GEOGRAFIA TURYSTYCZNA

Transkrypt

1 Barbara Steblik-Wlaźlak Lilianna Rzepka GEOGRAFIA TURYSTYCZNA część Poradnik metodyczny dla nauczyciela

2 Projekt okładki: Joanna Plakiewicz Redakcja: Barbara Gers Redaktor prowadzący: Stanisław Grzybek Wydawnictwo REA, Warszawa 200 ISBN Wydawnictwo REA s.j Warszawa, ul. Kolejowa 9/ tel./fax: (22) , , , i wszystkie pomoce dydaktyczne są chronione prawem. Każdorazowe ich wykorzystanie w innych niż zastrzeżone prawem przypadkach wymaga pisemnego zezwolenia wydawnictwa. Skład: WMC s.c.; Warszawa ul. Frascati ; wmcsc@wp.pl

3 Spis treści Wstęp Wskazówki dla nauczyciela Cele i treści kształcenia z zakresu geografii i geografii turystycznej 5 3. Przykładowy rozkład materiału nauczania Plan wynikowy Przykładowe scenariusze zajęć Formy sprawdzenia wiedzy i umiejętności Formy sprawdzenia wiedzy i umiejętności klucz odpowiedzi.. 08 Źródła informacji

4 4

5 Wstęp Poradnik dla nauczyciela powstał na podstawie podręcznika Geografi a turystyczna część i stanowi publikację pomocną w procesie kształcenia w zawodzie technik obsługi turystycznej. Poradnik podzielono na pięć części. W pierwszej zamieszczono wskazówki dla nauczycieli, w tym między innymi: informacje na temat podstawy programowej z zakresu geografii dla gimnazjum, propozycję rozkładu materiału nauczania zgodnie z treścią podręcznika Geografi a turystyczna część, przykładowy sprawdzian dla uczniów rozpoczynających naukę geografii turystycznej. Część druga zawiera zestawienie celów i treści kształcenia z zakresu geografii na poziomie technikum oraz geografii turystycznej. Plan wynikowy przedstawiony w ujęciu tabelarycznym stanowi kolejny rozdział poradnika. W czwartej i piątej części zaproponowano scenariusze wybranych tematów lekcji do wykorzystania lub jako pomoc do własnych inspiracji oraz formy sprawdzenia wiadomości i umiejętności. Poradnik niniejszy może być wykorzystywany do kształcenia w zakresie geografii turystycznej w zawodzie technik obsługi turystycznej zarówno na poziomie technikum, jak i szkoły policealnej. Autorki 5

6 . Wskazówki dla nauczyciela Sprawdzenie poziomu wiadomości i umiejętności absolwenta gimnazjum Na początku cyklu kształcenia w zakresie geografii turystycznej w technikum wskazane jest przeprowadzenie sprawdzianu pozwalającego ocenić poziom wiadomości i umiejętności absolwenta gimnazjum, uwzględniając podstawę programową dla gimnazjum z przedmiotu geografia. Sprawdzian umożliwi rozpoznanie różnic i braków w opanowaniu materiału z zakresu geografii na poziomie gimnazjum. Podstawa programowa dla gimnazjum z przedmiotu geografia Cele edukacyjne. Budzenie zainteresowania szeroko rozumianą przestrzenią geograficzną (własnym regionem, terytorium Polski, Europy, świata) oraz przygotowanie do swobodnego poruszania się w niej. 2. Kształtowanie w uczniach: a) poszanowania innych narodów, systemów wartości i sposobów życia, b) poczucia odpowiedzialności za swoje środowisko życia (geograficzne i społeczne), gotowości uczestniczenia w rozwiązywaniu problemów swojej społeczności. 3. Uświadomienie wartości, jaką jest własny region i kraj oraz ich dziedzictwo kulturowe. 4. Przyswojenie informacji podstawowych umożliwiających realizację celów wymienionych w ust. 3. Zadania szkoły Tworzenie uczniom sprzyjających warunków do:. korzystania z możliwie różnorodnych źródeł wiedzy geograficznej, w tym z własnych obserwacji terenowych, ze szczególnym uwzględnieniem swojej gminy (powiatu), 2. uczenia się czynnego, kształtującego dociekliwość, refleksyjność, zdrowy krytycyzm, chęć działania, 3. kształtowania postawy szacunku dla przyrody. 6

7 Treści nauczania. Ziemia jako część wszechświata. 2. Ziemia jako środowisko życia, jej historia i obraz współczesny. 3. Interakcja ziemia człowiek. 4. Gospodarowanie zasobami naturalnymi ziemi. 5. Współczesne przemiany gospodarcze, społeczne i polityczne na kontynentach i w wybranych państwach. 6. Źródła konfliktów i próby ich rozwiązywania (na wybranych przykładach). 7. Potencjał naturalny, ludnościowy, gospodarczy i kulturowy Polski (na treści dotyczące Polski należy przeznaczyć nie mniej niż /3 czasu przewidzianego na zajęcia z geografii w gimnazjum). 8. Polska na tle Europy i świata. 9. Problemy integracyjne na świecie, w Europie i w Polsce. 0. Przykłady ochrony krajobrazu na świecie i w Polsce. Osiągnięcia. Całościowe widzenie regionów i miejsc (Polski i świata). 2. Lokalizowanie miejsc na powierzchni ziemi i orientowanie się w ich wzajemnym położeniu za pomocą map. 3. Gromadzenie, interpretowanie i prezentowanie wiedzy geograficznej. 4. Ocenianie w kategoriach geograficznych działalności gospodarczej, społecznej i politycznej oraz działań własnych. 5. Przewidywanie zmian w przyrodzie i w działaniach ludzi na podstawie uzyskanych informacji. 6. Korzystanie z możliwie różnych źródeł informacji. 7. Stosowanie wiedzy geograficznej w życiu. 7

8 Sprawdzian oceniający poziom wiadomości absolwenta gimnazjum. Rozpoznaj na mapie konturowej Europy państwa oznaczone cyframi, 3, 5, 7 oraz podaj nazwy ich stolic Wymień nazwy 3 mórz oblewających kontynent europejski. 3. Określ współrzędne geograficzne Warszawy, korzystając z mapy konturowej. 4. Oblicz odległość rzeczywistą między punktami X i Y, jeżeli odległość na mapie w skali : wynosi 5 cm 5. Na poniższym oczku siatki kartograficznej zaznacz punkt o współrzędnych geograficznych: 68 0 E, 35 0 S 8

9 6. Narysuj schemat Układu Słonecznego, zaznaczając główne elementy jego budowy. 7. Dopisz nazwy geograficzne: a. najgłębsze jezioro na świecie d. największe jezioro w Polsce b. najwyższy szczyt Europy e. najgłębsze jezioro w Polsce c. rzeka graniczna na zachodzie Polski f. najdłuższa rzeka na świecie 8. Uzupełnij zdania: Największym pod względem powierzchni parkiem narodowym w Polsce jest... Najstarszym parkiem narodowym w Polsce jest Do poniższych zdań dopisz P jeżeli zdanie jest prawdziwe, F jeżeli zdanie jest fałszywe: a. W Polsce do 200 r. utworzono 23 parki narodowe b. Najwyższą formą ochrony przyrody w Polsce są parki narodowe c. Teren Polski nie jest zasobny w walory specjalistyczne (łowieckie, taternickie, speleologiczne itp.) d. Na terenie Polski spotkać można m.in. góry zbudowane ze starych skał... e. Klimat Polski cechuje się dużą stałością warunków atmosferycznych Uzupełnij tabelę: Data rozpoczęcia kalendarzowych pór roku na półkuli południowej Wiosna Lato Jesień Zima. Podaj trzy cechy charakteryzujące położenie geograficzne Polski w Europie. a.... b.... c.... 9

10 2. Rozpoznaj po opisie formacje roślinne. Wpisz wybrane cyfry od do 6 oznaczające ich nazwy. W kolumnie typ klimatu wpisz oznaczenie literowe odpowiadające warunkom klimatycznym, w których występują formacje roślinne. Cechy charakterystyczne I. Ogromna różnorodność fauny i flory; las wiecznie zielony (nie wykazuje rytmu wegetacyjnego), piętrowy układ roślinności, liczne liany i epifity. II. Drzewa iglaste (sosna, świerk, jodła, modrzew) z domieszką brzozy i jarzębiny. Formacja roślinna Typ klimatu Formacje roślinne:. step 2. tundra 3. makia 4. las równikowy 5. sawanna 6. tajga Typy klimatu: A. śródziemnomorski. B. umiarkowany chłodny. C. równikowy wybitnie wilgotny. D. subpolarny. 3. Przyporządkuj nazwom miejsc rodzaje obiektu geograficznego (podane poniżej tabeli). Podaj nazwę kontynentu, na którym są położone. Nazwa Obiekt geograficzny Kontynent Grenlandia Morze Kaspijskie Mont Everest Andy Nil Morze Czerwone Rodzaje obiektów geografi cznych: morze, jezioro, szczyt, góry, rzeka, wyspa. 0

11 Model odpowiedzi i schemat oceniania Nr zad. Przewidywana odpowiedź.. Rosja Obwód Kaliningradzki (Moskwa) 3. Białoruś (Mińsk) 5. Słowacja (Bratysława) 7. Niemcy (Berlin) 2. Norweskie, Północne, Bałtyckie, Śródziemne, Jońskie, Adriatyckie, Tyrreńskie, Egejskie, Czarne i inne Liczba punktów Kryteria punktacji 0-2 Prawidłowo uzupełnione: dwa wiersze pkt cztery wiersze 2 pkt 0- Prawidłowe podanie nazw trzech mórz pkt 3. Warszawa N, E 0-2 Poprawne określenie: długości geograficznej pkt szerokości geograficznej pkt 4. 2,5 km 0-2 Poprawne obliczenia (ze zgodnością jednostek) i podanie wyniku 2 pkt 5. Poprawne zaznaczenia punktu 0-2 Prawidłowe zaznaczenie: długości geograficznej pkt szerokości geograficznej pkt 6. Poprawny rysunek: Słońce, Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, planetoidy, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun 7. a. Bajkał b. Mont Blanc c. Odra d. Śniardwy e. Hańcza f. Amazonka 0-3 Poprawne narysowanie: czterech elementów pkt siedmiu elementów 2 pkt wszystkich elementów 3 pkt 0-3 Za każde poprawne podanie dwóch nazw po pkt

12 8. Największy: Biebrzański Park Narodowy Najstarszy: Białowieski Park Narodowy 9. a. P b. P c. F d. P e. F 0. Wiosna 23 IX Lato 22 XII Jesień 2 III Zima 22 VI. Np. położenie w środkowej Europie położenie nad Bałtykiem, położenie w klimacie umiarkowanym ciepłym położenie w dorzeczu Wisły i Odry i inne spełniające kryteria 2. I.4 C II.6 B 3. Grenlandia wyspa Ameryka Północna Morze Kaspijskie jezioro Azja Mont Everest szczyt Azja Andy góry Ameryka Południowa Nil rzeka Afryka Morze Północne morze Europa 0-2 Poprawne podanie każdej nazwy po pkt 0-2 Poprawne określenie zdania prawdziwego lub fałszywego: trzech odpowiedzi pkt wszystkich odpowiedzi 2 pkt 0-2 Poprawne podanie: dwóch dat pkt wszystkich dat 2 pkt 0- Poprawne podanie trzech odpowiedzi pkt 0-2 Prawidłowo uzupełnione: jeden wiersz pkt dwa wiersze 2 pkt 0-3 Za każde poprawne podanie dwóch odpowiedzi pkt Ogółem 27 2

13 Metody aktywizujące W procesie dydaktycznym niezmiernie ważne jest stosowanie metod aktywizujących, co skutkuje zróżnicowaniem form organizacyjnych pracy ucznia i jego roli od indywidualnej aktywności do pracy jako członka zespołu. Nauczyciel powinien właściwie dobierać metody nauczania do celów lekcji i tym samym prawidłowo kierować i inicjować ucznia do realizacji działań. Wskazane jest, aby nauczyciel geografii turystycznej wśród metod szczególnie uwzględniał wykład informacyjny, dyskusję, prezentację, przykłady z objaśnieniami, metody projektów, burzę mózgów, inscenizację, studium przypadków, metaplan, film dydaktyczny, wycieczki. Należy odwoływać się do wiedzy uczniów na temat walorów turystycznych, np. obiektów architektury, imprez kulturalnych czy elementów środowiska przyrodniczego i ochrony krajobrazu w Polsce. Wskazane jest organizowanie wycieczek, które np. jako terenowe zajęcia tematyczne stanowią znakomitą formę organizacyjną pracy z uczniami. Istotne jest umiejętne pokierowanie pracą ucznia podczas realizacji zadań z geografii turystycznej przy wykorzystaniu zarówno umiejętności przyswajania wiedzy teoretycznej z literatury przedmiotu, z czasopism branżowych, z zasobów Internetu, w czasie podróży oraz aktualizowania tej wiedzy i umiejętności zdobytych podczas praktyki zawodowej. Szczególną rolę odgrywa praca z mapą, co pozwala kształtować umiejętność korzystania z tego źródła wiedzy w różnych sytuacjach, np. przy programowaniu imprez turystycznych. Realizując program, należy zwracać uwagę na zagadnienia dotyczące wpływu turystyki na środowisko, formy ochrony walorów naturalnych i antropogenicznych, na przestrzeganie przepisów obowiązujących uczestników ruchu turystycznego podczas pobytu na obszarach prawnie chronionych, jak i na kształtowanie poczucia odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Zajęcia dydaktyczne należy prowadzić w pracowni geograficznej, której standardowe wyposażenie zamieszczono na stronie internetowej Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej ( pl). Nauczyciele w miarę możliwości starają się o doposażenie pracowni, najczęściej w pomoce dydaktyczne, mając na uwadze osiągnięcie jak najlepszych wyników w procesie dydaktycznym. Wartość pracy nauczyciela zależy od zrozumienia celów kształcenia i umiejętności ich realizacji. Cele, na które ukierunkowane jest kształcenie w zakresie danego przedmiotu, to zmiany właściwości, jakie nauczyciel chce w uczniach 3

14 uformować, tj. opanowanie wiadomości i umiejętności, określonych postaw i działań. Takim wynikom ucznia powinny być podporządkowane strategie, metody, formy pracy z uczniami i organizacja pracy nauczyciela. Prowadzący zajęcia: stosuje efektywne aktywizujące metody kształcenia; umożliwia uczniom uczenie się przez działanie, jednocześnie w nim uczestnicząc; właściwie organizuje stanowiska pracy uczniów; kształtuje pozytywne relacje z uczniami; pogłębia własne kompetencje, rozwija umiejętności; dba o własny warsztat pracy. W warsztacie pracy nauczyciela niezbędne są: pakiet edukacyjny, na który składa się podręcznik dla ucznia i poradnik dla nauczyciela; atlas, mapy geograficzne, krajoznawcze, plany miast; literatura przedmiotu rozszerzająca i uzupełniająca omawiane zagadnienia; wykaz adresów stron w Internecie dotyczących nauczanych treści; prasa branżowa; opisy przypadków, np. z artykułów prasowych; zestaw narzędzi służących do sprawdzenia i oceny osiągnięć uczniów, np. testy. 4

15 2. Cele i treści kształcenia z zakresu geografii i geografii turystycznej Prezentacja celów i treści z geografii i geografii turystycznej w ujęciu tabelarycznym dotyczy całego czteroletniego cyklu kształcenia w technikum lub, w przypadku tylko geografii turystycznej, także w dwuletniej szkole policealnej. Porównanie szczegółowych treści oraz celów kształcenia z geografii i geografii turystycznej ma na celu przedstawienie ich związku i wzajemnych relacji. Powinno również uświadomić nauczycielom prowadzącym rolę osiągnięć gimnazjalnych uczniów w dalszej edukacji geograficznej w aspekcie turystycznym. Warto również zwrócić uwagę na korelację między geografią turystyczną a innymi przedmiotami wiedzą o kulturze, historią, językiem polskim i innymi dyscyplinami, np. zagospodarowaniem przestrzennym, obsługą ruchu turystycznego, rodzajami turystyki, rekreacją i wypoczynkiem czy ochroną środowiska. Cele i treści kształcenia Geografia. Podstawy korzystania z różnorodnych źródeł informacji turystycznej. 2. Funkcjonowanie systemu przyrodniczego ziemi zjawiska, procesy, wzajemne zależności, zmienność środowiska w przestrzeni i czasie, m.in. zmiany pogody i ich prognozowanie. Klęski żywiołowe. Równowaga ekologiczna. 3. Funkcjonowania i przestrzenne powiązania oraz wzajemne zależności w systemie człowiek przyroda gospodarka. Typy gospodarowania w środowisku i ich następstwa na wybranych przykładach, np. stref, kontynentów, krajów, ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Geografia turystyczna. Podstawowe zagadnienia z geografii turystycznej: podstawowe pojęcia z geografii turystycznej; kartograficzne źródła informacji geograficznej i turystycznej; rodzaje map, mapy turystyczne i panoramy regionów górskich; zasady posługiwania się mapami i planami; orientacja mapy w terenie. 2. Walory turystyczne środowiska przyrodniczego Polski: regiony fizyczno-geograficzne Polski, cechy klimatu Polski; typy pogody; formy ukształtowania powierzchni kraju i ich walory turystyczne; walory specjalistyczne obszarów o zróżnicowanej rzeźbie terenu; formy krasu powierzchniowego i podziemnego; wykorzystanie rzek i akwenów wodnych w turystyce; osobliwości fauny i flory oraz kompleksów leśnych w Polsce; uzdrowiska polskie. 5

16 4. Przyczyny i skutki nierównomiernego rozmieszczenia ludności na ziemi. 5. Problemy demograficzne społeczeństw (ze szczególnym uwzględnieniem Polski). Współczesne migracje ludności. Procesy przekształcania sieci osadniczej (wielkie miasta, suburbia, wyludnianie się terenów wiejskich itp.). 6. Świat w fazie przemian społecznych, gospodarczych i politycznych. Modernizacja, restrukturyzacja, globalizacja. Biedni i bogaci współczesnego świata. 7. Konflikty zbrojne i inne zagrożenia społeczno-ekonomiczne. Procesy przechodzenia od izolacji do integracji; współpraca między społecznościami; procesy integracji i dezintegracji w Europie, ze szczególnym uwzględnieniem Polski; euroregiony, miasta (gminy) bliźniacze jako przykład współpracy międzynarodowej na szczeblu regionalnym i lokalnym. 8. Uwarunkowanie i następstwa przyrodnicze, społeczno-ekonomiczne i kulturowe rozwoju turystyki na świecie. Geografia. Rozróżniać podstawowe nauki geograficzne. 2. Znać różnice między poszczególnymi rodzajami map i odwzorowaniami. 3. Posługiwać się źródłami wiedzy geograficznej. 4. Dokonać pomiarów na mapie, wykonać profil terenu i krzywą hipsograficzną. 5. Analizować przebieg szlaku turystycznego. 6. Scharakteryzować wymiary i dzieje ziemi. 7. Opisać położenie obiektów w sferze niebieskiej i na powierzchni Ziemi. 2. Lokalizować i charakteryzować strefy klimatyczne. 3. Wyjaśnić pochodzenie współczesnej rzeźby powierzchni Ziemi. 3. Antropogeniczne walory turystyczne Polski: style w architekturze; zabytki architektury i budownictwa, muzea i obiekty unikatowe; ośrodki twórczości ludowej; miejsca kultu religijnego; zabytki działalności gospodarczej i techniki; miejsca i muzea martyrologii; imprezy kulturalne; ośrodki turystyczne. 4. Regiony turystyczne Polski; regiony turystyczne i etnograficzne; urządzenia turystyczne i paraturystyczne; zagospodarowania turystyczne uzdrowisk; tematyczne szlaki turystyczne. 5. Turystyka a ochrona środowiska: polityka państwa i uregulowania prawne dotyczące ochrony środowiska; obszary ekologicznego zagrożenia w Polsce; organizacje ochrony przyrody; formy wyróżnienia i ochrony walorów turystycznych. 6. Regiony turystyczne Europy: państwa europejskie; uwarunkowania przyrodniczo-kulturowe rozwoju turystyki w Europie; regiony i miasta centra turystyczne. 7. Regiony turystyczne świata: uwarunkowania przyrodnicze i społeczno-kulturowe rozwoju turystyki na świecie; regiony i ośrodki turystyczne Azji, Afryki, kontynentów amerykańskich, Australii i Oceanii. Osiągnięcia uczniów Uczeń powinien umieć: Geografia turystyczna. Wyjaśnić podstawowe pojęcia z zakresu geografii turystycznej. 2. Rozróżnić źródła kartograficzne. 3. Odczytać znaki kartograficzne na mapie. 4. Scharakteryzować atrakcyjność turystyczną regionu na podstawie źródeł kartograficznych. 5. Posługiwać się różnymi rodzajami map. 6. Skorzystać z literatury, informatorów i czasopism tematycznych podczas programowania imprez turystycznych. 7. Scharakteryzować regiony geograficzne Polski. 8. Dokonać klasyfikacji walorów turystycznych. 9. Określić zależność między walorami przyrodniczymi a różnymi formami turystyki. 0. Określić rodzaje walorów kulturowych.. Rozróżnić style w architekturze i sztuce. 2. Scharakteryzować atrakcyjne obiekty architektury i budownictwa w Polsce. 6

17 4. Scharakteryzować siły wewnętrzne i zewnętrzne modelujące powierzchnię Ziemi. 5. Wykazać związek biosfery z innymi sferami. 6. Określić powiązania miedzy poszczególnymi elementami środowiska geograficznego. 7. Wyjaśnić zróżnicowanie krajobrazowe wybranych krain świata. 8. Ocenić zagrożenie klęskami żywiołowymi. 9. Scharakteryzować zróżnicowanie językowe, rasowe i religijne na kuli ziemskiej. 20. Scharakteryzować struktury demograficzne społeczeństw. 2. Wyjaśnić przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności na świecie. 22. Określić typy sieci osadniczej. 23. Wskazać czynniki rozwoju rolnictwa, typy gospodarki rolnej i regiony rolnicze świata. 24. Scharakteryzować czynniki rozwoju przemysłu, okręgi przemysłowe świata. 25. Dokonać analizy bilansu energetycznego świata i problemów współczesnej energetyki. 26. Scharakteryzować warunkowania i następstwa rozwoju turystyki na świecie. 27. Wskazać na przykładach przyczyny i skutki dysproporcji w rozwoju społeczno-gospodarczym państw świata. 28. Analizować współczesne przemiany społeczno-gospodarcze i polityczne. 29. Scharakteryzować wpływ człowieka na środowisko i analizować przyczyny oraz skutki problemów ekologicznych. 30. Scharakteryzować środowisko przyrodnicze Polski: położenie, budowa geologiczna i rzeźba powierzchni, klimat, sieć hydrograficzna, gleby i szata roślinna. 3. Wskazać przykłady działalności człowieka w środowisku przyrodniczym, jego przekształcenie i formy ochrony. 32. Scharakteryzować zagadnienia geografii społeczno-ekonomicznej Polski: strukturę ludnościową i osadniczą, rolnictwo, przemysł oraz usługi. 33. Określić uczestnictwo Polski w organizacjach międzynarodowych. 3. Scharakteryzować regiony turystyczne Polski pod kątem naturalnych i antropogenicznych walorów turystycznych. 4. Określić regiony etnograficzne w Polsce oraz zwyczaje i tradycje ich mieszkańców. 5. Udzielić informacji o walorach przyrodniczych i kulturowych regionów Polski. 6. Udzielić informacji na temat polskich uzdrowisk. 7. Dokonać analizy zagospodarowania turystycznego kraju. 8. Scharakteryzować szlaki turystyczne reprezentatywne dla dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego bogactwa Polski. 9. Sklasyfikować formy ochrony przyrody. 20. Określić wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze. 2. Zorganizować różne formy ruchu turystycznego z uwzględnieniem przepisów ochrony środowiska. 22. Scharakteryzować polskie obiekty o szczególnych walorach turystycznych wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Natury UNESCO oraz na Listę Rezerwatów Biosfery. 23. Określić walory turystyczne polskich parków narodowych oraz innych form ochrony przyrody. 24. Dokonać analizy walorów turystycznych centrów i regionów Europy. 25. Scharakteryzować najbardziej atrakcyjne obiekty architektury i budownictwa w Europie. 26. Scharakteryzować walory przyrodnicze i antropogeniczne Azji, Afryki, Ameryki Północnej i Południowej oraz Australii i Oceanii. 27. Scharakteryzować szczególne walory turystyczne parków narodowych na świecie. 28. Wykorzystać wiedzę na temat walorów przyrodniczych i kulturowych Polski i świata do programowania imprez turystycznych. 29. Dokonać analizy atrakcyjności tras turystycznych. 7

18 3. Przykładowy rozkład materiału nauczania Ramowy plan nauczania w zawodzie technik obsługi turystycznej (zgodnie z programem 34 [05] ) dla technikum w czteroletnim okresie nauczania lub szkoły policealnej dla młodzieży w dwuletnim okresie nauczania przewiduje 50 godzin na realizację treści przedmiotów zawodowych, w tym 8 godzin z geografii turystycznej. W szkolnych planach nauczania proponuje się na przykład realizację zajęć z geografii turystycznej w cyklu kształcenia: w technikum 2, 3, 2, godzina odpowiednio w klasach I IV (praktyka zawodowa w klasach, 2, 3 trwająca miesiąc); w szkole policealnej dla młodzieży 5, 3 godziny odpowiednio w I i II roku nauki (praktyka zawodowa w i 2 roku nauki po 6 tygodni). Propozycja rozliczenia godzin (treści podręcznika Geografi a turystyczna część ) Technikum: kl. I: 38 tygodni nauki 4 tygodnie praktyki zawodowej = 34 tygodnie nauki 2 godziny tygodniowo 34 tygodnie nauki = 68 godzin kl. II: 38 tygodni nauki 4 tygodnie praktyki zawodowej = 34 tygodnie nauki 3 godziny tygodniowo 34 tygodnie nauki = 02 godziny Razem w klasie I i II 70 godzin. Szkoła policealna dla młodzieży: I rok: 38 tygodni nauki 6 tygodni praktyki zawodowej = 32 tygodnie nauki 5 godzin tygodniowo 32 tygodnie nauki = 60 godzin. 8

19 Propozycja rozkładu materiału nauczania w czteroletnim technikum (do podręcznika Geografia turystyczna część ) Rozkład ten dostosowano do 2 i 3 godzin tygodniowo w I i II klasie (łącznie 70 godzin), uwzględniając miesięczną praktykę w każdej z tych klas. Treści podręcznika Geografi a turystyczna część dostosowane są do tej liczby godzin i obejmują zagadnienia ogólne z zakresu geografii turystycznej oraz geografii turystycznej Polski. Pozostałe godziny w cyklu kształcenia, tj. 2 i godzina tygodniowo w klasie III i IV, dotyczą realizacji treści zawartych w podręczniku Geografi a turystyczna część 2 i są związane z geografią Europy i innych kontynentów. Rozkład materiału nauczania Liczba godzin w czteroletnim technikum GEOGRAFIA TURYSTYCZNA część 70 Numery rozdziałów w podręczniku Geografia turystyczna część Rozdz.. Zagadnienia dotyczące geografii turystycznej 8.. Podstawowe pojęcia z zakresu geografii turystycznej. Przedmiot i zakres badań geografii turystycznej 2. Walory turystyczne podział i klasyfikacja 3. Zagospodarowanie turystyczne 4. Pojemność i chłonność turystyczna 5. Turystyczne jednostki przestrzenne 6. Powtórzenie wiadomości (Rozdz...) 7. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz...).2. Kartograficzne źródła wiedzy geograficznej i turystycznej 8. Źródła informacji geograficznej i turystycznej 9. Siatka geograficzna i kartograficzna podstawą orientacji na ziemi 0. Współrzędne geograficzne ćwiczenia. Elementy, cechy i rodzaje map 2. Metody przedstawiania zjawisk na mapie 3. Skala mapy ćwiczenia 4. Profil hipsometryczny terenu i spadek rzeki 5. Analiza przebiegu szlaku turystycznego ćwiczenia 6. Orientacja mapy w terenie 7. Powtórzenie wiadomości (Rozdz..2.) 8. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz..2.)

20 Rozdz. 2. Walory turystyczne środowiska przyrodniczego Polski Ogólna charakterystyka środowiska przyrodniczego 9. Położenie geograficzne Polski z punktu widzenia ruchu turystycznego 20. Walory przyrodnicze Polski na podstawie analizy map tematycznych 2. Regiony fizyczno-geograficzne Polski 2.2. Cechy klimatu Polski 22. Cechy klimatu Polski 23. Analiza mapy synoptycznej Formy ukształtowania powierzchni kraju i ich walory turystyczne 24. Formy ukształtowania powierzchni kraju 25. Zjawiska krasowe w Polsce 2.4. Walory specjalistyczne obszarów o zróżnicowanej rzeźbie terenu 26. Walory specjalistyczne obszarów o zróżnicowanej rzeźbie terenu 27. Powtórzenie wiadomości (Rozdz ) 28. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz ) 2.5. Wykorzystanie rzek i innych akwenów wodnych w turystyce 29. Sieć hydrograficzna Polski 30. Walory turystyczne Morza Bałtyckiego 3. Wykorzystanie obiektów wodnych w turystyce 2.6. Osobliwości flory i fauny oraz kompleksów leśnych w Polsce 32. Osobliwości flory i fauny oraz kompleksów leśnych w Polsce 33. Parki narodowe w Polsce 2.7. Polskie uzdrowiska 34. Polskie uzdrowiska 2.8. Założenia ogrodowe i parkowe 35. Założenia ogrodowe i parkowe 2.9. Ogrody botaniczne i zoologiczne 36. Ogrody botaniczne i zoologiczne 2.0. Punkty widokowe 37. Punkty widokowe jako przykład walorów przyrodniczych 2.. Muzea przyrodnicze, geologiczne i geograficzne 38. Muzea przyrodnicze, geologiczne i geograficzne 39. Powtórzenie wiadomości (Rozdz ) 40. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz )

21 Rozdz. 3. Antropogeniczne walory turystyczne Polski Style w architekturze i sztuce Style w architekturze i sztuce 3.2. Zabytki architektury i budownictwa Zabytki architektury i budownictwa Zamki, pałace, dwory jako przykład walorów turystycznych 3.3. Muzea i obiekty unikatowe 47. Muzea i obiekty unikatowe. Muzea rejestrowane. 48. Muzea biograficzne i izby pamięci. 49. Atrakcje turystyczne o charakterze archeologicznym Muzea etnograficzne, skanseny oraz ośrodki twórczości ludowej 50. Regiony etnograficzne Polski. 5. Grupy etnograficzne Polski. 52. Obiekty etnograficzne, skanseny oraz ośrodki twórczości ludowej 53. Powtórzenie wiadomości (Rozdz ) 54. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz ) 3.5. Miejsca kultu religijnego 55. Obiekty i miejsca kultu religijnego 3.6. Zabytki działalności gospodarczej i techniki Zabytki działalności gospodarczej i techniki 3.7. Miejsca i muzea martyrologii oraz pamięci narodowej na ziemiach polskich 58. Miejsca i muzea martyrologii oraz pamięci narodowej na ziemiach polskich Cykliczne imprezy kulturalne w Polsce 59. Cykliczne imprezy kulturalne w Polsce 3.9. Turystyczne ośrodki Polski Turystyczne ośrodki Polski 63. Powtórzenie wiadomości (Rozdz ) 64. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz )

22 Rozdz. 4. Regiony turystyczne Polski Podział Polski na regiony turystyczne. 4.. Region zachodniopomorski 66. Szczecin i wybrzeże zachodnie. 67. Walory wypoczynkowe wybrzeża środkowego Region pomorski Region pomorski. Trójmiasto i okolice. 70. Ciekawe miejsce wschodniej części regionu pomorskiego. 7. Pojezierze Kaszubskie oferta dla turystów. 72. Pojezierze Drawskie Region kujawsko-pomorski 73. Kujawy propozycje turystyczne. 74. Powtórzenie wiadomości (Rozdz ) 75. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz ) 4.4. Region wielkopolski Walory turystyczne Poznania i okolic. 78. Pojezierze Wielkopolskie warunki uprawiania turystyki Region lubuski 79. Ziemia lubuska. 80. Obszary chronione w regionie lubuskim. 8. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz ) 4.6. Region dolnośląski Wrocław i okolice. 84. Zamki i inne perły architektury Dolnego Śląska Sudety. 87. Kotlina Jeleniogórska. 88. Kotlina Kłodzka. 89. Chroniona przyroda Dolnego Śląska. 90. Podziemne trasy Dolnego Śląska. 9. Powtórzenie wiadomości (Rozdz. 4.6.) 92. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz. 4.6.) 4.7. Region opolski 93. Walory turystyczne regionu opolskiego Region śląski 94. Region śląski co proponuje odwiedzającym? 95. Walory poprzemysłowe Górnego Śląska. 96. Powtórzenie wiadomości (Rozdz ) 97. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz ) 4.9. Region warmińsko-mazurski 98. Pojezierze Mazurskie i jego walory turystyczne. 99. Walory turystyczne Suwalszczyzny. 00. Walory wypoczynkowe regionu warmińsko-mazurskiego Region podlaski 0. Walory turystyczne Podlasia. 02. Ochrona przyrody na Podlasiu. 03. Powtórzenie wiadomości (Rozdz ) 04. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz )

23 4.. Region mazowiecki Warszawa i okolice. 07. Atrakcyjne miejscowości Mazowsza Region łódzki Walory turystyczne Łodzi i okolic. 0. Powtórzenie wiadomości (Rozdz ). Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz ) 4.3. Region świętokrzyski 2. Góry Świętokrzyskie. 3. Ziemia kielecka. 4. Ziemia sandomierska Region lubelski 5. Walory Lublina. Zabytki renesansowe ziemi lubelskiej. 6. Parki narodowe okolic Lublina. 7. Powtórzenie wiadomości (Rozdz ) 8. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz ) 4.5. Region małopolski 9. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska Kraków dziedzictwo kulturowe. 22. Małopolskie obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Natury UNESCO Beskid Śląski i Żywiecki. 25. Podhale Tatry turystyka górska Region podkarpacki Podkarpacie i ziemia rzeszowska Bieszczady. 32. Drewniana architektura Podkarpacia. 33. Parki narodowe Podkarpacia i Karpat. 34. Powtórzenie wiadomości (Rozdz ) 35. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz ) 4.7. Miasta ośrodki turystyczne Polski Turystyczne ośrodki Polski Regiony etnograficzne Polski 38. Regiony etnograficzne Polski Muzea etnograficzne, skanseny oraz ośrodki twórczości ludowej. 4. Powtórzenie wiadomości (Rozdz ) 42. Sprawdzenie wiadomości i umiejętności (Rozdz ) 4.9. Urządzenia turystyczne i paraturystyczne 43. Baza podstawowa Baza towarzysząca oraz inne urządzenia i instytucje Rozmieszczenie infrastruktury turystycznej w Polsce Rozmieszczenie infrastruktury turystycznej w Polsce Zagospodarowanie turystyczne polskich uzdrowisk 48. Działalność uzdrowiskowa w Polsce Charakterystyka wybranych polskich uzdrowisk. 5. Powtórzenie wiadomości (Rozdz )