Powiatowy program działao na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Świdnickim na lata

Transkrypt

1 2011 Nazwa strona Powiatowy program działao na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Świdnickim na lata Spis treści Strona 0

2 Spis tabel 2 Spis wykresów 4 I Część wstępna 5 1 Podstawa prawna opracowania 5 2 Wstęp 5 3 Uzasadnienie programu 8 II Część diagnostyczna 10 1 Charakterystyka i położenie Powiatu Świdnickiego 10 2 Niepełnosprawność jako problem społeczny 11 3 Niepełnosprawność i orzecznictwo 15 4 Zatrudnianie osób niepełnosprawnych 23 5 Rehabilitacja zawodowa i społeczna oraz pomoc 29 społeczna 6 Rehabilitacja lecznicza 48 7 Transport osób niepełnosprawnych 49 8 Edukacja osób niepełnosprawnych 51 9 Zasoby własne Powiatu oraz organizacje 52 i placówki działające na rzecz osób niepełnosprawnych 10 Problemy osób niepełnosprawnych Analiza SWOT 58 III Cele Powiatowego programu działań na rzecz 61 osób niepełnosprawnych 1 Cel główny, cele szczegółowe i sposób ich 61 realizacji 2 Harmonogram realizacji Powiatowego Programu 65 działań na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Świdnickim na lata Podsumowanie 69 4 Wdrażanie Powiatowego programu działań na 69 rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Świdnickim na lata Strona 1

3 Spis tabel Nr tabeli Nazwa tabeli Strona Tabela nr 1. Ludność Powiatu Świdnickiego 10 Tabela nr 2. Pomoc świadczona przez Ośrodki Pomocy Społecznej dla osób 13 niepełnosprawnych w roku 2010 Tabela nr 3. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania 16 o Niepełnosprawności w latach Tabela nr 4. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania 17 o Niepełnosprawności w podziale na stopnie niepełnosprawności Tabela nr 5. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania 18 o Niepełnosprawności w podziale na przyczyny niepełnosprawności Tabela nr 6. Orzeczenia wydane dla osób poniżej 16 roku życia w podziale na 19 płeć Tabela nr 7. Orzeczenia wydane dla osób powyżej 16 roku życia w podziale na 20 płeć Tabela nr 8 Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania 21 o Niepełnosprawności dla osób poniżej 16 r.ż. w podziale na przyczyny niepełnosprawności Tabela nr 9. Liczba osób bezrobotnych niepełnosprawnych wg płci 23 Tabela nr 10. Liczba osób bezrobotnych niepełnosprawnych wg stopnia 24 niepełnosprawności lub orzeczenia równoważnego Tabela nr 11. Osoby niepełnosprawne bezrobotne zarejestrowane 25 w Powiatowym Urzędzie Pracy w podziale na przyczyny niepełnosprawności Tabela nr 12. Osoby niepełnosprawne bezrobotne zarejestrowane 25 w Powiatowym Urzędzie Pracy w podziale na wykształcenie Tabela nr 13. Liczba osób niepełnosprawnych poszukujących pracy wg płci 26 Tabela nr 14. Liczba osób niepełnosprawnych poszukujących pracy wg stopnia 27 niepełnosprawności lub orzeczenia równoważnego Tabela nr 15. Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy zarejestrowane 28 w Powiatowym Urzędzie Pracy w podziale na przyczyny niepełnosprawności Tabela nr 16. Osoby niepełnosprawne zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie 29 Pracy, które znalazły pracę wg miejsca zamieszkania Tabela nr 17. Osoby niepełnosprawne przeszkolone ze środków PFRON 31 Tabela nr 18. Ilość osób niepełnosprawnych, które skorzystały z instrumentów 33 i usług rynku pracy Tabela nr 19. Ilość osób niepełnosprawnych, które skorzystały ze środków na 34 podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej Tabela nr 20. Ilość utworzonych stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych 35 Tabela nr 21. Ilość udzielonych dofinansowań do oprocentowania kredytu 36 bankowego Tabela nr 22. Dofinansowania uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych osób 38 niepełnosprawnych i ich opiekunów Tabela nr 23. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób 40 niepełnosprawnych Tabela nr 24. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty 41 ortopedyczne i środki pomocnicze dla osób niepełnosprawnych Tabela nr 25. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny dla osób 42 prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej Tabela nr 26. Dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych, 43 Strona 2

4 technicznych i w komunikowaniu się dla osób niepełnosprawnych Tabela nr 27. Pozyskane środki przez Powiat Świdnicki na likwidację barier funkcjonalnych z Programu wyrównywania różnic między regionami Tabela nr 28. Źródła finansowania Warsztatów Terapii Zajęciowej w latach Tabela nr 29. Pozyskane środki przez Powiat Świdnicki na likwidację barier transportowych z Programu wyrównywania różnic między regionami Tabela nr 30. Transport dzieci i młodzieży do szkół na terenie Powiatu Świdnickiego Tabela nr 31. Edukacja osób niepełnosprawnych na terenie Powiatu Świdnickiego Tabela nr 32. Zasoby własne Powiatu oraz organizacje i placówki działające na rzecz osób niepełnosprawnych Tabele opracowanie własne, ze źródeł Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Świdnicy, Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Świdnicy, Powiatowego Urzędu Pracy w Świdnicy, Ośrodków Pomocy Społecznej, i in. Strona 3

5 Spis wykresów Nr wykresu Nazwa wykresu Strona Wykres nr 1. Ludność Powiatu Świdnickiego wg miejsca zamieszkania 10 Wykres nr 2. Ludność Powiatu w podziale na płeć i miejsce zamieszkania 11 Wykres nr 3. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania 16 o Niepełnosprawności wg wieku Wykres nr 4. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania 17 o Niepełnosprawności wg stopnia niepełnosprawności Wykres nr 5. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania 19 o Niepełnosprawności w podziale na przyczyny niepełnosprawności Wykres nr 6. Orzeczenia wydane dla osób poniżej 16 roku życia 20 w podziale na płeć Wykres nr 7. Orzeczenia wydane dla osób powyżej 16 roku życia 21 w podziale na płeć Wykres nr 8. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania 22 o Niepełnosprawności w podziale na przyczyny niepełnosprawności Wykres nr 9. Bezrobotne osoby niepełnosprawne wg miejsca zamieszkania 24 Wykres nr 10. Bezrobotne osoby niepełnosprawne zarejestrowane 26 w Powiatowym Urzędzie Pracy w podziale na wykształcenie Wykres nr 11. Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy wg stopnia 27 niepełnosprawności lub orzeczenia równoważnego Wykres nr 12. Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy zarejestrowane 28 w Powiatowym Urzędzie Pracy w podziale na wykształcenie Wykres nr 13. Osoby niepełnosprawne przeszkolone ze środków PFRON 31 Wykres nr 14. Ilość osób niepełnosprawnych, które skorzystały 33 z instrumentów i usług rynku pracy Wykres nr 15. Ilość osób niepełnosprawnych, które skorzystały ze środków 34 na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej Wykres nr 16. Ilość utworzonych stanowisk pracy dla osób 35 niepełnosprawnych Wykres nr 17. Liczba osób korzystających z dofinansowania do uczestnictwa 38 w turnusie rehabilitacyjnym Wykres nr 18. Kwota środków PFRON wydatkowanych na dofinansowanie 39 uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym Wykres nr 19. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób 41 niepełnosprawnych Wykres nr 20. Liczba osób korzystających z dofinansowania do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze 42 Wykresy opracowanie własne, ze źródeł Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Świdnicy, Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Świdnicy, Powiatowego Urzędu Pracy w Świdnicy, Ośrodków Pomocy Społecznej, i in. Strona 4

6 I. Część wstępna 1. Podstawa prawna opracowania: art. 35a, ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2010 r., nr 214 poz ze zm.) Obszary programu: rehabilitacja zawodowa i zatrudnienie osób niepełnosprawnych, rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych, przestrzeganie praw osób niepełnosprawnych. Adresaci programu: osoby niepełnosprawne i ich rodziny z terenu Powiatu Świdnickiego Koordynator programu: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Świdnicy Partnerzy: Starostwo Powiatowe w Świdnicy Powiatowa Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych w Świdnicy, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Powiatowy Urząd Pracy w Świdnicy, Organizacje pozarządowe działające na terenie Powiatu Świdnickiego, Miasta i Gminy z terenu Powiatu Świdnickiego, Ośrodki Pomocy Społecznej z terenu Powiatu Świdnickiego, Placówki Ochrony Zdrowia z terenu Powiatu Świdnickiego, Osoby niepełnosprawne i ich opiekunowie. 2. Wstęp Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 stoi na straży praw i wolności obywateli naszego kraju. To podstawowy akt prawny regulujący między innymi prawa osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne zgodnie z art. 32 Konstytucji, jak wszyscy obywatele, mają fundamentalne prawo do równego traktowania. Strona 5

7 Konstytucja zakazuje dyskryminacji obywateli w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Nakłada też na władze publiczne, zgodnie z art. 68, obowiązek zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej, a art. 69 Konstytucji RP obowiązek udzielania osobom niepełnosprawnym pomocy w zabezpieczeniu ich egzystencji, przysposobieniu do pracy w drodze przeszkolenia zawodowego i pomocy w zakresie komunikacji społecznej pozwalającej im żyć w społeczeństwie. Ponadto Konstytucja określa zasady, jakimi powinna kierować się władza ustawodawcza i samorządy terytorialne działające na rzecz osób niepełnosprawnych. W uchwale z dnia 1 sierpnia 1997 r. - Karta Praw Osób Niepełnosprawnych, Sejm Rzeczpospolitej Polskiej uznał, iż osoby niepełnosprawne, których sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę i pełnienie ról społecznych, zgodnie z normami prawnymi lub zwyczajowymi, mają prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia i nie mogą podlegać dyskryminacji. W dniu 13 grudnia 2006 r. Rezolucją nr 61/106 Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło Konwencję Praw Osób Niepełnosprawnych, która ma na celu zapewnienie osobom niepełnosprawnym posiadania takich samych praw i obowiązków jak inni członkowie społeczeństwa, umożliwienie uczestnictwa w życiu społecznym w roli pełnoprawnych jego członków oraz równości wobec prawa. Osoby niepełnosprawne mają prawo do bezpieczeństwa, wolności, niezależnego życia, edukacji, pracy i udziału we wszystkich dziedzinach życia społecznego. Konwencja została podpisana przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 30 marca 2007r. Realizacja tych praw nałożona została na organy administracji rządowej i samorządowej. Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Świdnickim na lata jest dokumentem służącym realizacji polityki socjalnej i społecznej kierowanej do osób niepełnosprawnych. Działania ujęte w programie umożliwią realizację celów szczegółowych określonych w Strategii Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Powiatu Świdnickiego na lata Jednocześnie opracowanie Powiatowego Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych jest wykonaniem delegacji zawartej w art. 35a ust.1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Celem nadrzędnym programu jest Strona 6

8 ukierunkowanie i skoordynowanie działań w ramach polityki socjalnej realizowanej przez Powiat Świdnicki. Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (dalej zwaną: ustawą), za niepełnosprawną uważa się osobę trwale lub okresowo niezdolną do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. W związku z powyższym osoby niepełnosprawne i ich rodziny wymagają różnych form wsparcia i opieki a także szczególnego zainteresowania. Osoby niepełnosprawne napotykają w swoim życiu na różne bariery: architektoniczne, społeczne i psychologiczne. Podejmowane działania, zwłaszcza te mające na celu usuwanie barier społecznych i psychicznych, przyczyniają się do wzmacniania postaw mających na celu prowadzenie samodzielnego życia. Tworzenie warunków, które prowadzą do zwiększenia integracji ze środowiskiem lokalnym, zaowocować ma poszerzeniem życiowej samodzielności osób niepełnosprawnych, jak również ich rodzin. Osoby niepełnosprawne nie tylko zmagają się z ograniczeniami spowodowanymi niepełnosprawnością, ale także muszą przełamywać negatywne stereotypy w społecznym odbiorze. Dotyczy to także rodzin osób niepełnosprawnych. Pokonywanie skutków niepełnosprawności może przyczynić się do osiągnięcia optymalnego poziomu życia przez osoby niepełnosprawne. Prowadzenie działań skierowanych do osób niepełnosprawnych i ich rodzin jest niezbędnym warunkiem wspomagającym zwiększenie aktywności tej części społeczności Powiatu Świdnickiego. Wszelkie przedsięwzięcia służące rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz przestrzeganiu praw osób niepełnosprawnych są nieodzownym czynnikiem w poprawie warunków ich życia. Oddziaływanie powinno być kierowane zarówno do osób niepełnosprawnych jak i ich rodzin poprzez zapobieganie izolacji i marginalizacji osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Osiągnąć to można poprzez tworzenie warunków do integracji osób niepełnosprawnych z najbliższym otoczeniem społecznym, przeciwdziałanie izolacji rodzin z osobą niepełnosprawną oraz przygotowanie osób niepełnosprawnych do samodzielnego życia. Strona 7

9 Niniejszy program został opracowany zgodnie z: Narodową Strategią Spójności , Dolnośląską Strategią Integracji Społecznej na lata , Strategią Rozwoju Powiatu Świdnickiego, Strategią Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Powiatu Świdnickiego na lata Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych wpisuje się także w Priorytet VII Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - Promocja integracji społecznej, Poddziałanie Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez powiatowe centra pomocy rodzinie. 3. Uzasadnienie programu W przeszłości polityka wobec osób niepełnosprawnych w dużej mierze polegała na społecznej kompensacji poprzez działania charytatywne, oddzielne świadczenia oraz rozwój usług opiekuńczych. Pomimo że była ona potrzebna jak też oparta na dobrych intencjach, wpłynęła na marginalizację i niskie uczestnictwo tej grupy osób w życiu społecznym. Do powstania stereotypów przyczyniał się sam brak obecności lub praktyczna niewidoczność osób z niepełnosprawnością w głównych dziedzinach życia. Prowadziło to z kolei do samonapędzającego się procesu marginalizacji. Właśnie w ten sposób wzmacniały się wzajemne uprzedzenia, brak równych szans i dyskryminacja. Marginalizacja i dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność obciążają również ogromnymi kosztami państwo opiekuńcze. Uznano, że tę sytuację należy zmienić. W Powiatowym Programie Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych dąży się do podniesienia świadomości społecznej nt. problemów osób niepełnosprawnych, mieszkańców Powiatu Świdnickiego, oraz zapewnienia im pełnego i równoprawnego uczestnictwa w życiu społecznym. W programie starano się zdiagnozować możliwie wszystkie aspekty życia osób niepełnosprawnych. Program określa kierunki działań zmierzających do zapewnienia osobom niepełnosprawnym warunków do godnego i aktywnego życia oraz pomoc dostosowaną do rzeczywistych potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Strona 8

10 Misją programu jest dążenie, aby każda osoba niepełnosprawna mieszkająca na terenie Powiatu Świdnickiego miała rzeczywiste poczucie, że jest pełnoprawnym członkiem społeczności lokalnej. Przedłożony materiał został opracowany przez Firmę Szkoleniowo-Doradczą Anna Szywała S.C. Anna Szywała, Agata Szywała mieszczącej się w Świdnicy przy ul. Łukasińskiego 2/3. W pracach nad programem uczestniczyli przedstawiciele środowisk pomocy społecznej, ochrony zdrowia, kultury, przedstawiciele organizacji pozarządowych i samorządu lokalnego. Opracowany program zawiera również dane pozyskane z ZUS-u, GUS-u i KRUS-u. Strona 9

11 II. Część diagnostyczna 1. Charakterystyka i położenie Powiatu Świdnickiego Powiat Świdnicki zajmuje powierzchnię 743 km 2 ; zamieszkuje na jego terenie mieszkańców (dane GUS z 31 grudnia 2010 r.). W skład powiatu wchodzą: gminy miejskie: Świdnica, Świebodzice gminy miejsko - wiejskie: Jaworzyna Śląska, Strzegom, Żarów gminy wiejskie: Dobromierz, Marcinowice, Świdnica miasta: Świdnica, Świebodzice, Jaworzyna Śląska, Strzegom, Żarów Ogółem Kobiety Mężczyźni Liczba osób % Liczba osób % Liczba osób % Miasto , , ,67 Wieś , , ,33 Razem , ,17 Tabela nr 1. Ludność Powiatu Świdnickiego Ludność Powiatu Świdnickiego wg miejsca zamieszkania ogółem miasto wieś ludnośd Powiatu Świdnickiego Wykres nr 1. Ludność Powiatu Świdnickiego wg miejsca zamieszkania Strona 10

12 Powyższy wykres przedstawia podział ludności Powiatu Świdnickiego wg miejsca zamieszkania. Z przedstawionych danych wynika, iż dominująca część ludności zamieszkuje w miastach Powiatu. Podział ze względu na płeć i miejsce zamieszkania przedstawia wykres nr Ludność Powiatu w podziale na płeć i miejsce zamieszkania Ludnośd Powiatu w podziale na płed Ludnośd zamieszkująca miasto Ludnośd zamieszkująca wieś ogółem kobiety mężczyźni Wykres nr 2. Ludność Powiatu w podziale na płeć i miejsce zamieszkania 2. Niepełnosprawność jako problem społeczny Od wielu lat środowisko osób niepełnosprawnych walczy o przestrzeganie podstawowych praw osób niepełnosprawnych jakimi są: prawo do życia w środowisku wolnym od barier funkcjonalnych, swobodny dostęp do obiektów użyteczności publicznej, swobodne komunikowanie, przemieszczanie się, dostęp do informacji, pełne uczestnictwo w życiu publicznym i zawodowym. Szczególnymi problemami, na które napotykają niepełnosprawni są: problemy w akceptacji ze strony środowiska lokalnego, ograniczone możliwości uzyskania zatrudnienia, utrudniony dostęp do obiektów użyteczności publicznej, ograniczenia w zakresie usług rehabilitacyjnych, niedostosowanie placówek oświatowych do potrzeb osób niepełnosprawnych, mała ilość pracodawców wyrażających wolę zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Strona 11

13 W ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy; natomiast rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych, zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej. Istotą rehabilitacji jest usprawnienie osób we wszystkich sferach, które zostały dotknięte przez niepełnosprawność, a mianowicie w sferze fizycznej, psychicznej, społecznej i zawodowej. Niepełnosprawność dotyczyć może sfery fizycznej, intelektualnej lub może także polegać na dysfunkcji narządów zmysłów albo być efektem wypadku, choroby somatycznej lub umysłowej. Niepełnosprawność towarzyszy zwykle zmianom związanym ze starzeniem się człowieka. Coraz częściej wskazuje się, że niepełnosprawność to nie tylko skutek choroby, czy urazu, ale również wynik ograniczeń doświadczanych przez osoby dotknięte niepełnosprawnością, takich jak indywidualne uprzedzenia, utrudniony dostęp do budynków użyteczności publicznej, rozwiązania na rynku pracy wyłączające z niego osoby niepełnosprawne. Dlatego istnieje konieczność przekształcenia środowiska społecznego tak, by poszczególne osoby niepełnosprawne zostały włączone w nurt jego funkcjonowania i otrzymały potrzebne wsparcie. Z tego wypływa imperatyw planowania w samorządach działalności, w ramach której muszą być uwzględnione potrzeby tej grupy społecznej. Działania te noszą nazwę wyrównywania szans, a ich głównym celem jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym prowadzenia maksymalnie normalnego życia oraz zapobieganie wykluczeniu społecznemu. Mając na uwadze poprawę warunków funkcjonowania osób niepełnosprawnych, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu oraz uzyskanie w tym zakresie wymiernych efektów, niezbędne jest zaangażowanie samorządów, instytucji i organizacji pozarządowych oraz środowisk osób niepełnosprawnych w realizację działań ujętych w niniejszym Programie. Wśród instytucji działających na rzecz osób niepełnosprawnych należy wymienić Ośrodki Pomocy Społecznej działające na terenie Powiatu Świdnickiego. Zajmują się one problematyką osób niepełnosprawnych w sferze udzielania pomocy osobom, Strona 12

14 które są w trudnej sytuacji materialnej lub życiowej, całkowicie niezdolnym do zatrudnienia z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli ich dochody są niższe od kryterium dochodowego. Tym osobom OPS-y wypłacają zasiłki stałe. Ponadto osobom tym ze względu na długotrwałą chorobę, bezrobocie, OPS-y wypłacają zasiłki okresowe. Pomocy tej udziela się na zaspokojenie niezbędnych potrzeb bytowych. Dla osób posiadających dziecko niepełnosprawne OPS-y udzielają pomocy finansowej wypłacając dodatek do zasiłku rodzinnego na kształcenie i rehabilitację dziecka niepełnosprawnego. Ponadto dla dziecka niepełnosprawnego, osoby niepełnosprawnej ze znacznym stopniem niepełnosprawności i osobom, które nie ukończyły 75 roku życia Ośrodki Pomocy Społecznej wypłacają zasiłki pielęgnacyjne. Rodzicom z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym przysługuje świadczenie pielęgnacyjne. Poniżej przedstawiono pomoc kierowaną do osób niepełnosprawnych przez poszczególne Ośrodki Pomocy Społecznej z terenu Powiatu Świdnickiego w roku L. p. Nazwa jednostki organizacyjnej 1. GOPS w Świdnicy Liczba osób niepełnospr awnych objętych pomocą Liczba zasiłków pielęgnacyjnych / kwota w zł Liczba zasiłków stałych/ kwota w zł Liczba zasiłków celowych/ kwota w zł. brak danych Liczba zasiłków okresowych/ kwota w zł. brak danych na Inna pomoc kształceni e niepełnos prawnego dziecka zł 2. MOPS brak brak -usługi w Świdnicy rodziny danych rodzin rodzin danych specjalist o kwocie yczne osób usługi opiekuńc Strona 13

15 3. OPS w Świebodzicach 4. OPS w Jaworzynie Śląskiej 5. OPS w Strzegomiu 6. OPS w Żarowie 7. OPS w Dobromierzu 8. OPS w Marcinowicach brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych brak danych 7 rodzin Odmowa udzielania informacji nt. pomocy świadczonej osobom niepełnosprawnym Tabela nr 2. Pomoc świadczona przez Ośrodki Pomocy Społecznej dla osób niepełnosprawnych w roku 2010 ze 258 rodzin zł - posiłki, - usługi opiekuńc ze, - świadcze nia pielęgnac yjni - dodatki do zasiłku rodzinne go, - z tytułu kształcen ia i rehabilita cji dziecka niepełnos prawneg o brak danych brak danych brak danych brak danych Przedstawione dane wskazują, że pomoc pieniężna osobom niepełnosprawnym przez OPS-y świadczona jest na szeroką skalę, w sytuacji gdy system pomocy społecznej państwa ma zadanie wspierania osób i rodzin, które z przyczyn obiektywnych nie są w stanie zaspokoić swoich potrzeb życiowych. Strona 14

16 3. Niepełnosprawność i orzecznictwo Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wprowadziła trzy stopnie niepełnosprawności: stopień znaczny, stopień umiarkowany, stopień lekki. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę mającą naruszoną sprawność organizmu, niezdolną do podjęcia zatrudnienia lub zdolną do wykonywania zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej, albo w zakładzie aktywizacji zawodowej, wymagającą niezbędnej, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Ustawa definiuje niezdolność do samodzielnej egzystencji jako naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób, podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikowanie. Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, zdolną do wykonywania zatrudnienia na stanowisku pracy przystosowanym odpowiednio do potrzeb i możliwości wynikających z niepełnosprawności, wymagającą w celu pełnienia ról społecznych częściowej lub okresowej pomocy innej osoby w związku z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu zdolną do wykonywania zatrudnienia, niewymagającą pomocy innej osoby w celu pełnienia ról społecznych. Dla mieszkańców Powiatu Świdnickiego Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Świdnicy na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz w oparciu o Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. z 2003 r. nr 139, poz ze zm.) wydaje odpowiednio orzeczenia o: niepełnosprawności osób, które nie ukończyły 16 roku życia, stopniu niepełnosprawności osób, które ukończyły 16 rok życia, Strona 15

17 wskazania do ulg i uprawnień osób posiadających orzeczenia o inwalidztwie lub niezdolności do pracy, o których mowa w art. 5 i 62 ustawy, zwane dalej orzeczeniami o wskazaniach do ulg i uprawnień. Liczbę orzeczeń wydanych przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności dla mieszkańców Powiatu Świdnickiego w latach prezentuje poniższa tabela oraz wykres. Przedział wiekowy Liczba osób orzeczonych w latach Liczba osób orzeczonych w 2010 r. Liczba osób orzeczonych w 2009 r. Liczba osób orzeczonych w 2008 r. poniżej od 16 do od 26 do od 40 do powyżej razem Tabela nr 3. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w latach Orzeczenia wydane przez PZON wg wieku liczba osób orzeczonych w latach liczba osób orzeczonych w 2010 r. liczba osób orzeczonych w 2009 r. liczba osób orzeczonych w 2008 r. poniżej 16 r.ż od 16 do 25 r.ż od 26 do 39 r.ż. od 40 do 59 r.ż. powyżej 60 r.ż. Wykres nr 3. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności wg wieku w latach Z przedstawionych powyżej danych wynika, że każdego roku zwiększa się liczba orzekanych dzieci do 16 lat oraz osób od 26 do 40 roku życia. Jednocześnie najliczniejszą grupą wiekową, w której orzeka się niepełnosprawność, są osoby pomiędzy 41 a 60 rokiem życia oraz powyżej 60 lat, co wskazuje na starzenie się społeczeństwa. Strona 16

18 Liczba orzeczeń wydanych przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności wg stopnia niepełnosprawności przedstawia poniższa tabela. Stopień niepełnosprawności Liczba orzeczeń wydanych w latach w podziale na stopnie Liczba orzeczeń wydanych w 2010 r. w podziale na stopnie Liczba orzeczeń wydanych w 2009 r. w podziale na stopnie Liczba orzeczeń wydanych w 2008 r. w podziale na stopnie lekki umiarkowany znaczny razem Tabela nr 4. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w podziale na stopnie niepełnosprawności w latach Liczba orzeczeń wydanych wg stopnia niepełnosprawnośći liczba wydanych orzeczeo w latach liczba wydanych orzeczeo w 2010 r. liczba wydanych orzeczeo w 2009 r. liczba wydanych orzeczeo w 2008 r. 0 lekki umiarkowany znaczny Wykres nr 4. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności wg stopnia niepełnosprawności w latach Z pozyskanych danych wynika, ze najwięcej orzeczeń wydano osobom posiadającym lekki stopień niepełnosprawności. Stanowią one prawie 50 % ogółu wydanych orzeczeń. Dane te obrazuje wykres nr 4. Jednocześnie należy zauważyć, że systematycznie też zwiększa się liczba orzekanych osób ze stopniem znacznym, co wskazuje na zwiększanie się liczby osób wymagających opieki innych osób. Strona 17

19 Liczba orzeczeń wydanych przez Powiatowy Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności wg przyczyn niepełnosprawności przedstawia poniższa tabela oraz wykres. Przyczyna niepełnosprawności Liczba orzeczeń wydanych w latach w podziale na schorzenia Liczba orzeczeń wydanych w 2010 r. w podziale na schorzenia Liczba orzeczeń wydanych w 2009 r. w podziale na schorzenia Liczba orzeczeń wydanych w 2008 r. w podziale na schorzenia dysfunkcja narządu ruchu zaburzenia słuchu, głosu i mowy choroby narządu wzroku choroby neurologiczne epilepsja upośledzenie umysłowe choroby psychiczne choroby układu oddechowego i krążenia choroby układu pokarmowego choroby układu moczowopłciowego inne Tabela nr 5. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w podziale na przyczyny niepełnosprawności w latach Strona 18

20 Przyczyny niepełnosprawności Liczba wydanych orzeczeo w latach Liczba wydanych orzeczeo w 2010 r. Liczba wydanych orzeczeo w 2009 r. Liczba wydanych orzeczeo w 2008 r. Wykres nr 5. Orzeczenia wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w podziale na przyczyny niepełnosprawności w latach Główną przyczyną wydania orzeczeń o niepełnosprawności przez Powiatowy Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności wśród osób powyżej 16 r. ż. były schorzenia narządu ruchu oraz układu krążenia i oddechowego. Należy zauważyć większą liczbę orzeczeń stwierdzających zaburzenia psychiczne i neurologiczne. Dane te obrazuje wykres nr 5. Dane dotyczące wydanych przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Świdnicy w latach orzeczeń dla osób poniżej 16 roku życia w podziale na płeć przedstawia tabela nr 6 oraz wykres nr 6. Płeć Liczba wydanych orzeczeń w latach Liczba wydanych orzeczeń w 2010 r. Liczba wydanych orzeczeń w 2009 r. Liczba wydanych orzeczeń w 2008 r. kobiety mężczyźni Tabela nr 6. Orzeczenia wydane dla osób poniżej 16 roku życia w podziale na płeć w latach Z przedstawionych powyżej danych wynika, iż systematycznie z roku na rok zwiększa się ilość wydanych orzeczeń w stosunku do osób poniżej 16 roku życia. Należy jednak zauważyć, że największy wzrost nastąpił wśród mężczyzn. Strona 19