Cztery pożegnania i skandal. Daniel Kikoła, Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki 21 XI 2014

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Cztery pożegnania i skandal. Daniel Kikoła, Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki 21 XI 2014"

Transkrypt

1 Cztery pożegnania i skandal Daniel Kikoła, Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki 21 XI

2 Au+Au snn = 200 GeV UrQMD Frankfurt Quark Matter fizyka zderzeń relatywistycznych ciężkich jonów Cel badanie właściwości plazmy kwarkowo-gluonowej (Quark Gluon Plasma, QGP) 2

3 19 24 V prezentacji, 370 plakatów Program: 3

4 Pożegnania z: 1.J/y, termometr dla plazmy kwarkowogluonowej 2.Zachowania kolektywne tylko w A+A 3.p+A referencja dla ciężkich jonów 4.Odkrycie punktu krytycznego w Beam Energy Scan I Skandal Miklós Gyulassy: Is Perfect Fluidity of the sqgp necessary in light of recent BES & d+au & p+au data from RHIC and LHC? 4

5 Pożegnanie nr 1: J/y, termometr dla plazmy kwarkowo-gluonowej 5

6 Matsui & Satz (1986): Quark-Gluon Plasma = tłumienie produkcji J/ψ c c 6

7 Matsui & Satz (1986): Quark-Gluon Plasma = tłumienie produkcji J/ψ c c 7

8 Matsui & Satz (1986): Quark-Gluon Plasma = tłumienie produkcji J/ψ c c 8

9 Tłumienie J/y, : Temperatura QGP EPJC 61; , 209 9

10 Tłumienie produkcji J/y Peryferyczne Centralne b ~ max b~0 RAA podobne wartości dla snn = GeV tłumienie prod. w QGP + wtórna prod. J/ψ Model: Zhao, Rapp Phys Rev C

11 Tłumienie produkcji J/y STAR Preliminary RAA podobne wartości dla snn = GeV tłumienie prod. w QGP + wtórna prod. J/ψ Model: Zhao, Rapp Phys Rev C

12 RHIC vs LHC tłumienie prod. J/ψ w QGP + regeneracja J/ψ 12

13 Tłumienie produkcji Y(1S) Y(2S) J/ψ Au+Au, d+au: Phys.Lett. B735 (2014) 127 Model: Emerick, Zhao, Rapp, Eur. Phys. J A48, 72 (2012) Strickland, Bazov, Nucl. Phys. A879, 25 (2012) 428 < T < 443 MeV 13

14 Tłumienie produkcji kwarkonium Zależność od Ebin Quarkonia melt in quark matter CMS, Raphael Granier de Cassagnac 14

15 ϒ at LHC J/y at RHIC ϒ(1s) at LHC J/y at RHIC arxiv: Regeneracja ϒ? Statystyczna produkcja? Phys.Rev.Lett.98:232301,

16 Pożegnanie nr 1: J/y, termometr dla QGP Dużo komplikacji nawet dla, niemożliwa prosta interpretacja EPJC 61; ,

17 Pożegnanie nr 2: Zachowania kolektywne domeną A+A 17

18 Zachowania kolektywne QGP B. Schenke, QM

19 v2 zgodne z modelami hydrodynamicznymi QGP jako ciecz doskonała 19

20 Różne źródła asymetrii w stanie końcowym: Df» 0 cos(2df)» 1 - zachowania kolektywne - rozpady rezonansów - korelacje jetów Df» p cos(2df)» 1 v2{2}, v2{ep} v2 + nonflow + fluktuacje v2{4}, v2{6} znikomy wpływ nonflow 20

21 RHIC PRL111, (2013) v2 w d+au 200 GeV nawet dla dużych Dh 21

22 PHENIX: PHENIX: znaczne v2, zależność od masy ( mass splitting ) STAR: brak sygnału v2 22

23 Przepływy eliptyczne w p+pb CMS, Sharma PAS-HIN v2 p+pb: CMS, ALICE: duże v2, zależność od masy Podobna wyniki jak dla Pb + Pb 23

24 v2 dla p+pb dla LHC Duże v2 nawet dla korelacji wielocząstkowych v2{4} v2{2} v2{4} = v2{6} = v2{8} CMS, Wang PAS-HIN v2 PbPb ppb PLB724 (2013) 213 (event multiplicity) 24

25 Triangular flow Podobne v3 dla p+pb i Pb+Pb w funkcji krotności PLB724 (2013) 213 ψ3 (event multiplicity) 25

26 p+pb - v2 w funkcji η Większe v2 dla większych krotności CMS, Xu PAS-HIN

27 Pożegnanie nr 2: Zachowania kolektywne tylko w A+A Zachowania kolektywne NIE tylko w A+A ale też w p+a 27

28 Pożegnanie nr 3: p+a referencja dla ciężkich jonów 28

29 Eksperymentalne podejście do QGP 1. referencja p+p 2. pomiar kontrolny p+a około 2009 r. RAA (pa) = 1 Jeśli nie ma modyfikacji w materii jądrowej 3. efekty od gorącej materii A+A 29

30 RpA i RAA dla jetów, ciężkich kwarków CMS preliminary ppb Central PbPb Tłumienie produkcji w A+A (RAA 0.5) Brak tłumienia w p+a 30 CMS, Jung, PAS-HIN , PbPb: Appelt, HIN , HIN

31 RpA & RAA dla mezonów B B+ B0 Tłumienie produkcji w Pb+Pb (RAA 0.5) BS B J/ψ Brak tłumienia w p+pb CMS, Kim, ppb: PAS-HIN , PbPb:

32 RdAu dla RHIC b e, c e 32

33 Mini QGP (efekty kolektywne) Efekty zwykłej materii jądrowej arxiv: npdf + zmiana pędu parton w wyniku oddziaływań z innymi partonami Possible evidence for radial flow of heavy mesons in d+au collisions Phys. Lett. B (2014) 33

34 Barion/mezon - proporcje /K0 dla jetów Wzmocnienie /K0 nie jest związane z produkcją jetów 34

35 Upsilon in LHC Większe tłumienie dla (2S) i (2S) w Pb+Pb niż p+pb (2S)/ (1S) zmienia się w funkcji krotności w p+pb i pp (dla midrapidity) CMS, Abdulsalam JHEP 04 (2014) 103 ppb PbPb Y(2S) Y(1S) Y(3S) Y(1S) 35

36 Tłumienie produkcji ψ' i J/ψ w d+au PRL 111, (2013) ψ(2s) 3x większe tłumienie niż J/ψ Zupełnie inny trend niż dla J/ψ 36

37 Względne tłumienie dla ψ'/j/ψ Po utowrzeniu cc zwiększa rozmiar podczas przechodzenia przez materię jądrową PRL 111, (2013) Czas uformowania J/ψ formation time ~0.15 fm Dla RHIC, τ ~ 0.05 fm cc przechodzi przez materię jądrową zanim utworzy się mezon Tłumienie (raczej) nie związane z absorpcją jądrową Oddziaływanie z hadronami w stanie końcowym? PHENIX, Matt Durham 37

38 J/y, y' RpA J/y µµ: Tłumienie zależne od krotności dla 2 < y < 3.5 niezależne of pt brak tłumienia dla -4.5 < y < -3 y(2s) µµ: Tłumienie zależne od krotności przypadków J/y y(2s) low Nch high Nch J/y y(2s) Wyniki zgodne z danymi z RHIC low Nch high Nch ALICE, J. Blanco, R. Arnaldi 38

39 Pożegnanie nr 3: p+a referencja dla ciężkich jonów p+a dużo ciekawych efektów, cześć bez związku (?) z fizyką w A+A 39

40 Pożegnanie nr 4: Odkrycie punktu krytycznego w Beam Energy Scan RHIC 40

41 Przejście fazowe (1) Femtoskopia vs płaszczyzna reakcji (2) Przepływy skierowane v1 QGP vs. meteria hadronowa (3) RAA: (4) v2 skalowanie z liczbą kwarków Cel: badanie diagramu QCD - poszukiwanie i badanie przejścia fazowego do QGP - poszukiwanie punktu krytycznego Punkt krytyczny (5) Fluktuacje BES-I: snn = 7.7, 11.5, 14.5, 19.6, 27, 39GeV STAR, Nu Xu 41

42 Fluktuacje zachowywanych wielkości μb = 0 1) Wyższe momenty zachowywanych wielkość Q, S, B 2) Odzwierciedlają zasięg korelacji (ξ): 3) Możliwe bezpośrednie porównanie z teorią: M. Cheng, et. al., PRD79, (2009). c - podatność - STAR: PRL105, 22303(10); ibid, (14) - M. Stephanov: PRL102, (09) // R.V. Gavai and S. Gupta, PLB696, 459(11) // F. Karsch et al, PLB695, 136(11) // S.Ejiri et al, PLB633, 275(06) - A. Bazavov et al., PRL109, (12) // S. Borsanyi et al., PRL111, (13) // V. Skokov et al., PRC88, (13) STAR, Xu 42

43 Net-charge STAR, SARKAR Net-proton 43

44 Net-kaon Bez korekcji na wydajność, bez niepewności syst. STAR, SARKAR 44

45 Pożegnanie nr 4: Odkrycie punktu krytycznego w Beam Energy Scan RHIC Brak sygnałów punktu krytycznego w BES I, ale wiele innych interesujących wyników 45

46 Skandal : Miklós Gyulassy: Is Perfect Fluidity of the sqgp necessary in light of recent BES & d+au & p+au data from RHIC and LHC? w wolnym przekładzie: modele hydrodynamiczne nie mają żadnej wartości poznawczej i to strata czasu 46

47 RHIC Scientists Serve Up "Perfect" Liquid Argument: Model hydrodynamiczny po raz pierwszy opisuje dane 47

48 48

49 49

50 50

51 51

52 Alternatywne (anty-hydro) scenariusze dla A+A M. Gyulassy, P. Levai, I. Vitev, T. Biro: Non-Abelian Bremsstrahlung and Azimuthal Asymmetries in High Energy p+a Reactions, arxiv: sy lbl-hit.pdf Thomas A. Trainor, David T. Kettler, Duncan J. Prindle, R. L. Ray: Challenging claims of "elliptic flow" by comparing azimuth quadrupole and jet-related angular correlations from Au-Au collisions at snn= 62 and 200 GeV, arxiv: Thomas A. Trainor: A critical review of RHIC experimental results, arxiv:

53 J/y, -nie ma prostej interpretacji jako termometr dla QGP Zachowania kolektywne nie tylko w A+A, również reakcje p+a o dużej krotności (a zapewne i p+p) p+a nie tylko referencja dla ciężkich jonów, dużo niespodziewanych efektów Nie ma śladu punktu krytycznego w Beam Energy Scan I, plany na BES II Otwarte pytanie: czy model hydrodynamiczny jest w ogóle użyteczny w badaniach QGP? 53

54 Dodatkowe slajdy 54

55 RHIC Beam Enery Scan Inne interesujące wyniki 55

56 Directed Flow v1: Softest Point 1) Net-proton slope changes sign twice between snn = 7 39 GeV 2) EOS softest point? 3) Model calculations yet to reproduce the observation 4) BESII improvement: - improved reaction plane determination - systematic centrality dependence analysis STAR: PRL112, (2014)/aiXiv: [1] D.H. Rischke et al. HIP1, 309(1995) [2] H. Stoecker, NPA750, 121(2005) [3] J. Steinheimer et al., arxiv: [4] P. Konchakovski et al., arxiv:

57 ehf: Cold vs Hot Nuclear matter at RHIC ehf (b e, c e) suppressed at high pt in Au+Au 200 GeV 57

58 Jet quenching at RHIC Light hadrons suppressed at high pt at GeV ehf no suppression at 62 GeV 58

59 Elliptic flow at RHIC Phys. Rev. C 86 (2012) Light hadrons suppressed at high pt at GeV Positive v2 of charged hadrons, small difference for GeV 59

60 ehf RAA and v2 at snn = 62 GeV arxiv: arxiv: No ehf suppression for pt < 5 GeV v2 lower at 39 and 62 GeV than at 200 GeV for pt < 1 GeV/c 60

61 Backup 61

62 CERN-PH-EP

63 Y suppression 63

64 nuclear PDF free proton PDF 2 2 process (gg QQ): M +p = 2 x 1,2 s NN 2 T ±y e x1,2 depend on: - mass and pt - rapidity - beam energy - production process Depends on Q2 64

65 Cronin effect Multiple collisions with partons/nucleons random kicks larger <kt> than in p+p 65

66 Quarkonia: final state absorption D nuclear absorption D D co-mover absorption D Typical approach: nuclear PDF + effective absorption sabs 66

67 ψ ALICE / CMS Raphael Granier de Cassagnac old / new 67

68 Energy Dependence of Di-electrons Bulk-penetrating probe: STAR Preliminary 200GeV 62.4GeV 1) Mee 1GeV/c2: In-medium broadened ρ, model results* are consistent with exp. data. At 200GeV, the enhancement is in the order of 1.77±0.11 ±0.24±0.33 within 0.3<Mee<0.7GeV/c2) (* driven by the baryon density in the medium) 39GeV 2) 1 Mee 3GeV/c2: Thermal radiation: exp(-mee/t)? HFT: Charm contributions. 27GeV 3) High statistics data are needed, BES-II! 19.6GeV - STAR: (200GeV data) sub. to PRL R. Rapp: PoS CPOD13, 008(2013) - O. Linnyk et al, PRC85, (12) Patrick HUCK 68 May 19, [Electromagnetic probes]

69 Two-particle distribution = sum of an uncorrelated distribution and twoparticle (direct) correlations cos n(φ1 φ 2) =υ2n +nonflow nonflow: jets, resonance decays, HBT.. 69

70 If nonflow d 0 and negligible fluctuations (s 0): Using 2-particle correlations: 2 υn {2} = cos n(φ1 φ2 ) = υn 2 Using 4-particle correlations: 4 υn {4} =2 cos n(φ 1 φ 2 ) cos n(φ1 +φ 2 φ 3 φ 4 ) = 2 υn υn = υn If nonflow d 0 and non-negligible fluctuations (s 0): 2 2 n 2 υn {2} = υ +σ +δ υn {4} =( υn +σ ) 2 σ L. Yi, et al. arxiv: (assuming Gaussian fluctuations) upper and lower limit on elliptic flow 70

71 The ridge at LHC Early observation in high multiplicity 7 TeV pp collisions pp: JHEP 09 (2010) 091 Origin still unclear Then seen in PbPb collisions, reminiscent of RHIC Believed to arise from collective flow Now confirmed in ppb collisions Is it collective flow? CGC? Tool: highest ppb multiplicity (<0.0003%) 55-60% PbPb centrality ppb: PLB718 (2013) 795 ppb: PLB724 (2013) 213 Raphael Granier de Cassagnac 71 71

72 Bose-Einstein correlations Similar large radii (Rlong up to 5 fm) in ppb & PbPb Thanks to π/k/p separation Scaling with multiplicity and kt CMS, Dogra PAS-HIN Rlong (GeV) multiplicity Raphael Granier de Cassagnac kt = (pt1 + pt2)/2 [GeV/c] 72

73 Summary (1/4) collectivity 1. Strong v2 from multiparticle correlations 2. Similar mass ordering 3. v2 depending on η in ppb 4. Same v3 versus multiplicities 5. Same factorization breakdown 6. Similar HBT radii (5 fm) 7. and the spectra are better reproduced by generators incl. hydro (EPOS) High-multiplicity ppb collisions show collectivity! Raphael Granier de Cassagnac 73 arxiv: , EPJC-accepted ppb looks a lot like PbPb, and as hydro predicts! 73

74 74

75 J/ψ azimuthal anisotropy Significant v2 at high pt Need more data to resolve the pt dependence From regeneration to pathlength dependence of J/ψ suppression? Talk by Moon, PAS-HIN Raphael Granier de Cassagnac 75 75

76 76

77 77

78 Non-photonic electrons Proxies for heavy flavor quarks Phys.Lett.B671, 2009 Background: - photonic electrons: g ee, p0 eeg, h eeg - Ke3 (K pne) 78

79 Raphael Granier de Cassagnac 79 79

80 Pb-Pb Identified v2 v2{sp} measured for p, K, K0, p, f,,, Mass ordering (pt < 2.5 GeV/c) Number of quark constituent scaling violated by ~20% in particular in central collisions (pt/nq > 1 GeV/c) arxiv:

81 Bulk Properties at Freeze-out STAR Preliminary STAR Preliminary Collective velocity <β> (c) Chemical Freeze-out: (GCE) - Central collisions. - Centrality dependence, not shown, of Tch and μb! Nu Xu Kinetic Freeze-out: - Central collisions => lower value of Tkin and larger collectivity β - Stronger collectivity at higher energy Xianglei Zhu May 21, [Thermodynamics and hadron chemistry] Lokesh KUMAR May 21, [Thermodynamics and81 hadron chemistry]

82 Collectivity v2 Measurements STAR: Phys. Rev. Lett. 110 (2013) ) Number of constituent quark (NCQ) scaling in v2 => partonic collectivity => deconfinement in high-energy nuclear collisions 2) At snn < 11.5 GeV, the universal v2 NCQ scaling is broken, consistent with hadronic interactions becoming dominant. Nu Xu 82

83 BES v2 and Model Comparison (a) Hydro + Transport: consistent with baryon data. [J. Steinheimer, V. Koch, and M. Bleicher PRC86, 44902(13).] (b) NJL model: Hadron splitting consistent. Sensitive to vector-coupling, CME, net-baryon density dependent. [J. Xu, et al., arxiv: /prl ] Nu Xu 83

84 Relative Modification of ψ(2s)/ψ(1s) particle density Relative modification in all systems follows common trend with increasing produced particle density. Co-mover (or medium?) density seems to be the relevant quantity. PRL 111, (2013) Matt Durham - Quark Matter

85 ψ in PbPb collisions Surprisingly large (ψ /ψ)pbpb / (ψ /ψ)pp ratio confirmed: new pp reference, 20 times larger, now negligible uncertainty non-prompt component subtracted ψ very suppressed at high pt (more than ψ) % RAA(ψ ) = 0.13 ± 0.05 Much less at lower pt RAA(ψ ) = 0.67 ± 0.19 regenration CMS,Moon, HIN CMS, Raphael Granier de Cassagnac 85

86 86

Marcin Słodkowski Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Zakład Fizyki Jądrowej Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej

Marcin Słodkowski Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Zakład Fizyki Jądrowej Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Konferencja ICPAQGP2010 pt. Physics and Astrophysics of Quark Gluon Plasma, Goa, Indie 6-10 grudzień 2010 Marcin Słodkowski Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Zakład Fizyki Jądrowej Wydział Fizyki Politechniki

Bardziej szczegółowo

Najgorętsze krople materii wytworzone na LHC

Najgorętsze krople materii wytworzone na LHC Najgorętsze krople materii wytworzone na LHC Adam Bzdak AGH, KZFJ Plan Wprowadzenie do A+A Przepływ eliptyczny, trójkątny, hydrodynamika Odkrycie na LHC w p+p i p+a Korelacje 2- i wielu-cząstkowe Podsumowanie

Bardziej szczegółowo

Od odkrycia do poznania wlasnosci plazmy kwarkowo-gluonowej

Od odkrycia do poznania wlasnosci plazmy kwarkowo-gluonowej Od odkrycia do poznania wlasnosci plazmy kwarkowo-gluonowej Plan : Plazma? CERN SPS, RHIC, LHC,... Wykres fazowy silnie oddzialywujacej materii jadrowej - #1 fizyki jadrowej Badanie struktury - eksperyment

Bardziej szczegółowo

Fazy QCD: poszukiwania nowych form materii jądrowej

Fazy QCD: poszukiwania nowych form materii jądrowej Fazy QCD: poszukiwania nowych form materii jądrowej Quark Gluon Plasma (równanie stanu) Gas bezmasowych cząstek w temperaturze T : Równanie Stanu Stefana- Boltzmana (P ciśnienie, ε - gęstość energii):

Bardziej szczegółowo

Czy neutrina sa rzeczywiście bezmasowe? (Pontecorvo) Bo gdyby nie były, to mogłyby oscylować.. Rozważmy dwa pokolenia neutrin: ν

Czy neutrina sa rzeczywiście bezmasowe? (Pontecorvo) Bo gdyby nie były, to mogłyby oscylować.. Rozważmy dwa pokolenia neutrin: ν Oscylacje neutrin Czy neutrina sa rzeczywiście bezmasowe? (Pontecorvo) Bo gdyby nie były, to mogłyby oscylować.. Rozważmy dwa pokolenia neutrin: ν e,ν µ ν e ν µ Stany własne zapachu, produkowane w oddziaływaniach

Bardziej szczegółowo

Autoreferat. Jacek Otwinowski. Lipiec Imię i nazwisko: Jacek Otwinowski Adres: ul. Poznańska 10/69, Kraków, Polska

Autoreferat. Jacek Otwinowski. Lipiec Imię i nazwisko: Jacek Otwinowski Adres: ul. Poznańska 10/69, Kraków, Polska Autoreferat Jacek Otwinowski Lipiec 2018 1 Dane osobowe Imię i nazwisko: Jacek Otwinowski Adres: ul. Poznańska 10/69, 30-012 Kraków, Polska 2 Posiadane dyplomy i tytuły naukowe Dyplom magistra nauk fizycznych

Bardziej szczegółowo

Badanie przejścia fazowego i poszukiwanie punktu krytycznego w eksperymencie NA61/SHINE przy SPS CERN

Badanie przejścia fazowego i poszukiwanie punktu krytycznego w eksperymencie NA61/SHINE przy SPS CERN Badanie przejścia fazowego i poszukiwanie punktu krytycznego w eksperymencie NA61/SHINE przy SPS CERN Magdalena Kuich Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki Sympozjum doktoranckie Warszawa Fizyka Kraków

Bardziej szczegółowo

Fizyka zderzeń relatywistycznych jonów

Fizyka zderzeń relatywistycznych jonów Fizyka zderzeń relatywistycznych jonów kilka pytań i możliwe odpowiedzi Stanisław Mrówczyński Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce & Instytut Problemów Jądrowych, Warszawa 1 Programy eksperymentalne

Bardziej szczegółowo

Plazma Kwarkowo-Gluonowa

Plazma Kwarkowo-Gluonowa Fizyka zderzeń relatywistycznych ciężkich jonów Wykład 0: LHC okno na Mikroświat Wykład 1: AA: Motywacja, cele fizyczne, akceleratory, eksperymenty Wykład 2: Plazma kwarkowo-gluonowa Wykład 3: Geometria

Bardziej szczegółowo

Model standardowy i stabilność próżni

Model standardowy i stabilność próżni Model standardowy i stabilność próżni Marek Lewicki Instytut Fizyki teoretycznej, Wydzia l Fizyki, Uniwersytet Warszawski Sympozjum Doktoranckie Warszawa-Fizyka-Kraków, 4 Marca 2016, Kraków Na podstawie:

Bardziej szczegółowo

Relaxation of the Cosmological Constant

Relaxation of the Cosmological Constant Relaxation of the Cosmological Constant with Peter Graham and David E. Kaplan The Born Again Universe + Work in preparation + Work in progress aaab7nicdvbns8nafhypx7v+vt16wsycp5kioseifw8ekthwaepzbf7apztn2n0ipfrhepggifd/jzf/jzs2brudwbhm5rhvtzakro3rfjqlpewv1bxyemvjc2t7p7q719zjphi2wcisdr9qjyjlbblubn6ncmkccoweo6vc7zyg0jyrd2acoh/tgeqrz9ryqdo7sdgq9qs1t37m5ibu3v2qqvekpqyfmv3qry9mwbajnexqrbuemxp/qpxhtoc00ss0ppsn6ac7lkoao/yns3wn5mgqiykszz80zkz+n5jqwotxhnhktm1q//zy8s+vm5nowp9wmwygjzt/fgwcmitkt5oqk2rgjc2hthg7k2fdqigztqgklwfxkfmfte/qnuw3p7xgzvfhgq7gei7bg3nowdu0oqumrvaiz/dipm6t8+q8zamlp5jzhx9w3r8agjmpzw==

Bardziej szczegółowo

Autoreferat. Doktor nauk fizycznych w zakresie fizyki (z wyróżnieniem), Uniwersytet Jagielloński,

Autoreferat. Doktor nauk fizycznych w zakresie fizyki (z wyróżnieniem), Uniwersytet Jagielloński, Autoreferat 1. Imię i nazwisko Adam Bzdak 2. Posiadane dyplomy i stopnie naukowe Doktor nauk fizycznych w zakresie fizyki (z wyróżnieniem), Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 2007 r. Tytuł rozprawy: Procesy

Bardziej szczegółowo

Eksperymenty reaktorowe drugiej generacji wyznaczenie ϑ 13

Eksperymenty reaktorowe drugiej generacji wyznaczenie ϑ 13 Eksperymenty reaktorowe drugiej generacji wyznaczenie ϑ 13 v Przypomnienie wyniku eksperymentu KamLAND - weryfikującego oscylacje neutrin słonecznych v Formuły na prawdopodobieństwo disappearance antyneutrin

Bardziej szczegółowo

Strangeness in nuclei and neutron stars: many-body forces and the hyperon puzzle

Strangeness in nuclei and neutron stars: many-body forces and the hyperon puzzle Strangeness in nuclei and neutron stars: many-body forces and the hyperon puzzle Diego Lonardoni FRIB Theory Fellow In collaboration with: S. Gandolfi, LAL J. A. Carlson, LAL A. Lovato, AL & IF F. Pederiva,

Bardziej szczegółowo

Poszukiwany: bozon Higgsa

Poszukiwany: bozon Higgsa Poszukiwany: bozon Higgsa Higgs widoczny w świetle kolajdera liniowego Fizyka Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych: TESLA & ZEUS Poszukiwane: czastki sypersymetryczne (SUSY) Fizyka Czastek i Oddziaływań

Bardziej szczegółowo

Fizyka do przodu w zderzeniach proton-proton

Fizyka do przodu w zderzeniach proton-proton Fizyka do przodu w zderzeniach proton-proton Leszek Adamczyk (KOiDC WFiIS AGH) Seminarium WFiIS March 9, 2018 Fizyka do przodu w oddziaływaniach proton-proton Fizyka do przodu: procesy dla których obszar

Bardziej szczegółowo

Eksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa

Eksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa Eksperyment ALICE i plazma kwarkowo-gluonowa CERN i LHC Jezioro Genewskie Lotnisko w Genewie tunel LHC (długość 27 km, ok.100m pod powierzchnią ziemi) CERN/Meyrin Gdzie to jest? ok. 100m Tu!!! LHC w schematycznym

Bardziej szczegółowo

1. Wcześniejsze eksperymenty 2. Podstawowe pojęcia 3. Przypomnienie budowy detektora ATLAS 4. Rozpady bozonów W i Z 5. Tło 6. Detekcja sygnału 7.

1. Wcześniejsze eksperymenty 2. Podstawowe pojęcia 3. Przypomnienie budowy detektora ATLAS 4. Rozpady bozonów W i Z 5. Tło 6. Detekcja sygnału 7. Weronika Biela 1. Wcześniejsze eksperymenty 2. Podstawowe pojęcia 3. Przypomnienie budowy detektora ATLAS 4. Rozpady bozonów W i Z 5. Tło 6. Detekcja sygnału 7. Obliczenie przekroju czynnego 8. Porównanie

Bardziej szczegółowo

Report No. 2042/PH. Charged particle multiplicity fluctuations and correlations in heavy-ion collisions in the PHOBOS experiment at RHIC

Report No. 2042/PH. Charged particle multiplicity fluctuations and correlations in heavy-ion collisions in the PHOBOS experiment at RHIC The Henryk Niewodniczański INSTITUTE OF NUCLEAR PHYSICS Polish Academy of Sciences ul. Radzikowskiego 152, 31-342 Kraków, Poland www.ifj.edu.pl/publ/reports/21 Report No. 242/PH Charged particle multiplicity

Bardziej szczegółowo

THE RATE OF GW CAPTURE OF STELLAR-MASS BHS IN NUCLEAR STAR CLUSTERS. Alexander Rasskazov & Bence Kocsis Eotvos University

THE RATE OF GW CAPTURE OF STELLAR-MASS BHS IN NUCLEAR STAR CLUSTERS. Alexander Rasskazov & Bence Kocsis Eotvos University THE RATE OF GW CAPTURE OF STELLAR-MASS BHS IN NUCLEAR STAR CLUSTERS Alexander Rasskazov & Bence Kocsis Eotvos University Merger rate density of events with e>0.1 in the LIGO band (>10 Hz), Gpc -3 yr -1

Bardziej szczegółowo

Charm quark production

Charm quark production Czech Technical University in Prague Faculty of Nuclear Sciences and Physical Engineering Department of Physics Field: Nuclear Engineering Branch: Experimental nuclear physics Charm quark production BACHELOR

Bardziej szczegółowo

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950?

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Joanna Wibig Department of Meteorology and Climatology, University of Lodz, Poland OUTLINE: Motivation Data Heat wave frequency measures

Bardziej szczegółowo

Zderzenia relatywistyczne

Zderzenia relatywistyczne Zderzenia relatywistyczne Fizyka I (B+C) Wykład XIX: Zderzenia nieelastyczne Energia progowa Rozpady czastek Neutrina Zderzenia relatywistyczne Zderzenia elastyczne 2 2 Czastki rozproszone takie same jak

Bardziej szczegółowo

Czego już dowiedzieliśmy się dzięki Wielkiemu Zderzaczowi Hadronów LHC

Czego już dowiedzieliśmy się dzięki Wielkiemu Zderzaczowi Hadronów LHC Czego już dowiedzieliśmy się dzięki Wielkiemu Zderzaczowi Hadronów LHC Jan Królikowski Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Współpraca Compact Muon Solenoid (CMS) przy LHC 1 20 krajów członkowskich

Bardziej szczegółowo

Czego możemy się nauczyć z produkcji neutralnych mezonów w eksperymencie ALICE?

Czego możemy się nauczyć z produkcji neutralnych mezonów w eksperymencie ALICE? Czego możemy się nauczyć z produkcji neutralnych mezonów w eksperymencie ALICE? Adam Matyja Instytut Fizyki Jądrowej PAN, Kraków 28.03.2019 Motywacja Detektor ALICE Kalibracja Komory Projekcji Czasowej

Bardziej szczegółowo

Gravi&no dark ma-er with constraints from Higgs mass and sneutrino decays

Gravi&no dark ma-er with constraints from Higgs mass and sneutrino decays Adapted from 1974 drawings by K. Dobrowolski illustra=ng a popular ar=cle on par=cle physics by G. Białkowski +? Gravi&no dark ma-er with constraints from Higgs mass and sneutrino decays Krzysztof Turzyński

Bardziej szczegółowo

Jak to działa: poszukiwanie bozonu Higgsa w eksperymencie CMS. Tomasz Früboes

Jak to działa: poszukiwanie bozonu Higgsa w eksperymencie CMS. Tomasz Früboes Plan wystąpienia: 1.Wprowadzenie 2.Jak szukamy Higgsa na przykładzie kanału H ZZ 4l? 3.Poszukiwanie bozonu Higgsa w kanale ττ μτjet 4.Właściwości nowej cząstki Częste skróty: LHC Large Hadron Collider

Bardziej szczegółowo

Tomasz Bołd. System filtracji przypadków eksperymentu ATLAS. Czyli o szukaniu igły w stogu siana.

Tomasz Bołd. System filtracji przypadków eksperymentu ATLAS. Czyli o szukaniu igły w stogu siana. omasz Bołd System filtracji przypadków eksperymentu ALAS. Czyli o szukaniu igły w stogu siana. Plan Fizyka cząstek przed erą LHC Eksperymenty, unikalne wyzwania na zderzaczu hadronów i wyniki Filtracja

Bardziej szczegółowo

Krzemowy Detektor Krotności w eksperymencie NA50 w CERN. Od budowy do wynikȯw analiz fizycznych

Krzemowy Detektor Krotności w eksperymencie NA50 w CERN. Od budowy do wynikȯw analiz fizycznych Krzemowy Detektor Krotności w eksperymencie NA50 w CERN. Od budowy do wynikȯw analiz fizycznych M. Idzik Akademia Górniczo-Hutnuicza Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Plan Wprowadzenie do eksperymentu

Bardziej szczegółowo

Few-fermion thermometry

Few-fermion thermometry Few-fermion thermometry Phys. Rev. A 97, 063619 (2018) Tomasz Sowiński Institute of Physics of the Polish Academy of Sciences Co-authors: Marcin Płodzień Rafał Demkowicz-Dobrzański FEW-BODY PROBLEMS FewBody.ifpan.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Programowanie dla Wielkiego Zderzacza Hadronów

Programowanie dla Wielkiego Zderzacza Hadronów Programowanie dla Wielkiego Zderzacza Hadronów Wojciech Broniowski Instytut Fizyki Jądrowej PAN Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Universytet Pedagogiczny, 30.11.01 WB (IFJ PAN & UJK) Programowanie

Bardziej szczegółowo

Oddziaływania podstawowe

Oddziaływania podstawowe Oddziaływania podstawowe grawitacyjne silne elektromagnetyczne słabe 1 Uwięzienie kwarków (quark confinement). Przykład działania mechanizmu uwięzienia: Próba oderwania kwarka d od neutronu (trzy kwarki

Bardziej szczegółowo

Oddziaływania elektrosłabe

Oddziaływania elektrosłabe Oddziaływania elektrosłabe X ODDZIAŁYWANIA ELEKTROSŁABE Fizyka elektrosłaba na LEPie Liczba pokoleń. Bardzo precyzyjne pomiary. Obserwacja przypadków. Uniwersalność leptonów. Mieszanie kwarków. Macierz

Bardziej szczegółowo

Poszukiwania bozonu Higgsa w rozpadzie na dwa leptony τ w eksperymencie CMS

Poszukiwania bozonu Higgsa w rozpadzie na dwa leptony τ w eksperymencie CMS Poszukiwania bozonu Higgsa w rozpadzie na dwa leptony τ w eksperymencie CMS Artur Kalinowski Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Warszawa, 7 grudnia 2012 DETEKTOR CMS DETEKTOR CMS Masa całkowita : 14

Bardziej szczegółowo

M W M Z correlation. πα 1 M G F 2 = 2M 2 W 2 W

M W M Z correlation. πα 1 M G F 2 = 2M 2 W 2 W M W M Z correlation µ W ν µ e ν e G F 2 = 2M 2 W πα ( 1 M 2 W /MZ) 2 with loop contributions G F 2 = 2M 2 W (1+ r) πα ( 1 M 2 W /MZ) 2 1-loop examples ØÓÔ ÕÙ Ö r : quantum correction r = r(m t,m H ) Ï

Bardziej szczegółowo

PODSUMOWANIE DZIA LALNOŚCI NAUKOWEJ

PODSUMOWANIE DZIA LALNOŚCI NAUKOWEJ Dr Ewa G ladysz-dziaduś Instytut Fizyki Jadrowej, PAN, Kraków, Polska Za l acznik 5 PODSUMOWANIE DZIA LALNOŚCI NAUKOWEJ 1. Wykszta lcenie - stopnie naukowe: Magister Fizyki, Uniwersytet Jagielloński, Kraków,

Bardziej szczegółowo

Prices and Volumes on the Stock Market

Prices and Volumes on the Stock Market Prices and Volumes on the Stock Market Krzysztof Karpio Piotr Łukasiewicz Arkadiusz Orłowski Warszawa, 25-27 listopada 2010 1 Data selection Warsaw Stock Exchange WIG index assets most important for investors

Bardziej szczegółowo

Inverse problems - Introduction - Probabilistic approach

Inverse problems - Introduction - Probabilistic approach Inverse problems - Introduction - Probabilistic approach Wojciech Dȩbski Instytut Geofizyki PAN debski@igf.edu.pl Wydział Fizyki UW, 13.10.2004 Wydział Fizyki UW Warszawa, 13.10.2004 (1) Plan of the talk

Bardziej szczegółowo

Neutronowe przekroje czynne dla reaktorów IV generacji badania przy urządzeniu n_tof w CERN

Neutronowe przekroje czynne dla reaktorów IV generacji badania przy urządzeniu n_tof w CERN Neutronowe przekroje czynne dla reaktorów IV generacji badania przy urządzeniu n_tof w CERN Józef Andrzejewski Katedra Fizyki Jądrowej i Bezpieczeństwa Radiacyjnego Uniwersytet Łódzki Mądralin 2013 Współpraca

Bardziej szczegółowo

WARSAW UNIVERSITY OF TECHNOLOGY. Ph.D. THESIS

WARSAW UNIVERSITY OF TECHNOLOGY. Ph.D. THESIS WARSAW UNIVERSIY OF ECHNOLOGY Faculty of Physics Ph.D. HESIS Marcin Słodkowski, M.Sc., Eng. Study ofk resonances production in nuclear collisions at the CERN SPS energies Supervisor Marek Gaździcki, Ph.D.,

Bardziej szczegółowo

Badanie zderzeń proton-proton, hadron-jądro oraz jądro-jądro przy relatywistycznych energiach w ramach eksperymentu NA61/SHINE przy CERN SPS

Badanie zderzeń proton-proton, hadron-jądro oraz jądro-jądro przy relatywistycznych energiach w ramach eksperymentu NA61/SHINE przy CERN SPS Tytuł: Badanie zderzeń proton-proton, hadron-jądro oraz jądro-jądro przy relatywistycznych energiach w ramach eksperymentu NA61/SHINE przy CERN SPS Study of proton-proton, hadron-nucleus and nucleus-nucleus

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie efektywności mionowego układu wyzwalania w CMS metodą Tag & Probe

Wyznaczanie efektywności mionowego układu wyzwalania w CMS metodą Tag & Probe Wyznaczanie efektywności mionowego układu wyzwalania w CMS metodą Tag & Probe Uniwersytet Warszawski - Wydział Fizyki opiekun: dr Artur Kalinowski 1 Plan prezentacji Eksperyment CMS Układ wyzwalania Metoda

Bardziej szczegółowo

Theory Polish (Poland)

Theory Polish (Poland) Q3-1 Wielki Zderzacz Hadronów (10 points) Przeczytaj Ogólne instrukcje znajdujące się w osobnej kopercie zanim zaczniesz rozwiązywać to zadanie. W tym zadaniu będą rozpatrywane zagadnienia fizyczne zachodzące

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników

WYKŁAD 8. Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 8 1 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW 2.12. 2009 Współczesne eksperymenty-wprowadzenie Detektory Akceleratory Zderzacze LHC Mapa drogowa Tevatron-

Bardziej szczegółowo

Fizyka Fizyka eksperymentalna cząstek cząstek (hadronów w i i leptonów) Eksperymentalne badanie badanie koherencji koherencji kwantowej

Fizyka Fizyka eksperymentalna cząstek cząstek (hadronów w i i leptonów) Eksperymentalne badanie badanie koherencji koherencji kwantowej ZAKŁAD AD FIZYKI JĄDROWEJ Paweł Moskal, p. 344, p.moskal@fz-juelich.de Współczesna eksperymentalna fizyka fizyka jądrowaj jądrowa poszukiwanie jąder jąder mezonowych Fizyka Fizyka eksperymentalna cząstek

Bardziej szczegółowo

Fizyka hadronowa. Fizyka układów złożonych oddziałujących silnie! (w których nie działa rachunek zaburzeń)

Fizyka hadronowa. Fizyka układów złożonych oddziałujących silnie! (w których nie działa rachunek zaburzeń) Fizyka układów złożonych oddziałujących silnie! (w których nie działa rachunek zaburzeń) Fizyka hadronowa Podstawowe pytania: Mechanizm generacji masy i uwięzienia związany z naturą oddziaływań silnych

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Grebieszkow Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Zakład Fizyki Jądrowej Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów

Katarzyna Grebieszkow Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Zakład Fizyki Jądrowej Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Katarzyna Grebieszkow Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Zakład Fizyki Jądrowej Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Fizyka zderzeń ciężkich jonów semestr letni 2010/2011 Wykład 11 1. Efekty kolektywne

Bardziej szczegółowo

Fizyka statystyczna w wysokoenergetycznych zderzeniach jądrowych II

Fizyka statystyczna w wysokoenergetycznych zderzeniach jądrowych II Fizyka statystyczna w wysokoenergetycznych zderzeniach jądrowych II Viktor Begun UJK, Kielce, Polska (8) Enrico Fermi Ctr., Włochy (2) FIAS, Frankfurt, Niemcy (8) BITP, Kijów, Ukraina (37) Podstawy teorii

Bardziej szczegółowo

Fizyka klasyczna. - Mechanika klasyczna prawa Newtona - Elektrodynamika prawa Maxwella - Fizyka statystyczna -Hydrtodynamika -Astronomia

Fizyka klasyczna. - Mechanika klasyczna prawa Newtona - Elektrodynamika prawa Maxwella - Fizyka statystyczna -Hydrtodynamika -Astronomia Fizyka klasyczna - Mechanika klasyczna prawa Newtona - Elektrodynamika prawa Maxwella - Fizyka statystyczna -Hydrtodynamika -Astronomia Zaczniemy historię od optyki W połowie XiX wieku Maxwell wprowadził

Bardziej szczegółowo

The impact of the global gravity field models on the orbit determination of LAGEOS satellites

The impact of the global gravity field models on the orbit determination of LAGEOS satellites models on the Satelitarne metody wyznaczania pozycji we współczesnej geodezji i nawigacji, Poland 2-4.06.2011 Krzysztof Sośnica, Daniela Thaller, Adrian Jäggi, Rolf Dach and Gerhard Beutler Astronomical

Bardziej szczegółowo

Revenue Maximization. Sept. 25, 2018

Revenue Maximization. Sept. 25, 2018 Revenue Maximization Sept. 25, 2018 Goal So Far: Ideal Auctions Dominant-Strategy Incentive Compatible (DSIC) b i = v i is a dominant strategy u i 0 x is welfare-maximizing x and p run in polynomial time

Bardziej szczegółowo

Stany skupienia (fazy) materii (1) p=const Gaz (cząsteczkowy lub atomowy), T eratura, Tempe Ciecz wrzenie topnienie Ciało ł stałe ł (kryształ)

Stany skupienia (fazy) materii (1) p=const Gaz (cząsteczkowy lub atomowy), T eratura, Tempe Ciecz wrzenie topnienie Ciało ł stałe ł (kryształ) Plazma Kwarkowo-Gluonowa Nowy Stan Materii Stany skupienia (fazy) materii (1) p=const Gaz (cząsteczkowy lub atomowy), T eratura, Tempe Ciecz wrzenie topnienie Ciało ł stałe ł (kryształ) Diagram fazowy

Bardziej szczegółowo

Symmetry and Geometry of Generalized Higgs Sectors

Symmetry and Geometry of Generalized Higgs Sectors Symmetry and Geometry of Generalized Higgs Sectors Ryo Nagai Tohoku University in collaboration with M. Tanabashi (Nagoya U.), Y. Uchida (Nagoya U.), and K. Tsumura (Kyoto U.) PPP2018 @ YITP, Aug. 6-10,

Bardziej szczegółowo

V PRAZE. Katedra fyziky. Studium tvaru jetů na urychlovači RHIC

V PRAZE. Katedra fyziky. Studium tvaru jetů na urychlovači RHIC CZECH TECHNICAL UNIVERSITY IN PRAGUE FACULTY OF NUCLEAR SCIENCES AND PHYSICAL ENGINEERING Department of Physics Experimental Nuclear and Particle Physics Bachelor s thesis Study of jet shape observables

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Grebieszkow Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Zakład Fizyki Jądrowej Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów

Katarzyna Grebieszkow Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Zakład Fizyki Jądrowej Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Katarzyna Grebieszkow Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Zakład Fizyki Jądrowej Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Fizyka zderzeń ciężkich jonów semestr letni 2018/2019 Wykład 6 1. Zderzenia jądro+jądro

Bardziej szczegółowo

Marek Kowalski

Marek Kowalski Jak zbudować eksperyment ALICE? (A Large Ion Collider Experiment) Jeszcze raz diagram fazowy Interesuje nas ten obszar Trzeba rozpędzić dwa ciężkie jądra (Pb) i zderzyć je ze sobą Zderzenie powinno być

Bardziej szczegółowo

Zespół Zakładów Fizyki Jądrowej

Zespół Zakładów Fizyki Jądrowej gluons Zespół Zakładów Fizyki Jądrowej Zakład Fizyki Hadronów Zakład Doświadczalnej Fizyki Cząstek i jej Zastosowań Zakład Teorii Układów Jądrowych QCD Zakład Fizyki Hadronów Badanie struktury hadronów,

Bardziej szczegółowo

Badanie właściwości przypadków produkcji dżet-przerwa w rapidity-dżet na Wielkim Zderzaczu Hadronów

Badanie właściwości przypadków produkcji dżet-przerwa w rapidity-dżet na Wielkim Zderzaczu Hadronów Badanie właściwości przypadków produkcji dżet-przerwa w rapidity-dżet na Wielkim Zderzaczu Hadronów Paula Świerska Promotor: dr Maciej Trzebiński Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki / 24 Plan

Bardziej szczegółowo

Fizyka do przodu Część 2: przegląd wyników z CMS

Fizyka do przodu Część 2: przegląd wyników z CMS Fizyka do przodu Część 2: przegląd wyników z CMS Grzegorz Brona Seminarium Fizyki Wielkich Energii Warszawa, 23.03.2012 Do przodu czyli gdzie? Fizyka do przodu = Zjawiska obserwowane pod małym kątem θ

Bardziej szczegółowo

Wiadomości wstępne. Krótka historia Przekrój czynny Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji

Wiadomości wstępne. Krótka historia Przekrój czynny Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji Wiadomości wstępne Krótka historia Przekrój czynny Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji Historia fizyki cząstek w pigułce 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 000 Bevatron PS AGS

Bardziej szczegółowo

Rozdział 2. Model kwarków Systematyka cząstek w modelu kolorowych kwarków i gluonów Konstrukcja multipletów mezonowych i barionowych

Rozdział 2. Model kwarków Systematyka cząstek w modelu kolorowych kwarków i gluonów Konstrukcja multipletów mezonowych i barionowych Rozdział 2 Model kwarków Systematyka cząstek w modelu kolorowych kwarków i gluonów Konstrukcja multipletów mezonowych i barionowych Praca z propozycją istnienia kwarków została przyjęta do druku w Physics

Bardziej szczegółowo

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition) Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000

Bardziej szczegółowo

Zakład 41 IFJ PAN w latach

Zakład 41 IFJ PAN w latach Zakład 41 IFJ PAN w latach 2011-2013 Kto jest w zakładzie i co robi, efekty wymierne, Robert Kamiński: "Krakowski mezon σ w Tablicach Cza stek Elementarnych", Piotr Bożek: "Najmniejsza kropla płynu" Skład

Bardziej szczegółowo

Fizyka gwiazd. 1 Budowa gwiazd. 19 maja Stosunek r g R = 2GM

Fizyka gwiazd. 1 Budowa gwiazd. 19 maja Stosunek r g R = 2GM Fizyka gwiazd 19 maja 2004 1 Budowa gwiazd Stosunek r g R = 2GM c 2 R (gdzie M, R jest masa i promieniem gwiazdy) daje nam informację konieczności uwzględnienia poprawek relatywistycznych. 0-0 Rysunek

Bardziej szczegółowo

Wstęp do oddziaływań hadronów

Wstęp do oddziaływań hadronów Wstęp do oddziaływań hadronów Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 9 M. Przybycień (WFiIS AGH) Wstęp do oddziaływań hadronów Wykład 9 1 / 21 Rozpraszanie

Bardziej szczegółowo

Masterclasses: Warsztaty z fizyki cząstek. Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki, Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych

Masterclasses: Warsztaty z fizyki cząstek. Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki, Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Masterclasses: Warsztaty z fizyki cząstek Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki, Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych What is a Particle Physics Masterclass? As in a masterclass in the arts,

Bardziej szczegółowo

Autoreferat. Adam Matyja. Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego PAN w Krakowie. Marzec 2019

Autoreferat. Adam Matyja. Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego PAN w Krakowie. Marzec 2019 Autoreferat Adam Matyja Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego PAN w Krakowie 1. Dane osobowe Imię i nazwisko: Adam Matyja Marzec 2019 2. Posiadane dyplomy i tytuły naukowe Dyplom magistra

Bardziej szczegółowo

Jądra o wysokich energiach wzbudzenia

Jądra o wysokich energiach wzbudzenia Jądra o wysokich energiach wzbudzenia 1. Utworzenie i rozpad jądra złożonego a) model statystyczny 2. Gigantyczny rezonans dipolowy (GDR) a) w jądrach w stanie podstawowym b) w jądrach w stanie wzbudzonym

Bardziej szczegółowo

CZECH TECHNICAL UNIVERSITY IN PRAGUE. Faculty of Nuclear Sciences and Physical Engineering Department of Physics. Bachelor thesis

CZECH TECHNICAL UNIVERSITY IN PRAGUE. Faculty of Nuclear Sciences and Physical Engineering Department of Physics. Bachelor thesis CZECH TECHNICAL UNIVERSITY IN PRAGUE Faculty of Nuclear Sciences and Physical Engineering Department of Physics Bachelor thesis Study of jet production at RHIC Martin Kocmánek Supervisor: RNDr. Jana Bielčíková,

Bardziej szczegółowo

Wielki Wybuch czyli podróż do początku wszechświata. Czy może się to zdarzyć na Ziemi?

Wielki Wybuch czyli podróż do początku wszechświata. Czy może się to zdarzyć na Ziemi? Wielki Wybuch czyli podróż do początku wszechświata Czy może się to zdarzyć na Ziemi? Świat pod lupą materia: 10-4 m kryształ: 10-9 m ρ=2 3 g/cm 3 atom: 10-10 m jądro: 10-14 m nukleon: 10-15 m (1fm) ρ=10

Bardziej szczegółowo

HOW MASSIVE ARE PROTOPLANETARY/ PLANET HOSTING/PLANET FORMING DISCS?

HOW MASSIVE ARE PROTOPLANETARY/ PLANET HOSTING/PLANET FORMING DISCS? GREAT BARRIERS IN PLANET FORMATION, PALM COVE 26/07/2019 HOW MASSIVE ARE PROTOPLANETARY/ PLANET HOSTING/PLANET FORMING DISCS? CAN ALL THESE STRUCTURES TELL US SOMETHING ABOUT THE (GAS) DISC MASS? BENEDETTA

Bardziej szczegółowo

Pierwsze dwa lata LHC

Pierwsze dwa lata LHC Pierwsze dwa lata LHC Barbara Wosiek Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego, Polskiej Akademii Nauk Radzikowskiego 152, 31-342 Kraków barbara.wosiek@ifj.edu.pl 2011-10-21 B. Wosiek, Sem.

Bardziej szczegółowo

Pomiar rozpadów Dalitz Hiperonów za pomocą spektrometrów HADES oraz PANDA. Jacek Biernat

Pomiar rozpadów Dalitz Hiperonów za pomocą spektrometrów HADES oraz PANDA. Jacek Biernat Pomiar rozpadów Dalitz Hiperonów za pomocą spektrometrów HADES oraz PANDA Jacek Biernat Plan wystąpienia Motywacje pomiaru Aparatura Analiza danych z symulacji dla spektrometru PANDA Porównanie z symulacjami

Bardziej szczegółowo

The Henryk Niewodniczanski. ul. Radzikowskiego 152, Krakow, Poland. Krakow, July Ewa G ladysz-dziadus

The Henryk Niewodniczanski. ul. Radzikowskiego 152, Krakow, Poland.   Krakow, July Ewa G ladysz-dziadus The Henryk Niewodniczanski INSTITUTE OF NUCLEAR PHYSICS ul. Radzikowskiego 152, 31-342 Krakow, Poland www.ifj.edu.pl/reports/2001.html Krakow, July 2001 Report No 1879/PH Are Centauros exotic signals of

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja cząstek

Identyfikacja cząstek Określenie masy i ładunku cząstek Pomiar prędkości przy znanym pędzie e/ µ/ π/ K/ p czas przelotu (TOF) straty na jonizację de/dx Promieniowanie Czerenkowa (C) Promieniowanie przejścia (TR) Różnice w charakterze

Bardziej szczegółowo

Ewolucja Wszechświata Wykład 4 Inflacja Plazma kwarkowo-gluonowa

Ewolucja Wszechświata Wykład 4 Inflacja Plazma kwarkowo-gluonowa Ewolucja Wszechświata Wykład 4 Inflacja Plazma kwarkowo-gluonowa Teoria Wielkiej Unifikacji Złamanie symetrii oddzielenie się oddziaływań silnych zapoczątkowało Erę Inflacji Teoria inflacji Problemy, które

Bardziej szczegółowo

Grzegorz Stefanek Instytut Problemów Jądrowych w Warszawie Akademia Świętokrzyska w Kielcach

Grzegorz Stefanek Instytut Problemów Jądrowych w Warszawie Akademia Świętokrzyska w Kielcach Grzegorz Stefanek Instytut Problemów Jądrowych w Warszawie Akademia Świętokrzyska w Kielcach Grzegorz Stefanek, Instytut Problemów Jądrowych Akademia Świętokrzyska w Kielcach Konspekt Wstęp Cele fizyczne

Bardziej szczegółowo

functional Magnetic Resonance Imaging

functional Magnetic Resonance Imaging functional Magnetic Resonance Imaging (funkcjonalny) rezonans magnetyczny historia Roy i Sherrington wysunęli hipotezę, że lokalna aktywność neuronalna ma związek z lokalnymi zmianami przepływu krwi i

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Grebieszkow Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Zakład Fizyki Jądrowej Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów

Katarzyna Grebieszkow Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Zakład Fizyki Jądrowej Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Katarzyna Grebieszkow Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Zakład Fizyki Jądrowej Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Fizyka zderzeń ciężkich jonów semestr letni 2016/2017 Wykład 5 1. Produkcja cząstek

Bardziej szczegółowo

Analysis of Movie Profitability STAT 469 IN CLASS ANALYSIS #2

Analysis of Movie Profitability STAT 469 IN CLASS ANALYSIS #2 Analysis of Movie Profitability STAT 469 IN CLASS ANALYSIS #2 aaaklnictzzjb9tgfmcnadpg7oy0lxa9edva9kkapdarhyk2k7gourinlwsweyzikuyiigvyleiv/cv767fpf/5crc1xt9va5mx7w3m/ecuqw1kuztpx/rl3/70h73/w4cog9dhhn3z62d6jzy+yzj766txpoir9nzszisjynetqr+rvlfvyoozu5xbybpsxb1wahul8phczdt2v4zgchb7uecwphlyigrgkjcyiflfyci0kxnmr4z6kw0jsokvot8isntpa3gbknlcufiv/h+hh+eur4fomd417rvtfjoit5pfju6yxiab2fmwk0y/feuybobqk+axnke8xzjjhfyd8kkpl9zdoddkazd5j6bzpemjb64smjb6vb4xmehysu08lsrszopxftlzee130jcb0zjxy7r5wa2f1s2off2+dyatrughnrtpkuprlcpu55zlxpss/yqe2eamjkcf0jye8w8yas0paf6t0t2i9stmcua+inbi2rt01tz22tubbqwidypvgz6piynkpobirkxgu54ibzoti4pkw2i5ow9lnuaoabhuxfxqhvnrj6w15tb3furnbm+scyxobjhr5pmj5j/w5ix9wsa2tlwx9alpshlunzjgnrwvqbpwzjl9wes+ptyn+ypy/jgskavtl8j0hz1djdhzwtpjbbvpr1zj7jpg6ve7zxfngj75zee0vmp9qm2uvgu/9zdofq6r+g8l4xctvo+v+xdrfr8oxiwutycu0qgyf8icuyvp/sixfi9zxe11vp6mrjjovpmxm6acrtbia+wjr9bevlgjwlz5xd3rfna9g06qytaoofk8olxbxc7xby2evqjmmk6pjvvzxmpbnct6+036xp5vdbrnbdqph8brlfn/n/khnfumhf6z1v7h/80yieukkd5j0un82t9mynxzmk0s/bzn4tacdziszdhwrl8x5ako8qp1n1zn0k6w2em0km9zj1i4yt1pt3xiprw85jmc2m1ut2geum6y6es2fwx6c+wlrpykblopbuj5nnr2byygfy5opllv4+jmm7s6u+tvhywbnb0kv2lt5th4xipmiij+y1toiyo7bo0d+vzvovjkp6aoejsubhj3qrp3fjd/m23pay8h218ibvx3nicofvd1xi86+kh6nb/b+hgsjp5+qwpurzlir15np66vmdehh6tyazdm1k/5ejtuvurgcqux6yc+qw/sbsaj7lkt4x9qmtp7euk6zbdedyuzu6ptsu2eeu3rxcz06uf6g8wyuveznhkbzynajbb7r7cbmla+jbtrst0ow2v6ntkwv8svnwqnu5pa3oxfeexf93739p93chq/fv+jr8r0d9brhpcxr2w88bvqbr41j6wvrb+u5dzjpvx+veoaxwptzp/8cen+xbg==

Bardziej szczegółowo

Niezachowanie CP najnowsze wyniki

Niezachowanie CP najnowsze wyniki Niezachowanie CP najnowsze wyniki Dlaczego łamanie CP jest ważne asymetria barionowa we Wszechświecie Łamanie CP w sektorze mezonów dziwnych Łamanie CP w sektorze mezonów pięknych Asymetria barionowa we

Bardziej szczegółowo

Plan. Kropki kwantowe - część III spektroskopia pojedynczych kropek kwantowych. Kropki samorosnące. Kropki fluktuacje szerokości

Plan. Kropki kwantowe - część III spektroskopia pojedynczych kropek kwantowych. Kropki samorosnące. Kropki fluktuacje szerokości Plan Kropki kwantowe - część III spektroskopia pojedynczych kropek kwantowych Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika 1. Techniki pomiarowe 2. Podstawowe wyniki 3. Struktura

Bardziej szczegółowo

Wszechświat czastek elementarnych

Wszechświat czastek elementarnych Wszechświat czastek elementarnych Wykład 9: Współczesne eksperymenty prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wszechświat czastek elementarnych Wykład

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Grebieszkow Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Zakład Fizyki Jądrowej Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów

Katarzyna Grebieszkow Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Zakład Fizyki Jądrowej Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Katarzyna Grebieszkow Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej Zakład Fizyki Jądrowej Pracownia Reakcji Ciężkich Jonów Fizyka zderzeń ciężkich jonów semestr letni 2014/2015 Wykład 6 1. Zderzenia jądro+jądro

Bardziej szczegółowo

Do nuclei assume toroidal shapes?

Do nuclei assume toroidal shapes? Do nuclei assume toroidal shapes? A. Staszczak, C. Y. Wong, A. Kosior PRZYSZŁOŚĆ FIZYKI JĄDROWEJ NISKICH ENERGII W POLSCE A ROZWÓJ KRAJOWEJ INFRASTRUKTURY BADAWCZEJ 14-15 stycznia 2019 r. Środowiskowe

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1 Wiadomości wstępne. Krótka historia Przekrój czynny, świetlność Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji

Rozdział 1 Wiadomości wstępne. Krótka historia Przekrój czynny, świetlność Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji Rozdział 1 Wiadomości wstępne Krótka historia Przekrój czynny, świetlność Układ jednostek naturalnych Eksperymenty formacji i produkcji Historia fizyki cząstek w pigułce 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990

Bardziej szczegółowo

Relatywistyczne zderzenia ciężkich jonów jako narzędzie w badaniu diagramu fazowego silnie oddziałującej materii

Relatywistyczne zderzenia ciężkich jonów jako narzędzie w badaniu diagramu fazowego silnie oddziałującej materii Relatywistyczne zderzenia ciężkich jonów jako narzędzie w badaniu diagramu fazowego silnie oddziałującej materii Katarzyna Grebieszkow 5 lutego 2016 Streszczenie W dokumencie pokazane są podstawowe cele

Bardziej szczegółowo

Gauge/Gravity duality and Nuclear Symmetry energy

Gauge/Gravity duality and Nuclear Symmetry energy Gauge/Gravity duality and Nuclear Symmetry energy Sang-Jin Sin (Hanyang Univ. ) 2011.07.08@USTC Greeks called indivisible Building block of the universe Atom Two most basic questions in physics are 1.

Bardziej szczegółowo

Korelacje cząstek nieidentycznych w zderzeniach jąder złota wygenerowanych przy użyciu modelu UrQMD

Korelacje cząstek nieidentycznych w zderzeniach jąder złota wygenerowanych przy użyciu modelu UrQMD Politechnika Warszawska Wydział Fizyki Maciej Szymański Korelacje cząstek nieidentycznych w zderzeniach jąder złota wygenerowanych przy użyciu modelu UrQMD Praca inżynierska Praca wykonana pod kierunkiem

Bardziej szczegółowo

Towards Stability Analysis of Data Transport Mechanisms: a Fluid Model and an Application

Towards Stability Analysis of Data Transport Mechanisms: a Fluid Model and an Application Towards Stability Analysis of Data Transport Mechanisms: a Fluid Model and an Application Gayane Vardoyan *, C. V. Hollot, Don Towsley* * College of Information and Computer Sciences, Department of Electrical

Bardziej szczegółowo

Justyna Cybowska. Badanie fluktuacji netto ładunku w zderzeniach Ar+Sc przy pędzie wiązki 75 GeV/c

Justyna Cybowska. Badanie fluktuacji netto ładunku w zderzeniach Ar+Sc przy pędzie wiązki 75 GeV/c na kierunku Fizyka Techniczna w specjalności Fizyka i Technika jądrowa CERN-THESIS-2018-209 /09/2018 Badanie fluktuacji netto ładunku w zderzeniach Ar+Sc przy pędzie wiązki 75 GeV/c Justyna Cybowska Numer

Bardziej szczegółowo

Rozdział 9 Przegląd niektórych danych doświadczalnych o produkcji hadronów. Rozpraszanie elastyczne. Rozkłady krotności

Rozdział 9 Przegląd niektórych danych doświadczalnych o produkcji hadronów. Rozpraszanie elastyczne. Rozkłady krotności Rozdział 9 Przegląd niektórych danych doświadczalnych o produkcji hadronów. Rozpraszanie elastyczne. Rozkłady krotności Krotności hadronów a + b c 1 + c +...+ c i +...+ c N Reakcje ekskluzywne: wszystkie

Bardziej szczegółowo

Tomasz Matulewicz ZFJA IFD UW 30 XI 2007

Tomasz Matulewicz ZFJA IFD UW 30 XI 2007 Tomasz Matulewicz ZFJA IFD UW 30 XI 2007 XX Projekt FAIR: perspektywy badań i udział Polski Wprowadzenie: FAIR i GSI Egzotyka dla astrofizyki Struktura hadronów i QCD Materia jądrowa i QCD Inauguracja

Bardziej szczegółowo

Podróż do początków Wszechświata: czyli czym zajmujemy się w laboratorium CERN

Podróż do początków Wszechświata: czyli czym zajmujemy się w laboratorium CERN Podróż do początków Wszechświata: czyli czym zajmujemy się w laboratorium CERN mgr inż. Małgorzata Janik - majanik@cern.ch mgr inż. Łukasz Graczykowski - lgraczyk@cern.ch Zakład Fizyki Jądrowej, Wydział

Bardziej szczegółowo

Kropki samorosnące. Optyka nanostruktur. Gęstość stanów. Kropki fluktuacje szerokości. Sebastian Maćkowski. InAs/GaAs QDs. Si/Ge QDs.

Kropki samorosnące. Optyka nanostruktur. Gęstość stanów. Kropki fluktuacje szerokości. Sebastian Maćkowski. InAs/GaAs QDs. Si/Ge QDs. Kropki samorosnące Optyka nanostruktur InAs/GaAs QDs Si/Ge QDs Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon:

Bardziej szczegółowo

M.Rybczynski and Z.Wlodarczyk

M.Rybczynski and Z.Wlodarczyk Can strangelets solve the muon puzzle? M.Rybczynski and Z.Wlodarczyk Institute of Physics, Jan Kochanowski University, Kielce, Poland Outline stable strange quark matter imprints in astrophysics SQM in

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie kosmiczne składa się głównie z protonów, z niewielką. domieszką cięższych jąder. Przechodząc przez atmosferę cząstki

Promieniowanie kosmiczne składa się głównie z protonów, z niewielką. domieszką cięższych jąder. Przechodząc przez atmosferę cząstki Odkrycie hiperjąder Hiperjądra to struktury jądrowe w skład których, poza protonami I neutronami, wchodzą hiperony. Odkrycie hiperjąder miało miejsce w 1952 roku, 60 lat temu, w Warszawie. Wówczas nie

Bardziej szczegółowo

Strangeness production with SIS 18 (GSI/Darmstadt)

Strangeness production with SIS 18 (GSI/Darmstadt) Strangeness production @ SIS 18 (GSI/Darmstadt) Introduction / Motivation / History of strangeness in heavy-ion collisions @ SIS 18 (kaons in dense matter) Detector New results correlations (with respect

Bardziej szczegółowo

Jak działają detektory. Julia Hoffman

Jak działają detektory. Julia Hoffman Jak działają detektory Julia Hoffman wielki Hadronowy zderzacz Wiązka to pociąg ok. 2800 wagonów - paczek protonowych Każdy wagon wiezie ok.100 mln protonów Energia chemiczna: 80 kg TNT lub 16 kg czekolady

Bardziej szczegółowo

Lecture 18 Review for Exam 1

Lecture 18 Review for Exam 1 Spring, 2019 ME 323 Mechanics of Materials Lecture 18 Review for Exam 1 Reading assignment: HW1-HW5 News: Ready for the exam? Instructor: Prof. Marcial Gonzalez Announcements Exam 1 - Wednesday February

Bardziej szczegółowo