Procedury postępowania w sytuacjach trudnych wychowawczo. GIMNAZJUM NR 2 w Czerwionce - Leszczynach PROCEDURY POSTĘPOWANIA

Transkrypt

1 PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH TRUDNYCH WYCHOWAWCZO

2 Wychowanie jest skomplikowanym procesem kształtowania dojrzałej osobowości człowieka, w którym świadomie powinni brać udział przede wszystkim Rodzice i Szkoła. Pierwotnie i największe prawa wychowawcze w stosunku do swych dzieci posiadają Rodzice, a Szkoła wspiera ich w dziedzinie wychowania. Musi istnieć spójność oddziaływań wychowawczych między Rodziną, Szkołą i innymi instytucjami wspierającymi ten proces. 2

3 Wstęp W pracy szkolnej nauczyciele - wychowawcy napotykają na wiele sytuacji, które powodują dezorganizację procesu dydaktyczno wychowawczego i nie posiadają jednoznacznych, prostych rozwiązań. Wpływają zaś negatywnie na naukę uczniów, komplikują życie młodych ludzi prowadząc do patologii lub zagrożeń takich jak uzależnienia, agresja, przestępczość, nerwice, fobie szkolne itd. Mając na celu eliminowanie przyczyn i przejawów niewłaściwych zachowań, uczynienie oddziaływań wychowawczych bardziej skutecznymi i trafnymi opracowano procedury postępowania w sytuacjach trudnych wychowawczo. Wypracowane procedury postępowania mają też na celu zwiększenia bezpieczeństwa życia w szkole oraz ułatwienie i ujednolicenie postępowania osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo uczniów. Dodatkowo problemem w pracy wychowawczej jest obojętność środowiska rodzinnego uczniów. Nauczyciel częstokroć czuje się osamotniony i bezradny w sytuacjach, kiedy ma do czynienia z niewłaściwymi zachowaniami uczniów, niekiedy mającymi znamiona czynu karalnego lub przestępstwa. Opracowane procedury powstały w oparciu o doświadczenia wieloletniej pracy z uczniem trudnym, uwzględniając zapisy zawarte w Statucie Szkoły a także z modułu Krajowego Programu Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży przyjętego przez Radę Ministrów w dniu roku o nazwie "Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z Policją w sytuacji zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją. 3

4 Pojęcie sytuacji trudnej wychowawczo. Sytuacja trudna wychowawczo zachodzi wówczas, gdy nauczyciel nie potrafi poradzić sobie z niewłaściwymi postawami uczniów, dezorganizującymi pracę na zajęciach lekcyjnych i poza nimi, a także utrudniających realizację i przebieg procesu dydaktycznowychowawczego. Jako najczęściej spotykane sytuacje trudne wychowawczo, nauczyciele Gimnazjum nr 2 podali: spóźnienia, ucieczki z pojedynczych lekcji, wagary, palenie papierosów, kłamstwa i wulgaryzmy, brak identyfikatora, nieodpowiedni strój, oraz poza szkołą konflikty z prawem (kradzieże, bójki, wymuszenia). 4

5 Cele procedur usprawnienie i zwiększenie skuteczności oddziaływań wychowawczych szkoły w sytuacjach trudnych wskazanie działań naprawczych (korekcyjnych, terapeutycznych) zapobieganie powtarzaniu się zachowań niepożądanych poprzez wskazanie działań profilaktycznych wypracowanie metod współpracy ze środowiskiem rodzinnym ucznia 5

6 Warunki konieczne do stosowania procedur Adekwatne postępowanie w sytuacjach trudnych wychowawczo wymaga dobrego rozpoznania problemu, zdarzenia, pełnej wiedzy na temat ucznia i jego rodziny, rozpoznania motywów postępowania i zastosowania odpowiedniej procedury postępowania. Nauczyciele i wychowawcy mogą wspierać się pomocą pedagoga szkolnego, nadzoru pedagogicznego, personelu medycznego, Policji, Sądu ds. Rodziny i Nieletnich, poradni specjalistycznych. Skuteczność zastosowania procedur wymaga dobrej współpracy ze środowiskiem rodzinnym ucznia. Metody którymi można to osiągnąć to: 6

7 zebrania klasowe integracyjne, Procedury postępowania w sytuacjach trudnych wychowawczo. spotkania indywidualne z wychowawcą spotkania typu wychowawca- pedagog szkolny- rodzic, które można poszerzyć w zależności od sytuacji o nauczyciela uczącego, wice/dyrektora, wezwania listowne i telefoniczne, udział rodziców w imprezach szkolnych (konferencje, pokazy, akademie, festyny itp.) udział rodziców w wycieczkach szkolnych udział rodziców w działaniach wychowawczych szkoły np. pomoc przy nadzorowaniu imprez kulturalnych dyskoteki, akcje wolontaryczne, itp. 7

8 Spis procedur na okoliczność: I. Nie noszenie identyfikatora, brak mundurka, brak zmiany obuwia. 9 II. Nieodpowiedni strój ( ekstrawagancki, zbyt swobodny, sugerujący przynależność do subkultur ). 10 III. Nie utrzymywanie czystości oraz higieny osobistej IV. Spóźnienia na lekcje. 14 V. Ucieczki z pojedynczych lekcji. 15 VI. Wagary VII. Zakłócenia toku lekcji VIII. Palenie papierosów w szkole. 19 IX. Picie lub przebywanie w szkole po użyciu alkoholu. 20 X. Kradzież na terenie szkoły. 22 XI. Akty wandalizmu. 25 XII. Kłamstwo, oszustwo, fałszowanie dokumentów szkolnych XIII. Używanie wulgaryzmów wobec rówieśników, agresja słowna. 28 XIV. Zastraszanie, wymuszanie, wywieranie presji. 29 XV. Udział uczniów w bójkach XVI. Ataki w stosunku do nauczycieli ( agresja słowna, wulgaryzmy). 32 XVII. Agresja fizyczna w stosunku do nauczycieli. 33 Słownik terminów 34 8

9 I. Procedury na okoliczność: nie noszenie identyfikatora, mundurka oraz braku zmiany obuwia. 1. Nauczyciele prowadzący pierwszą lekcję w klasie( bez podziału na grupy ) sprawdzają identyfikatory, mundurki oraz zmianę obuwia wraz z listą obecności. 2. Odpowiednich adnotacji dokonuje w klasowym zeszycie uwag. Uwagi te mają wpływ na ocenę ze sprawowania. 3. Interwencja wychowawcy: rozmowa z uczniem w celu poznania przyczyny nie stosowania się do statutowego obowiązku, zobowiązanie ucznia do respektowania zapisu prawnego. zastosowanie kary statutowej, np. upomnienie wychowawcy, oraz w razie wielokrotnego (np.3 krotnego)braku obuwia zamiennego; zalecenie np. sprzątania wyznaczonego odcinka szkoły (własnymi środkami),po powiadomieniu telefonicznym rodziców. 9

10 II. Procedury na okoliczność: noszenie nieodpowiedniego stroju ( ekstrawagancki, zbyt swobodny, sugerujący przynależność do subkultur ). 1. Działania doraźne: ( reakcja natychmiastowa) a) Rozmowa indywidualna z uczniem ubranym niestosownie.( nie na forum klasy). - pytanie o przyczyny noszenia w szkole nieodpowiedniego stroju, - przypomnienie Regulaminu Ucznia i zobowiązania, potwierdzonego podpisem, przestrzegania jego założeń, - wskazanie, że szkoła nie jest miejscem, w którym strojem należy podkreślać własną indywidualność, a już na pewno nie seksualność! b) Zwrócenie uwagi na forum klasy, że przez pryzmat stroju często jest postrzegana nasza osobowość ( jak nas widzą, tak nas piszą ). Zachowanie nauczyciela powinno być taktowne i musi ograniczyć się do uogólnień, nie zaś do personalnego wskazania winnego ucznia. Nie wolno napiętnować niestosownie ubranego, bo zapewne sprowokuje to radykalny sprzeciw, a nawet bunt. Nie należy ośmieszać. 10

11 c) Zwracając uwagę i uświadamiając uczniowi problem, liczymy na zdrowy rozsądek ucznia i chęć poprawy zachowania co obliguje nas do tonu życzliwości i wyrozumiałości. 2. Działania długoterminowe; W przypadku skrajnego niedostosowania do realiów szkolnych lub braku poprawy ze strony ucznia: 1.Wychowawca: a.) przeprowadza rozmowę z uczniem, która może się odbyć w obecności rodzica ( o ile nauczyciel widzi taką konieczność), b.) przeprowadza lekcję lub cyklu godzin wychowawczych na temat stosowności stroju i dostosowania go do okoliczności, c.) porusza problem na zebraniu ogólnym rodziców. 11

12 Za szczególnie niepokojący przypadek uznajemy sytuację, gdy strój sugeruje przynależność do subkultur - w takich przypadkach ( każdy nauczyciel) a.) wzywa ucznia na indywidualną rozmowę wyjaśniającą, b.) powiadamia wychowawcę który realizuje pkt. 1,a,b,c, gdy ma wątpliwości; c.) kieruje ucznia na spotkanie z pedagogiem szkolnym, 2. Pedagog szkolny: - przeprowadza rozmowę diagnozującą z uczniem, - uczeń na piśmie wyraża swoje argumenty dotyczące utożsamiania się z... - uświadamia uczniowi konsekwencje przynależności ( lub wyrażoną strojem chęć przynależności do subkultury ) - spisuje notatkę z potwierdzeniem przez ucznia odbytej rozmowy - informuje dyrekcję szkoły, - wzywa rodziców w celu uświadomienia zagrożenia, spisuje notatkę potwierdzoną przez rodzica lub opiekuna prawnego - informuje dzielnicowego podczas cyklicznego spotkania. 12

13 III. Procedury na okoliczność: nie utrzymywania czystości oraz higieny osobistej. 1. Poinformowanie wychowawcy o tym fakcie: bezpośrednio pośrednio poprzez wpis do zeszytu uwag klasy 2. Interwencja wychowawcy: rozmowa z uczniem w celu poznania przyczyn takiego zachowania, wezwanie rodziców i uświadomienie im braku przestrzegania zasad kultury bycia oraz / lub higieny osobistej, włączenie młodzieży poprzez S.U. w szerszy zakres odpowiedzialności za stan czystości w szkole i jej obrębie. 3. Na godzinach wychowawczych pogadanki promujące dbałość o czystość otoczenia jako "element zdrowego trybu życia", uczulać na "kulturę bycia", napiętnować publiczne zachowania negatywne. 4. Zwraca uwagę na korzyści płynących z estetycznego otoczenia, promuje wzorowe postawy min. ocenami z zachowania, pochwałami itp. 13

14 IV. Procedury na okoliczność: notorycznych spóźnień na lekcje 1. Interwencja wychowawcy po: przeanalizowaniu zapisów w dzienniku, zgłoszeniu problemu przez nauczyciela uczącego w klasie. rozmowa wychowawcy z uczniem w celu rozpoznania przyczyn spóźniania się, poinformowanie rodziców ucznia o fakcie spóźnień i rozpoznanej przyczynie. 2. Ustalenie z rodzicami i uczniem działań eliminujących dalsze spóźnienia z uwzględnieniem ich przyczyny np. zmiana trybu życia. 3. Przeprowadzenie lekcji na temat : np. punktualności jako pożądanej cechy osobowości, 4. W razie braku zmian w postępowaniu powiadomienie pedagoga o problemie 5.Pedagog: 1.) Wzywa ucznia na rozmowę wyjaśniającą, 2.) Wzywa rodzica w celu przeprowadzenia rozmowy: uczeń - rodzic nauczyciel 3.) Przekazuje w/w listę dyrekcji. 14

15 V. Procedury na okoliczność: Ucieczki z pojedynczych lekcji. 1. Nauczyciel przedmiotu powiadamia wychowawcę o nagminnych ucieczkach. 2. Wychowawca : 1.) Przeprowadza rozmowę z uczniem celem ustalenia przyczyn ucieczek. 2.) Zawiadamia Rodziców ucznia o ucieczkach. 3.) W razie dalszego trwania procederu powiadamia pedagoga. 3.1) Sporządza listę uczniów notorycznie uciekających z pojedynczych lekcji przekazuje pedagogowi, i uaktualnia ją co najmniej raz w miesiącu, 3.Pedagog: a.) Wzywa ucznia na rozmowę wyjaśniającą, b.) Wzywa rodzica w celu przeprowadzenia rozmowy: uczeń - rodzic nauczyciel aby ustalić warunki współpracy i uzupełnienia powstałych w wyniku ucieczek baraków wiedzy, zobowiązać ucznia do zaliczenia materiału, na którym był nieobecny c.) Przekazuje w/w listę dyrekcji. 4.Woźna nie wydaje ubrań z szatni przed planowanym zakończeniem lekcji przez klasę, z wyjątkiem zwolnień podpisanych przez wychowawcę klasy( dyrekcję). 15

16 VI. Procedury na okoliczność: Wagary 1. Wychowawca klasy: 1.) Przeprowadza rozmowę wyjaśniającą z uczniem w celu poznania przyczyn wagarowania. 2.) Nakazuje założenie przez ucznia dzienniczka obecności w szkole. 3.) W razie braku pożądanych efektów informuje pedagoga, tok administracyjny, 3.1.) Co miesiąc przekazuje do pedagoga, listę uczniów z nieobecnością nieusprawiedliwioną oraz dużą liczbą godzin nieobecności usprawiedliwionej. 2. Pedagog 1.) Przeprowadza rozmowę diagnozującą z uczniem - notatka 2.) Ustala formy i sposoby wyrównania zaległości w nauce, w porozumieniu z nauczycielami i wychowawcą klasy kontrakt. 3.) Przeprowadza rozmowę: uczeń rodzic - wychowawca. 4.) Zobowiązuje ( pisemne) rodzica do cotygodniowej kontroli obecności dziecka w szkole. 5.) W razie braku poprawy powiadamia Sąd, Policję, Straż Miejską Cyklicznie przedstawia dyrekcji listę uczniów wagarujących 16

17 VII. Procedury na okoliczność zakłócenia toku lekcji Definicja Poprzez zakłócenie toku lekcji rozumieć należy wszelkie działania uczniów uniemożliwiające normalną realizację jednostki dydaktycznej lub wychowawczej. Zakłócenie toku lekcji może być także wynikiem zagrożenia powstałego w sali bądź na piętrze, niezwiązanego bezpośrednio z zachowaniem i działaniami uczniów. Procedura 1. Jeżeli zachowanie pojedynczego ucznia lub kilku uczniów nie pozwala nauczycielowi na normalną realizację lekcji, wysyła on przewodniczącego samorządu klasowego z informacją do pedagoga szkolnego, a w przypadku gdy go nie zastanie, do sekretariatu szkoły. Sekretariat zobowiązany jest do natychmiastowego poinformowania dyrekcji o zaistniałej sytuacji. 2. Nauczyciel uczący może również skorzystać w tej sytuacji z pomocy pracownika niepedagogicznego. Pracownik ten jest zobowiązany do udzielenia 17

18 nauczycielowi wszelkiej pomocy. Procedury postępowania w sytuacjach trudnych wychowawczo. 3. Pedagog szkolny zobowiązany jest do udania się do sali wskazanej przez nauczyciela i do ustalenia przeszkadzających uczniów, a w razie konieczności do zabrania ich z sali lekcyjnej do odrębnego pomieszczenia, np. do pokoju pedagogów lub w uzasadnionych przypadkach do gabinetu dyrektora szkoły. 4. Pedagog szkolny przeprowadza z uczniami rozmowę i ustala konsekwencje zachowania, w zależności od popełnionego wykroczenia. 5. Jeżeli uczeń w sposób poważny naruszył zasady obowiązujące w szkole na wniosek pedagoga wychowawca powiadamia rodziców ucznia o jego zachowaniu. 6. Jeżeli uczeń w rażący sposób złamał zasady, pedagog powiadamia dyrektora szkoły i wzywa rodziców do natychmiastowego przybycia do szkoły. 7. Jeżeli przyczyną zakłócenia toku lekcji były przypadki określone w innych procedurach postępować należy wg tych procedur. Uwaga! Nie należy zakłócać toku lekcji innym nauczycielom (np. wychowawcom, których uczniowie aktualnie popełnili wykroczenie). 18

19 VIII. Procedury na okoliczność: Palenie papierosów w szkole 1.Poinformowanie wychowawcy klasy o fakcie palenia papierosów przez ucznia bezpośrednio, pośrednio poprzez wpis do zeszytu uwag klasy. 2.Interwencja wychowawcy rozmowa diagnozująca z uczniem- powiadomienie rodziców, zastosowanie kary statutowej, zlecenie uczniowi przygotowanie materiałów o szkodliwości palenia oraz zaprezentowanie ich na forum klasy podczas lekcji wychowawczej, nakaz posprzątania miejsca, gdzie palone były papierosy, poinformowanie pedagoga szkolnego, 3. Interwencja pedagoga szkolnego na wniosek wychowawcy w sytuacji powtarzającej się. 4. Prowadzenie działań profilaktycznej z zakresie palenia papierosów. pogadanki na lekcjach wychowawczych na temat : - radzenia sobie z napięciem emocjonalnym, - sposoby radzenia sobie ze stresem, - propagowanie zdrowego stylu życia, - pomoc w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych, - trudności pozbycia się nałogu. 19

20 prowadzenie na terenie szkoły akcji propagujących zdrowy styl życia. 20

21 IX. Procedury na okoliczność: Picia lub przebywanie w szkole po użyciu alkoholu 1. Przekazanie informacji wychowawcy, o fakcie picia alkoholu bądź podejrzenia, że uczeń jest pod wpływem alkoholu. 2. Przekazanie ucznia pod opiekę: pielęgniarki szkolnej lub innego pracownika szkoły. 3. Powiadomienie dyrekcji, pedagoga, wychowawcy Wychowawca(pedagog, dyrektor) 4. Zawiadomienie rodziców ( opiekunów prawnych) o sytuacji i konieczności osobistego odbioru dziecka ze szkoły. 5. W razie odmowy przez rodzica przybycia, wezwanie Policji, i/ lub służb medycznych, 6. Kontrola poziomu spożycia alkoholu przez policję w obecności rodzica, opiekuna, wychowawcy ( w przypadku ucznia niepełnoletniego ) 21

22 lub podpisanie oświadczenia rodzica i wyżej wymienionych osób o stanie nietrzeźwości dziecka. 7. Zobowiązanie rodzica i ucznia do podjęcia stosownych kroków w celu niedopuszczenia do ponownego używania alkoholu. 8. Przygotowanie przez ucznia lekcji wychowawczej na temat szkodliwości alkoholu. 9. Powiadomienie pisemne Sądu Rejonowego w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich oraz Policji o ile nie była wezwana do zdarzenia. 22

23 X. Procedury na okoliczność: Kradzież na terenie szkoły. Sytuacja, gdy uczeń zostanie złapany na gorącym uczynku 1. Powiadomienie dyrektora szkoły, ( lub / i pedagoga) przekazanie informacji o okolicznościach czynu, świadków. 2. Przekazanie sprawcy dyrektorowi. 3. Powiadomienie rodziców ucznia i wezwanie ich do szkoły. 4. Powiadomienie przez dyrektora policji, gdy sprawa jest poważna ( rozbój, uszkodzenie ciała itp. ). 5. Zabezpieczenie dowodów przestępstwa. 6. Powiadomienie pisemne Sądu Rejonowego w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich oraz Policji o ile nie była wezwana do zdarzenia. 7. Zastosowanie wobec ucznia kary statutowej, 23

24 Sytuacja, gdy został zgłoszony nauczycielowi fakt kradzieży 1. Powiadomienie dyrektora szkoły. 2. Powiadomienie wychowawcy, pedagoga szkolnego. 3. Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia. 4. Powiadomienie policji. 5. Zabezpieczenie dowodów przestępstwa. 24

25 Postępowanie wobec ucznia, który stał się ofiarą 1. Jeżeli uczeń doznał obrażeń ciała udzielenie pierwszej pomocy, wezwanie lekarza. 2. Powiadomienie dyrektora szkoły. 3. Wezwanie policji, zabezpieczenia śladów przestępstwa. 4. Powiadomienie rodziców ucznia. 5. Ustalenie okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. 6. Udzielenie pomocy psychologicznej bądź zobowiązanie rodziców do udania się do specjalisty. W każdym przypadku wychowawca powiadamia na zebraniu rodziców o zaistniałej sytuacji. Na godzinie wychowawczej przeprowadza rozmowy z uczniami, pogadanki na temat kradzieży, przestępstwa. Zorganizowanie spotkania z policjantem, kuratorem sądowym. 25

26 XI. Procedury na okoliczność: Procedury postępowania w sytuacjach trudnych wychowawczo. Akty wandalizmu 1. Poinformowanie o zdarzeniu dyrektora szkoły i wychowawcy klasy bezpośrednio pośrednio poprzez wpis do zeszytu uwag klasy 2. Interwencja wychowawcy klasy: rozmowa z uczniem w celu rozpoznania przyczyn zachowania. wezwanie do szkoły rodziców ucznia, poinformowanie rodziców i uczniów o konsekwencjach wandalizmu ( materialnych i społecznych, obniżonej oceny z zachowania) 3. Ustalenie wspólnie z rodzicami i uczniem sposobu naprawieni wyrządzonych szkód lub uiszczenie opłaty za ich naprawę. 4. Zobowiązanie rodzica i ucznia do podjęcia pracy nad eliminacją wandalizmu z zachowania. 5. Przeprowadzenie lekcji wychowawczej na temat szacunku dla dobra wspólnego. 26

27 W przypadku, gdy brak jest sprawcy: 1. poinformowanie przez dyrektora szkoły uczniów klasy, która mogła dokonać aktu wandalizmu o konieczności ujawnienia sprawcy, 2. powiadomienie Policji 3. wezwanie rodziców uczniów klasy, która mogła dokonać aktu wandalizmu 4. próby ustalenia sprawcy, sprawców 5. zobowiązanie do pokrycia pełnego kosztu naprawy, lub innej formy naprawienia szkody 27

28 XII. Procedury na okoliczność: Kłamstwo, oszustwo, fałszowanie dokumentów szkolnych. Kłamstwa, oszustwa 1. Konfrontacje z osobami zainteresowanymi. 2. Wezwanie rodziców informacja o zaistniałym zachowaniu. 3. Obowiązkowe założenie dzienniczka ucznia. Fałszowanie dokumentów szkolnych 1. Konfrontacje. 2. Wezwanie rodziców do szkoły informacja o zaistniałym zachowaniu. 3. Powiadomienie Policji i Sądu 28

29 XIII. Procedury na okoliczność: Procedury postępowania w sytuacjach trudnych wychowawczo. Używanie wulgaryzmów wobec rówieśników, agresja słowna 1.Nauczyciel, świadek zajścia 1. Przekazanie informacji wychowawcy klasy o zaistniałym zdarzeniu: - bezpośrednio. - zapis w zeszycie uwag klasy Wychowawca a).rozmowa wychowawcy z uczestnikami zajścia, określenie przyczyn i skutków, b.)powiadomienie rodziców o zaistniałej sytuacji, c.)rozmowa wychowawcy z uczniem, jego rodzicem, w obecności pedagoga szkolnego zobowiązanie rodzica i ucznia agresywnego do podjęcia przez ucznia terapii w celu radzenia sobie z agresją. d.)przeproszenie się uczestników zajścia. e.)przygotowanie przez ucznia lekcji wychowawczej nt. kultury języka itp. f.) Zastosowanie kar statutowych, 29

30 XIV. Procedury na okoliczność: Działania wobec ofiary Zastraszania, wymuszania, wywierania presji. 1. Rozmowa z ofiarą w celu udzielenia wsparcia. 2. Poinformowanie o zaistniałym zdarzeniu dyrektora, wychowawcę klasy i pedagoga szkolnego. 3. Skierowanie ucznia do pedagoga szkolnego w celu zdiagnozowania problemu. 4. Wezwanie rodziców dziecka ofiary w celu nawiązania współpracy. 5. Otoczenie ucznia we współpracy z pedagogiem szkolnym szczególną opieką. 30

31 Działania wobec sprawcy 1. Rozmowa wychowawcy i pedagoga szkolnego w celu uświadomienia konsekwencji prawnych, społecznych i psychologicznych czynu. 2. Wezwanie rodziców dziecka sprawcy: poinformowanie ich o zaistniałym fakcie, podjęcie próby nawiązania współpracy w resocjalizacji ucznia. 3. Poinformowanie Policji oraz Sądu Rodzinnego 4. Podjęcie przez ucznia działań społecznie akceptowalnych na rzecz środowiska szkolnego lub społeczności lokalnej. 5. Stała obserwacja zachowania się ucznia ( arkusz obserwacyjny). 6. Skierowanie sprawcy na terapię do placówki specjalistycznej. 31

32 XV. Procedury na okoliczność: Udziału uczniów w bójkach 6. Interwencja bezpośrednia : rozdzielenie bijących się, przy pomocy innych osób (pracowników), udzielenie pomocy przedmedycznej poszkodowanym ( jeśli jest taka potrzeba), 2. Poinformowanie o zdarzeniu dyrektora, pedagoga. 3. Poinformowanie o zdarzeniu wychowawcy klasy: 4. Interwencja wychowawcy: rozmowa wychowawcy z uczniami ustalenie powodu bójki, wysłuchanie wszystkich osób biorących udział w bójce, a także świadków zdarzenia, skierowanie uczestników bójki do pedagoga szkolnego w celu znalezienia przyczyn takich zachowań, poinformowanie o wydarzeniu rodziców uczniów biorących udział w bójce, 5. Ustalenie kary dla uczestników w porozumieniu z rodzicami i dyrektorem. 6. Rozmowa wychowawcy, pedagoga szkolnego, rodzica i ucznia uczestnika bójki zobowiązanie do zaniechania stosowania agresji 7. W klasach, gdzie wystąpił fakt bójki przeprowadzenie lekcji na temat: radzenia sobie z agresją, dlaczego przyzwalamy na agresję syndrom świadka. 8. Pedagog podejmuje niezbędne działania, powiadamiając Policję, Sąd Wydział IV Nieletnich i Rodzinny w Rybniku. 32

33 XVI. Procedury na okoliczność: Ataki w stosunku do nauczycieli ( agresja słowna, wulgaryzmy). 1. Powiadomienie dyrektora, wychowawcy klasy, pedagoga szkolnego o zaistniałym fakcie agresji. 2. Powiadomienie rodziców ucznia sprawcy o zachowaniu dziecka. a. Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia. b. Rozmowa uczeń rodzic nauczyciel pedagog - dyrektor celem ustalenia przyczyny takiego zachowania, sposobu naprawienia relacji z nauczycielem, uświadomienie konieczności pracy nad zmiana zachowania się ucznia. c. Powiadomienie Policji oraz Sądu Rodzinnego, d. Przeproszenie nauczyciela przez ucznia i jego rodziców. e. Zlecenie uczniowi prac dodatkowych np. opracowanie referatu kultura języka oraz wygłoszenie go na forum klasy. f. Zastosowanie kary statutowej 33

34 XVII. Procedury na okoliczność: Agresja fizyczna w stosunku do nauczycieli 1. Poinformowanie o zaistniałej sytuacji dyrektora, wychowawcy, pedagoga szkolnego. 2. Wezwanie do szkoły rodziców ucznia agresora (natychmiastowe stawiennictwo). 3. Jeśli doszło do uszkodzenia ciała nauczyciela: udzielenie pomocy przedmedycznej i psychologicznej poszkodowanemu, zabezpieczenie dowodów przestępstwa i świadków zdarzenia, powiadomienie policji. 4. Rozmowa dyrektora, wychowawcy, pedagoga szkolnego, rodziców i ucznia. 5. Przeproszenie nauczyciela przez ucznia i jego rodziców. 6. Powiadomienie Sądu Rejonowego w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich 34

35 Definicje i określenia: Procedury postępowania w sytuacjach trudnych wychowawczo. Słownik terminów. Przemoc to każde zachowanie, które nas poniża, narusza nasze prawa i powoduje psychiczne lub fizyczne cierpienie. Nie musi wiązać się z fizycznymi obrażeniami. W szkole można zaobserwować różne formy przemocy dzieci(młodzieży) wobec dzieci (młodzieży): Przemoc fizyczna bicie, kopanie, popychanie, niszczenie rzeczy, plucie, zamykanie w pomieszczeniach, wymuszanie pieniędzy itp. Przemoc słowna przezywanie, wyśmiewanie, poniżanie, grożenie, obmawianie, szantażowanie Przemoc bez słów i kontaktu fizycznego miny, wrogie gesty, izolowanie, manipulowanie związkami. 35

36 Powyższe zachowania mogą wyczerpać znamiona przestępstw m. in. z art , , 197, 207, 212, 216, 217, , 288 k.k. Sprawca to ten, kto pomiędzy 13 a 17 rokiem życia dopuszcza się czynu społecznie niebezpiecznego, zabronionego pod groźbą kary niezależnie od formy popełnienia czynu (dokonanie, usiłowanie, przygotowanie, podżeganie, namawianie, nakłanianie, pomocnictwo) Świadek zdarzenia - to pokrzywdzony lub osoba posiadająca informację, co do faktów bezpośrednich, jak i pośrednich o zaistniałym czynie zabronionym. Ofiara to osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo (art.49 1 kodeksu postępowania karnego). W przypadku przemocy dobro prawne to życie i zdrowie pokrzywdzonego, jego mienia, cześć i nietykalność cielesna. 36

37 Zatrzymanie nieletniego Policja może zatrzymać a następnie umieścić w policyjnej izbie dziecka nieletniego, co do którego istnieje uzasadnione podejrzenie, że popełnił czyn karalny, a zachodzi uzasadniona obawa ukrycia się nieletniego lub zatarcia śladów tego czynu, albo gdy nie można ustalić tożsamości nieletniego. Czyn karalny czyn zabroniony przez ustawę jako: przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Nieletni to osoba, która nie ukończyła lat 18, a wobec niej podejmuje się środki w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji (art. 1 1 u.p.n.) Demoralizacja (art. 4 1 u.p.n.)... to w szczególności naruszenie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu 37

38 wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych... Kontrakt nieformalna umowa podpisana przez rodziców, dziecko wychowawcę i pedagoga szkolnego. Kontrakt to indywidualny plan pracy z uczniem. W swojej treści zobowiązuje do współdziałania w zakresie poprawy zachowania dziecka. Nakłada konkretne zadania dotyczące dziecka, rodziców oraz określa terminy ich wykonania. Realizacja zadań podlega bieżącemu monitorowaniu. Rodziców i dziecko poucza się o konsekwencjach niewywiązania się z kontraktu. 38