7)2. porównać wyniki testów z zaleceniami technicznymi E.9.1(8) usuwać typowe uszkodzenia linii telekomunikacyjnych E.9.1(9) określać stan linii abonenckiej na podstawie pomiarów E.9.1(10) stosować plan numeracyjny w sieciach telefonicznych lanowane zadania Multimetryczne pomiary parametrów analogowej i cyfrowej linii abonenckiej 1. omiar napięcia na zaciskach linii abonenckiej w stanie jałowym - wybór multimetru o odpowiednio dużej rezystancji wewnętrznej (większej od Ω/V); - wybór odpowiedniego trybu pracy (pomiar napięcia w trybie D); - wykonanie pomiaru dla linii analogowej i cyfrowej; 2. omiar prądu zwarcia linii abonenckiej - wybór odpowiedniego trybu pracy (pomiar prądu w trybie D); - wykonanie pomiaru dla linii analogowej i cyfrowej; 3. Wyznaczenie impedancji wewnętrznej źródła zasilania linii abonenckiej - wyznaczenie impedancji wewnętrznej źródła zasilania analogowej linii abonenckiej; - wyznaczenie impedancji wewnętrznej źródła zasilania cyfrowej linii abonenckiej. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni: elektrotechniki i elektroniki, wyposażonej w: stanowiska pomiarowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem przemiennym 230/400 V, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową, wyposażone w wyłączniki awaryjne oraz wyłącznik awaryjny centralny; zasilacze stabilizowane napięcia stałego; autotransformatory; generatory funkcyjne; przyrządy pomiarowe; makiety z układami elektronicznymi do badania: filtrów, układów modulacji, koderów i dekoderów stosowanych w systemach teletransmisyjnych; montażu i konfiguracji urządzeń telekomunikacyjnych, wyposażonej w: stanowiska umożliwiające montaż i konfigurację urządzeń telekomunikacyjnych (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem 230 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową, wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny; przyrządy pomiarowe uniwersalne oraz mierniki i testery specjalistyczne; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), z kartami pomiarowymi, stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z przyrządami do pomiaru wielkości geometrycznych; sieci transmisyjnych, wyposażonej w: modemy oraz urządzenia radioliniowe; urządzenia do montażu i testowania sieci przewodowych i bezprzewodowych; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem do administrowania i konfigurowania sieci transmisji cyfrowej, oprogramowaniem narzędziowym do diagnostyki, stanowiska do montowania oraz pomiarów parametrów torów miedzianych, światłowodowych i radiowych (jedno stanowisko dla dwóch uczniów); przyrządy pomiarowe uniwersalne, mierniki i testery specjalistyczne, stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z przyrządami rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 29

30 do pomiaru wielkości geometrycznych. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien przede wszystkim odpowiedzieć sobie na następujące pytania: jakie chce osiągnąć efekty? Jakie metody będą najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, możliwości percepcyjnych uczących się? Jakie problemy (o jakim stopniu trudności i złożoności) powinny być przez uczniów rozwiązane? Jak motywować uczniów i zapewnić ich zaangażowanie. Rzetelna odpowiedź na te pytania pozwoli na trafne dobranie metod, które pozwolą na osiągnięcie zamierzonych efektów. Wymaga się stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę pracy na podstawie sporządzonej przez ucznia (grupę) dokumentacji z prac wykonanych w czasie zajęć, przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzią oraz testu praktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 30

31 M2.J3. Uruchamianie i utrzymanie urządzeń transmisji cyfrowej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna H(4)1. przewidywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z uruchamianiem i utrzymanie urządzeń transmisji cyfrowej H(4)2. przewidywać zagrożenia dla mienia i środowiska związane z uruchamianiem i utrzymanie urządzeń transmisji cyfrowej H(5) określać zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników podczas uruchamiania i utrzymania urządzeń transmisji cyfrowej H(6)1. określać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas uruchamiania urządzeń transmisji cyfrowej H(6)2. określać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas utrzymania urządzeń transmisji cyfrowej H(7)1. organizować stanowisko do uruchamiania urządzeń transmisji cyfrowej zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska H(7)2. organizować stanowisko do utrzymania urządzeń zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska H(8)1. stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas uruchamiania urządzeń transmisji cyfrowej H(8)2. stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas utrzymania urządzeń transmisji cyfrowej H(9)1. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas uruchamiania urządzeń transmisji cyfrowej H(9)2. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas utrzymania urządzeń transmisji cyfrowej H(10) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy Materiał kształcenia Organizowanie stanowiska pracy. Zasady i przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania prac. System pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia. Zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych. ierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i zdrowia. Elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne do montażu urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne. Szkice instalacji, schematy ideowe, montażowe układów elektrycznych i elektronicznych do montażu urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne. arametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych do montażu urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne. Dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w zakresie montażu urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne. Zasilanie urządzeń i obiektów rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 31

32 oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia KS(1)1. przestrzegać zasad kultury i etyki podczas prac związanych z uruchamianiem urządzeń transmisji cyfrowej KS(1)2. przestrzegać zasad kultury i etyki podczas prac związanych z utrzymaniem urządzeń transmisji cyfrowej KS(5) radzić sobie ze stresem podczas uruchamiania i utrzymania urządzeń transmisji cyfrowej KS(6)1. aktualizować wiedzę związaną z urządzeniami transmisji cyfrowej KS(6)2. doskonalić umiejętności związane z uruchamianiem urządzeń transmisji cyfrowej KS(6)3. doskonalić umiejętności związane z utrzymaniem urządzeń transmisji cyfrowej KS(8) ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania podczas uruchamiania i utrzymania urządzeń transmisji cyfrowej KS(9) negocjować warunki porozumień podczas współpracy podejmowanej w ramach uruchamiania i utrzymania urządzeń transmisji cyfrowej KS(10) współpracować w zespole podczas uruchamiania i utrzymania urządzeń transmisji cyfrowej OMZ(1) planować pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań związanych z uruchamianiem i utrzymaniem urządzeń transmisji cyfrowej OMZ(3) kierować wykonaniem przydzielonych zadań związanych z uruchamianiem i utrzymaniem urządzeń transmisji cyfrowej OMZ(4) oceniać jakość wykonania przydzielonych zadań związanych z uruchamianiem i utrzymaniem urządzeń transmisji cyfrowej OMZ(6) komunikować się ze współpracownikami podczas wykonywania zadań związanych z uruchamianiem i utrzymaniem urządzeń transmisji cyfrowej KZ(E.a)(9)1. posługiwać się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych KZ(E.a)(9)2. posługiwać się rysunkiem technicznym podczas prac instalacyjnych KZ(E.a)(10)1. wykonać prace z zakresu montażu mechanicznego elementów urządzeń abonenckich i dostępowych KZ(E.a)(10)2. wykonać prace z zakresu montażu mechanicznego urządzeń abonenckich i dostępowych telekomunikacyjnych: zasilanie prądem stałym, zasilanie prądem zmiennym, agregat prądotwórczy, prostowniki, siłownia, US, rezerwowe źródła, praca buforowa, akumulatorownia. Elementy zabezpieczające sieci telekomunikacyjne. Montaż urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne. Sygnalizacja alarmowa pracy normalnej i stanów awaryjnych, sygnalizacja świetlna i dźwiękowa, testy sygnalizacji, systemy monitoringu. Montaż sygnalizacji alarmowej urządzeń sieci telekomunikacyjnych. lan numeracyjny w sieciach telekomunikacyjnych komutowanych założenia standardu E164 dla sieci telekomunikacyjnych stacjonarnych i ruchomych, technika tworzenia numeru. lan numeracyjny w sieciach teleinformatycznych założenia standardu X121 dla sieci telekomunikacyjnych stacjonarnych i ruchomych, technika tworzenia numeru. Dobór na podstawie projektu lub szkicu instalacji sieci telekomunikacyjnej ilości potrzebnych elementów, podzespołów oraz materiałów do montażu sieci telekomunikacyjnych. Montaż i instalacja elementów konstrukcyjnych oraz osprzętu telekomunikacyjnego w sieciach telekomunikacyjnych. Narzędzia i materiały do montowania urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne. Montaż mechaniczny urządzeń zasilających i zabezpieczających sieci telekomunikacyjne. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 32

33 KZ(E.a)(10)3. wykonać prace z zakresu montażu mechanicznego elementów urządzeń zasilających, zabezpieczających i liniowych KZ(E.a)(10)4. wykonać prace z zakresu montażu mechanicznego urządzeń zasilających, zabezpieczających i liniowych KZ(E.a)(11)1. wykonać prace z zakresu obróbki ręcznej podczas montażu urządzeń abonenckich i dostępowych KZ(E.a)(11)2. wykonać prace z zakresu obróbki ręcznej podczas montażu urządzeń zasilających, zabezpieczających i liniowych KZ(E.a)(12)1. określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych urządzeń dostępowych i abonenckich na podstawie dokumentacji technicznej KZ(E.a)(12)2. określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych urządzeń zasilających, zabezpieczających i liniowych na podstawie dokumentacji technicznej KZ(E.a)(16)1. przedstawiać wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel KZ(E.a)(16)2. przedstawiać wyniki pomiarów i obliczeń w postaci wykresów KZ(E.a)(17)1. znajdować w katalogu lub instrukcji informacje dotyczące montażu urządzeń transmisji cyfrowej KZ(E.a)(17)2. znajdować w katalogu lub instrukcji informacje dotyczące montażu urządzeń zasilających i zabezpieczających urządzenia transmisji cyfrowej KZ(E.a)(17)3. przestrzegać norm w zakresie montażu urządzeń transmisji cyfrowej KZ(E.a)(17)4. przestrzegać norm w zakresie utrzymania urządzeń transmisji cyfrowej KZ(E.a)(18)1. stosować programy komputerowe wspomagające konfigurację urządzeń transmisji cyfrowej KZ(E.a)(18)2. stosować programy komputerowe wspomagające utrzymanie urządzeń transmisji cyfrowej E.9.2(1)1. dobierać urządzenia dostępowe Montaż mechaniczny systemów sygnalizacji alarmowych urządzeń sieci telekomunikacyjnych. Sprawdzanie poprawności wykonania montażu. Urządzenia dostępowe montaż, uruchamianie, pomiary i utrzymanie oraz analiza uzyskanych wyników pomiarów w oparciu o obowiązujące normy i zalecenia. Urządzenia abonenckie montaż, uruchamianie, pomiary i utrzymanie oraz analiza uzyskanych wyników pomiarów w oparciu o obowiązujące normy i zalecenia. Urządzenia zasilające, zabezpieczające i liniowe montaż, uruchamianie, pomiary i utrzymanie oraz analiza uzyskanych wyników pomiarów w oparciu o obowiązujące normy i zalecenia. yfrowe urządzenia sieci komutacyjne montowanie i pomiary. Abonenckie centralki telefoniczne montaż i pomiary podstawowych sygnałów. Sygnalizacja w łączu abonenckim pomiar, analiza uzyskanych wyników w oparciu o obowiązujące normy i zalecenia. Zastosowanie komputera z odpowiednim oprogramowaniem do przeprowadzania pomiarów i testów urządzeń teletransmisyjnych. E.9.2(1)2. dobierać urządzenia abonenckie E.9.2(2)1. analizować działanie urządzeń dostępowych D E.9.2(2)2. analizować działanie urządzeń abonenckich D rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 33

34 E.9.2(3)1. dobierać parametry konfiguracyjne dla urządzeń dostępowych E.9.2(3)2. dobierać parametry konfiguracyjne dla urządzeń abonenckich E.9.2(4)1. dobierać metody i przyrządy do wykonania pomiarów i testów w pętli abonenckiej E.9.2(4)2. dobierać metody i przyrządy do wykonania pomiarów i testów w torze liniowym E.9.2(5)1. uruchamiać i konfigurować urządzenia dostępowe E.9.2(5)2. uruchamiać i konfigurować urządzenia abonenckie E.9.2(6)1. wykonać pomiary uruchomieniowe urządzeń transmisyjnych E.9.2(6)2. wykonać testy okresowe urządzeń transmisyjnych E.9.2(7)1. oceniać działanie urządzeń transmisyjnych na podstawie przeprowadzonych pomiarów E.9.2(7)2. oceniać działanie urządzeń transmisyjnych na podstawie przeprowadzonych testów E.9.2(8)1. rozpoznawać sygnały w urządzeniach transmisyjnych E.9.2(8)2. rozpoznawać sygnały w łączach międzycentralowych E.9.2(8)3. rozpoznawać sygnały w łączach abonenckich E.9.2(9) stosować plan numeracyjny lanowane zadania adanie modulatora ASK 1. Schemat blokowy układu pomiarowego rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 34

35 2. Wykaz poleceń - zmodulować przebieg nośny sygnałem unipolarnym o kształcie prostokątnym dla m = 100 % (współczynnik głębokości modulacji pełna modulacja), przerysować wykres tego przebiegu; - zmodulować przebieg nośny sygnałem bipolarnym o kształcie prostokątnym dla m = 100 % (współczynnik głębokości modulacji pełna modulacja), przerysować wykres tego przebiegu; - wyznaczyć charakterystykę przejściową modulatora: f U m m f przy const f m U m (amplituda napięcia modulującego). m przy f m const (częstotliwość fali modulującej) oraz charakterystykę częstotliwościową modulatora: Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni: elektrotechniki i elektroniki, wyposażonej w: stanowiska pomiarowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem przemiennym 230/400 V, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową, wyposażone w wyłączniki awaryjne oraz wyłącznik awaryjny centralny; zasilacze stabilizowane napięcia stałego; autotransformatory; generatory funkcyjne; przyrządy pomiarowe; makiety z układami elektronicznymi do badania: filtrów, układów modulacji, koderów i dekoderów stosowanych w systemach teletransmisyjnych; montażu i konfiguracji urządzeń telekomunikacyjnych, wyposażonej w: stanowiska umożliwiające montaż i konfigurację urządzeń telekomunikacyjnych (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem 230 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową, wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik awaryjny centralny; przyrządy pomiarowe uniwersalne oraz mierniki i testery specjalistyczne; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), z kartami pomiarowymi, stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z przyrządami do pomiaru wielkości geometrycznych; sieci transmisyjnych, wyposażonej w: modemy oraz urządzenia radioliniowe; urządzenia do montażu i testowania sieci przewodowych i bezprzewodowych; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem do administrowania i konfigurowania sieci transmisji cyfrowej, oprogramowaniem narzędziowym rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 35

36 do diagnostyki, stanowiska do montowania oraz pomiarów parametrów torów miedzianych, światłowodowych i radiowych (jedno stanowisko dla dwóch uczniów); przyrządy pomiarowe uniwersalne, mierniki i testery specjalistyczne, stanowiska do obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z przyrządami do pomiaru wielkości geometrycznych. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien przede wszystkim odpowiedzieć sobie na następujące pytania: jakie chce osiągnąć efekty? Jakie metody będą najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, możliwości percepcyjnych uczących się? Jakie problemy (o jakim stopniu trudności i złożoności) powinny być przez uczniów rozwiązane? Jak motywować uczniów i zapewnić ich zaangażowanie. Rzetelna odpowiedź na te pytania pozwoli na trafne dobranie metod, które pozwolą na osiągnięcie zamierzonych efektów. Wymaga się stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę pracy na podstawie sporządzonej przez ucznia (grupę) dokumentacji z prac wykonanych w czasie zajęć, przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzią oraz testu praktycznego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 36

37 3. M3. Uruchamianie i utrzymanie sieci transmisyjnych M3.J1. Montowanie i uruchamiane sieci transmisyjnych M3.J2. Konfigurowanie i testowanie sieci transmisyjnych M3.J1. Montowanie i uruchamianie sieci transmisyjnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(4)1. być otwarty na zmiany podczas montowania sieci transmisyjnych Organizowanie stanowiska pracy. KS(4)2. być otwarty na zmiany podczas uruchamiania sieci transmisyjnych Zasady i przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony KS(5)1. radzić sobie ze stresem podczas montowania sieci transmisyjnych przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas KS(5)2. radzić sobie ze stresem podczas uruchamiania sieci transmisyjnych wykonywania prac montażowych. ierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia KS(7)1. przestrzegać tajemnicy zawodowej podczas montowania sieci i zdrowia. transmisyjnych Kompetencje personalne i społeczne podczas KS(7)2. przestrzegać tajemnicy zawodowej podczas uruchamiania sieci wykonywania prac. transmisyjnych Metody organizacji pracy indywidualnej bądź KS(8)1. ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania podczas grupowej. montowania sieci transmisyjnych Montaż okablowania poziomego, pionowego, KS(8)2. ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania podczas szkieletowego: systemy listew i rur do instalacji uruchamiania sieci transmisyjnych teleinformatycznych, układanie i montaż KS(9)1. negocjować warunki porozumień podczas montowania sieci kanalizacji, procedura sprawdzania kabli przed transmisyjnych instalacją, instalacja oraz ochrona kabli przez KS(9)2. negocjować warunki porozumień podczas uruchamiania sieci czynnikami zewnętrznymi sposoby przeciągania transmisyjnych kabla przez kanalizację, systemy dystrybucji KS(10)1. współpracować w zespole podczas montowania sieci transmisyjnych okablowania, sprzęt instalatora okablowania sieciowego. KS(10)2. współpracować w zespole podczas uruchamiania sieci transmisyjnych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 37

38 OMZ(1)1. planować pracę zespołu w celu wykonania montażu sieci transmisyjnej Testy i pomiary okablowania sieciowego OMZ(1)2. planować pracę zespołu w celu wykonania uruchomienia sieci arametry mechaniczne: poprawność podłączenia transmisyjnej przewodów (mapa połączeń), długości torów OMZ(2)1. dobierać osoby do wykonywania montażu sieci transmisyjnej transmisyjnych. arametry propagacyjne: OMZ(2)2. dobierać osoby do wykonywania uruchomienia sieci transmisyjnej opóźnienie propagacji, błąd opóźnienia, stałoprądowa oporność pętli, tłumienie, impedancja OMZ(3)1. kierować wykonaniem przydzielonych zadań podczas montażu sieci charakterystyczna i/lub straty odbiciowe, ERT (bit transmisyjnej error rate test) - przepustowości okablowania ze OMZ(3)2. kierować wykonaniem przydzielonych zadań podczas uruchamiania sieci transmisyjnej standardem IEEE do 1 Gb/s, pomiar OMZ(4)1. oceniać jakość wykonania przydzielonych zadań montażowych paramterów NEXT i FEXT EHO (Return Loss), SNRstosunek sygnał/szum. arametry kompatybilności OMZ(4)2. oceniać jakość wykonania przydzielonych zadań uruchomieniowych elektromagnetycznej. OMZ(5)1. wprowadzać rozwiązania techniczne wpływające na poprawę Alarmy i komunikaty (ostrzeżenia) w urządzeniach warunków i jakość pracy transmisyjnych: hierarchia alarmów, informacje OMZ(5)2. wprowadzać rozwiązania organizacyjne wpływające na poprawę dla operatora wynikające z alarmów, źródła warunków i jakość pracy alarmów. OMZ(6)1. komunikować się ze współpracownikami podczas montażu sieci Metodologia pomiaru (In service i Out of service) transmisyjnej i analizy działania analogowych i cyfrowych sieci OMZ(6)2. komunikować się ze współpracownikami podczas uruchamiania sieci transmisyjnych w oparciu o SNR, ER, Q-Factor, transmisyjnej Jitter, czas przełączenia na rezerwę. H(4)1. przewidywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i Metodologia wykonywania pomiarów i testów środowiska związane z montażem sieci transmisyjnych oraz oceny jakości działania krotnic DH i SDH. H(4)2. przewidywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i omiary parametrów sygnałów i urządzeń środowiska związane z uruchamianiem sieci transmisyjnych synchronizacji sieci transmisyjnej. H(5)1. określać zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników Ocena wyników pomiarów w oparciu o zalecenia podczas montażu sieci transmisyjnych obowiązujące w telekomunikacji. H(5)2. określać zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników Montaż urządzeń sieci transmisyjnych podczas uruchamiania sieci transmisyjnych przewodowych. H(6)1. określać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm Montaż urządzeń sieci transmisyjnych człowieka podczas montażu sieci transmisyjnych bezprzewodowych. H(6)2. określać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm Stosowanie urządzeń w zależności od struktury człowieka podczas uruchamiania sieci transmisyjnych sieci transmisyjnej oraz jej parametrów. H(7)1. organizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami Funkcje usługowe sieci transmisyjnych SDH: rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 38

39 ergonomii H(7)2. organizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy H(7)3. organizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami ochrony przeciwpożarowej H(7)4. organizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami ochrony środowiska H(8)1. stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas montażu sieci transmisyjnej H(8)2. stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas uruchamiania sieci transmisyjnej H(9)1. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy H(9)2. stosować przepisy prawa ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska H(10) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia KZ(E.a)(9)1. posługiwać się rysunkiem technicznym podczas montażu sieci transmisyjnych KZ(E.a)(9)2. posługiwać się rysunkiem technicznym podczas instalacji urządzeń sieci transmisyjnych KZ(E.a)(10)1. dobierać narzędzia i przyrządy pomiarowe konieczne przy uruchamianiu sieci transmisyjnych KZ(E.a)(10)2. wykonać prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych sieci transmisyjnych KZ(E.a)(11)1. wykonać prace z zakresu obróbki ręcznej konieczne przy montażu sieci transmisyjnych KZ(E.a)(11)2. wykonać prace z zakresu obróbki ręcznej konieczne przy uruchamianiu sieci transmisyjnych KZ(E.a)(12)1. określać funkcje elementów elektrycznych i elektronicznych urządzeń sieci transmisyjnych na podstawie dokumentacji technicznej KZ(E.a)(12)2. określać funkcje układów elektrycznych i elektronicznych urządzeń sieci transmisyjnych na podstawie dokumentacji technicznej KZ(E.a)(16)1. przedstawiać wyniki pomiarów urządzeń sieci transmisyjnych i obliczeń w postaci tabel transmisja sygnałów hierarchii plezjochronicznej DH, transmisja komórek ATM, transmisja sygnałów FDDI. Wykorzystanie sieci SDH do łączenia sieci I i LAN. Transportowe sieci optyczne OTH: budowa, zasada działania, właściwości, przepływności bitowe podstawowych struktur. Odwzorowanie sygnałow zewnętrznych (strumieni STM-16, STM- 64, STM-256, komórek ATM, ramkowanego strumienia bajtów GF Generic Framing rocedure). Sieci telefonii mobilnej (GSM i UMTS): budowa, zasada działania, topologie, obszary zastosowań, właściwości transmisyjne. Okablowanie strukturalne: definicje i normy. Siedmiowarstwowy model odniesienia OSI (ang. Open Systems Interconnection): budowa, funkcje, komunikacja między warstwami. Model odniesienia T/I: funkcje i protokoły poszczególnych warstw. Standard Ethernet budowa ramki, adresy sprzętowe, protokół SMA/D, transmisja w trybie pełnodupleksowym. rotokół I(Iv4 i Iv6): budowa nagłówka datagramu Iv4 i Iv6, adresowanie, strefy i zakresy adresów, podział sieci na podsieci. rotokół T: budowa nagłówka, porty, kontrola przepływu. Urządzenia sieciowe: funkcje i parametry. Wprowadzenie do sieci: topologie, elementy sieci (serwery, klienci), domeny i grupy robocze, prawa do folderów i plików, udostępnianie i ochrona zasobów sieciowych. Usługi sieciowe: definicja, usługi katalogowe i Internetowe (strony www, poczta elektroniczna, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 39

40 KZ(E.a)(16)2. przedstawiać wyniki pomiarów urządzeń sieci transmisyjnych i obliczeń w postaci wykresów KZ(E.a)(17)1. posługiwać się dokumentacją techniczną podczas montażu sieci transmisyjnych KZ(E.a)(17)2. posługiwać się katalogami i instrukcjami obsługi podczas uruchamiania urządzeń sieci transmisyjnych KZ(E.a)(17)3. przestrzegać norm w tym zakresie montażu i uruchamiania sieci transmisyjnych KZ(E.a)(18) stosować programy komputerowe wspomagające wykonywanie pomiarów uruchomieniowych urządzeń sieci transmisyjnych E.10.1(1)1. montować okablowanie pionowe miedziane i światłowodowe protokół transferu plików FT, komunikatory internetowe, grupy dyskusyjne) architektura i zasada działania. E.10.1(1)2. montować okablowanie poziome miedziane i światłowodowe E.10.1(1)3. montować okablowanie szkieletowe (magistralowe) miedziane i światłowodowe E.10.1(1)4. testować okablowanie pionowe miedziane i światłowodowe E.10.1(1)5. testować okablowanie poziome miedziane i światłowodowe E.10.1(1)6. testować okablowanie szkieletowe (magistralowe) miedziane i światłowodowe E.10.1(2).1 montować urządzenia sieciowe transmisji przewodowej E.10.1(2).2 montować urządzenia sieci transmisji bezprzewodowej E.10.1(3)1. rozróżniać sieci transmisyjne ze względu na sposób zwielokrotniania E.10.1(3)2. rozróżniać sieci transmisyjne ze względu na typ transferu danych E.10.1(3)3. rozróżniać sieci transmisyjne ze względu na przepływność bitową E.10.1(3)4. rozróżniać sieci transmisyjne na podstawie nazw, oznaczeń i skrótów E.10.1(3)5. rozróżniać sieci transmisyjne na podstawie zastosowanego medium transmisyjnego E.10.1(3)6. rozróżniać sieci transmisyjne na podstawie zastosowanej techniki kodowania i modulacji E.10.1(3)7. rozróżniać sieci transmisyjne na podstawie zastosowanej sygnalizacji rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 40

41 E.10.1(4)1. wyjaśniać zasadę działania sieci transmisyjnej w oparciu o schemat blokowy E.10.1(4)2. wyjaśniać zasadę działania sieci transmisyjnej w oparciu o budowę modułu transportowego, ramki, pakietu E.10.1(4)3. wyjaśniać zasadę działania sieci transmisyjnej w oparciu o zastosowaną technikę komutacji E.10.1(4)4. wyjaśniać zasadę działania sieci transmisyjnej w oparciu o zastosowaną technikę zwielokrotniania E.10.1(5)1. analizować standardy sieci transmisyjnych synchronicznych D E.10.1(5)2. analizować standardy sieci transmisyjnych asynchronicznych D E.10.1(5)3. analizować standardy sieci transmisyjnych plezjochronicznych D E.10.1(5)4. stosować urządzenia w zależności od struktury sieci transmisyjnej E.10.1(5)5. stosować urządzenia w zależności od parametrów sieci transmisyjnej E.10.1(6)1. rozróżniać systemy współpracujące z sieciami transmisyjnymi E.10.1(6)2. rozróżniać urządzenia współpracujące z sieciami transmisyjnymi E.10.1(7)1. wykonać i odzyskać kopie zapasowe E.10.1(7)2. wykonać eksport i import baz danych E.10.1(7)3. stosować różne techniki i algorytmy sporządzania kopii zapasowych E.10.1(8)1. dobierać metody do wykonania pomiarów i testów sieci transmisyjnych E.10.1(8)2. dobierać urządzenia do wykonania pomiarów i testów sieci transmisyjnych E.10.1(8)3. dobierać oprogramowanie specjalistyczne do wykonania pomiarów i testów sieci transmisyjnych E.10.1(9)1. obsługiwać oprogramowanie specjalistyczne E.10.1(9)2. określać prawidłowość działania sieci transmisyjnych E.10.1(10)1. charakteryzować budowę sieci telefonii mobilnej E.10.1(10)2. charakteryzować usługi realizowane w tej sieci telefonii mobilnej rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 41

42 E.10.2(1)1. rozróżniać rodzaje transmisji E.10.2(1)2. rozróżniać typy transmisji E.10.2(2)1. dokonać analizy warstwowych modeli sieci pod względem sprzętowym D E.10.2(2)2. dokonać analizy warstwowych modeli sieci pod względem protokołowym D E.10.2(4)1. przestrzegać zasad udostępniania zasobów sieciowych E.10.2(4)2. przestrzegać zasad ochrony zasobów sieciowych E.10.2(7)1. wykonać pomiary uruchomieniowe sieci transmisyjnej o topologii miedzianej E.10.2(7)2. wykonać pomiary uruchomieniowe sieci transmisyjnej o topologii światłowodowej E.10.2(7)3. wykonać pomiary uruchomieniowe sieci transmisyjnej o topologii bezprzewodowej lanowane zadania Sprawdzenie krotnicy M 30/32 w pętli lokalnej analizatorem traktów M, posiadającym funkcję pomiaru kanałów analogowych 1. Zestaw układ pomiarowy zgodnie ze schematem. Rys. 1 Układ do pomiaru kanałów rozmównych Tx nadawanie kanału x, Rx odbiór kanału x, pętla lokalna krotnicy po stronie liniowej rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 42

43 2. Wykonaj pomiary kanałów analogowych: omiar tłumienności wynikowej kanałów (LEVEL) omiar zniekształceń tłumieniowych kanałów (GAIN FREQU. DEENDENT) omiar liniowości wzmocnienia kanałów (GAIN LEVEL DEENDENT) omiar szumu psofometrycznego (WEIGHTED NOISE) omiar szumu kwantyzacji (QUANTISING DIST) omiar przesłuchu międzykanałowego (ROSSTALK) 3. Wykonaj pomiary kanałów cyfrowych omiar elementarnej stopy błędów 4. orównaj otrzymane wyniki z zaleceniem ITU-T G.821, G.823 i M.2100 Testowanie sygnalizacji alarmowej krotnicy SDH, przy wykorzystaniu pojedynczego testera (generator, analizator), który umożliwia dostęp do bajtów A1 i A2 nagłówka. 1. Zestaw układ pomiarowy zgodnie ze schematem. Rys. 1 Układ do badania sygnalizacji alarmowej 2. Metodyka testowania: symulowanie zdarzeń poprzez odpowiednie zmiany wartości binarnej sygnału wejściowego do urządzenia badanego rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 43

44 - ustaw bajty A A , obserwuj sygnalizację alarmową - ustaw bajty A , A , obserwuj sygnalizację alarmową 3. odaj jak zmieniała się sygnalizacja alarmowa i uzasadnij co było tego przyczyną Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni sieci transmisyjnych, wyposażoną w: stanowiska do uruchamiania i konfigurowania sieci transmisji cyfrowej (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem 230 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową, wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik centralny; krotnice synchroniczne SDH (Synchronous Digital Hierarchy) i plezjochroniczne DH (lesiochronous Digital Hierarchy) wraz z oprogramowaniem konfiguracyjnym i okablowaniem koniecznym do ich połączenia, symulującym trakt transmisyjny; modemy oraz urządzenia radioliniowe; urządzenia do montażu i testowania sieci przewodowych i bezprzewodowych; stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) z oprogramowaniem do administrowania i konfigurowania sieci transmisji cyfrowej, oprogramowaniem narzędziowym do diagnostyki, stanowiska do montowania oraz pomiarów parametrów torów miedzianych, światłowodowych i radiowych (jedno stanowisko dla dwóch uczniów); przyrządy pomiarowe uniwersalne, mierniki i testery specjalistyczne, Dodatkowo każda pracownia powinna być wyposażona w stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym. Zalecane metody dydaktyczne Nauczyciel dobierając metodę kształcenia powinien przede wszystkim odpowiedzieć sobie na następujące pytania: jakie chce osiągnąć efekty? Jakie metody będą najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, możliwości percepcyjnych uczących się? Jakie problemy (o jakim stopniu trudności i złożoności) powinny być przez uczniów rozwiązane? Jak motywować uczniów i zapewnić ich zaangażowanie. Rzetelna odpowiedź na te pytania pozwoli na trafne dobranie metod, które pozwolą na osiągnięcie zamierzonych efektów. Wymaga się stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach o maksymalnej liczbie 14 osób. Uczniowie powinni pracować w dwu lub trzy osobowych zespołach ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się ocenę pracy na podstawie sporządzonej przez ucznia (grupę) dokumentacji z prac wykonanych w czasie zajęć, przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzią oraz testu praktycznego. Stosowane przez nauczyciela ocenianie powinno korzystać z zasad występujących w ocenianiu kształtującym, ma bowiem być dla ucznia informacją zwrotną, która pomaga mu się uczyć, informuje o tym, co już potrafi robić dobrze, co ma poprawić i daje wskazówkę jak dalej pracować. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 44

45 M3.J2. Konfigurowanie i testowanie sieci transmisyjnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(4)1. być otwarty na zmiany podczas konfigurowania sieci transmisyjnych Organizowanie stanowiska pracy. KS(4)2. być otwarty na zmiany podczas testowania sieci transmisyjnych Zasady i przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony KS(5)1. radzić sobie ze stresem podczas konfigurowania sieci transmisyjnych przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas KS(5)2. radzić sobie ze stresem podczas testowania sieci transmisyjnych wykonywania prac montażowych. ierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia KS(7)1. przestrzegać tajemnicy zawodowej podczas konfigurowania sieci i zdrowia. transmisyjnych Kompetencje personalne i społeczne podczas KS(7)2. przestrzegać tajemnicy zawodowej podczas testowania sieci wykonywania prac. transmisyjnych Metody organizacji pracy indywidualnej bądź KS(8)1.ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania podczas grupowej. konfigurowania sieci transmisyjnych Współpraca sieci transmisyjnych z innymi sieciami KS(8)2. ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania podczas Efektywne wykorzystanie przepustowości sieci testowania sieci transmisyjnych SDH: GF over SDH. KS(9)1. negocjować warunki porozumień podczas konfigurowania sieci Metody wykonywania kopii zapasowych transmisyjnych Metody wykonywania eksportu i importu baz KS(9)2. negocjować warunki porozumień podczas testowania sieci danych. transmisyjnych rogramy do zbierania, diagnostyki i zbierania KS(10)1. współpracować w zespole podczas konfigurowania sieci transmisyjnych informacji. KS(10)2. współpracować w zespole podczas testowania sieci transmisyjnych Metody zbierania, przetwarzania, analizowania i przesyłania danych dotyczących kontroli, OMZ(1)1. planować pracę zespołu w celu wykonania konfiguracji sieci nadzoru i utrzymania sieci transmisyjnych. transmisyjnej Konfigurowanie usług sieciowych. OMZ(1)2. planować pracę zespołu w celu wykonania testów sieci transmisyjnej Scentralizowany i rozproszony system zarządzania OMZ(2)1. dobierać osoby do wykonywania konfiguracji sieci transmisyjnej Zarządzanie konfiguracją, uszkodzeniami, jakością oraz bezpieczeństwem w sieciach transmisyjnych. OMZ(2)2. dobierać osoby do wykonywania testów sieci transmisyjnej rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 45

46 OMZ(3)1. kierować wykonaniem przydzielonych zadań podczas konfiguracji sieci transmisyjnej OMZ(3)2. kierować wykonaniem przydzielonych zadań podczas testowania sieci transmisyjnej OMZ(4)1. oceniać jakość wykonania przydzielonych zadań konfiguracyjnych D OMZ(4)2. oceniać jakość wykonania przydzielonych zadań testowych D OMZ(5)1. wprowadzać rozwiązania techniczne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy OMZ(5)2. wprowadzać rozwiązania organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy OMZ(6)1. komunikować się ze współpracownikami podczas konfiguracji sieci transmisyjnej OMZ(6)2. komunikować się ze współpracownikami podczas testowania sieci transmisyjnej H(4)1. przewidywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z konfiguracją sieci transmisyjnych H(4)2. przewidywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z testowaniem sieci transmisyjnych H(5)1. określać zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników podczas konfiguracji sieci transmisyjnych H(5)2. określać zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników podczas testowania sieci transmisyjnych H(6)1. określać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas konfiguracji sieci transmisyjnych H(6)2. określać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka podczas testowania sieci transmisyjnych H(7)1. organizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii H(7)2. organizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy H(7)3. organizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami ochrony przeciwpożarowej H(7)4. organizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami ochrony środowiska Rozbudowa istniejącej infrastruktury sieciowej. Jakość usług: Wskaźniki jakości usług telekomunikacyjnych. Zarządzanie sieciami transmisyjnymi: zarządzanie i sterowanie na poziomie sieci i elementów sieci, zarządzanie lokalne i zdalne, sieć zarządzania telekomunikacją TMN. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 46

47 H(8)1. stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas konfiguracji sieci transmisyjnej H(8)2. stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas testowania sieci transmisyjnej H(9)1. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy H(9)2. stosować przepisy prawa ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska H(10) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia KZ(E.a)(9)1. posługiwać się rysunkiem technicznym podczas konfiguracji sieci transmisyjnych KZ(E.a)(9)2. posługiwać się rysunkiem technicznym podczas testowania urządzeń sieci transmisyjnych KZ(E.a)(10)1. dobierać narzędzia i przyrządy pomiarowe konieczne przy konfiguracji sieci transmisyjnych KZ(E.a)(10)2. wykonać prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych sieci transmisyjnych KZ(E.a)(11)1. wykonać prace z zakresu obróbki ręcznej konieczne przy konfiguracji sieci transmisyjnych KZ(E.a)(11)2. wykonać prace z zakresu obróbki ręcznej konieczne przy testowaniu sieci transmisyjnych KZ(E.a)(12)1. określać funkcje elementów elektrycznych i elektronicznych urządzeń sieci transmisyjnych na podstawie dokumentacji technicznej KZ(E.a)(12)2. określać funkcje układów elektrycznych i elektronicznych urządzeń sieci transmisyjnych na podstawie dokumentacji technicznej KZ(E.a)(16)1. przedstawiać wyniki testów sieci transmisyjnych i obliczeń w postaci tabel KZ(E.a)(16)2. przedstawiać wyniki testów sieci transmisyjnych i obliczeń w postaci wykresów KZ(E.a)(17)1. posługiwać się dokumentacją techniczną podczas konfiguracji sieci transmisyjnych KZ(E.a)(17)2. posługiwać się katalogami i instrukcjami obsługi podczas konfiguracji sieci transmisyjnych KZ(E.a)(17)3. przestrzegać norm w tym zakresie konfiguracji i testowania sieci rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 47

48 transmisyjnych KZ(E.a)(18)1. stosować programy komputerowe wspomagające wykonywanie konfiguracji sieci transmisyjnych KZ(E.a)(18)2. stosować programy komputerowe wspomagające wykonywanie testów sieci transmisyjnych E.10.2(3)1. charakteryzować adresy sprzętowe E.10.2(3)2. charakteryzować adresy sieciowe E.10.2(5)1. konfigurować usługi oferowane w sieciach ATM E.10.2(5)2. konfigurować usługi oferowane w sieciach ISDN E.10.2(5)3. konfigurować usługi oferowane w sieciach X.25 E.10.2(5)4. konfigurować usługi oferowane w sieciach Frame Relay E.10.2(5)5. konfigurować usługi oferowane w sieciach I over SDH E.10.2(5)6. konfigurować usługi oferowane w sieciach GSM i UMTS E.10. 2(6)1. dobierać parametry konfiguracyjne urządzeń sieciowych w zależności od struktury sieci E.10. 2(6)2. dobierać parametry konfiguracyjne urządzeń sieciowych w zależności od standardu sieci E.10.3(1)1. wykonać pomiary natężenia ruchu w sieci transmisyjnej E.10.3(1)2. wykonać pomiary parametrów określających jakość transmisji (SNR, ER, Q-Factor, Jitter) E.10.3(1)3. wykonać pomiar czasu przełączenia na rezerwę urządzeń SDH E.10.3(1)4. wykonać pomiar testowy łącza transmisji danych E.10.3(2)1. monitorować bieżącą pracę sieci w oparciu o alarmy sprzętowe i systemowe E.10.3(2)2. monitorować bieżącą pracę sieci w oparciu o pomiary In Service Monitoring łącza transmisji danych E.10.3(3)1. diagnozować poprawność działania sieci transmisyjnych na podstawie pomiarów Out of Service E.10.3(3)2. diagnozować poprawność działania sieci transmisyjnych na podstawie rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 48

49 pomiarów okresowych mediów transmisyjnych Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego E.10.3(3)3. diagnozować poprawność działania sieci transmisyjnych na podstawie pomiarów okresowych urządzeń znajdujących się w strukturze sieci E.10.3(4)1. dobierać narzędzia diagnostyczne stosownie do typu sieci transmisyjnej E.10.3(4)2. dobierać oprogramowanie diagnostyczne stosownie do typu sieci transmisyjnej E.10.3(5)1. przestrzegać zasad związanych z polityką bezpieczeństwa informacji E.10.3(5)2. przestrzegać zasad związanych z polityką bezpieczeństwa kopii zapasowych E.10.3(5)3. przestrzegać zasad związanych z polityką bezpieczeństwa haseł, logowania i uwierzytelniania E.10.3(6)1. stosować mechanizmy QoS stosownie do typu sieci transmisyjnej E.10.3(6)2. stosować mechanizmy kategorii ruchu stosownie do typu sieci transmisyjnej E.10.3(7)1. rozróżniać zdalne metody zarządzania sieciami transmisyjnymi E.10.3(7)2. rozróżniać lokalne metody zarządzania sieciami transmisyjnymi E.10.3(8)1. porównać wyniki pomiarów z założeniami technicznymi E.10.3(8)2. porównać wyniki testów z założeniami technicznymi E.10.3(9) rozbudowywać istniejącą infrastrukturę sieci transmisyjnych lanowane zadania Wskazywanie zagrożenia występującego przy obsłudze urządzeń na podstawie identyfikowania informacji zawartej na piktogramie Obsługując urządzenia, które oznakowano piktogramem przedstawionym na rysunku jesteśmy narażeni na uszkodzenie A. układu nerwowego.. wzroku.. słuchu. D. serca. Wykonanie eksportu i importu baz danych Wykonaj przeniesienie bazy danych odpowiednimi dla danego systemu narzędziami z jednego serwera na drugi. Środki dydaktyczne Zajęcia edukacyjne powinny być realizowane w pracowni sieci transmisyjnych, wyposażoną w: stanowiska do uruchamiania i konfigurowania sieci transmisji cyfrowej (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), zasilane napięciem 230 V prądu przemiennego, zabezpieczone ochroną przeciwporażeniową, wyposażone w wyłączniki awaryjne i wyłącznik rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 49